Bericht Brussel Nr. 2 2011, Special Werkbezoek Bas Eickhout Europarlementariër voor GroenLinks Jaarlijks organiseert Regio Twente / EU Office Twente voor Europarlementariërs een werkbezoek aan Twentse projecten. Dit om Twente internationaal te profileren als innovatieve toptechnologische kennisregio. Dit jaar staat dit werkbezoek in het teken van duurzaamheid. Bas Eickhout, Nederlandse Europarlementariër voor GroenLinks, werd op 27 april ontvangen op het Centraal Station Twente in Hengelo. Doel van het bezoek is om Twentse duurzame en energiezuinige projecten voor het voetlicht te brengen. Jan Binnenmars, portefeuillehouder internationaal voor Regio Twente en de moderator van de dag, heet Bas welkom namens allen.
Hart van Zuid / Centraal Station Twente, 50 hectare duurzame gebiedsontwikkeling in Hengelo Vanaf het station vertrekt de groep voor een korte wandeling door het gebied Hart van Zuid. Eddy van Horssen (adjunct directeur Van Wijnen Projectontwikkeling Oost B.V) vertelt over Hart van Zuid, een nieuw stadsdeel gelegen in het hart van Hengelo waar iedereen naast elkaar kan wonen, werken, leren en recreëren. Een stadsdeel met een rijk industrieel verleden wat op een duurzame wijze een nieuwe invulling krijgt. Van Horssen legt samen met zijn collega Huub Kuipers (projectontwikkelaar) uit dat het Centraal Station Twente, poppodium Metropool, een kantoor van Siemens, en het ROC van Twente op duurzame wijzen zijn gebouwd of gerenoveerd. De bouw van onder andere Siemens en het WTC Twente zijn nog in volle gang of moeten nog worden gerealiseerd. Duurzaam, groen en energiezuinig te werk gaan, door hergebruik van oude gebouwen, veel aanplant van groen en aansluiting op het Hengelose warmtenet, staan hierbij centraal. Het ROC van Twente is het einde van de korte wandeling door Hart van Zuid. Bas Eickhout is onder de indruk van dit prachtige schoolgebouw en spreekt van een hoogtepunt. Hij geeft direct aan dat hij hoopt op een leerzaam en inspirerend werkbezoek en het ROC lijkt perfect binnen dit kader te passen.
ROC van Twente, de onderwijsinstelling voor beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Het ROC van Twente is gehuisvest in een prachtig gebouw genaamd de Gieterij in Hengelo. In de hooggelegen unieke vergaderzaal ‘Jonas’ vertelt Henk Leever, hoofd facilitaire zaken, dat de gebruikers van het gebouw na een spannend bouwproces nu erg enthousiast zijn. Het karkas van het ROC is een oude fabriekshal, de gieterij van Stork. Architect Harry Abels is erin geslaagd de ziel van het gebouw te behouden en op een centraal gelegen locatie te bouwen voor de toekomst. Het gebouw is erg openbaar opgezet, iedereen kan vrij in en uit lopen. Als maatschappelijke organisatie heeft het ROC de taak om te laten zien wat duurzaamheid inhoudt, legt Henk Leever uit. Koeling gebeurt in het gebouw met behulp van ‘betonkernactivering’, er zijn zonneboilers en er is aansluiting op het Hengelose warmtenet. Het gebouw zorgt voor een goed milieu, een goede samenleving en goed onderwijs. Hans Schutte, voorzitter college van bestuur van het ROC, vertelt dat er veertig ROC’s zijn in Nederland. De organisatie in Twente is erg hecht, waardoor het relatief makkelijk is om samen te ontwikkelen en te organiseren. De bedrijven waar de stages plaatsvinden zijn erg tevreden omdat alles op kleine en middelgrote schaal wordt georganiseerd. De lijnen van onderlinge communicatie zijn kort en duidelijk. Het ROC wil excellentie bereiken op het gebied van middelbaar beroepsonderwijs. Studenten willen graag weten hoe ze het allerbeste kunnen worden in hun vakgebied op Europees niveau. Het ROC voorziet hen in deze informatie. Roel Cazemier, portefeuillehouder duurzaamheid bij de Regio Twente, legt uit hoe de Gieterij past binnen de visie van Regio Twente. In de toekomst zal er geen sprake meer zijn van afval. Er bestaat alleen nog maar cradle to cradle, alles zal worden gerecycled. Om duurzaam te werk te gaan moet je niet alleen investeren in de hoger opgeleiden, maar ook in de mensen die het werk ter plekke verzetten. Twentenaren hebben de drive om er samen wat van te maken, maar het blijft moeilijk om goed en hoogopgeleide mensen hier te houden. Regio Twente ontwikkelt komende tijd hiervoor een duurzaamheidsagenda. Bas Eickhout vraagt of er verbinding wordt gemaakt tussen ICT en duurzaamheid en energie in Twente? Cazemier vertelt dat Regio Twente veel coördineert en probeert meer initiatieven gezamenlijk op te zetten of zichtbaarder te maken. Voorbeeld hiervan is Twence, het bedrijf voor afval en energie van de 14 gemeenten. Ook de Universiteit Twente heeft diverse specialismen op het gebied van ICT, duurzaamheid en energie. Bas Eickhout legt uit de Europese molen traag loopt. Een tip van hem is om goede ideeën in een vroeg stadium naar Brussel te brengen dan kunnen de Directoraten Generaal van de Europese Commissie dit meenemen in hun initiatieven. Dit bezoek draait er volgens hem ook om wat hij voor ons kan betekenen. Eickhout wil door middel van zijn werkbezoeken de Europese Unie dichterbij de regio’s proberen te brengen.
Warmtenet Hengelo, hergebruik van restwarmte van bedrijven
De delegatie wordt ontvangen in de wijk Berflo Es waar het aanleggen van het warmtenet in volle gang is. Janneke Oude Alink, wethouder duurzaamheid van Hengelo, legt uit dat de gemeente Hengelo wil investeren in hergebruik van energie, wat veel bedrijven nog niet aandurven. Oude Alink legt uit dat we goed voor onze aarde, ons huis moeten zorgen en daar moet je je nek voor durven uitsteken, durven doen volgens het cradle to cradle principe. Bedrijven in Hengelo produceren restwarmte en dit kan worden hergebruikt met behulp van een warmtenet. Hengelo is daarnaast ook bezig met het opzetten van een energiebedrijf. Dit alles in het kader van een ambitieuze agenda die Regio Twente heeft opgesteld en die verbintenis zoekt met de Nederlandse en de Europese agenda. Projectleider Raymond Frank van Warmtenet vertelt dat een warmtenet een systeem is dat woningen en bedrijven voorziet van warm water. Dit warme water wordt gebruikt voor het verwarmen van ruimtes en voor de verwarming van leidingwater. In de toekomst zal Warmtenet Hengelo ook koeling van ruimtes gaan leveren. Warmtenet is op dit moment in een paar wijken van Hengelo beschikbaar, maar deze zijn nog niet aan elkaar gekoppeld. In de toekomst zal dit wel gebeuren en zal er ook een aansluiting komen met Akzo Nobel, die de warmte zal leveren. De wijken worden nu nog verwarmd met behulp van aardgas. De ambitie is om het warmtenet regionaal uit te breiden en ook Borne en Almelo aan te sluiten en om gebruik te maken van ‘smart grids’. Tijdens de rondleiding wordt door Frank getoond wat de vernieuwingen zijn rond warmtenet. De huidige toepassing is duurzamer, energiezuiniger en eenvoudiger, zoals blijkt uit het gebruik van kunststof flexibele buizen. Bij voldoende rendement zal warmtenet een zelfstandige BV worden met de Gemeente Hengelo en de Provincie Overijssel als grootste aandeelhouders.
Hybride stadsbussen in Enschede, ‘lijn 2 gaat groen’
Regio Twente en gemeente Enschede willen het ontwikkelen van innovaties in het openbaar vervoer stimuleren. Daarom rijden er sinds december op lijn 2 in Enschede twee hybride stadsbussen. Sander Veldscholten, projectmedewerker van het programma mobiliteit bij de Regio Twente, legt uit dat er in Nederland op dit moment slechts enkele hybride bussen rijden. De kosten van het ontwikkelen van een hybride bus zijn hoog en daarom zijn naast Enschede slechts enkele andere steden in staat om dit soort innovatieve bussen te testen.
De bus rijdt op diesel en op elektriciteit. De hybride bus rijdt zwaarder dan een reguliere bus en het gas geven werkt ook anders. De buschauffeurs kregen daarom eerst twee maanden training voordat ze in staat waren om op deze bus te rijden. Sinds twee maanden is de bus waarmee wij naar Enschede rijden in gebruik en speciaal voor dit werkbezoek is de bus uit de reguliere lijndienst gehaald. Bas Eickhout vraagt naar de precieze energiebesparing. De cijfers hiervan zijn nog niet bekend laat Sander Veldscholten ons weten. De Universiteit Twente doet het onderzoek, er is al wel bekend gemaakt dat de bus minder verbruikt, minder uitstoot genereert en minder lawaai maakt. Eickhout wil graag de reactie weten van de personen die met de bus gaan en of de gemeente Enschede meer bussen in wil gaan zetten. Er worden op dit moment op lijn 2 inderdaad meer buskaarten gekocht, daar wordt ook een campagne voor gevoerd. Maar het zal aan de vervoerder liggen of er nieuwe aanbestedingen komen voor meer hybride bussen. Bij aankomst op onze volgende bestemming, het bedrijf BTG-BTL, wordt er nog even een blik onder de motorkap geworpen en legt de buschauffeur uit hoe de aandrijving van de bus werkt.
BTG-BTL in Enschede, spin-off bedrijf van Universiteit Twente, pyrolyse van biomassa
Het bedrijf BTG-BTL is één van de eerste spin-off onderzoeksbedrijven van de Universiteit Twente. Directeur Gerhard Muggen legt ons in zijn presentatie uit, hoe het bedrijf in staat is om door middel van pyrolyse biomassa om te zetten in olie. Het bedrijf heeft 30 jaar ervaring met bio-energie en 15 jaar ervaring met pyrolyse. Er werken veel academici in het bedrijf. Pyrolyse wordt gemaakt van droge biomassa en maakt alleen gebruik van residuen. Afvalstoffen van het pyrolyse proces zijn slechts mineralen. Uiteindelijk houd je olie en koolstof over. Het eigenlijke pyrolyseproces duurt slechts 2 seconden. Er is geen externe energie voor nodig, die wordt gewonnen uit de verbranding van de gewonnen koolstof. Het proces is continu, waardoor de fabrieken erg klein gehouden kunnen worden. De uitstoot blijft binnen de Nederlandse regels, die de strengste zijn ter wereld. Uit biomassa wordt op deze manier stoom, elektriciteit, olie en zuur gemaakt, wat op diverse manieren gebruikt kan worden, bijvoorbeeld voor de productie van lijm. Muggen heeft als toekomstbeeld dat energie het afvalproduct wordt van het produceren van warmte. Er zit veel werkgelegenheid in de pyrolyse technologie. Alle biomassa producerende landen zullen de groene OPEC landen van de toekomst worden. Uit Den Haag komt er geen steun voor een dergelijke ontwikkeling. De provincie Overijssel en ook Europa tonen wel interesse en proberen ondersteuning te bieden. Een korte rondleiding door het laboratorium van BTG-BTL geeft weer hoe kleinschalig, maar ook innovatief en professioneel er te werk wordt gegaan in het bedrijf.
Expertmeeting Duurzaamheid ’s Avonds is Bas Eickhout spreker tijdens de Twentse Expertmeeting Duurzaamheid in de Faculty Club van de Universiteit Twente. Hij spreekt zijn zorg uit over het tempo van de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid in Europa en in Nederland. Nederland beschikt nu nog over een comfortabele gasvoorraad, maar ook die is eindig. Bovendien is de lobby van de huidige Nederlandse energieleveranciers sterk. In landen als China wordt duurzaamheid op dit moment veel meer benaderd vanuit de economische mogelijkheden. Duurzaamheid wordt daar niet meer gezien als kostenpost, maar als stimulans voor nieuwe en innovatieve bedrijvigheid. Aandachtspunten voor regio’s zijn de komende tijd: -het realiseren van lokale stroomvoorziening; -decentrale opslag, waarbij de UT en ICT een belangrijke rol kan spelen; -energiebesparing realiseren, ook dit kan met behulp van ICT; -focussen op een bio-based economy, dit is iets waar Nederland leading in kan zijn met de deskundigheid t.a.v. landbouw en innovatie; -de ontwikkelingen naar de periode 2014-2020, de nieuwe begrotingsperiode in Europa.
Delegatie werkbezoek
Regio Twente Jan Binnenmars, portefeuillehouder Internationaal RT en wethouder Twenterand Roel Cazemier, portefeuillehouder duurzaamheid RT en burgemeester van Dinkelland Sander Veldscholten, beleidsmedewerker mobiliteit RT Instructeur Connexxion, tevens chauffeur van de Hybride bus Bram Hendriks, trainee duurzaamheid bij Regio Twente, organisatie werkbezoek Gemeente Hengelo Janneke Oude Alink, wethouder duurzaamheid Hengelo Raymond Frank, warmtenet Hengelo Rianne Driessen, adviseur projecten en subsidie gemeente Hengelo, organisatie werkbezoek Hart van Zuid Eddy van Horssen, adjunct directeur Van Wijnen Projectontwikkeling Oost B.V Huub Kuipers, projectontwikkeling ROC Hans Schutte, voorzitter College van Bestuur ROC van Twente Henk Leever, hoofd facilitaire zaken, huisvesting, ICT van ROC van Twente Rene Spit, Beleidsadviseur ROC van Twente BTG BTL Gerhard Muggen, directeur BTG-BTL EU Office Twente Joke Jagers op Akkerhuis, European Affairs Officer, EU Office Twente in Brussel Vera Dethmers, European Affairs Officer, EU Office Twente in Brussel Louis Haagman, zomertijd fotografie Voor meer informatie en aanmelden/afmelden van Bericht Brussel, mail naar:
[email protected] Of neem contact op met EU Office Twente in Brussel Telefoon 0653789549
