Nr 7| september 2010
ROS Special De zomervakanties zijn weer afgelopen en dus is het tijd om jullie weer te informeren over nieuwe ontwikkelingen binnen de BeweegKuur. Misschien was het jullie de vorige keer al opgevallen, maar op verzoek van een aantal ROS’en stellen wij ook een PDF van alle nieuwsberichten samen. Deze PDF kunnen jullie naar eigen inschatting doorsturen naar bijvoorbeeld de netwerkpartners of BeweegKuurlocaties in jullie regio, die niet als ROS kunnen inloggen op de website. Deze PDF is te vinden via http://www.beweegkuur.nl/professional/rosen/ros-special-7-sept-2010.html. Daarnaast willen we jullie er nogmaals op wijzen dat de landelijke ROS bijeenkomst die gepland was op 21 september niet doorgaat in verband met de cursussen Netwerken in de BeweegKuur in dezelfde periode. Zet wel alvast 13 december in jullie agenda’s, want dan organiseert NISB een dag over het verbinden van zorg en wijk voor alle partners in de BeweegKuur en NASB. Drie onderzoeksrapporten BeweegKuur De Universiteit Maastricht heeft begeleidend onderzoek gedaan naar de doorontwikkeling van de Beweegkuur bij de vijf pilotlocaties die in het najaar van 2009 zijn gestart met uitvoering hiervan. Het rapport laat zien wat de doorontwikkeling betekent voor zowel zorgprofessionals als deelnemers en gaat onder meer in op de motivatie van deelnemers en de voorwaarden voor locaties om met de nieuwe vorm van de BeweegKuur om te gaan. De resultaten zijn al verwerkt in het nieuwe protocol van de doorontwikkelde BeweegKuur. Een tweede rapport van de Universiteit Maastricht heeft betrekking op de implementatie van de BeweegKuur in de regio en de evaluatie onder ROS-adviseurs. Het rapport laat zien wat de mening is over de BeweegKuur in het algemeen, de samenwerking met zorgverleners, externe partijen en NISB, de financiering en tijdsdruk van de BeweegKuur en de ideeën omtrent het opzetten en bijhouden van de sociale kaart. Het derde rapport is een onderzoek van Rescon naar groepsbijeenkomsten van deelnemers gehouden door leefstijladviseurs en diëtisten. Hoewel het aantal personen dat aan dit onderzoek deel heeft genomen laag is, lijkt er zowel onder de deelnemers als de zorgverleners draagvlak te zijn voor deze bijeenkomsten. Deze kunnen echter niet de individuele consulten vervangen in de BeweegKuur. Bovenstaande rapporten zijn de downloaden via de website. Zelfmanagement in de BeweegKuur Vanaf 2011 zal de rol van de deelnemer in de BeweegKuur centraler komen te staan middels aandacht 1 voor het thema zelfmanagement . Zelfmanagement daagt deelnemers uit actief mee te denken over de begeleiding in de BeweegKuur en het vermindert hun afhankelijkheid van zorgverleners. Activiteiten die
1
deelnemers en hun omgeving beoefenen en beslissingen die zij nemen ter bevordering van hun gezondheid, worden steeds belangrijker in de gezondheidszorg. Door zelfmanagement op de juiste manier te integreren, wordt de BeweegKuur uiteindelijk een samenspel tussen een (des)kundige zorgverlener en een goed geïnformeerde, actieve deelnemer. Dit leidt vervolgens tot verbeteringen in de gezondheidstoestand en de tevredenheid van deelnemers. In 2010 vinden verkenningen plaats rond het thema zelfmanagement in de BeweegKuur. Daarbij wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht wordt bij landelijke trajecten, zoals bij het landelijke actieprogramma zelfmanagement. Na het verder vormgeven van zelfmanagement staat in 2011 de uitvoering op lokaal niveau centraal. Eén van de activiteiten binnen het verder vormgeven van zelfmanagement in de BeweegKuur, is de ontwikkeling van een mogelijke computer coach; de eCoach. Uit onderzoek blijkt dat het digitaal aanbieden van een coach, aan de hand van een theoretisch coaching model, kan bijdragen aan ondersteuning van zelfzorg. In samenwerking met TNO wordt nu onderzocht welke rol een eCoach zou kunnen spelen bij het ondersteunen van BeweegKuur deelnemers. In het najaar van 2010 zal TNO hiervoor een aantal focusgroepsgesprekken uitvoeren in BeweegKuur locaties. Een aantal ROS’en zijn benaderd voor de werving van deze locaties. Een andere activiteit binnen het vormgeven van zelfmanagement in de BeweegKuur is een onderzoek naar lichaamsbeleving bij mensen die geselecteerd zijn voor de BeweegKuur. Om de effectiviteit van de Beweegkuur te verhogen wordt veel aandacht besteed aan motivatie en de benadering vanuit de motivatiepsychologie. Alleen informatie en motivatie blijkt echter niet de enige sleutel voor succes te zijn. Er zijn aanwijzingen dat lichaamsbeleving een rol speelt bij de beslissing om te gaan bewegen en te blijven bewegen. In samenwerking met de Universiteit Maastricht willen we onderzoeken hoe mensen hun lichaam ervaren bij de poging tot leefstijlverandering in de BeweegKuur en welke invloed deze ervaring heeft op de resultaten. In het najaar zal dit onderzoek bij deelnemers aan de BeweegKuur van start gaan. De (voornamelijk) zuidelijke ROS’en worden binnenkort benaderd voor de werving van deelnemers. 1
Zelfmanagement is het omgaan met symptomen, behandeling en lichamelijke en sociale consequenties van een (chronische) aandoening en de bijbehorende aanpassingen in leefstijl
Samenwerking NISB en ROS-collectief bekrachtigd Donderdag 9 september ondertekenden Patrick Rijnbeek namens het NISB en Paul Gielen namens het ROS-collectief de overeenkomst, waarin de samenwerking tussen het ROS-projectteam BeweegKuur en NISB wordt geformaliseerd. Sinds begin dit jaar vormen vier ROS adviseurs, samen met de implementatieadviseurs van NISB het Implementatieteam BeweegKuur. Namens de ROS’en zijn dit Mirjam Kooistra (Beyaert), Martin Huysmans (1e lijn Amsterdam), Henk Bloten (Progez) en projectleider Yvonne Schoenmakers (ELO); namens NISB zijn dit Marloes Aalbers, Elize van Ballegooie en Loek Dresen. Doel van de gezamenlijke inzet is een succesvolle implementatie van de BeweegKuur en netwerkontwikkeling op lokaal/regionaal niveau, door ondersteuning van de ROS‘en en het stimuleren van uitwisseling van ervaring, kennis en instrumenten. Zo zal bijvoorbeeld binnenkort een draaiboek worden verspreid voor de implementatie van de BeweegKuur op locaties, met een minimale inzet van de ROS en wordt gewerkt aan een overzicht met scenario’s voor de regionale/lokale inrichting van BeweegKuurteams. Heeft jouw ROS documenten ontwikkeld of ervaringen opgedaan, die ook voor anderen interessant zijn? Laat het ons weten, dan kunnen ze worden toegevoegd op de site van de LVG of BeweegKuur.
2
Nieuwe documenten op de website Een groot aantal documenten is sinds kort voor iedereen te downloaden via http://www.beweegkuur.nl/documenten.html. Op deze pagina en/of op de inlogpagina’s voor ROS’en en zorgverleners zijn de volgende nieuwe documenten te vinden: • • • • • • • •
Lijst met contactpersonen ROC’s voor de cursus BeweegKuurinstructeur (inlog ROS); N.B. deze ROC’s hebben interesse getoond in het aanbieden van deze cursus in najaar 2010. Zodra een ROC definitief toezegt en cursussen gaat plannen, informeren wij de betreffende ROS’en. Factsheet sport- en beweegleiders in de BeweegKuur (inlog ROS); met tips en informatie over de werving voor de cursus BeweegKuurinstructeur en de sociale kaart Updates van de lijsten met gecertificeerde zorgverleners (inlog ROS) Rapport Universiteit Maastricht: 'Implementatie BeweegKuur in de regio, evaluatie onder ROSadviseurs' (inlog ROS) Rapport Universiteit Maastricht: 'Doorontwikkeling van de BeweegKuur Obesitas & Overgewicht' Factsheet voor deelnemers BeweegKuur met uitleg programma 1, 2 en 3 Factsheet voor deelnemers BeweegKuur met uitleg programma 1 en 2 N.B. de twee bovenstaande factsheets zijn ontwikkeld op verzoek van een aantal BeweegKuur locaties. Algemene factsheet BeweegKuur; bijvoorbeeld te gebruiken om gemeenten te informeren over de verschillende onderdelen van de BeweegKuur (locaties, netwerken bouwen, scholing, doelgroep, etc.)
Alle locaties ontvangen via de post een stapeltje van de factsheets voor deelnemers. De algemene factsheet wordt toegestuurd naar alle ROS’en. Op verzoek van een aantal ROS’en hebben wij de mogelijkheden onderzocht om bovenstaande algemene (landelijke) BeweegKuur factsheet aan te vullen met regionale/lokale informatie uit jullie eigen regio. De meest praktische oplossing is om bovenstaande algemene factsheet hiervoor te gebruiken en in onderstaand worddocument tekst in te voegen over de regionale/lokale situatie. Dit worddocument kunnen jullie zelf printen in kleur en bij de landelijke factsheet voegen. •
Lege factsheet BeweegKuur (worddocument) om regionale/lokale informatie toe te voegen
Agenda BeweegKuur De website van de BeweegKuur is voorzien van een kalender. Hierop staan interessante bijeenkomsten, congressen en cursussen vermeld die in relatie staan met de BeweegKuur. Het eerstvolgende congres waar de BeweegKuur is vertegenwoordigd is het PREVENT congres op 30 september a.s. Hier geeft Patrick Rijnbeek (programmamanager BeweegKuur) een workshop over Gecombineerde Leefstijl Interventies (GLI’s). Het congres vindt plaats in CORPUS Congresscentre te Oegstgeest. Op deze bijzondere locatie kun je naast ‘de reis door de mens van CORPUS’ vanaf 21 september de Beweegbeleving van NISB ervaren. Bent u nieuwsgierig geworden kijk op www.corpus-experience.nl. En voor meer bijeenkomsten en cursussen kijk op de agenda van de BeweegKuur. Ontwikkelingen op het gebied van scholing In het tweede kwartaal zijn de cursussen voor leefstijladviseurs, fysiotherapeuten en diëtisten volgens planning gecontinueerd. In het tweede kwartaal zijn er door de vijf hogescholen samen 30 cursussen voor leefstijladviseurs, 34 cursussen voor fysiotherapeuten en 26 cursussen voor diëtisten uitgevoerd. Dit zijn 390 opgeleide leefstijladviseurs, 510 opgeleide fysiotherapeuten en 390 opgeleide diëtisten. Na elke cursus wordt een schriftelijke vragenlijst afgenomen om feedback van de deelnemers te ontvangen. Deze feedback wordt verzameld en in de zomerperiode is deze verwerkt, tegelijkertijd met de wijzigingen naar aanleiding van de doorontwikkeling van de BeweegKuur. In de vragenlijsten wordt ook een totaalcijfer voor de hele cursus gevraagd. De cursus voor diëtisten wordt in het tweede kwartaal
3
beoordeeld met een 7.6. De cursus voor fysiotherapeuten wordt beoordeeld met een 7.2 en de cursus voor leefstijladviseurs wordt beoordeeld met een 7.1. De gedetailleerde evaluatiegegevens zijn tevens verzonden naar de hogescholen die op basis hiervan de uitvoering van de cursussen kunnen verbeteren. Voor wat betreft de sport- en beweegleiders zijn in het tweede kwartaal tal van gesprekken gevoerd met ROC’s, ten behoeve van het uitvoeren van een cursus tot BeweegKuurinstructeur in het najaar. Met een aantal ROC’s worden momenteel gesprekken gevoerd over cursusdata in oktober/november 2010. Zodra concrete afspraken zijn gemaakt met de ROC’s, worden de betreffende ROS-adviseurs hierover geïnformeerd. Echter, in alle regio’s is het belangrijk om gesprekken te gaan voeren met de ROC’s samen met de sportraad, om het belang van deze scholing en de betrokkenheid van opgeleide sport- en beweegleiders voor de netwerkvorming en doorstroming uit de BeweegKuur te benadrukken. Een lijst met contactpersonen van ROC’s is te vinden op de website. BeweegKuur en zorgverzekeraars Doordat het voornemen om de BeweegKuur / gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) op te nemen in het basispakket van de zorgverzekering is uitgesteld naar 1-1-2012, merken wij dat voor zorgverzekeraars de urgentie om zich te verdiepen in de BeweegKuur / GLI is afgenomen. Dat gegeven, in combinatie met CVZ rapport dat later verschenen is dan oorspronkelijk gepland, heeft er toe geleid dat we vanuit NISB besloten hebben om vooral volgend jaar meer te gaan inzetten op de ondersteuning van zorgverzekeraars bij het inkopen van de BeweegKuur / GLI. Sommige zorgverzekeraars blijken al eerder te willen anticiperen op de BeweegKuur / GLI of zien andere kansen voor hun verzekerden. Ook is er bij sommige ROS’en al eerder behoefte om in gesprek te gaan met zorgverzekeraars in samenwerking met NISB. Vandaar via deze ROS-special een oproep om, als er behoefte is dat NISB aansluit bij een gesprek met een zorgverzekeraar, dit door te geven via Elize, Marloes of Loek. We gaan dan kijken wie van NISB aan kan haken bij het gesprek. NISB zal bij deze gesprekken vooral een ondersteunende rol hebben; de verwachting is dat de ROS de contacten en het inzicht in de mogelijkheden bij de desbetreffende zorgverzekeraar heeft. Daarnaast zullen wij zelf dit jaar het contact met een aantal zorgverzekeraars aanhalen, vanwege bestaande (goede) contacten en kansen voor 2011. Dit zal gebeuren n afstemming met de betreffende ROS’en. Bewegen loont! Graag nodigen wij u langs deze weg van harte uit voor de jaarlijkse Ontmoetingsdag van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen. Zoals reeds aangekondigd staat op 2 november a.s. de boodschap “Bewegen loont!” centraal. En in een tijd waarin bezuinigingen en gekrompen budgetten het nieuws beheersen, is het meer dan ooit van belang om gezamenlijk het rendement van sporten en bewegen te onderstrepen. Na de feestelijke jubileumeditie van vorig jaar willen we u in 2010 wederom een divers programma aanbieden waarin we vooral de diepgang zoeken in vele verschillende onderwerpen. Wilt u zich meteen aanmelden? Ga dan voor het programmaoverzicht naar www.nisb.nl/ontmoetingsdag Nieuwe medewerker implementatie BeweegKuur Namens NISB ben ik, Bas Schreurs, vanaf 26 juli 2010 jl. actief binnen de BeweegKuur. In 2009 ben ik actief geweest als stagiair binnen het Nationaal Instituut Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ) voor de leefstijlinterventie ‘Scoren voor Gezondheid’. Binnen dit project worden basisschoolkinderen aangezet tot een gezondere leefstijl waarbij profvoetballers als rolmodel gelden. In mijn functie als landelijke coördinator ben ik begeleid door Maarten Stiggelbout. Na mijn periode bij het NIGZ heb ik de afstudeerstage doorlopen bij NISB. Dit is goed bevallen voor zowel het NISB als voor mij
4
wat heeft geresulteerd in het afronden van de opleiding Sport, Management & Ondernemen en een functie binnen de BeweegKuur. Binnen de BeweegKuur zal ik ondersteuning bieden aan mijn collega’s Marloes, Elize en Loek. De ondersteuning zal ten eerste bestaan uit het beantwoorden van vragen van de ROS’en en zorgverleners over alles wat te maken heeft met de implementatie en de uitvoering van de BeweegKuur op locatieniveau (zorgsetting). Marloes, Elize en Loek zullen deze vragen naar mij doorsturen en ik beantwoord tevens de vragen die binnenkomen via
[email protected]. Ten tweede zal ik de veelgestelde vragen en teksten op de website bijhouden die betrekking hebben op de locaties; dat wil zeggen het toevoegen van nieuwe, aanvullende informatie en het actualiseren van huidige teksten op basis van ontwikkelingen. Ook kunnen jullie mij tegenkomen in de BeweegKuur stand op informatiemarkten, congressen en symposia. en ben ik inzetbaar op informatie- of intervisiebijeenkomsten die jullie organiseren voor zorgverleners. Daarnaast zal ik ook Ingrid Broeders ondersteunen binnen het BeweegKuur project scholing. Heeft u vragen en/of opmerkingen naar aanleiding van bovenstaande informatie, dan kunt u mij bereiken via
[email protected]. Oproep: Ambassadeurs BeweegKuur gezocht! Regelmatig krijgen wij vragen vanuit de media om mee te werken aan een artikel over de BeweegKuur / gecombineerde leefstijlinterventie. Vaak zijn journalisten hiervoor tevens op zoek naar deelnemers of professionals voor een kort interview. Ook vanuit NISB zoeken wij regelmatig naar enthousiaste BeweegKuur professionals, die tijdens een presentatie, workshop of bijeenkomst iets willen vertellen over hun ervaringen uit de praktijk. Op dit moment benaderen wij vaak dezelfde professionals met dit soort vragen, maar wellicht zijn er veel meer goedlopende, enthousiaste BeweegKuur professionals die hieraan mee zouden willen werken. Middels deze oproep wil NISB aan jullie vragen of jullie BeweegKuur professionals kennen die we hiervoor mogen benaderen. De namen en contactgegevens van deze professionals kunnen opgestuurd worden aan Bas via
[email protected]. Het doel is een lijst met ambassadeurs op te stellen, die we snel en gericht kunnen benaderen bij vragen van journalisten en organisatoren van congressen en bijeenkomsten.
Digitale registratiesysteem BeweegKuur Na een uitgebreide verkenning van de eisen van het veld en andere relevante betrokkenen (o.a. door interviews met zorgverleners) wordt er sinds enkele weken daadwerkelijk gebouwd aan een digitaal registratiesysteem voor de BeweegKuur. Zorgverleners en ROS-adviseurs ondersteunen ook bij de bouw van het systeem door middel van testen en advies. Wat doet het? Dit systeem moet uiteindelijk het oude ‘Excel registratiebestand’ vervangen en het registreren makkelijker maken voor de zorgverlener. Daarnaast gaat het (digitale) ondersteuning bieden bij het werken met het BeweegKuur-protocol. Zo zal het systeem bijvoorbeeld een takenlijst per consult weergeven, automatisch een BeweegKuurprogramma adviseren en daar een voorstel voor de planning van de consulten aan koppelen (zie onder voor een eerste indruk). Het systeem adviseert maar de zorgverlener maakt zelf de keuze of het advies gevolgd wordt! Vital Health is een bedrijf dat ruime ervaring heeft in het bouwen van gelijksoortige systemen en wordt ook de leverancier van het digitale registratiesysteem van de BeweegKuur.
5
Screenshot van het ‘startscherm’ van de LSA
Wanneer is het klaar? Medio november zal het systeem, na uitgebreide testen, klaar zijn voor het eerste gebruik. Dit betekent nog niet dat het meteen overal beschikbaar is. Eerst zal er met behulp van een klein aantal locaties ervaring opgedaan worden met de implementatie van het systeem. Gezocht!! Voor de start van de implementatie van het systeem zijn wij op zoek naar pilotlocaties die geïnteresseerd zijn om de eerste gebruikers van dit systeem te worden. Deze locaties zullen als eerste de voordelen van de digitale ondersteuning ervaren maar zullen ook rekening moeten houden met de haperingen die implementatie van zo’n systeem met zich mee brengt. Meer informatie over deze eerste ‘implementatieronde’ (zoals duur, ondersteuning bij het gebruik etc.) zal nog bekend gemaakt worden. Heb je locaties die als eerste zouden willen starten met het gebruik, meldt dit dan bij je NISBcontactpersoon.
6
