Nota Verbonden partijen
Hoofdstukindeling: Inleiding..................................................................................................................... 2 1. Welke Verbonden partijen kennen we? ........................................................... 4 2. Wat verstaan we niet onder een Verbonden partij? ....................................... 5 3. Wat is de wettelijke grondslag van een Verbonden partij? ........................... 6 4. Wat wordt verstaan onder financieel of een bestuurlijk belang?.................. 7 5. Wat zijn de voordelen en nadelen / risico’s van een Verbonden partij?....... 7 6. Wat doen we als gemeente om de risico’s te beperken?............................... 7 7. Kader rechtmatigheidcontrole ......................................................................... 8 8. Hoe is de informatievoorziening aan de raad op dit moment geregeld?...... 8 9. Toelichting per Verbonden partijen ................................................................. 9 Bijlage 1: Programmaraden ................................................................................... 26 Bijlage 2: Afwegingskader deelname Verbonden partij ...................................... 27 Bijlage 3: Bestuursstructuur Uit®waarde............................................................. 28
Inleiding We kunnen onze taken in hoofdzaak op drie manieren uitvoeren: eigen dienst, door een commerciële partij of door een Verbonden partij. Een aantal publieke taken voeren we uit via Verbonden partijen. Deze partijen voeren gemeentelijke taken in opdracht uit van de gemeente. Deelname aan Verbonden partijen levert ons als gemeente voordelen op, maar tegelijkertijd lopen we ook financiële en bestuurlijke risico’s. Vanuit dat perspectief is het van belang om inzicht te hebben en te houden op de te realiseren doelen binnen de gestelde (financiële) kaders. In 2012 gaf u aan dat u meer inzicht wilt in Verbonden partijen. U kreeg onvoldoende antwoorden op vragen zoals: wat realiseerden de Verbonden partijen de afgelopen jaren van het voorgenomen beleid? Wat is nu onze werkelijke bijdrage in relatie tot de geraamde bijdrage? Hoe zit het met de vermogenspositie van de Verbonden partij? We stemden in met het maken van een nota Verbonden partijen. Deze nota bieden we u hierbij aan. De formats in deze nota vormen straks de basis voor de paragraaf Verbonden partijen in de komende begrotingen en jaarrekeningen. Uit de voorbereidende werkzaamheden en het onderzoek voor deze nota blijkt dat de Verbonden partijen wel uitvoeringstaken hebben. Daarvoor zijn (in de meeste gevallen) geen scherpe doelen en prestaties afgesproken. Er zijn beleidskaders, maar die zijn (nog) niet SMART uitgewerkt. Dit “verbeterpunt” is in het kader van de ontwikkeling van de gemeente Buren als regie gemeente onderdeel van organisatie ontwikkeling. Opdrachtgever – opdrachtnemerschap is daarin essentieel en heeft als sleutelbegrippen onder andere: - dienstverleningsovereenkomsten met prestatieafspraken; - contractmanagement; - monitoring en verantwoording. Dit moet er in resulteren dat met deze bestaande Verbonden partijen een andere en scherpere opdrachtgever - opdrachtnemer relatie ontstaat. Ook krijgt de planning en control cyclus met deze partijen inhoudelijk een volstrekt ander karakter. Afhankelijk van de bestuurlijk-juridische vorm van de betreffende verbonden partij moet dat wel in afstemming met de andere deelnemende partijen / gemeenten. Verder denken we in het kader van ons vijfjarig doelmatigheidsonderzoek om een doeltreffendheidsonderzoek in te plannen naar de beleidsdoelen en de realisatie van de taken die we bij onze Verbonden partijen onderbrachten. Voor 2014 staat een doelmatigheidsonderzoek gepland. Doel: Informatie geven over financiën en beleid, waarmee u voldoende handvaten heeft voor sturing en control op Verbonden partijen.
Burgemeester en wethouders van Buren, De secretaris, De burgemeester,
mr. R.P. van der Starre
drs. K.C. Tammes
2
Leeswijzer: In hoofdstuk 1 geven we aan wat voor soort Verbonden partijen er zijn. Hierbij geven we aan welke Verbonden partijen we als gemeente Buren kennen. In hoofdstuk 2 geven we voorbeelden van stichtingen en verenigingen die geen Verbonden partij voor ons zijn. Hoofdstuk 3 benoemen we de wettelijke grondslag van een Verbonden partij. Hoofdstuk 4 gaat over de twee voorwaarden voor een Verbonden partij: financieel en bestuurlijk belang. Wat houden deze belangen in? In hoofdstuk 5 gaan we in op de voordelen en nadelen / risico’s. Wat wij als gemeente Buren doen om de risico’s van Verbonden partijen te beheersen nemen we op in hoofdstuk 6. In hoofdstuk 7 gaan we in op het rechtmatig handelen van een Verbonden partij. Hoofdstuk 8 is bedoeld om een beeld te geven hoe we de informatievoorziening richting de raad regelen. Tot slot vindt u in hoofdstuk 9 antwoorden op de vragen: Wat zijn de financiële risico’s per Verbonden partij? Wat is nu onze werkelijke bijdrage in relatie tot de geraamde bijdrage? Hoe zit het met de vermogenspositie van de Verbonden partij? Via bijlage 1 nemen we aanvullende informatie op over de programmaraden van de Regio Rivierenland. Bijlage 2 is een afwegingskader deelname aan een Verbonden partij. Hiermee bedoelen we een stappenplan waarin we de keuze maken tussen een publiekrechtelijke en een privaatrechtelijke Verbonden partij of juist de uitvoering als gemeente zelf blijven doen. Bijlage 3 bevat nadere informatie over de bestuursstructuur Uit®waarde.
3
1.
Welke Verbonden partijen kennen we?
1.1 Publiekrechtelijk Verbonden partijen De Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) richt zich op een specifiek type samenwerking en wel die tussen decentrale overheden (gemeenten, provincies en waterschappen) onderling. Gemeenten kunnen met elkaar samenwerken in de vorm van een gemeenschappelijke regeling. Hierbij gaat het vaak om primaire gemeentelijke taken met een uitvoerend karakter. Samenwerking op basis van de Wgr is een vorm van verlengd lokaal bestuur. De bestuurlijke betrokkenheid verschilt per Verbonden partij. Hiervoor verwijzen we naar de betreffende Verbonden partij in hoofdstuk 9. Er zijn verschillende varianten voor een Wgr. - De zwaarste vorm is een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam. Het openbaar lichaam heeft de status van een rechtspersoon. Het bestuur van zo’n gemeenschappelijke regeling kan zelfstandig deelnemen aan het rechtsverkeer en bijvoorbeeld overeenkomsten sluiten en personeel in dienst nemen. - Verder zijn er lichtere vormen van samenwerking. Voorbeelden zijn: o Een gemeenschappelijke regeling met een gemeenschappelijk orgaan. Dit is een lichtere vorm waarbij het gemeenschappelijk orgaan geen rechtspersoonlijkheid heeft. Een gemeenschappelijk orgaan kan geen personeel in dienst hebben en is vooral geschikt als overlegorgaan tussen gemeenten. o De centrumgemeente-variant. Bij deze variant worden door gemeenten taken en bevoegdheden overgedragen aan een andere gemeente (de centrumgemeente). De centrumgemeente-variant is vergelijkbaar met een samenwerkingsovereenkomst, waarbij bepaalde bevoegdheden zijn opgedragen aan een bestuursorgaan of ambtenaar van één van de deelnemende gemeenten (de centrumgemeente). In de Wgr wordt met de centrumgemeente de gemeente bedoeld waaraan de taken en bevoegdheden worden opgedragen. o De lichte samenwerkingsovereenkomst (bestuursovereenkomst) wordt aangegaan op grond van artikel 1 van de Wgr, waarbij geen bestuursorgaan in het leven wordt geroepen of bevoegdheden worden overgedragen. Er worden in de Wgr geen eisen gesteld ten aanzien van de totstandkoming en inrichting. Een samenwerkingsovereenkomst is te vergelijken met een convenant. Het betreft een regeling zonder organisatorisch verband. Een gemeenschappelijk orgaan, de centrumgemeente-variant en de samenwerkingsovereenkomst zijn gemeenschappelijke regelingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid. Hierbij is derhalve in formele zin geen sprake van een Verbonden partij. Deze gemeenschappelijke regelingen en de (financiële) beheershandelingen van deze regelingen vallen dus gewoon onder de gemeente zelf. We kennen in de praktijk alleen de zwaarste vorm van een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam. Hoe we in het kader van verantwoording en rechtmatigheid om moeten gaan met Verbonden partijen nemen we op in hoofdstuk 7. Voorbeelden gemeenschappelijke regelingen: 1. Regio Rivierenland: - Onderdelen: • GGD • AVRI - Programmaraden (zie bijlage 1): • Bereikbaar • Aantrekkelijk • Welvarend • Participeren • Zelfredzaam • (Contractgestuurde afspraken) 2. Gemeenschappelijke regeling hulpverlening & veiligheid Gelderland-Zuid 3. Regionaal Archief Rivierenland 4. Lander Werk en integratie 5. Uit®waarde 6. Omgevingsdienst Rivierenland
4
1.2 Privaatrechtelijke Verbonden partijen Bij privaatrechtelijke participaties gaat het om de deelname van de gemeente in vennootschappen, stichtingen en verenigingen. Wanneer we aandelen bezitten, hebben we zeggenschap via het aandeelhouderschap. Het college van burgemeester en wethouders vervult formeel de rol van aandeelhouder namens de gemeente. De Gemeentewet geeft als belangrijk criterium dat de privaatrechtelijke weg slechts is toegestaan als er sprake is van het behartigen van het daarmee te dienen openbaar (publiek) belang. De wet definieert het begrip publiek belang niet nader. We bepalen als gemeente zelf wat we onder het begrip “publiek belang” verstaan. Voorbeelden private Verbonden partijen: 1. Deelnemingen door aandelenbezit: - NV BNG - NV Vitens 2. Verenigingen en stichtingen: - Vereniging van Nederlandse gemeenten (lidmaatschap) 1.3 Publiek-private samenwerking Publiek-private samenwerking (pps) is een wijze om beleidsdoelen te realiseren door middel van samenwerking met marktpartijen. Dit kan zijn in de vorm van stichtingen, verenigingen, vennootschappen onder firma, bestuursovereenkomsten enz. Dit kan een meerwaarde opleveren ten aanzien van het benutten van kennis en expertise van andere partijen en het spreiden van risico’s. Het kan ook leiden tot een efficiëntere uitvoering van plannen en projecten. Voorbeeld publiek-private samenwerking: We kennen één publiek-private samenwerking. We hebben een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Ballast Nedam bouw B.V. voor het plan Hoogendijck in Beusichem. De samenwerking gaat over het delen van het risico van de grondexploitatie: aankoop- en inbrengwaarde gronden, kosten voor bouw- en woonrijpmaken, plankosten, bijdrage aan de reserve omgevingsgerichte uitgaven en rente. Dus niet voor de vastgoedexploitatie. De grondexploitatie geschiedt voor rekening en risico van partijen gezamenlijk.
2.
Wat verstaan we niet onder een Verbonden partij?
Er bestaat soms verwarring over wat nu wel een Verbonden partij is en wat niet. Voorbeelden die wel eens worden genoemd als verbonden partij, maar dit niet zijn: - Stichting Basis Buren; Stichting Welzijn Buren; Stichting Thuiszorg en Maatschappelijk werk Rivierenland; Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland; Vereniging dorpsraden. Waarom zien we deze partijen niet als een Verbonden partij? Er zijn twee voorwaarden waaraan een Verbonden partij moet voldoen: 1) Bestuurlijk belang: we moeten zeggenschap / stemrecht hebben binnen het bestuur. Bij deze partijen hebben we juist geen zeggenschap en ook geen stemrecht. 2) Financieel belang: het ter beschikking gestelde bedrag kunnen we niet verhalen. Bij deze partijen kunnen we het ter beschikking gestelde bedrag juist wel verhalen in geval de partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt. Financieel belang loopt bijvoorbeeld via contractgestuurde afspraken of subsidies. Voor een nadere toelichting op de twee voorwaarden: bestuurlijk en financieel belang, verwijzen we naar hoofdstuk 4.
5
3.
Wat is de wettelijke grondslag van een Verbonden partij?
De belangrijkste regelgeving in dit verband is: 3.1 Gemeentewet Artikel 160 lid 2: Het college besluit slechts tot de oprichting van en de deelneming in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen, indien dat in het bijzonder aangewezen moet worden geacht voor de behartiging van het daarmee te dienen openbaar belang. Het besluit wordt niet eerder genomen dan nadat de raad een ontwerpbesluit is toegezonden en in de gelegenheid is gesteld zijn wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen. Toelichting: deze bepaling slaat op het oprichten van en deelnemen in stichtingen, maatschappen, vennootschappen, verenigingen, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen. De belangrijkste bepaling is dat de deelneming het openbaar (publiek) belang behartigt. Burgemeester en wethouders nemen hierover pas een besluit nadat de raad hierover is gehoord. Artikel 160 lid 3: Een besluit als bedoeld in het tweede lid behoeft de goedkeuring van gedeputeerde staten. De goedkeuring wordt slechts onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang. Toelichting: gedeputeerde staten geeft geen goedkeuring als het besluit van het college (nadat de raad is gehoord) in strijd is met het openbaar (publiek) belang. 3.2 Wet gemeenschappelijke regelingen Gemeenschappelijke regelingen gaan we aan op basis van de Wet gemeenschappelijke regeling (Wgr). De gemeenschappelijke regeling regelt de vertegenwoordiging van deelnemende gemeenten. Meestal staat in de gemeenschappelijke regeling dat de gemeenteraden een lid uit de raad voor het algemeen bestuur kiezen. De gekozen leden voor het algemeen bestuur kiezen het dagelijks bestuur. Samenwerkingsverbanden op basis van de Wgr bieden de gemeenteraden van de deelnemende gemeenten de mogelijkheid een reactie te geven. Dit vindt dan meestal plaats bij de behandeling van de begroting van de desbetreffende gemeenschappelijke regeling. Het kenbaar maken van gevoelens is iets anders dan goedkeuren. U heeft bij een gemeenschappelijke regeling de mogelijkheid niet akkoord te gaan met een aangeboden begroting. De begroting wordt daarmee nog niet afgekeurd. Er is sprake van een democratisch proces waarbij de meerderheid beslist. In de Gemeentewet staan bepalingen van de gemeenschappelijke regeling. Zo zijn bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen verplichte uitgaven voor een gemeente. De bijdrage moeten we opnemen in de begroting. Wenst u de bijdrage niet of niet volledig op te nemen in de begroting dan volgt een aanschrijving van de provincie. 3.3 Besluit begroting en Verantwoording (BBV) Artikel 1 lid b: Een Verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Toelichting: we moeten als gemeente zowel een bestuurlijk als financieel belang hebben in een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie om deze als Verbonden partij aan te merken. We maken dus onderscheid tussen publiekrechtelijke samenwerkingsvormen (gemeenschappelijke regelingen) en privaatrechtelijke samenwerkingsvormen (private rechtspersonen). Voor gemeenschappelijke regelingen is naast het BBV ook de Wgr een belangrijk juridisch kader. Voor de privaatrechtelijke samenwerkingsvormen is dat juridisch kader de Gemeentewet.
6
4.
Wat wordt verstaan onder financieel of een bestuurlijk belang?
Bij een Verbonden partij is het van belang dat het moet gaan om én een bestuurlijk én een financieel belang. Wanneer is sprake van een financieel belang en wanneer van een bestuurlijk belang: 4.1 Van een financieel belang is sprake als we: - een aan de Verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag niet kunnen verhalen indien de Verbonden partij failliet gaat; - aansprakelijk gesteld kunnen worden indien de Verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bij leningen en garantstellingen is dus geen sprake van een Verbonden partij: bij faillissement van de partij kunnen we verhaal instellen op het door ons ter beschikking gestelde bedrag. We worden dan schuldeiser. Ook bij subsidies is er geen sprake van een Verbonden partij: het gaat om overdrachten. 4.2 Van een bestuurlijk belang is sprake als we: - zeggenschap hebben, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. (wethouder, raadslid of ambtenaar die namens de gemeente in het bestuur van de partij plaatsneemt of namens de gemeente stemt) Wanneer we een bestuurder of commissaris in de organisatie benoemen of voordragen (benoemingsrecht of een voordrachtsrecht) is er strikt genomen geen sprake van een Verbonden partij. Ook bij een stichting waarin een wethouder op persoonlijke titel als bestuurder deelneemt, is er geen sprake van een Verbonden partij. De gemeente wordt immers niet vertegenwoordigd.
5.
Wat zijn de voordelen en nadelen / risico’s van een Verbonden partij?
Publiek / privaat Publiekrechtelijke verbonden partijen
• • • •
Voordelen Veel aandacht voor democratische controle en verantwoording. Publiekrecht, zoals Awb, van toepassing. Kostenbesparing op grote schaal. Gezamenlijke aanpak van een regionaal probleem.
• • • • •
Privaatrechtelijke verbonden partijen
• • • •
Publiek-private samenwerking
•
• • •
6.
Slagvaardigheid. Meer bestuurskracht. Bevordering van samenwerking met bepaalde groepen. Deelnemers lopen alleen risico over het ingebrachte geld. Meer vrijheid voor samenwerkende partijen om invulling te geven aan een project. Het stimuleert vaak innovatie en het gebruik van nieuwe technieken. Meer regierol. Risicodeling.
•
• • •
• •
Nadelen / risico’s Gebrek aan slagvaardigheid. Deelnemers volledig financieel aansprakelijk. Onheldere positie van de gemeentelijke vertegenwoordiger. Rolconflict of dubbele petten problematiek. Bij uittreding vaak forse afkoopsommen. Minder aandacht voor democratische controle en verantwoording. Gebrek aan bestuurlijke invloed. Bestuur handelt primair vanuit private belang. Vaak geeft de laagste prijs de doorslag i.p.v. de beste prijskwaliteitverhouding. Een haalbaarheidsonderzoek is noodzakelijk. Is alleen mogelijk bij voldoende participatie van private partijen.
Wat doen we als gemeente om de risico’s te beperken?
Voor de inventarisatie en beoordeling van risico’s van verbonden partijen sluiten we aan bij de methodiek die we voor risicomanagement eind 2012 invoerden. We definiëren risicomanagement in het kader van verbonden partijen als een systematisch en cyclisch proces: een risico-inventarisatie, risicoanalyse, risicobeoordeling, maatregelen ontwerpen, maatregelen implementeren, evaluatie en rapportage, actualisatie risico-inventarisatie enzovoorts. De resultaten hiervan leggen we vast en onderhouden in het informatiesysteem LIAS Enterprise. De evaluatie en actualisatie van deze risico’s krijgen hun plek in de bestaande planning en controlecyclus. Om risicomanagement daadwerkelijk te implementeren is communicatie en afspraken maken hierover zeer belangrijk.
7
7.
Kader rechtmatigheidscontrole
Een gemeenschappelijke regeling op basis van de Wgr is een zelfstandig (publiek) rechtspersoon en heeft een zelfstandige financiële verantwoordingsplicht met eigen rekening en accountantsverklaring, In de lichtere samenwerkingsvorming ligt dat anders. De financiële beheershandelingen voortkomend uit transacties bij een Verbonden partij kunnen object van rechtmatigheidscontrole zijn bij de gemeente. Dit is het geval als deze transacties of relaties financiële consequenties hebben die tot uiting (moeten) komen in de jaarrekening van de gemeente. Om te beoordelen of transacties object van rechtmatigheidscontrole zijn, maken we onderscheid in: - Verbonden partijen met eigen rechtspersoonlijkheid; - Verbonden partijen zonder eigen rechtspersoonlijkheid. Bij Verbonden partijen met een eigen rechtspersoonlijkheid zullen transacties in eerste instantie tot uiting komen in de jaarrekening van de Verbonden partij zelf. Als gemeente hebben we voldoende aan de accountantsverklaring van de Verbonden partij zelf. We verantwoorden alleen de eenmalige en/of periodieke financiële bijdrage aan de Verbonden partij. De bijdrage verstrekken we onder bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden kunnen zo zijn geformuleerd dat het niet hier aan voldoen financiële consequenties kan hebben voor de bijdrage. Het is mogelijk dat we deze consequenties dan tot uiting moeten brengen in de jaarrekening. Ze vormen een basis voor een rechtmatigheidsonderzoek. Voorbeelden van voorwaarden die we kunnen stellen aan de financiële bijdrage en tot kortingen kunnen leiden bij niet nakomen zijn: - Tijdig indienen van begroting en/of jaarstukken; - Voorschriften over (duurzaam) inkopen; - Voorschriften betreffende de bestuurssamenstelling; - Het realiseren van doelstellingen en overeengekomen prestatieafspraken. De verantwoording en rechtmatigheid bij een lichtere samenwerkingsvorming is een complex vraagstuk en afhankelijk van de feitelijke en formele verantwoordelijkheidsverdeling, juridische structuur, etc.. In zijn algemeenheid geldt echter dat een van de deelnemende partijen verantwoordelijk is voor de verantwoording en de accountantscontrole, maar dat alle betrokken partijen in meer of mindere mate eventuele fouten, onzekerheden of onrechtmatigheden “doorbelast” krijgen in hun rekening, verantwoording en verklaring. Tot slot zijn er ook Verbonden partijen mogelijk, die zijn georganiseerd volgens het model van een privaatrechtelijk rechtspersoon. Die vallen normaal gesproken niet onder het publiekrecht. Daar gelden dan andere wettelijke kaders voor. Voor Buren bestaat die situatie echter niet.
8.
Hoe is de informatievoorziening aan de raad op dit moment geregeld?
In het duale stelsel is de uitvoering van beleid een taak en verantwoordelijkheid van het college. Het is de taak van het college om de raad actief te informeren over alle zaken die de raad mogelijkerwijs nodig heeft om kaders te kunnen stellen en goed te kunnen controleren. Specifiek voor Verbonden partijen is er qua informatievoorziening geen bepaling opgenomen in de Financiële verordening van de gemeente Buren. De informatievoorziening is algemeen geregeld via het onderdeel programma’s en paragrafen in artikel 3 lid 3 van de Financiële verordening: Toelichting: Per paragraaf wordt de volgende informatie gepresenteerd: - De doelenboom; - De beoogde maatschappelijke effecten; - Inleiding en nadere toelichting. Door middel van de programmabegroting en de jaarrekening van de gemeente Buren wordt u op een vaste tijden over de Verbonden partijen geïnformeerd. Eventueel kan informatievoorziening ook plaatsvinden via de bestuursrapportages. De formats die we opnemen in deze nota, gebruiken we straks ook in de paragraaf Verbonden partijen bij de programmabegroting en jaarrekening. Begroting en jaarrekening van Verbonden partijen zelf bieden we u apart aan via een raadsvoorstel in de voorbereidende gemeenteraad. Hierbij ontvangt u vanuit de organisatie een concept zienswijze. U kunt deze zienswijze overnemen, aanpassen of afkeuren. Hoe komt deze concept zienswijze tot stand? Binnen de organisatie hebben we een medewerker aangewezen die de ingekomen stukken coördineert. Hij stuurt de stukken door naar de verschillende vakafdelingen. Zij geven hun reactie hierop door aan de coördinator. Hij bundelt de reacties tot één concept zienswijze die u tijdens de voorbereidende raad behandelt.
8
9.
Toelichting per Verbonden partijen
Juridische vorm Vestigingsplaats Samenstelling
Verplichte deelname Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen
Programma Doelstelling
Besluit tot deelname
Bestuurlijk belang
Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage
Regio Rivierenland Gemeenschappelijke regeling Tiel De Regio Rivierenland is een samenwerkingsverband van tien gemeenten tussen de grote rivieren. Dit gebied bestaat uit de Betuwe, de Bommelerwaard en een gedeelte Land van Maas en Waal. Het samenwerkingsverband wordt gevormd door de gemeenten: Tiel, Culemborg, Zaltbommel, Geldermalsen, Maasdriel, Neerijnen, Lingewaal, West Maas en Waal, Neder- Betuwe en Buren. Ja, op basis van de Wet gemeenschappelijke regeling. Deelname aan een andere regio of uit de regio stappen: niet realistisch. - Er is een huurderrelatie met de Omgevingsdienst rivierenland. De Regio Rivierenland verhuurt het gebouw van de bestuursdienst; - De AVRI is een uitvoeringsonderdeel van de Regio Rivierenland. De reguliere taak van de AVRI is het verwijderen van huishoudelijk afval. De plus taak is het onderhouden van de openbare ruimte en handhaven. De AVRI onderhoud sinds 1 maart 2012 ook de openbare ruimte van de gemeente Buren; - Per 1 januari 2013 is de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Rivierenland onderdeel van Hulpverlening & Veiligheid Gelderland-Zuid; Publiek belang Alle programma’s. De Regio Rivierenland behartigt de (gezamenlijke) belangen van de gemeenten en voert gemeenschappelijke taken uit, o.a. van provinciaal- en rijksbeleid. Ook ondersteunt de regio de gemeenten in bestuurlijk, beleidsmatig en strategisch opzicht. Er zijn vijf programmaraden: - Aantrekkelijk - Welvarend - Participerend - Zelfredzaam - Bereikbaar Ook is er het Regiocontract 2012-2015. Zie voor een uitgebreide toelichting per programmaraad bijlage 1. In de jaren 80 van de vorige eeuw is het Intergemeentelijk Orgaan Rivierenland ingesteld. De Regio Rivierenland is daar de opvolger van. De gemeente Buren is na de herindeling 01-01-1999 lid (gebleven). Iedere gemeente heeft één zetel in het algemeen bestuur. Een wethouder is als vertegenwoordiger namens de gemeente aangewezen. Het Algemeen bestuur is budgetverantwoordelijk en toetst de programma’s vanuit de programmaraden op integraliteit. Het dagelijks bestuur bestaat uit drie leden. Naast de voorzitter is dit de portefeuillehouder bedrijfsvoering en dienstverlening. Het Dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor personeel en organisatie en voor de contractgestuurde activiteiten. Per programmaraad is er een vertegenwoordiger. Beperkt invloed. Het Algemeen Bestuur beslist namelijk bij meerderheid van stemmen. De voorbereidende raad kan een zienswijze indienen over de begroting van de VRGZ. Financieel belang Begroot in 2012: € 1.004.535,-Begroot in 2013: € 1.080.635,-Begroot in 2015: € 1.080.635,-Begroot in 2014: € 1.080.635,-Begroot in 2016: € 1.080.635,--
9
Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begroot 2011 € 937.710,-€ 953.445,-€ 951.600,-Meerjarig financieel overzicht begroot - werkelijk
Begroot – werkelijk
Werkelijk 2011 € 877.644,--
(bedragen x € 1.000)
1.200 1.000
953
952
878
1.005
1.081
1.081
1081
1081
600
938
800
2010
2010
2011
2011
2012
2013
2014
2015
2016
400 200 0
Wit = begroot grijs = w erkelijk
Vermogenspositie
Het (verwachte) eigen vermogen van de Regio Rivierenland is € 3.177.000,--. (per 2013).
(Financiële) risico’s
De weerstandscapaciteit van de regio is voldoende om de risico’s die ze lopen op te vangen. De middelen die we tot de beschikbare weerstandscapaciteit rekenen zijn: - de vrije aanwendbare reserves; - de stille reserves; - de post onvoorzien in de begroting. Voorziening afvalstoffenheffing Bij AVRI lopen we het risico dat de inkomsten uit afvalstoffenheffing tegenvallen. Dit risico wordt ondervangen door het vormen van de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing. Voor zover in enig jaar de opbrengst van de afvalstoffenheffing de daarmee te dekken kosten overschrijdt, wordt de meeropbrengst gedoteerd aan deze voorziening. In jaren waarin er tekorten zijn, wordt de voorziening aangesproken. De risico’s met betrekking tot de opbrengsten van de afvalstromen moet AVRI in tijden van nood op kunnen vangen binnen de begroting zodat de tarieven niet direct verhoogd hoeven worden. Deze voorziening heeft een optimum van maximaal € 2 miljoen, waarvan € 1 miljoen ter dekking van eventuele incidentele tegenvallers bij de jaarrekening. Aangezien deze voorziening reeds specifiek voor dit risico is gevormd wordt deze niet tot de beschikbare weerstandscapaciteit van AVRI gerekend. De voorziening per 1 januari 2013 bedraagt naar verwachting bijna € 8 miljoen. AVRI zal de voorziening afvalstoffenheffing verlagen en inzetten ter verlaging van de tarieven afvalstoffenheffing. Algemene reserve AVRI De algemene reserve AVRI wordt gevoed door positieve resultaten van de commerciële activiteiten. Mee- en tegenvallers op deze activiteiten worden verrekend middels deze reserve. Een bedrijf als AVRI heeft een gezond weerstandsvermogen als de algemene reserve 30% van de commerciële opbrengst bedraagt. In de nota Reserves en Voorzieningen is er een minimum van € 900.000 en een maximum bijna € 2 miljoen vastgesteld. Het geprognosticeerde saldo op 1 januari 2013 van de algemene bedrijfsreserve AVRI bedraagt ruim anderhalf miljoen.
10
(Financiële) risico’s (vervolg)
Onvoorziene uitgaven In de Nota reserves en voorzieningen is t.a.v. de weerstandscapaciteit van Regionale samenwerking, Programma’s & Strategie en Contractgestuurde dienstverlening en de GGD bepaald dat er een post ‘onvoorzien’ in de begroting opgenomen kan worden voor incidentele tegenvallers. Voor 2013 is in de begroting een bedrag van € 104.000 opgenomen. Egalisatiereserves GGD en Contractgestuurde dienstverlening Het Algemeen Bestuur heeft een besluit genomen tot vorming van een egalisatiereserve voor zowel GGD als Contractgestuurde dienstverlening. Deze reserve is bedoeld om tegenvallende resultaten en/of wegvallende vraag op flexibele taken op te kunnen vangen. Deze reserves worden gevoed door positieve resultaten uit de bedrijfsvoering. Een reserve van 30% is voldoende om normale bedrijfsvoeringrisico’s op te kunnen vangen. Mocht de reserve hoger worden dan 30% van de jaarlasten dan wordt het meerdere uitgekeerd aan de gemeenten. Fusie GGD Het Rijk heeft ervoor gekozen de GGD’en qua schaal overeen te laten stemmen met de Veiligheidsregio’s. Inmiddels is dit ook bij wet geregeld. Voor onze GGD betekent dit het samengaan met GGD Regio Nijmegen. Over (de kosten van) het veranderproces (fusie) en de ontvlechting is inmiddels ambtelijk en bestuurlijk overleg opgestart. De afgelopen maanden is het bestuur geïnformeerd omtrent de laatste ontwikkelingen. De financiële gevolgen voor de fusie zijn nog niet volledig in beeld. Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) De incidentele en structurele kosten van het DD JGZ zijn vanaf 2009 toegevoegd aan de begroting van de GGD. Het is een project dat zowel qua automatisering als qua impact op de organisatie groot en risicovol is. Inmiddels werkt de hele afdeling met het DD JGZ. Tot dusver zijn de dreigende tegenvallers opgevangen binnen het projectbudget. In 2012 wordt de projectfase afgerond en wordt definitief duidelijk of de voorlopige bedragen die zijn opgegeven voor 2013 voldoende zijn. Leegstand in gebouw GGD Met het vertrek van het CIZ kende de GGD structurele leegstand in het gebouw. In de markt is daar op dit moment geen vraag naar, hetgeen betekent dat er sprake is van huurderving. In de begroting 2013 is rekening gehouden met een lagere huuropbrengst. Contractgestuurde dienstverlening- flexibele taken Door middel van contractgestuurde dienstverlening wordt het principe van ‘opdracht geven – opdracht nemen’ geoperationaliseerd. Dit principe betreft een verzakelijking van de relatie tussen gemeenten (als opdrachtgever) en Regio Rivierenland (als opdrachtnemer). De flexibele taken bevatten risico’s voor Regio Rivierenland, zoals: ziekte en inhuur van personeel, afschrijving van materiaal en fluctuaties in de vraag naar diensten/producten. De zakelijk risico’s worden zoveel mogelijk afgedekt door de reserve Contractgestuurde dienstverlening. Het risico voor gemeenten ontstaat wanneer de reserve niet toereikend is of er zaken aan de orde komen die de normale zakelijk risico’s overschrijden en niet ondervangen zijn door de contracten.
11
(Financiële) risico’s (risico’s)
Verdwijnen taken Contractgestuurde dienstverlening Door de oprichting van de nieuwe gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) zullen de taken van het team Milieu (externe veiligheid, geluid, bodem, archeologie, milieu vergunningverlening en handhaving) in 2013 niet meer door de gemeenten bij de Regio worden afgenomen, maar worden ondergebracht bij de ODR. De medewerkers van dit team (circa 10 medewerkers) gaan over naar de ODR. Door de financiële ontvlechting van het team zullen frictiekosten ontstaan, die niet kunnen worden opgevangen door het vertrek van medewerkers. Het gaat bijvoorbeeld om kosten die te maken hebben met huisvesting en producten die geleverd moeten blijven worden (p&c producten, balie) waarvoor de dekking vermindert. In de loop van 2012 wordt duidelijk welke bedragen hiermee gemoeid zijn en welke oplossingen hiervoor gezamenlijk met de regiogemeenten kunnen worden gevonden. Iedere gemeente wordt ook in eigen huis geconfronteerd met deze problematiek van achterblijvende kosten. Een risico voor de gemeenten is de stijging van de gemeentelijke bijdrage.
Doel
Ontwikkelingen
Verantwoording- en informatieplicht
Doelen, ontwikkelingen en verantwoording Regio Rivierenland behartigt als samenwerkingsverband de belangen van tien gemeenten in het Rivierengebied en voert gemeenschappelijke taken uit op basis van flexibele dienstverlening op maat. De belangrijkste voordelen van de samenwerking zijn bestuurskracht en efficiencywinst. Het Regiokantoor is een onderdeel van Regio Rivierenland. Kerntaken zijn: - het organiseren van de bestuurlijke en ambtelijke samenwerking tussen gemeenten; - de gemeenschappelijke uitvoering van gemeentelijke taken. - Door de komst van de Omgevingsdienst Rivierenland wordt de contractgestuurde dienstverlening verminderd. De regiomedewerkers voor milieu en bouwen gaan ook naar de ODR; - Het algemeen bestuur presenteert in 2013 een vernieuwde of aangepaste opzet van werkstructuur van de Regio Rivierenland. Vindt enerzijds plaats via de begroting, tussentijdse (financiële) verantwoording en de jaarrekening van de Regio. Deze stukken behandelt de voorbereidende raad. Anderzijds informeert het college de besluitvormende raad via de paragraaf Verbonden partijen in begroting en jaarrekening van de gemeente. Gedurende het begrotingsjaar worden besluiten van het Algemeen bestuur ter kennisname gebracht in de voorbereidende raad. Binnen de gemeente Buren is een klankbordgroep uit de gemeenteraad opgericht. Gemiddeld twee keer per maand overleggen ze met het lid van het algemeen bestuur over de inhoud van de programmaraden en zaken die in het Algemeen Bestuur aan de orde worden gesteld
12
Hulpverlening & Veiligheid Gelderland-Zuid (VRGZ) Gemeenschappelijke regeling Nijmegen De VRGZ is een samenwerkingsverband van achttien gemeenten op basis van de Wet Veiligheidsregio’s en bestaat uit: de Regionale Ambulancevoorziening (RAV); Gemeenschappelijke Meldkamer Gelderland-Zuid; Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR); Regionale Brandweer. De politie Gelderland-Zuid en deze gemeenschappelijke regeling vormen samen de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ).
Juridische vorm Vestigingsplaats Samenstelling
Verplichte deelname Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen Programma Doelstelling
Besluit tot deelname Bestuurlijk belang
Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage
Begroot – werkelijk Exclusief regionalisering brandweer.
Ja, op basis van de Wet gemeenschappelijke regeling en de Wet op de veiligheidsregio. Niet mogelijk. Geen Publiek belang Openbare Orde en Veiligheid De VRGZ zorgt voor een veilige regio. Rampen en crises worden zo goed mogelijk voorkomen en bestreden. Inwoners kunnen rekenen op snelle en goede geneeskundige hulpverlening en brandweerzorg. 30 mei 2003 De burgemeester vertegenwoordigd de gemeente in het Algemeen Bestuur. Daarnaast neemt de adviseur integrale veiligheid deel aan een adviesraad en diverse werkgroepen waarin het regionale beleid wordt gecreëerd. Beperkt invloed. Het Algemeen Bestuur beslist namelijk bij meerderheid van stemmen. De voorbereidende raad kan een zienswijze indienen over de begroting van de VRGZ. Financieel belang Begroot in 2012: € 190.500,-- (zonder regionalisering brandweer) Begroot in 2013: € 1.628.994,-Begroot in 2015: € 1.626.022,-Begroot in 2014: € 1.655.801,-Begroot in 2016: € 1.623.095,-Begroot 2010 € 197.208,--
Werkelijk 2010 € 191.723,--
Begroot 2011 € 194.500,--
Werkelijk 2011 € 187.707,--
Meerjarig financieel overzicht begroot - werkelijk
2011
2012
1623
191
2011
1626
188
2010
1.656
195
2010
1.629
192
(bedragen x € 1.000)
197
1.750 1.500 1.250 1.000 750 500 250 0
2013
2014
2015
2016
Wit = begroot grijs = w erkelijk
Vermogenspositie
Het (verwachte) eigen vermogen van de VRGZ is € 6.470.000,--. (per 2013).
13
(Financiële) risico’s
Het eigen vermogen bestaat uit een algemene reserve Crisis- & rampenbestrijding, uit de reserves aanvaardbare kosten RAV en het nog te bestemmen resultaat over het laatste boekjaar. Het jaarrekeningresultaat wordt steeds toegevoegd of onttrokken aan de reserves. Verder zijn er bestemmingsreserves gevormd voor regionalisering van de brandweer, kwaliteit personeel en convenantgelden. Als alle geïdentificeerde risico’s zich zouden voordoen is daar ruim € 7,2 miljoen mee gemoeid. De algemene reserve van Crisis- en Rampenbestrijding dekt ongeveer 56% van de risico’s van dat programma af. Voor de RAV is dat percentage 129%. In het programma Crisis en Rampen is jaarlijks rekening gehouden met een post voor onvoorzien van € 150.000,--. Omdat niet alle risico’s zich tegelijkertijd zullen voordoen, kunnen we concluderen dat de Veiligheidsregio in totaliteit financieel gezond is. De VRGZ toetst jaarlijks haar organisatie en ontwikkeling via audits. Risico’s worden beperkt door een rechtsbijstand- en een wettelijke aansprakelijkheidverzekering. In de begroting voor 2013 staan de volgende risico’s: Ontwikkeling aantal ritten ambulancediensten Vanaf 2011 is een efficiencytaakstelling door de zorgverzekeraars verwerkt in de financiering. Dit houdt in dat de RAV elk jaar 2,5% meer ritten moet verzorgen en dat het hiermee samenhangende budget niet toeneemt. CAO Ambulancezorg De CAO voor de sector ambulancezorg loopt per 31-12-2012 af. In deze begroting is een loonsverhoging meegenomen vanaf 2013 van 1,75%. De schatting van het maximale risico is gesteld op 2% indexverschil tussen lonen en aanpassing budget. Blusboten De ongeval bestrijding op het water wordt na eventuele afstoting van de blusboten wellicht anders ingevuld. Harmonisatie arbeidsvoorwaarden vanwege regionalisering brandweer De regionalisering van de brandweer heeft tot gevolg dat de arbeidsvoorwaarden van de beroeps en de vrijwilligers geharmoniseerd worden. Herziening functiewaarderingssystematiek In de CAO voor de sector ambulancezorg is de afspraak gemaakt om in de eerstvolgende CAO de overgang te maken naar een nieuwe functiebeschrijvings- en waarderingssystematiek. Het financiële risico hiervan is dat hieruit een hogere inschaling van het personeel kan volgen. Referentiekader Spreiding en Beschikbaarheid Ambulancezorg In 2008 werd het Landelijk Referentiekader Spreiding en Beschikbaarheid Ambulancezorg voor het laatst herijkt. Dit referentiekader vormt de basis voor de verdeling van budgetten naar RAV's. De verwachting is dat dit in 2012 wederom gaat gebeuren. Schaalvergroting Meldkamers In 2011 is door het kabinet besloten tot schaalvergroting van de meldkamers in Nederland. Naar verwachting zal het aantal meldkamers terug worden gebracht va n 2 5 naar 10 (frictiekosten). Grootschalige inzet en nazorg Voor de kosten van grootschalige en langdurige inzetten van brandweer, GHOR en gemeentelijke teams en de mogelijke nazorg zijn in de begroting geen middelen opgenomen.
14
Financiële) risico’s (vervolg)
Stijging loonkosten De CAO voor gemeenteambtenaren loopt eind 2012 af. Zeer waarschijnlijk zal vanaf 2013 de nullijn gelden. Of ditzelfde geldt voor de pensioenpremie en andere sociale lasten lijkt minder waarschijnlijk. In deze risico-inventarisatie wordt rekening gehouden met 1% stijging van de loonkosten. Herijking verdeling rijkssubsidie In 2012 start een herijkingsonderzoek naar de uitgaven voor openbare orde en veiligheid. De resultaten worden volgens planning in 2013 bekend gemaakt, waarna er vanaf 2014 herverdeeleffecten kunnen optreden. . BTW Vanaf 2014 kunnen we de btw op de taken van de Veiligheidsregio niet meer compenseren. Een risico lopen we nog bij de kosten voor de brandweerkazernes. Mochten deze na 2013 nog in beheer bij de gemeente blijven dan kunnen we de BTW niet meer terugvorderen. De kosten worden 21% duurder. In 2013 onderzoekt een werkgroep nadere mogelijkheden. Werkkostenregeling Vanaf 2014 wordt de invoering van de werkkostenregeling verplicht. Onder die regeling mogen werkgevers een maximaal percentage van het totale fiscale loon besteden aan onbelaste vergoedingen voor hun personeel. Economische crisis De economische crisis heeft ertoe geleid dat gemeenten en rijk kortingen doorvoeren op het budget.
Doel
Ontwikkelingen
Verantwoording- en informatieplicht
Doelen, ontwikkelingen en verantwoording De Wet veiligheidsregio’s heeft als doel een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie van de brandweerzorg, de geneeskundige hulpverlening en de rampenbestrijding en crisisbeheersing onder één regionale bestuurlijke regie te realiseren. - Overgang brandweer naar de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. - Regionaal wordt een nieuwe crisisorganisatie opgezet die in 2015 operationeel moet zijn. Dit betekent (op korte termijn) een verschuiving van gemeentelijke rampenbestrijding naar regionale crisisbeheersing. Deze veranderende crisisorganisatie betekent een professionalisering van de crisisbeheersing. Vindt enerzijds plaats via de begroting, tussentijdse (financiële) verantwoording en de jaarrekening van de VRGZ. Deze stukken behandelt de voorbereidende raad. Anderzijds informeert het college de besluitvormende raad via de paragraaf Verbonden partijen in begroting en jaarrekening van de gemeente. Gedurende het begrotingsjaar worden besluiten van het Algemeen bestuur ter kennisname gebracht in de voorbereidende raad.
15
Regionaal Archief Rivierenland Gemeenschappelijke Regeling Tiel Het Regionaal Archief Rivierenland (RAR) is een samenwerkingsverband dat de archiefbewaarplaats beheert voor de gemeenten Tiel, Culemborg, Geldermalsen, Neerijnen, Neder-Betuwe en Buren. Het Waterschap Rivierenland heeft een dienstverleningsovereenkomst gesloten met het RAR. Overeenkomstig de gemeenschappelijke regeling wel. Een andere gezamenlijk alternatief is er niet. Een alternatief is dat we het zelf de archiefbescheiden volgens de voorschriften inrichten en verzorgen. Geen.
Juridische vorm Vestigingsplaats Samenstelling
Verplichte deelname Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen
2011
2011
2012
252
2010
252
2010
252
(bedragen x € 1.000)
252
400 350 300 250 200 150 100 50 0
293
Begroot – werkelijk
306
De gemeentelijke financiële bijdrage
304
Invloed gemeente
171
Besluit tot deelname Bestuurlijk belang
Publiek belang Maatschappelijke voorzieningen Het RAR houdt naast het beheer van de archiefbewaarplaats toezicht op het beheer van de nog niet naar die archiefbewaarplaats(en) overgebrachte stukken. Het gaat hierbij om het beheer van statische archieven. De archieven worden geordend en toegankelijk gemaakt en in studiezalen kosteloos beschikbaar gesteld voor onderzoek. 7 september 1991 Een wethouder en een raadslid vertegenwoordigt de gemeente in het Algemeen Bestuur van het RAR. De wethouder heeft ook zitting in het Dagelijks Bestuur. Beperkt invloed. Het Algemeen Bestuur beslist namelijk bij meerderheid van stemmen. Financieel belang Begroot in 2012: € 292.802,-Begroot in 2013: € 252.099,-Begroot in 2015: € 252.099,-Begroot in 2014: € 252.099,-Begroot in 2016: € 252.099,-Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begroot 2011 Werkelijk 2011 € 176.106,-€ 170.811,-€ 304.460,-€ 306.268,-Meerjarig financieel overzicht begroot - werkelijk
176
Programma Doelstelling
2013
2014
2015
2016
Wit = begroot grijs = werkelijk
Vermogenspositie (Financiële) risico’s
Het (verwachte) eigen vermogen van de RAR is € 329.887,--. (per 2013). Voornamelijk bedoeld voor informatisering/digitalisering/ bedrijfsvoering. In de begroting van het RAR bedraagt de post onvoorzien € 20.500,--. Dit bedrag is bedoeld om de eerste tegenvallers zelf op te kunnen vangen. Voor 2013 is de reservering voor groot onderhoud en energiekosten voor het nieuwe gebouw gebaseerd op de aannames die zijn gedaan. Deze aannames zijn geactualiseerd op basis van de laatste inzichten en verhoogd
16
(Financiële) risico’s (vervolg)
Doel
Ontwikkelingen
Verantwoording- en informatieplicht
met het inflatiepercentage. In de begroting 2014 zal voor het eerst reservering kunnen plaatsvinden op basis van ervaringscijfers. De gemeentelijke bijdrage wordt vastgesteld naar rato van het aantal inwoners. In de meerjarenbegroting 2013 van de gemeente Buren zit de taakstelling van € 25.000,-- van de Toekomstbestendige begroting verwerkt. Deze taakstelling is alleen nog niet door het RAR gerealiseerd. Doelen, ontwikkelingen en verantwoording Een groot aantal bestanden is inmiddels digitaal beschikbaar en raadpleegbaar via de website van het RAR. Verder bevordert het RAR het historisch onderzoek naar de regio en levert daaraan bijdragen. Er vinden fusiebesprekingen plaats tussen het (RAR) en het Streekarchief Bommelerwaard. Het streven is de fusie per 1-1-2014 te realiseren. De begrotingen 2013 e.v. worden technisch in elkaar geschoven. Ze gaan uit van een aanwas van 1m archief per 1.000 inwoners per jaar. Vindt enerzijds plaats via de begroting, tussentijdse (financiële) verantwoording en de jaarrekening van de VRGZ. Deze stukken behandelt de voorbereidende raad. Anderzijds informeert het college de besluitvormende raad via de paragraaf Verbonden partijen in begroting en jaarrekening van de gemeente.
17
Juridische vorm Vestigingsplaats Samenstelling
Verplichte deelname
Alternatieve deelname
Relatie met andere verbonden partijen Programma Doelstelling
Besluit tot deelname Bestuurlijk belang
Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage
Begroot – werkelijk
LANDER Werk en integratie Gemeenschappelijke regeling Geldermalsen LANDER is een samenwerkingsverband van acht gemeenten (Culemborg, Buren, Geldermalsen, Maasdriel, Neder-Betuwe, Neerijnen, Zaltbommel en Tiel). LANDER voert de volgende wettelijke regelingen uit: - de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW); - de Wet Werk en Bijstand voor de voormalige Wet Inschakeling Werkzoekenden (WIW); - de Wet Werk en Bijstand voor de voormalige Regeling In- en Doorstroombanen (I/D). Ja, op basis van de Wet gemeenschappelijke regeling. Uittreden is mogelijk. Wanneer zich die vraag voor doet, bepaalt het Algemeen Bestuur de voorwaarden en gevolgen van uittreding. Bij uittreding moeten we een andere uitvoeringsorganisatie zoeken. Gevolg hiervan is dat onze inwoners met een WSW, WIW / ID dienstverband dan worden ontslagen. In afwachting van een ander / nieuw dienstverband komen zij op de wachtlijst bij de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Ja. LANDER voert ook werk uit voor de AVRI. De AVRI maakt onderdeel uit van de Regio Rivierenland. Publiek belang Werk & Inkomen Inwoners met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking kunnen vaak moeilijk een baan vinden. Ze zijn minder productief dan andere werknemers of kunnen niet goed meekomen met het werk. De WSW (en WIW en I/D) helpt deze mensen om toch (in een beschermde omgeving) te werken en in hun eigen onderhoud te voorzien. We zijn wettelijk verplicht de WSW, de WIW en de regeling I/D uit te voeren. Het Rijk legt aan gemeenten een WSW taakstelling op. Gemeente Buren moet minimaal 92 plaatsen realiseren in de sociale werkvoorziening. Daarnaast maakt Buren via afspraken en convenanten gebruik van de diensten van LANDER in onder andere het groenonderhoud. De gemeenschappelijke regeling is goedgekeurd bij besluit van Gedeputeerde Staten van Gelderland dd 8 februari 2000, nr. BD 99.152. Het bestuur van LANDER bestaat uit het Algemeen bestuur, het Dagelijks bestuur en de voorzitter. Het Algemeen bestuur bestaat uit de leden van het Dagelijks bestuur, aangevuld met twee raadsleden per deelnemende gemeente. Het Dagelijks bestuur bestaat uit één wethouder per deelnemende gemeente. Beperkt invloed. Beslissingen met financieel gevolg worden bij meerderheid van stemmen genomen. We zijn gehouden die besluitvorming te volgen. Financieel belang Begroot in 2012: € 2.200.000,-Begroot in 2013: € 2.300.000,-Begroot in 2015: € 2.300.000,-Begroot in 2014: € 2.300.000,-Begroot in 2016: € 2.300.000,-Voor financiering van de WSW ontvangt de gemeente Buren dit budget van het rijk. Dit budget dragen we volledig over aan LANDER. Tot nu toe was dit budget voldoende voor uitvoering van de WSW. Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begroot 2011 Werkelijk 2011 € 2.397.394,-€ 2.512.236,-€ 2.397.394,-€ 2.430.019,-Voor financiering van de WSW ontvangt de gemeente Buren dit budget van het rijk. Dit budget dragen we volledig over aan LANDER. Tot nu toe was dit budget voldoende voor uitvoering van de WSW.
18
Meerjarig financieel overzicht begroot - werkelijk (bedragen x € 1.000)
2.750
2.300
2011
2.300
2011
2.300
2010
2.300
2.430
2010
2.200
2.397
2.000
2.512
2.250
2.397
2.500
2012
2013
2014
2015
2016
1.750 1.500 Wit = begroot grijs = w erkelijk
Vermogenspositie (Financiële) risico’s
Doel Ontwikkelingen
Verantwoording- en informatieplicht
Het (verwachte) vermogen van LANDER is € 3.200.000,--. (per 2013). Vanaf 2013 wordt er jaarlijks een structureel verlies verwacht van ca. € 1.500.000,--. Door haar vermogenspositie kan LANDER het verwachte verlies voor 2013 en 2014 nog zelf opvangen. LANDER verwacht dat de deelnemende partijen na 2014 extra moeten bijdragen. Voor gemeente Buren is door LANDER het aan te vullen bedrag na 2014 geraamd op € 138.000,-- . Doelen, ontwikkelingen en verantwoording We willen de WSW, de WIW en regeling I/D zo efficiënt mogelijk uitvoeren. Het Rijk legt aan gemeenten een WSW taakstelling op. De taakstelling voor de gemeente Buren is om 92 standaard eenheden (volledige WSW banen) in te vullen. We voldoen aan deze taakstelling. LANDER wordt op alle uitvoeringsonderdelen jaarlijks gecontroleerd door de accountant. We ontvangen van LANDER periodiek uitvoeringsoverzichten. Hierin wordt aangegeven wat de budgettaire ontwikkelingen zijn. Het Dagelijks bestuur en de leden van het dagelijks bestuur afzonderlijk, zijn aan het Algemeen bestuur verantwoording verschuldigd voor het door hen gevoerde beleid. Het Algemeen bestuur en het Dagelijks bestuur van LANDER geven aan de raden van de deelnemende gemeenten ongevraagd alle informatie, die voor een juiste beoordeling en van het door het bestuur gevoerde en te voeren beleid nodig is.
19
Omgevingsdienst Rivierenland Gemeenschappelijke regeling Tiel De Omgevingsdienst Rivierenland (ODR) bestaat uit 10 regiogemeenten, de provincie Gelderland (als partner) en alle Gelderse gemeenten voor het Ketentoezicht. (de ODR voert deze uit voor de hele provincie) Inbreng milieu: voor de vergunningverlening, toezicht en handhavingstaken. Verplichte deelname (VTH-taken) Alternatieve deelname Inbreng Wabo: voor de vergunningverlening, toezicht en handhavingstaken. (VTH-taken: omgevingsvergunningen) Ja. Er is een huurderrelatie met de Regio Rivierenland. De ODR huurt het Relatie met andere gebouw van de bestuursdienst Regio Rivierenland. verbonden partijen Er is een relatie met de Veiligheidsregio op het gebied van gebruiksvergunningen, calamiteiten en rampenbestrijding. Publiek belang Milieu en wonen Programma De vorming van de uitvoeringsdiensten moet primair de kwaliteit en Doelstelling professionaliteit van de VTH-taken van de omgevingsvergunning verbeteren. Aanvragen en beschikkingen vinden voornamelijk plaats op basis van beleid. De behandeling dient een a-politiek karakter te krijgen. Daarbij ligt de nadruk om te komen tot een meer efficiënte en daarmee goedkopere uitvoering. 26-06-2012 Besluit tot deelname Iedere gemeente heeft één zetel in het Algemeen bestuur. Een wethouder is Bestuurlijk belang als vertegenwoordiger namens de gemeente aangewezen. Het Dagelijks bestuur wordt gevormd door een viertal bestuurders, waarvan één als voorzitter. De vier bestuurders vertegenwoordigen de clusters van gemeenten en de provincie, zoals deze op een aantal velden samenwerken. En volgens welke systematiek de overhead van de ODR is verdeeld. Namens het cluster BNLW heeft de burgemeester van Neder-Betuwe zitting in het DB. Beperkte invloed. Elk lid heeft stemrecht. Gemeenten die Wabo-breed de Invloed gemeente VTH-taken inbrengen hebben op de vrijwel alle onderwerpen twee stemmen. De gemeenten die alleen de verplichte milieutaken inbrengen hebben één stem. Op organisatorische en financiële onderwerpen hebben alle partners één stem. Het Algemeen bestuur beslist bij meerderheid van stemmen. Financieel belang Begroot in 2013: € 1.560.742,-- (bedrag passen we aan naar De gemeentelijke evenredigheid, afhankelijk van de startdatum van de ODR) financiële bijdrage Bij de oprichting legden de deelnemers de ODR een 5% efficiency en 5% bezuinigingstaakstelling op. Dit verwerkt de ODR nog in de meerjarenbegroting 2014 - 2017. Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begroot 2011 Werkelijk 2011 Begroot – werkelijk De ODR start in 2013. Budgetten De ODR start in 2013. Budgetten over 2010 zijn er niet. over 2011 zijn er niet. Meerjarig financieel overzicht begroot - werkelijk Juridische vorm Vestigingsplaats Samenstelling
20
(bedragen x € 1.000)
1.750
0
0
0
2010
2010
2011
2011
2012
1.561
0
500
0
750
1.561
1.000
1.561
1.250
1.561
1.500
2013
2014
2015
2016
250 Wit = begroot grijs = werkelijk
Vermogenspositie
(Financiële) risico’s
(Financiële) risico’s (vervolg)
Doel
Ontwikkelingen Verantwoording- en Informatieplicht
De ODR heeft (nog) geen eigen vermogen. De begroting van de ODR wordt gedekt door de bijdrage van de deelnemende partijen. Het gewenste weerstandsvermogen zal pas na vaststelling van het beleid en de inventarisatie van de risico’s etc. bepaald kunnen worden. Als gemeente dragen we het risico. Er is gekozen voor een post onvoorzien in de begroting van € 80.000,--. De post is opgenomen, omdat er onzekerheid zit in de kosten van met name de ICT systemen en omdat het goed is dat er enige ruimte beschikbaar is om niet voorziene risico’s op te vangen. Een deel van de risico’s dekt de ODR af door het treffen van maatregelen. Voorbeelden van zulke maatregelen zijn het afsluiten van verzekeringen, het vormen van reserves & voorzieningen en het inrichten van de administratieve organisatie en interne controle. In 2013 start de ODR met de implementatie van risicomanagement. Op voorhand kan t.a.v. het beleid worden gesteld dat het weerstandsvermogen in ieder geval de komende vijf jaar wordt gevormd door het weerstandsvermogen van de deelnemers. Een risico voor de ODR is het a-politiek maken van de VTH-taken. Dat vereist vooral helder beleid op de belangrijke relevante onderdelen. En voor de overige gebieden enige beleidsvrijheid voor de ODR (uitvoeringsbeleid). Voor veel gemeenten geldt dat klanten en burgers vaak bestuurders en raadsleden benaderen wanneer ze iets willen of iets niet kan. Dat druist in tegen de wens om maximaal efficiënt te zijn. En betekent voor een betreffende gemeente het risico op meerwerk/-kosten. De ODR noemt in haar begroting meerdere risico’s. De voornaamste zijn: - Ontbreken van uniformiteit in de uitvoering a.g.v. de wens naar teveel maatwerk. Mocht dit risico zich voordoen, dan zal dit nadelig zijn voor de efficiency en kan dit leiden tot het niet halen van de efficiencytaakstelling; - Hogere kosten voor ICT dan waarin we nu voorzien; - Gevolgen van de afschaffing van het BTW compensatiefonds; - Hogere uitvoeringskosten vanwege toepassing van het vastgesteld sociaal plan. In de begroting is soms nog uitgegaan van kengetallen. Doelen, ontwikkelingen en verantwoording Primair de kwaliteit en professionaliteit van de uitvoering van VTH-taken verbeteren. Behandeling van zaken vooral op basis van beleid en a-politiek. Daarbij een meer efficiënte en daarmee ook goedkopere uitvoering. Vorming ODR is vertraagd van eerdere start per 1-1-2012 naar nu 1-4-2013. Vindt enerzijds plaats via de begroting, tussentijdse (financiële) verantwoording en de jaarrekening van de ODR. Deze stukken behandelt de voorbereidende raad. Anderzijds informeert het college de besluitvormende raad via de paragraaf Verbonden partijen in begroting en jaarrekening van de gemeente. Gedurende het begrotingsjaar worden besluiten van het Algemeen bestuur ter kennisname gebracht in de voorbereidende raad.
21
Juridische vorm Vestigingsplaats Bestuur en toezicht
Verplichte deelname Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen Programma Doelstelling
Besluit tot deelname Bestuurlijk belang
Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage Begroot – werkelijk
B.V. Recreatiemaatschappij Uit®waarde Besloten Vennootschap Kerk-Avezaath De organen zijn: het bestuur, de raad van commissarissen en de algemene vergadering van aandeelhouders. Er is geen hoogste orgaan in een vennootschap. Er is geen hiërarchie van organen. Elk orgaan heeft haar eigen taken en bevoegdheden. Zie voor een toelichting op de bestuursstructuur bijlage 3. Nee Niet direct, dan moeten we zelf taken oppakken. Geen Publiek belang Lokale economie Beheren van openbare dagrecreatievoorzieningen. Daarbij gaat het om: negen gebieden, (waar jaarlijks zo´n 1 á 1,5 miljoen bezoekers op afkomen), fiets- en wandelpaden & routes, kano- & skateroutes en fiets- & voetveren. In opdracht van de gemeenten werkt Uit®waarde aan uitbreiding van de toeristische infrastructuur, o.a. wandelroutenetwerk. De organisatie neemt ook het beheer en onderhoud voor haar rekening. In 1999 is Uit®waarde verzelfstandigd. De onderneming is gericht op het behartigen van maatschappelijk taken, zoals omschreven in de kernactiviteit. De rol van de recreatieschappen is hierbij veranderd. De kernactiviteit is het duurzaam in stand houden, verbeteren en uitbreiden van de openbare recreatietoeristische infrastructuur. Het werkgebied van de Recreatieschappen Nederrijn, Lek, Waal, Lingebied en Over-Betuwe is voor een breed publiek in het Rivierenland. Er zijn twee bedrijfsonderdelen: dagrecreatie & terreinbeheer en het routebureau. 1 januari 1999 We zijn door een wethouder vertegenwoordigd in het bestuur van het Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal. Bestuur wordt gevormd door vertegenwoordigers van acht deelnemende gemeenten. Vanuit dit recreatieschap en de recreatieschappen Lingegebied en Over-Betuwe is de BV Uit®waarde ontstaan. Invloed gering. Onze wethouder neemt zitting in Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal. Onze wethouder heeft geen zitting in de raad van commissarissen van de BV Uit®waarde. De raad van commissarissen beslist bij meerderheid van stemmen. Financieel belang € 0,00 Eenmalig afgekocht, na de oprichting van de B.V. Recreatiemaatschappij Uit®waarde in 1999. Begroot 2010 Werkelijk 2010 Begroot 2011 Werkelijk 2011 N.v.t. N.v.t. N.v.t. N.v.t.
22
Vermogenspositie (Financiële) risico’s
Doel Ontwikkelingen Verantwoording- en informatieplicht
Juridische vorm Vestigingsplaats Bestuur en toezicht
Verplichte deelname
Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen Programma Doelstelling
Besluit tot deelname
Bestuurlijk belang Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage Begroot – werkelijk Vermogenspositie
(Financiële) risico’s
De BV Uit®waarde heeft op 1 januari 2012 een beleggingsportefeuille van ruim € 20 mln. Aan schulden en verplichtingen (voorzieningen) ruim € 6 mln. We lopen geen financiële risico’s voor de exploitatie van Uit®waarde. In 2004 is de gemeenschappelijke regeling gewijzigd. In de regeling legden we vast dat alle uitvoerende taken bij de verzelfstandigde organisatie zijn gelegd. Doelen, ontwikkelingen en verantwoording Aanbieden van laagdrempelige dagrecreatie. - Beldert afstoten; - Strategisch plan 2014 -2018. Vindt enerzijds plaats via de begroting en de jaarrekening van Uit®waarde. Deze stukken behandelt de voorbereidende raad. Anderzijds informeert het college de besluitvormende raad via de paragraaf Verbonden partijen in begroting en jaarrekening van de gemeente. Gedurende het begrotingsjaar worden besluiten van de raad van commissarissen ter kennisname gebracht in de voorbereidende raad. NV Bank Nederlandse Gemeenten Naamloze Vennootschap (NV) Den Haag De N.V. Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is een bank die volledig in overheidsbezit is. De helft van de aandelen is van de Staat. De andere 50% is van de gemeenten en provincies. De gemeente is vanwege de financiële verhoudingen met het rijk verplicht een bankrekeningnummer bij de BNG te openen. Hierop worden de algemene uitkering en andere rijksvoorschotten uitbetaald. Wij zijn niet verplicht om de BNG te kiezen als onze huisbankier. Als huisbankier kunnen we kiezen voor Nederlandse banken die voldoen aan ons Treasurystatuut N.v.t. Publiek belang Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien De BNG heeft als doestelling de uitoefening van het bankbedrijf ten dienste van overheden. De BNG biedt een compleet pakket van financiële diensten met faciliteiten voor elektronisch betalingsverkeer, rekening-courant, financieren en beleggen, treasury en aanvullende adviesdiensten.. Op 24 mei 2011 heeft het college van B&W besloten om een nieuwe financieringsovereenkomst met de BNG af te sluiten. Binnen deze raamovereenkomst zijn de afspraken vastgelegd voor kredieten, tarieven in rekening-courant en voorwaarden voor het afsluiten van kasgeld, deposito's en vaste geldleningen. De aandeelhouders oefenen door de vertegenwoordiging in de aandeelhoudersvergadering invloed uit. Het aantal aandelen van de BNG bedraagt 55.690.720. We bezitten 23.953 aandelen. Dit is 0,0004%. Financieel belang N.v.t.
Begroot 2011 Werkelijk 2011 N.v.t. N.v.t. Het eigen vermogen van de BNG bedraagt per 31-12-2011 € 2.450.000.000,Dit is een stijging van € 129.000.000 ten opzicht van 2010. De winst van de BNG was in 2011 € 256.000.000,- (in 2010 € 257.000.000,-). In 2011 was de winst per aandeel € 4,60 (2010 € 4,61) We bezitten 23.953 aandelen. Deze aandelen hebben een nominale waarde van € 2,50 per aandeel. In totaal is dat € 59.882,50 De aandeelhouders ontvangen jaarlijks dividend. In 2011 ontvingen we € 27.546,--.
23
Doelen, ontwikkelingen, verantwoording en kengetallen De BNG is de bank van en voor de overheden en instellingen voor het maatschappelijke belang. Daarmee speelt de BNG een essentiële rol in de financiering van publieke taken. Haar dienstverlening is gericht op houdbaarheid van de Nederlandse overheidsfinanciën. Het resultaat kan onder druk komen, afhankelijk van de wijze waarop de Ontwikkelingen Europese schuldencrisis wordt opgelost. De BNG heeft een jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. Daarnaast wordt Verantwoording- en verantwoording afgelegd in een jaarverslag maar ook op tal van andere informatieplicht plaatsen: op de website, in artikelen, via lezingen, toespraken etc. Relevante kengetallen In 1994 heeft BNG de Triple-A status gekregen. Zowel Moody's, Standard & Poor's als Fitch hebben BNG de hoogste rating toegekend. Deze rating geeft de kredietwaardigheid van BNG aan. Mede hierdoor kan BNG haar klanten optimaal van financiering voorzien, omdat tegen scherpe voorwaarden geld kan worden aangetrokken op de internationale geld- en kapitaalmarkten. Doel
Juridische vorm Vestigingsplaats Bestuur en toezicht
Verplichte deelname Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen Programma Doelstelling
Besluit tot deelname Bestuurlijk belang Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage Vermogenspositie
(Financiële) risico’s
Doel
Ontwikkelingen Verantwoording- en informatieplicht Relevante kengetallen
NV Vitens Naamloze vennootschap (NV) Utrecht De aandelen van Vitens zijn voor 100 procent in handen van provincies en gemeenten. Het dagelijkse bestuur van het drinkwaterbedrijf is in handen van de verschillende raden en commissies. Hieronder vindt u de namen van de directieleden en bestuurders van Vitens. Ja N.v.t. N.v.t. Publiek belang Openbare ruimte vervoer en infrastructuur Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland. Ze voorzien de provincies Friesland, Overijssel, Flevoland, Gelderland en Utrecht en een aantal gemeenten in Noord-Holland en Drenthe van betrouwbaar drinkwater. Historisch gegroeid vanuit WMG (Waterleiding Maatschappij Gelderland) Stem als aandeelhouder. Het aantal aandelen van Vitens bedraagt 5.777.247. De gemeente Buren bezit 24.035 aandelen. Dit is 0,416%. Financieel belang N.v.t.
Het eigen vermogen van Vitens bedraagt per 31-12-2011 € 402.600.000,-. De winst van Vitens was in 2011 € 36.000.000,-. De solvabiliteit bedraagt 24%. Gemeente Buren bezit 24.035 preferente aandelen. Deze aandelen hebben een boekwaarde van afgerond € 4.000,De aandeelhouders ontvangen jaarlijks dividend. In 2011 hebben we € 54.752,- ontvangen. De gewone aandelen van Vitens zijn in 2007 voor ruim € 1.611.200,verkocht. Dit bedrag komt in 15 jaarlijkse termijnen van € 107.414,-binnen. De nog te ontvangen aflossing bedraagt per 31-12-2013 € 859.302,Doelen, ontwikkelingen en verantwoording Door te investeren in duurzaamheid en innovatie zorgt Vitens ervoor dat ook in de toekomst de continuïteit van betrouwbaar drinkwater in goede handen is. Duurzame waterwinning is belangrijk voor Vitens. Organisatieontwikkeling van binnen naar buiten. Vitens heeft een jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. Daarnaast wordt verantwoording afgelegd in een jaarverslag. Omzet 417 miljoen euro Aansluitingen 2,4 miljoen Aantal klanten 5,4 miljoen
24
Leidingnet Wateromzet Aantal medewerkers Gemiddelde drinkwaterprijs.
Juridische vorm Vestigingsplaats Bestuur en toezicht
Verplichte deelname
Alternatieve deelname Relatie met andere verbonden partijen Programma Doelstelling
Besluit tot deelname Bestuurlijk belang
Invloed gemeente
De gemeentelijke financiële bijdrage Vermogenspositie (Financiële) risico’s Doel
Ontwikkelingen Verantwoording- en
47.500 kilometer 330 miljoen m³ 1.431 0,0013 euro per liter
Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) Vereniging Den Haag Het bestuur bestaat uit een voorzitter, een vicevoorzitter, drie burgemeesters, drie wethouders, drie raadsleden, een secretaris, een griffier en de voorzitters van de vaste beleidscommissies. Minimaal zijn er dertien bestuursleden. Het maximumaantal wordt bepaald door het aantal voorzitters van vaste beleidscommissies. De algemene vergadering kiest de leden van het bestuur, keurt jaarverslag en jaarrekening goed en spreekt zich uit over algemeen bestuursbeleid. Toegang tot de vergadering hebben de VNG leden. Nee. Artikel 6 statuten. Opzegging dient schriftelijk te geschieden. Na opzegging eindigt het lidmaatschap op 31 december van het jaar volgende op dat jaar waarin de opzegging heeft plaats gehad N.v.t. N.v.t. Publiek belang N.v.t. Samen met alle gemeenten en het bureau van de VNG zorgen voor een krachtig en kwalitatief goed lokaal bestuur. Verder het gebruik kunnen maken van de dienstverlening en het platform voor opinievorming en vernieuwing. De Vereniging is opgericht op 28-02-1912. Het is onbekend hoe lang we lid zijn. De VNG is een dienstverlenende organisatie en biedt een platform voor opinievorming en vernieuwing. De VNG is de belangenbehartiger van alle gemeenten en is dan ook regelmatig gesprekspartner van andere overheden, leden van het parlement, maatschappelijke organisaties en belangenverenigingen. Jaarlijks, uiterlijk in de maand juni, wordt een algemene vergadering van leden gehouden. Maatstaf voor het aantal stemmen is de grootte van de gemeente. Financieel belang De jaarlijkse contributie is afgerond € 29.000,--.
Het eigen vermogen van de VNG € 55.553.000,-- (Jaarrekening VNG 2011) Het financieel resultaat bedraagt € 4.342.000,-- (Jaarrekening VNG 2011) Doelen, ontwikkelingen en verantwoording Samen met alle gemeenten staat de VNG voor kracht en kwaliteit van het lokaal bestuur. De VNG ondersteunt gemeenten bij hun verdere ontwikkeling tot eerste overheid, de overheid die het dichtst bij burgers en bedrijven staat. De VNG ondersteunt gemeenten bij hun verdere ontwikkeling tot eerste overheid, de overheid die het dichtst bij burgers en bedrijven staat. De VNG organiseert bijeenkomsten voor haar leden. Daarnaast wordt
25
informatieplicht Relevante kengetallen
verantwoording afgelegd in een jaarverslag maar ook op tal van andere plaatsen: op de website, in artikelen, via lezingen, toespraken etc. Kengetallen Vraagbaakfunctie en Postafhandeling: In 2011 zijn 32.675 vragen van leden door de VNG beantwoord. In 2011 is 97% van deze vragen binnen de afgesproken termijn van vijf werkdagen afgehandeld. De VNG heeft in 2011 632 brieven ter beantwoording ontvangen. Hiervan is 85% binnen de vastgestelde termijn van drie werkweken afgehandeld. De ambitie om 90% van de brieven binnen drie weken af te handelen is hiermee nog niet gehaald. Wel is het een verbetering t.o.v. 2010. In dat jaar werd 80% binnen de vastgestelde termijn behandeld.
Bijlage 1: Programmaraden Programma In de bestuursstructuur van Regio Rivierenland wordt de samenwerking van gemeenten vorm gegeven in programma’s. Er zijn vijf programmaraden waarin de gemeenten de opgaven (inclusief projecten), doelen en ambities voor deze bestuursperiode hebben geformuleerd. De projecten uit het Regiocontract oftewel RSP maken onderdeel uit van deze programma’s.
Welvarend Binnen het programma Welvarend gaat het om de sociaaleconomische ontwikkeling van Rivierenland. Er liggen economische kansen voor Rivierenland vanwege de strategische ligging aan water, wegen en spoor. Ook de toeristisch recreatieve sector biedt veel nog veel ontwikkelmogelijkheden.
Participerend In dit programma staat het regionaal arbeidsmarktbeleid centraal. Vanaf 2005 is het regionaal arbeidsmarktbeleid in Rivierenland vooral bekend door de brede samenwerking in het POA RAAK. Het Rivierenlands platform onderwijs en arbeidsmarkt, waarin de regiogemeenten, VNO-NCW, ROC Rivor, Lander het het UWV Werkbedrijf participeren. Nieuwe wetgeving en bezuinigingen versterken de behoefte aan samenwerking. De werkloosheid op korte termijn vs de verwachte tekorten aan geschikt personeel op lange termijn vragen nog sterker dan voorheen om een regionale aanpak en een mix van instrumenten. Zelfredzaam In dit programma is de centrale opgave daarbij om het eigen probleemoplossend vermogen van de samenleving te vergroten. Dit wordt ook ‘de kanteling’ genoemd. Daarbinnen versterkt het programma de thema’s rondom jeugd, volksgezondheid en Wmo en de samenhang daartussen. De programmaraad Zelfredzaam is opdrachtgever voor de collectieve dienstverlening van de GGD.
26
Aantrekkelijk Rivierenland is landschappelijk een unieke regio. Het behouden en versterken van deze kwaliteiten staat centraal in dit programma. Het gaat om wonen, landschap, natuur en milieu. Voor deze thema’s is afstemming tussen gemeenten vaak noodzakelijk en levert betere resultaten op. De Programmaraad is opdrachtgever voor de collectieve dienstverlening van AVRI. Bereikbaar Dit programma richt zich op een goede in- en externe bereikbaarheid van het gebied. Belangrijk hierbij is de gezamenlijke belangenbehartiging en prioritering van budgetten om investeringen in weg, water en spoor te realiseren.
Bijlage 2: Afwegingskader deelname Verbonden partij Het afwegingskader heeft betrekking op de keuze tussen een publiekrechtelijke en een privaatrechtelijke Verbonden partij. Uitgangspunt daarbij is het “Neen, tenzij…”-principe. Dit houdt in dat we niet overgaan tot de oprichting van of de deelneming in een privaatrechtelijke rechtspersoon, tenzij we een publiek belang behartigen dat we niet op een andere wijze tot stand kunnen brengen.
27
Bijlage 3: Bestuursstructuur Uit®waarde Inleiding. a. Periode vóór de verzelfstandiging (1975 – 1999).
28
In de zeventiger jaren van de vorige eeuw worden de drie Recreatieschappen in het Rivierengebied opgericht. Het Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal, het Natuur- en Recreatieschap Lingegebied en het Recreatieschap Over-Betuwe zijn gemeenschappelijke regelingen (rechtspersoonlijkheid bezittende openbare lichamen) met als doel belangenbehartiging van o.m. de openluchtrecreatie en het toerisme van de deelnemende gemeenten. Opdat de Recreatieschappen hun taken optimaal kunnen uitoefenen, dragen de gemeenten de daarvoor benodigde bevoegdheden over aan de Recreatieschappen. Ook worden veel eigendommen aan de Recreatieschappen overgedragen. De jaarlijkse exploitatietekorten worden gedragen door de gemeenten en de provincie. Het Dagelijks Bestuur wordt gevormd door de burgemeester/een wethouder van elke gemeente en het Algemeen Bestuur door de leden van het Dagelijks Bestuur plus een raadslid van elke gemeente. In 1993 maakt de provincie Gelderland plannen voor een andere gebiedsindeling in het kader van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Naar aanleiding hiervan laten de Gelderse Recreatieschappen – gesteund door de Provincie – een onderzoek verrichten. Dit onderzoek resulteert in de aanbeveling tot verzelfstandiging van o.m. de Recreatieschappen in het Rivierengebied. b. Periode na de verzelfstandiging (1999 – heden). De verzelfstandiging wordt vormgegeven door het oprichten van enkele B.V.’s met elk een andere taak en een geminimaliseerde gemeenschappelijke regeling voor de Recreatieschappen. De B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied (handelsnaam: uit®waarde) wordt de beleidsbepalende en operationele organisatie, in Avezaath B.V. worden alle eigendommen ingebracht en Recreate B.V. (handelsnaam: uit®waarde events) krijgt tot taak door middel van commerciële activiteiten inkomsten te verwerven ter dekking van de exploitatietekorten. Cellendonk B.V. tenslotte fungeert als detacheringsbureau voor tijdelijke personeel. De provincie en gemeenten kopen hun bijdragen in de exploitatietekorten af en de organisatie zal zich voortaan financieel zelfstandig moeten bedruipen. Er wordt gekozen voor het voortbestaan van de Recreatieschappen, maar hun rol verandert ingrijpend: niet langer belast met beleid en uitvoering, maar het vervullen van aandeelhouderschap en zo nodig gebruikmaken van hun verordenende bevoegdheid. Tevens kunnen zij fungeren als platform, waar gediscussieerd kan worden over landelijke of regionale ontwikkelingen op het gebied van recreatie en toerisme. Door de verzelfstandiging komen de gemeenten op grotere afstand. Hieronder wordt in het kort een overzicht gegeven van de onderdelen van de organisatie, de taak van elk onderdeel, welke organen daarin een rol spelen en wat de rol en bevoegdheden van elk orgaan zijn. De bevoegdheden vloeien voort uit de wet, gemeenschappelijke regelingen, statuten en reglementen. De organen zijn: het bestuur, de raad van commissarissen en de algemene vergadering van aandeelhouders. Er is geen hoogste orgaan in een vennootschap, geen hiërarchie van organen, elk orgaan heeft haar eigen taken en bevoegdheden. Het bestuur van de B.V.’s wordt telkens gevormd door de directeur, de heer A.J. Kwakernaak. De Raad van Commissarissen bestaande uit de heren V.J.H. Molkenboer (voorzitter), R. de Bes en J.W.A. Hendriks. Natuur - en Recreatie schap Lingegebied
Recreatieschap Nederrijn , Lek en Waal
Recreatieschap Over -Betuwe
B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied (handelsnaam m.i.v. 22 mei 2008: uit®waarde)
Recreate B.V. (handelsnaam m.i.v. 22 mei 2008: uit®waarde events)
I.
Cellendonk B.V.
Avezaath B.V.
De Recreatieschappen in het Rivierengebied. Taak: gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme in het gebied, zulks met bescherming van het landschappelijk karakter
29
dagelijks bestuur = algemeen bestuur = 1 vertegenwoordiger van elke deelnemende gemeente: burgemeester of wethouder (in beginsel van recreatie en toerisme) Rol/Bevoegdheden: vervullen van aandeelhouderschap door Algemeen Besturen: - aandeelhouders van B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied - prioriteitsaandeelhouders van Avezaath B.V. bevoegdheid tot het maken van verordeningen voor de recreatiegebieden platform voor discussie met betrekking tot landelijke of regionale ontwikkelingen op het gebied van recreatie en toerisme Bestuur:
II.
B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied (uit®waarde) Doel: het uitvoeren van de publieke taken van de Recreatieschappen: het in stand houden, verbeteren en uitbreiden van de openbare recreatieftoeristische infrastructuur in het werkgebied van de Recreatieschappen ten behoeve van een breed publiek Organen: bestuur (= directeur), raad van commissarissen, algemene vergadering van aandeelhouders Taken: bestuur: het besturen en vertegenwoordigen van de vennootschap rvc: het toezicht houden op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken in de vennootschap en adviseren van het bestuur Bevoegdheden: bestuur: bevoegdheid tot alles wat tot het besturen van de vennootschap behoort, behoudens beperkingen volgens de statuten (diverse goedkeuringsbesluiten nodig: zie raad van commissarissen en algemene vergadering van aandeelhouders) rvc: - het opstellen van een bindende voordracht voor benoeming directeur - het – gezamenlijk met de directeur – opstellen van een bindende voordracht voor benoeming commissaris - vaststellen van salaris en arbeidsvoorwaarden van de directeur - verlenen van diverse goedkeuringsbesluiten b.v. aangaan van langdurige overeenkomsten, voeren gerechtelijke procedures, vervreemden en verkrijgen onroerende zaken - vaststellen jaarverslag ava: - statutenwijziging - ontbinding van de vennootschap - fusie - vaststellen aantal directeuren en commissarissen - benoeming, schorsing en ontslag commissarissen - benoeming, schorsing en ontslag bestuur (=directeur) - vaststellen jaarrekening - verlenen van diverse goedkeuringsbesluiten b.v. aanwijzen accountant en aanvragen van surséance van betaling
III.
Avezaath B.V. Doel: Organen:
IV.
het verwerven, beheren en vervreemden van onroerende zaken bestuur (= directeur) en algemene vergadering van (prioriteits)aandeelhouders
Bevoegdheden: prioriteitsaandeelhouders (dit zijn de Algemeen Besturen van de Recreatieschappen): verlenen van goedkeuring voor vervreemden en bezwaren van onroerende zaken die bij de door de Recreatieschappen zijn ingebracht gewone aandeelhouders (dit is uit®waarde): verlenen van goedkeuring voor verkrijgen, vervreemden en bezwaren van onroerende zaken Recreate B.V. (uit®waarde events) Doel: het verrichten van commerciële activiteiten zoals organiseren van evenementen, ontwikkelen en organiseren van recreatie-arrangementen, het ter beschikking stellen van recreatieterreinen en -middelen
30
Organen: V.
bestuur (= directeur), en algemene vergadering van aandeelhouders (= uit®waarde)
Cellendonk B.V. Doel: het detacheren van (tijdelijk) personeel bij duit®waarde en uit®waarde events Organen: bestuur (= directeur) en algemene vergadering van aandeelhouders(= uit®waarde)
De statuten van de onderneming zijn in juni 1999 voor de eerste maal vastgesteld en in december 2008 laatst gewijzigd.
31