NOTA LOKALE HEFFINGEN Gemeente Reimerswaal
Kruiningen, 15 mei 2008 Versie t.b.v. besluitraad
Nota lokale heffingen
2
Nota lokale heffingen Inhoudsopgave Inleiding ................................................................................................................................. 5 1. 1.1 1.2 1.3
Lokale heffingen ........................................................................................................... 6 Overzicht totale lokale heffingen................................................................................... 6 Geheven belastingen ................................................................................................... 6 Niet geheven belastingen ............................................................................................12
2.
Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen ............................................................14
3. 3.1 3.2
Kwijtscheldingsbeleid ..................................................................................................15 Wetgeving ...................................................................................................................15 Standaard of alternatief kwijtscheldingsbeleid .............................................................15
4. 4.1 4.2
Lastendruk ..................................................................................................................16 Gemeentelijke belastingaanslag ..................................................................................16 Lastendruk provincie Zeeland .....................................................................................17
5.
Coalitieakkoord 2006 en lastenverlichting ...................................................................17
6.
Conclusies/aanbevelingen...........................................................................................17
7.
Verordeningen.............................................................................................................18
8. 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7
Bijlage .........................................................................................................................19 Algemeen ....................................................................................................................19 Bestaand beleid ..........................................................................................................19 Trendmatige verhoging tarieven ..................................................................................19 Kwijtschelding .............................................................................................................22 Lastendruk ..................................................................................................................22 Verloop lokale heffingen ..............................................................................................27 Totaaloverzicht lokale heffingen ..................................................................................28
3
Nota lokale heffingen
4
Nota lokale heffingen Inleiding Vanuit het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten zijn gemeenten verplicht om onder de paragrafen van de programmabegroting een beleidsnota te hebben liggen. In deze nota wordt ingegaan op de lokale heffingen. In het kort wordt beschreven wat de heffingen inhouden, het actuele beleid en welke heffingen wel en niet worden geheven in de gemeente Reimerswaal. Daarnaast wordt in deze nota ook aandacht besteed aan het kwijtscheldingsbeleid, de lokale lastendruk, de kostendekkendheid, de lastenverlichting en het tarievenbeleid. In de conclusie zal een uiteenzetting worden gegeven van mogelijke verbeterpunten. Het doel van de lokale heffingen van een gemeente is het genereren van inkomsten die worden gebruikt ter dekking van de gemaakte kosten door de gemeente. Bij de lokale heffingen staat zowel de landelijke als de lokale wetgeving centraal. Met de landelijke wetgeving wordt onder andere de Gemeentewet bedoeld, onder lokale wetgeving vallen de diverse verordeningen en nota’s. Ook het coalitieakkoord staat binnen de gemeente centraal en is dus ook voor deze nota van belang. Heffingen die gemeenten van burgers en het bedrijfsleven vragen hebben grote belangstelling in de media en van de politiek. Met grote regelmaat worden gemeenten gevraagd informatie omtrent heffingen te verstrekken aan verschillende instanties, onderzoeksbureau´s en verenigingen. Naar diverse instanties wordt in deze nota verwezen. Soms is het verplicht deze informatie te verstrekken, maar met enige regelmaat ook niet. Het ontstaan van deze nota zelf, vloeit voort uit artikel 14 van de ´Financiële beheersverordening van de gemeente Reimerswaal´. Deze ‘Financiële beheersverordening’ is opgesteld op grond van artikel 212 van de Gemeentewet. Op basis van deze verordening biedt het college van burgemeester en wethouders tenminste eenmaal in de vier jaar een nota lokale heffingen aan ter behandeling en vaststelling door uw gemeenteraad. Voor u ligt de eerste nota lokale heffingen. De afgelopen jaren zijn als kader voor de lokale heffingen wel diverse regelingen en verordeningen opgesteld waarbinnen de lokale heffingen zich bewegen, maar een duidelijk integraal beleidsdocument is nog niet eerder vastgesteld. Naast de jaarlijkse actualisatie van de verordeningen worden sinds eind 2005 ook de ´Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen´ en de aanwijzings- en mandaatbesluiten jaarlijks geactualiseerd. Het voorgaande impliceert dat hier in het verleden eigenlijk onvoldoende zicht op was. Feitelijk gezien klopt dit ook. De ‘Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen’ wordt later in de nota uitgebreider behandeld. Het onderwerp lokale heffingen zelf kent vele onzekerheden, die hoofdzakelijk veroorzaakt worden door de warme belangstelling vanuit de landelijke politiek. Omdat de provincie toezicht houdt op de financiële handel en wandel van de gemeente, houdt de toezichthouder in meer of mindere mate ook toezicht op deze nota.
5
Nota lokale heffingen 1.
Lokale heffingen
In dit hoofdstuk wordt een opsomming gegeven van de lokale heffingen die gelden voor de gemeente Reimerswaal. Bij iedere heffing wordt ingegaan op de inhoud, de geraamde kosten en het actuele beleid ten aanzien van de heffingen. Daarnaast is er een onderscheid in de heffingen die in de Gemeentewet worden genoemd en de heffingen die in de gemeente Reimerswaal een rol spelen. Deze verdeling is terug te zien in de diverse paragrafen van deze nota. Paragraaf 1.1 geeft aan welke heffingen in de Gemeentewet worden genoemd, paragraaf 1.2 geeft aan welke heffingen in de gemeente Reimerswaal worden geheven en paragraaf 1.3 besteedt aandacht aan de heffingen die niet worden geheven. 1.1 Overzicht totale lokale heffingen Om het één en ander overzichtelijk te maken, is onderstaande tabel opgezet om aan te geven welke belastingen er in hoofdstuk XV van de Gemeentewet worden genoemd. Artikel 219 van de Gemeentewet speelt hierbij een belangrijke rol, omdat in dit artikel wordt aangegeven welke belastingsoorten gemeentes mogen heffen, waarbij dwingend is voorgeschreven dat belastingheffing naar inkomen of vermogen is uitgesloten. Gemeentes mogen dus geen inkomenspolitiek bedrijven, wat inhoudt dat men het gelijkheidsbeginsel behoort te hanteren. De gemeente hoort objectief (zowel op grond van de wet als op grond van de jurisprudentie) te handelen. Artikel 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229
Belastingsoort Onroerende zaakbelastingen (OZB) Roerende woon- en bedrijfsruimtebelastingen Baatbelasting Forensenbelasting Toeristenbelasting Parkeerbelasting Hondenbelasting Reclamebelasting Precariobelasting Rechten
Tabel 1: Artikelen Gemeentewet.
1.2 Geheven belastingen In deze paragraaf wordt ingegaan op de lokale heffingen die in de gemeente Reimerswaal worden geheven. Van iedere belasting wordt het actuele beleid, de opbrengsten, de druk die de verschillende doelgroepen ervaren en de diensten die de burger van de gemeente terug mag verwachten voor deze belasting behandeld. Om de nota redelijke onderhoudsarm te houden is er voor gekozen de tarieven, baten, lasten, e.d. in een bijlage op te nemen. Zie hiervoor hoofdstuk 8. Tevens worden in de Financiële beheersverordening artikel 14 van de gemeente Reimerswaal de volgende te behandelen posten apart vernoemd: de kostendekkendheid van de rioolrechten, de afvalstoffenheffing en de leges. Ook de lokale lastendruk voor eenpersoonshuishoudingen, meerpersoonshuishoudingen en bedrijven wordt apart vernoemd. 1.2.1 Onroerende zaakbelastingen (OZB) De onroerende zaakbelastingen (afgekort OZB) bestaat uit drie delen, namelijk gebruikersbelasting niet-woningen, eigenarenbelasting niet-woningen en de eigenarenbelasting woningen. Onder niet-woningen wordt bijvoorbeeld een bedrijfspand verstaan. Deze drie begrippen zullen kort, met daarbij de actuele ontwikkelingen, worden toegelicht.
6
Nota lokale heffingen Gebruikersbelasting Met ingang van 1 januari 2006 is de gebruikersbelasting voor woningen komen te vervallen. Sinds 1 januari 2007 is ook de gebruikersbelasting voor het woningdeel in een niet-woning afgeschaft. De gebruikersbelasting voor niet-woningen blijft echter wel bestaan. Eigenarenbelasting niet-woningen en eigenarenbelasting woningen Onder niet-woningen wordt verstaan het eigendom van grond, winkels, instellingen en (bedrijfs-)panden. Degene die op 1 januari van het betreffende kalenderjaar bij het Kadaster bekendstaat als genothebbende door eigendom, bezit of beperkt recht van een woning of een niet-woning, wordt belast voor de OZB. Er zijn verschillende rechten waarvoor iemand belast kan worden voor de OZB, zoals eigendom, recht van opstal, recht van erfpacht, recht van vruchtgebruik en het recht van gebruik en bewoning. De OZB wordt berekend aan de hand van de zogenaamde WOZ-waarde. Deze WOZwaarde en de bepaling daarvan is vastgelegd in de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). De WOZ-waarde wordt door drie overheden gebruikt. De gemeenten gebruiken de WOZ-waarde voor de bepaling van de OZB-aanslag. De rijksbelastingdienst gebruikt de WOZ-waarde om het eigen woningforfait voor de inkomstenbelasting te bepalen. Het waterschap gebruikt de hoogte voor de omslag. De gemeente is het overheidsorgaan dat de uitvoering van de Wet WOZ doet. De gemeente bepaalt de waarde en levert deze aan de RBD en het waterschap. De controle op de waardering van onroerende zaken door gemeenten wordt gedaan door de Waarderingskamer. Wanneer de woning wordt verkocht in de loop van het jaar, dan moet de eigenaar OZB betalen voor het gehele jaar. Bij de aankoop van een huis, hoeft er dan echter niet nogmaals te worden betaald, omdat de vorige eigenaar dit nog heeft betaald. Over het algemeen vindt er een verrekening plaats tussen de oude en de nieuwe eigenaar bij het passeren van de akte bij de notaris. Bij overlijden moet de OZB worden betaald door de erfgenamen. De opbrengsten van de OZB worden aan de algemene middelen van de gemeente toegevoegd. Uit deze opbrengsten worden voorzieningen betaald. De basis voor de onroerende zaakbelastingen is de WOZ-waarde. De WOZ-waarde die in een belastingjaar gehanteerd wordt, is die van 1 januari van het jaar voorafgaand aan het belastingjaar. 1.2.2 Rioolrechten Onder de naam ‘rioolafvoerrecht’ wordt een recht geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. Toekomst rioolrechten Vanaf 1 januari 2008 hebben gemeenten de zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand (Septembercirculaire Gemeentefonds 2007). Om deze zorgplicht te bekostigen creëert de Wet verankering en bekostiging van gemeentelijke watertaken per diezelfde datum een nieuwe bevoegdheid. De nieuwe rioolheffing kan vanaf 1 januari 2008 worden toegepast. Gemeenten hebben vanaf dat moment nog twee jaar de tijd om over te schakelen van het oude naar het nieuwe systeem. In die twee jaar kan de gemeente dus kiezen tussen het heffen van rioolrechten op basis van artikel 229 van de Gemeentewet (oude systeem) of kiezen voor het instellen van de nieuwe heffing (op grond van artikel 228a van de Gemeentewet). Na 1 januari 2010 is het niet meer toegestaan om rioolrechten op basis van artikel 229 Gemeentewet te heffen.
7
Nota lokale heffingen Huidige situatie Lasten Functie 722: riool + afvalwaterzuivering
Baten Functie 726: baten rioolrecht
Tabel 2: Huidige situatie.
Nieuwe situatie Lasten Functie 722: riool (gecombineerd) Functie 729: huishoudelijk/bedrijfsafvalwater
Baten Functie 726: rioolheffing (gecombineerd) Functie 727: rioolheffing huishoudelijk/bedrijfsafvalwater Functie 730: inzameling en verwerking af- Functie 728: rioolheffing maatregelen vloeiend hemelwater grondwater en inzameling en verwerking afvloeiend hemelwater Functie 731: maatregelen grondwater Tabel 3: Nieuwe situatie.
Bedrijven Bedrijven zijn in de gemeente Reimerswaal verplicht om de afgevoerde hoeveelheid water te meten met een watermeter. Na het verstrijken van het kalenderjaar moet deze hoeveelheid aan de gemeente Reimerswaal worden doorgegeven. De berekende hoeveelheid van toegevoerd of opgepompt water wordt verminderd met de hoeveelheid water die niet als afvalwater is afgevoerd. 1.2.3 Afvalstoffenheffing De afvalstoffenheffing is een directe belasting die niet wordt geheven op grond van de Gemeentewet, maar op grond van de Wet Milieubeheer, artikel 15.33. De belasting wordt geheven van burgers die een perceel bezitten waarop een verplichting rust voor het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. Burgers De diensten die de burger hiervoor terug mag verwachten zijn het verwijderen en ophalen van hun afval. De kosten zijn afhankelijk van het huishouden en het aantal containers dat men wil laten ophalen. Bedrijven Bedrijven betalen deze heffing dus niet, in plaats daarvan dienen zij hun afval via een particulier bedrijf af te laten voeren of het door de gemeente te laten ophalen. Bedrijven zijn dan een reinigingsrecht verschuldigd. 1.2.4 Hondenbelasting Op grond van artikel 226 van de Gemeentewet is het de gemeente toegestaan om de hondenbelasting te heffen. De hondenbelasting is een algemene belasting zonder direct aanwijsbare tegenprestatie. Overigens wordt overlast wel aangepakt. Verder is het mogelijk om kwijtschelding te krijgen. Heeft men meerdere honden, dan kan enkel voor de eerste kwijtschelding worden verleend. Tot slot wordt periodiek een controle op de naleving van de hondenbelasting gehouden. Afhankelijk van de uitkomsten van deze controle kan de raming van de hondenbelasting worden bijgesteld. 1.2.5 Scheepvaartrechten Op grond van artikel 1 van de Verordening Scheepvaartrechten wordt de aard van de heffing op de volgende manier gedefinieerd: 8
Nota lokale heffingen 1. Havengeld: recht dat wordt geheven voor het innemen van een ligplaats met een vaartuig in de vissershaven. 2. Liggeld: recht dat wordt geheven voor het innemen van een ligplaats met een vaartuig in de jachthaven. 3. Elektriciteitsverbruik in de jachthaven. Bij de tarieven wordt er een onderscheid gemaakt tussen zogenaamde abonnementen en ‘niet-abonnementen’. 1.2.6 Begraafrechten Overeenkomstig het besluit van uw gemeenteraad bedraagt de kostendekking van de begraafrechten op begrotingsbasis 45%. Echter, door mutaties in de begroting kan dit percentage in de loop van een jaar wijzigen. Daarnaast laten de inkomsten zich – begrijpelijkerwijs – moeilijk sturen. Een bijkomend probleem in dit geval betreft de jaarlijkse tariefaanpassing. In de praktijk wordt geen berekening gemaakt van de daadwerkelijk aangepaste tarieven in de Verordening Begraafrechten en de te verwachten individuele baten naar totaal te verwachten baten in enig jaar. Een feitelijke controle voorafgaand aan het begrotingsjaar naar de dekkingsgraad van 45% kan derhalve niet worden gemaakt. Wel wordt bij het opstellen van de jaarrekening de dekkingsgraad getoetst. 1.2.7 Zoutwaterafvoerrecht Het zoutwaterafvoerrecht is geregeld in de Verordening Zoutwaterafvoerrecht. Deze verordening is voor de heffing en de invoering van een recht voor de lozing van afvalwater op de afvoerleiding van het zoutwaterdistributiesysteem, zoals dit aanwezig is op een deel van het bedrijventerrein “Olzendepolder” in Yerseke en zoals weergegeven op de bij deze verordening behorende tekening. 1.2.8 Proceswaterrecht Olzendepolder Onder de naam Proceswaterrecht wordt een recht geheven van de gebruiker van een eigendom van waaruit afvalwater direct of indirect op de effluentleiding1 gelegen in de Olzendepolder bij Yerseke wordt afgevoerd. Onder effluentleiding wordt verstaan een leiding en werken die in eigendom zijn van de gemeente Reimerswaal. Besluitvorming raadsvoorstel 19 december 2006 De ondernemingen die zijn of worden gevestigd op het ‘natte’ deel van het bedrijventerrein Olzendepolder in Yerseke hebben een privaatrechtelijke verplichting om vers zout water uit de Oosterschelde te betrekken. De gemeente Reimerswaal is eigenaar en beheerder van de retourleiding waarmee het afvalwater van die bedrijven wordt geloosd op het oppervlaktewater van de Oosterschelde. Samen met een ‘Verordening Voorwaarden Lozing Proceswater’ is er een ‘Verordening Proceswaterrecht’ opgesteld, zodat het mogelijk is een recht op te leggen voor de lozing van proceswater. 1.2.9 Marktgelden Onder de naam van marktgeld wordt in deze gemeente een recht geheven voor het innemen van een standplaats tot het ten verkoop uitstallen, aanbieden en voorradig hebben van goederen, eetwaren en andere artikelen op het aangewezen marktterrein. 1.2.10 Toeristenbelasting Onder de naam toeristenbelasting heft de gemeente Reimerswaal een belasting voor natuurlijke personen die binnen de gemeente verblijven, maar die niet als ingezetene in de ge1
Persleiding door middel waarvan gezuiverd afvalwater wordt geloosd op het oppervlaktewater.
9
Nota lokale heffingen meentelijke basisadministratie persoonsgegevens zijn ingeschreven. Deze belasting wordt veelal geheven aan degenen die het verblijf aanbieden. Zij zijn wettelijk verplicht om deze belasting aan de gemeente af te dragen. De gemeente Reimerswaal kent ook het begrip ‘opteren’ in de verordening toeristenbelasting. Dit houdt in dat er per accommodatie een vast bedrag per jaar aan toeristenbelasting wordt betaald. Dit bedrag wordt berekend naar aanleiding van het aantal slaapplaatsen, het gemiddeld aantal bezoekers enz. Valt het aantal overnachtingen in werkelijkheid hoger uit, dan heeft de belastingplichtige/exploitant van de accommodatie een meevaller, valt het aantal overnachtingen lager uit, dan heeft de gemeente hier voordeel bij. In de gemeente Reimerswaal zijn twee (grotere) campings die deze regeling toepassen. Hoewel de controle van de toeristenbelasting een verplicht item is, is het voor de gemeente Reimerswaal financieel niet rendabel om de controle uit te besteden. Omdat de twee grootste campings opteren, blijven er nog maar weinig aanslagen over. De kosten van het controleren wegen niet op tegen de relatief lage baten. 1.2.11 Forensenbelasting De forensenbelasting is een directe belasting die wordt geheven van natuurlijke personen die gedurende een belastingjaar meer dan 90 dagen een gemeubileerd verblijf tot hun beschikking hebben staan, zonder dat zij ook daadwerkelijk in de gemeente staan ingeschreven. Uitzondering van deze belasting zijn de natuurlijke personen die als verpleegde of verzorgde in een inrichting van zieken, gebrekkigen, hulpbehoevenden of bejaarden, meer dan 90 dagen van het jaar een gemeubileerde woning beschikbaar houden. 1.2.12 Brandweerrechten Onder de naam brandweerrechten worden geheven de rechten voor het gebruik overeenkomstig de bestemming van voor de openbare dienst bestemde bezittingen van de gemeentelijke brandweer of van de openbare dienst bestemde werken of inrichtingen die bij de gemeentelijke brandweer in beheer of in onderhoud zijn. En de rechten voor het genot van door de gemeentelijke brandweer verstrekte diensten. Bij het opstellen van deze nota, is gekeken naar hoe de tarieven van de gemeente Reimerswaal zich verhouden tot andere gemeenten in de provincie Zeeland. Hoewel niet alle gemeenten een verordening brandweerrechten kennen, is er toch een conclusie te trekken. De gemeente Reimerswaal kent een zeer uitgebreide tarievenlijst, behorende bij de verordening brandweerrechten. Hoewel niet alle posten overeenkomen, is het wel mogelijk om een en ander te vergelijken. De gemeente Reimerswaal kent een laag bedrag per uur en een bedrag per uur bij een onterechte melding. De andere gemeenten kennen een uurtarief dat twee keer zo hoog ligt en een vast bedrag per onterechte melding. De gemeente Hulst kent in zijn tarievenlijst maar drie tarieven. Het controleren van de materialen, vullen en schoonhouden ligt grotendeels gelijk, hoewel niet iedere gemeente hierbij dezelfde uitsplitsing heeft gemaakt als de gemeente Reimerswaal. Wat wel opvallend is, is dat de gemeente Reimerswaal duur is met de huur van de tankautospuit en de hulpverleningsauto. Hier liggen de tarieven beduidend hoger dan bij de andere gemeenten. De tarieven van de brandweer en het materiaal zijn vastgelegd in de Verordening Brandweerrechten. Deze verordening is bedoeld om voor diensten die door de brandweer worden verricht, maar feitelijk geen wettelijke taak zijn, de kosten door te kunnen berekenen. Hieronder volgen twee voorbeelden om bovenstaande duidelijk te maken.
10
Nota lokale heffingen Voorbeeld 1 Buitensluiting Men trekt de deur achter zichzelf dicht terwijl de sleutels nog binnenliggen. Dit wordt buitensluiting genoemd. Veel mensen bellen hiervoor de brandweer, terwijl een ondernemer dit probleem (de deur openbreken) ook zou kunnen verhelpen. Voorbeeld 2 Het ter beschikking stellen van blusmateriaal door de brandweer aan iemand die bijvoorbeeld een barbecuefeest geeft. Feitelijk zijn aan beide voorbeelden kosten verbonden (staan in de verordening brandweerrechten). Deze worden door de brandweer in Reimerswaal echter niet in rekening gebracht, omdat men goodwill bij de burgers wil creëren. 1.2.13 Leges In het Coalitieakkoord 2006-2010 van de gemeente Reimerswaal is opgenomen dat de leges kostendekkend moeten zijn. Dit staat uitgewerkt in paragraaf 8.3.2. Op grond van artikel 4 Legesverordening worden leges niet geheven voor: a. het raadplegen van de bij de gemeente berustende registers, leggers en plankaarten van de Dienst van het Kadaster en de Openbare Registers door ambtenaren, in de uitoefening van hun functie; b. het in behandeling nemen van aanvragen van verklaringen omtrent inkomen en vermogen. Het voornaamste uitgangspunt voor de leges is de jaarlijkse trendmatige verhoging. Er zijn echter tarieven waarbij de gemeente afhankelijk is van andere overheidsdiensten of van regionale afspraken. In deze gevallen vindt hier afstemming met deze diensten plaats. Controle op kostendekkendheid kan door de opbrengsten en kosten naast elkaar te zetten. Het streven naar 100% kostendekkendheid is niet altijd helemaal reëel, omdat er ook onverwachte zaken kunnen meespelen. 1.2.14 Trendmatige groei Het beleid omtrent de lokale heffingen van de gemeente Reimerswaal is erop gericht om deze niet verder te laten stijgen dan de gemiddelde stijging van het consumentenprijsindexcijfer van alle huishoudens. De gemiddelde stijging voor het begrotingsjaar is berekend over de periode mei voorgaand begrotingsjaar tot en met april voorgaand begrotingsjaar. De basis voor het percentage van de trendmatige verhoging voor de begroting betreft de gemiddelde stijging van het consumentenindexcijfer van alle huishoudens over de periode mei tot en met april. Dit percentage geldt overigens niet voor het rioolafvoerrecht.
11
Nota lokale heffingen 1.3 Niet geheven belastingen In de gemeente Reimerswaal zijn er ook een aantal belastingen die wel in de Gemeentewet worden genoemd, maar die niet worden geheven. Deze belastingen zullen inhoudelijk kort worden toegelicht. Deze belastingen worden enkel genoemd voor de volledigheid van dit document. 1.3.1 Precariobelasting Voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven voor de openbare dienst bestemde gemeentegrond, kan een zogenaamde precariobelasting worden geheven. Voorbeelden van deze voorwerpen zijn luifels, erkers, winkeluitstallingen ca. Ook gaat het om voorwerpen onder de grond, zoals elektriciteitskabels en pijpleidingen. Bij de invoering van deze belastingen moet goed worden gerealiseerd dat de naleving ervan erg moeilijk te controleren is.2 1.3.2 Parkeerbelastingen In het kader van parkeerregulering kan belasting worden geheven voor het parkeren en verlenen van parkeervergunningen op vooraf aangewezen plaatsen. 1.3.3 Roerende woon- en bedrijfsruimtebelastingen Roerende woon- en bedrijfsruimtebelastingen zijn vergelijkbaar met de OZB. De gedachte achter de belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten is dat gebruikers en eigenaren van woonschepen, woonwagens en andere roerende zaken die dienen tot woning, en van roerende bedrijfsruimten ook belang hebben bij de collectieve voorzieningen die de gemeente hen biedt. Evenals de OZB vloeien ook hier de belastingopbrengsten rechtstreeks naar de algemene middelen. Belangrijke eisen bij de heffing zijn: De ruimten moeten duurzaam aan één plaats gebonden zijn; De ruimten moeten dienen tot permanente bewoning of permanent gebruik. De voornaamste categorieën die onder deze belastingsoort kunnen worden begrepen, zijn woonschepen en woonwagens/stacaravans. 1.3.4 Baatbelasting Baatbelasting is een bestemmingsbelasting, waarbij lasten van voorzieningen worden omgeslagen over de door die voorzieningen gebate onroerende zaken. De belasting kan niet worden geheven als de lasten ter zake van een bepaald object langs andere weg wordt verhaald, bijvoorbeeld door een privaatrechtelijke overeenkomst. De baatbelasting wordt in Nederland vaak gebruikt bij grote infrastructurele projecten zoals bijvoorbeeld: Riolering buitengebied; Herinrichting binnenstad. De gemeente Reimerswaal heft deze belasting niet. In het kader van de aanleg van riolering in het buitengebied worden aan genothebbenden krachtens eigendom, bezit of beperkt recht (kortweg eigenaren) een privaatrechtelijke overeenkomst aangeboden. Tot op dit moment zijn er nog geen personen/bedrijven geweest die een dergelijke overeenkomst hebben geweigerd. Mocht dit op een later tijdstip wel het geval zijn, dan kan de gemeente overgaan tot de heffing van baatbelasting.
2
Naast de controle spelen uiteraard ook de baten een rol. De gemeente Ouder-Amstel (inwoneraantal van 13.000) heeft bijvoorbeeld een opbrengst van € 13.150,--.
12
Nota lokale heffingen Toepasbaarheid De baatbelasting is in de praktijk een moeilijk toepasbare belasting. De procedures luisteren zeer nauw en een klein foutje of verschil van interpretatie kan fatale financiële gevolgen hebben. Zo heeft op 6 juli 2005 het Hof Den Haag de baatbelasting van de gemeente Breda voor de herinrichting van de binnenstad naar de prullenbak verwezen. Gelet op het voorgaande kozen veel gemeenten er in het verleden voor om de kosten te verhalen uit de algemene middelen (lees verhoging van de OZB). 1.3.5 Reclamebelasting Voor openbare aankondigingen zichtbaar vanaf de openbare weg kan een reclamebelasting worden geheven. De reclamebelasting is een algemene belasting. De opbrengst komt volledig ten goede van de algemene middelen van de gemeente. Omdat er feitelijk weinig verschil bestaat tussen een reclamebord boven gemeentegrond en een reclamebord boven eigen grond, is het gebruikelijk dat gemeenten de heffing van reclame- en precariobelasting combineren in één belastingverordening. De aanslagen van de beide belastingen worden dan gecombineerd opgelegd. De perceptiekosten3 van reclamebelasting zijn aanzienlijk voor de eerste inventarisatie.
3
Kosten van administratie en inning van belastingen.
13
Nota lokale heffingen 2.
Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen
In de uitvoeringsregeling (ingangsdatum 1 januari 2008) wordt de nadere uitvoering met betrekking tot de heffing en de invordering van de gemeentelijke belastingen in de gemeente Reimerswaal vastgelegd. Deze regeling geeft uitvoering aan de verschillende wetten die gelden met betrekking tot die uitvoering. Zo geeft deze regeling uitvoering aan onder andere de Algemene wet inzake rijksbelastingen, de Invorderingswet, de Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht. In deze regeling komt onder andere naar voren: Rechten (leges) worden ook aangemerkt als zijnde belastingen, waardoor ze dus ook onder deze uitvoeringsregeling vallen. Het staat de gemeente vrij om in het lopende jaar reeds een voorlopige aanslag op te leggen van ten hoogste het bedrag van de totale aanslag. Indien men voor kwijtschelding in aanmerking wil komen na een dwangbevel of een aanmaning en de kwijtschelding wordt toegewezen, dan zal men wel de kosten van de aanmaning of het dwangbevel moeten betalen. Wanneer de kwijtschelding niet wordt toegekend, dan gaat de invorderingsprocedure door. Tijdens de afhandeling van het verzoek om kwijtschelding wordt de invordering gestaakt. Het percentage van de invorderingsrente is geregeld in artikel 29 van de Invorderingswet 1990. Wanneer er geen verbruik bekend is, wordt bij het opleggen van het rioolafvoerrecht een verbruik van 45 m3 per persoon per jaar gerekend. De verordeningen worden jaarlijks aangepast.
14
Nota lokale heffingen 3.
Kwijtscheldingsbeleid
In dit hoofdstuk zal worden ingegaan op het kwijtscheldingsbeleid, zoals dat in de gemeente Reimerswaal wordt gehanteerd. Aan de orde komen de wetgeving en het standaard of alternatief kwijtscheldingsbeleid. De exacte kosten van het kwijtscheldingsbeleid zijn terug te vinden in paragraaf 8.4. 3.1 Wetgeving Het kwijtscheldingsbeleid is gebaseerd op diverse soorten wetgeving, namelijk de Invorderingswet 1990, het Uitvoeringsbesluit Invorderingswet 1990, de Leidraad invordering gemeentelijke belastingen, de Leidraad invordering waterschapsbelastingen en de Gemeentewet. Daarnaast is er een convenant opgemaakt om het kwijtscheldingsbeleid samen met het waterschap te regelen. In dit convenant is geregeld dat het waterschap zorgt voor het behandelen van de aanvragen, het controleren van de gegevens/bewijsstukken en het nemen van een besluit op de aanvraag. Aanvragen kunnen bij de gemeente Reimerswaal of direct bij het waterschap worden ingediend. Het waterschap Zeeuwse Eilanden zorgt voor de controle en afhandeling. Het doel van dit convenant is om een rechtvaardig en rechtmatig kwijtscheldingsbeleid te voeren voor de belastingen. Om dit doel na te streven zal het totaal van de lokale belastingschuld worden getoetst aan het vermogen en de betalingscapaciteit van de belastingplichtige. In de wet- en regelgeving staat geregeld aan welke voorwaarden iemand moet voldoen om in aanmerking te komen voor kwijtschelding. Het gaat hier dan voornamelijk om persoonlijke situatie, inkomen en vermogen. Wat ook een zeer belangrijke rol speelt, is het feit of iemand een auto koopt en of iemand nog andere aflossingen heeft lopen. Bij het aflossen van schulden stelt de gemeente vast dat een burger niet meer dan een bepaald bedrag aan aflossingen per maand mag betalen. Het maakt hierbij niet uit om wat voor soort aflossingen het gaat, deze kunnen zowel aan de belastingdienst als aan een postorderbedrijf zijn. Gaat men over dat bedrag heen, ook al heeft men een minimuminkomen en geen vermogen, dan nog is men verplicht om de lokale belastingen te betalen, omdat men het geld van de extra aflossingen eigenlijk voor de lokale belastingen had moeten ‘sparen’. Het is de taak van het waterschap om uit te zoeken of iemand voor kwijtschelding in aanmerking komt. Als inkomen wordt ook meegenomen: spaarloon en Tegemoetkoming Buitengewone Uitgaven (TBU). In artikel 2 van de samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Reimerswaal en het waterschap Zeeuwse Eilanden staat dat de overeenkomst enkel betrekking heeft op de belastingen bij de gemeente (belastingen die op grond van de geldende verordeningen voor kwijtschelding in aanmerking komen) en de belastingen bij het waterschap (de Verontreinigingsheffing woonruimten en de Ingezetenenomslag). Sinds 2004 kan op basis van de Gemeentewet ook voor de hondenbelasting voor de eerste hond kwijtschelding worden verleend. 3.2 Standaard of alternatief kwijtscheldingsbeleid Wanneer iemand in aanmerking wil komen voor kwijtschelding van zijn/haar lokale belastingen, dan dient men bij de gemeente Reimerswaal een formulier te halen en dit volledig met bijlagen weer terug in te sturen. Komt men twee achtereenvolgende jaren voor kwijtschelding in aanmerking, dan komt men automatisch voor kwijtschelding in aanmerking. Men dient echter nog wel ieder jaar een verkort formulier in te sturen. Eén keer per vier jaar dient men het uitgebreide formulier in te sturen, zodat er een controle plaats kan vinden. Wanneer blijkt dat men geen recht meer heeft op kwijtschelding, dan zal dit uiteraard niet meer worden verleend. Er wordt dan echter niet meer teruggekeken naar de voorgaande jaren, om te zien of daar misschien ten onrechte kwijtschelding is verleend. Er zijn twee soorten kwijtscheldingsbeleid, namelijk een standaard en een alternatief kwijtscheldingsbeleid. 15
Nota lokale heffingen De alternatieve regelingen hebben voor de gemeenten heel veel uitvoeringstechnische voordelen. Bij deze manier hoeft er slechts eenmaal een formulier te worden ingevuld en teruggestuurd. Daarnaast wordt er aansluiting gezocht bij de bestaande systematiek van bijvoorbeeld de bijzondere bijstand, het welzijnsfonds4 of het participatiefonds5. Een persoon wordt tot een bepaalde doelgroep gerekend en krijgt op basis van deze indeling vergoeding van zijn/haar kosten. Hier is het niet van belang of deze kosten ook daadwerkelijk worden gemaakt, op basis van de indeling wordt ervan uitgegaan dat bepaalde kosten altijd worden gemaakt. Aan deze alternatieve regeling zitten drie voordelen: de methode is goedkoper, er wordt meer tijd bespaard en de voorlichting is eenduidiger. De gemeente Reimerswaal maakt gebruik van het standaard kwijtscheldingsbeleid. Zo wordt iedere aanvraag apart bekeken en behandeld. Voordeel hiervan is dat nauwkeurig bekeken wordt of iemand wel of niet voor kwijtschelding in aanmerking komt. Verder bespaart men ook op de ‘eigen’ menskracht. Er hoeft in de gemeente Reimerswaal niemand te worden aangesteld voor het controleren van het kwijtscheldingsbeleid en het bedrag dat het waterschap rekent is niets in vergelijking met het bedrag dat de gemeente anders aan arbeidsloon kwijt zou zijn. De afhandelingtermijn van zowel kwijtscheldingsverzoeken en beroepschriften is drie tot zes maanden.
4.
Lastendruk
In deze paragraaf zal worden ingegaan op de lastendruk. De gemeentelijke belastingaanslag wordt bekeken en de lastendruk in de provincie Zeeland. De cijfers zijn opgenomen in paragraaf 8.5. 4.1 Gemeentelijke belastingaanslag De meest aansprekende belastingen voor de burger die door de gemeente worden opgelegd zijn de belastingen vermeld op de zogenaamde gecombineerde belastingaanslag. Op deze aanslag kunnen de volgende gemeentelijke belastingen voorkomen: de onroerend zaakbelasting (OZB), de afvalstoffenheffing, het rioolafvoerrecht en de hondenbelasting. Zie hiervoor paragraaf 8.5.1, tabel 7. De aanslag is op diverse manieren te vergelijken met voorgaande jaren. Allereerst is in de eerste tabel terug te zien hoe de heffingen zich hebben ontwikkeld bij een vaste waarde van € 190.000,--. Dit geeft echter wel een vertekend beeld, hierdoor lijkt het net alsof de belastingen zijn gedaald, in plaats van gestegen. In tabel 8 (paragraaf 8.5.1) zijn de belastingen berekend met de gemiddelde WOZ-waarde, zoals die berekend wordt door de Provincie Zeeland. De Provincie Zeeland berekent ieder jaar de gemiddelde waarde van een 2/1 kap woning in de verschillende gemeenten. In tabel 9 (paragraaf 8.5,1) is uitgegaan van de werkelijke stijging van een woning op basis van de nieuwe waardering.
4
Fonds waarmee eenmalige activiteiten en projecten worden gefinancierd. Met dit fonds wil men het welzijnsbeleid vormgeven. Uit het welzijnsfonds worden geen gemeentelijke initiatieven gefinancierd. 5 Huishoudens met een inkomen gelijk aan het bijstandsniveau kunnen aanspraak maken op dit fonds voor sport- en culturele activiteiten. Een vergoeding is enkel mogelijk wanneer er geen sprake is van vermogen.
16
Nota lokale heffingen 4.2
Lastendruk provincie Zeeland
Een- en meerpersoonshuishoudens Jaarlijks wordt aan de provincie Zeeland informatie verstrekt omtrent belastingen, leges en heffingen. Op basis van de aanleveringen van alle Zeeuwse gemeenten wordt hieruit de jaarlijks terugkerende folder ´Lokale belastingen´ door de provincie samengesteld en verspreid. Een exemplaar hiervan wordt jaarlijks toegezonden aan het college van B&W en de gemeenteraad. Bedrijven In paragraaf 8.5.2 is voor de provincie Zeeland een tabel opgenomen (tabel 10) met daarin een modelbedrijf van zowel een winkel, een café, een metaalbedrijf en een jachthaven. Uit deze cijfers is op te maken hoeveel een gemiddeld bedrijf aan lokale lasten 2007 kwijt is in de verschillende gemeenten. De vetgedrukte getallen geven aan welke gemeente het hoogste tarief rekende.
5.
Coalitieakkoord 2006 en lastenverlichting
In het coalitieakkoord 2006 van SGP, PvdA en CDA is opgenomen dat het bestaande beleid gehandhaafd moet blijven en dat beslissingen uit het verleden niet mogen worden herzien. Daarnaast is er in het coalitieakkoord vastgelegd dat de lasten niet verder mogen stijgen dan de inflatiestijging, tenzij dit door ontwikkelingen noodzakelijk wordt geacht. Voor de lokale heffingen is dit uiteraard van belang, omdat bijvoorbeeld de kosten van de leges niet meer dan kostendekkend mogen zijn. De huisvuiltarieven blijven uitgesplitst naar eenpersoons-, tweepersoons en meerpersoonshuishoudens ze op dit moment zijn. Een verdere uitsplitsing is ongewenst en ook niet praktisch uitvoerbaar. Voor de begrafenisrechten geldt dat men heeft ingestemd met een dekkingspercentage van 45%. Met betrekking tot de lastenverlichting, de Coalitie heeft het plan opgevat om zelf actief te zoeken naar middelen voor lastenverlichting. Door ontwikkelingen in het meerjarenperspectief is dit thans nog niet gelukt.
6.
Conclusies/aanbevelingen
Eén van de belangrijkste conclusies die uit deze nota kan worden getrokken is dat er een nader onderzoek moet komen naar de mate van kostendekkendheid van de leges. Vooral bij het uittreksel uit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) en het sluiten van een huwelijk op vrijdag om 14.00 uur is geen sprake van kostendekkendheid. Bij de GBA is de oorzaak hiervan dat dit document veelal door jonge mensen moet worden aangevraagd, bijvoorbeeld voor een school of een rijbewijs. Voor het sluiten van huwelijken is in de afgelopen jaren het tarief alleen aangepast voor de trendmatige verhoging van de heffingen. Uit cijfers van de Provincie Zeeland blijkt dat de gemeente Reimerswaal samen met de gemeente Noord-Beveland de goedkoopste gemeenten van Zeeland zijn voor een huwelijkssluiting. Ook naar de mate van kostendekkendheid bij de bouwleges en de vergunningen is onderzoek gedaan. Het is echter niet mogelijk om hier reeds een uitspraak over te doen, omdat dit voorstel nog in voorbereiding is bij de afdeling Bouwen, Milieu en Handhaving.
17
Nota lokale heffingen Bij het opstellen van deze nota is ook gekeken naar de brandweerrechten. Hieruit is naar voren gekomen dat er grote verschillen zijn tussen de tarieven van de diverse gemeenten in de provincie Zeeland. Vooral het uurtarief, de valse meldingen en het materiaal laten verschillen zien. Het uurtarief van de gemeente Reimerswaal is lager dan gemiddeld. Daarnaast werken veel gemeenten met een vast tarief per valse melding. De materiaalkosten zijn naar verhouding hoog, in vergelijking met andere gemeenten. Nader onderzoek is gewenst. Daarnaast is het van belang dat de kosten van de brandweerverordening daadwerkelijk worden gerekend. Op dit moment wordt dit niet gedaan, omdat men een zekere ‘goodwill’ bij de burger wil opbouwen. Veel taken die nu door de brandweer worden uitgevoerd, kunnen echter ook door ondernemers worden uitgevoerd. Zij brengen ook hun tarief in rekening, dus het is belangrijk om de brandweerrechten ook daadwerkelijk toe te toepassen.
7.
Verordeningen
Voor het opstellen van de ‘Nota lokale heffingen’ is gebruik gemaakt van de onderstaande verordeningen: 1. Verordening Onroerende zaakbelastingen 2. Verordening Rioolafvoerrecht 3. Verordening Afvalstoffenheffing 4. Verordening Hondenbelasting 5. Verordening Scheepvaartrechten 6. Verordening Begraafrechten 7. Verordening Zoutwaterafvoerrecht 8. Verordening Proceswaterrecht Olzendepolder 9. Marktgeldverordening 10. Verordening Toeristenbelasting 11. Verordening Forensenbelasting 12. Brandweerrechtenverordening 13. Legesverordening 14. Uitvoeringsregeling gemeentelijke belastingen Bovenstaande verordeningen en regeling staan gepubliceerd op de website van de gemeente en worden voorafgaand aan de inwerkingtreding bekendgemaakt in de Reimerswaal Informatie.
18
Nota lokale heffingen 8.
Bijlage
8.1 Algemeen Deze bijlage hoort bij de nota lokale heffingen en bevat het cijfermatig overzicht voor het jaar 2008. Deze bijlage kan jaarlijks worden aangepast met de nieuwe cijfers die voor dat jaar gelden. De paragraaf lokale heffingen zal in principe enkel rapporteren op afwijkingen ten opzichte van deze nota. 8.2 Bestaand beleid Het totaal van de lokale heffingen bestaat uit de verordeningen zoals die zijn genoemd in de nota lokale heffingen. 8.3 Trendmatige verhoging tarieven De trendmatige groei voor 2008 ten opzichte van 2007 is 1,3%. Dit geldt echter niet voor het rioolafvoerrecht, hiervoor geldt een afwijkend percentage. Dit percentage wordt vastgesteld bij de vaststelling van het Gemeentelijke Rioleringsplan. 8.3.1 Lokale heffingen Onroerende zaakbelastingen In de besluitraad van 26 februari 2008 zijn de tarieven per € 2.500,-- WOZ-waarde vastgesteld. In deze tarieven is derhalve rekening gehouden met de WOZ-waardes van de woningen per 1 januari 2007. In deze tarieven is zodanig rekening gehouden met de trend van 1,3% dat de totale baten van de OZB met dit percentage zijn gestegen ten opzichte van 2007. Hierbij is al rekening gehouden met de areaalontwikkelingen. De stijging per huishouden hangt af van de individuele waardeontwikkeling van de woning per 1 januari 2007 ten opzichte van 1 januari 2005. De WOZ-waarde van de woningen steeg met 7,9%, bij de niet-woningen was dat 7%. De opbrengsten zijn voor 2008 in totaal geraamd op € 2.219.300,--. Rioolrechten De stijging van 2008 ten opzichte van 2007 is 6%. Deze stijging sluit aan bij het in 2007 vastgestelde Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Afvalstoffenheffing Naast de reinigingsrechten uit deze verordening, kent deze verordening tevens een tarief voor het ophalen van grofvuil. De raming hiervan is gering, t.w. € 1.200,--. Met het ophalen van grofvuil wordt bedoeld afval dat niet in de reguliere container kan worden gedeponeerd. Op verzoek kunnen burgers dit dan laten ophalen door de gemeente. Per m3 kost dit € 12,50. Hondenbelasting In 2007 waren er minder honden dan er in eerste instantie waren geraamd. De raming voor 2007 is dan ook met € 6.000,-- naar beneden bijgesteld. De laatste controle op de naleving van de hondenbelasting dateert van de periode 20032005, maar het effect hiervan lijkt af te nemen. Hierdoor kan de gemeente inkomsten mislopen. In 2008 wordt hiertoe een volledige controle van de hondenbelasting worden uitgevoerd, in de periode 2009-2011 ieder jaar een derde van de gemeente. Naar aanleiding van deze controle wordt beoordeeld of de huidige raming in tact blijft.
19
Nota lokale heffingen Forensenbelasting De belastingtarieven zijn: WOZ-waarde Minder dan € 50.000,€ 50.000 tot € 100.000,€ 100.000 en meer
€ € €
Bedrag 137,50 187,50 250,00
Tabel 4: Forensenbelasting.
De opbrengsten zijn voor 2008 geraamd op € 6.400,--. Steeds meer recreatiewoningen op het recreatieterrein “Buitenplaats Yerseke” zijn in bezit van bewoners uit de gemeente Reimerswaal. Hierdoor is het niet mogelijk voor forensenbelasting te heffen. Hiertoe is de raming van € 6.400,-- in 2007 verlaagd met € 1.600,--. De werkelijk opbrengst kwam uit op € 5.032,-Daar voor het bedrijventerrein “Burenpolder” de volledige milieuvergunningensituatie wordt geïnventariseerd, waarbij tevens aandacht wordt geschonken aan de thans onrechtmatige bewoning van de recreatiewoningen op het recreatieterrein “Buitenplaats Yerseke”, kan thans nog geen uitspraak worden gedaan omtrent het structurele karakter. Zoutwaterafvoerrecht De heffing bedraagt € 0,43 per m3 per jaar op grond van artikel 3 Verordening Zoutwaterafvoerrecht 2008. Proceswaterrecht Olzendepolder Het bedrag per eigendom bedraagt € 0,05 per vierkante meter van het aantal in eigendom zijnde vierkante meters bedrijfsterrein op 1 januari van het betreffende jaar. Is het eigendom maar gedeeltelijk van dat jaar in eigendom, dan geldt een bedrag van € 0,05 vermeerderd met € 2.250,--. Bij de invordering van deze heffing is geen kwijtschelding mogelijk. Marktgelden De kosten voor 2008 zijn: € 1,55 per strekkende meter of gedeelte daarvan voor een bij abonnement toegewezen standplaats per marktdag; € 2,11 per strekkende meter of gedeelte daarvan voor een incidenteel toegewezen standplaats per marktdag of gedeelte daarvan.
20
Nota lokale heffingen Leges Onderstaand wordt een beeld geschetst van het verloop van het in rekening brengen van de meest voorkomende leges. 6
Omschrijving Rijbewijs Nationaal paspoort Verstrekking gegevens GBA Huwelijk op vrijdag 14.00 uur 7 Begraven (12 jaar en ouder) Bouwvergunningen: - bouwkosten: € 350.000,-- bouwkosten: € 450.000,-- bouwkosten: € 1.500.000,-Algemeen Plaatselijke Verordening: - kapvergunning - gebruik openbare weg - muziekvergunning - rommelmarkt, kledinginzameling - collecte, verkoopactie
€ € € € €
2005 19,35 38,80 5,75 153,20 262,90
€ € € € €
2006 19,60 39,40 5,85 155,35 266,50
€ € € € €
2007 27,00 47,45 5,95 157,50 270,50
€ € € € €
2008 26,35 48,35 6,-159,50 274,--
€ 2.824,00 € 3.103,00 € 3.259,00 € 3.570,97 € 8.121,00 € 8.474,47
€ 3.150,42 € 3.624,42 € 8.601,52
€ 3.363,67 € 3.920,82 € 9.776,46
€ € € € €
€ € € € €
€ € € € €
41,15 28,65 17,10 14,40 10,40
€ € € € €
41,75 29,00 17,35 14,60 10,55
42,40 29,50 17,60 14,80 10,70
42,95 29,80 17,80 15,-10,95
Tabel 5: Verloop leges.
8.3.2 Voorlopige bevindingen kostendekkendheid Voor de leges is de mate van kostendekkendheid onderzocht. In de onderstaande tabel staan de inkomsten en uitgaven tegenover elkaar gezet en daaruit is de mate van kostendekkendheid berekend. Leges 2007 Rijbewijs Nationaal Paspoort Verstrekking gegevens GBA Huwelijk op vrijdag 14.00 uur Begraven (12 jaar en ouder)
€ € € € €
Inkomsten 66.000,-84.000,-10.000,-15.000,-163.000,--
€ € € € €
Tabel 6: Kostendekkendheid leges.
Uitgaven 60.000,-63.000,-29.000,-39.000,-381.000,--
Kostendekkendheid 1,10 1,33 0,36 0,38 0,43
Het rijbewijs is meer dan kostendekkend, wat betekent dat de inkomsten hoger zijn dan de werkelijke kosten. Hierbij is echter nog geen rekening gehouden met de financiële verantwoording en controles, waar uiteraard ook werkuren aan besteed worden. Wanneer hier rekening mee wordt gehouden gaat de kostendekkendheid omlaag. Daarnaast zijn er maximale prijzen voor het rijbewijs door het Rijk vastgesteld. Ook het nationaal paspoort is meer dan kostendekkend, maar ook hier is bij de berekening geen rekening gehouden met de financiële verantwoording en controles. Het Rijk heeft ook voor het Nationaal Paspoort een maximaal bedrag vastgesteld. De inkomsten voor de ‘verstrekking van gegevens uit het GBA’ zijn te laag om de totale uitgaven van te betalen. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de tijden die benodigd zijn voor het inboeken en op naam zetten van deze verzoeken in CORSA door Posten Archiefzaken (PAZ) en het secretariaat.
6 7
De cijfers 2008 zijn afkomstig uit de legesverordening 2008. Gebaseerd op een dekkingspercentage van 45%.
21
Nota lokale heffingen Ook de inkomsten van het huwelijk zijn niet voldoende om de kosten mee te dekken. Bij het sluiten van het huwelijk is uitgegaan van een huwelijksvoltrekking op het gemeentehuis. Ook hier heeft het college van burgemeester en wethouders in het verleden het besluit genomen om deze kosten laag te houden. Voor de begraafrechten is in het Coalitieakkoord vastgelegd dat de begraafrechten maximaal 45% kostendekkend mogen zijn. Op individuele basis is een controle op deze kostendekkendheid praktisch niet uitvoerbaar. Om deze reden wordt dit percentage na afloop van het jaar beoordeeld. Het in 2007 uitgevoerde achterstallig onderhoud is hierbij buiten beschouwing gelaten. Bouwvergunningen en Algemene Plaatselijke Verordening Ook voor bouwleges is de mate van kostendekkendheid onderzocht. Hier kunnen echter nog geen conclusies voor worden getrokken, omdat de afdeling Bouwen, Milieu en Handhaving hier nog mee bezig is. Dit onderdeel wordt dan ook betrokken bij het voorstel omtrent de kostendekkendheid van bouwvergunningen van deze afdeling. 8.4 Kwijtschelding Het bedrag voor kwijtschelding in 2008 is geraamd op € 89.000,--. Het werkelijke cijfer voor 2007 bedroeg € 88.824,--. De kosten die het waterschap voor de uitvoering van het kwijtscheldingsbeleid rekent zijn8: Voor de behandeling van een quick-scan formulier: € 3,--; Voor de behandeling van verzoeken van sociale dienst-klanten: € 12,50; Voor de behandeling van een regulier verzoek om kwijtschelding: € 25,--; Voor de behandeling van een beroepschrift kwijtschelding: € 65,--. In 2007 heeft de gemeente € 2.600,-- aan uitvoeringskosten betaald. In 2007 zijn er 298 aanvragen voor kwijtschelding behandeld. Hiervan zijn er 58 afgewezen, het overige is of geheel of gedeeltelijk toegekend. 8.5
Lastendruk
8.5.1 Lastendruk in de gemeente Reimerswaal De lastendruk in de gemeente Reimerswaal zal aan de hand van drie tabellen worden uitgelegd. Folder Lokale belastingen provincie Zeeland De onderstaande tabel laat het verloop van de lastendruk van 2005 tot en met 2008 zien. De uitgangspunten die hierbij zijn gebruikt komen overeen met de door de provincie Zeeland jaarlijks uitgebrachte folder Lokale belastingen. Omschrijving Eenpersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
8
Aanslag 2006 2007
2005 € € € €
346,11 165,56 95,76 607,43
€ € € €
196,08 182,28 103,44 481,80
€ € € €
169,48 192,24 111,72 473,44
2008 € € € €
160,36 194,76 118,44 473,56
Deze cijfers zijn exclusief BTW en gelden vanaf 1 januari 2007. Met ingang van 2008 worden deze cijfers jaarlijks aangepast met de procentuele wijziging van het prijsindexcijfer overheidsconsumptie t.o.v. het voorgaande jaar. Dit cijfer wordt door het CPB vastgesteld.
22
Nota lokale heffingen
Tweepersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
346,11 227,88 137,16 711,15
€ € € €
196,08 244,92 148,08 589,08
€ € € €
169,48 258,36 159,96 587,80
€ € € €
160,36 261,72 169,56 591,64
Meerpersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
346,11 255,96 137,16 739,23
€ € € €
196,08 275,16 148,08 619,32
€ € € €
169,48 290,28 159,96 619,72
€ € € €
160,36 294,00 196,56 650,92
Hondenbelasting - Eerste hond - Vanaf tweede hond
€ €
48,12 € 57,00 €
48,72 57,72
46,80 € 55,44 €
47,40 € 56,16 €
Tabel 7: Gemeentelijke belastingaanslag.
De voornaamste uitgangspunten betreffen: Een vaste woningwaarde van € 190.000,--; Een afvalcontainer van 140 liter voor eenpersoonshuishoudens; Een afvalcontainer van 180-240 liter voor twee- en meerpersoonshuishoudens; Waterverbruik tot 75 m3 voor eenpersoonshuishoudens; Waterverbruik tot 200 m3 voor twee- en meerpersoonshuishoudens. Opmerkingen: Tot en met 2005 kende de onroerende zaakbelastingen voor woningen een eigenaren- en een gebruikersdeel. Vanaf 2006 is het gebruikersdeel vervallen. Gebruikers van woningen betalen vanaf 2006 derhalve geen onroerende zaakbelastingen meer. De daling van de onroerende zaakbelastingen in 2007 en 2008 komt voort uit een verschuiving van de peildatum voor de WOZ-waarden. In 2005 en 2006 werd uitgegaan van de WOZ-waarde per 1 januari 2003, in 2007 is uitgegaan van de WOZ-waarde van 1 januari 2005. De gemiddelde waardestijging van de woningen in deze periode bedroeg in de gemeente Reimerswaal 18%. De gemiddelde waardestijging van de woningen in 2008 in de gemeente Reimerswaal ten opzichte van 2007 is 7,9%. Om het beeld van de gemeentelijke belastingaanslag compleet te maken is tevens het tarief van de hondenbelasting vermeld. Belastingaanslag o.b.v. gemiddelde WOZ-waarde van een 2/1 kap woning Aanslag 2007 2008
Omschrijving Eenpersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
158,33 192,24 111,72 462,29
€ € € €
141,37 194,76 118,44 454,57
Tweepersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
158,33 258,36 159,96 576,65
€ € € €
141,37 261,72 169,56 572,65
23
Nota lokale heffingen
Meerpersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
158,33 290,28 159,96 608,57
€ € € €
141,37 294,-196,56 631,93
Tabel 8: Gemeentelijke belastingaanslag met WOZ-waarde vastgesteld door de Provincie.
De voornaamste uitgangspunten betreffen: De gemiddelde WOZ-waarde, gebaseerd op cijfers van de Provincie. Deze cijfers zijn een waarde van € 177.500,-- voor het jaar 2007 en een waarde van € 167.500 voor het jaar 2008; Een afvalcontainer van 140 liter voor eenpersoonshuishoudens; Een afvalcontainer van 180-240 liter voor twee- en meerpersoonshuishoudens; Waterverbruik tot 75 m3 voor eenpersoonshuishoudens; Waterverbruik tot 200 m3 voor twee- en meerpersoonshuishoudens. Belastingaanslag 2008 o.b.v. gemiddelde WOZ-waarde van een 2/1 kap woning t.o.v. 2007 De onderstaande tabel geeft de gemeentelijke belastingaanslag weer. Aanslag 2007 2008
Omschrijving Eenpersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
158,33 192,24 111,72 462,29
€ € € €
161,65 194,76 118,44 474,85
Tweepersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
158,33 258,36 159,96 576,65
€ € € €
161,65 261,72 169,56 592,93
Meerpersoonshuishouden Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolafvoerrecht Totaal
€ € € €
158,33 290,28 159,96 608,57
€ € € €
161,65 294,-196,56 652,21
Tabel 9: Gemeentelijke belastingaanslag, met WOZ-waarde gebaseerd op werkelijke stijging.
De voornaamste uitgangspunten betreffen: De onroerend zaakbelastingen 2007 zijn gebaseerd op de WOZ-waarde per 1 januari 2005 en die van 2008 zijn gebaseerd op de WOZ-waarde per 1 januari 2007; Een afvalcontainer van 140 liter voor eenpersoonshuishoudens; Een afvalcontainer van 180-240 liter voor twee- en meerpersoonshuishoudens; Waterverbruik tot 75 m3 voor eenpersoonshuishoudens; Waterverbruik tot 200 m3 voor twee- en meerpersoonshuishoudens.
24
Nota lokale heffingen
8.5.2 Lastendruk in de provincie Zeeland Uit de folder ‘Lokale belastingen 2008’ van de Provincie Zeeland blijkt dat de gemeente Vlissingen het duurst is met een gemeentelijke belastingdruk van bijna € 700,--. Daaronder volgen Tholen en Schouwen-Duiveland. In de provincie Zeeland is de gemeente NoordBeveland het goedkoopst. Terneuzen, die in 2007 de laagste lokale heffingen had, staat in 2008 op de één na onderste plaats. Bedrijven Totale lokale lasten per modelbedrijf per gemeente in 20079 Gemeente Borsele Goes Hulst Kapelle Middelburg Noord-Beveland Reimerswaal Schouwen-Duiveland Sluis Terneuzen Tholen Veere Vlissingen Gemiddeld
€ € € € € € € € € € € € € €
Winkel 2.422,-2.603,-1.733,-2.411,-2.536,-1.737,-2.157,-1.768,-1.919,-2.600,-1.989,-1.635,-3.498,-2.231,--
€ € € € € € € € € € € € € €
Café 6.601,-6.836,-6.375,-6.540,-8.147,-6.196,-7.584,-8.769,-6.532,-6.917,-7.218,-6.074,-8.375,-7.090,--
Metaalbedrijf € 2.041,-€ 2.156,-€ 2.002,-€ 2.090,-€ 2.256,-€ 1.667,-€ 2.026,-€ 2.071,-€ 2.140,-€ 2.166,-€ 2.047,-€ 1.653,-€ 2.915,-€ 2.095,--
€ € € € € € € € € € € € € €
Jachthaven 2.780,-2.940,-2.839,-2.788,-4.340,-2.591,-3.684,-4.743,-2.922,-2.953,-3.456,-2.517,-4.161,-3.286,--
Tabel 10: Lokale lasten per modelbedrijf.
Inkomen Zeeland In deze nota wordt ingegaan op de lokale heffingen. Het is belangrijk om te kijken in hoeverre de heffingen een percentage zijn van het inkomen. In dit gedeelte zal in het kort worden ingegaan op het gemiddelde inkomen in Nederland, het gemiddelde inkomen in de provincie Zeeland en de gemeente Reimerswaal. Het gemiddeld besteedbaar inkomen in Nederland is € 21.000,-- in 2008. De provincie Zeeland duikt hier gemiddeld onder, dit betekent dus dat de mensen in Zeeland gemiddeld minder te besteden hebben dan de andere inwoners van Nederland. Wanneer er gekeken wordt op provinciaal niveau, dan is de gemeente Kapelle de rijkste gemeente van Zeeland. Het doorsnee besteedbaar inkomen ligt hier 1% hoger dan het landelijk gemiddelde. In Vlissingen is het gemiddeld inkomen € 19.200,--, 8% minder dan het landelijk gemiddelde. Reimerswaal komt op de 11de plaats, met een gemiddeld inkomen van € 19.600,--. Hiermee ligt het inkomen 7% lager dan het gemiddelde inkomen in Nederland.10
9
Bron: Kamer van Koophandel Bron: Artikel PZC van woensdag 5 maart 2008
10
25
Nota lokale heffingen
8.5.3 Lastendruk voor Nederland11 Belasting OZB
Stijging/daling Ontwikkeling t.o.v. 2007 5,4% lager De gemeenten verlagen hun tariet.o.v. 2007 ven, omdat de gemiddelde waarde van de woningen (op papier) met 7,8 is gestegen. Gecorrigeerd voor de waardeontwikkeling stijgen de gemiddelde OZB-tarieven van de grote gemeenten dit jaar 1,5% voor woningen en 1,4% voor nietwoningen. Deze stijging ligt iets onder de inflatie en het bedrag dat men moet betalen is bijna gelijk aan het bedrag in 2003.
Rioolrechten
7,1% hoger De kostendekkendheid steeg van De kosten die gemeent.o.v. 2007 81 naar 95%. ten maken stijgen ieder jaar door landelijke en Europese milieumaatregelen. Ook veel oude riolen moeten worden vervangen. Geleidelijk aan beginnen steeds meer gemeenten met het invoeren van een nieuwe rioolheffing.
Reinigingsheffing
2,2% hoger De kostendekkendheid is gestegen t.o.v. 2007 van 90 naar 94%.
Leges
11% hoger Verplicht inbouwen van een chip in t.o.v. 2007 de reisdocumenten. Hierdoor zijn hogere kosten voor het productieproces ontstaan.
Bouwvergunningen
10% hoger De opbrengsten stijgen door tat.o.v. 2007 riefsverhogingen en toenemende bouwkosten.
Tabel 11: Lastendruk in Nederland.
11
Bron: www.rug.nl (Rijksuniversiteit Groningen)
26
2008 2008 is het eerste jaar dat de maximering van de OZB-tarieven is afgeschaft. Gemeenten mogen nu zelf bepalen welk tarief ze hanteren. Het kabinet heeft wel vastgesteld dat de opbrengsten niet hoger mogen zijn dan 3,75% (macro) ten opzichte van 2007.
Het kabinet gaat het maximumtarief voor de identiteitskaart (IDkaart) verhogen.
Nota lokale heffingen 8.6 Verloop lokale heffingen Onderstaand volgt het totaalbeeld van de tarieven van de aanslag gemeentelijke belastingen. Overzicht tarieven aanslagbiljet gemeentelijke belastingen Realisatie
Omschrijving
Raming
2007
Trendmatige verhoging tarieven
Onroerende zaakbelastingen
1,5%
Begroting
2008
2009
1,3%
Meerjarenraming 2010
12
1,8%
2011
2012
Nog niet bekend
13
Tarief woningen eigenaren
€
2,23 €
2,11 €
Tarief niet-woningen gebruikers
€
2,95 €
2,81 €
Tarief niet-woningen eigenaren
€
3,67 €
3,51 €
Eenheid WOZ-waarde voor OZB
€ 2.500,-- € 2.500,-- € 2.500,-- € 2.500,-- € 2.500,-- € 2.500,--
2,15 Als gevolg van de jaarlijkse herwaardering van de WOZ-waarden, 2,86 worden de tarieven 2009 pas eind 3,57 2008, begin 2009 definitief bekend.
Afvalstoffenheffing Eenpersoonshuishoudens
€
192,24 €
194,76 €
198,24 €
198,24 €
198,24 €
198,24
Tweepersoonshuishoudens
€
258,36 €
261,72 €
266,40 €
266,40 €
266,40 €
266,40
Meer (dan twee) persoonshuishou€ dens Dekkingspercentage reinigingshef14 fing
290,28 €
294,00 €
299,28 €
299,28 €
299,28 €
299,28
96
95
95
95
95
15
Rioolafvoerrecht
Waterverbruik 0 m – 75m 3
3
Waterverbruik 76 m – 200m 3
3
Waterverbruik 201 m – 400m 3
3
Basisbedrag waterverbruik > 400 m 3
+ per m vanaf 400 m
3
3
Dekkingspercentage riolering
€
111,72 €
118,44 €
125,52 €
133,08 €
141,12 €
149,64
€
159,96 €
169,56 €
179,76 €
190,56 €
201,96 €
214,08
€
192,24 €
216,00 €
228,96 €
242,64 €
257,16 €
272,64
€
192,24 €
203,76 €
216,00 €
228,96 €
242,64 €
257,16
€
0,64 €
0,68 €
0,72 €
0,76 €
0,80 €
0,85
107
102
104
103
103
16
Hondenbelasting Eerste hond
€
48,12 €
48,72 €
49,56 €
49,56 €
49,56 €
49,56
Tweede hond en meer
€
57,00 €
57,72 €
58,80 €
58,80 €
58,80 €
58,80
Tabel 12: Verloop lokale heffingen.
12
13
14 15
16
Dit percentage is gebaseerd op voorlopige cijfers. De definitieve cijfers worden in mei 2008 bekend. Voor het berekenen van de OZB-tarieven wordt gerekend met eenheden van € 2.500,-- WOZwaarde. Rekening is gehouden met het BTW-compensatiefonds. Bij het rioolafvoerrecht is rekening gehouden met een stijging van 6% per jaar. Bij de overige belastingen vindt de berekening van de verhoging steeds plaats in het jaar voorafgaand aan het jaar van heffing. Rekening is gehouden met het BTW-compensatiefonds.
27
Nota lokale heffingen 8.7 Totaaloverzicht lokale heffingen Het totaaloverzicht lokale heffingen gerangschikt naar de programma´s ziet er als volgt uit: (bedragen x € 1.000,--)
Totaaloverzicht lokale heffingen Programma 1
Raming
Begroting
2007
2007
2008
Meerjarenraming 2009
2010
2011
Ruimtelijk en economisch beleid -
2
Realisatie
legesverordening
0,3
1,0
0,5
0,5
0,5
0,5
1,5
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
Ontwikkeling en beheer fysieke leefomgeving -
legesverordening
-
havengelden
767,7
750,0
743,7
723,7
723,7
737,6
-
begraafrechten
163,0
180,3
178,4
177,5
177,7
178,2
2.037,3
2.013,8
2.051,5
2.051,5
2.051,5
2.051,5
1.488,8
1.440,7
1.545,0
1.660,7
1.752,0
1.847,6
2,8
3,1
3,4
3,6
3,9
4,2
10,3
10,8
11,0
11,0
11,0
11,0
468,5
379,6
376,2
376,2
376,2
376,2
285,8
234,0
224,4
224,4
224,4
224,4
2.187,1
2.165,5
2.239,3
2.264,3
2.294,3
2.364,3
- afvalstoffenheffing en reinigingsrechten - rioolafvoerrecht 4
7
zoutwaterheffing
Vergunningverlening -
marktgelden
-
legesverordening
Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening -
9
legesverordening
Algemene dekkingsmiddelen -
onroerende zaakbelastingen
-
forensenbelasting
5,0
4,8
6,4
6,4
6,4
6,4
-
toeristenbelasting
30,5
30,0
30,0
30,0
30,0
30,0
-
hondenbelasting
65,2
65,0
72,0
72,0
72,0
72,0
7.513,8
7.278,9
7.462,1
7.582,2
7.704,0
7.884,2
Totaal
Tabel 13: Totaaloverzicht lokale heffingen.
Toelichting Bij de algemene dekkingsmiddelen zijn de baten als gevolg van aanmaningen, dwangbevelen en de terugontvangst aandeel normbedragen WOZ niet meegenomen. De reden hiervan is dat alle baten en lasten meegenomen dienen te worden. Aangezien de baten als gevolg van aanmaningen, dwangbevelen en de terugontvangst aandeel normbedragen WOZ geen baten onroerende zaakbelastingen zijn, zijn deze baten hier achterwege gelaten. De realisatie en raming 2007 zijn gebaseerd op de conceptjaarrekening 2007. De ramingen 2008 tot en met 2011 zijn geactualiseerd tot en met de 11e wijziging van de begroting 2008.
28