Nieuwsflits april 2010
Van de directie Het eerste kwartaal van 2010 zit er al weer op. Er is veel gebeurd. De val van het kabinet, en daarmee het risico van stopzetten van diverse processen. De Eerste Kamer heeft enkele grote dossiers niet controversieel verklaard: de Crisis- en Herstelwet en de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht). Die laatste is voor vrijwel iedere ondernemer relevant. We hebben er al eerder over geschreven. Het lijkt er nu op dat de invoering op korte termijn doorgaat, mits de benodigde ICT op orde is. De laatstgenoemde datum van 1 juli 2010 als moment van inwerkingtreding lijkt nu gehaald te gaan worden. Als team van Bedrijfsadvies hebben we ons grondig voorbereid op de komst van de Wabo. We waren natuurlijk al jaren actief op het gebied van beoordeling van bouwplannen, bestemmingsplan-voorschriften of –wijzigingen. Vakinhoudelijk is het daarom niet nieuw. De juridische structuur gaat veranderen doordat diverse vergunningstelsel in elkaar worden geschoven. Daarmee wordt het enerzijds eenvoudiger, maar anderzijds soms ook complexer. Hoe dan ook: wij zijn er klaar voor. Uw Wabo-adviseur, zogezegd. Verder interessant nieuws voor ieder die gevaarlijke stoffen in huis heeft: de etikettering gaat veranderen. Het zal even wennen zijn. Op arbo-gebied zijn het deze keer twee hoofdonderwerpen: de aanscherping van de regels voor lasrook. Niet alleen voor metaalbedrijven relevant, maar voor ieder bedrijf waar wel eens gelast wordt. Daarnaast de nieuwe RI&E-methodiek die we ontwikkeld hebben om bij de beoordeling van arbo-aspecten zo dicht mogelijk bij de taken op de werkvloer te blijven. Met als bijkomende voordelen dat de actualisatie eenvoudig is, en er voor bijvoorbeeld VCA of OHSAS 18001 geen afzonderlijke taak/risico-analyse meer nodig is. Ook deze keer weer wat jurisprudentie, en natuurlijk parkmanagement-nieuws! Marnix Zwart, adjunct-directeur
De Wabo komt: ? of ! Eindelijk is het dan zover. De Wabo is behandeld door de Eerste Kamer. Na nog enkele vragen richting de minister, die inmiddels al beantwoord zijn, zal de goedkeuring waarschijnlijk heel binnenkort volgen, zodat de invoeringswet gepubliceerd kan worden. Zodoende wordt de invoeringsdatum van 1 juli 2010 waarschijnlijk (!) toch nog net gehaald.
Eerste Kamer akkoord met Wabo De Eerste Kamer is dinsdagmiddag 23 maart 2010 in overgrote meerderheid akkoord gegaan met de invoering van de Wabo. Of de wet op 1 juli kan worden ingevoerd, zoals het kabinet wil, is afhankelijk van de vraag of de ict tijdig op orde is.
Unaniem De Eerste Kamer bevestigde bij motie dat de vorming van omgevings- of regionale uitvoeringsdiensten aan gemeenten en provincies moet worden overgelaten. In de unaniem aangenomen motie staat dat ‘de vormgeving en realisatie van de uitvoeringsstructuur niet bij wet moet worden opgelegd’. Demissionair minister Huizinga (Vrom, ChristenUnie) had de motie ontraden. Zij wil dat een nieuw kabinet beslist over het al dan niet wettelijk borgen van de omgevingsdiensten. Dit ging de Eerste Kamer echter op voorhand te ver. Ict-problemen Een belangrijk deel van de senaat betwijfelt of invoering van de Wabo per 1 juli mogelijk is. Reden is dat er nog steeds ict-problemen zijn. De Eerste Kamer vroeg of Huizinga behalve met gemeentekoepel VNG, ook contact hierover wil houden met de gemeente Rotterdam, die in een brief aan de senaat haar zorgen heeft uitgesproken. De minister zegde dit toe. Zorgvuldigheid Huizinga zei in de Kamer vast te houden aan de invoeringsdatum van 1 juli, mits dit verantwoord is: ‘Zorgvuldigheid gaat altijd boven snelheid.’ De SP stemde dinsdag tegen de Wabo. Senator Eric Smaling, die de minister wel een compliment maakte voor de wijze waarop zij het wetsvoorstel in de Eerste Kamer heeft verdedigd, zei dat de socialisten bij de Wabo ‘een beetje een Noord-Zuidlijngevoel’ krijgen: ‘We zijn al zolang bezig, en kunnen niet meer terug.’ Volgens de SP is het stroomlijnen en verbeteren van de vergunningverlening ook mogelijk zonder Wabo. Omgevingsvergunning De Wabo (Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht) voegt 25 vergunningstelsels samen tot één nieuwe omgevingsvergunning. Onder meer bouw-, sloop- en kapvergunningen gaan hierin op. De omgevingsvergunning moet digitaal kunnen worden aangevraagd. (bron: Binnenlands Bestuur)
Besluit financiële zekerheid milieubeheer ingetrokken Per 10 november 2009 is het Besluit financiële zekerheid milieubeheer ingetrokken. Het besluit moest ervoor zorgen dat de overheid niet opdraait voor de kosten van het verwijderen van afvalstoffen of andere milieuschade aan de bodem. Deze intrekking levert een administratieve lastenverlichting op. Mocht in uw huidige vergunning voorschriften opgenomen zijn over financiële zekerheidsverplichtingen dan komen deze van rechtswege te vervallen. De milieuvergunning hoeft hiervoor niet te worden aangepast. De intrekking heeft geen gevolgen voor financiële zekerheidsbepalingen in andere wet- en regelgeving, zoals het Activiteitenbesluit, deze blijven wel van kracht. Met de intrekking van het Besluit financiële zekerheid worden ook de volgende besluiten gewijzigd: Het Besluit genetisch gemodificeerde organismen; Het Besluit stortplaatsen en stortverboden afvalstoffen; Het Besluit stralingsbescherming. (Bron: infomil/vrom)
Nieuwsflits april 2010, bladzijde 2
Let op: etiketten gaan veranderen! In 2007 is de Europese verordening voor chemische stoffen “REACH” in werking getreden. REACH staat voor “Registratie, Evaluatie, Autorisatie van Chemische Stoffen”, is een register en regelt het verstrekken van informatieover de schadelijkheid en risico’s van chemische stoffen. Inhoudelijke informatie over REACH hebben we in een eerdere uitgave van onze nieuwsflits gemeld. Wat tot heden nog onvoldoende aandacht heeft gekregen is dat tegelijkertijd met de introductie van REACH ook een mondiale afspraak is gemaakt over de indeling en de etikettering van chemische stoffen. Dit is bekend gemaakt onder de term “Globally Harmonised Systeem”. Hiervoor is een nieuwe verordening opgesteld die op 1 december 2010 zichtbare gevolgen met zich meebrengt. De implementatie van GHS vormt eigenlijk de inhoudelijke uitwerking van het deel classificatie (indeling) en labelling (etikettering) van de REACH-verordening. Vanaf 1 december 2010 worden de volgende veranderingen zichtbaar: -
een nieuwe opmaak voor pictogrammen: Het oranje vierkant wordt vervangen door de rood omlijnde ruitvorm;
-
negen i.p.v. zeven pictogrammen: Het zwarte kruis wordt vervangen door een uitroepteken. De twee nieuwe pictogrammen staan onderaan in de tabel;
-
r-zinnen (gevaarszinnen en waarschuwingszinnen) worden vervangen door H-zinnen en EUH-zinnen: Deze zinnen krijgen een andere indeling en nummering. De zinnen geven een onderscheid aan in materiële-, gezondheids- en milieugevaren;
-
s-zinnen (veiligheidszinnen) worden vervangen door Pzinnen: Deze zinnen krijgen ook een andere indeling en nummering. De P-zinnen geven voorzorgsmaatregelen aan, die onderverdeeld zijn in maatregelen i.v.m. preventie, reactie, opslag of verwijdering.
Daarnaast zijn 28 gevarenklassen gedefinieerd. Dit waren er 15 (vanuit de Stoffenrichtlijn). De product- en stofinformatie samengevat in een veiligheidsinformatieblad (VIB) ondergaat ook een verandering. Het VIB heeft vanaf 1 december 2010 een nieuwe opmaak krijgen. Voor de introductie van de nieuwe VIB hebben leveranciers en producenten een uitgebreide overgangstermijn. Met het inwerking treden van REACH en GHS is de Wet Milieugevaarlijke Stoffen (WMS) per 1 juni 2008 vervallen. Nieuwsflits april 2010, bladzijde 3
Vernieuwing Risico-inventarisatie & -evaluatie De arbeidsinspectie geeft aan dat elk bedrijf met personeel moet (laten) onderzoeken of het werk gevaar kan opleveren of schade kan veroorzaken aan de gezondheid van de medewerkers. Dit onderzoek heet een RI&E en moet schriftelijk worden vastgelegd. Vanaf de invoering van de Risicoinventarisatie & -evaluatie (RI&E) in januari 1994 zijn ondernemingen actief geweest met het inventariseren van risico`s binnen het bedrijf. Degene die voor de arbo-zaken binnen het bedrijf verantwoordelijk is weet als geen ander welke risico`s er binnen de organisatie een rol spelen. Maar wat wordt er met de risico´s gedaan? Beter gezegd, wat wordt er uiteindelijk met het opgestelde plan van aanpak vanuit de RI&E gedaan, en is dit ook inzichtelijk? Afgelopen jaren is de opzet van de RI&E nauwelijks veranderd. In de praktijk blijkt dat de RI&E als een statisch tekstueel document wordt ervaren en daardoor regelmatig in de bureaulade belandt. Dit een gemiste kans op verdere ontwikkeling met betrekking tot arbeidsomstandigheden. In de Arbowet staat omschreven dat wanneer de arbeidsomstandigheden in het bedrijf veranderen, de RI&E dient te worden aangepast. Denk hierbij aan de inrichting van een nieuwe productielijn, uitbreiding van het dienstenpakket, een ingrijpende verbouwing, veranderde wet- en regelgeving of nieuwe taken voor de medewerkers. De RI&E dient altijd actueel te zijn. Indien er geen veranderingen zijn opgetreden, geldt als vuistregel het advies om eens in de drie à vier jaar de RI&E te actualiseren. Om aan huidige behoeftes van onze relaties te kunnen voldoen hebben wij de huidige RI&Erapportagevorm herontwikkeld. De nieuwe RI&E bestaat uit een beleidsgedeelte (rapportage) en een activiteitengedeelte (digitale tool). Het beleidsgedeelte heeft een aantal kleine aanpassingen ondergaan. Daarentegen is het activiteitengedeelte geheel veranderd. Het activiteitengedeelte is een dynamisch instrument geworden dat op taakniveau is toegespitst. Ook wel beter bekend als taak/risico-analyse (TRA). In één oogopslag zijn alle beoordelingen van taken met de daaraan gekoppelde arbo-thema´s in een Excel-tool terug te vinden. De tool is zo ontwikkeld dat na het opzetten van de digitale RI&E, een medewerker de tool zelf kan beheren. Op deze manier worden de medewerkers binnen het bedrijf actief bij arbozaken betrokken. Diverse relaties van Bedrijfsadvies zijn sinds 2009 zelf enthousiast met de tool aan de slag gegaan.
Lasrook: aangescherpte regels Op 1 april 2010 gaat de wettelijke grenswaarde voor lasrook van 3,5 mg/m³ naar 1 mg/m³. Dit is de maximale hoeveelheid lasrook waaraan lassers en overige werknemers mogen worden blootgesteld. De Arbeidsinspectie controleert vanaf april 2010 op deze nieuwe waarde. Vragen en antwoorden: Wat wordt er bedoeld met de nieuwe grenswaarde van 1 mg/m3? De nieuwe grenswaarde van 1 milligram per kubieke meter is de gemiddelde hoeveelheid lasrook waaraan lassers (en anderen in de ruimte waar gelast wordt) gedurende een werkdag van acht uur mogen worden blootgesteld. Waarom wordt de grenswaarde voor lasrook eigenlijk verlaagd? Uit onderzoek blijkt dat inademing van te veel lasrook op de lange termijn een verhoogd risico oplevert op het krijgen van chronische gezondheidsklachten, met name chronische Nieuwsflits april 2010, bladzijde 4
longaandoeningen. De Gezondheidsraad heeft vastgesteld dat de blootstelling aan lasrook veilig is bij alle waarden onder 1 mg/m3. Ben ik verplicht de blootstelling aan lasrook in mijn bedrijf terug te brengen naar 1 mg/m3? Ja. De nieuwe grenswaarde is opgenomen in de Arbowet en is daarmee verplicht voor iedere werkgever. Vanaf wanneer wordt er gecontroleerd op de nieuwe grenswaarde? De nieuwe grenswaarde gaat in op 1 april 2010. Vanaf die datum kan de Arbeidsinspectie hierop controleren. Wanneer de nieuwe grenswaarde bij controle in uw bedrijf niet gehaald blijkt te worden, loopt u het risico een boete te krijgen. Hoe weet ik of mijn bedrijf voldoet aan de nieuwe grenswaarde? Of je wel of niet voldoet, ontdek je door de nieuwe Verbetercheck Lasrook op de website www.5xbeter.nl in te vullen. Welke maatregelen kan ik nemen om de lasrook in mijn bedrijf aan te pakken? U kunt maatregelen nemen op het gebied van bronafzuiging, ruimteventilatie en persoonlijke ademhalingsbeschermingsmiddelen. Hoe weet ik welke oplossing bij mijn situatie past? U kunt zich door middel van de gratis factsheets op de website www.5xbeter.nl laten informeren over de verschillende praktische oplossingen die er zijn. Deze zijn ook te gebruiken voor interne voorlichting. U kunt er ook nader advies vragen. Vanzelfsprekend kunt u ook bij Bedrijfsadvies terecht. Hoe weet ik dat ik niet teveel betaal bij het realiseren van de nieuwe grenswaarde lasrook? De Offertecheck Lasrook helpt u bij het aanvragen en het beoordelen van offertes van leveranciers van ventilatie- en afzuigsystemen. Geldt de Verbetercheck Lasrook ook voor het lassen aan roestvast staal (rvs)? Voor stoffen die vrijkomen bij rvs-lassen gelden strengere grenswaardes. De Verbetercheck Lasrook is op dit punt ook strenger geworden. Daardoor wordt bij een positief resultaat in de Verbetercheck ook aan de grenswaardes voor rvs-lassen voldaan.
Dwangsom gericht op overtreding, niet op maatregelen In een dwangsombeschikking is opheffing van de overtreding het doel. Het bevoegd gezag hoeft in de beschikking geen specifieke maatregelen te benoemen waarmee de overtreding ongedaan gemaakt kan of moet worden. Dat is aan de ondernemer zelf. (bron: ABRvS 14 oktober 2009)
Zorgplicht gaat verder dan verwijtbaarheid Iedere ondernemer – letterlijk: inrichtinghouder – heeft op grond van artikel 1.1a van de Wet milieubeheer een algemene zorgplicht voor het milieu. Die zorgplicht gaat verder dan het voldoen aan de voorschriften in de vergunning of in het Activiteitenbesluit. In een concreet geval is de ondernemer
Nieuwsflits april 2010, bladzijde 5
niet in overtreding van enig voorschrift, maar bij een brand in zijn bedrijf komt asbest vrij. De brand op zichzelf is hem niet te verwijten. Toch wordt de ondernemer aangesproken voor de verspreiding van asbest in de omgeving tengevolge van die brand. Hij heeft ‘onvoldoende maatregelen getroffen om de nadelige gevolgen te voorkomen, dan wel zoveel mogelijk te beperken of ongedaan te maken’. En dat wordt aangemerkt als overtreding van de zorgplicht. Kortom: het gaat dus heel ver! (bron: ABRvS 25 november 2009)
Bedrijventerreinen: parkmanagement Onze parkmanagement-activiteiten breiden zich steeds verder uit. Onze kracht ligt vanuit onze corebusiness vooral op het gebied van belangenbehartiging en facilitaire ondersteuning. Belangen onderkennnen, onderling contact en samenwerking stimuleren, en neuzen richten. Het afgelopen jaar hebben we gemerkt dat met name bij gemeentes het besef groeit dat één aanspreekpunt per bedrijventerrein, of zelfs voor meerdere terreinen, voor iedereen voordelig is. Doordat wij altijd alle belangen die wij behartigen met ons meenemen bij een bezoek aan de gemeente, houden we processen eenvoudig warm, en bewaken we de voortgang. Dat scheelt individuele ondernemers en afzonderlijke verenigingen veel tijd en moeite. Onze voortdurende roep richting gemeentes om accountmanagers met (meer) mandaat wordt meer en meer gehoord en gehonoreerd. Het gebeurt nog te vaak dat individuele vak-ambtenaren een verzoek afwijzen zonder dat er een interdisciplinaire afweging van argumenten heeft plaatsgevonden. Soms zelfs zonder heldere eigen argumentatie. Iedere verbetering op dit vlak is welkom, en daar blijven we ons hard voor maken. Op dit gebied hebben we de afgelopen periode meerdere successen geboekt: een duidelijke brief, gecombineerd met een ‘goed gesprek’ kan veel doen. Successen zijn zeer divers: het plaatsen van een waarschuwingsbord, het aanpassen van een verkeerssituatie, het anders afstellen van verkeerslichten, het instellen van een gezamenlijke projectgroep waarin wij ook zitting hebben, het versneld uitvoeren van verbeteringen in de openbare ruimte, het tijdig informeren van de ondernemersvereniging over plannen en werkzaamheden. Actuele projecten/resultaten: • Glasvezel-netwerk op Meer en Duin (Lisse) • AED’s voor de OV Meerburg/Roomburg en de OV Bedrijventerrein Merenwijk (Leiden) • Gezamenlijke BHV-opleidingen voor de OV Meerburg/Roomburg (Leiden) • Collectieve beveiligingsafspraken voor de OV Meerburg/Roomburg (Leiden) • Shuttle-bus op het Bio Science Park (Leiden) Vanuit onze rol stimuleren wij afstemming tussen bedrijventerreinen onderling. Wij vragen aanbieders van diensten altijd een tariefstelling die rekening houdt met een uitrol over alle bedrijventerreinen die wij ondersteunen. Dat biedt voor de bedrijventerreinen afzonderlijk weer extra voordeel.
Uw helpdesk-telefoonnummer: (0172) 42 31 30 e-mail:
[email protected] internet: www.stbedrijfsadvies.nl
Nieuwsflits april 2010, bladzijde 6
