Nieuwsbrief van de Wijkgemeente Martinikerk Groningen Van harte welkom in deze dienst van de Wijkgemeente Martinikerk. In deze dienst zingen we uit het Liedboek voor de Kerken. Een exemplaar kunt u bij de ingang ophalen. Eventuele andere liederen vindt u afgedrukt in de orde van dienst. Volgende diensten 19.00 uur 09-02 9.30 uur 17.00 uur 16-02
9.30 uur 19.00 uur
ds. W. van der Wind (Onstwedde) drs. H.-J. van der Wal (preekbespreking met CSFR) ds. J.A. van den Berg, Psalmenvesper mmv het Roder Jongenskoor ds. J.A. van den Berg ds. G. de Fijter (Kampen)
Activiteiten Deze weken: Actie Kerkbalans 04-02 Helpmankring aan de Van Lenneplaan 363 om 14.30 uur 05-02 Woensdagavondzang in de Oosterkerk om 19.15 uur 06-02 19.30 uur Refajahkerk: Bijeenkomst Hart voor de Stad Contact Hebt u vragen, of wilt u een persoonlijk gesprek, neem dan gerust contact op met de predikant, of spreek iemand na de dienst aan. Predikant: Ds. J.A. van den Berg, 050-5418205; twitter @dsJAvandenBerg
[email protected] Evangelist: Jan Waanders; 5777711, twitter @janvanhetpand
[email protected] Scriba: Dhr. S.J. Doornenbal, Jaltadaheerd 70 9737 HC Groningen, 050-5424160
[email protected] Website: www.wijkgemeente-martinikerk.nl
1
2 februari 2014, 9.30 uur Met tijdcollecte voor stichting Present orgel: dhr. Wim van Beek voorganger: ds. J.A. van den Berg Welkom en mededelingen ELB 218 (staande) 1. Samen in de naam van Jezus, heffen wij een loflied aan, want de Geest spreekt alle talen en doet ons elkaar verstaan. Samen bidden, samen zoeken, naar het plan van onze Heer. Samen zingen en getuigen, samen leven tot Zijn eer. 2. Heel de wereld moet het weten dat God niet veranderd is. En Zijn liefde als een lichtstraal doordringt in de duisternis. ‘t Werk van God is niet te keren omdat Hij er over waakt, en de Geest verbreekt de grenzen die door mensen zijn gemaakt. 3. Prijst de Heer, de weg is open naar de Vader, naar elkaar. Jezus Christus, Triomfator, mijn Verlosser, Middelaar. Vader, met geheven handen breng ik u mijn dank en eer. ‘t Is uw Geest die mij doet zeggen: Jezus Christus is de Heer! Stil gebed, bemoediging en groet (staande) Psalm 25:2 en 7 Gebod van God (uit Romeinen 13:8-14 en Matteüs 22: 37-40) Psalm 86: 4 Gebed door Truus Faber Kinderlied Op Toonhoogte 402 Onder het naspel mogen de kinderen van groep 1-4 naar de kindernevendienst. Zij gaan het hebben over de eerste zonde. Er is basiscatechese voor de groepen 5-8.Zij hebben het over het verbond. 2
Lezing uit Matteüs (NBV) 5, 43 Jullie hebben gehoord dat gezegd werd: “Je moet je naaste liefhebben en je vijand haten.” 44 En ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen, 45 alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel. Hij laat zijn zon immers opgaan over goede en slechte mensen en laat het regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. 46 Is het een verdienste als je liefhebt wie jou liefheeft? Doen de tollenaars niet net zo? 47 En als jullie alleen je broeders en zusters vriendelijk bejegenen, wat voor uitzonderlijks doe je dan? Doen de heidenen niet net zo? 48 Wees dus volmaakt, zoals jullie hemelse Vader volmaakt is. 6, 1 Let op dat jullie de gerechtigheid niet beoefenen voor de ogen van de mensen, alleen om door hen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet. 2 Dus wanneer je aalmoezen geeft, bazuin dat dan niet 3
rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. 3 Maar als je aalmoezen geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet. 4 Zo blijft je aalmoes in het verborgene, en jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen. Gezang 62 Preek Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Als je op de stoel ligt bij de tandarts en het lampje schijnt half in je ogen en in je mond, voel je je meestal niet helemaal op je gemak. Wat zal hij nu weer vinden? Bij twijfel nog even een fotootje: niets blijft er verborgen. Iets van die scherpte en alles doorgrondende blik voel ik wanneer we vanmorgen de woorden van Jezus lezen. Ze prikken overal achter en onderdoor. Niets blijft er verborgen.
-
-
Wanneer die schijnwerper op anderen gericht staat, vinden we het wel goed. We weten genoeg voorbeelden te bedenken hoe vervelend het is wanneer je zelf niet zo wordt bejegend als dat Jezus voorschrijft: Het niet vriendelijk bejegenen van mensen die bij jou horen : oudere mensen weten nog goed hoe pijnlijk het was om op zondag naar verschillende kerken te gaan; mensen die je wel kende groetten je niet, want je liep naar de verkeerde kerk. Iedereen weet hoe pijnlijk het is wanneer we niet mee mogen doen en uit een kring worden gestoten. Je kunt het op school meemaken dat je wordt genegeerd door de anderen. Of op het werk door je collega’s. We zeggen: wat is het goed dat Jezus dit aan de orde stelt! Dit kan zo niet! Het dingen doen om gezien te worden: wanneer anderen dat doen, hebben we dat vaak wel in de gaten en vinden we het onprettig. ‘Schijnheilig’, ‘nep’, zijn woorden die al snel worden gebruikt. In de afgelopen week was ene Willem Bos in het nieuws. Deze man komt uit Zoetermeer, waar hij namens een politieke partij in de gemeenteraad zit. Het bleek dat dit raadslid een aantal nieuwsberichten had geschreven over plaatselijk leed en dat hij zichzelf op de foto bij het bericht erbij shopte. Hij bewerkte de foto met zijn eigen beeltenis en deed voorkomen alsof hij 4
ooggetuige was van bijvoorbeeld een fietsongeluk. Hij wilde zijn gezicht op zoveel mogelijk plekken laten zien om de partij in beeld te brengen. Het door de mensen gezien willen worden, wordt bij hem wel heel pijnlijk duidelijk. We vinden het een goede zaak dat hij is ontmaskerd. Dit wordt helemaal erg wanneer je soortgelijk gedrag in de kerk merkt. Wanneer mensen vooral druk zijn met de indruk die ze op anderen maken. Allemaal nep. Prachtig dat Jezus dat aanwijst!
o o
Maar het lastige is dat wij die woorden van Jezus vanmorgen horen als Zijn leerlingen. Ze gaan over ons, ze zijn aan ons gericht. Daarmee worden ze in eerste instantie erg confronterend. - alleen goed zijn voor mensen die goed zijn voor ons, die bij ons horen, dat zit zo diep in ons: eigen groep eerst. We ontkomen daar maar heel moeilijk aan. Jezus zegt het dat we zelfs onze vijand moeten liefhebben. Wie kan dat? neem iemand in gedachten aan wie je een hekel hebt, die je iets heeft gedaan. Kun je hem / haar groeten? Naast diegene zitten? Liefhebben? Misschien denken we zelfs al: een vrije zaterdag opofferen aan mensen die ik niet ken, zal ik dat wel doen? Wat heb ik eigenlijk met hen te maken? - het goede doen om door de mensen gezien te worden: Toch ook niet onbekend bij ons! We gedragen ons anders wanneer we weten dat we gezien worden, dan wanneer we weten dat dit niet het geval is. We vinden het fijn wanneer anderen zien hoeveel goeds wij wel niet doen. Waarom doe je mee met de tijdcollecte: is dat omdat je niet achter wilt blijven bij anderen? De uitleg van Jezus van het gebod van de liefde en het doen van het goede brengt een nare werkelijkheid in onszelf aan het licht: we doen veel dingen om onszelf. Jezus is zo eerlijk dat Hij ons laat zien dat dit zelfs opgaat voor het doen van goede dingen. We hebben hen lief van wie liefde terug hebben gekregen. We kunnen giften geven, niet als offer aan God, maar als een offer aan mijn eigen ego. Daarmee doen we precies in de kern van de zaak exact datgene waar we bij anderen last van hebben. Willem Bos staat dichter bij ons dan we denken. Juist in onze cultuur waarin het maken van indruk zo belangrijk is. 5
Kun je daarmee leven? Als je het tot je hebt laten doordringen niet meer. Het is zo nep en zinloos. Hoewel ze erg scherp zijn, hebben die woorden van Jezus wel een heel grote aantrekkelijkheid: als je zo doet zoals Hij zegt, ben je eigenlijk wel heel erg echt; heel zuiver. Er is iets in ons dat daarnaar hunkert. Echt goed doen, om en voor God en de ander. Je niet laten leiden door eigen belang, of wat de mensen ervan vinden. Je wilt niet een mini Willem Bos zijn. Is dit een te hoog ideaal? Wat wil Jezus eigenlijk met zijn woorden? Soms is de Bergrede zo uitgelegd: Jezus laat zien wat we het goede echt niet kunnen, zodat we weten hoe zondig we zijn, zodat we ons vertrouwen op Hem stellen. Inderdaad, heeft het een ontmaskerende werking en wil Hij van ons wegnemen wat er niet goed zit. En inderdaad, dat is dan ook erg mooi, die confronterende woorden over de goedheid van God als norm herinneren ons er aan dat God inderdaad goed is geweest voor Zijn vijanden. We herinneren ons misschien de woorden van vorige week: als wij met God verzoend zijn door de dood van zijn zoon toen wij nog vijanden waren…. Er we hoorden vorige week over Jezus dat Hij de melaatse rein maakt. We hoeven onszelf niet eerst rein te maken. Hij reinigt ons!
-
Die genade klinkt ook in het woord ‘kinderen’ en ‘jullie Vader’. Voor ons zijn het heel gewone begrippen geworden ‘Vader’ en ‘kinderen’, en daarom lezen we er snel over heen. Maar ze zijn bijzonder! Jezus heeft ons die woorden geleerd. Het is door Hem dat we dit zo kunnen zeggen en zien! Voorafgaand aan de Bergrede zijn er twee sleutelpassages waarin ‘kind van God / Vader’ gebruikt worden: Uit Egypte heb ik mijn zoon geroepen (Mt. 2:15) Deze is mijn geliefde Zoon: in Hem vind ik vreugde (3:17) Die twee zinnen zijn belangrijk omdat ze aangeven dat Jezus de Zoon bij uitstek is. Daarin wordt ons verkondigd dat Jezus Zoon in onze plaats is geweest en een nieuw spoor van gehoorzaamheid heeft getrokken. Wij zijn geroepen en velen van ons zijn gedoopt! Dat is bij deze Zoon geroepen zijn, verbonden zijn met Hem, die onze oude mens wegdraagt en ons tot kinderen van God maakt. 6
Het beeld van een kind is mooi en kostbaar. Kinderen maken zichzelf geen kind. Ze worden geen kind omdat ze zich goed gedragen. God maakt ons kinderen door Jezus Christus, de Zoon bij uitstek. Je bent geen kind omdat je je goed gedraagt, je gedraagt je goed naar de mate waarin je kind bent door Jezus Christus.
-
Maar ik denk niet dat daarmee de betekenis van de woorden van Jezus is uitgeput. 5:48: Wees dus volmaakt zoals jullie Hemelse Vader volmaakt is, wijst toch in de richting van het feit dat er ook iets in en aan ons moet veranderen. Ook 5:45 zegt zoiets: alleen dan… waarlijk is wel erg sterk vertaald, maar de bedoeling is duidelijk: je kunt niet zeggen dat je een kind van God bent wanneer je vasthoudend in vijandschap leeft met andere mensen. Juist omdat God met ons een relatie wil als Vader en kinderen, wil Hij het hoogste. Hij wil niet een uiterlijke gehoorzaamheid zoals slaven hun meester kunnen gehoorzamen: als je maar de regels opvolgt… En daar dan uitzonderingen bij maakt en de kern vergeet. Dat was er gebeurt bij de wet bij de Joden. God wil kinderen, die diep van binnenuit, zoals Hij onze Vader doet, liefhebben en het goede doen. Van harte. God wil het allerhoogste en het allerdiepste. Liefde, geven om de ander, is immers ook nodig om vissers van mensen te kunnen worden. Daartoe voedt Hij ons op! Dat is het bijzondere, genadig. God wil ons werkelijker verder brengen dan een houding van welbegrepen eigenbelang. Hij wil het egocentrisme uit ons laten verdwijnen. Zoveel geduld heeft Hij met ons. De Vader wil ons werkelijk vormen. Je kunt daar niet onderuit, als je kind van God wil zijn. Ook daartoe zond Hij Jezus: niet alleen om het verkeerde weg te dragen, maar ook om het goede te leren. Dat leren we door Hem te volgen. Hij gebruikt daarvoor omstandigheden (zie preek vanavond), maar ook woorden en opdrachten. Vanmorgen spreekt de Vader ons aan:
7
Heb je vijand lief, zoals Ik doe. Dat is de norm in ons gezin. Alleen het allerhoogste, alleen waarachtigheid. Doe dat! Heb je vijanden lief! Als je dat doet, ben je volmaakt: of uit 1 stuk.
-
-
-
Vaak als je aan kinderen een opdracht geeft die verder gaat dan ze ooit gedaan hebben, is de reactie: dat kan ik niet. Dat voelen we nu ook. Je vijanden lief hebben! Laat je niet ontmoedigen door die gedacht. Denk niet: ik kan het niet. Ga het proberen. Zeg tegen God: Geef wat U van ons vraagt! Wij hebben het niet. De Vader geeft de middelen en de tijd en ruimte om te oefenen. Hij ons laten groeien naar Zijn Beeld: Hij geeft ons het goede voorbeeld: Doe zoals God / Jezus: heb je naaste lief. Jezus heeft het laten zien, ja zelfs aan ons gedaan! Dat is al iets geweldigs. Hij geeft concrete oefensituaties: elke dag van ons leven, als we het achter Jezus aan leven, brengt ons in de gelegenheid. De presentdag is daarbij een prachtige gelegenheid. Oefenen om over je grens heen te stappen. Uit je eigen wereld stappen, in die van een ander. Samendoen helpt ook! We mogen het samen doen met Hem: Heb je vijand lief, wordt vervolgd door de opdracht: bid voor hem (v44). Dat is een prachtige ingang naar de opdracht: samen met de Vader mogen we het doen. De ander aan God opdragen, verandert de situatie al. Misschien is onze ‘vijand’, onze ‘buurman’ iemand die we niet kunnen bereiken. Laat het de oefening van vandaag zijn dat u voor hem/haar bidt. Als een eerste stap. En we mogen ook gewoon hulp vragen: Vader hoe doet U dat, Vader werk door mij heen. Alles wat er schuurt en zeer doet bij het vervullen van die opdracht, mag je bij de Vader brengen. Dan wordt de liefde van de Vader zichtbaar, dan gaat het ook niet meer om mij. Amen Gezang 481: 1, 2 en 4 De kinderen komen terug van de kindernevendienst Dankzegging en voorbede Tijdcollecte Uitleg door Truus Faber Collecte van de diaconie voor het werelddiaconaat 8
Psalm 139: 1 en 14 (staande) Zegen (met gezongen ‘amen’, staande) Bij de uitgang wordt er gecollecteerd voor de IZB/GZB. De collectebussen staan er voor Stichting Gave De kerkenraad nodigt u uit een kop koffie / thee te komen drinken in de kapel.
9