11 juni 2014
Nieuwsbrief nummer 5
• • • • • •
15 gemeenten gaan samen aan de slag Studie is afgerond, blijft ze mooi in de kast? Cijfer in de kijker Zestien strategische acties: de provincie Antwerpen gaat aan de slag Komt er weer een tram tussen Antwerpen en Turnhout? Nieuwe omleidingswegen rond Malle en Rijkevorsel en de opwaardering van de
Houtelweg worden onderzocht
• Fietsen in de groene Noorderkempen • Studie om de ontsluiting van het bedrijventerrein Beerse-Oost te onderzoeken • Ook partners denken en werken mee aan de toekomstvisie • Vlaamse overheid actualiseert de streefbeeldstudie van de ring van Turnhout • Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) vervoert
huishoudelijk afval over het water
• Agentschap Wegen en Verkeer maakt de E19 filevrij met een spitsstrook • Blijf op de hoogte, abonneer je op deze nieuwsbrief
15 gemeenten gaan samen aan de slag De vijftien nieuwe gemeentebesturen en de nieuwe deputatie hebben in juni 2013 de studie Noorderkempen opnieuw bevestigd. Ze schaarden zich achter de vooropgestelde toekomstvisie en het bijhorende actieplan. We zijn er van overtuigd dat deze nieuwe en gezamenlijke visie uitwerken en uitvoeren ten goede komt aan alle vijftien gemeenten en hun inwoners. Daarom voegen we effectief de daad bij het woord zodat de Noorderkempen er als geheel op vooruit gaat - in alle betekenissen van het woord. De provincie Antwerpen is opgetogen dat iedereen de krachten bundelt om dit actieplan uit te voeren. En dat we niet stilgezeten hebben het afgelopen jaar, merk je ongetwijfeld als je deze nieuwsbrief leest. Inga Verhaert Gedeputeerde bevoegd voor de mobiliteitsstudie Noorderkempen
Studie is afgerond, blijft ze mooi in de kast?
De provincie Antwerpen en alle gemeenten van de Noorderkempen hebben drie jaar intensief samengewerkt aan mobiliteit. We zijn er in geslaagd om een gezamenlijke mobiliteitsvisie uit te werken waar iedereen beter van wordt, en die de regio op de kaart zet als een trendsetter in duurzame ontwikkeling. Een eindvisie met actieplan om meteen mee aan de slag te gaan. De provinciale dienst Mobiliteit neemt de verdere programmaleiding van de mobiliteitsstudie Noorderkempen voor haar rekening. Zij coördineert de uitwerking van het actieplan, bewaakt het kritisch pad van acties en koppelt hierover terug naar de vijftien gemeenten. Want ook de nieuwe gemeentebesturen hebben zich stuk voor stuk geëngageerd om de visie in de regio te vertalen. Elk van de vijftien gemeenteraden en de deputatie keurden in het najaar van 2013 een samenwerkingsovereenkomst goed. Ze geven daarin aan dat ze tijdens de lopende legislatuur mee aan de kar trekken. Jaarlijks komen de beleidsverantwoordelijken minimaal twee keer samen. Ze koppelen terug over de stand van zaken en nemen gezamenlijke standpunten in. Gedeputeerde Inga Verhaert, voorzitter van de stuurgroep, heeft op vraag van de stuurgroep voor de verkiezingen van 25 mei een memorandum bezorgd aan alle Vlaamse politieke partijen. Daarin vraagt ze bij de volgende bestuursploeg aandacht voor de valorisatie van de open ruimte. Alle partners zijn ervan overtuigd dat aangepaste financieringsmechanismen nodig zijn zodat de gemeenten ook een beleid voor de open ruimte kunnen voeren. Nu zijn de gemeentelijke financiën voornamelijk bepaald door het aantal inwoners en de aanwezige bedrijvigheid, terwijl ook de zorg voor open ruimte een belangrijk fundament zou moeten zijn voor de gemeentelijke financiering.
Cijfer in de kijker van de 16 strategische acties zijn reeds opgestart.
Zestien strategische acties: de provincie Antwerpen gaat aan de slag Het actieplan bestaat uit zestien grote strategische acties en daarnaast ook kleinere deelacties per regio. Voor elk van deze acties ligt vast wie de trekker is en welke partners mee aan tafel zitten voor de verdere uitwerking. Ook de timing en volgorde waarin de acties aan bod komen is vastgelegd in een kritisch pad. En een jaar nadat we de eindvisie afrondden mogen we al heel wat gestarte acties
aanstippen, bijvoorbeeld: • •
Weer een tram tussen Antwerpen en Turnhout? Nieuwe omleidingswegen rond Malle en Rijkevorsel en de opwaardering van de Houtelweg • Fietsplan Noorderkempen • Ontsluiting van het bedrijventerrein Beerse-Oost Je leest er meer over in de onderstaande artikels.
Komt er weer een tram tussen Antwerpen en Turnhout? Ooit was de N12 (de oude steenweg Antwerpen – Turnhout) onderdeel van een fijnmazig buurtspoorwegennet in de Noorderkempen. Dat is vandaag niet langer zo, maar veel kwaliteiten van de weg bleven wel overeind – hij blijft dé centrale as door de regio. Wanneer we in de ruime periferie van de N12 dus opnieuw maximaal inzetten op openbaar vervoer, bieden we een mooi alternatief voor het vele autoverkeer. Iedereen voelt aan dat een opgewaardeerde openbaarvervoersas ook nuttig is voor korte verplaatsingen binnen de regio - naar school, naar het werk, naar de winkel – en om de treinstations te kunnen bereiken. Hoe we dit concreet moeten invullen is het voorwerp van verdere studie. Voor langere afstanden blijven trein of snelbus de beste optie. In 2013 gunde de provincie Antwerpen de openbaarvervoerstudie 'Opmaken van een corridorstudie openbaar vervoer tussen Antwerpen en Turnhout'. In nauwe samenwerking met de betrokken gemeenten en de openbaarvervoeraanbieders onderzoekt de provincie Antwerpen hoe we de regio op termijn met openbaar vervoer maximaal kunnen ontsluiten. De grote lijnen van de huidige en de te verwachten vervoersstromen zijn al in kaart gebracht. Momenteel gebeurt de toetsing met kwalitatieve maar zeker ook cijfermatige en modelmatige gegevens om tot een ideale afwikkeling van openbaar vervoer te komen. Om een omelet te bakken moet je eieren breken. Deze studie vraagt dan ook heel wat inspanningen van de beleidsmakers om over de gemeentegrenzen heen mee te denken over een totaalconcept voor de toekomst. De studie moet uiteindelijk resulteren in een duidelijke visie en een gefaseerd actieplan voor de uitvoering. Na de afronding van de visie voeren we maatschappelijke kostenbatenanalyses (MKBA’s) uit om alles nog verder te verfijnen en in te passen in of af te stemmen op het bestaande aanbod van openbaar vervoer.
Nieuwe omleidingswegen rond Malle en Rijkevorsel en de opwaardering van de Houtelweg worden onderzocht In
de Noorderkempen zal het vrachtverkeer een belangrijke plaats blijven opeisen. Daarvoor is een stevig en betrouwbaar wegennet nodig, een vrachtroutenetwerk. We bouwen dit het meest logisch uit als een intern wegennet dat de verschillende regionale bedrijventerreinen met elkaar verbindt. Wanneer de wegen van dit nieuwe netwerk een dorpskern doorkruisen, zorgen we best voor een lokale omleidingsweg. Die moet de
leefbaarheid van de kernen behoeden en verbeteren en mogelijk maken dat de overheden het openbaar domein in dorpen en steden inrichten op maat van voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. Concreet is voor het verkeer dat van de E19 komt een betere ontsluiting van het regionaal bedrijventerrein De Kluis gepland, gekoppeld aan de opwaardering van de Houtelweg (Hoogstraten - Rijkevorsel). Op basis van de verwachte verkeersstromen is op lange termijn ook een ring rond Rijkevorsel gewenst en op middellange termijn een omleidingsweg rond Oostmalle. Voor we de precieze tracés van deze nieuwe verbindingen kunnen bepalen, moeten we eerst een milieueffectrapportage (plan-MER) opmaken van alle mogelijke varianten. De provincie Antwerpen gunde de opmaak van deze plan-MER en die startte in februari 2014. Milieueffectrapportage is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen worden bestudeerd, besproken en geëvalueerd voordat een activiteit of ingreep plaatsvindt. Met het milieuonderzoek proberen we om zo veel mogelijk negatieve effecten voor het milieu in een vroeg stadium van besluitvorming te kennen, zodat we ze kunnen voorkomen of milderen. Zo kunnen we het plan bijsturen. De plan-MER is een belangrijk hulpmiddel voor de overheid om te beslissen of ze een plan zal toelaten of vergunnen en onder welke voorwaarden. De plan-MER zal voor Malle, Rijkevorsel en Hoogstraten in eerste instantie nagaan of een omleidingsweg de buurt leefbaarder maakt. Daarnaast zal ze ook afwegen welke andere locatie het minst negatieve effecten voor het milieu teweegbrengt en daarvoor milderende maatregelen formuleren. Na het afronden van deze plan-MER zal de provincie Antwerpen een tracéstudie opmaken voor elk van de omleidingswegen. Pas in een latere fase van de tracéstudie en na de opmaak van een wegenisontwerp zal de exacte ligging van het tracé bekend zijn.
Fietsen in de groene Noorderkempen Het provinciaal Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFF) verbindt de kernen onderling en ontsluit ook belangrijke attractiepolen. Meestal realiseren de overheden de trajecten van het BFF door fietspaden aan te leggen. Deze functionele fietsroutes vallen dikwijls samen met de wat drukkere verkeerswegen, zodat de belevingswaarde niet altijd groot is. Ook kan de fietser op deze fietswegen niet altijd optimaal doorrijden door een opeenvolging van kruispunten. Aanvullend op dit bestaande netwerk zoeken we naar groene routes die ook direct verbinden en die een recreatieve meerwaarde bieden. Het accent blijft echter liggen op het functionele karakter van de route. Door een betrouwbaar netwerk te creëren voor vrachtverkeer, komen een aantal wegen die vrachtwagens vandaag nog als sluipweg gebruiken, opnieuw in aanmerking voor fietsers. Dus opnieuw ieder op zijn plekje. De provincie Antwerpen gunde daarom een studie om een fietsplan uit te werken voor de Noorderkempen. De studie ontwikkelt een kader met inrichtingsprincipes voor de selectie
van groene fietsroutes. Deze functionele fietsroutes nemen de belevingswaarde van de fietsroute als uitgangspunt, met de klemtoon op fietskwaliteit en comfort in een autoluwe omgeving. Fietsinfrastructuur aanleggen is hierbij geen uitgangspunt, wel willen we maatregelen instellen om de snelheid te remmen of om sluipverkeer te weren. Vervolgens zal de studie dit kader ook toepassen op de verbindingen die de mobiliteitsstudie Noorderkempen geselecteerd heeft als groene verbindingen.
Studie om de ontsluiting van het bedrijventerrein Beerse-Oost te onderzoeken Ondanks de tonnagebeperking rijden er heel wat vrachtwagens door het centrum van Beerse naar het bedrijventerrein BeerseOost. Oorzaak is de grote omweg die de vrachtwagenchauffeurs moeten maken. Bovendien wenst de gemeente Merksplas aansluitend bij het bedrijventerrein Beerse-Oost een beperkte ambachtelijke zone te ontwikkelen en plant ze er een terrein voor zonevreemde bedrijvigheid (5-10 ha). Daarom zal de provincie Antwerpen in 2014 bestuderen hoe ze de ontsluiting van de site met respect voor de omgeving (landschap, natuur, mobiliteit, leefbaarheid) kan verbeteren. Het resultaat van deze studie moet de optimale ontsluiting beschrijven met bovendien een stappenplan om de ontsluiting te realiseren.
Ook partners denken en werken mee aan de toekomstvisie Naast de provincie Antwerpen denken en werken veel verschillende partners mee aan de toekomstvisie. We laten drie partners aan het woord: • •
de Vlaamse overheid actualiseert de streefbeeldstudie van de ring van Turnhout de Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen vervoert
huishoudelijk afval over het water
• het Agentschap Wegen en Verkeer van de Vlaamse overheid maakt de E19 filevrij met een spitsstrook Je leest er meer over in de drie onderstaande artikels.
Vlaamse overheid actualiseert de streefbeeldstudie van de ring van Turnhout In 2005 maakte de Vlaamse overheid een streefbeeldstudie op voor de ring van Turnhout. De ring van Turnhout fungeert als centrale draaischijf voor de regionale ontsluitingsstructuur van het stedelijk gebied Turnhout. Sinds 2005 heeft de stadsregio een grote expansie gekend en is de verkeers- en vervoersstructuur aan een aanpassing toe. De Vlaamse overheid actualiseert daarom sinds begin 2014 de visie uit 2005. Een streefbeeld van een weg is een beschrijving van een eindbeeld van een
weginfrastructuur in zijn omgeving. Dit zowel op het vlak van het verkeerskundig functioneren, als van de landschappelijke en stedenbouwkundige inpassing. Belangrijk is de aandacht voor de verschillende vervoermodi (personenwagen, vrachtwagen, openbaar vervoer, fietser, voetganger), voor verkeersleefbaarheid en verkeersveiligheid. Het resultaat van een streefbeeld is een lijst van maatregelen die moeten genomen worden op het vlak van ruimtelijke ordening, verkeersnetwerken en flankerende maatregelen, in een onderlinge samenhang. De inhoud van deze maatregelen wordt principieel bepaald in deze streefbeeldstudie. De actualisering van het streefbeeld wil de rol van elk van de aansluitende invalswegen duidelijk (her)definiëren. Bij deze actualisering houden ze rekening met alle bijkomende ontwikkelingen sinds 2005, maar ook met alle geplande ontwikkelingen in de ruime regio die invloed kunnen hebben op de verkeersafwikkeling van de ring van Turnhout. Ze hebben er zeker ook oog voor om het aantal conflictpunten te verminderen en potentiële conflictpunten te beveiligen.
Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen (IOK) vervoert huishoudelijk afval over het water IOK Afvalbeheer test het project Watertruck uit om huishoudelijk afval te vervoeren. Watertruck gebruikt combinaties van kleine duwboten en duwbakken op de kleine waterweg. Valt het project positief uit, dan komt dit op termijn neer op een besparing van 300.000 voertuigkilometers per jaar, of ongeveer 4.000 vrachtwagenbewegingen. Concreet zijn er proefvaarten met containers restafval van Mol naar Geel. In Geel wordt dit restafval verwerkt in de mechanisch-biologische scheidingsinstallatie. Het restafval wordt in Mol in containers geperst. Zo kan tot 30% meer geladen worden dan bij het wegvervoer. In Beerse wordt het GFT (groente-, fruit- en tuinafval) van de regio verwerkt tot compost in een composteringsinstallatie. Ook voor dit traject, van Mol naar Beerse, zijn er proefvaarten. Watertruck is een Europees project waarvan het Vlaams Instituut voor Mobiliteit (VIM) de hoofdpartner is. Door dit nieuwe navigatieconcept te introduceren herwaardeert de projectgroep de binnenvaart en bewerkstelligt hij meer transport over het water.
Agentschap Wegen en Verkeer maakt de E19 filevrij met een spitsstrook Vanaf de zomer van 2014 mogen weggebruikers tijdens de avondspits op de E19 tussen Kleine Bareel en Sint-Job-in-‘tGoor over de pechstrook rijden. Dan wordt de pechstrook daar een spitsstrook, een extra rijstrook die op drukke momenten de capaciteit van de weg vergroot. Een succesformule, zo blijkt uit de resultaten van de eerste twee spitsstroken in Vlaanderen, op de E313 en de E40. Dankzij de spitsstrook zullen de avondfiles op de E19 richting Brecht zo goed als helemaal verdwijnen.
Het is elke avond filerijden op de E19 richting Brecht. De files ontstaan kort voor de afrit van Sint-Job-in-‘t-Goor en groeien snel aan tot het complex van Merksem op de Antwerpse Ring (R1). Met de aanleg van een spitsstrook maakt het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) van de Vlaamse overheid daar komaf mee. De spitsstrook komt tussen Kleine Bareel en Sint-Job-in-‘t-Goor (alleen in de richting van Nederland) en wordt 8 kilometer lang. Daarvoor wordt tussen Merksem en Kleine Bareel ook nog een permanente derde rijstrook aangelegd. Studies tonen aan dat die maatregelen het fileleed tijdens de avondspits aanzienlijk verminderen: de reistijd tussen Antwerpen-Noord en Brecht zal met ruim een derde afnemen. Automobilisten zullen ook minder geneigd zijn om te zoeken naar sluipwegen, waardoor de gewestwegen in de buurt ontlast worden en de omliggende gemeenten leefbaarder worden. De spitsstrook tussen Kleine Bareel en Sint-Job-in-‘t-Goor is alleen berijdbaar tijdens de spitsdrukte op weekdagen tussen 14 en 20 uur en op vrijdag vanaf 12 uur. In maart 2014 startte het AWV met de aanleg van de spitsstrook. De werken duren wellicht drie maanden. Tegelijk wordt ook het wegdek van de E19 grondig vernieuwd. De rotondes op de N117 bij de op- en afritten van Sint-Job-in-‘t-Goor krijgen een facelift en de brug van het complex Kleine Bareel wordt gerenoveerd. Tijdens de werken rijdt het verkeer over versmalde rijstroken en zal het de snelheid moeten aanpassen. Meer informatie over het verloop van de werken en omleidingen vindt u op de website van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) van de Vlaamse overheid.
