Nieuwsbrief IVN Zeewolde

1

ACTIVITEITEN Vrijwilligersdag Zaterdag 17 maart

Nieuwsbrief IVN Zeewolde

Zondagmiddag

MAART 2012

activiteit 18 maart

2012 Jaar van de bij gelanceerd

1—8—15 april 6—20—27 mei

Op 1 januari 2012 ging in de uitzending van Vara Vroege Vogels het Jaar van de Bij officieel van start. Een heel jaar is er aandacht voor wilde- en honingbijen. Publiek en overheden krijgen via de nieuwe website www.jaarvandebij.nl volop informatie, handreikingen en goede voorbeelden om bijvriendelijk te handelen.

ALV 21 maart

Wat zijn bijen?

inhoud

pag

Jaar van de bij

1

Van het bestuur

2

Vrijwilligersdag

2

Convocatie

3

Activiteitenlijst

3

Vleermuizen

4

Snertwandeling

5

Vrijwilliger van het jaar 2011

5

Nestkastjes timmeren

6

Jan Oost

Knautiabij

De bij (Apoidea) is een familie binnen de insecten, die op heel de wereld (behalve Antarctica) op planten met twee zaadlobben voorkomen. Alle bijen zijn echte vegetariërs en leven gedurende hun hele levenscyclus van nectar en stuifmeel. Er zijn momenteel zo'n 20.000 bijensoorten bekend; 349 hiervan komen voor in Nederland en België. Helaas is maar liefst 60% van alle bijensoorten bedreigd in hun voortbestaan. Binnen de bijenfamilie kan er onderscheid gemaakt worden tussen solitaire bijen (wilde bijen), hommels en honingbijen. Binnen de bijenfamilie zijn er twee typen bijen; solitaire en eusociale bijen. Wilde bijen zijn solitaire bijen en doen alles alleen; van nest maken tot voedsel zoeken en ei leggen. Vaak hebben wilde bijen een speciale relatie met hun biotoop. Soms zijn ze zelfs voor hun voedsel geheel afhankelijk van één soort plant (monofaag). Eusociale bijen leven (deels) in een volk waar zij alle taken delen. Hommels en honingbijen zijn beide een voorbeeld hiervan. Honingbijen en hommels vliegen op meerdere soorten planten (polyfaag), waardoor zij minder afhankelijk zijn van een bepaald biotoop. Ook kunnen zij grotere afstanden afleggen; dit kan wel tot 3 kilometer van de kolonie af zijn. De honingbij is de bekendste van de drie bijensoorten door zijn algemene voorkomen en de grote getallen waarin zij te vinden is. Wereldwijd bestaan er zo'n 20.000 soorten; die kunnen verschillen in uiterlijk of verspreidingsgebied. Honingbijen worden gebruikt als bestuiver voor veel plantensoorten; zoals gewassen en fruitbomen. Hommels zijn eusociale bijen met een langere beharing, waardoor zij in koelere omstandigheden kunnen overleven. In Nederland zijn 29 hommelsoorten; 24 hiervan zijn zeldzaam, ernstig bedreigd of bijna uitgestorven. De hommel bezoekt bij voorkeur twee- en meerjarige planten; omdat deze planten meer nectar produceren door hun grotere bloemen. Er zijn ook andere soorten die veel lijken op bijen, maar niet behoren bij de bijenfamilie. Vaak zijn dit vliegen, die door middel van mimicry (het na-apen van een ongewenst prooidier) beschermd zijn tegen roofdieren die het op vliegen voorzien hebben maar terugdeinzen voor bijen. De blinde bij is hier een voorbeeld van.

2

VAN HET BESTUUR Nieuwsbrief

Voor u weer een prachtige nieuwsbrief, onder de eindredactie van Henk Visser. Veel leesplezier! Bedankt Henk! ALV Op 21 maart a.s. komen bestuur en leden bijeen voor de ALV. De convocatie, zie pagina 3, komt een dezer dagen bij u op de mat. U kunt de stukken opvragen bij de secretaris: [email protected] Veranderingen IVN landelijk maakt op allerlei gebied ontwikkelingen door, die invloed hebben op de afdelingen. U wordt daarover nader geïnformeerd tijdens de ALV. Met het voorzitterschap stop ik na de ALV. Het plan is om in het voorjaar Santiago de Compostella, samen met Ton, al fietsend te bereiken. Graag wil ik iedereen bedanken voor de prettige samenwerking die ik bij velen van u heb ervaren in het bestuur, bij de natuurcursussen, bij de MaS, de natuurwandelingen, de werkgroepen en allerlei IVN activiteiten. De natuur en IVN heb ik altijd een warm hart toegedragen en zal dat in de toekomst zeker ook blijven doen. Echter voor nu…..even weg! Natuurwandelen Komt u in de maand maart nog heerlijk meewandelen op donderdagochtend? Wegens mijn fietstocht stopt vanaf 1 april het georganiseerd wandelen op de donderdagochtend. ( De vaste groep zoekt zelf contact met elkaar). In september gaan we met geïnteresseerde natuurwandelaars bij elkaar zitten en spreken we een nieuwe opzet af. Hebt u nu al ideeën daarover, laat ze me svp weten. Iedereen veel wandelplezier toegewenst in het mooie Zeewolde! Jeannette Rubbens

Oproep nieuw bestuurslid Er is nog altijd een functie van algemeen bestuurslid vacant. Aanvulling van het bestuur is zeer welkom. De invulling van de taken van dit nieuwe algemene bestuurslid is uiteraard bespreekbaar. Als je belangstelling hebt meldt je dan bij de secretaris.

Vrijwilligersdag Op zaterdag 17 maart 2012 organiseert IVN Zeewolde weer een vrijwilligersdag. Wij gaan langs het Natuurpad in het Horsterwold informatiepanelen plaatsen. Ook wordt bij de schuur begonnen met het in elkaar zetten van een insectenhotel. Dit wordt gemaakt van kabelhaspels. Aanvang 9.00 uur bij de Roode Schuur.

Wie ons hierbij wil helpen, kan zich aanmelden via E-mail: [email protected]

3

Convocatie Algemene Ledenvergadering IVN Zeewolde Beste leden, Het bestuur nodigt u hierbij uit voor het bijwonen van de Algemene Ledenvergadering op woensdag 21 maart 2012 om 19.30 uur in de Roode Schuur te Zeewolde. AGENDA 1. Opening 2. Vaststellen agenda 3. Mededelingen en ingekomen stukken 4. Verslag van de Algemene Ledenvergadering van 16 maart 2011 5. Jaarverslagen 2011 6. Financieel jaarverslag 2011 A. Toelichting van de penningmeester B. Verslag Kascommissie 2011 C. Decharge penningmeester D. Benoeming leden Kascommissie 7. Begroting 2012 8. Jaarplannen 2012 9. Bestuursverkiezing: Bestuursmutaties A. Harry Stappers: aftredend penningmeester kandidaat voorzitter B. Brigitte Hoogervorst: kandidaat penningmeester C. Vacant: algemeen bestuurslid D. Jeannette Rubbens: aftredend voorzitter, niet herkiesbaar Hebt u belangstelling voor de functie van voorzitter, penningmeester of algemeen bestuurslid, meldt u dan voor 21 maart 2012 bij de secretaris: [email protected] 10. Rondvraag 11. Sluiting Een beperkt aantal van de stukken voor deze vergadering ligt deze avond ter inzage. U kunt deze stukken ook opvragen bij secretaris via de mail: [email protected] Wij hopen u allemaal te kunnen begroeten op de 21e maart a.s. Met vriendelijke groet namens het bestuur,

Geplande activiteiten in maart, april en mei a.s. 18 1 8 15

maart april

6 20 27

Voorjaarswandeling Weidevogels Paasactiviteit. Eieren schilderen en zoeken Zangvogels wandeling Planten verkoop

mei

Zintuigen activiteit voor kinderen Planten verkoop Natuurgids vertelt over roofvogels in en bij Zeewolde

Op een (waarschijnlijk door de weekse) avond in mei wordt er een vleermuizen excursie georganiseerd. De datum hiervoor moet nog vastgesteld worden

4

Vleermuizen

Johan de Muynck

De enige zoogdiersoort die kan vliegen (de mens op reis via de KLM niet meegerekend) is de familie van de handvleugeligen beter bekend bij ons als de vleermuizen. Tot op heden is bij IVN Zeewolde voor deze diersoort nog niet veel aandacht besteed. Reden voor mij om hiervoor ook eens een artikeltje in deze nieuwsbrief te zetten. Al een aantal jaren geleden zijn er – in samenwerking met Landschapsbeheer Flevoland en Staatsbosbeheer - in het Horsterwold kastjes opgehangen om een dagverblijf voor vleermuizen te realiseren. Deze zoogdieren worden immers actief bij schemering en gaan slapen als wij wakker worden. Een paar keer per zomer werd er dan door mij op vleermuissporen gecontroleerd. Wisselend succes, ook al omdat door storm een aantal jaren geleden, de kastjes met boom en al omgewaaid waren. Bij een nieuwe poging op een andere locatie was meer succes en werden de slaapplaatsen overdag gebruikt door de grootoorvleermuis. Maar ook die kastjes zijn door weersinvloeden en groeiende bomen inmiddels verleden tijd. Ook in Zeewolde zelf komen vleermuizen “overdagen” in b.v. spouwmuren. Zijn er meldingen van, dan komen die via de gemeente Zeewolde bij Landschapsbeheer binnen, die vervolgens mij belt of ik gelegenheid heb om eens op die locatie te kijken en met de bewoners te praten. Vleermuizen zijn een beschermde soort en mogen in principe niet verstoord worden. Soms betreft het tientallen dwergvleermuizen die bij schemering uitvliegen om op jacht te gaan. Binnenkort komen er weer een aantal kastjes te hangen in het bos. Het leek me een leuk idee om te proberen ook bij de Roode Schuur een “slaapplaats” voor vleermuizen op te hangen. Samen met Harry Stappers is er daarom een nieuw onderkomen gemaakt aan de achterkant van de Roode Schuur. Succes is echter nooit verzekerd, maar laten we hopen dat dit voorjaar deze slaapplaats gevonden wordt. Het is een vrij grote kast met een opening aan de onderkant. Via de plankenwand, die ruw genoeg is, kunnen de vleermuizen (voornamelijk de dwergvleermuis) naar boven kruipen en beschut tegen tocht de dag doorbrengen. Naast de eerder genoemde grootoorvleermuis en dwergvleermuis komen ook de watervleermuis, de meervleermuis en b.v. de laatvlieger in Zeewolde voor. Eind oktober konden we ze nog horen boven het water bij de Roode Schuur. Laten we hopen op een goed resultaat later in het jaar. Harry en ik zullen dit jaar nog een avond-excursie organiseren. Om de vleermuizen te horen hebben we een “bat”detector (bat is het Engelse woord voor vleermuis) nodig, die enige tijd geleden is aangeschaft.

Grootoorvleermuizen bij controle in het Horsterwold.

5

Snertwandeling

Jan Zuidberg

Zondag 5 februari, de snertwandeling om het ontluiken van de natuur op te zoeken. Dat viel niet mee, alles was verscholen onder een dikke laag sneeuw en ijs. Toch waren we ondanks de kou (-6 graden) met 9 volwassenen en 1 kind op pad gegaan. 1 uur en 3 kwartier door de sneeuw. We kwamen dierensporen in de sneeuw tegen, maar ook gangen van muizen onder de sneeuw. Onze jongste deelnemer heeft de temperatuur boven de sneeuw gemeten; -6 graden. Daarna eens even onder de sneeuw gemeten en ja hoor, sneeuw isoleert prima; -0.5 graden. Overal zagen we plaatsen waar merels bezig waren geweest voedsel te vinden onder de sneeuw. Er was er zelf 1 die het niet erg vond dat wij vlakbij stonden te kijken. De vossen die ik zaterdag in de sneeuw had zien spelen, waren er door de drukte niet. Terug bij de schuur hebben we ons tegoed gedaan aan een lekkere kop snert.

Verkiezing ‘Vrijwilliger van het jaar 2011”

Ton Sturm

Op vrijdagavond 3 maart jl vond de jaarlijkse vrijwilligersavond van de Gemeente Zeewolde plaats in de Levant. Maar liefst 43 jongere en oudere inwoners waren door hun vereniging genomineerd voor deze eretitel van ons dorp. IVN Zeewolde had drie kandidaten voorgedragen. Riëtte Platen, de coordinator van de vogelwerkgroep Oriolus, is door het bestuur gekozen tot onze vrijwilligster van het jaar 2011 vanwege haar grote inzet voor de natuur in Zeewolde/ Flevoland. Riette enthousiasmeert veel IVN-leden in het algemeen en in het bijzonder de leden van Oriolus. Ze is zeer betrokken bij het beleid van onze vereniging en we kunnen al vele jaren een beroep op Riette doen voor allerlei werkzaamheden binnen de vereniging. In de categorie jongeren heeft het bestuur Colin Roersen en Martijn van der Meij voorgedragen. Bij IVN zijn ze ´binnengekomen´ als maatschappelijke stagiaires van de Levant. Onder begeleiding van Wilma Hoogerhuizen en Riette Platen zijn ze zeer actief geweest bij diverse IVN activiteiten zoals de nestkastencontrole en de landelijke natuurwerkdag. Inmiddels zijn Colin en Martijn IVN gepromoveerd tot vrijwilliger en daar zijn we heel blij mee. De verkiezingsavond vond plaats in een leuke ambiance en we kunnen vaststellen dat het vrijwilligerswerk in onze gemeente floreert en gewaardeerd wordt. Wethouder de Vries sprak de genomineerden kort persoonlijk toe waarna alle kandidaten onder applaus met een corsage in het zonnetje gezet werden. Samen met de optredens van de djembégroep en het koor Splash! was de avond een grote reclame voor het vrijwilligerswerk, ook steeds meer onder jonge mensen. We kunnen terugzien op een mooi evenement waarvan in de lokale media zeker ook verslag is gedaan. We wijzen er op dat Omroep Flevoland in haar televisieuitzending van 3 maart jl. een interview laat zien met onze voorzitter en Martijn.

6

Nestkasten timmeren door de jeugd

Harry Stappers

Op zondagmiddag 18 februari jl was het een drukte van jewelste. Al voor enen stroomde de jeugd met hun ouders de Roode Schuur binnen. Heerlijk om te zien hoe blij de kinderen met hun ouders aan de slag gingen om een nestkastje in elkaar te zetten ,dat ze mee naar huis mochten nemen om in de tuin te hangen. Om half twee zaten alle tafels al vol en de voorgezaagde plankjes werden langs elkaar gelegd om te kijken hoe ze in elkaar gezet moesten worden. De plank met het invlieggat erin moest aan de voorkant, dat was het probleem niet, maar dan de rest. Samen met de ouders en de hulp van Sander, onze maatschappelijke stagiaire, kwamen ze er wel uit. Na een flink aantal schroeven in de planken gedraaid te hebben konden de kinderen vol trots hun zelf gemaakte nestkastje showen en vervolgens mee naar huis nemen. Dankzij bouwmarkt Formido, die het hout ter beschikking heeft gesteld was het een zeer geslaagde zondagmiddagactiviteit voor kinderen met hun ouders. Op deze wijze hebben de ouders en kinderen een bijdrage geleverd om nestgelegenheid te creëren voor vogels in hun eigen tuin. Deze week was door vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot de week van de nestkast. Waarom de "De Nationale Week van de Nestkast"? Vogels geven de tuin iets extra’s. Ze zijn leuk en levendig en brengen gezelligheid bij ons thuis. Ze maken deel uit van onze eigen leefomgeving. Hoeveel vogels in uw tuin zingen, broeden en eten hangt (voor een groot deel) af van u als gastheer of gastvrouw. In de lente wordt het weer een drukte van jewelste in onze tuinen en parken. Voor veel vogels betekent dat het begin van het broedseizoen. Goede natuurlijke huisvesting in dorpen en steden is voor vogels echter moeilijk te vinden: huizen worden geisoleerd, gaten en kieren worden gedicht en in de tuinen maken hagen en heggen plaats voor houten schuttingen. U kunt de vogels helpen door het plaatsen van een goede nestkast. Het is belangrijk om deze op te hangen voordat het broedseizoen begint. Bied de vogels onderdak en hang een nestkast op in uw tuin of balkon.

Nieuwsbrief De Nieuwsbrief van IVN Zeewolde wordt verzorgd door de PR groep, die bestaat uit : Ton Sturm en Henk Visser. Stukjes n.a.v. een activiteit of andere stukjes kunt u mailen naar: [email protected] IVN Zeewolde Postbus 1294 3980 BB Zeewolde banknummer 390283126 t.n.v. I.V.N. Zeewolde. E-mail: [email protected] www.ivn.nl/zeewolde Bestuur: Jeannette Rubbens Harry Stappers Henk Visser Christina de Muynck

voorzitter penningmeester secretaris algemeen bestuurslid

IVN Zeewolde is onderdeel van IVN Nederland. IVN Natuur- en milieueducatie draagt bij aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu en landschap. IVN Zeewolde doet dit binnen de grenzen van de gemeente Zeewolde. Onze afdeling kent een aantal werkgroepen, elk met een eigen aandachtsgebied. IVN Zeewolde is gevestigd in het enige monument van Zeewolde: de Roode Schuur aan de Dasselaarweg. Deze voormalige werkschuur van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders herbergt thans de vergader-, werk- en expositieruimte van de afdeling.