Nieuwsbrief IVN Stadskanaal Mei 2014
Secretariaat: A.A.C.Bellers-van Dale e-mail:
[email protected] Tel. 0599-332531
gestopt zijn door bezuinigingen. Ik kan u echter meedelen dat wij onder de paraplu van het IVN Allereerst moet mij het volgende van het hart: de penningmeester deelde mij mee dat er nog maar 45 regio Noord met de gemeente in gesprek zijn om leden hun contributie of donatie voor 2014 betaald een nieuw natuur- en milieueducatieproject te starten waarbij onze vereniging de praktijklessen hebben. Aangezien onze kosten ook gewoon gaat verzorgen in onze IVN-tuin en het Pagedal. doorlopen doe ik een dringend beroep op diegene die nog niet betaald hebben hun bijdrage alsnog te Wij wachten de besluitvorming af. Nog even geduld. voldoen. Dezen is €25,- per lid en voor donateurs Tot zover, uw voorzitter. €12,50. Te storten op op rek. NL52 RABO 0128 7171 49 t.n.v. IVN Stadskanaal. Activiteiten en cursussen Wilt U uw lidmaatschap van donateur over zetten IVN Bellingwedde: Eetbare waterplanten naar lid, dan kunt U mailen naar: Datum: 7 juni 2014
[email protected] of een telefoontje naar Kosten: geen 0599 620126 (of de voicemail inspreken) Locatie: Blauwe Stad.
Beste leden,
Het is voorjaar, de grassen beginnen te bloeien, we zijn al weer lang aan het maaien en we houden een lezing over het determineren van grassen. In een tijd waarin het gras voor de gemiddelde burger maar twee lastige eigenschappen heeft, namelijk hooikoorts en de wekelijks maaiplicht, proberen wij ons eens in de plant haar uiterlijk en groeiwijze te verdiepen zoals dat een natuurliefhebber behoort te doen. We proberen wat soorten te onderscheiden onder leiding van Willem Stouthamer, een kenner van het KNNV . Dat valt niet mee. Ikzelf kom tot 16 soorten, volgens hem een heel acceptabele prestatie voor een beginner op dit gebied. Hij adviseert ons om er elk jaar 10 soorten bij te leren. Dat zal niet meevallen en ook niet lukken denk ik…. Dat voor zover de lezing op 21 mei. Vervolgens is er op 22 juni een excursie in het Pagedal gepland waar we de meest voorkomende grassen gaan determineren. Hierover in deze nieuwsbrief meer. Verder zijn er ontwikkelingen ten aanzien van de Natuurpaden, die onze vereniging voor de scholen in Stadskanaal en omstreken verzorgde maar
Nadere informatie vindt u via de website: www.ivn.nl/bellingwedde
Excursie over grassen IVN Stadskanaal Datum: 22 juni 2014. Locatie: De Nieuwe Gaarde Excursie over grassen onder leiding van Willem Stouthamer (actief bij het KNNV, afdeling plantenwerkgroep). Dit is een vervolg op de theorieavond. Ook zonder die gevolgd te hebben kunt u meedoen/ meegaan. Het IVN Stadskanaal heeft op zaterdag 21 juni een “Slootjesdag” gepland waar leerkrachten, ouders en kinderen kennis kunnen maken met alles wat leeft in en rond het water. Locatie: De Nieuwe Gaarde en de Kruidentuin bij de volkstuintjes. Tijd van: 10.00 uur – 12.00 uur en van 14.00 uur – 15.00 uur. Onder leiding van Gerrit Withaar en Henk Pras Blz.1
Programma: 1. Diapresentatie in de Gaarde. 2. Determineren met zoekkaarten, documentatie, loepjes en waterbakken (bij de Gaarde) 3. Vrije natuur. Beestjes vangen, observeren, beschrijven, determineren, Fotograferen enz. Over de “Rode Loper” bij de vijver. Opgave gewenst i.v.m. spreiding van grote groepen. Bij Henk Pras: 0599648500 met vermelding van het aantal deelnemers en het gewenste dagdeel. IVN Bellingwedde organiseert: Nachtvlinders door Kees Boele Een korte lezing over nachtvlinders. Daarna kijken we buiten naar de nachtvlinders o.l.v. dhr. K. Boele van “Natuurpresentaties”. Datum: 30 juni 2014. Locatie: natuurkampeerterrein “Aan de Hoorndermeden, Hoornderweg 19b, 9698 PK te Wedd gestopt is door het eindigen van de subsidie aan de Heemtuin te Muntendam. Daarover kan u ik u Kosten: geen (consumpties voor eigen rekening) Er kunnen maar een beperkt aantal deelnemers aan deze avond mee doen. U dient zich dus aan te melden. Deelname geschiedt op volgorde van aanmelding. Dit kan per voorkeur via mailadres:
[email protected] of telefonisch via telefoonnummer 0597562772. Bijzonderheid: deze activiteit kan alleen maar door gaan als de weeromstandigheden gunstig zijn. Raadpleeg daarvoor onze website www.ivn.nl/bellingwedde of bel tot uiterlijk 2 uur van te voren het telefoonnummer 0597562772 of de activiteit door gaat.
Rubriek : “DE NATUUR VANDAAG” “IK ZAG, IK ZAG WAT JIJ NIET ZAG”
In de IVN tuin broedt een eend in het kruidenwiel tussen het citroenkruid. Vanmorgen waren we met een aantal vrijwilligers druk in de weer om de tuin schoon te maken, toen we de eend zagen. Onverstoorbaar blijft ze op het nest. Binnenkort zwemmen er misschien jonge eendjes in de vijver. Dus wil je leuke dingen meemaken in de natuur, kom werken in de IVN tuin, het is er nooit saai en extra hulp komt goed van pas! Lidy Roest (bericht van begin mei!)
Gisteren zat de eend nog op het nest,maar vandaag was de eend verdwenen en lagen er lege doppen in het nest. Na enig speurwerk zagen we de eend met maar liefst zeven jongen zwemmen in de buurt van de zwanen. En was het echt de eend uit de kruiden- tuin? Ja...ze zwaaide naar me!!!! Groet,Lidy (bericht van 18 mei jl.) (dank voor verhaal en foto’s)
De broedende eend, goede schutkleur, ra ra waar zit ze!
LR
Open Tuinmiddag IVN Stadskanaal in samenwerking met de Tuindervereniging. Datum: 28 juni 2014 Van: 13.00 – 17.00 uur Locatie: IVN tuin Stadskanaal Iedereen is van harte welkom! Er worden rondleidingen gegeven en de koffie staat klaar!
Provinciale ledendag IVN te Ter Apel. Datum: 28 juni 2014. Verdere informatie op de laatste bladzijde van deze nieuwsbrief. (zie blz.7)
En hier zwemmen ze dan
foto’s Lidy Roes
blz.2
Bericht uit de IVN-tuin:
Een onverstoorbare logee. De werkzaamheden in de IVN-tuin vorderen gestaag en we hebben er vertrouwen in, dat we op 28 juni een goed figuur zullen slaan. Dan is nl. de open tuin middag. Door de vroege lente en geen vorstperiode is er heel veel onkruid te bestrijden, maar gelukkig is er voldoende animo voor deze bezigheden. We zijn zelfs even extra op andere tijden gaan werken en zo kon het gebeuren, dat we maandagmorgen jl. een leuke verrassing kregen. Lidy Roest was bij het citroenkruid bezig met wieden, toen ze plotseling een verraste kreet slaakte. Fluisterend riep ze mij erbij en daar zat midden in de plant volkomen onverstoorbaar: Een broedende eend! Allen, we waren met zeven personen, kwamen even kijken en moeder eend stoorde zich daar in het geheel niet aan. We zijn zeer benieuwd, of de jonge eendjes straks in onze vijver zullen gaan zwemmen. Er is al weer veel te bewonderen; de brem en de gaspeldoorn zijn in volle bloei en ook de muurleeuwenbek bloeit heel mooi. De in vorige herfst gezaaide wintergranen doen het verrassend goed; de rogge heeft al aren. Er zijn nog een paar hoekjes die te zeer verwilderd zijn en dat kost nog wel veel zweetdruppels....... Noteert u de datum van de open tuin? Tot ziens dan. Henk Russchen mei 2014. (dank voor verhaal en foto’s)
Het is verrassend werken in de kruidentuin!
NOG EEN EENDENVERHAAL………. 1 april--moe eend maakt nestkuiltje in onze border, pal tegen de serremuur, legt ook een ei, volgende dag weer één, enz. Scheurt ook de juist ontluikende planten om zich heen af voor nestmateriaal. Henny not amused,straks hele border vernield,beest moet wel opdonderen !! Toch eerst nog even een list proberen: wat oud droog blad dicht bij het nest neerleggen. Wordt meteen dankbaar geaccepteerd en gebruikt als nieuw nestmateriaal. Eend taalt niet meer naar borderplanten en mag blijven (foto 1668) 14 april--moe eend verlaat nest vandaag niet meer, gaat broeden op 15 !! eierenPlukt voortdurend "borsthaar"uit haar lijf om nest warmer te bekleden, blijft dan zonder te eten 4 weken lang onafgebroken op dat nest plakken (2876) wat een geduld ! "Zwangere"is "uitgerekend" op 12 mei (wordt genoteerd) 12 mei,17 uur--moe eend wat onrustig, bij bewegen verschijnen even 2 kuikenkopjes onder een vleugel.......... 13 mei,10 uur--moe eend verlaat heel kort het nest: daar blijkt al heel wat leven in de brouwerij (2914) 13 mei,11.45 uur--moe eend staat luidkeels te schreeuwen voor de serredeur: "komt dat zien ! hoort, en zegt het voort,wat ik heb gepresteerd!!"(2915) "en niet een stuk of drie, vier, maar een heel vol dozijn (2916) --nu toch wel wat hongerig, en de meest vermetele komt al meekijken(2924) --en dan volgen er al meer.....(2928) 11.55 uur--"aantreden jongens, kom op !" (2930) --."...en volg mij..." (2935), maar steeds blijft dezelfde wat achter (2943) --"kom op man.......het badwater wordt koud......" (2944) 12.05 uur--PLONS !..toch het hele 12-tal in één keer in het ruime sop,....en dat, die daar is nu jullie bloedeigen PA (2947) EN DAN METEEN DE HELE FAMILJE DE WIJDE WERELD IN (2952) ol luu blij met tòch nog een gezinsuitbreiding, evenals "oom"Haik" Einde van de ballade van MOE EEND Blz.3
Het beeldverhaal op deze bladzijde:
Met dank voor de foto’s en het verhaal
blz.4
Naamsverandering.
Spreeuw (sturnus vulgaris) Spreeuwen kunnen witte veren hebben. Ze zijn dan niet ziek. De witte kleur is het gevolg van een genetische afwijking bij de vorming en verdeling van het pigment melanine. Melanine zorgt voor de kleuren zwart en bruin. Zwarte vogels met afwijkende (witte) veren, heten leucistisch. Leucisme komt in verschillende mate voor. Verwar leucisme niet met albinisme; bij albinisme zijn de ogen rood, bij leucisme niet. Vogels die ‘junkfood’ krijgen hebben vaker witte veren dan vogels gevoed met slakken, wormen, vruchten en ander natuurlijk spul.
In de vorige nieuwsbrief stond op de laatste pagina een mooie foto van het tonsuurkaalkopje. Er verandert veel in de biologie door nieuwe technieken. Genetische kenmerken geven soms een andere kijk op taxonomie (leer van de systematiek). Zo ook in de mycologie (kennis/leer van de zwam-men). Zo is Psilocybe bullacea vervallen en vervangen door Deconica subviscida var. Subviscida (Graskaalkopje) en Deconica subviscida var. velata (Tonsuurkaalkopje) met velum aan de hoed. (velum = dun vlies tussen hoed en steel van verschillende paddenstoelen.) Henk Pras
Vervolg: de Heremietibis De Heremietibissen zijn al aardig populair in Nederland. Zeker nu er landelijk aandacht voor is. In de bijlage is te zien dat de redactie van VARA Vroege Vogels zelfs mijn foto als favoriet heeft bestempeld en op de voorpagina (frontpage) van haar website heeft geplaatst. Die foto kostte veel moeite want het opgooien van een rups en vangen in het keelgat duurt maar een fractie van een seconde. Het laatste bericht van Lara Chibulski is dat ze verwacht dat het trekinstinct deze zomer gaat werken en ze weer naar Oostenrijk zullen vliegen. Niet zo vreemd want eerder deed een stel dat,die de winter in België verbleven. Maar de vogels worden hier ook een beetje verwend door mensen die ze wormen toe gooien……. Dat is niet nodig en bevordert immers het “op eigen krachten leren overleven” ook niet. John de Grooth.
zo was de broedende eend in de kruidentuin beter te zien HR de Heremietibis vangt de toegegooide worm >>>
Blz.5
Waarnemingen van John de Grooth. De Johanneskever (of Rozenkever) duikt in grote getale op in centrum van Stadskanaal. Met name de wijk Maarswold en Maarsveld. De foto’s zijn in mijn tuin aan de Henegouwenlaan in Stadskanaal gemaakt. De Johanneskever (Phyllopertha horticola) is een kever uit de familie bladsprietkevers (Scarabaeidae), en wordt ook wel rozenkever of tuinkever genoemd. De kever lijkt wel wat op de verwante meikever en junikever, maar blijft met 8 tot 12 millimeter kleiner, en is vrij sterk behaard zelfs op de dekschilden. De dekschilden zijn roodbruin gekleurd, de rest van het lichaam is zwart met een groenblauwe, metaalachtige glans. De poten hebben sterk gehaakte uiteinden en de tasters eindigen zoals bij alle bladsprietkevers waaiervormig, bij de rozenkever in drie lamellen. De kever zelf eet plantendelen waaronder bloemknoppen en wordt als schadelijk gezien. De larve echter, vanwege de vorm engerling genoemd, is veel schadelijker en vreet aan de wortels van planten, waaronder grassen. Al te grote aantallen kunnen een gazon compleet ruineren doordat het gras los komt te liggen of afsterft, maar ook omdat vijanden als vogels en mollen het grasveld omploegen op zoek naar een maaltje. De larve is te bestrijden met aaltjes, kleine parasitaire wormen die de engerling doen stoppen met eten en uiteindelijk doden. (bron Wikipedia) De fototechniek: “Altijd leuk als een plan lukt. Het plan was om “Panning” (volgen van onderwerp door mee te bewegen) te gebruiken bij een macrolens , met de hand scherpstellen en hopen dat de kever door je focus vliegt en je op het juiste moment afdrukt. Hiervoor bijna letterlijk alles uit de kast gehaald. Een hele oude Braun staafflitser (met een richtgetal van 42!), een Sigma macrolens 180mm, hulp flitser, een bejaarde Nikon D200 en heel veel porties geduld. De foto van de vliegende Johanneskever is met zekerheid de foto met de hoogste moeilijkheidsgraad tot nu toe. Zie foto hieronder. Op https://flic.kr/nFbWCs ziet u de foto in FULL-HD door op de L te drukken. Wordt vervolgd! Blz.6
de Johanneskever
JdG
Smeerling De ooievaar zit nog steeds op het nest al zijn er al geruchten dat de jongen uitgekomen zijn. Ben er kortgelden nog weer geweest en de ouder stond een hele tijd op het nest. Was met de snavel duidelijk bezig voorzichtig te schikken. Gooide ongerechtigheden weg en stond geregeld met een schuine kop in haar nest te turen….. Ooievaars blijven (vaak) hun hele leven trouw aan hun partner én aan het nest. Goed nieuws voor Smeerling. Hopelijk worden de andere twee nesten dan ook bezet. Bij de ooievaar broedt zowel het vrouwtje als het mannetje. Dat is bijzonder in het vogelrijk. U las eerder al hoe lang moedereend op het nest zat. De ooievaars leggen 2 tot 5 eieren. Die zijn wit en zo’n 9 centimeter groot. Karakteristiek is het ‘klepperen' met de snavel als groet en bij het afweren van vreemde soortgenoten. Ooievaars kunnen verder geen geluid maken: ze zijn ‘stom' omdat ze geen keelspieren hebben. Slechts jonge ooievaars kunnen simpele keelgeluiden als lokroep voortbrengen. Wie weet kunnen we dat binnenkort zelf horen!
ab
Dit jaar wordt in Groningen de provinciale IVN-
ledendag weer georganiseerd en wel op zaterdag 28 juni a.s.. Het belooft een leuke, actieve en interessante dag te worden. De organisatie is in handen van IVN- afdeling Westerwolde, die tevens haar 25-jaig jubileum viert.
c) Wandeling door de Ter Apeler bossen onder leiding van een gids van IVN Westerwolde Aan het einde van elke excursie afsluiting in de groepen.
Opgave
U komt toch ook?
U kunt zich aanmelden (bij voorkeur per mail) voor de provinciale ledendag bij Jolanda Boekhout.
Hieronder staat het dagprogramma. Dankzij de provinciale financiering voor het IVN- vrijwilligerswerk, is deze dag gratis voor IVN- leden (dus ook huisgenootleden).
E.
[email protected]
Donateurs en introducés zijn van harte welkom en betalen € 10,-- bij de ingang.
M. 06-37438064
T. 050-3135933
We willen dan graag de volgende gegevens van u:
Locatie: Het Boschhuis, Boslaan 6, Ter Apel ·
Naam:
Programma
·
Afdeling:
9.30 uur
·
Telefoonnummer of mailadres:
Inloop met koffie en thee
10.00 uur Welkom door Ellen Pruiksma; presentatie · programma en introductie genodigden. ·
Korte inleiding door de Stijnie Veendorp, voorzitter van IVN Westerwolde, over het 25- jarig bestaan van IVN · Westerwolde. De burgemeester, mevrouw L. Kompier, neemt vervolgens het woord om de afdeling met haar jubileum te feliciteren.
Aantal personen (lid/introducé): Eventuele dieetwensen Voorkeursexcursie: Na aanmelding ontvangt u een bevestiging en een routebeschrijving. Indien u onverhoopt verhinderd bent, laat het ons z.s.m. weten.
10.30 uur Wolvenlezing door Erwin van Maanen.
Mede namens IVN afdeling Westerwolde,
11.15 uur Pauze met koffie, thee.
Hartelijke groet en hopelijk tot 28 juni!
11.45 uur Vervolg wolvenlezing. 12.30 uur
Lunch.
13.30 uur Excursies: keuze uit de volgende mogelijkheden: a) Korte historische wandeling rondom het Klooster onder leiding van Hanneke Argun b) Wandeling in Terborg met historicus Jochum Abbes
blz.7