Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk

Coördinatoren van vogelwerkgroep IVN Oisterwijkco e

2 jaargang febr 2012

Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk

Inhoud: Excursieprogramma Verslag excursie Midwintertelling Nieuws werkgroepen BMP uitvraag Amerikaanse zilvermeeuw Den Oever

Jan Wolfs 29-01-2012

Beste Vogelaars Hierbij de eerste nieuwsbrief van 2012 met het nieuwe excursieprogramma, een verslag van de nieuwjaarswandeling op de Regte Hei met een gezellige afsluiting bij Christien Hermsen en een impressie van de midwintertelling. Contact en informatie: Jan Op „t Hoog [email protected] Tel: 06-16885946

www.jantjewolfs.nl www.steenuilenwerk groepoisterwijk.nl

Verder is er informatie te lezen over de Broedvogelmonitoring. Wil je meedoen, geef je dan op vóór 16 februari. ([email protected]) Ook vertellen de verschillende werkgroepen waar ze momenteel mee bezig zijn. Nieuw dit jaar is een project ten behoeve van de Grote Gele Kwikstaart. Hiervoor gaan we op geschikte locaties kasten plaatsen. Zodra de vergunning hiervoor binnen is, kan de werkgroep aan de slag. Veel leesplezier, Ad van Opstal en Jan Op ‟t Hoog. (Coördinatoren van vogelwerkgroep IVN Oisterwijk)

Excursieprogramma 2012 Zaterdag 11 februari Zondag 18 maart Maandag 9 april Zondag 22 april Donderdag 3 t/m 6 mei Donderdag 17 mei

Ooijpolder Hilver en de Opslag Publiekswandeling Groene Jonker enz. Weekend Zeeland Visvijvers Valkenswaard

Zondag 16 juni Vrijdag 20 juli Zaterdag 25 augustus Zaterdag 22 september Zaterdag 6 oktober??? Zondag 21 Okt Zaterdag 17 Nov !!! Zondag 16 Dec

Biesbosch Bossche Broek Meinweg en de Hamert De Peel Vogeltrekteldag Meyendel en Starrevaart Zeeland Gement en moerputten

Vertrek 07.00 uur, dagexcursie Vertrek 06.30 uur, ochtendexcursie Aanvang 06.30 uur, ochtendexcursie Vertrek 06.00 uur, dagexcursie Alleen leden VWG Vertrek 05.00 uur(alleen leden VWG) Gids Mari de Bijl (tot 13.00 uur) Vertrek 05.00 uur, ochtendexcursie Vertrek 21.00 uur, avondexcursie Vertrek 06.00 uur, dagexcursie Vertrek 06.30 uur, ochtendexcursie Informatie volgt nog Vertrek 06.30 uur, dagexcursie Vertrek 07.00 uur, dagexcursie Vertrek 08.30.uur, ochtendexcursie

!!!! is gewijzigd.

Bij alle excursies van te voren aanmelden bij Ad v Opstal of Jan Op ‟t Hoog ivm beschikbaarheid Regte (8 januari 2012) van de Hei auto‟s. Het is nog donker als we om 8 uur met een flinke groep van maar liefst 16 vogelaars naar de Regte Hei bij Riel vertrekken. Zijn dit onze goede voornemens of is het de koffie met gebak die na afloop op het programma staat? Wat de reden ook is, ons vroege opstaan wordt beloond met een mooie vogelexcursie. Al meteen bij aankomst vliegt een sperwer, en even later een groene specht, over. In de verte ontdekken we een mannetje blauwe kiekendief. En een vrouwtje! Nee, toch twee mannetjes. Deze discussie wordt makkelijk opgelost: het blijken 3 exemplaren blauwe kiekendief te zijn die zich mooi laten zien in een waterig zonnetje. Maar na het zeer stormachtige weer van de afgelopen week met flinke plensbuien zijn we meer dan tevreden met dit rustige weer. Onze volgende waarneming is ook bijzonder: een klapekster, die zich in het topje van een boom goed laat bekijken. Een goed begin dus. In het bos laat de kuifmees zich regelmatig horen, de boomklever zingt uitbundig, een grote bonte specht roffelt in de verte en voor degenen onder ons met heel goede oren is in de verte het kruh-kruh van een zwarte specht te horen. Gelukkig vliegt deze even later ook nog eens over zodat iedereen hem in ieder geval kan zien. Bij de vogelkijkhut zien we de wintertalingen, die we al geruime tijd hoorden fluiten. Flinke groepjes van dit mooie eendje vliegen af en aan. Een mooie waarneming wordt gedaan net buiten de hut, daar laat een havik zich zien. Maar ook de vele kleine zangvogels zoals boomkruiper, boomklever, goudhaan en zwarte mees zorgen voor een stuk natuurbeleving: het lijkt wel of ze allemaal door het mooie weer uit hun beschutting zijn gelokt. Hoewel het pas begin januari is, krijgen wij er een lentegevoel van.

Met de teller op 47 soorten vertrekken we voor de nieuwjaarskoffie naar Christien. De koffie met heerlijke taart, de warme soep en een knapperige pizza laten zich goed smaken. Buiten vliegen huismus, groenling en Turkse tortel af en aan, maar het is zo gezellig dat de meesten geen oog meer hebben voor de vogels buiten. Als wij voldaan naar huis gaan, knoopt een groepje er nog een stukje Leemputten aan vast. Nijlgans, fuut en tafeleend zijn niet zulke spannende waarnemingen maar een groepje nonnetjes hier (4 vrouwtjes, 4 mannetjes) vormt een mooie afsluiting.

Midwintertelling 2012 Het is zondagochtend, 10 uur. Mooi open weer, ongeveer 6 graden, vrijwel windstil en de zon schijnt. We staan aan de Voorste Stroom in Oisterwijk en bewonderen een ijsvogel. De mooie felblauwe rug en oranje borst lichten op in de zon. Zijn zwarte dolksnavel lijkt bijna te groot voor dit vogeltje zoals hij daar zit. De snavel is helemaal zwart dus het is een mannetje, waarschijnlijk hetzelfde mannetje dat regelmatig een paar honderd meter stroomafwaarts bij de Weijenbergh zit. Ondanks zijn opvallende kleuren is hij niet makkelijk te ontdekken maar de witte vlekjes in zijn nek verraadden hem deze keer. Prachtig! Nog een laatste blik en dan gaat onze aandacht weer naar meerkoeten, waterhoentjes en andere vogels die zich op en bij het water op houden. Zelfs soepeenden krijgen vandaag de volle aandacht want met de midwintertelling worden alle watervogels geteld. Het hele weekend kun je groepjes mensen langs vennen en beken zien om te tellen. Het is een leuke telling: niet te vroeg uit de veren, niet zo moeilijk en volop mogelijkheid om ook andere vogels te bekijken. Wij zijn vandaag met 13 vogelaars verdeeld over 6 groepjes op pad: de Voorste en Achterste Stroom, Rosep, Reusel en alle vennen is ons gebied worden bezocht. Daarna verzamelen we bij Klein Speijck om ervaringen uit te wisselen. Op de eerste plaats onze vogelwaarnemingen natuurlijk, maar ook verhalen over het oversteken van iets te brede beken („zonder die 2 mannen was ik er nooit droog aan de overkant gekomen‟) en het klauteren over boomstammen („met de fiets‟) vinden gretig aftrek bij de warme chocolade. De vogelwaarnemingen variëren van „niets bijzonders‟ tot ijsvogel, klapekster en grote gele kwikstaart. Samen tellen we ruim 1500 watervogels, verdeeld over 27 soorten. Hieronder enkele nieuwe soorten zoals grote gele kwikstaart, rietgans, slobeend en kievit. De ijsvogel is weliswaar geen nieuwe soort maar 4 waarnemingen is een mooi resultaat vergeleken met 2011. Toen werd geen enkele ijsvogel genoteerd. Maar vooral heeft iedereen vooral een fijne ochtend gehad, ook al heeft men „niets bijzonders‟ gezien. Want grote zilverreigers, smienten en wintertalingen, baltsende waterhoenen, sijsjes en vele andere (zang)vogels zorgen toch ook voor een mooi stukje natuurbeleving. En het geluid van de boomklever, het roffelen van de grote bonte specht, het aarzelende pietje-pêh van de matkop en de zeer gevarieerde liedjes van de koolmees maken iedereen duidelijk dat de lente, en daarmee een nieuw vogelseizoen, alweer in aantocht is.

Nieuws van de werkgroepen Steenuilenwerkgroep De Steenuilenwerkgroep heeft uit handen van wethouder van Hezik De Groene Handdruk ontvangen. Een onderscheiding die de gemeenten in de Duurzame Driehoek uitdelen aan initiatieven of organisaties die de biodiversiteit bevorderen. De steenuilenwerkgroep stimuleert mensen om actief het biotoop te verbeteren, bijvoorbeeld door het planten van wilgenstaken of het realiseren van een takkenmijt. Hierdoor creëert men een biotoop waarin de steenuil zich thuis voelt. Naast de symbolische Handdruk ontvangt men een bedrag van 350 euro. Anita en Christien: proficiat! Ook heeft de werkgroep via een extra nieuwsbrief de broedgegevens van de Steenuil in de Oisterwijk, Moergestel en Haarenbekend gemaakt. Zijn er nog steenuilenlocaties c.q broedgevallen die mogelijk nog niet bekend zijn, neem dan contact op met de steenuilenwerkgroep (www.steenuilenwerkgroepoisterwijk.nl) . Gierzwaluwwerkgroep December 2011 waren eindelijk alle vergunningen voor de zwaluwtil rond: ontheffing van het bestemmingsplan, kapvergunning voor enkele boompjes, toestemming om een sloot te graven en, ook niet onbelangrijk, toestemming van het waterschap om onze sloot op die van hen aan te sluiten. Ten slotte gaf ook de commissie welstand zijn zegen aan het project en kon het Grote Wachten beginnen. De verleende vergunning moest 6 weken ter inzage liggen en in die tijd konden belanghebbenden bezwaar aantekenen. Spannend, maar half januari konden we dan toch eindelijk aan de slag. Toen de materialen werden gebracht, begon het besef door te dringen waar we aan begonnen waren. Zoveel hout, deels van indrukwekkende dimensies zoals de 4 staanders van 25 x 25 cm en 6 meter lang. Zouden Gerard (van der Kaa) en Jo (Schilders) hier zonder gedetailleerde werkbeschrijving werkelijk een zwaluwtil van kunnen maken? Maar beide heren zijn meteen aan de slag gegaan en met behulp van hand- en spandiensten van vrijwilligers van beide vogelwerkgroepen vordert het werk gestaag. Het onderstel voor de huiszwaluw is al bijna klaar. Begin februari wordt waarschijnlijk begonnen aan het bovenste gedeelte van de til waarin broedruimtes voor de gierzwaluw zullen komen. Geïnteresseerd in de voortgang van dit project? Kom gerust eens een kijkje nemen aan de Kievitsblekweg. Maar graag eerst even contact met Gerard (06 24198030).

Ransuilenproject Dit project heeft als doel heeft als doel het meten van de Ransuilenstand in Noord-Brabant gedurende de wintermaanden. Dit doen we door winterroesten te inventariseren. Het aantal vogels per roest wordt doorgegeven aan SOVON. Door dit een aantal jaren achtereen te doen proberen we inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de Ransuilenstand in onze provincie. Het is nu het tweede seizoen dat we hier mee bezig zijn en deze keer hebben we hulp van SOVON gekregen. De Ransuil is een zogenaamde meeliftsoort in het “meetnet slaapplaatsen”. De Ransuil is een stille vogel die je niet op geluid kunt inventariseren. We zijn dus afhankelijk van mensen die een roestplaats weten en deze ook willen melden. En hier hebben we al het eerste probleem: niet iedereen wil zijn roest doorgeven omdat men bang is dat de exacte locatie bekend wordt en de uilen dan verstoord zullen worden. Echter, als Ransuilenwerkgroep hoeven wij de exacte locatie niet te weten, als de gegevens maar naar SOVON gaan. SOVON heeft ons verzekerd uitermate voorzichtig met de informatie om te gaan en de locaties niet bekend te maken. Maar ook wij gaan zeer voorzichtig om met deze gegevens en verstrekken ze niet aan derden. Want (en dat is ook een probleem) als de locatie bij een breder publiek bekend is, treedt inderdaad makkelijker verstoring op. in de praktijk komt het erop neer dat we zoveel mogelijk mensen proberen te mobiliseren. We moeten een “Ransuilennetwerk” opbouwen. Met een aantal vogelwerkgroepen, IVN-verenigingen, Natuurmonumenten, privé-personen en andere natuurgroepen hebben we regelmatig contact over de winterroesten. Het grootste probleem is echter de tijd. In een vrij korte periode moet je proberen de roesten te ontdekken en je “eigen” roestplaatsen bezoeken en bijhouden. Als coördinator van het geheel wil je ook andere plaatsen wel eens controleren en moet je het contact onderhouden met andere waarnemers. Bovendien: wil je goed tellen dan zul je, zeker bij roesten in naaldbomen, het uitvliegen in de schemering moeten tellen. Er is geen mooier gezicht dan een Ransuil in de schemering de boom te zien verlaten. Geruisloos en sierlijk verdwijnt hij vrijwel meteen in het donker. En er vliegen er altijd meer uit dan je overdag geteld had. De verrassing is weer compleet! Ken je roestplaatsen of heb je vragen, neem dan contact op met Christien: [email protected]

Verstopt tussen de takken van een kale boom of juist goed zichtbaar? Alleen of met een hele groep? Het is altijd weer een verrassing wat je zult ontdekken 

Broedvogelmonitoringsproject (BMP) Door Brabants Landschap zijn wij gevraagd om een telling in De Brand en de Leemputten te verrichten. Omdat een telling in De Brand veel voorbereiding vraagt (het gebied is erg groot en versnipperd) en er afgelopen jaar hier al een telling Bijzondere Soorten is gedaan, willen we ons dit jaar concentreren op de Leemputten. Dit wordt een BMP-A, dit wil zeggen dat alle soorten geteld worden. Op Banisveld gaan we alleen de bijzondere soorten tellen. Dit op verzoek van Natuurmonumenten. Deze telling gaat alleen door als we genoeg tellers hebben. Wie wil er 4 of 5 keer, afhankelijk van het aantal tellers, gedurende 6 maanden een paar uur in de ochtend tijd voor uit trekken om te helpen bij deze tellingen? Graag opgeven voor 16 februari bij Jan Op ‟t Hoog ([email protected]) Eind februari komen we bij elkaar om de juiste manier van tellen door te spreken. Dan krijgen jullie ook de benodigde papieren (tellijst en vergunning) en de indeling van de groepen.

Amerikaanse Zilvermeeuw Op de foto op de eerste bladzijde is deze keer een Amerikaanse zilvermeeuw afgebeeld. Zoals de naam al een beetje vertelt zul je de Amerikaanse Zilvermeeuw in Nederland niet vaak tegenkomen. Hij hoort thuis langs de kust van Noord-Amerika en wordt wel eens als dwaalgast gezien in IJsland, Groenland, Ierland en Portugal. En nu dus ook in Nederland. Deze meeuw lijkt sterk onze zilvermeeuw, hij is gemiddeld iets groter. De verschillen zijn goed omschreven op dutchbirding.nl maar zijn echter zo klein dat dit een vogel is voor de zeer gevorderde vogelaar. Het exemplaar dat in Den Oever wordt gezien is een juveniel, waarschijnlijk 3e winter. Om hem eens goed bekijken is er een filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=Q5EV2B0p1A Door de sterke westenwind, vooral in december en januari, werden meer dwaalgasten en zeldzame zeevogels gezien zoals kleine en grote burgemeester, drieteenmeeuw, dwergmeeuw en verschillende soorten jagers. Ook nu door de kou zien we soms vogels die we anders niet zien, of alleen op andere locaties. Een houtsnip in het dorp, een goudvink in de tuin, een bokje langs een open slootje. Extraatjes die het de moeite waard maken om juist bij afwijkend weer de ogen goed open te houden.