2014-2 1
AKTIVITEITEN ZOMER 2014 Zondag 6 juli:
Algemene excursie naar het Loosterveen. Het Loosterveen is een gebied met een gevarieerd landschap en een aantal interessante biotopen: - bosgebied van 40 jaar oud (gr. bonte specht, appelvink, boomklever, etc ) - wat jonger bosgebied met een vennetje (vlinders, gr. weerschijnvlinder, libellen) - brede wieken met libellen (o.a. grote keizerlibel) - een gebiedje met een oud stukje laagveen, weinig betreden, met broedende Havik. De nadruk op de excursie ligt enigszins op insecten, maar ook zullen er plantenkenners en vogeldeskundigen meegaan. Aan het eind nog een rondleiding in de tuin van, en door Arthur Kalverboer. Zie hiervoor ook http://vroegevogels.vara.nl/Tuinreservaten.975.0.html?&no_cache=1&vara_vvtuinreservaten[uid]=136 54&cHash=0f8e6a86094599a1f56b187d4f6faf0c We verzamelen om 10.00 uur bij het begin van het bosgebied aan de 3e Dalweg (afslag Boelo Tijdenskanaal). Voldoende parkeergelegenheid. Opgeven bij Han Bouman:
[email protected] of Jaap Tonkes
[email protected]
AKTIVITEITEN IVN STADSKANAAL Excursie over grassen IVN Stadskanaal Datum: 22 juni 2014. Locatie: De Nieuwe Gaarde, Stadskanaal Excursie over grassen onder leiding van Willem Stouthamer (actief bij het KNNV, afdeling plantenwerkgroep). Dit is een vervolg op de theorieavond. Ook zonder die gevolgd te hebben kunt u meedoen/ meegaan. Het IVN Stadskanaal heeft op zaterdag 21 juni een “Slootjesdag” gepland waar leerkrachten, ouders en kinderen kennis kunnen maken met alles wat leeft in en rond het water. Locatie: De Nieuwe Gaarde en de Kruidentuin bij de volkstuintjes. Tijd van: 10.00 uur – 12.00 uur en van 14.00 uur – 15.00 uur. Onder leiding van Gerrit Withaar en Henk Pras Programma: 1. Diapresentatie in de Gaarde. 2. Determineren met zoekkaarten, documentatie, loepjes en waterbakken (bij de Gaarde) 3. Vrije natuur. Beestjes vangen, observeren, beschrijven, determineren, Fotograferen enz. Over de “Rode Loper” bij de vijver. Opgave gewenst i.v.m. spreiding van grote groepen. Bij Henk Pras: 0599648500 met vermelding van het aantal deelnemers en het gewenste dagdeel.
Open Tuinmiddag IVN Stadskanaal in samenwerking met de Tuindervereniging. Datum: 28 juni 2014 Van: 13.00 – 17.00 uur Locatie: IVN tuin Stadskanaal Iedereen is van harte welkom! Er worden rondleidingen gegeven en de koffie staat klaar!
2
Nachtvlinders in de Tuin van Tonkes In 2012 zijn we bij Jaap in Meeden in de tuin gestart met de inventarisatie van nachtvlinders. Van dit uurhok waren nog maar weinig soorten bekend. In het eerste jaar hebben we met 6 bezoeken, 150 soorten macro- en 76 micro-nachtvlindersoorten aangetroffen. In 2013 zijn daar met 3 bezoeken nog eens 41 macro’s en 15 micro-soorten aan toegevoegd. Dit jaar was onze uitdaging het behalen van de 200 soorten macronachtvlinders en dat is nu, na 2 bezoekjes al gelukt. Op 21 mei, een geweldige nachtvlinderavond met om één uur ’s nachts nog 21.5 graden op de thermometer, zijn we de 200 soortengrens gepasseerd. Bij de jaarvergadering heb ik al meerdere zeldzame soorten uit de Tuin van Tonkes laten zien, maar het gaat maar door met leuke soorten. Op 27 mei kwam de heidedaguil (Heliothis maritima) op het laken. Een zeldzame soort waarvan slechts enkele recente waarnemingen bekend zijn, vooral uit de noordoostelijke provincies. De vlinder heeft als habitat vooral natte heiden en graslanden. De rups leeft van struikhei, dophei en spurrie. Het bijgevoegde verspreidingskaartje van vlindernet.nl geeft de zeldzaamheid goed weer.
Op dezelfde avond kregen we ook nog een zeldzame micro op het doek, de haagbeukmot (Agrotera nemoralis). Een soort die in het zuidelijke deel van het land voorkomt. In Groningen staat slechts 1 stip op het verspreidingskaartje. De rups leeft van vooral haagbeuk en waarschijnlijk ook van hazelaar, berk, eik, kastanje en ander loofbomen.
3
Ook was er deze avond een spannende spanner. Het beest was niet te vinden in onze boeken en op de diverse websites. Ik heb uiteindelijk maar een foto van de soort op het forum van waarneming.nl geplaatst. Het duurde even, maar er was toch iemand die de vlinder op naam heeft gebracht. Het is een afwijkende vorm van de lichte blokspanner (Lobophora halterata).
Na zoveel mooie en zeldzame soorten hebben we de lat nu iets hoger gelegd. We gaan voor 250 soorten macro’s. Het “gazon” in de Tuin van Tonkes zal waarschijnlijk nog wel enkele keren geplet worden door rondrennende vlinderaars. Verwijzing naar websites: Vlindernet: heidedaguil (Heliothis maritima) Microlepidoptera.nl - Agrotera nemoralis (Scopoli, 1763) S.B.
VOGELS KIJKEN EN LUISTEREN IN DE BOSSEN BIJ GIETEN Een vroeg voorjaar, prachtig weer en veel vogels die eerder terug zijn dan andere jaren: succes verzekerd voor een prachtige excursie op 13 april. Met z’n achten de bossen in. Van te voren heb je al een idee welke soorten je zeker zult zien of horen en de rest is de verrassing, soms ook het klapstuk….
De eerste soort, een goudvink, wil niet meewerken. Een flits en weg is ie. Nee, dan de vinken, die blijven maar doorgaan met zingen. Zo ook de mezensoorten. Kool- pimpel- en staartmees zijn algemeen bekend, maar tijdens de excursie horen we ook de zwarte mees met zijn steeds herhaalde roep, en ook de matkop en de kuifmees. Natuurlijk zijn fitis en tjiftjaf er, evenals roodborst, winterkoning algemeen voorkomende soorten. De zwartkop en de geelgors, groenling en houtduif, merel, zanglijster en grote lijster zie je ook bij de dorpen. 4
De bos-soorten als boomklever en boomkruiper, grote bonte specht, gaai zijn al lang niet meer alleen maar in de bossen te zien. Het goudhaantje wel, evenals de appelvink – hoewel die laatste ook in kleinere parken broedt. De open gebieden aan de rand van het bos laten soorten als buizerd, bruine kiekendief en grote zilverreiger zien. De soorten die we niet dagelijks zien zijn op deze excursie de kneu (jaren geleden overal in jonge coniferen…), de putter (die wel toeneemt) , de boompieper, de roodborsttapuit, de boomleeuwerik van de open heide. Lang hebben we gestaan bij een zingende bonte vliegenvanger boven het pad, net terug uit de wintergebieden.
En het meest bijzondere: voor mij waren dat de barmsijsjes! Het geluid was me al niet bekend (wat onopvallend zacht), maar om dan zeker 100 van die vogeltjes tegelijk te horen…. Het was alsof de lucht ervan trilde. Ook voor onze gids Emo een nieuwe ervaring.
H.T.
Kijken en luisteren naar de barmsijzen
5
