De M aand v an He m us november 2012 SCHOOLROEIERS... het waren er veel dit jaar dit is de ene helft
...VAN LODENSTEIN het waren er veel dit jaar: dit is de andere helft
Op de Eem Simon Does schoot eind september bij de Malebrug zomaar een dubbele regenboog.
Blik bij Tromp Deze vijf dames veroveren blik na blik, en kennen we ze niet ook al van de Vogalonga? Lees hun belevenissen op pagina 4.
Pleinvrees Zondagochtend vroeg. Alleen een veegploeg slentert over de Langestraat. Even verderop ligt de nieuwste aanwinst van Amersfoort er stil en verlaten bij: het Eemplein. Ik fiets er eens rustig overheen. Prachtig zoals het plein zich vanaf de hoge kant verbreedt en afdaalt naar de Eem. Mooie appartementen ook. Ah, een bioscoop op de kop – eindelijk concurrentie voor die afgeragde JT-zalen en een begin van een uitgaansleven. Maar wat zit hier verder? Een AH, een elektronicagigant, een Blokker en zelfs een Zeeman. Waarom geen koffietent met terras, een mooie boekhandel, een tassenwinkel en restaurants? Ik mocht onlangs een avond doorbrengen op een terras in Madrid. Nou, daar zie je geen mensen met een tv-scherm of strijkplank lopen. In plaats daarvan: muzikanten, oefenende redenaars en Afrikaanse straatverkopers. Kijk, dat is een plein dat leeft. Ik vrees dat we dat met het Eemplein zo niet gaan beleven. [JW]
Nieuw: hemus.nl/ agenda met alle aktiviteiten
De Maand van Hemus wordt zeven- tot tienmaal per jaar aan alle leden van Roeivereniging Hemus toegezonden. Redactie: Ellen van Leeuwen, Koos Termorshuizen, Jos Wassink. Niet meer op papier? Adreswijziging? Mail naar
[email protected] Kopij, foto’s en tips naar
[email protected]
Sponsor: Drukkerij Stampij, Amersfoort
De Maand van Hemus pagina
november 2012
2
Lekker in de zon
Hemus verzorgt juniorencompetitie Zo’n zestig jeugdroeiers namen zondag 7 oktober deel aan de KNRB juniorencompetitie bij Hemus. Een geslaagd evenement, vindt organisator Jantinus Ziengs.
nisatie vier poules ingedeeld met op het oog ongeveer even sterke roeiers zodat er aan het eind van de dag niet één maar vier winnaars waren.
Alle nummers voeren 500 meter, zodat de start in het zicht van de Hemus Villa lag. Nu is dit smalle gedeelte van de Eem niet het meest
geschikte deel voor wedstrijdjes zodat meerdere boten (te) dicht langs de wal bij Elzenaar stuurden, er één boot is omgeslagen en een
andere tegen een stilstaande motorboot is gevaren. Dit alles gelukkig zonder ernstige gevolgen. Deelnemende ploegen kwamen van Leerdam, De Krom, Doorslag, Vada, Viking, Pontos en Hemus. RV Leerdam kwam als sterkste uit de competitie met een eerste plaats in zowel poule A als C (en tweede in poule B). Hemus sloot de rij als derde in poule D. (Revanche in Lelystad!).
De juniorencompetitie is een soort regiowedstrijd voor de jeugd (roeiers tot 18 jaar). In onze regio-midden zijn er twee wedstrijddagen; één bij Hemus en drie weken later een soortgelijke dag bij Bantos in Lelystad.
Vrijwilligers maakten de wedstrijd mogelijk: Hans van Dijk (ex Hemus, nu Doorslag) en Moos Hoek deden de tijdwaarneming, Patrick Brauns en Vera Gijzen verzorgden vanuit het bootje voor de voorstart, en ook hielpen er twee vrijwilligers van Vada. (JW)
Iedere deelnemende ploeg uit vijf of zes roeiers. Die ploeg start twee maal skiff, twee maal een dubbeltwee en eenmaal een gestuurde dubbelvier. “Die tijden worden bij elkaar opgeteld en je hebt een winnaar”, legt Jantinus uit. Om praktische redenen had de orga-
Met z’n veertigen
(Ex-)kankerpatiënten in wherry’s Daan Smit had bij het bestuur geïnformeerd of hij een middagje met (ex-)kankerpatiënten bij Hemus mocht organiseren. Dat mocht natuurlijk. Zondag 30 september was de afsluitende middag van het kamp van VOKK, de Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker (vokk.nl). Die afsluiting was dus bij Hemus. Liefst 40 (ex-)kankerpatiënten brachten een middag in de roeiboot, in de coachboot, in de roeibak, op de ergometer en gewoon op de wal door. Het weer was perfect, de stemming ook. Hieronder de ervaringen van deelnemer Karien Tel. Op de website staat nog veel meer foto’s. Nadat we op heerlijk op het terras van het zonnetje hebben genoten, kregen we uitleg over de verschillende roeiboten en wat we allemaal konden doen. Ik dook met Jorrinda en Melissa gelijk op de veiligheidsboot [wherry, red.] af, met als hoofdreden dat Melissa’s gips niet nat mocht worden, maar stiekem vonden we het wel een prettig gegeven, de 100% garantie dat we niet konden omslaan. :) Na een korte uitleg stapten we wiebelend de boot in. Met Melissa als stuurvrouw en Jorrinda en ik aan de roeispanen waren we een nogal onervaren stel. Gelukkig kwam ook Pip in de boot om ons te coachen. We hebben genoten, de verschillende termen waren wat moeilijk uit elkaar te houden en het duurde even voor we doorhadden welke kant we op moesten bewegen, maar na een tijdje kwamen we vooruit (of eigenlijk achteruit dus…). Als we langs het terras roeiden gingen we best soepeltjes, maar bij het draaien raakten we telkens hopeloos
in de knoei. En wij maar hopen dat we daar door de toeschouwers niet meer te zien waren. Ook het praten onder het roeien werkte niet zo goed, ondanks ons vrouwelijk multitasktalent. Verder ging het eigenlijk best goed, het was erg leuk eens te doen. Over 4 jaar zitten we met zijn drieën in Rio de Janeiro! Pip, word je dan weer onze coach? :) Toen we weer aan de kant waren hebben we een wedstrijdje roeien op de apparaten gedaan. We deden wie als eerste de 2000 meter bereikte, schakelden al snel over naar 500 meter als einddoel en zijn uiteindelijk bij de 300 meter gestopt. Eerst maar even spierballen kweken voor we daar nog een keer aan beginnen. Daarna hebben we heerlijk genoten van een motorboottochtje, van de zon en van alle anderen die de roeiboten uitprobeerden. Al met al hebben we enorm genoten van jullie gastvrijheid! Bedankt voor deze geweldige afsluiting van ons weekend!
De Maand van Hemus pagina
november 2012
3
Er kunnen nog wel beren op de weg zijn
‘Nieuwbouw eind 2013 van start’
3.000
waarbij in het gunstigste geval na de zomer van 2013 begonnen wordt met de dijkverbetering. In het ongunstigste scenario moet daar mogelijk anderhalf jaar bij worden geteld… Ook zie je in het plaatje hoe de toekomstige uitbreiding van de loods gerealiseerd kan worden als de vereniging verder groeit dan we nu
20.000
18.315
45.470
6.685
600
25.000
34.530
BLD
In de vorige Maand liet ik mijn teleurstelling doorklinken over de moeizame weg die het Waterschap nog af te leggen heeft met het dijkverbeterplan. Zoals jullie in de nieuwsbrief hebben kunnen lezen die het bestuur daarop rondstuurde, lopen de lastige trajecten op een ander deel dan waar de nieuwe huisvesting van Hemus gepland is. “Ons stukkie” om het zo maar te noemen, begint in de plannen van het Waterschap inmiddels vorm te krijgen. In het plaatje zie je hoe de ligging van de dijk er uit komt te zien, en hoe ons terrein ontsloten zal worden. Dit plaatje is gemaakt door onze architect Zofa, op basis van de tekeningen van het Waterschap. Inmiddels maakten we gedetailleerde afspraken met het Waterschap over de hoogte van het terrein ten opzichte van het water en de maat van de damwanden. We willen het niet te steil hebben, maar ook voorkomen dat de botenloods bij hoog water telkens blank staat. Hoe de procedures van het Waterschap precies verlopen zal in december duidelijker worden. Het Waterschap ziet een aantal scenario’s,
100.000
voorzien. Met de gemeente, die bezig is het bestemmingsplan uit te werken, hebben we afgestemd dat die uitbreidingsmogelijkheid niet belemmerd zal worden door al te stringente voorschriften. Zo houden we de flexibiliteit om op de langere termijn de loods aan veranderende omstandigheden aan te passen. De planning is dat het bestemmings-
plan begin 2013 door de gemeente ter inzage wordt gelegd. Als dat bestemmingsplan is vastgesteld, kunnen we in principe de omgevingsvergunning gaan aanvragen. In elk geval zal in het nieuwe bestemmingsplan geen plek voor Hemus bij Elzenaar meer zijn. Het Waterschap is zich goed bewust van de noodzaak voor Hemus om haast
te maken met de dijkverplaatsing. Met de aannemer die de dijkverbetering zal uitvoeren, zullen afspraken worden gemaakt dat ons stuk het eerst wordt aangepakt. Alle partijen zien het belang van Hemus, het knelpunt ligt vooral op het juridische vlak. Binnenkort horen we daar meer over. -- Marco van der Eijk
Groen plusje Hemus was een van de achttien partijen die afgelopen zomer geïnterviewd werd over het nut van een duurzaamheidslabel voor sportverenigingen. Marcus Taverne, afstudeerder vrijetijdswetenschappen en toerisme aan de Stenden Hogeschool in Leeuwarden, wilde nagaan of een duurzaamheidslabel van meerwaarde zou zijn voor sportverenigingen. De tijd leek hem daar rijp voor
vanwege de toenemende belangstelling voor duurzaamheid en voor een gezonde leefstijl tegen de achtergrond van de heersende crisis. Wellicht zouden die omstandigheden groene sportverenigingen in de kaart spelen. Taverne interviewde leden van sportverenigingen (groen en grijs), vertegenwoordigers van gemeenten en sponsors. Hij moest na uitwerking van de
niet zo Links, stuurboord, groen, roeier, boven: hoe zat het nou?
gesprekken concluderen dat het nut van zo’n duurzaamheidslabel nogal beperkt zou zijn. Het voornaamste nut voor een vereniging zou intern zijn: om de leden te betrekken bij de duurzame intenties. Bij Hemus zijn dat bijvoorbeeld: minimaliseren van vervuiling , energie- en grondstofverbruik, zorg voor de omgeving (denk aan de schoonmaak-
dagen) en actief betrekken van minderheden bij de sport (bijvoorbeeld gehandicapten en allochtonen). Bijkomende voordelen van zo’n groen label zouden volgens Taverne kunnen zijn: kostenbesparing, imago en in Dan maar liever op de kant blijven, aanmerking lekker in een eh dinges zitten. komen voor groene subsidies (voor zover die nog bestaan onder Rutte II).
maar zo
Maar verwarring rond en wantrouwen ten aanzien van duurzaamheidslabels vormen belangrijke obstakels.
Vandaar dat Taverne aanbeveelt eerst maar eens meer kennis te delen over duurzaamheidskwesties en grotere publieke steun te verwerven. Hij denkt nog steeds dat in de toekomst zo’n duurzaamheidslabel voor sportverenigingen een goed idee kan zijn, maar stelt voor om voorzichtig te beginnen met een groen plusje voor milieubewuste sportverenigingen als eerste stap richting duurzame sporten. -- Jos Wassink −> M.W.A. Taverne: Outdoor Sport clubs in the Netherlands: Going sustainable? Stenden Hogeschool Leeuwarden, september 2012.
De Maand van Hemus pagina
november 2012
4
Dames trekken blik op Tromp De Tromp Boat Race is een jaarlijkse roeiwedstrijd in Hilversum. Dicht bij Amersfoort, vaak met mooi weer, met grote deelnemersvelden en een gezellige sfeer. Met onze damesploeg* hadden we dan ook besloten om aan deze wedstrijd op zaterdag 20 oktober deel te nemen. -- door Juliët van Drumpt De complete Hemus-afvaardiging bestond uit zeven van de in totaal 550 deelnemende ploegen. Drie weken voor de wedstrijd hadden we een trainingsweekend in Almere met vier maal trainen in één weekend. Wel heel goed voor onze techniek, maar minder voor de boot. Die hadden we namelijk iets te hard tegen een vlot geparkeerd. We geven de wind en de onbekende situatie een beetje de schuld, maar al met al geen handige actie van ons. Vlak voor de wedstrijd moesten we daarom omschakelen van de Armando naar de Nimmerdor. Gelukkig heeft de materiaalcommissie ons goed geholpen met de afstelling van de Nimmerdor, zodat die bijna net zo fijn roeide als de Armando. Doordat er meer ploegen van Hemus meededen was het opladen op vrijdagavond goed te doen. Wel in het donker, maar gelukkig zit er tegenwoordig een zaklamp op de mobieltjes. Simon Does reed de botenwagen al op vrijdagavond naar Tromp, zodat we een goed plekje hadden op het botenterrein. Het oproeien lijkt altijd ontzettend lang en zwaar. Zijn we wel helemaal hersteld van griep en blessures? Andere damesviertjes lijken veel gemakkelijker en sneller te roeien. Je ziet bij je tegenstanders ook altijd wel een paar bekende namen van mensen die vroeger erg hard konden roeien. En ze roeien ook nog eens in lichtgele, voorgestuurde boten. Zo verzamel je dus vooraf allemaal excuses voor als het resultaat tegenvalt. Tegelijkertijd word je ook minder zenuwachtig, want “nou ja, we doen ons best”.
• afgeroeid Inklimmen: Bram Blaauwendraad - Wiebe van Breukelen Pieter Kerssemakers - Richard Luit - Emile den Otter - Ferdy Passchier - Martijn Pernot Peter van Stralen - Vincent Vahsen - Peter van Wegen Yvonne op de Weegh - Arlene Wisse
Bij de start ga je door de adrenaline heel hard weg, ook al heb je nog meer dan 5 kilometer te gaan. Eigenlijk roeit het best lekker! De eerste kilometer vliegt voorbij en op de eerste brug staan andere Hemusleden te schreeuwen om ons aan te moedigen. Vlak daarna halen we twee viertjes tegelijk in, dat geeft een nog sterker gevoel. Voor je het weet ben je op de helft, dus dan nog jezelf sparen heeft geen zin meer. We worden wel ingehaald door een sterke veteranen A-ploeg (gemiddelde leeftijd 27-35 jaar), maar dat is geen schande.
In het begin probeer je nog rechtop te zitten en stoer te kijken (ook van dat laatste schijn je harder te gaan roeien), maar naar het eind toe ben je daar te moe voor. Het laatste stukje naar de finish is het gewoon ogen dicht (als je op slag zit) en rammen. Wel een beetje jammer voor de foto’s, maar ja. Volgende keer proberen we wel glimlachend hard te roeien. Snel na de finish staat al op internet dat we de snelste veteranen B-ploeg (36-43 jaar) zijn. Maar de veteranen A- en B-ploegen zijn samengevoegd tot één veld, dus we zijn er niet zeker van of we een blik krijgen. Gelukkig krijgen we wel een blik omgehangen. Weer thuis in Amersfoort doen we een fotoshoot met de blikken en (nu wel) blije gezichten. De zware race is al vergeten en we kijken al weer vooruit naar de volgende wedstrijd. * Stuurvrouw: Agnes van Uitert, 4: Juliet van Drumpt , 3: Annemarie Kamp, 2: Annemarie Palmers, 1: Cisca Kruijsdijk. Sabine Groenendijk en Colette van het Schip zaten deze keer op de bank.
Cisca pakt ook Linge-blik Cisca Kruijsdijk heeft op 10 november samen met Marien Mortier in de mix-dubbeltwee blik getrokken tijdens de Lingebokaal. Ze kraakten tegelijk het baanrecord met enkele seconden. Nicolette Buiter was erbij en zette hen, terwijl ze uithjigden vlak nu hun finish, op de foto.
SO1: Eugenie Collard - Anne Verbokkem
• in Renee van den Boogert - Max van der Feen - Natascha Fronczek - Agnes de Goede Johan van Klinken - Joke van der Kooi - Corine Leemkuil Job van Riet - Metta Streefkerk Peter van Wegen - Robert Wielinga - Mieke van Florop Manon Tjipjes - Sarah Bauwens - Inge van Beilen - Nadine Bor Helene de Jong - Maarten Alberse - Wietse Huitema Lennart Korporaal - Lisanne van Ophem - Kees van Rhijn Sanne Vergouwen - Eveliene Vlastuin - Kayleigh van der Wilt - Jaap Kleingeld - Michiel Koppe
• uit Maaike Spoor - Max van Essen Babeth Nijenhuis - Rienk Theisens - Saskia van Alphen Ak Schimmel - Eddy Schaap Vera Blok - Hendrik Jan Dooren - Rik Lagerwaard - Jolanda Prijs
Een gewone vrijdagochtend Wie alleen in het weekend roeit, zal zich verbazen over de vele activiteit op weekdagen. Op vrijdagochtenden (zoals op 9 november) is het haast net zo druk als op de zaterdagochtenden. En moet je eens kijken op andere doordeweekse ochtenden.
De Maand van Hemus pagina
november 2012
5
Die sliep nog
Te vroeg voor de Grachtengordel
Geholpen door het extra uurtje wintertijdtijd stonden zondag 28 oktober 21 roeiers fit en uitgeslapen gereed in de villa voor de uitsmijter van het jaar: de Amsterdamse grachtentocht. -- door Joop Caljouw Bij de koffie ging de tulband van Ineke er in als koek en dankzij duidelijke aanwijzingen en de stuurmanskunsten van de chauffeurs stonden we met z’n allen even na negen uur in de botenloods van Roeivereniging De Hoop aan de Amstel. In een mum van tijd lagen er zes wherry's in het water van de Amstel. Dat dan de ijverigste sjouwers het laatst vertrekken, is logisch. Dat voor hen dan de oudste boot overblijft is het gevolg van de vrije bemanningskeuze. Hoe
dan ook, iedereen genoot van de stralende zon en het prachtige water. Er was op dit vroege uur nog nauwelijks een bewoner van de grachtengordel op straat, laat staan een toerist. We hoefden dus ook nog niet ons netste gezicht te trekken, zoals later voor de vele fotografen op al die bruggen. Voor de koffie een keer wisselen op het water was voor sommigen wat moeilijk. De route volgen is niet altijd achter een andere boot aanvaren, maar uiteindelijk kwamen we allemaal via de
Prinsengracht, langs of om de Westelijke Eilanden op de een of andere manier bij café De Smalle voor de enorme porties appeltaart en de uitstekende koffie in het bovenzaaltje. Volgens weerkundigen heeft het tijdens die koffiepauze ook even geregend, maar overigens genoten wij de hele dag van een uitermate plezierig zonnetje en een frisse buitentemperatuur. Na de koffie weer een aantrekkelijke route met veel rondvaartboten en ander waterverkeer, dus er werd wat gevraagd van de stuurman/
vrouw. ’s Lands Zeemagazijn is intussen het beroemde Scheepvaartmuseum geworden en langs de statige Amsterdam voeren wij naar het haventje bij Muziekgebouw aan ’t IJ, alwaar juist de Cellobiënnale in volle gang was. Volop sfeer en veel drukte dus. Op de boot passen is geen straf als je je net warm geroeid hebt en de zon schijnt. Tussen twee en vier uur kun je behalve Artis nog heel veel meer van de stad zien. De meeste roeiers hebben dan ook nog wel wat omwegen gemaakt en daarbij de omge-
ving van het Leidseplein bezocht. Niet velen zullen de waarschuwingsborden voor stremmingen in de wind slaand, helemaal langs het Rijksmuseum, de – rode - Ruijsdaelkade en de Amstelkade zijn gevaren om uit te komen bijna ter hoogte van de Berlagebrug aan de Amsteldijk. Op zondag werd daar niet gewerkt, dus konden we rustig de Amstel opvaren. Spanning en avontuur! Afbeeldingen van afgelegde routes leiden tot prachtige abstracte beelden in Google Earth. Moe en voldaan keerde een ieder huiswaarts. Marieke en Ineke, bedankt!
Roeiferomonen Zondag 30 september het zondagochtendensemble* van Bart, Onno, Jacques, Simon en Lucas zichzelf uitlaten richting Heerenveen. weer eens uitlaten. Het thuisfront had ons vrij gegeven en als uitgelaten honden mogen we dan graag trekken aan riemen van een roeiclub elders. Na avonturen bij oa Gramsbergen, de Laak, Meppen (Duitsland), en de Amstel was het nu tijd om Friesland te verkennen. In de achtertuin van Thialf ligt de roeivereniging Aengwirden; een vereniging met minstens 70 leden, een prachtige botenloods en een pipo hok met 2 w’s maar zonder douche. We werden er bijzonder gastvrij ontvangen door Joost van Bronswijk die ons een skull 4 ter beschikking stelde. Opgestuwd door een stevig windje en gestimuleerd door de intercity die langs ons parcours reed en die we natuurlijk voor wilden blijven kwamen we aan in Akkrum. In Akkrum hebben ze een wereldse kroeg, stamkroeg van een stel hooggeplaatste advocaten, waar wij
ons eveneens opperbest voelden. Omdat de terugweg immer geradeaus was, hadden we ondanks het genoten triple biertje geen moeite de weg terug te vinden. Na de sleutel van de door ons afgesloten loods op de geheime plek gehangen te hebben was het tijd voor een hapje in Lemmer. Na een volgend biertje werden de gesprekken minder zinnig maar des te gezelliger. De gerookte zalm beviel ons best. Pas de volgende ochtend in de krant bleek waarom die in de aanbieding was geweest. De Bob bracht ons veilig thuis.Goed gevoel om onze roeiferomonen weer eens achtergelaten te hebben bij een gastvrije roeiclub.Wat ons betreft is Aengwirden zeer welkom bij Hemus. *Het zondagochtendquintet bestaat uit Bart Lohmeijer, Onno Verhoeven, Lucas Kroft, Simon Does en Jacques van Brussel. Ze staan toevallig ook op die volgorde van links naar rechts op de foto.
De Maand van Hemus pagina
november 2012
6
Roeien in de Middeleeuwen In het scheeparcheologisch laboratorium (SAL) van ADC Archeoprojecten in Amersfoort ligt sinds het eind van de zomer een bijzonder blad van een roeiriem. -- door Jos Wassink, foto’s Koos Termorshuizen
vermoedelijk bij de roeiriem hoort. In dezelfde put zijn planken aangetroffen met sporen van pen-en-gatverbindingen en resten van breeuwsel (smurrie die tussen de planken gesmeerd werd om de naden te dichten). Dat alles wijst op een ‘opgeboeide boomstamkano’, denkt Van der Feijst. Denk aan een uitgeholde boomstam als drijflichaam met een overlangse opbouw van planken. Bij een andere scheepsvorm zou je als afval delen van romp of kiel verwachten, en die waren er niet. Dus.
Het werd in Naaldwijk gevonden en is zo’n 1500 jaar oud. Dat wil zeggen: het stamt uit de vroege Middeleeuwen, een periode dat de Romeinen zich hadden teruggetrokken, en dat de bevolking in het hele gebied dat nu Nederland heet was teruggelopen tot zo’n 100 duizend. Lekker rustig misschien, maar dat maakt de kans om iets van ze terug te vinden niet erg groot, legt opgravingsleider Lourens van der Feijst uit. Hij leidde de opgraving bij Naaldwijk (Zuid-Holland) waar de roeiriem gevonden werd. In die tijd, de zesde eeuw na Christus, was dat een duinachtige noordoever (‘Haaglanden’) van de Maas. Een gebied met verschillende riviertjes en een vestiging, getuige de waterput die werd aangetroffen. De wanden van een waterput werden meestal van oude afvalplanken gemaakt, weet Van der Feijst. Maar in dit geval zat er wel een heel bijzonder plankje tussen: een blad van een roeiriem. Nader onderzoek leerde dat het 48 centimeter lange blad fraai gekromd was, en dat de steel ter versteviging als rug achter het blad door liep.
Steel en blad zijn uit één stuk hout gemaakt. Vermoedelijk is daarvoor elzenhout gebruikt vanwege de goede buigzaamheid. Moeilijker te zien is dat de steel een 8-vormige doorsnee heeft door een overlangse groef langs voor- en achterzijde. De archeologen waren verbaasd over zoveel vroegmiddeleeuws raffinement en vakmanschap. “Het roeiblad is qua ontwerp een technisch hoogstandje en vergelijkbaar met
hedendaagse exemplaren. Het blijkt dat men in die tijd roeide met twee riemen (scullen) en goed op de hoogte was van de meest effectieve overbrenging van spierkracht op het water” aldus ADC Archeoprojecten. Hoe wisten mensen uit die tijd over de kromming van een blad en over versteviging zonder kennis van stromingsleer en materiaalkunde? Een ander raadsel betreft de boot die
Maar is een kano niet veel te smal voor het gebruik van een roeiriem? Je moet toch een aardige afstand bewaren tussen handgreep van de riem en de dol om een krachtige haal te kunnen maken. Daarover valt nog niets te zeggen omdat de steel van het blad is afgebroken of afgezaagd voordat het in de put werd verwerkt. Ook vertonen de planken geen sporen van een dol. Er is dus nog wel een en ander uit te zoeken over roeiende Middeleeuwers.
Johan Langelaar en Karin Abelskamp, specialisten conservering van ADC ArcheoProjecten, de verzelfstandigde voortzetting van de Rijksdienst Oudheidkundig Bodemonderzoek ROB
