Nieuwsbrief BT. Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie, Academie voor Technology, Innovation & Society Den Haag, Haagse Hogeschool

Nieuwsbrief BT Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie, Academie voor Technology, Innovation & Society Den Haag, Haagse Hogeschool Colofon:

Deze editie van de Nieuwsbrief BT is bestemd voor alle afgestudeerde bewegingstechnologen, oud-leden van de werkveldcommissie, stagebegeleiders, en belangstellenden van de opleiding Bewegingstechnologie. De Haagse Hogeschool Academie voor Technology, Innovation & Society Den Haag Postbus 13336 2501 EH Den Haag Tel: 070-4458705 E-mail: [email protected]

Onderwerpen: 1. Het expertisecentrum 2. Onderwijsactiviteiten 3. Personele zaken 4. Vanuit het lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving 5. Studente Bewegingstechnologie op de Olympische Spelen in Sotsji 6. Evaluatie Stage Bas Dekker,The Performance Experts 7. Proefstuderen 8. Alumnivereniging 9. Verzending nieuwsbrief 10. Vacaturemelding 11. Adres van de opleiding 12. Paasgroet

1. Het Expertisecentrum

Afgeronde projecten: Half maart hebben veertien vierdejaars studenten Bewegingstechnologie hun stage bij het ECBT afgerond. Binnen het project ‘de perfecte sportrolstoel’ zijn de volgende projecten uitgevoerd:  Yannick van der Ven & Tom Haver Ontwikkelen van een meetprotocol voor de analyse van de rolstoel-atleet interactie tijdens rolstoel basketbalwedstrijden.  Xander van Kooten & Rick van der Meerendonk

Ontwikkelen van een handleiding Optritrack (3D meetsysteem) en het toepassen/uitvoeren van metingen bij rolstoelbasketballers.



Rinus Verhorevoort



Pieter Vervoort

Ontwikkelen van een handleidingvoor de x-IMU(3D hoek registratiesysteem) en het toepassen/uitvoeren van metingen bij rolstoelbasketballers. Ontwikkelen en vervaardigen van de x-IMU behuizing voor montage op sportrolstoelen.

Binnen het project ‘Real time feedback voor een betere schaatsprestatie’ zijn de volgende projecten uitgevoerd:  Rolf Sonnemans en Geesje Dam

Uitvoeren en analyseren van metingen aan de romppositie tijdens het schaatsen (middels het global positioning systeem Igps).

Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014



Cerise Tersteeg (deeltijd, afronding april/mei)

Verificatie van een kniehoekmeter voor schaatsers .

In samenwerking met het lectoraat revalidatie en Sophia Revalidatie zijn de volgende projecten uitgevoerd:  Rolf Sonnemans en Geesje Dam 

Overzicht Kinect games ten behoeve van de revalidatie

Tako Tabak en Joyce van Cappellen

Ontwikkeling van een mobiele steun voor het spelen met het Wii Balance board voor kinderen met een slechte balans. Ontwikkelen van software voor het meten van balans met het Wii balance board.

In samenwerking met InnosportNL, Gerard Sierksema en Othmar Sweers:  Roeland Kruiswijk heeft effectonderzoek gedaan naar de relatie tussen zitpositie en fietsprestatie.  In opdracht van Sophia Revalidatie heeft Jeroen Mengerink een iOS holster ontworpen en vervaardigd dat een ‘device’ (iPhone of Ipod) op de juiste wijze positioneert om een speciaal ontwikkelde ‘app’ feedback te laten geven aan Parkinson patiënten.

Op 11 en 12 maart heeft de Brain Awareness week plaatsgevonden in de Haagse Hogeschool. Deze dagen worden mede georganiseerd vanuit het lectoraat revalidatie. Het ECBT heeft een workshop en diverse demonstraties gegeven. Rinus Verhorevoort en Xander van Kooten hebben de logistiek van het symposium op 11 maart voor hun rekening genomen. Lopende projecten: 

Vanaf 1 januari werkt het ECBT van de Haagse Hogeschool samen met de tennisbiond KNLTB, NOC*NSF, Centrum voor Aangepast Sporten Amsterdam | Reade (CASA) en de Vrije Universiteit (Bewegingswetenschappen) aan wetenschappelijk ondersteuning van de rolstoeltennissers. Jorine Koopman zal de projecten vanuit het ECBT coördineren.



Vanaf 1 februari zal Daphne Wezenberg de onderzoekslijn coördineren die zich gaat bezighouden met onderzoek dat te maken heeft met gezond ouder worden. Dit betekent dat zij het aanspreekpunt zal zijn voor zowel studenten als ook externe partijen die geïnteresseerd zijn om in samenwerking met Bewegingstechnologie onderzoek en projecten op te zetten en uit te voeren binnen de (ouderen)zorg.



Sean van de Velde werkt voor zijn afstuderen aan een Wii controller met externe bediening.



Ralph van Elten werkt voor zijn afstuderen aan een methode om Ipse de Bruggen Gehandicaptenzorg te helpen bij het adviseren van rollators voor patiënten.



Vanaf 10 maart zijn er weer nieuwe studenten begonnen aan een afstudeerproject bij het ECBT: o Bart Koot en Rolf Sonnemans: Aanpassing van een zitting voor een paralympische zeilboot: o Femke Bos: project rolstoeltennis in samenwerking met KNLTB en READE; onderzoek naar hoepels o Joyce van Cappellen: project in samenwerking met Sophia Revalidatie en het lectoraat revalidatie: Balanstraining en CvA o Roeland Kruiswijk: onderzoek naar hardloopprothesen; Project in samenwerking met TU Delft, VU (Bewegingswetenschappen), Frank Jol Orthopedie en de atletiekbond o Jerwin Wieser: rolstoelbasketbal o Rick van Meerendonk; project in samenwerking met Sophia Revalidatie en het lectoraat revalidatie: Golfen met een beperking o Taidgh van der Kraan; project in samenwerking met InnosportNL: Krachttraining en fitness bij volleybal o Tako Tabak; Project in het kader van “Real time feedback voor een betere schaatsprestatie” (in samenwerking met o.a. VU en TUDelft): onderzoek naar critical velocity (snelheid die een schaatser aeroob vol kan blijven houden) in relatie tot de schaatstechniek



Onderzoeksproject “De perfecte sportrolstoel” De afgelopen maand heeft in het teken gestaan van het voorbereiden van metingen en het uitvoeren van testmetingen. Vanaf 16 maart tot en met eind april gaan we officiële metingen doen bij diverse rolstoelbasketbalwedstrijden. Doelstelling is om op basis van de wedstrijden

Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014

een activiteitenprofiel per veldpositie op te stellen. Bij de teams van de Nederlandse eredivisie gaan we op een drietal manieren de wedstrijd in kaart brengen. Er wordt een drietal inertiële sensoren op de rolstoel bevestigd om inzicht te krijgen in afstand, snelheid, versnellingen en rotaties. Daarnaast wordt er een versnellingsmeter op de romp bevestigd om inzicht te krijgen in het gebruik van de romp tijdens de aansturing van de rolstoel. De gehele wedstrijd wordt opgenomen om daarna de beelden te analyseren met behulp van de software DartFish. Naast de metingen in de eredivisie hebben we toestemming gekregen om tijdens de Eastern Tournament Wheelchair Basketball in Blankenberge en de Willi Brinkman Eurocup finale op Papendal in ieder geval videobeelden op te nemen voor de atleet-rolstoel interactie. Hier komen o.a. de nationale teams van Nederland en Canada. 

Van 23 t/m 25 april vindt het Rehabmove congres plaats in Groningen. http://www.rehabmove2014.com/ Annemarie de Witte, Rienk van der Slikke, Daphne Wezenberg en Monique Berger zullen daar presentaties verzorgen en de volgende abstracts zullen in de proceedings verschijnen: o Berger MAM, I van der Burg, J Koopman, A Huber Ankle foot orthosis for a kitesurfer. o Berger MAM, R van der Hooft, M van der Ent, R van Vliet, M Faber Swimming fins for paralympic athletes. o De Witte, AMH, van der Slikke, RMA, Hozemans MJM, Berger, MAM, Veeger, HEJ; “Wheelchair athlete interaction relation to playing position in elite wheelchair basketball”. o van der Slikke, RMA, Lagerberg, AH de Witte, AMH, Bregman, DJJ, Berger, MAM, Veeger, HEJ; “Validity of ambulatory measured wheelchair kinematics”.



Project zwemvinnen voor paralympische zwemmers. Roel van der Hooft heeft zijn stage afgerond, maar zal zich in zijn vrije uren nog bezig houden met het vervolgtraject. Begin maart is er een brainstormsessie gehouden met alle betrokkenen: zwemmers Lisa den Braber en Simon Boer, bondscoach Mark Faber, Ronald van Vliet van Eemland Perfecta Orthopedie, Frank Jol van Frank Jol Orthopedie en Monique Berger van het ECBT. Verschillende mogelijkheden zijn besproken om de bevestiging van de orthese aan de stomp te verbeteren.



In samenwerking met Sophia Revalidatie en Livit Orthopedie wordt maandelijks de Sporttechpoli gehouden. Er moet een hometrainer worden aangepast voor een CVA patiënt, een geamputeerde mevrouw wil graag zwembadprotheses voor vakanties en zwemmen en er is een mevrouw met CP(cerebrale parese), die graag wil hardlopen en schaatsen op noren. We hopen bij de diverse projecten studenten te betrekken. Meld je aan bij [email protected].



Studenten van de opleiding Technische Natuurkunde bij de afdeling Technology Innovation & Society in Delft (Haagse Hogeschool) werken aan de signaalverwerking van een rolweerstandmeter.



Samenwerking met lectoraat revalidatie Op het Brain Injury congres in maart in San Francisco zal Monique Berger twee posters presenteren over onderzoek vanuit het lectoraat: o o

Berger MAM, KL van Stein Callenfels,, AJ de Kloet Wii challenges you. IBIA congress San Francisco 2014. Berger MAM, KL van Stein Callenfels, J Janssen, I Verhoeven, K van Haastrecht, AJ de Kloet The effect of gaming of different treatment goals of youth with acquired brain injury. IBIA congres San Francisco 2014.

2. Onderwijsactiviteiten In januari & februari zijn er weer presentaties van de moduleprojecten. De onderwerpen zijn: Eerstejaars: donderdag 17 april van 8.45-12.00 uur. Onderwerp 1:

Ontwerp en vervaardig verbeteringen aan de papegaai of ontwerp en vervaardig een alternatief voor dit hulpmiddel.

Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014

Onderwerp 2:

Ontwerp en vervaardig een hulpmiddel voor het vervoeren van tenminste twee volle boodschappentassen.

Onderwerp 3:

Ontwerp een systeem waardoor je aan de roeispanen kunt trekken en toch in dezelfde richting vaart als de kijkrichting. Vervaardig een model waarmee het principe kan worden gedemonstreerd.

Tweedejaars: woensdag 23 april van 8.45 – 12.00 uur. Onderwerp 1:

Ontwikkel een meetmethode voor het bepalen van de baan van het momentaan rotatie centrum (centrode) van de flexie/extensie beweging bij een elleboog gewricht.

Onderwerp 2:

Meet en analyseer de bewegingen van de humerus tijdens abductie van de arm met behulp van een accelerometer/gyroscoop of het Optitrack systeem. Ontwerp en vervaardig een model van de schouder/schoudergordel waarmee de relatie tussen tussen de hefhoek van de arm en de rotatie van de arm om zijn lengteas duidelijk wordt.

Voor één derdejaars zij-instromer is er op donderdag 24 april van 8.45 – 12.00 uur een modulepresentatie. Het onderwerp is in samenspraak gegaan en voor de vierdejaars studenten zijn er geen modulepresentaties.

3. Personele zaken Wegens ziekte van Gaby Wullink zal vanaf 1 april tot de zomervakantie Lottie Kuijt-Evers de rol van teamleider bij Bewegingstechnologie op zich nemen. Lottie is Bewegingstechnoloog en Bewegingswetenschapper en heeft ervaring in deze rol bij TNO. Kas Peters is helaas ook langere tijd weg en wordt vervangen door Paul Steijger. Paul is recent afgestudeerd bij Bewegingstechnologie. Hubert Meulman is vader geworden van een blakend gezonde jongen: Pepijn. Wij wensen beiden goede nachten toe. De BT-familie blijft zich uitbreiden, want Dewi Elsakkers is weer terug van zwangerschapsverlof. Het is een meisje geworden met de prachtige naam Charlize. Tijdens de afwezigheid van Dewi heeft Farah Coppola haar werkzaamheden overgenomen. Onze hartelijke dank daarvoor!

4. Vanuit het lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving De WiiBOL: Bruikbaarheidsonderzoek binnen de revalidatie. De WiiBOL is een applicatie om onder meer de zitbalans te trainen voor mensen die niet (lang) kunnen staan. De applicatie maakt gebruik van het Wii Balance Board. Middels interviews en vragenlijsten is informatie ingewonnen van meer dan 30 therapeuten over de praktische toepasbaarheid van de WiiBOL. Een interessante bevinding is dat de therapeuten erg enthousiast zijn over het product en ook daadwerkelijk het nut ervan inzien. De medische ophang- rollator: Ontwikkeling van een rollator waaraan medische apparatuur kan worden opgehangen. Voortbouwend op een eerder project, uitgevoerd in samenwerking mrt de opleiding Human Technology, en in samenwerking met het Bronovo Ziekenhuis, heeft Mijke Braam een vervolgstap gezet door onderzoek te doen naar een optimaal systeem om medische apparatuur vast te maken aan een rollator. Dit systeem zorgt ervoor dat ook de oudere patiënt, die afhankelijk is van medische apparatuur (zoals voedingspompen, zuurstof of een infuus), de mogelijkheid krijgt om op een veilige, en vertrouwde manier actief te worden en te gaan lopen. Uitkomstparameters: Onderzoek naar de meest bruikbare uitkomstparameters van de Silverfit©. De Silverfit is een systeem dat, gebruikmakend van een 3-D registratiesysteem, activerende spellen aanbiedt voor de groep (inactieve) ouderen. Mijke Braam heeft onderzoek verricht naar mogelijke interessante outputparameters die bruikbaar zijn als evaluatiemiddel voor de therapeut. De gevonden

Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014

outputparameters vormen het uiygangspunt voor de optimalisatie voor de therapeutische terugkoppeling vanuit de Silverfit. Het WoW Leefstijlcentrum: Inrichting van een fieldlab. Het WoW Leefstijlcentrum is een plek midden in de Schildersbuurt waar kinderen uitgedaagd worden middels interactieve spellen om lichamelijk actief te zijn. Om deze functionaliteit te optimaliseren en te evalueren wordt het centrum ingezet als een plek waar onderzoek midden in de praktijk kan plaatsvinden (fieldlab). Bart Vennik en Arij Bakker hebben onderzoek gedaan naar de noodzakelijke materiële invulling van een fieldlab. Gamen op de intensive care: Vroeg beginnen met bewegen na een operatie, dat wil zeggen al op de intensive care, is positief voor het herstelproces. In samenwerking met het bedrijf Silverfit en het Bronovo Ziekenhuis wordt gekeken welke aspecten getraind kunnen worden met behulp van functionele virtuele spellen op de intensive care. Eline van Veluwen is als afstudeerder bezig om een aantal spellen te omschrijven die uitgevoerd zouden kunnen worden om patiënten (zelfstandig of onder begeleiding ) te trainen. Toekomstige projecten De medische ophang-rollator: Loes Schilderink zal een eerste stap zetten om een prototype te ontwikkelen voor de medische ophang-rollator. Evaluatie fitplaatsen Den Haag: Binnen een groot onderzoek naar het effectieve gebruik van de aangelegde fitplaatsen in den Haag zal Niels Suij een onderzoek uitvoeren naar de daadwerkelijke fysieke belasting tijdens het gebruik van de fitplaatsen. Thuistraining na een CVA: Het Fitstroke is een circuit- groepstraining dat ontwikkeld is om de fysieke capaciteit van mensen na een CVA te trainen. Mijke Braam en Annie Gembey gaan onderzoeken welke aspecten en op welke manier deze onderdelen middels een game thuis uitgevoerd zouden kunnen worden om zo het trainingsvolume te vergroten. Gymzaal van de Toekomst: In 2016 komt in het Zuiderpark een nieuwe locatie voor sport, bewegen en onderwijs. Op deze sportcampus wordt een living lab ingericht waarin innovaties gericht op bewegen en omgeving kunnen worden ontwikkeld, geëvalueerd en geïmplementeerd. Binnen Gymzaal van de Toekomst wordt een scala van diensten en producten ontwikkeld voor de gymzaal, het schoolplein en het buurtplein die gaan bijdragen aan nieuwe vormen van beweegstimulering.

5. Studente Bewegingstechnologie op de Olympische Spelen in Sotsji Bewegingstechnologie studente Yara van Kerkhof heeft uitstekend gepresteerd bij het shorttrack op de Olympische Spelen in Sotsji. Op de individuele afstanden werd ze 11e op de 500m, 17de op de 1000m en 15de op de 1500m. Bij de 3000m relay werd ze met het team 8e, hier was op meer gehoopt. Yara zal na afloop van dit shorttrackseizoen gaan proberen haar studie bij BT af te ronden.

Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014

6. Evaluatie Stage Bas Dekker, The Performance Experts Evaluatie Stage The Performance Experts

Ik, Bas Dekker, volg de opleiding Bewegingstechnologie te Den Haag. De afgelopen 16 weken heb ik stage gelopen bij The Performance Experts. Aan het einde van mijn stage kijk ik terug op mijn werkzaamheden. De opdracht waaraan ik gewerkt heb, is het maken van een nieuwe, uitgebreidere helppagina voor MyPerfectCoach, een online begeleidingsprogramma voor sporters en coaches. Hierop kunnen zij hun dagelijkse belastingen, resultaten, trainingsprogramma’s en herstel bijhouden. Ik heb nieuwe onderdelen, plaatjes, teksten en achtergrondinformatie toegevoegd. Voor sporters is het nu duidelijker waarom zij dit invullen. Om de helppagina zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de gebruikers, heb ik eerst zelf het programma in gebruik genomen als sporter en als coach. Ik vond het programma erg goed. Het heeft mij geholpen bij het sporten, omdat ik wist of ik hersteld was door de HRV (Heart Rate Variability) metingen. Op 31 december 2013 is de helppagina online gegaan, waarna deze al drie keer is geüpdate door nieuwe mogelijkheden in het programma. De persoonlijke log, trainingsblokken en trainingsprogramma’s zijn uitgebreid, zodat het nog makkelijker is het beste uit sporters te halen. Na het maken van de helppagina ben ik sporters gaan begeleiden via MyPerfectCoach. Hierbij heeft de helppagina mij erg geholpen. De sporters heb ik feedback gegeven. Hierop kreeg ik erg leuke en positieve reacties. Zo gaf een sportster aan dat ze de verbanden niet kon leggen tussen de ingevoerde gegevens. Na haar feedback gegeven te hebben, waarin ik verbanden had gelegd, was zij erg blij, omdat dit meer zei dan alleen de ingevulde gegevens. Naast het maken van de helppagina en het begeleiden van sporters heb ik meegedraaid in het bedrijf. Zo heb ik geholpen bij inspanningstesten, beurzen en evenementen waar een stand van Wattbike stond. Ook heb ik techniektesten uitgevoerd op de Wattbike en stappen gezet in een nieuw design voor MyPerfectCoach. Ik heb zeer genoten, doordat ik betrokken werd in het bedrijf. Zo werd er gevraagd naar mijn mening en kijk op dingen. Hierdoor heb ik veel geleerd over hoe het er in een vernieuwend en innovatief bedrijf aan toegaat. Door het mailen en helpen van klanten, werken in multidisciplinaire groepen, begeleiden van sporters en zelfstandig problemen oplossen en aanpakken, ben ik een volledigere bewegingstechnoloog geworden. Voor dit alles wil ik graag mijn begeleider Erik Landman bedanken.

7. Proefstuderen Middelbare scholieren hebben het niet gemakkelijk. Het aantal vervolgopleidingen is gigantisch en het maken van een keuze valt niet mee. Daarom doet Bewegingstechnologie mee met het proefstuderen, een dag speciaal voor deze groep om te kijken of Bewegingstechnologie bij ze past. Dit jaar is het op 6 en 7 maart geweest. Tegenwoordig moeten studenten voor 1 mei inschrijven, dus dit was ook de laatste keer dit schooljaar. Heeft u nog een zoon, dochter, neef of nicht die voor deze lastige keuze staat? Volgend jaar is er voor de kerstvakantie weer proefstuderen. Kijk op www.hhs.nl.

8. Alumnivereniging

De alumnivereniging Bewegingstechnologie ondergaat een aantal wijzigingen in de bezetting van de bestuursleden. Martine van Dijk (huidige voorzitter) gaat dit jaar aftreden als voorzitter. Als goede mogelijke vervanger voor Martine van Dijk stond Thomas Vissers in de kijker. Recentelijk heeft hij een baan in Groningen gekregen, waardoor hij zal aftreden als bestuurslid. Wie de volgende voorzitter gaat worden, is vooralsnog onduidelijk. De huidige bestuursleden (Martine van Dijk, Nick Kluft, Noeki de Nie, Else Witteman en Mark Schrauwen) proberen een minimum aantal jaarlijkse activiteiten te organiseren. De eerstvolgende activiteit is de BT PUB Quiz.

9. Verzending Nieuwsbrief Deze nieuwsbrief wordt digitaal verzonden aan oud-leden van de werkveldcommissie, afgestudeerde bewegingstechnologen, (oud) docenten, stagebegeleiders, belangstellenden en huidige studenten. Wij vragen daarom dringend om adres - emailwijzigingen of verzoeken om toezending door te geven aan Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014

het secretariaat [email protected]. De nieuwsbrief verschijnt vier keer per jaar. De volgende zal in de maand juli verschijnen.

10. Vacaturemelding Er bestaat een mogelijkheid om een vacaturemelding van bedrijven onder de aandacht te brengen bij afgestudeerden en/of vierdejaars. De vacaturemelding (met nadere omschrijving) kan worden doorgegeven aan het secretariaat. De opleiding zorgt voor de verzending.

11. Adres opleiding De Haagse Hogeschool Academie voor Technology, Innovation & Society Den Haag Opleiding Bewegingstechnologie Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Tel: 070-4458705 e-mail: [email protected]

12. Paasgroet

DE MEDEWERKERS VAN BEWEGINGSTECHNOLOGIE WENSEN U FIJNE PAASDAGEN!!!

Informatiebulletin opleiding Bewegingstechnologie

Nummer 70

Maart 2014