Nieuwe spelers in de markt: PPI marktontwikkelingen Paul Geurtsen 17 april 2012
1. Wie wint de slag om de beschikbare premie klant?
PPI
Verzekeraar Uitkomst van de stemming:
20%
80%
3
Inhoud ¾PPI: de stand van zaken in de markt ¾PPI aandachtspunten onderbelicht in huidig sentiment ¾ Marktomvang ¾ Aandachtspunten voor klanten ¾ Kosten en transparantie
Inmiddels 8 PPI vergunningen verleend
50+ werkgevers
Middel/grootmarkt Gehele markt
Vanaf 1 werknemer 500+ werkgevers
Kleinmarkt abonnementen (execution. only)
200+ werkgevers maatwerk
PPI’s zijn de “wake up call” voor de pensioenmarkt
¾Tanend vertrouwen in pensioenverzekeraars ¾Verhoogde prijs- en kostendruk verwacht ¾Verdergaande transparantie verwacht ¾Verdergaande efficiëntie en eenvoud verwacht Situatie
¾Pensioenmarkt wordt nog meer een vechtmarkt ¾Sentiment PPI’s
PPI: nieuwe uitvoerder voor bestaande beschikbare premieregeling ¾Wet introductie PPI per 1-1-2011 ¾Wet beoogt mogelijkheden voor internationale pensioenen ¾PPI mag zelf geen verzekeringstechnische risico’s lopen of garanties bieden: verzekeraar vereist voor risicodekking overlijden, lang leven, pvi en uitkeringsgaranties. ¾Pensioen zonder risicodekkingen wordt onwenselijk geacht (AFM en politiek) ¾PPI mag zelf geen rendementsgaranties geven in de opbouwfase; wel via een extern fonds waarin de deelnemers beleggen. ¾PPI’s presenteren vermogensbeheer, administratie en verzekeren als losse componenten Product Pensioenopbouw via premie‐overeenkomst Partnerpensioen Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidpensioen Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid Pensioenuitkeringen (lang leven) Garantie op rendement tijdens opbouw Garantie op rendement in uitkeringsfase * Verzekeraar benodigd
PPI Ja Nee * Nee * Nee * Nee * Nee * Nee ** Nee *
**Via vermogensbeheerder
Verzekeraar Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
PPI aandachtspunten onderbelicht in huidig sentiment Aantal UL polissen per jaar in de totale markt ‘on the move’. Onvoldoende(?) markt potentieel in de relevante unit linked markt voor de huidige 8 PPI’s, incl. de 8 relevante verzekeraars
A
Hoeveel PPI’s over 5 jaar winstgevend?
Continuïteitsrisico PPI’s omdat positieve businesscase minimaal aantal polissen vereist. PPI kan slechts ‘basis’- unit linked pensioenregelingen bieden, geen verzekeringsrisico’s, garanties of gecombineerde regelingen. Marktbehoeften juist UL met garanties, en meer budgetteerbare pensioenlasten.
B
Verplichte samenwerking met verzekeraar, vermogensbeheerder en administrateur, betekent een meer complexe organisatie dan hetgeen een reguliere verzekeraar zou kunnen doen.
Aandachtspunten PPI voor klanten
Onzekerheid bij klanten bij faillissement PPI of vermogensbeheerder. Niet het geval bij uitsluitend verzekeraars. Æ aanpassing rangregeling in de maak, geen verplichte separate pensioenbewaarder. Lagere solvabililteitseisen PPI’s risicovoller voor klanten. Eigen vermogenseis wordt naar verwachting strenger: hogere kosten PPI’s als gevolg. Hoe goed is gebonden advisering of zelfs ‘execution only’ als mono-product aanbieder?
C
Huidige tijdelijke kosten- en legacy voordelen van PPI’s zullen afnemen als nieuwe wetgeving komt.
Kosten en transparantie
Sluipende kostengroei door toenemend aantal slapers. Cost of ownership intransparant, vanwege additionele kosten voor implementeren, verlengen, wijzigen wetgeving, aanvullende dienstverlening voor klanten van PPI’s. De vermeende voordelen die PPI’s claimen over transparantie en lage kosten maken zij nog niet waar en zullen worden ingehaald door verzekeraars vanwege ‘netto-staffels’ en prijsverlaging. Gedeelte van kostendekking sommige PPI’s blijkt uit ‘sterftewinst’ te komen, die niet ten goede komt aan nabestaanden maar aan de PPI
PPI aandachtspunten onderbelicht in huidig sentiment A
Hoeveel PPI’s over 5 jaar winstgevend?
Aantal UL polissen per jaar in de totale markt ‘on the move’. Onvoldoende(?) markt potentieel in de relevante unit linked markt voor de huidige 8 PPI’s, incl. de 8 relevante verzekeraars Continuïteitsrisico PPI’s omdat positieve businesscase minimaal aantal polissen vereist.
Grenzen aan het marktpotentieel voor ‘open’ PPI’s Witte vlek (WV)
jaarlijks potentieel
WV: 3.000
jaarlijks potentieel
OPF: 4.000
Optimistisch scenario voor PPI
Reëel scenario voor PPI
OPF markt
VR markt polishouders
Aflopende contracten
Scenario: Polishouders met contractafloop
Overstappers naar andere uitvoerder
NL markt, basis-pensioenregelingen (geen excedent) verplichtstelling blijft nog bestaan
Gedeelte Wil beschikbare premieproduct dat PPI kan uitvoeren (bestaat uit UL->UL en DB->UL) Overstappers
WV: 5.000
Nieuwmarkt, dus zonder conversies van bestaande Stel X 50% OPF: 11.000 Verkoopaandeel verzekeraarsportefeuilles naar hun PPI WV: 3.000 PPI, fair share Beschikbare premiemarkt
OPF: 4.000 PPI markt 14.000
VR: 32.000
VR: 14.000
+
21.000 polissen marktpotentieel PPI
+
48.000 polissen marktpotentieel PPI
Business case PPI valt met berekend marktpotentieel niet positief uit voor aantal aanbieders Uitgaangspunt: minimum omvang van 40.000 – 50.000 polishouders per PPI voor positieve business case Marktomvang PPI markt (reëel scenario – 50% nieuwe markt naar PPI)
Verdeling PPI markt 2016 Reëel scenario
120.000 100.000
10.147
80.000
10.147
60.000 40.000
15.220
20.000 15.220
2012
240.000
30.441
2013
2014
2015
20.294
2016
Marktomvang PPI markt (optimistisch scenario – 75% nieuwe markt naar PPI)
Verdeling PPI markt 2016 Optimistisch scenario
200.000
22.266
160.000
22.266
120.000 80.000
66.799
33.399
40.000 33.399
2012
2013
2014
2015
PPI 1 PPI 2 PPI 3 PPI 4 PPI 5 PPI 6
2016
44.533
PPI PPI PPI PPI PPI PPI
1 2 3 4 5 6
De bekendheid met de Premie Pensioen Instelling (PPI) stijgt, maar de houding t.o.v. PPI wordt minder positief beoordeeld. Bekendheid PPI
Houding ten opzichte van PPI
Werkgevers met een pensioenregeling bij verzekeraar zijn vaker bekend met de PPI dan bedrijven die bij een BPF zitten (33% versus 19%). 100% 80% 60%
5%
25%
20%
100% 13%
80% 28%
weet globaal wat het inhoudt wel van gehoord, maar weet niet wat het inhoudt niet eerder van gehoord
59%
87%
75% 2011
2010
25%
23%
3%
38%
35%
zeer positief positief
60% 40%
neutraal
55%
negatief
41%
zeer negatief weet niet
20%
40%
0%
3%
weet goed wat het inhoudt
35%
40% 20%
3% 10%
Bron: Werkgevers monitor IntomartGfK Dec 2011
0%
8% 1% 11% 2011
9%
7% 3% 10%
11%
2010
B5a: Tot voor kort konden werkgevers alleen via een verzekeraar of een pensioenfonds het pensioen voor haar werknemers regelen. Sinds 2010 is er de mogelijkheid om pensioenen van werknemers te regelen bij een Premie Pensioen Instelling (een PPI). In hoeverre bent u hiermee bekend? B5b: Kunt u aangeven in hoeverre u als werkgever positief of negatief tegenover de komst van Premie Pensioen Instellingen staat?
Basis: B5a: allen 2011: n=536 Basis B5b: pensioen loopt bij verzekeraar: n=228
Bijna 40% van werkgevers met pensioenverzekering heeft interesse in PPI. 18% van alle werkgevers heeft behoefte aan sterk gestandaardiseerde producten. Behoefte aan sterk gestandaardiseerde pensioenproducten
Mate van interesse in PPI
100% 80%
100%
4%
18% 80%
35%
60%
60%
52%
veel interesse 40%
47%
13% 2011
20%
behoefte aan sterk gestandaardiseerde pensioenproducten geen behoefte aan sterk gestandaardiseerde pensioenproducten
40%
weet niet/geen mening
nauwelijks of geen interesse weet niet
20% 0%
enige interesse
Werkgevers met pensioen bij verzekeraar hebben een meer uitgesproken mening: 23% heeft behoefte en 61% niet!
Bron: Werkgevers monitor IntomartGfK Dec 2011
30%
0% 2011
B6: In hoeverre verwacht u dat er bij uw bedrijf interesse zal zijn voor een PPI? B10: Er wordt ook wel gesproken over sterk gestandaardiseerde collectieve pensioenproducten, waarin werkgevers weinig keuze hebben ten aanzien van specificaties van de regeling. Hoe staat u tegenover dit fenomeen?
Basis B6: pensioen loopt bij verzekeraar: n=228 Basis: B10: allen 2011: n=536
Stelling 2 Ik verwacht dat er over 5 jaar meer dan de huidige 8 ‘open’ PPI’s bestaan
Eens (meer dan 8 open PPI’s)
Oneens (8 of minder open PPI’s)
PPI aandachtspunten onderbelicht in huidig sentiment
PPI kan slechts ‘basis’- unit linked pensioenregelingen bieden, geen verzekeringsrisico’s, garanties of gecombineerde regelingen. Marktbehoeften juist UL met garanties, en meer budgetteerbare pensioenlasten.
B
Verplichte samenwerking met verzekeraar, vermogensbeheerder en administrateur, betekent een meer complexe organisatie dan hetgeen een reguliere verzekeraar zou kunnen doen.
Aandachtspunten PPI’s voor klanten
Onzekerheid bij klanten bij faillissement PPI of vermogensbeheerder. Niet het geval bij uitsluitend verzekeraars. Æ aanpassing rangregeling in de maak, geen verplichte separate pensioenbewaarder. Lagere solvabililteitseisen PPI’s risicovoller voor klanten. Eigen vermogenseis wordt naar verwachting strenger: hogere kosten PPI’s als gevolg. Hoe goed is gebonden advisering of zelfs ‘execution only’ als mono-product aanbieder?
Werknemers zeggen extra geld over te hebben voor pensioen zekerheid ¾ “Veel werknemers zeggen bereid te zijn fors hogere pensioenpremies te betalen in ruil voor garanties. In mindere mate om de pensioenuitkering op peil te houden.” ¾ Betalingsbereidheid hoger pensioen handhaving pensioenleeftijd of ligt lager.
Bron: DNB, jan 2011
PPI organisatie complexer dan een verzekeraar. Weegt dit op tegen voordeel goedkoopste verzekeraar te kiezen?
Open vraagstukken PPI’s ¾ Huidige rangregeling geeft PPI-deelnemers geen voorrang bij faillissement. Aanpassing in de maak. Voorstel separate pensioenbewaarder haalt het niet. ¾ Is eis € 225.000 eigen vermogen vodoende? Wordt opgerekt naar € 500.000 + 0,3% pensioenkapitaal (of 0,2% + aansprakelijkheidsverzekering 0,1%). ¾ Gaan PPI’s zich ook aan modellen De Ruiter houden? ¾ PPI’s hebben kostenvoordelen in hun afdracht aan de AFM en DNB t.o.v. verzekeraars omdat zij onder de categorie ‘fondsen’ vallen. ¾ Geven de moederbedrijven van PPI’s een continuiteitsgarantie af in geval van faillissement? ¾ Loopt de PPI tegenpartijrisico van een mogelijk failliet van de vermogensbeheerder?
Stelling 3 PPI is een goede aanvulling op het pensioenaanbod
PPI is een overbodige innovatie
PPI aandachtspunten onderbelicht in huidig sentiment
C
Huidige tijdelijke kosten- en legacy voordelen van PPI’s zullen verdwijnen als nieuwe wetgeving komt.
Kosten en transparantie
Sluipende kostengroei door toenemend aantal slapers. Cost of ownership intransparant, vanwege additionele kosten voor implementeren, verlengen, wijzigen wetgeving, aanvullende dienstverlening voor klanten van PPI’s. De vermeende voordelen die PPI’s claimen over transparantie en lage kosten maken zij nog niet waar en zullen worden ingehaald door verzekeraars vanwege ‘netto-staffels’ en prijsverlaging. Gedeelte van kostendekking sommige PPI’s blijkt uit ‘sterftewinst’ te komen, die niet ten goede komt aan nabestaanden maar aan de PPI
Werkgevers hebben veel behoefte aan kostenbesparingen in de pensioenregeling Met name behoefte bij werkgevers met pensioenregeling bij een verzekeraar (76%) Veel behoefte
Behoeften omtrent pensioenregeling Werkgevers
Zoeken naar kostenbesparingen in pensioenregeling Aangepaste gestandaardiseerde regelingen met minder keuzes
Enige behoefte
Weinig behoefte
45%
21% 12% 7%
Kortere contractduren
7%
27%
Groter deel v.d. advieskosten naar werknemers verplaatsen
8%
25% 22%
Vaker van aanbieder te wisselen bij nieuw 5% contract
19%
enige behoefte
49%
34%
Administratie van regeling/advies over nieuw 4% contract onderbrengen bij verschillende partijen
sterke behoefte
46%
32%
Verplaatsen van groter deel v.d. kosten naar werknemers
0%
27%
20%
55% 52% 61% 62% 40%
60%
geen duidelijke behoefte
80%
7%
66%
10%
44%
10%
41%
11%
34%
14%
33%
13%
26%
14%
24%
100%
weet niet/ geen oordeel
B12: In hoeverre herkent u de volgende behoeften omtrent uw pensioenregeling?
Basis: allen 2011: n=536
In rekening te brengen extra kosten kunnen fors oplopen bij sommige PPI’s. Verzekeraars hebben meer all-in prijs. ¾ Sluimerende kosten voor slapers kunnen na verloop van tijd voor werkgevers erg hoog worden bij een PPI. Voorbeeld: stel werknemers blijven gemiddeld 10 jaar bij dezelfde baas. Dus na 10 jaar evenveel slapers als actieven. Dus bij kosten (slapers 50% vd prijs vd actieven) geen 30-120 euro per deelnemer maar +15 tot +60 euro erbij omgerekend per actieve deelnemer.
¾ Waardeoverdrachten verhogen werkgeverskosten. Voorbeeld: € 150 per individuele RWO +0,5% poliswaarde. Is omgerekend gemiddeld € 5 per deelnemer per jaar (als je uitgaat van baanwisseling om de 10 jaar en 1 op de 3 doet een RWO). Ook deelnemers betalen 0,5% over stel 30.000 waarde, is ook € 150, dus € 5 per deelnemer.
¾ Voor contractverlenging, implementatie, wetswijzigingen vragen enkele PPI’s kosten Voorbeeld: stel een verlenging van een 5 jaarscontract zonder concurrentievergelijking vraagt krap ingeschat 25 uur conform adviesleidraad: € 125 x 25 / 5 jaar / stel 15 deelnemers = € 42 omgerekend per deelnemer per jaar.
¾ Overige extra kosten die we in offertes tegenkomen Overlijden € 387,-, echtscheiding 2x € 250, papieren UPO € 10, aan- en verkoopkosten, kosten pensioenbeleggen ipv sparen, éénmalige kosten bij aanvang € 25 per deelnemer of € 1.250 – 5.000 per contract.
totaalkosten per deelnemer per jaar
Implementatie, wetswijzigingen etc € xx
Contractverlenging € xx Opting out € 5 RWO gemiddeld € 10 Slaperskosten ‘per actieve’ bijv. € 15-60
Basis varieert bijv: € 25-75 of € 30-€120 € 120–240 Goudse all-in
Enkele andere opvallende verschillen tussen PPI’s onderling en met verzekeraars • Grote variatie in prijsopbouw PPI’s onderling en met verzekeraars. • Bij enkele PPI’s komt sterftewinst ten goede aan de PPI, niet (als risicobonus) aan de deelnemers. • Aantal PPI’s hanteert bij risicopremies ‘onbepaalde partner’; verzekeraars ‘bepaalde partner’. • Advieskosten als PPI’s zelf adviseren? • Grote verschillen in kosten vermogensbeheer (ter, aan-, verkoop-, en switchkosten, advisory fee, etc) • Veel verschillen in ‘eenvoudigste’ beleggingsvorm: obligatiefonds, 1 lifecycle, pensioensparen, garantiefonds
Stelling 4 Ik neem in mijn advisering PPI’s mee als serieus alternatief voor verzekeraars
Eens
Oneens
