Rotterdam, 17 april 2012.
Onderwerp: Beantwoording van de schriftelijke vragen van de raadsleden R. Buijt (Leefbaar Rotterdam) en J.L. Ton (Leefbaar Rotterdam) over vervolgvragen verklaring omtrent gedrag voor alle kindgerelateerde subsidies.
Aan de Gemeenteraad. Op 1 maart 2012 stelden de raadsleden R. Buijt en J.L. Ton (beiden Leefbaar Rotterdam) ons schriftelijke vragen over verklaring omtrent gedrag voor alle kindgerelateerde subsidies. Inleidend wordt gesteld: “De Schiedamse softbaltrainer Jeroen H. is vorige week opgepakt voor het seksueel misbruik van twee minderjarige meisjes. Leefbaar Rotterdam is geschokt door dit bericht. De softbaltrainer is bij diverse sportverenigingen werkzaam geweest. In de beantwoording van de schriftelijke vragen inzake ‘verklaring omtrent gedrag voor alle kindgerelateerde subsidies’ geeft u aan, de raad in het eerste kwartaal van 2012 te informeren over de wijze waarop de bewustwording kan worden vergroot, wat organisaties zelf kunnen doen en op welke wijze de gemeente hieraan het meest effectief kan bijdragen. Er zit wat ons betreft teveel tijd tussen de beantwoording van de vragen, het informeren van de raad en het daadwerkelijk nemen van stappen.” Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording: Vraag 1: Is de Schiedamse softbaltrainer ook bij Rotterdamse sportverenigingen werkzaam geweest? Zo ja, zijn er signalen dat de trainer zich ook in Rotterdam schuldig heeft gemaakt aan seksueel misbruik? Antwoord: Of de betreffende softbaltrainer bij een Rotterdamse sportvereniging werkzaam is geweest is het College niet bekend. Er is geen algemeen register van vrijwilligers in de sportbranche beschikbaar en ook stichting Rotterdam Sportsupport houdt hierover geen gegevens bij. Het onderzoek bij de politie loopt nog en vooralsnog zijn er bij ons geen signalen bekend dat de trainer in Rotterdam ook slachtoffers heeft gemaakt. Vervolgens wordt gesteld: “Wij zijn van mening dat alhoewel slechts een klein percentage van de organisaties binnen het vrijwilligersdomein een gemeentelijke subsidie ontvangt, een verklaring omtrent gedrag verplicht moet worden gesteld. Elk misbruikt kind is er namelijk één teveel en de gemeente dient er daarom alles aan te doen om misbruik te voorkomen. De verplichting uitspreken naar verenigingen die geen banden met de gemeente Rotterdam hebben is lastiger.” Vraag 2: Bent u bereid Rotterdamse verenigingen die met kinderen werken aan te sporen om een VOG te vragen van hun medewerkers? Graag een toelichting.
Registratienummer dienst: 0382 Behandelaar: J. Dirkzwager, 010-4339554
raadsvergadering van: raadsstuk
11-04-2012 pagina 1
Antwoord: Zoals u kunt lezen in bijgevoegde wethoudersbrief (waarmee de raad zoals beloofd in oktober 2011 nader wordt geïnformeerd) is het aanvragen van een VOG met ingang van 1 januari 2012 gratis voor vrijwilligers bij jeugdkampen, sportclubs en scouting. Voor de overige gevallen, die niet onder deze regeling vallen, is het vanaf deze datum mogelijk een VOG digitaal aan te vragen (waardoor de kosten per VOG gedaald zijn van € 30,05 naar € 24,55). Deze ontwikkelingen maken het voor deze organisaties aantrekkelijk om gebruik te gaan maken van een VOG. Via de vrijwilligerscentrales en Rotterdam Sportsupport zal het gebruik van een VOG dan ook actief worden gestimuleerd. Rotterdam Sportsupport zal (zodra de uitvoering van de gratis VOG landelijk zal zijn geregeld) via haar reguliere kanalen (website, nieuwsbrief en social media) communiceren dat het aanvragen van een VOG gratis is en wat het belang ervan is. Daarnaast zal er aandacht worden besteed aan het onderwerp in de individuele en netwerkgesprekken die Rotterdam Sportsupport voert met de verenigingen. Voor de Schoolsportverenigingen en de Sportplusverenigingen, waarbinnen veel met jeugd wordt gewerkt, zal Rotterdam Sportsupport de VOG wel verplicht stellen. Vraag 3: Bent u bereid er landelijk op aan te dringen de VOG voor verenigingen die met kinderen werken verplicht te stellen? Antwoord: De landelijke politiek heeft kort geleden de stap gezet om de VOG gratis te maken voor jeugdkampen, sportclubs en scouting. Dat is een mooie stap vooruit: veel verenigingen willen de VOG invoeren, maar de kosten ervan waren een belemmering. Verenigingen die van deze regeling gebruik willen maken dienen tevens een breder integriteitsbeleid te voeren. Zij kunnen zich hiervoor aansluiten bij het project “In Veilige handen” dat een stappenplan opgesteld heeft voor het voeren van een gedegen preventiebeleid van misbruik. Ook Rotterdam is voorstander van het stimuleren van verenigingen om (naast het vragen van een VOG) een goed integriteitsbeleid te voeren. Voor scholing en ondersteuning kunnen sportverenigingen in Rotterdam zich wenden tot De Heuvel en Rotterdam Sportsupport. Op dit moment hebben deze organisaties geen expliciete opdracht om verenigingen op dit vlak te ondersteunen. Zij pakken dit op vanuit hun brede ondersteuningsdoelstelling. Een verplichting is nuttig als deze ook te handhaven is. Het verplicht stellen van de VOG voor verenigingen die met kinderen werken is lastig uitvoerbaar aangezien de controle op deze verplichting vrijwel onmogelijk is. Er is immers geen registratie van vrijwilligers op basis waarvan gecheckt kan worden of zij over een VOG beschikken. Overigens biedt een VOG slechts bescherming tegen personen waarvan een justitieel gegeven is opgenomen in het Justitieel Documentatie Systeem en kan niet voorkomen dat zogenaamde ‘first offenders’ met kinderen in aanraking komen. De conclusie luidt dat in plaats van investeren in een verplichte VOG, beter geïnvesteerd kan worden in de ondersteuning van verenigingen bij de implementatie van het landelijke ‘In veilige handen’ beleid. Naast het werken met de VOG, gaat het dan ook om gedragsregels, het in kaart brengen van en aanpakken van onveilige plekken op en rondom de vereniging enzovoort.
Registratienummer dienst: 0382 Behandelaar: J. Dirkzwager, 010-4339554
raadsvergadering van: raadsstuk
11-04-2012 pagina 2
Vervolgens wordt gesteld: “In het eerste kwartaal van 2012 wordt de raad verder geïnformeerd.” Vraag 4: Kunt u hierin meenemen per wanneer de maatregelen, die de gemeente zal nemen om het meest effectief bij te dragen aan het voorkomen van misbruik van kinderen, in zullen gaan? Antwoord: In de bijgevoegde wethoudersbrief kunt u lezen dat in 2012 het onderwerp kindermishandeling door professionals die met kinderen werken (waaronder seksueel misbruik) via het Servicepunt Ketensamenwerking bij organisaties onderwijs, zorg en welzijn onder de aandacht zal worden gebracht. Ook kunt u in deze brief lezen dat in 2011 is gestart met het aanbieden van een themaavond “In veilige handen” aan sportverenigingen, waarbij het voorkomen en signaleren van misbruik centraal staat. In 2012 zal deze thema-avond op deelgemeentelijk niveau worden aangeboden. In bredere zin werkt Rotterdam Sportsupport al aan een veilige omgeving van kinderen door de inzet van een pedagoog bij sportverenigingen. Op basis van de pilot met de inzet van deze pedagoog, wordt een handboek pedagogisch klimaat voor verenigingen opgesteld en is de ambitie om deze inzet verder uit te breiden. Organisatie De Heuvel (adviesbureau voor jeugd- en jongerenwerk) ondersteunt in Rotterdam vrijwilligersorganisaties. Zij bieden de cursus ‘Voorkomen van misbruik van jeugd: een gezamenlijke verantwoordelijkheid’ aan. In 2011 zijn door De Heuvel 54 vrijwilligers getraind van 10 verschillende verenigingen. Ook in 2012 worden deze trainingen aangeboden. De gemeente stimuleert naar onze mening met bovenstaande activiteiten verenigingen voldoende om gebruik te maken van een gratis VOG en biedt organisaties die met kinderen werken voldoende mogelijkheden om de bewustwording en kennis van het risico van seksueel misbruik te vergroten. Daarnaast biedt de gemeente sportverenigingen voldoende algemene ondersteuning in het creëren van een goed pedagogisch klimaat. Burgemeester en Wethouders van Rotterdam, De secretaris,
De burgemeester,
A.H.P. van Gils
A. Aboutaleb
Registratienummer dienst: 0382 Behandelaar: J. Dirkzwager, 010-4339554
raadsvergadering van: raadsstuk
11-04-2012 pagina 3
H.M. de Jonge Wethouder Onderwijs, Jeugd en Gezin Bezoekadres: Stadhuis Coolsingel 40 Rotterdam Postadres: Postbus 70012 3000 KP Rotterdam Website: www.rotterdam.nl
Aan de Commissie Jeugd, Onderwijs, Cultuur en Sport
E-mail:
[email protected] Fax: (010) 433 02 32 Inlichtingen: Telefoon: 010-4339966 Dienst: Gemeentelijke Gezondheidsdienst Rotterdam-Rijnmond Uw brief van: Ons kenmerk: 0382 Betreft: beantwoording nog openstaande vragen VOG Datum:
Geachte commissieleden, Op 18 juli 2011 stelden de raadsleden R. Buijt (Leefbaar Rotterdam) en mevr. J.L. Ton (Leefbaar Rotterdam) schriftelijke vragen over de verklaring omtrent gedrag (VOG) voor alle kindgerelateerde subsidies. Naar aanleiding van deze raadsvragen is op 4 oktober in de beantwoording toegezegd dat in het 1e kwartaal 2012 antwoord zal worden gegeven op de volgende vragen: 1. Kan een VOG als subsidievoorwaarde in de welzijnssector worden ingevoerd? 2. Heeft het invoeren van VOG als subsidievoorwaarde bij vrijwilligers voldoende effect? 3. Wat kan de gemeente doen om de bewustwording van het risico van seksueel misbruik van kinderen bij organisaties die met kinderen werken vergroten? In deze brief wordt antwoord op bovenstaande vragen gegeven. Op 1 maart 2012 stelden dezelfde raadsleden vervolgvragen over de verklaring omtrent het gedrag voor alle kindgerelateerde subsidies. Voor beantwoording van deze vragen verwijs ik u naar het Raadsvoorstel van 3 april 2012. Vraag 1 Kan een VOG als subsidievoorwaarde in de welzijnssector worden ingevoerd? In Rotterdam zijn de deelgemeenten inhoudelijk verantwoordelijk voor het welzijnswerk. Het onderwerp verplichte VOG als subsidievoorwaarde bij het werken met kinderen is in december 2011 besproken tijdens het ambtenaren overleg JONG (overleg tussen deelgemeenten en gemeentelijke diensten). Het belang van een VOG werd door de aanwezigen onderkend en afgesproken is dat de mogelijkheden tot het opleggen van de subsidievoorwaarde binnen de deelgemeenten in gang zal worden gezet. Er zijn overigens al welzijnorganisaties die standaard een VOG vragen (bijvoorbeeld Stichting Welzijn Feijenoord). Omdat in dit overleg niet alle deelgemeenten waren vertegenwoordigd, zal het onderwerp later dit jaar terugkeren op de agenda.
Conclusie: Het is mogelijk om bij subsidiëring van instellingen die met kinderen werken, het opnemen van een VOG als voorwaarde te stellen. Onderzocht zal worden welke mogelijkheden er in Rotterdam zijn om bij kindgerelateerde subsidies een VOG van alle betrokken professionals te eisen. Vraag 2 Heeft het invoeren van VOG als subsidievoorwaarde bij vrijwilligers voldoende effect? De gemeente Rotterdam subsidieert vrijwel geen vrijwilligerswerk en in de sporadische gevallen dat een subsidierelatie bestaat betreft het accommodatie of éénmalige activiteiten. Het gebruik van een VOG als subsidievoorwaarde zal daarom te weinig effect hebben. Het aanvragen van een VOG is met ingang van 1 januari 2012 gratis voor vrijwilligers bij jeugdkampen, sportclubs en scouting. Voor de overige gevallen, die niet onder deze regeling vallen, is het vanaf deze datum mogelijk een VOG digitaal aan te vragen (waardoor de kosten per VOG gedaald zijn van € 30,05 naar € 24,55). Deze ontwikkelingen maken het voor deze organisaties aantrekkelijk om gebruik te gaan maken van een VOG. Via de vrijwilligerscentrales en Rotterdam Sportsupport zal (zodra de uitvoering van de gratis VOG landelijk zal zijn geregeld) het gebruik van een VOG dan ook op de volgende wijze actief worden gestimuleerd: Rotterdam Sportsupport zal via haar reguliere kanalen (website, nieuwsbrief en social media) communiceren dat het aanvragen van een VOG gratis is en wat het belang ervan is. Daarnaast zal er aandacht worden besteed aan het onderwerp in de individuele en netwerkgesprekken die Rotterdam Sportsupport voert met de verenigingen. Voor de Schoolsportverenigingen en de Sportplusverenigingen, waarbinnen veel met jeugd wordt gewerkt, zal Rotterdam Sportsupport de VOG wel verplicht stellen. Ook landelijke koepelorganisaties (zoals bijvoorbeeld Scouting Nederland) adviseert de bij hen aangesloten verenigingen om een VOG te vragen. Conclusie: het invoeren van een VOG als subsidievoorwaarde bij alle vrijwilligers die met kinderen werken heeft onvoldoende effect. Wel wordt vanuit gemeentelijke kant het gebruik van een VOG door vrijwilligersorganisaties en sportverenigingen zoveel mogelijk gestimuleerd en, waar mogelijk en effectief, verplicht gesteld. Vraag 3 Wat kan de gemeente doen om de bewustwording van het risico van seksueel misbruik van kinderen bij organisaties die met kinderen werken vergroten? Bewustwording van organisaties onderwijs, zorg en welzijn vindt plaats via het Servicepunt Ketensamenwerking van de GGD. Dit Servicepunt organiseert netwerkbijeenkomsten voor aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling op thema, sector of gebiedsniveau. In 2012 zal het onderwerp kindermishandeling gepleegd door professionals die met kinderen werken (waaronder seksueel misbruik) aan bod komen. In Rotterdam zijn ongeveer 400 sportclubs. Rotterdam Sportsupport levert behalve bestuurlijke, organisatorische en financiële ondersteuning aan sportverenigingen ook een bijdrage aan sociale vraagstukken (zoals veiligheid van kinderen). In 2011 is er gestart met het aanbieden van een thema-avond “In veilige handen” waarbij het voorkomen en signaleren van misbruik centraal staat. Inmiddels is er vanuit diverse deelgemeenten gevraagd om deze thema-avond deelgemeentelijk aan te bieden aan verenigingen. In samenwerking met De Heuvel (adviesbureau voor jeugd- en jongerenwerk) zal hier invulling aan worden gegeven.
In bredere zin werkt Rotterdam Sportsupport aan een veilige omgeving van kinderen door de inzet van een pedagoog bij sportverenigingen. Op basis van de pilot met de inzet van deze pedagoog, wordt een handboek pedagogisch klimaat voor verenigingen opgesteld en is de ambitie om deze inzet verder uit te breiden. Organisatie De Heuvel ondersteunt in Rotterdam vrijwilligersorganisaties. Zij biedt de cursus ‘Voorkomen van misbruik van jeugd: een gezamenlijke verantwoordelijkheid’ aan. In 2011 zijn door De Heuvel 54 vrijwilligers getraind van 10 verschillende verenigingen. In overleg met Rotterdam Sportsupport is De Heuvel ook actief binnen deelgemeenten en sluit aan bij overleg met sportverenigingen om hen te adviseren over de manier waarop binnen de vereniging aandacht kan worden besteed aan het onderwerp. Zij maken daarbij gebruik van de landelijk ontwikkelde toolkit In Veilige Handen. Conclusie: De gemeente biedt met bovenstaande activiteiten organisaties die met kinderen werken voldoende mogelijkheden om de bewustwording en kennis van het risico van seksueel misbruik te vergroten en biedt organisaties daarnaast ondersteuning in het creëren van een goed pedagogisch klimaat.
Met vriendelijke groet,
H.M. de Jonge Wethouder Onderwijs, Jeugd en Gezin
