2013-2018
Theo Visser
Projectplan Zuidwijk-Pendrecht Nieuwe gemeenschapsvorming
In dit document worden de mogelijkheden verkend om een nieuwe geloofsgemeenschap te vormen in Zuidwijk-Pendrecht
Projectgroep Guus Ruijl, Johan Bos, Bert Davelaar en Theo Visser
0
Inhoudsopgave
Visie
2
1
Wat zien we voor ons?
2
2
Wat is er op dit moment?
2
Missie
3
3
De inhoud
4
4
De vorm
5
5
De samenleving
6
6
Kerk met anderen
6
Strategie
7
7
Waar willen we samen leven?
7
8
Met wie willen we samen leven?
7
9
Wat kost dit en wat levert het op?
7
10
Op welke manier willen we dit doen?
8
Conclusie
11
Bijlagen
12
1
Demografische gegevens
12
2
Kostenraming
12
Voetnoten
13
1
Visie In de visie zien we een plaatje voor ons waar we van dromen. Omdat we mogelijkheden zien om de kerk opnieuw te zien groeien in de komende jaren schetsen we wat we voor ons zien.
1 Wat zien we voor ons? Wij zien voor ons dat in de wijk Zuidwijk-Pendrecht een nieuwe bloeiende geloofsgemeenschap ontstaat naast de oudere Protestantse kerk die daar al is. We zien voor ons dat nieuwe mensen toetreden. Deze gemeenschap is intercultureel van aard en bemoedigt de bestaande kerken om te blijven geloven in de eeuwenoude missie van de kerk, waar de hartslag van het leven te vinden is.
2 Wat is er op dit moment? In Zuidwijk en Pendrecht is een relatief kleine en vitale groep grotendeels ouderen overgebleven. In wijkgemeente Slinge van de Protestantse gemeente te Rotterdam-Zuid wordt het beleidsplan ‘Zuidwest op Weg naar 2015 ‘ uitgevoerd. In dit plan wordt toegewerkt naar een fusie met Protestants Charlois. Bovendien is het ook belangrijk dat de bestaande wijkgemeente Slinge geborgd wordt. Er zijn structurele oecumenische contacten met de Rooms-Katholieke kerk in de wijken. In Zuidwijk-Pendrecht (en Heijplaat) is een actieve kern. Wel is de Protestantse wijkgemeente de laatste jaren steeds meer aan het vergrijzen. We willen niet toestaan dat er een situatie ontstaat dat we ons gaan bezinnen op de vraag wie als laatste het licht uitdoet. Omdat we geloven in een nieuw elan voor de kerk van de toekomst zien we nieuwe mogelijkheden om deze gemeenschap vorm te geven. Missionair-diaconaal plan Er is sinds mei 2010 een missionair- diaconaal plan waaraan Guus Ruijl en Johan Bos ieder 7,2 uur per week werken. Dit plan geeft extra aandacht aan de inloophuizen, de Vierende gemeente, de communicatie intern en extern, het Samen Maaltijd houden, het kerkgebouw als missionair vertrekpunt en de relatie Kerk en school. Er kan gekeken worden hoe gemeenschapsvorming en dit plan aanvullend op elkaar kunnen werken. Uit het Beleidsplan van de PgRZ (Protestantse gemeente Rotterdam-Zuid) De PgRZ is in Rotterdam-Zuid een kleine minderheid met een rijke historie. Mede op grond daarvan wordt zij in de samenleving gerespecteerd. Demografisch gesproken is de prognose voor de PgRZ verontrustend. Een groot deel van haar belijdende leden is ouder dan 70 jaar, terwijl jongeren nauwelijks vertegenwoordigd zijn. Dit betekent dat de PgRZ voor de uitdaging staat op zo verantwoord mogelijke wijze haar organisatie aan te passen. Uitgangspunt daarbij is de inzet om zo lang als mogelijk trouw te blijven aan de gemeenteleden die de afgelopen decennia de gemeente gevormd en gedragen hebben. Tegelijk staat de PgRZ voor de uitdaging in de stadssamenleving de getuigenis aangaande Christus te laten horen. Dit vraagt om durf, elan en inzet. Deze inzet staat echter op gespannen voet met de feitelijke situatie van de gemeente. Getracht zal dan ook moeten worden opnieuw jongeren en andere groepen voor de gemeente van Jezus christus te interesseren en zo mogelijk te winnen. Ook voor deze uitdaging staat de PgRZ.
2
Financieel beleid In de centrale gemeente kunnen drie soorten geldmiddelen onderscheiden worden: - De centrale bestemmingsfondsen - De wijkfondsen - Het levende geld Ten aanzien van deze drie categorieën wordt het volgende beleid aangehouden. De centrale bestemmingsfondsen blijven geoormerkt voor het oorspronkelijke doel. De wijk gebonden fondsen kunnen worden ingezet na overleg met en instemming van de centrale colleges voor extra voorzieningen in de wijkgemeente die aanvullend zijn op de basisvoorziening en die ten doel hebben de toekomst van de wijkgemeente te versterken, te voorzien in de bestaande noden e.d. Profielen De AK (Algemene Kerkenraad) heeft met de RCBB afspraken gemaakt over de inzet van het vermogen. Binnen nader bepaalde voorwaarden (belangrijk daarbij is vooral, dat de “normale” exploitatie niet in gevaar mag komen) mag een deel van het vermogen gebruikt worden. De betreffende wijkgemeente kan bij de AK voorstellen indienen voor de projecten die uit het vermogen gefinancierd worden. De projecten dienen gericht te zijn op de toekomst van de gemeente in de stad. Projecten dragen zo bij aan de noodzakelijke profilering en het voorbestaan van de gemeente in de stad. Projecten hebben een gemaximeerde tijdsduur. Om kapitaal aan het vermogen te kunnen onttrekken dienen de projecten ook de goedkeuring van het College van Kerkrentmeesters te hebben. Dat college beoordeelt volgens door hem vast te stellen criteria of het beoogde project een verantwoorde exploitatie niet hindert. De AK wil met kracht deze inzet van de vermogens ondersteunen. De AK zal dan ook de wijkgemeenten aansporen met plannen in dit kader te komen.
Missie In haar visienota van 2012 “De hartslag van het leven” verwoordt de Protestantse Kerk in Nederland de vragen waar we in deze tijd tegen aan lopen. Ze zegt daar: “Er was een tijd dat de kerk wel vanzelf leek voort te leven. Die tijd is voorbij. Op veel plaatsen kraakt het kerkelijk leven in al zijn voegen. Het einde van de vanzelfsprekendheid brengt bij velen onzekerheid en verwarring. Vraag je kerkmensen waar de kerk voor dient, dan blijft het te vaak stil. En het wordt nog stiller na de vraag ‘Wat geloof je?’ Dat kan voortkomen uit twijfel over de zin en inhoud van het geloof. Vragen als ‘hoe is het bestaan van God te rijmen met zo veel leed in de wereld, en is geloof wel nodig om goed te leven’, maken geloof voor velen een aanvechtbare zaak. Er is ook twijfel over de toekomst van de eigen gemeente. Wie zit er morgen nog aan de tafel om leiding te geven? Wie doet overmorgen de deur open? Deze vragen dragen velen als een last op de schouders. Tegelijk zullen velen zich helemaal niet herkennen in dit beeld. Grote groepen van vooral jongeren vinden zelfs dat we moeten ophouden met kreunen en steunen. Groepen die weten dat we een minderheidskerk zijn, maar die met goede moed en liefde de hand aan de ploeg willen slaan. Wat willen we met deze visienota? Het doel van deze visienota is moed geven om te geloven en (nieuwe) zin geven om kerk te zijn. Niet door iets nieuws
3
te verzinnen of een truc toe te passen. Dat helpt hooguit even. Wel door terug te gaan naar de bron, de oorsprong, de kern van de kerk, de Heer van de kerk.”i De 4 speerpunten van deze visienota zijn: de inhoud, de vorm, de samenleving en kerk met anderen. Deze 4 speerpunten zijn de basis voor de nieuwe kerkvorm die we voor ons zien.
3 De inhoud Wat de kerk drijft is de inhoud van het goede nieuws. “Wat we ‘om niet’ hebben ontvangen, is bedoeld om ‘om niet’ door te vertellen. Aan jonge mensen: zij mogen te midden van alles wat ze te horen krijgen het unieke verhaal van ‘God met ons’ niet missen. Aan volwassenen die vragen naar zin en levensvervulling en voor wie veel aanbod is op de ‘relimarkt’. Het beste aanbod van de God van Israël, de Vader van Jezus Christus, is voor iedereen. De kerk wordt aan alle kanten uitgedaagd om te verantwoorden waar zij in gelooft. Vaagheden worden daarbij niet geaccepteerd. We zullen aan de allergie voor waarheid en overtuiging voorbij moeten komen. Niet omdat we zo zeker zijn van onze zaak, nooit twijfelen of op alles een antwoord hebben. Alsof dat de norm kan zijn. Maar omdat we geroepen zijn om te getuigen van wat ons door God geschonken is en bedoeld is voor alle mensen.”ii Omdat we geroepen zijn dit getuigenis in een nieuw millennium door te geven op een manier die past bij deze tijd mogen we daarin zoeken naar nieuwe wegen. Maar wel in continuïteit met het verleden. Dit kan op allerlei manieren. De laatste tijd ontstaan allerlei nieuwe gemeenschapsvormen, waar in de praktijk blijft dat meerdere toetreders hun weg vinden tot het lichaam van Christus. In Rotterdam zijn sinds 2000 in totaal 8 nieuwe kerkplantingen gestart waar van 4 in de context van de Protestantse Kerk in Rotterdam: pioniersplek op Kop van Zuid van de PgRZ, Geloven in Spangen, Noorderlicht en Licht op Zuid van de PgRZ. De andere 4 zijn ICF Rotterdam, Meer dan BeverWAARD, Thuis in West en Leef!. Qua inhoud formuleren we onze opdracht als volgt. We voelen ons geroepen om in de sterk veranderende context van Rotterdam‐Zuid, solidair met de mensen die er wonen en werken, biddend, in afhankelijkheid van de Geest6, – de vrede te zoeken voor de stad;7 – recht te doen, trouw te betrachten en nederig de weg te gaan van onze God8; – Jezus Christus te belijden als Heer en Verlosser9; – Gods grote daden te verkondigen10; – en (mensen uit) alle volken te maken tot leerlingen van Jezus, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, en hun te leren zich te houden aan alles wat Jezus ons heeft opgedragen.11iii Identiteit Missie en visie van de gemeente gaan uit van een aantal kernwaarden: 1. Roeping De gemeente is niet zomaar op Zuid maar stelt participerend in de Missio Dei doelbewust het Evangelie present en nodigt mensen uit leerlingen van Jezus Christus te worden. 2. Solidariteit De inzet bij het contact met mensen ligt niet primair bij verschillen maar bij het samen mens‐zijn en gemeenschappelijke belangen. 3. Koninkrijk van God
4
Het evangelie is er voor de hele mens: van relaties, opvoeding, gezondheid, belastingformulieren, milieu, timemanagement, tot innerlijk vrede en omgang met God. 4. Gerechtigheid en trouw De gemeente bestaat uit mensen uit één stuk op wie gerekend kan worden in vriendschappen, tijden van nood en situaties van onrecht. 5. Jezus Christus is Heer, Verlosser en Voorbeeld De gemeente belijdt Jezus als opgestane Heer en Verlosser en volgt Hem als haar grote Voorbeeld. Zij gaat niet uit de weg dat deze boodschap door mensen ook als “steen des aanstoots” ervaren kan worden. 6. Gemeenschap De gemeente gelooft dat gemeenschap fundamenteel is voor het christelijk geloof. Daar wordt geluisterd naar het apostolisch getuigenis, de Maaltijd gevierd, bezittingen gedeeld en gemeenschappelijk gebeden. De Geest deelt er zijn gaven uit en het discipelschap van Christus wordt er geleerd. 7. Culturele diversiteit Doet de volle rijkdom van het evangelie verstaan: De uitdagende kanten van verschillende culturen samengebracht in een gemeente worden in het licht gehouden van Efeze 3:18, 19 (“samen met alle heiligen”) en Johannes 10:16 (“schapen van andere stal, één kudde”) 8. Semper Reformanda (blijvende vernieuwing) De gemeente dient bereid te zijn te blijven vernieuwen naargelang de context daarom vraagt. Zij doet dat in gesprek met de Bijbel, andere bronnen van het christelijk geloof, gemeenteleden en de context. 9. Ecclesiaal (kerkelijk) De gemeente is verbonden met de Protestantse Kerk en als zodanig verbonden met de wereldwijde kerk. In de gemeente wordt het besef gekweekt dat men lid is van de kerk van alle plaatsen en tijden.iv 4 De vorm Vanuit het besef van de grote waarde van de inhoud zoeken we vandaag de dag opnieuw naar vormen die aansluiten bij de tijd waarin we leven. “Het woord van Jezus over de twee of drie die in Zijn naam bijeen zijn, geeft vrijheid om de kerk ‘opnieuw uit te vinden’. De concentratie op de kern geeft ruimte in de vorm. Zeker, we moeten zuinig zijn op goede vormen. Een goede kerkorde of orde van dienst verdient de voorkeur boven wat aanrommelen. Beproefde vormen van kerkzijn die vaak intens worden beleefd zijn het waard om voort te zetten. Maar vormen zijn in Jezus’ naam flexibel, een traditie is in Jezus’ naam iets levends. De Geest geeft ons de gaven die we nodig hebben, ook de gave om vormen te vinden die passen bij de tijd. Onze vormen kunnen anderen afstoten. Zonder dat we het door hebben, sluiten we zo hele groepen mensen in onze samenleving buiten. We hebben de Geest hard nodig om ons te helpen kerk te zijn voor onze tijdgenoten, voor (leeftijds)groepen die verder van onze huidige kerkelijke cultuur af staan. Experimenten met nieuwe vormen van kerk zijn gewenst. Creativiteit, met goede smaak en kwaliteit, moet een kans krijgen. Het roer tijdig omgooien, sluit meer aan bij het leven volgens de Geest dan star doorkoersen. Gelukkig zien we deze creativiteit opbloeien. De Geest is ons steeds weer te hulp gekomen en we zien geloof opbloeien en kerk ontstaan op de meest onverwachte momenten en plaatsen. Wij geloven dat de Geest dat in de toekomst zal blijven doen en willen ons daar dienstbaar aan maken.”v In de Protestantse Kerk in Nederland is de laatste tijd veel ruimte ontstaan om deze nieuwe vormen van gemeenschap vorm te geven. In de visienota van de Protestantse Kerk staat daarover: “Ook nieuwe uitdagingen dwingen tot bezinning op nieuwe vormen van kerkzijn, met alle consequenties van dien. Experimenten zoals doelgroepengemeenten, pioniersplekken en huisgemeenten krijgen een kans. De ruimte die in de huidige kerkorde aanwezig is, mag maximaal worden gebruikt. Indien nodig zullen de mogelijkheden in de kerkorde moeten worden verruimd.”vi
5
“Het is een uitdaging om nieuwe en aansprekende vormen van liturgie en muziek te ontwikkelen die passen in de protestantse traditie en gebruik maken van de rijke schat van die traditie. Vormen die uitnodigen mee te doen en helpen het leven met God op te bouwen. Dat is wat anders dan ‘opleuken’”vii
5 De samenleving “De verzoening in de gemeente zoekt naar verzoening in de samenleving. De zorg voor naasten richt zich ook op anderen buiten de eigen gemeenschap. Jezus zag de nood van de mensen en werd ‘met ontferming bewogen’. Volgelingen van Jezus zijn geroepen dat ook te doen. Dat is diaconie en zonder diaconie geen kerk. Nood is er ook nu, dichtbij en veraf. Sommige mensen redden het niet door eenzaamheid, verwaarlozing, verkeerde keuzes en de grillen van de markt of de natuur. Bevolkingsgroepen dreigen over de rand te vallen of haken af. Wie dat met droge ogen aanziet, heeft weinig van Jezus begrepen. Op de vraag ‘ben ik de hoeder van mijn broeder?’ worden we uitgenodigd ja te zeggen.”viii Als in de visienota nagedacht wordt over het praktische beleid om deze verzoening vorm te geven wordt het grote belang van diaconaat onderstreept. Als we nadenken over nieuwe gemeenschappen willen we graag dat diaconaat en verkondiging hand in hand gaan en elkaar aanvullen. “De kerk is ook diaconaat. Omzien naar elkaar begint bij de broeders en zusters met wie we samenleven in de gemeenschap. De kwaliteit van de christelijke gemeente staat hier op het spel. Maar de grens ligt niet bij de eigen gemeenschap. ‘Voor zover je het aan hen – de armen, de naakten, de zieken, de gevangenen, de vreemdelingen – hebt gedaan heb je het aan Mij gedaan’, zegt Jezus. Het komt er op aan die roepstem te horen en het hart te laten spreken.”ix
6 Kerk met anderen In de wijken Zuidwijk en Pendrecht zien we een grote interculturele verscheidenheid. Wie over de Slinge loopt ziet een groot aantal verschillende culturen. Daar zitten ook christenen uit andere culturen tussen, die niet altijd kerkelijk onderdak hebben gekregen, die open staan voor contacten met westerse christenen of die vanwege hun kinderen zoeken naar een middenweg tussen een etnische kerk en de Nederlandse context. De visienota van de Protestantse Kerk in Nederland merkt daarover op: “Intussen zien we dat bijna een miljoen christenen uit het Zuiden en Oosten naar Nederland is gekomen. Het zijn broeders en zusters die hier christen willen zijn. Contact is niet altijd gemakkelijk. Er kunnen grote verschillen zijn in cultuur, theologie en geloofsbeleving die leiden tot vooroordelen over en weer. Toch geloven we dat ze niet voor niets in ons midden zijn gekomen en dat we alleen kerk kunnen zijn samen met hen. Zo niet, dan sluiten we ons op in zelfgenoegzaamheid. Migrantenkerken tonen vitaliteit en dynamiek. Deze christenen beleven hun geloof ook in hun dagelijks leven en stellen ons de vraag of wij ons niet erg hebben aangepast aan de gewoonten van een geseculariseerde cultuur beleid daarbij.”x Het is daarom belangrijk dat in een wijk die gekleurd is, erop uit is een kleurrijke mozaïek van de rijke variëteit van culturen te vormen die ze rijk is. Vanwege dit feit en vanwege andere toetreders is het belangrijk opnieuw na te denken over liturgische vormen die passen bij deze mensen, waardoor het er anders aan toe zal gaan dan in de bestaande kerken. “Het is een uitdaging om nieuwe en aansprekende vormen van liturgie en muziek te ontwikkelen die passen in de protestantse traditie en gebruik maken van de rijke schat van die traditie. Vormen die uitnodigen mee te doen en helpen het leven met God op te bouwen. Dat is wat anders dan ‘opleuken’ van de liturgie.”xi
6
Strategie
7 Waar willen we samen leven? In dit plan gaat het om een nieuwe geloofsgemeenschap. In de wijken Zuidwijk en Pendrecht zijn verschillende kerken actief, zoals de Open Hofkerk en de Credokerk (Protestantse wijkgemeente Slinge van de PgRZ). Ook bevinden zich hier de RK Bavoparochie, de Gereformeerde Gemeente (Zuidwijk), de Filadelfiagemeente, de Kerk van Jezus Christus van de Heilige der Laatste Dagen, het Zout der Aarde (Pinkstergemeente in Pendrecht) en diverse migrantengemeenten die in een kerkgebouw ruimten huren. Als we zoeken naar wegen om in deze wijken bezig te gaan zullen we werken aan zo positief mogelijke relaties met deze en andere kerken. Buurtenxii Bevolk. Zuidwijk Pendrecht Heijplaat Totaal
12.155 11.327 1.450 24.932
Vertrek Vestiging 674 710 84 1.468
563 688 98 1.349
Gem. ink. 24,8 26 26,5 25,8
Bijstand Uitkering. Leerlingen 1.058 906 83 2.047
1.066 1.018 112 2.196
1.934 1.068 3.002
Won. 6.731 5.779 879 13.389
8 Met wie willen we samen leven? In Zuidwijk en Pendrecht is 42% autochtoon. De Surinamers, Antillianen en Kaapverdianen nemen 21% voor hun rekening. Dit betekent dat hier voor een doelgroep van autochtonen én de Caribische culturen gekozen kan worden. In een later stadium zou gekeken kunnen worden wat de mogelijkheden zijn om iets te doen met de Marokkaanse en Turkse gemeenschap.
9 Wat kost dit en wat levert het op? Op basis van bijlage 2 zien we het volgende kostenplaatje. Alles bij elkaar kost het 158.000 euro om deze gemeenschappen te stichten, die na 5 jaar zelfstandig kan functioneren zonder verdere kerkelijke financiële ondersteuning. Er wordt een kerkplanter gezocht voor 1 fte. Op basis van ervaring in andere kerkplantingen blijkt dat de persoon van de kerkplanter voor een grote mate de zegen/het succes van de kerkplanting bepaalt. Daarom zal er een zorgvuldige sollicitatieprocedure en assessment van deze personen dienen plaats te vinden. Daarnaast is vakkundige begeleiding vanuit mensen die op dit vlak expertise hebben van groot belang. Dit levert als dit plan slaagt een nieuwe gemeenschap op die de kerk van Rotterdam en de bredere Protestantse Kerk in Nederland bemoedigt met mooie voorbeelden van hoe kerk zijn in de 21e eeuw vorm gegeven kan worden. Deze generatie weet dat ze het geloof heeft overgeleverd aan een volgende generatie die het in een nieuwe context hertaald heeft naar deze tijd. Als deze nieuwe gemeenschap ontstaat, brengt ze tegelijk bemoediging en nieuw leven aan de bestaande kerken. De oudere generatie zal meer mogelijkheden zien om een jongere generatie op
7
positieve wijze bij het geloof te betrekken en voor hen te bidden. Het zal de oudere generatie goed doen te zien dat er nieuwe vormen van samen kerk zijn ontstaan die het geloof dat voor hen van belang is voortgeplant wordt op een nieuwe generatie. We kunnen in de praktijk op zoek naar vormen waarin ouderen hun levenservaring kunnen verbinden aan die van de nieuwe gemeenschappen. We zullen al onze creativiteit aanwenden om toe te werken naar een situatie dat deze gemeenschappen wel afzonderlijk maar niet gescheiden hun weg gaan.
10
Op welke manier willen we dit doen?
Als er gekozen wordt voor een kerkplanting kan aan de volgende aanpak gedacht worden: Gewerkt wordt volgens het model van de ICP. Op hun website is dit nader uitgewerkt (www.icpnetwork.nl). Hoe het in Zuidwijk-Pendrecht verloopt is niet precies bekend. Maar het vijf fasenmodel geeft wel een richting aan. Daarom wordt het hier nader toegelicht. Er zijn vijf fasen: 1 Fundament 2 Evangelisatie 3 Discipelschap 4 Leiderschap 5 Vermenigvuldiging
1 Fundament Goedkeuring van kerkenraad om dit traject verder te gaan of te verkennen. De kerkenraad betrekt de gemeente hierbij, zodat die vanaf het eerste begin weet wat er speelt. Er wordt een voorbereidend team (stuurgroep) samengesteld dat verkent de concrete stappen die nu te nemen zijn. -Zoeken van de Kerkplanter Het voorbereidende team zet het tijdspad uit. Bij ICP is een assessment beschikbaar, waar de hele route van advertentie, sollicitatiegesprekken, kijken naar roeping en andere vragen uit handen genomen kan worden. Het voorbereidende team kan hierbij betrokken worden. Als de kartrekker kandidaat is om kerkplanter te worden is het ook belangrijk dit assessment te doen. Het laat zien of hij daar de geschikte persoon voor is. Dit assessment is tegelijk een 360-graden advies, zodat het inzicht geeft waar de gaven van de bewuste persoon liggen, en waar hij aanvulling nodig heeft. Blijf ondertussen goed communiceren naar de gemeente, zodat die weet waar je mee bezig bent. -De kerkplanter wordt aangesteld. -De kerkplanter presenteert zijn plan op een gemeenteavond. START KERKPLANTER a. De kerkplanter vormt een startteam waarbij goed gekeken wordt naar de kwaliteiten die de leden voor dit specifieke kerkplantingsproject nodig hebben. Werk alleen met mensen waarvan je zeker weet dat ze de kwaliteiten ervoor hebben, en niet met een willekeurig aantal mensen dat zich vrijwillig aanmeldt. b. Samen met het startteam onderzoekt de kerkplanter de demografie van de wijk, legt contacten in de wijk met buurtinstellingen, wijkagenten, et cetera.
8
c. Het startteam maakt met de kerkenraad goede afspraken over de verhouding moeder-dochtergemeente. Fase 2: Evangelisatie Om de wijk te leren kennen, werkt het vaak goed om een enquête af te nemen. Je kunt daarbij de handleiding enquête of de enquête gebruiken om het effect hiervan te optimaliseren. (Zie eerder genoemde website) d. Het Startteam wordt getraind door de kerkplanter in visie, doel, eenheid en motivatie. - Als eerste dient er een goed startteam gevormd te worden dat van aanpakken weet en de straat op gaat. Een goede kartrekker en visionair leider is hierbij belangrijk, maar deze leider kan het niet alleen! - Nooit zal een kerkplant ontstaan zonder de straat op te gaan, relaties aan te knopen en in mensen te investeren. Het is goed om ten minste 1 persoon in je team te hebben die sterk is in het bouwen van relaties. - Haal de mensen die je bereikt bij elkaar, in een (pre-)alpha-groep, een huiskamerbijeenkomst of een andere cursus. - Zodra er meer dan 40 mensen samen willen komen, wordt het tijd voor de eerste echte dienst of celebration! Dit kan beginnen met een maandelijkse frequentie, daarna tweewekelijks, daarna wekelijks. Dit is afhankelijk van het model dat gekozen is. Het is in deze beginfase belangrijk na te denken over de naam van de kerkplant. Zorg dat je goed nadenkt over je website. Een alphacursus of andere missionaire cursus wordt opgezet. Het is goed om oog te hebben voor het eigene van een multiculturele alpha. Fase 3: Discipelschap Het is nu tijd om veel aandacht te geven aan gemeenschapsvorming en discipelschap. De mensen die binnen kwamen, hebben nu een plek gekregen in een huisgroep of zondagse samenkomst. Het is nu van het grootste belang mensen te leren discipelen van Jezus te zijn, die op hun beurt in de toekomst ook weer anderen kunnen discipelen. Om deze "nazorg" goed vorm te geven, kan je in deze fase denken aan: - Het trainen van huisgroepleiders, kerkenraadsleden en andere leidinggevenden. - Het vormgeven van etnische bijeenkomsten; het is belangrijk dat medelanders ook een plek krijgen waar ze binnen de eigenheid van hun cultuur God kunnen eren. - Het combineren van discipelschap met evangelisatie; de mensen die bereikt zijn, helpen om zelf ook weer hun eigen mensen te bereiken en te discipelen. Fase 4: Leiderschap De vierde fase loopt vanaf de consolidatiefase tot het moment dat je verder gaat met vermenigvuldiging. Dit is de fase waarin er veel nadruk ligt op het ontdekken van de eigen identiteit, leiderschapsontwikkeling en doordenking. Het ontdekken van de eigen identiteit kan gepaard gaan met een hoop onzekerheid. Wie zijn wij, wat willen wij met ons leven, zijn 2 voorbeelden van vragen die deze fase kunnen oproepen. In een gemeente met vele mensen en culturen kan dit ook leiden tot problemen. Niet iedereen zal altijd dezelfde ideeën hebben. Nu is het daarom tijd nieuwe leiders uit te kiezen en een kerkenraad te vormen. Leiderschapstoerusting is het kernwoord in deze fase. De leiders zullen de rust in de gemeente herstellen en de
9
keuzes maken die zullen bepalen hoe de toekomst eruit zal zien. Eén van deze keuzes zal zijn, hoe de gemeente zich in de toekomst wil gaan vermenigvuldigen. Fase 5: Vermenigvuldiging Dit is de ultieme fase voor groei. Je hebt een gemeenschap gesticht en denkt nu verder na over de verdere groei en vermenigvuldiging. Tijdspad voor Zuidwijk-Pendrecht Nov. 2012 Besluit kerkenraad wijkgemeente Slinge Maart 2013 Besluit AK Protestantse gemeente Rotterdam-Zuid Maart 2013 Financieel advies vragen aan college van kerkrentmeesters. april - juli 2013 Kerkplanter/ pionier vinden voor 1fte. Start vanaf zomer 2013 met vervolg stappen: 1 Startteam vormen. 2 Visie vormen en plannen schrijven. Waarden overdragen en samen aan fundament werken. 3 Contacten leggen met de wijk en luisteren naar wat er leeft. 4 Een gemeenschap vormen die past bij Zuidwijk en Pendrecht. 5 Proberen naar wegen te zoeken om bewoners van Zuidwijk en Pendrecht bij dit nieuwe initiatief te betrekken. Kijken welke diaconale en missionaire activiteiten bij deze context passen. De coaching en begeleiding kan plaats vinden door de Protestantse Kerk in Nederland of ICP of een combinatie daarvan. Dat betekent dat de kerkplanter goed begeleid wordt in het doordacht maken van keuzes door mensen die ervaring hebben op het grondvlak. Stuurgroep a. Zolang er geen kerkenraad bestaat wordt de pionier begeleid door de stuurgroep ZuidwijkPendrecht. Deze wordt samengesteld door de projectgroep. Deze stuurgroep heeft een mandaat vanuit wijkkerkenraad Slinge om het project te begeleiden en bestaat uit een vertegenwoordiger van de kerkenraad, een wijkbewoner, een lid van wijkgemeente Slinge, een lid vanuit de wijkraad van kerkrentmeesters en een toegevoegd lid. De taken van deze groep zijn: i. het moreel ondersteunen van de werkers ii. actief meedenken over de voortgang van het werk iii. rapportage en evaluatie van het werk naar betrokken partners iv. adviseren bij belangrijke besluiten. v. meebeslissen bij besluiten, die leiden tot structurele veranderingen binnen het project qua inhoud en aanpak. b. De frequentie van bijeenkomsten wordt in onderling overleg bepaald. c. Functioneringsgesprekken vinden één keer per jaar plaats met een vertegenwoordiger uit de stuurgroep en een vertegenwoordiger van ICP en/ of professionele begeleiding vanuit de Protestantse Kerk Nederland. d. De pionier is nadrukkelijk ook verantwoordelijk voor de inkomstenwerving. Als deze achter blijft bij de verwachting kan het project eerder worden beëindigd. Missionaire raad De stuurgroep is vertegenwoordigd in de missionaire raad van de PgRZ. Deze missionaire raad: a. is een platform van missionaire werkers en vrijwilligers ter ondersteuning van elkaars werk.
10
b. adviseert de algemene kerkenraad op het gebied van missionair werk op zuid. c. vervult een stimulerende rol naar wijkgemeenten op het gebied van missionair werk.xiii De kerkplanter zal worden aangesteld als ‘kerkelijk pionier’ in een tijdelijke aanstelling van vijf jaar. De Protestantse gemeente Rotterdam-Zuid zal werkgever zijn, dat wil zeggen: het college van kerkrentmeesters. Zij wordt daarin bijgestaan door professionele begeleiding vanuit de Protestantse Kerk en/of ICP.
Conclusie De conclusie is dat er op basis van wat Gods Geest aan nieuwe kansen geeft via kerkplanting buitengewone kansen liggen voor het vormen van een nieuwe interculturele gemeenschap in Zuidwijk-Pendrecht. Die zal de kerk een nieuwe vitaliteit geven, nieuwe mensen bij de gemeenschap brengen en aanstekelijk werken voor andere kerken in Rotterdam en daarbuiten. Als de PgRZ bereid is om te investeren in deze visie zal een komende generatie daar de vruchten van kunnen plukken.
11
Bijlagen 1
Wat zijn de demografische gegevens Sur.
Antil.
Kpver. Turk.
Marok. niet-w. Aut. 808
EU
Westers
Zuidwijk
1.154 815
179
859
1.040 6.077 565
658
Pendrecht
1.643 936
196
1.150 1.008 1.503 3.725 526
640
Heijplaat
47
12
76
27
Totaal
2.844 1.873 387
122
40
60
950
116
2.085 1.856 2.603 10.752 1.207 1.325xiv
In totaal wonen hier dus 24.932 mensen.
2
Kostenraming
Op basis van de Protestantse Kerk in Nederland vergoeding salarisschaal 10 gaan we uit van iemand die insteekt bij jaar 2 op basis van opgedane ervaring. Als we deze bedragen vermenigvuldigen met 1,3 voor de pensioenlasten en werkgeverslasten (afgerond) komen we uit op de volgende eenheid voor een fulltimer (Zuidwijk/ Pendrecht):xv De kerkplanter zal voor 5 jaar aangenomen worden. In het proces zelf zal door de stuurgroep in tussenevaluaties beslist worden wie besluit om door te gaan dan wel te stoppen, wanneer en op grond van welke criteria.
Kosten Zuidwijk-Pendrecht Periode Salaris kerkplanter Reis- en telefoonkosten Startkosten Computer, geluidsapp. etc. Diversen Totaal Inkomsten Netto
Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Jaar 5 Totaal 42.000 44.000 46.000 48.000 50.000 230.000 3.000 3.000 3.000 3.000 3.000 15.000 5.000 5.000 10.000 2.000 2.000 2.000 2.000 18.000 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 25.000 65.000 54.000 56.000 58.000 60.000 293.000 5.000 14.000 27.000 40.000 50.000 135.000 61.000 40.000 29.000 18.000 10.000 158.000
In dit model wordt ervan uitgegaan dat er in Zuidwijk-Pendrecht gebruik gemaakt kan worden van de bestaande gebouwen, daardoor valt het bedrag hier relatief lager uit. Bij de inkomsten wordt uitgegaan dat elk lid 500 euro per jaar bijdraagt aan de opbouw van zijn/ haar eigen gemeenschap. Dat betekent voor Zuidwijk-Pendrecht dat we uitgaan van bijna 70 volwassen bezoekers. Dat moet haalbaar zijn.xvi Dit betekent dat voor het bedrag van 158.000 euro een nieuwe gemeenschap kan worden gesticht. Aan het college van kerkrentmeesters wordt advies gevraagd uit welke wijkfondsen van Slinge dit bedrag betaald kan worden. De wijkraad van kerkrentmeesters is van mening dat bekostiging uit de wijkfondsen verantwoord is.
12
Voetnoten i
De hartslag van het leven, p. 10 idem, p. 17 iii Projectplan Protestantse Pioniersplek Kop van Zuid, p. 5 iv Projectplan Protestantse Pioniersplek Kop van Zuid, p. 7-8 v Idem, p. 21 vi Idem, p. 35 vii Idem, p. 36 viii Idem, p. 24 ix Idem, p. 39 x Idem, p. 27 xi Idem, p. 41 xii http://rotterdam.buurtmonitor.nl/ xiii Op basis van Projectplan Protestantse Pioniersplek Kop van Zuid, p. 10 xiv http://rotterdam.buurtmonitor.nl/ xv http://www.pkn.nl/Lists/PKN-Bibliotheek/Salarisschalen%20kerkelijke%20medewerkers%20per%201%20april%202009.pdf xvi Dit bedrag is vrij hoog per lid. In het geval van te weinig inkomen zal allereerst de kerkplanter verantwoordelijk zijn voor fondswerving bij fondsen, bedrijven, kerken en particulieren. ii
13
