29/03/2012
New Authority en Nonviolent Resistance in kinderpsychiatrie Karolien ten Haaf UZ Brussel, PAika NVKVV Dag van Verpleegkundigen in de Geestelijke Gezondheidszorg Oostende, 21 maart 2012
PAika Psychiatrische Afdeling infants, kinderen en adolescenten hulpverlening voor kinderen en jongeren tot 18 jaar consultatie hospitalisatie in 3 leefgroepen ‘t Ketje, 5 kleuters, daghospitalisatie Kids, 6 latentiekinderen, residentieel Teens, 9 adolescenten, residentieel
2
29-3-2012
1
29/03/2012
Psychiatrische ziektebeelden kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen, hechtingsstoornissen, PTSS, gedragsstoornissen, …. kinderen en jongeren met zwakke regulatiemogelijkheden, zelfverwondend en suïcidaal gedrag, gedragsproblemen, …
3
29-3-2012
Multidisciplinair team kinder- en jeugdpsychiater psycholoog/orthopedagoog hoofdverpleegkundige en groepsleiding (psychiatrisch verpleegkundigen en orthopedagogen bachelor) therapeuten (creatief, psychomotorisch, gezin, logopedie) onderwijsbegeleider
Observatie en/of behandeling Opnameperiode afhankelijk van doelstellingen leefgroepprogramma en therapeutisch aanbod zowel in groep als individueel, op maat van het kind
4
29-3-2012
2
29/03/2012
Opstart
Gestart in januari 2009 Enthousiast maar jong en onervaren team Zoektocht naar visie en aanpak Draagkracht versus draaglast Wat met negatief, destructief gedrag en agressie?
5
29-3-2012
Impact van destructief gedrag
Destructief gedrag Rob weigert deel te nemen aan het programma. Ellen verwondt zichzelf. Bryan vernielt het meubilair op zijn kamer. Bij de Kids uiten ze hun boosheid door op elkaar of begeleiding te slaan. Bij de Teens sluiten ze een jongere buiten de groep en leeft er een roddelklimaat.
Gevoelens in het team
machteloosheid, angst, onzekerheid, wantrouwen, splitsing, zich terugtrekken, niet meer engageren
Gevolgen voor de werking
strakkere en meer regels, sanctionerend beleid, burn-out, vroegtijdige stopzetting van opnames
6
29-3-2012
3
29/03/2012
PAika en NA / NVR
2007
2009 2010 2011
2012
Kennismaking Dr. Annik Lampo met Prof. Haim Omer in Amsterdam en studiedag in Brussel Opening PAika Intern seminarie door Frank Van Holen 2 daagse training door Idan Amiel 5 daagse training door Haim Omer en zijn team Symposium op Congres KJP Leuven 2de internationaal congres NA en NVR ter info www.opvang.be/conferentie
7
29-3-2012
Ontstaan en evolutie visie
8
Parents Counseling Unit olv Haim Omer (Schneider’s Children Medical Centre, Tel Aviv, Israël) Geïnspireerd door Mahatma Ghandi en Martin Luther King Als antwoord op de nood van ouders die zich zorgen maakten over hun kinderen Traditionele autoriteit vrije opvoeding nieuwe autoriteit
29-3-2012
4
29/03/2012
Traditionele vs nieuwe autoriteit Traditionele autoriteit Gebaseerd op afstand
Nieuwe autoriteit Aanwezigheid
Ik ben je vader, je moeder. Je kan me niet ontslaan, van me scheiden, me bang maken. Ik ben hier wanneer je dat wilt en me nodig hebt. Maar ik ben ook hier om je te stoppen wanneer ik denk dat je gedrag stelt dat gevaarlijk of destructief is.
Individualistisch
Netwerk, gemeenschap
Hiërarchisch, top bottom
Transparantie, openheid
Onmiddellijk reageren op negatief gedrag
Smeed het ijzer als het koud is! Je moet niet winnen, enkel volhouden.
Controle van het negatieve gedrag
Verantwoordelijk voor eigen gedrag
Ik kan enkel mezelf controleren. Ik kan doen wat ik zeg. Misschien helpt dit niet maar ik moet dit doen omdat het mijn plicht als ouder/opvoeder is.
= Empowerment van de ouder / opvoeder
9
29-3-2012
Vigilant Care of Waakzame Zorg Basisprincipe = ouderlijke aanwezigheid ‘A state of mind’ Bestaat uit 3 fasen Alert zijn via ‘open dialoog’ Respectvol zijn, interesse tonen, gesprek aangaan, niet preken, zeuren of straffen
Aanwezig zijn via ‘gerichte vragen’ Er is iets mis? Duidelijke, gerichte vragen stellen,
Beschermend zijn via ‘eenzijdige acties’ Niet meer onderhandelen, acties ondernemen, NVR toepassen
10
29-3-2012
5
29/03/2012
Waarom Nonviolent Resistance of Geweldloos Verzet
Twee escalatievormen Complementaire escalatie Geef toe, ga niet in conflict To accept or look the other way
Symmetrische escalatie Ga het gevecht aan, geef niet toe Fight by force of arms Een ander antwoord volgens
Ghandi
Gebruik Geweldloos Verzet of NVR
11
29-3-2012
Nonviolent Resistance of Geweldloos Verzet
Twee uitgangsideeën 1. NVR is een strategie om te vechten met een minimum aan escalaties. 2. Het draagvlak is de aanwezigheid van de ouders.
Vier principes 1. Gebruik gezag zonder te forceren. 2. Definieer de doelen duidelijk. 3. Smeed het ijzer als het koud is. 4. Respecteer het kind. Je moet niet winnen, enkel volhouden.
12
29-3-2012
6
29/03/2012
Destructief gedrag Het kind doet iets mis, luistert niet, is agressief. We kunnen het zo niet laten. We kunnen niet ‘niet reageren’. anders
We verliezen ons gezag. Er komt chaos, er luistert niemand nog. We voeden niet op, leren de kinderen niets. mogelijke reacties
‘Stop ermee’ ‘Ga naar je kamer’ Straf Time-out
13
29-3-2012
Gevolgen destructief gedrag
Maar als dat niet werkt? Kind gaat in opbod, integreert zelfbeeld in het falen leert niets bij, enkel winnen en verliezen. Begeleiding wordt gespannen, verliest controle, angst neemt toe, zelfwaardegevoel daalt, gevoel om te willen ‘winnen’. Of we geven het op, het werkt toch niet Passieve agressiviteit Burn out. Negatieve vicieuze cirkel
14
29-3-2012
7
29/03/2012
NVR toolkit
Bookmark Announcement SMS Herstelbeweging Externalisatiemethode Three baskets Verzoeningsgebaar
15
29-3-2012
Bookmark
16
Een korte zin die de discussie sluit ‘De bladwijzer in het boek maakt dat het boek op elk moment weer kan worden open gedaan’ Uitstel van reactie om escalatie tegen te gaan Minder spanningen bij begeleider en kind Mogelijkheid om team te betrekken Smeed het ijzer als het koud is Voorbeeld: Rob, ik kan dit gedrag niet accepteren, we komen hier op terug. Aangewezen indien veiligheid niet in gevaar is, bij milder gedrag
29-3-2012
8
29/03/2012
Announcement
Tekst geschreven door het team Voor een individueel kind of een leefgroep Inhoud? opsomming concreet gedrag dat niet meer geaccepteerd zal worden verantwoordelijkheid van het team om dit gedrag te veranderen Wat niet? opsommen welk gedrag het kind wel moet stellen opsommen welke gevolgen er zullen zijn Wordt voorgelezen op de kamer, zittend, door enkele teamleden, Tekst wordt bij het kind op de kamer gelaten
17
29-3-2012
Announcement ‘Emma, We zien dat je het de laatste weken zeer moeilijk hebt in de leefgroep. Soms lukt het je om zeer constructief deel te nemen aan de groepsactiviteiten, soms lukt dit minder (of helemaal niet) ondanks je inzet en goede bedoelingen. Wij zijn en blijven er voor jou. We zullen hulp, verzor-ging en afgrenzing blijven aanbieden omdat we dat belangrijk vinden, omdat dat onze verant-woorde-lijkheid is. Als PAika willen we staan voor een rustig en veilig klimaat, op elk moment, voor elke jongere. Agres-sief gedrag bedreigt deze groepssfeer en we kunnen dat dan ook niet accepteren. Emma, we aanvaarden het niet meer dat voorwerpen uit de leefgroep worden gehaald om ze te ver-nietigen en te misbruiken, om jezelf of anderen te verwonden. We zullen er alles aan doen opdat de leefgroep ook voor jou een positieve en veilige omgeving wordt en blijft. Het PAika team’
18
29-3-2012
9
29/03/2012
SMS of Silent Message Sending
3 soorten T-SMS of team SMS G-SMS of gecombineerde SMS I-SMS of individuele SMS Wordt altijd voorafgegaan door een announcement In stilte aanwezig zijn om boodschap van protest / verzet over te brengen
19
29-3-2012
T-SMS
20
SMS door team, 2 op kamer, 1 op de gang Voorbeeld introductie zin: ‘Emma, we merken dat je moeite doet om op een goede manier aan te sluiten-. We kunnen echter niet meer aan-vaarden dat je dreigende en verwijtende taal gebruikt en dat je materiaal uit de leefgroep haalt om jezelf ermee te verwon-den. Daarom zijn we hier en vra-gen we jou naar voorstellen om dit gedrag te stoppen.’ Nadien volgt de stilte! Niet enkel leefgroepbegeleiding Max duur 20 min Actief verzet van het team met kracht van de stilte! 29-3-2012
10
29/03/2012
T-SMS: wat niet?
Geen dialoog of uitnodiging tot communicatie Niet gericht op zoeken naar oplossingen of voorstellen Het kind moet zich niet goed gedragen bespreek op voorhand mogelijke reacties 3de teamlid kan opvang voorzien ‘We moeten winnen.’
21
29-3-2012
G-SMS
22
Principe analoog aan T-SMS Teamlid vergezeld door ouders, 2de teamlid aanwezig op de gang Bevordert betrokkenheid ouders op de afdeling Vb bij agressie in het weekend, ernstige conflicten in de leefgroep
29-3-2012
11
29/03/2012
I-SMS
Individuele boodschap aan individueel kind Door 1 teamlid, op de kamer Geen betrokken partij in het conflict Geen preek, discussie, geen vragen, geen waarom Kort Betrokkenheid tonen Voorbeeld ‘Ik vind het spijtig wat er gisteren gebeurd is.’
23
29-3-2012
Herstelbeweging
24
Basisidee Veilige leefgroep Verantwoordelijkheid van hv Uitnodigen van kind Verschillende vormen Door het kind zelf of in naam van het kind Voorbeelden: tekening, iets koken of knutselen
29-3-2012
12
29/03/2012
Externalisatiemethode
Manier om negatief gedrag te scheiden van het kind Kind uitnodigen als gesprekspartner Hoe? Visualisatie oefening Announcement Creatief aan de slag gaan Humeurmeters, gesprek Voorbeeld ‘Meneertje Boozeg’
25
29-3-2012
Three Baskets
26
Alle negatieve gedragingen worden in kaart gebracht Om te vermijden dat men het bos door de bomen niet meer ziet Visualiseren van 3 manden Rode mand: alle ontoelaatbare gedragingen Groene mand: toelaatbare gedragingen Oranje mand: onderhandelen Announcement rond de gedragingen in de rode mand Evolutie mogelijk
29-3-2012
13
29/03/2012
Een interventie apart: een verzoeningsgebaar
Belangrijke emotionele waarde Je bent de moeite waard! Onafhankelijk van het gedrag van het kind Herstelt de relatie tussen kind en opvoeder Gaat soms verloren in alle spanning en negativiteit Lijkt evident maar is het niet Owv vermoeidheid, negatieve emoties, kost energie, je mag niets terug verwachten Voorbeelden: iets lekkers klaarmaken, aangeven dat je zelf spijt hebt van je boosheid, uiting geven van waardering om iets kleins dat het kind gedaan heeft
27
29-3-2012
PAika en NVR?
28
Implementatie sinds jan 2011 Theoretisch denkkader maar ook praktisch werkbare tools, concept Zoektocht in het toepassen van de nieuwe visie Geeft houvast Gemeenschappelijke taal Bevraging team naar eerste ervaringen 5 maanden na introductie (scriptie) Voorzichtige positieve resultaten (welbevinden team, respect naar betrokken partijen, beheersbaarheid conflicten, ….) Wordt vervolgd ….. 29-3-2012
14
29/03/2012
Vragen?
Ik dank u wel voor uw aandacht!
29
29-3-2012
15
