NEDERLANDSE HERSENBANK
De oplossing zit in de hersenen
Onderzoek doet leven Het wetenschappelijk onderzoek is de laatste jaren in een stroomversnelling geraakt. Nieuwe technieken maken het mogelijk om de werking van de hersenen te ontrafelen en het onstaan van hersenziekten te begrijpen. Door de complexiteit van menselijke hersenen hebben studies met proefdieren slechts een beperkte waarde. Om vooruitgang van het wetenschappelijk onderzoek te waarborgen, is het noodzakelijk dat onderzoekers kunnen beschikken over humaan hersenweefsel dat na overlijden van een donor verkregen wordt. Hoe meer onderzoek kan worden gedaan, des te sneller kunnen hersenziekten ontrafeld worden en effectieve behandelingen worden ontwikkeld. Hersendonatie is hiervoor van essentieel belang.
• • • Onderzoek naar aandoeningen van het centrale zenuwstelsel Ons brein, dat samen met het ruggenmerg het centrale zenuwstelsel vormt, is het orgaan dat alle hogere functies in het lichaam, zoals geheugen en cognitie [denken] aanstuurt. Zenuwen, die voortkomen uit de hersenen en het ruggenmerg, verzorgen de communicatie tussen hersenen en lichaam, sturen onze bewegingen en zorgen voor onze [zintuiglijke] waarnemingen. Aandoeningen van het zenuwstelsel kunnen leiden tot ernstige verstoringen van een van deze functies, met mogelijk verstrekkende gevolgen voor de patient. Aandoeningen van het zenuwstelsel zijn zeer divers en kunnen op verschillende leeftijden optreden.
1 Plakjes hersenweefsel
Veel aandoeningen van het zenuwstelsel, zoals de ziekte van Parkinson
snijden 2 Plakje
of dementie, beginnen op latere leeftijd. Multiple sclerose echter treft
bevestigen op glaasje
vaak jongvolwassenen. Psychiatrische aandoeningen kunnen zowel op
3 Kleuren
jongere als oudere leeftijd ontstaan. Al deze aandoeningen hebben ben
Bekijken
ander microscoop
ding gemeen: er zijn beperkte behandelmogelijkheden die zelden tot volledig herstel leiden.
• • • Onderzoek met humaan weefsel is veelbelovend Onderzoek met humaan weefsel is een van de meest effectieve methoden om ziekteprocessen te bestuderen en te begrijpen. Weten wat er mis gaat betekent een stap dichter bij preventie of herstel. De beste manier om erachter te komen wat er mis gaat tijdens het ziekteproces, is de normale situatie te vergelijken met die waarin ziekte is opgetreden. Om dit te kunnen doen moeten de onderzoekers de beschikking hebben over gezond weefsel, zogenaamd ( controleweefser. Hersendonaties van mensen zonder aandoeningen van het centrale zenuwstelsel zijn daarom net zo belangrijk als hersendonaties van patienten die door een hersenziekte zijn getroffen.
1Plakjes hersenweefsel
Veel aandoeningen van het zenuwstelsel, zoals de ziekte van Parkinson
snijden 2 Plakje
of dementie, beginnen op latere leeftijd. Multiple sclerose echter treft
bevestigen op glaasje
vaak jongvolwassenen. Psychiatrische aandoeningen kunnen zowel op
3 Kleuren Li Bekijken
jongere als oudere leeftijd ontstaan. Al deze aandoeningen hebben ben
onder microscoop
ding gemeen: er zijn beperkte behandelmogelijkheden die zelden tot volledig herstel leiden.
• • • Onderzoek met humaan weefsel is veelbelovend Onderzoek met humaan weefsel is een van de meest effectieve rnethoden om ziekteprocessen te bestuderen en te begrijpen. Weten wat er mis gaat betekent een stap dichter bij preventie of herstel. De beste manier om erachter te komen wat er mis gaat tijdens het ziekteproces, is de normale situatie te vergelijken met die waarin ziekte is opgetreden. Om dit te kunnen doen moeten de onderzoekers de beschikking hebben over gezond weefsel, zogenaamd rcontroleweefsel'. Hersendonaties van mensen zonder aandoeningen van het centrale zenuwstelsel zijn daarom net zo belangrijk als hersendonaties van patienten die door een hersenziekte zijn getroffen.
• • • Hersendonor worden De waardevolle gift van hersendonoren is zeer belangrijk en levert een cruciale bijdrage aan de medische vooruitgang op het gebied van hersenziekten. lndien u hersendonatie wilt overwegen, kunt u de aangehechte antwoordkaart gebruiken om bij de Nederlandse Hersenbank [NHB] een uitgebreid informatiepakket aan te vragen. Als u een hersenaandoening heeft, kunt u lezen op www.hersenbank.n1 of de NHB op dit moment nieuwe registraties van deze aandoening nodig heeft. Het registratiebeleid van de NHB kan veranderen, afhankelijk van de vraag vanuit de onderzoekswereld. De registratie en toestemming voor hersendonatie kan te allen tijde worden ingetrokken. De NHB verzoekt om bij de beslissing om hersendonor te worden altijd rekening te houden met de mening van de familie.
• •
Wat gebeurt er tijdens de obductie? Het doneren van de hersenen [door middel van hersenobductie, de hersenen worden dan operatief verwijderd] vindt alleen plaats nadat de dood door een arts is vastgesteld. Vervolgens treft een medewerker van de NHB alle noodzakelijke maatregelen. De hersenobductie wordt met de grootst mogelijke zorg uitgevoerd en achteraf is er in principe vrijwel niets van te zien. Na de hersenobductie vindt de uitvaart op normale wijze plaats en ook opbaring is gewoon mogelijk.
Wat gebeurt er met het uitgenomen weefser? Een gespecialiseerd arts [neuropatholoog] onderzoekt de hersenen en schrijft een diagnostisch verslag. Dit rapport gaat naar de behandelend arts van de donor, zodat nabestaanden op de hoogte kunnen worden gesteld van de uitkomsten van het neuropathologisch onderzoek. Voor de donor en nabestaanden zijn hieraan geen kosten verbonden. Het weefsel en de medische gegevens van de donor worden bewaard bij de NHB voor verder neurowetenschappelijk onderzoek. Om vertrouwelijkheid te waarborgen worden weefsel en data dusdanig aan onderzoekers verstrekt dat de identiteit van de donor er niet uit af te leiden is.
Het werk van de NHB De NHB is een afdeling van het Nederlands Herseninstituut, een instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen [KNAW]. De NHB faciliteert neurobiologisch en medisch onderzoek door het verstrekken van goed gedocumenteerd hersenweefsel van patienten en controles. De NHB werkt nauw samen met het VU medisch centrum, waar zowel de hersenobducties als de diagnostiek worden verricht.
a
ik ben geinteresseerd in hersendonatie:
• • • • • •
\"'
•
Graag ontvang
Naam en voorletters
Straatnaam en huisnummer
NEDERLANDSE HERSENBANK Postcode en woonplaats
•
• • NHB Psy De NHB faciliteert al jaren onderzoek naar neurologisch
andoeningen
zoals verschillende vormen van dementie, multiple scleri e en de ziekte van Parkinson. Echter, de hoeveelheid beschikbaar herse eefsel van psychiatrische aandoeningen zoals schizofrenie, depressk uipolaire
NHB stoornis, autisme, obsessief compulsief gedrag, ADHD en p traumaPSY tische stressstoornis is momenteel helaas onvoldoende om n de vraag vanuit de onderzoekswereld te kunnen voldoen.
In 2012 ontving de NHB samen met vijf universitair medische cent [UMC Utrecht, VUmc & AMC Amsterdam, UMC St. Radboud Nijmege en Erasmus MC Rotterdam] een bijdrage van 3,L-15 miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek [NWO] om hier verandering in te brengen. Met deze bijdrage zal de NHB samen met de vijf universitaire onderzoeksgroepen de komende jaren een nationale infrastructuur opzetten om hersenweefsel van goed gediagnosticeerde patienten met psychiatrische aandoeningen te verzamelen voor onderzoek. Directe toegang tot hersenweefsel kan voor een doorbraak zorgen in het onderzoek naar het ontstaan van psychiatrische aandoeningen. Belangrijk, omdat psychiatrische ziektebeelden nog
BB PSY
• •
steeds veel vragen oproepen, die op dit moment nog onvoldoende beantwoord kunnen worden.
• Hersenweefsel van uitstekende kwaliteit Door een donorprogramma waarbij mensen zich tijdens leven registreren, snelle, goed gecoordineerde obducties en specialistische diagnostiek, is het hersenweefsel dat door de NHB voor onderzoek wordt uitgegeven van uitstekende kwaliteit. Meer informatie kunt u vinden op onze website: http://www.hersenbank.nli
• • • • • Nederlandse Hersenbank Meibergdreef 117 1105 BA Amsterdam
T 020 566 5L199 E
[email protected]
Ontwerp: Room for ID's, Druk: True Colours
Fete: Renate Bee nse name n s sticht ing MSResearch
De Nederlandse Hersenbank is een afdeling van het Nederlands Herseninstituut, een instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.
NEDERLANDSE HERSENBANK
NEDERLANDS ma H EsRteSrtNe E INSTUUT
NED E R AN DS E KO N INK L IJ K AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN
