NATUURSTEEN
Hoe stoffig zijn de longen van uw werknemers?
Arbouw voor gezond en veilig werken
Zwaar en stoffig werk Het werken met natuursteen is zwaar werk. Ook komt er bij het bewerken van natuursteen veel kwartsstof vrij. Lichamelijke belasting en kwartsstof zijn dan ook belangrijke oorzaken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in de natuursteenbranche. U kunt er als werkgever veel aan doen om deze en andere risico’s terug te dringen.
Lichamelijke belasting Natuursteenbewerkers tillen en dragen veel en werken vaak langdurig in dezelfde houding. Ook duwen en trekken zij veel. Bijvoorbeeld bij het plaatsen van gedenkstenen of het stellen van aanrechtbladen. Dit maakt het werk van een natuursteenbewerker lichamelijk zwaar. De helft van de werknemers in de natuursteenbranche ervaart lichamelijke klachten door zwaar werk. Uiteindelijk kunnen deze klachten ervoor zorgen dat uw werknemers hun werk niet meer kunnen doen.
Wat u kunt doen ■ Zorg voor afwisseling van werkzaamheden; ■ Zorg voor (til)hulpmiddelen; ■ Zorg voor een goede werkplekinrichting, met voldoende ruimte om te manoeuvreren; ■ Vraag tijdig ontheffingen van inrijd- en parkeerverboden aan, zodat afstanden bij het lossen van natuursteen zo kort mogelijk zijn; ■ Voor werkzaamheden op de begraafplaats: voer overleg met begraafplaatsbeheerders over de noodzakelijke maatregelen die op een begraafplaats moeten worden genomen om uw werknemers gezond en veilig te kunnen laten werken.
(Kwarts)stof Natuursteenbewerkers worden vaak blootgesteld aan veel (kwarts)stof. (Kwarts)stof komt vrij bij zowel droge als natte bewerkingen en bij het opruimen en schoonmaken. Kwartsstof deeltjes dringen tot diep in de longen door en veroorzaken daar littekenweefsel. Hierdoor gaat de rek uit de longen. Het gevolg: kortademigheid en op de lange duur stoflongen (silicose). Werknemers met stoflongen raken veelal arbeidsongeschikt en ook in hun sociale leven worden zij ernstig beperkt. Reden genoeg voor u en uw werknemers om actie te ondernemen.
Wat u kunt doen ■ Stimuleer uw klanten en uw verkoopmedewerkers om te kiezen voor steensoorten met een zo laag mogelijk kwartsgehalte; ■ Zorg dat de voorbereidende werkzaamheden zoveel mogelijk in de werkplaats worden gedaan; ■ Laat zo veel mogelijk bewerkingen nat uitvoeren; ■ Zorg er bij het werken met watertoevoer waarbij het water wordt gerecirculeerd voor dat het mogelijk is om het water te zuiveren; ■ Zorg dat het mogelijk is om werkzaamheden ruimtelijk te scheiden; ■ Zorg dat waternevel afgeschermd kan worden; ■ Zorg waar mogelijk voor mechanische ventilatie; ■ Zorg ervoor dat medewerkers ook bij het buiten zagen, slijpen en schuren van natuursteen nat werken of afzuiging gebruiken; ■ Zorg ervoor dat medewerkers bij het opruimen geen bezem gebruiken, maar een industriestofzuiger of water; ■ Verstrek hulpmiddelen, zoals een gritstraalautomaat, een afgezogen cabine en afzuiging aan de apparatuur of trechterafzuiging; ■ Verstrek ademhalingsbescherming en zie erop toe dat werknemers die goed gebruiken en goed onderhouden.
Meer risico’s Naast lichamelijke belasting en (kwarts)stof, hebben natuursteenbewerkers met diverse andere risico’s te maken. Ook bij deze risico’s is het zaak dat u maatregelen treft om uw werknemers te beschermen. Trillingen Zorg dat uw werknemers niet langer dan circa 1 uur per dag werken met apparatuur die hand-arm trillingen veroorzaakt. Dit kunt u bereiken door taakroulatie. Werknemers die op een heftruck of vrachtwagens rijden, kunt u beschermen tegen teveel lichaamstrillingen door te zorgen voor een vlakke vloer, een goed geveerde stoel en het geven van voorlichting over het juiste gebruik van de stoel en door het afwisselen van taken. Geluid Schaf apparatuur aan met geluidsdemping om uw werknemers te beschermen tegen teveel geluid. Verstrek ook gehoorbescherming aan uw werknemers en zorg ervoor dat zij deze op de juiste manier en de juiste momenten gebruiken. Legionella Bij natte bewerking van natuursteen is er vooral in de zomer gevaar voor legionellabesmetting. Geef legionella geen kans. Verwijder ongebruikte stukken leidingen en spoel leidingen door na de vakantie. Als u (koel)water recirculeert, stel een legionellabeheersplan op of laat dit doen. Klimaat Bescherm uw werknemers tegen alle weersomstandigheden door ze de juiste kleding te verstrekken voor ieder klimaat. Maak afspraken met uw werknemers over wanneer er bij wind, regen en kou nog wel en wanneer er niet wordt gewerkt. Verstrek werknemers een zonnebril met UV-filter voor het beschermen van de ogen bij het werken in de felle zon. Ongevallen Valongevallen komen nog teveel voor in de bouw. Geef uw werknemers voorlichting over veiligheid en controleer regelmatig of zij voldoende veiligheidsmaatregelen nemen. Zorg verder voor goed werkende bedrijfshulpverlening, zowel in de werkplaats als op locatie.
Voorzie rijdend materieel van optische en/of akoestische signalen. Laat bezoekers niet alleen in het magazijn of op het opslagterrein.
Persoonlijke beschermingsmiddelen en hygiëne Het vermijden van risico’s is altijd beter dan uw werknemers ertegen te beschermen. Toch is het vermijden niet altijd mogelijk. Dan is het zaak om de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen te verstrekken en erop toe te zien dat ze juist worden gebruikt. Let er bij de aanschaf van deze beschermingsmiddelen op dat ze samen gebruikt kunnen worden. Gehoorbescherming, hoofdbescherming en ademhalingsbescherming is lang niet altijd goed te combineren. Natuursteenbewerkers hebben de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen en hygiënische voorzieningen nodig: ■ ademhalingsbescherming; ■ bij buitenwerk: beschermende kleding voor ieder klimaat; ■ bescherming tegen UV-straling; ■ een helm; ■ gehoorbescherming; ■ gelaatsbescherming; ■ kniebescherming; ■ veiligheidsschoenen of veiligheidslaarzen (voor in een natte omgeving); ■ slijtvaste werkhandschoenen met goede grip en ademende rug; ■ toiletvoorzieningen en een goede wasplaats. ■ zachte zeep voor het reinigen van de handen; ■ handcrème voor het insmeren van de handen voor het aantrekken van de handschoenen.
Opleiding, voorlichting en instructie Goed vakmanschap is een vereiste bij het gezond en veilig werken met natuursteen. Vakbekwaam personeel krijgt u onder andere door uw werknemers goede voorlichting en instructie te geven. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld het werkoverleg of de toolboxmeeting. Maak nieuwkomers wegwijs en zorg dat uw werknemers voldoende mogelijkheden hebben om hun kennis en vakbekwaamheid op te frissen. Dit laatste is noodzakelijk omdat er regelmatig nieuwe werkmethoden worden ontwikkeld.
Meer informatie De informatie uit deze folder is afkomstig uit het A-blad Natuursteen. U kunt dit A-blad bestellen bij Arbouw, telefoon: (020) 580 55 80, e-mail:
[email protected], of via de website: www.arbouw.nl Voor alle vragen over arbeidsomstandigheden kunt u de Arbouw Infolijn bellen. Deze is op werkdagen tussen 09.00 en 17.00 uur bereikbaar via (020) 580 55 99.
Arbouw voor voor gezond veilig enengezond werken Arbouw veilig werken
ARB 0684 0501
Arbouw La Guardiaweg 4 1043 DG Amsterdam Postbus 8114 1005 AC Amsterdam telefoon (020) 580 55 80 telefax (020) 580 55 55 internet www.arbouw.nl e-mail
[email protected]
