NAH op de werkvloer – het werkt! Saskia Harmens Aletta Zandbergen
Introductie Stel je hebt een mooie baan, je staat actief in het leven en je wordt getroffen door hersenletsel. Hoe vanzelfsprekend is het dat je terugkeert in die baan? Hoe Arbeidsgerelateerde Revalidatie en Cognitieve Revalidatie aandacht besteden aan mogelijke terugkeer naar de werkvloer. Introductie
Inhoud Inleiding Arbeidsgerelateerde Revalidatie Cognitieve Revalidatie NAH en werk Aanbevelingen
Vragen Inhoud
Inleiding Revalidatie
Gericht op mensen bij wie de gevolgen van • ziekte • trauma • aangeboren aandoening complex en vaak blijvend van aard zijn.
Inleiding
Inleiding Revalidatiegeneeskunde Blijvende gevolgen zoveel mogelijk beperken: • (opnieuw) leren handelen • anders leren handelen • stabiliseren aanwezige mogelijkheden • hulpmiddelen
Inleiding
Inleiding Zo optimaal mogelijk functioneren in • Wonen • Leven • School/ Studie/ Werk
Inleiding
Arbeidsgerelateerde Revalidatie Actoren arbeidsexploratie-/ reïntegratie proces
Cliëntsysteem
AC dagbesteding
Huisarts
UWV
Onderwijs Gemeente
Persoon met NAH
Revalidatieam/ Arbeid
Re-integratie bedrijf Werkgever
Bedrijfsarts
Arbeidsdeskundige ARBO dienst SW
Ziekenhuis
Arbeidsgerelateerde Revalidatie
Begeleidende organisaties
Arbeidsgerelateerde Revalidatie Wet- en regelgeving Wvp
WIA Wajong
Wulbz
WGA
Persoon met NAH
Participatiewet (Wsw, Wwb, ged.Wajong)
WAO Rbbz WW IVA
ZW
IOW
Arbeidsgerelateerde Revalidatie
AOV
Arbeidsgerelateerde Revalidatie Onderdelen proces Arbeidsrevalidatie/- exploratie/ - (re)integratie Onderzoek Fysiek functie onderzoek Psychodiagnostisch onderzoek Neuropsychologisch onderzoek Fysieke werkcapaciteit evaluatie Mentaal belastbaarheids onderzoek Werksimulatie Beroepskeuze onderzoek Training Fysieke reconditionering / arbeidstraining Sociale vaardigheidstraining Sollicitatietraining Scholing Beroepsgericht onderwijs Ambulante begeleiding Arbeidstoeleiding Stage/ arbeidsoriëntatie Werkervaringsplek Job coach Casemanagement
Arbeidsgerelateerde Revalidatie
diagnostiek
capaciteit
Arbeidsgerelateerde Revalidatie UWV ARBEID
REVALIDATIEZORGORG
Werkgever Bedrijfsarts
Arbeidsgerelateerde Revalidatie
Cognitieve Revalidatie Cognitieve Revalidatie
Doel: - beter leren omgaan met de veranderingen van het hersenletsel
- minimale hinder van de veranderingen
Cognitieve Revalidatie
Het brein is geen spier!
Cognitieve Revalidatie Cognitieve Revalidatie
Compensatie door middel van strategieën:
- Niet de functie verbeteren bv. geheugen weer 100%
- Wel het functioneren verbeteren bv. belangrijke zaken niet vergeten
Cognitieve Revalidatie
Cognitieve Revalidatie Cognitieve Revalidatie Modules: • omgaan met beperkte belastbaarheid/ energie
• planning en regulatie • omgaan met tijdsdruk • geheugenstrategieën • communicatie
• impulscontrole • mindfulness • partnerparticipatie • arbeidsrevalidatie
Cognitieve Revalidatie
Cognitieve Revalidatie Cognitieve Revalidatie Strategieën: • stappenplan • vaste dag-/weekstructuur • activiteiten doseren • agendagebruik • plannen/noodplan • assertiviteit • Stop-Denk-Doe (SDD) • PRESTO
Cognitieve Revalidatie
Arbeidsgerelateerde Revalidatie Doel: zo snel als mogelijk is terugkeren in werk Eigen werk(gever) – 1e spoor?
• arbeidsanamnese – zo snel mogelijk bij aanvang revalidatie • in kaart brengen arbeidsmogelijkheden, taakanalyse • nadere diagnostiek (FCE, Melba, NPO, PRPP, communicatieonderzoek) • werkbezoek, werkplekanalyse • combitherapie/ onderlinge afstemming
• ondersteuning AT werkhervatting: Programma van Eisen en Stappenplan • informeren/ adviseren wet- regelgeving • overleg bedrijfsarts, werkgever, UWV, letselschadeadvocaat
Arbeidsgerelateerde Revalidatie
Arbeidsgerelateerde Revalidatie Geen terugkeer eigen werk(gever) - 2e spoor?:
•
in kaart brengen resterende arbeidsmogelijkheden “zoekprofiel” (FCE, Melba)
•
BKO, BIT, DAT psycholoog
•
aanleren nieuwe vaardigheden mogelijk?
•
overleg bedrijfsarts, werkgever
•
overleg re-integratiebedrijf, scholingsinstituut
•
overleg UWV: verzekeringsarts, arbeidsdeskundige
Arbeidsgerelateerde Revalidatie
NAH en werk Gevolgen NAH en werk Algemeen: • breuk in de (verwachte) levenslijn •
onzichtbaarheid problematiek
•
dysharmonisch profiel
•
aandacht, concentratie, geheugen problemen
•
initiatief verminderd, moeheid, traagheid
•
verandering persoonlijkheid
Specifieke aandachtspunten bij re-integratie: •
complexe problematiek; niet één kenmerkend probleem
•
confrontatie óók voor werkomgeving
•
NAH “acuut” ontstaan; proefondervindelijke ervaring/ “ermee omgaan” onvoldoende aanwezig
NAH en werk
NAH en werk Bepalende factoren NAH en werk • ernst letsel; zwaar is niet altijd lastiger • aard letsel; (onzichtbare) cognitieve beperkingen > fysieke beperkingen • inzicht in eigen functioneren
• motivatie/ wilskracht • leeftijd • sociale omgeving • begeleiding (levenslang?!) • steun en begrip van werkgever, collega’s, bedrijfsarts, verzekeringsarts • aanpassingen in/ op het werk • aard werkzaamheden (productie-/ commercieel bedrijf ) • combinatie van factoren Over het algemeen is de duur van het traject terugkeer naar werk intensief en lang
NAH en werk
NAH en werk Belemmerende factor NAH en werk
Met stip op 1: Vermoeidheid / beperkte energie • handelingen kosten meer energie dan voorheen • m.n. dubbeltaken uitvoeren • het (bewust) toepassen van strategieën kost extra energie • naast werk minder activiteiten kunnen oppakken/ meer hersteltijd naast werk nodig
NAH en werk
NAH en werk Bevorderende factoren NAH en werk •
specifiek aandacht voor werk bij aanvang revalidatie
•
zo snel mogelijk eerste stappen terug in werk
•
aangeleerde strategieën kunnen toepassen
•
afstemming met arbeidsrevalidatie, bedrijfsarts en werkgever
•
ondersteuning van werkgever en collega’s
•
afstemming en begrip bij UWV/ verzekeringsarts en arbeidsdeskundige
•
kennis van (niet zichtbare) gevolgen van NAH bij re-integratiebegeleider
NAH en werk
NAH en werk Aanbevelingen •
werk samen bij het begeleiden van mensen met NAH terug naar werk
•
realiseer dat terugkeer in werk maatwerk vereist
•
start vroeg met oriëntatie op vervolgopleiding en werk bij jongeren met NAH
•
heb oog voor ‘late’ gevolgen van NAH
•
vroege interventie bij (dreigende) school-/ arbeidsuitval
•
creëer bij werkgevers bewustwording voor denken in taken i.p.v. functies
•
houd rekening met lange duur van ‘leren omgaan met de beperkingen’
•
pas wet- en regelgeving aan
•
optimaliseer netwerk en kennis van de diverse spelers
•
zet expertise van De Vogellanden in!
NAH en werk
NAH en werk Ontwikkelingen Vogellanden Vogellanden is tevens bezig met een team Arbeid om de expertise op het snijvlak van revalidatie en re-integratie breder aan te bieden. Voor wie? • Mensen die ook na hun revalidatie verder begeleid willen worden in re-integratie naar werk • Mensen met (dreigend) ziekteverzuim bij wie eerdere (para-)medische behandelingen niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd en waarbij geen indicatie is voor medisch specialistische behandeling Opdrachtgever • Denk aan werkgever, gemeente, bedrijfsarts, re-integratiebedrijf etc. Financiering: • Door de opdrachtgever, dus niet vanuit de Zorgverzekeraar Informatie: www.vogellanden.nl
NAH en werk
Vragen en discussie
