weekblad van de Universiteit Twente nummer 8
donderdag 8 maart 2007
UT N I E U W S
2
7
‘Voortbestaan Studenten Plein is noodzaak’
‘Afscheid is een misleidend woord’
INTERN ONDERZOEK LEVERT ‘GEMATIGD’ BEELD OP
Ambitie en samenwerking De resultaten van het in december door Newcom Research & Consultancy gehouden onderzoek naar het beeld dat personeel, studenten en alumni hebben van de Universiteit Twente lijkt vooralsnog niet te leiden tot een drastische koerswijziging of een andere positionering van de UT. Dat verwacht het CvB op basis van de resultaten die deze week op de website van de UT worden gepresenteerd. De UT wordt gezien als een aantrekkelijke werkgever, de subtitel ‘ondernemende universiteit’ moet ze vooral niet overboord zetten, het ambitieniveau mag flink omhoog, prestatiegericht belonen is zeker het overwegen waard, interdisciplinariteit (tussen de technische en niet-technische disciplines) wordt als belangrijk gezien. Daarnaast moet de UT gaan scoren in het buitenland en haar internationale uitstraling flink upgraden. Binnen Europa vooral, maar ook in
Azië en Noord-Amerika liggen er kansen. In UT-verband moet veel meer worden samengewerkt, vindt men. De campus zou ook meer mogen worden uitgebaat als een unicum in universitair Nederland. In de opleidingen moet er ruimte komen voor carrièrevaardigheden, de bachelors moeten breed, de masters gespecialiseerd. Als werkgever noemt men de UT aantrekkelijk (ook in vergelijking met andere universiteiten), maar curieus genoeg is men minder te spreken over de wijze waarop de UT wordt bestuurd: dat beeld wordt negatiever naarmate men langer aan de
14
UT is verbonden, of naarmate men meer of minder is betrokken bij reorganisaties. 42% van het WP geeft aan niet tevreden te zijn over het bestuur en 32 % geeft een ‘neutraal’. Bij het OBP is een zelfde beeld te zien. Meer dan 30 % van het WP vindt het ook niet duidelijk waar de UT voor staat (OBP 27%). Met het goede gevoel over de UT is het beter gesteld. Dat neemt weliswaar licht af naarmate men er langer werkt, maar toch vindt nog steeds 65% van de ondervraagden de UT na tien jaar (of meer) een aantrekkelijke werkgever. Trots is men ook op zijn of haar universiteit (rond de 60%). Tegen de vijftig procent van de respondenten antwoordt positief op de vraag of er meer Engelstalige bacheloropleidingen binnen de UT zouden moeten komen. De 3TU-samenwerking acht men een positieve ontwikke-
ling, maar het unieke profiel van de UT (de clusters techniek; management, bestuur en gedrag; gezondheid) mag er niet onder lijden. De peiling werd eind vorig jaar online uitgevoerd door Newcom, dat vijf jaar geleden uit de UT ontstond en sindsdien een bloeiend bestaan leidt. Wat de respons betreft: 868 medewerkers (=32% van de totale populatie), 1770 studenten (=23%) en 775 alumni (=4%) reageerden. Het wetenschappelijk personeel is kritischer in zijn oordeel dan het ondersteunend- en beheerspersoneel (OBP), studenten en alumni. Binnenkort start een externe toetsing over het UT-beeld door middel van een ‘representatief panel van burgers in de regio’ en aankomende studenten (ook in de Duitse grensregio). Ook een geselecteerde reeks nationale en internationale ‘stakeholders’ wordt bevraagd.
Stuurvrouw tussen acht mannen
Kabeltest voor kernfusiereactor De onderzoeksgroep High Current Superconductivity van de vakgroep Lage Temperaturen van de faculteit Technische Natuur-wetenschappen is begonnen met het testen van supergeleidende draden en kabels. De testen zijn bestemd voor de kernfusiereactor ITER die in Frankrijk in aanbouw is. Een prestigieuze klus, want vooralsnog waren alleen testen in een Zwitserse testfaciliteit (van CRPP) gepland. ITER is een internationaal samenwerkingsproject om de wetenschappelijke en technische haalbaarheid aan te tonen van kernfusie als energiebron. Japan, Zuid-Korea, China, India, de Verenigde Staten,
Rusland en de EU doen eraan mee. Projectleider Arend Nijhuis: ‘De meeste van deze landen produceren een deel van de benodigde supergeleiders. Dat zijn flinke kabels van vijf centimeter doorsnee, met daarin zo’n duizend supergeleidende draden van ongeveer een millimeter doorsnee. De supergeleiders zijn nodig om het hete plasma van 150 miljoen graden Celcius binnen de kernfusiereactor magnetisch op te sluiten. Dit moet ervoor zorgen dat het plasma niet tegen de wand komt, want geen enkel materiaal is bestand tegen zulke enorme hoge temperaturen.’ TEST, vervolg op pagina 5
ADVERTENTIE
Hardlopers zonder das... www.kennispark.nl/vacatures
werk maken van kennis
TWENTSE DELEGATIE BIJ EZ
Innovatieroute voor sterkere economie Een delegatie van het Innovatieplatform Twente was afgelopen maandag op het Ministerie van Economische Zaken in Den Haag voor de presentatie van de ‘Twentse Innovatieroute’. Dit plan, dat is gericht op het creeren van nieuwe arbeidsplaatsen in de regio, vraagt om een investering van 400 miljoen euro. De delegatie van het platform bestond uit Anne Flierman (CvB-voorzitter UT), Peter Den Oudsten (voorzitter Regio Twente en burgemeester Enschede), Dennis Schipper (manager Demcon), Rob van Lambalgen (directeur Innovatieplatform Twente) en Jan Kristen (gedeputeerde Provincie Overijssel). Twente wil snel tot zaken komen met de nieuwe regering over versterking van de regionale economie. Het nieuwe regeerakkoord bevat een paragraaf die ingaat op de economische versterking van de regio’s. Hierdoor zou de Twentse Innovatieroute versneld uitgevoerd kunnen
ENGLISH EDITION Page 6
worden. In het plan worden vijf kansrijke concentratiegebieden genoemd: voeding, technologie & gezondheid, materialen & high tech systems, veiligheid & technologie en bouw. Deze clusters omvatten een aantal projecten, zoals het Nano4Vitality van UT-onderzoeksinstituut Mesa+. In dit project wordt samen met de regionale voedingsindustrie gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe productmarkt-combinaties waarin technologie, applicatie en marktkennis samenkomen. Het Innovatieplatform Twente is de eerste regio die zijn plannen op tafel legt bij EZ. De kersverse minister, Maria van der Hoeven, sprak het platform afgelopen maandag op die snelle werkwijze aan: ‘Dit wijst op ambitie, focus en verantwoordelijkheidsgevoel van alle betrokken partijen.’ De Provincie Overijssel investeert 50 miljoen euro in de Innovatieroute, op voorwaarde dat de regio Twente eenzelfde bedrag inbrengt. Ook regionale onder nemingen investeren 100 miljoen euro. Financiering vanuit Den Haag en Brussel moet uiteindelijk de benodigde 400 miljoen op tafel krijgen. Hoeveel geld de UT in de uitvoering van plannen gaat steken is niet bekend, wél dat de universiteit in diverse projecten participeert of dat zal gaan doen.
Foto: Tim Plattel
ADVERTENTIE
KOUD. Achttien leden van studievereniging Isaac Newton brachten tijdens een studiereis aan de Baltische staten onder meer een bezoek aan de hoogovens van Metallurgs in het Letse Liepaja. De temperatuur in het grootste gedeelte van de open fabriekshal was net als buiten 25 graden onder nul. Daar veranderde ook de enorme hitte van het gesmolten staal niets aan. ‘Stonden we daar in onze pantalonnetjes’, verzucht een van de deelnemende studenten. Het Twentse gezelschap keek zijn ogen uit. Volgende week in UT-Nieuws een uitgebreid verslag van hun reis.
Telder voert marktonderzoek uit. Voor ons callcenter in hartje Enschede zijn wij op zoek naar:
ENQUÊTEURS (V/M) voor het afnemen van telefonische vraaggesprekken (geen verkoop). Ook mensen die vloeiend Engels, Frans of Spaans spreken worden verzocht te reageren. Bel om je aan te melden: 053-4802250.
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
2
donderdag 8 maart 2007
INTERIM-STUDENTENPASTOR ARENT WEEVERS
‘Voortbestaan Studentenplein absolute noodzaak’ Arent Weevers is tijdelijk aangesteld als studentenpastor op de UT. Na het overlijden van zijn voorganger, Kees Kuyvenhoven, in oktober 2006, bleef het een tijdje stil rondom het Studentenplein Enschede (SPe). Weevers, ook werkzaam op de Saxion Hogeschool in Deventer, vindt dat de UT een ‘volwaardige plek’ terug moet krijgen in het Studentenpastoraat Nederland. ‘Zonder het SPe is er geen onafhankelijke plek binnen deze universiteit.’
Foto: Arjan Reef
MAAIKE PLATVOET Arent Weevers verwondert zich ook in zijn Citroën DS
Weevers is geen onbekende op de campus. Eind jaren negentig was hij werkzaam voor het SPe, zowel op Saxion als op de UT. ‘Kees kende ik goed’, vertelt hij. ‘Het is raar om nu in zijn kamer, op zijn stoel, te zitten. Het blijft ongelooflijk dat hij er niet meer is. Het erfgoed van het SPe kan niet zomaar overboord worden gezet. Hoewel ik aan het studentenpastoraat in Deventer mijn handen vol heb, vond ik ook dat ik hier moest zijn nadat de Protestantse Kerken uit de regio mij daarvoor hadden benaderd.’ Weevers is elke dinsdag- en donderdagmiddag bij het Studentenplein in de Vrijhof te vinden. Een opvallende verschijning: felblauwe ogen, een flinke bos grijs haar en compleet in het zwart gekleed. Meer type kunste-
naar eigenlijk op het eerste gezicht. Weevers begon zijn loopbaan als maatschappelijk werker, maar besloot begin jaren negentig een studie theologie te volgen aan de Vrije Universiteit en in Leiden. Daarnaast heeft hij grote belangstelling gehad voor de beeldende kunst. ‘Ik heb twee hartkleppen’, zegt hij. ‘Eén voor de kunst, één voor de theologie. Wat beide verbindt is spiritualiteit. In bijbelverhalen zit veel verbeeldingskracht, net zoals in kunst. ’ ‘Ik merk dat de huidige studenten weinig last hebben van de ballast van de kerk’, zegt Weevers. ‘Veertigplussers zijn veel meer uitgesproken over de kerk. Ze zijn voor of tegen. Studenten daarentegen, zijn nieuwsgieriger. Ze staan open voor discussie.’
Weevers richtte daarom in Deventer een filmgroep op. ‘We bekijken een film, pakken na afloop een biertje en discussiëren met elkaar. Bijvoorbeeld over ethiek. Datzelfde wil ik hier op de campus ook opstarten.’ Hij glimlacht: ‘Voor je het weet is het half twee ’s nachts. Topavonden zijn dat.’ De rode draad in zijn werk als studentenpastor noemt hij ‘bezieling’. ‘En daarmee bedoel ik: Wat inspireert je? Waarover verwonder jij je? Het is het begin van alle wetenschap, religie en kunst. Ik ben er ook van overtuigd dat verwondering de sleutel is om je relatie gezond te houden. Als je je niet meer over elkaar kunt verwonderen, dan bloedt je relatie dood. Waar ik mij over verwonder? Dat een student die mij nauwelijks kent, met
heel persoonlijke vragen komt.Veel mensen zeggen dan: maar daar ben je toch pastor voor? Dat klopt, maar het is wel wat mijn functie zo bijzonder maakt.’ Verwonderen doet hij zich ook tijdens ritjes in zijn geliefde klassieker Citroën DS. ‘Slapende kinderen op de achterbank, de zon die langzaam ondergaat, het geluid van de wind door het open raam, dat zijn bijzondere momenten. Ik probeer te kijken met de ogen van een kind, alsof je iets voor de eerste keer ziet en meemaakt.’ Een belangrijke taak van het studentenpastoraat noemt Weevers ‘Het debat opzoeken. Neem nou DNA-onderzoek. Moet je alles willen doen wat je kan en weet? En: dient het de humanisering van de wereld? Wat
Wie: Studie: Op weg naar:
voor samenleving willen we? Het is een taak van het SPe om over dit soort zaken, wetenschap én ethiek, een discussie aan te zwengelen. En daarnaast over cultuur en samenleving, spiritualiteit en religie. Dat zijn de drie pijlers van het SPe.’ Of er nog wel behoefte zou zijn aan een studentenpastoraat binnen onze universiteit, vindt Weevers een absolute ‘non-vraag’. Hij is van mening dat het SPe zijn sporen ruimschoots verdiend heeft. ‘Dat is simpelweg al bewezen door het vieren van het veertigjarig bestaan, vorig jaar nog. Het is absolute noodzaak dat het SPe blijft. Zonder studentenpastoraat is er binnen de universiteit geen onafhankelijke plek om je ei kwijt te kunnen. Hier krijg je bovendien geen label opgeplakt. Bij een studentenpsycholoog kun je ook terecht, maar dat is anders. Piet die een probleem heeft, blijft voor mij Piet. Bij een psycholoog ben je een student met een probleem.’ Weevers wil het Studentplein Enschede de komende maanden zoveel mogelijk draaiende te houden. De regionale Protestantse Kerken Nederland voeren momenteel gesprekken met de landelijke Protestantse Kerken om het studentenpastoraat weer volledig te kunnen bemensen. ‘Ik hoop dat daar binnen drie maanden meer duidelijkheid over is. Ik weet dat Enschede hoog op de urgentielijst staat, maar ook in Tilburg en Utrecht ontbreekt het momenteel aan studentenpastores.’ Financiële nood binnen de Kerken speelt een belangrijke rol in het al dan niet opvullen van dergelijke posities, zegt Weevers. ‘Maar juist in de roep om meer jongeren in aanraking te laten komen met christelijke spiritualiteit, zou het een gemiste kans zijn als er bezuinigd gaat worden op studentenpastoraten.’
UT Nieuws Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 45. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Jannie Benedictus (2028)
[email protected] Joost Blijham (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Harold de Boer, Saskia van den Boom, Dirk-Jan van den Broek, Henriëtte van Dorp, Miriam de Graaff, Egbert van Hattem, Bas Klaver, Hans van de Kolk, Amke van der Linden, Mike Maier, Fleur van Oosterzee, Amol Thakre, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas, Joanne Wolters, Kristin Zimmerman. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Foto’s: Arjan Reef / Maurits Diephuis Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www. bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UTNieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 35 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener Huis aan Huiskranten B.V. Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Ivo Peters, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema’s foto’s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Titia Lelie (19) eerstejaars industrieel ontwerpen haar vriendje
Vlak voor de Bastille komt de regen met bakken naar beneden. Titia Lelie staat te praten met een kennis en is op weg naar de Aragokamer in de Hogekamp. ‘Chocomelk drinken bij m’n vriendje, de Godse veurzitter.’ De wàt? ‘De Godse veurzitter. Dat is een soort Arago-slang voor de voorzitter. Ooit is er iemand begonnen er ‘Godse’ voor te zetten. Waarom weet niemand.’ Zelf zit ze in de galacommissie van Arago. ‘We hebben net de sponsoring afgerond, dus het meeste werk zit erop.’ Titia studeert IO, nadat ze eerder een jaar advanced technology deed. ‘AT was zwaar, met veel wiskunde enzo. Dit is meer kleien en tekenen, wat creatiever. Iets meer mijn ding. Of ik het afmaak, weet ik niet, maar ik denk wel dat ik hier blijf. Enschede is een fijne stad om te wonen, al zijn er dagen waarop er werkelijk geen fuck te beleven valt. Dan wordt het kansloos bier tanken. Ach, dat heeft ook wel wat.’ Lachend: ‘Weet je wat ik tegen vrienden van me in Den Haag zei als ze vroegen waarom ik in Enschede ging studeren? Daar hebben ze Grolsch! In Den Haag heb ik naar lang zoeken twee cafés gevonden waar ze dat ook schenken. Geintje, ik vond de sfeer hier gewoon beter dan in Delft. Bovendien vond m’n moeder het ook wel eens tijd dat ik het huis uit ging. Je moet ook in Enschede en Eindhoven kijken, zei ze steeds.’
Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
3
donderdag 8 maart 2007
MAXIMUM VAN DRIE TENTAMENS VAN TAFEL Foto: Gijs van Ouwerkerk
U-Raad stemt in met onderwijsnota De Universiteitsraad heeft dinsdagmiddag ingestemd met de Onderwijsnota 2006 – 2010. Dat gebeurde pas nadat het college van bestuur beloofde het maximum van drie toetsmogelijkheden per vak per student uit de plannen te schrappen. In de nota pleitte het CvB voor duidelijke regels voor herkansingen en een maximum van drie keer per vak. Dat was tegen het zere been van in het bijzonder de studentenleden in de raad. Volgens hen zijn er legio struikelvakken waarvoor studenten soms meer dan drie tentamens nodig hebben. ‘Wat gebeurt er met iemand die er niet in slaagt een voldoende te halen in drie keer? Mag die zijn opleiding niet voortzetten?’, vroeg Harm Hoogveld van UReka zich af. ‘Dan is het een verkapt bindend studieadvies’, concludeerde hij. Rector Henk Zijm bleef in eerste instantie bij zijn standpunt dat drie kansen voor een tentamen genoeg moest zijn. ‘Als je zegt: er zijn notoire struikelvakken, dan is er iets mis met de student of het vak.’ Volgens hem is het echter ‘niet de bedoeling’ dat het plan een ‘finale beslissing’ behelst. ‘Niemand is erbij gebaat dat een student in die fase weggestuurd moet worden.Wat mij betreft is dat ook niet aan de orde.’ Zijm denkt dat de maatregel preventief werkt. ‘Als het dan
eens voorkomt, dan bestaat altijd nog de mogelijkheid om een beroep te doen op de hardheidsclausule.’ Na wat plussen en minnen was Zijm toch bereid water bij de wijn te doen. In plaats van drie toetsmogelijkheden per vak per student wordt het aantal toetsmogelijkheden beperkt tot twee per jaar. Het college zet ook zijn plannen voor de invoering van een bindend studieadvies door. Medio vorig jaar was het college daar nog minder pertinent in.
De U-raad had het college gevraagd dat streven te heroverwegen en pas ná onderzoek naar effectiviteit, nut en gevolgen een besluit te nemen. De rector wilde dat niet, maar zegde wel toe pas tot een bredere toepassing over te gaan na evaluatie van de pilot bij TCW, die in september van start gaat. Tijdens de voorlichting, zo bleek uit Zijms antwoord op vragen van Stefan van Nierop (UReka), is er geen aandacht besteed aan het bsa. ‘Ik vind dat ook niet noodzakelijk. We gaan er niet vanuit dat veel studenten door het bsa geslachtofferd worden.’ De raad stemde dinsdag bovendien in met het arbo- en milieumeerjarenplan 2007 – 2010 en adviseerde positief over de Inschrijvingsregeling UT 2007 – 2008.
MASTERS. Speciaal voor bachelorstudenten van de opleiding advanced technology is er dinsdag 20 maart in de Waaier (zaal 3) een voorlichtingsbijeenkomst over relevante masteropleidingen die de UT te bieden heeft. Na het openingswoord (om 13.15 uur) van AT-opleidingsdirecteur J. Flokstra spreken achtereenvolgens de decanen van TNW, EWI, CTW en MB ieder twintig minuten over de masters in hun faculteit. Na de koffiepauze (14.50 uur) is er een postermarkt, om 16.30 uur gevolgd door een borrel.
SCHAKEN. De Universiteit Twente is dit jaar hoofdsponsor van het Young Masters jeugdschaaktoernooi in Hengelo dat in augustus plaatsheeft. Om de contractondertekening van het sponsorship feestelijk te omlijsten speelden de Enschedese en Hengelose burgemeesters Frank Kerckhaert en Peter den Oudsten (links op de foto) afgelopen donderdag een potje schaak in de Horsttoren. Kerckhaert uit Hengelo won de partij. In augustus is het de beurt aan de jeugdspelers. Zij konden die dag alvast een oefenwedstrijdje spelen tegen snelschaakkampioen Wouter Spoelman.
Wie adopteert een zonnecel? ‘Daar heb je die zonnewag’n van de teehaa,’ klonk het vorige week donderdagvond, op het Van Heek Plein in de Enschedese binnenstad. Het Solar Team was daar bezig met een promotiestunt en op zoek naar mensen die een zonnecel van de zonnewagen wilden adopteren. En dus werd de complete auto op het plein tentoongesteld. Maaike Roefs, woordvoerder: ‘Inmiddels hebben we, dankzij een groot collectief van bedrijven, de sponsoring rond. Maar, om de allerbeste zonnecellen te kunnen aanschaffen hebben we nog ruim vijftig mille nodig.’ Om dit geld binnen te halen kunnen bedrijven en particulieren voor 25 euro één van de 2200 cellen adopteren. ‘Zodra we het ontwerp bekend maken
ADVERTENTIE
IEDER DIER TELT! FILM. Het Studentenplein Enschede draait dinsdag 13 maart de film The Da Vinci Code in de Vestingbar van de Bastille. Arent Weevers, interim studentenpastor, geeft eerst een korte inleiding op de film. Na afloop is het mogelijk om te discussiëren. The Da Vinci Code start om 19.30 uur, de toegang is gratis.
Studenten van het Twentse Solar Team promoten de adoptie van zonnecellen.
EXPOSITIE. Wat studenten industrieel ontwerpen in hun vrije tijd maken is tot 22 maart in de Horsthal te bezichtigen. Vier IO-ers organiseerden de tentoonstelling Artentoon, want het is de hoogste tijd dat creatieve studenten hun bedenksels en creaties uitstallen, vonden zij. In de centrale hal kun je onder meer sieraden, kleding, tassen en foto’s bekijken.
In april advies, in mei instemming De Universiteitsraad geeft pas dinsdag 3 april advies over het reorganisatieplan dat voortvloeide uit de nota Efficiënte en moderne bedrijfsvoering. De instemming is daardoor pas in mei aan de orde. Volgens woordvoerder Herman Poorthuis zijn de consequenties van de plannen van het college nog onvoldoende duidelijk, maar gaat het wel ‘de goede richting’ op. De financiële man in het college van bestuur, Kees van Ast, beloofde op korte termijn een ‘geïntegreerd plan’, maar vroeg de raad wel het
management voldoende armslag te laten voor de implementatie. De voorgenomen bezuiniging op onderwijsplekken en werkplekken voor studenten beziet de raad met argusogen. ‘Een relevant punt’, bekende Van Ast. Hij bezwoer echter dat aan het aantal werkplekken voor studenten niet getornd wordt. Hij verwacht dat de bezuiniging op onderwijsplekken met een hogere bezettingsgraad behaald kan worden. Die ligt nu op zo’n twintig procent en dat kan volgens Van Ast veel beter.
kunnen de mensen vervolgens zelf kiezen welke cel precies op hun naam komt te staan. Natuurlijk krijgen zij vervolgens een vermelding op onze website,’ vertelde Roefs. Ondanks het slechte weer op deze koopavond trok de zonneauto op het winkelplein aardig wat bekijks. Veel mensen wilden graag horen hoe de race precies in zijn werk gaat, anderen waren gewoon nieuwsgierig naar de auto. De studenten van het Solar Team hadden zelfs gedacht aan kleine kinderen. Die konden met speelgoedzonnewagentjes over een parcours rijden. Alle moeite bleek niet helemaal voor niets, enkele tientallen mensen waren bereid een of meer zonnecellen te adopteren.
Alumnus schrijft succesvol boek Johan Nelis, afgestudeerd in de technische bedrijfskunde, verzorgde dinsdagmiddag in de Spiegel een gastcollege over Business Process Management. Vorig jaar publiceerde Nelis over dit ‘hot topic’ in de bedrijfswereld een boek, inmiddels een bestseller en al in derde druk. Vanuit Amerika, Japan en zelfs het Midden-Oosten wordt Nelis gevraagd voor lezingen en cursussen. Nu hij een weekje in Nederland vertoeft, kan de alumnus een bezoekje aan zijn oude universiteit natuurlijk niet overslaan. Je woont en werkt in Australië? ‘Klopt, alweer tweeënhalf jaar. Ik werk als Principal Consultant bij TouchPoint BPM Service in Sydney. Ik denk dat ik daar wel blijf, want ik waardeer de lifestyle van Australië. Bovendien, mijn huis in Nederland is net verkocht.’
Wat is Business Process Management en wat maakt jouw boek hierover zo succesvol? ‘BPM is het managen, beheren en verbeteren van bedrijfsprocessen om doelstellingen te kunnen halen. De kracht van mijn boek zit ‘m in het pragmatische. Of zoals professor Tom Davenport van het Babson College, in het voorwoord van mijn boek schreef: het is heel gewoon, begrijpbaar, het formuleert stappen en tools.’
sen die écht geïnteresseerd zijn, in plaats van een volle zaal die maar amper luistert. Het was mijn eigen initiatief om dit gastcollege te verzorgen. Ik hou van de multidisciplinaire aanpak van de opleiding technische bedrijfskunde op de UT. Die sluit helemaal aan bij mijn eigen bedrijfskundige houding.’
Vanuit je vakgebied nog tips voor de huidige studenten bedrijfskunde? ‘Veel kennis opdoen en toepassen.’ Meer informatie over het boek: www.managementbyprocess.com of via mail
[email protected]
Foto: Gijs van Ouwerkerk
Waarom besloot je hier een boek over te schrijven? ‘Omdat ik simpelweg zelf een boek miste over het onderwerp, en dan vooral over hoe je BPM hanteert. Het boek gaat bovendien niet over theorie, maar over de praktijk en mijn eigen onderzoeksbevindingen.’ Er kwamen zo’n twintig studenten naar je lezing. Is dat niet teleurstellend? ‘Ik heb liever twintig men-
Johan Nelis tijdens zijn gastcollege over Business Process Management.
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
4
donderdag 8 maart 2007
SYMPOSIUM VAN CONCEPT OVER WATERBEHEER
ADVERTENTIES
De alleskunner die tegelijkertijd specialist is...
‘Kijken naar de Kust’ Nederland leeft met water: een veelgehoorde term in de media en pure noodzaak in ons kikkerlandje. Maar doen we het nog wel op de goede manier? Tijd voor bezinning op de afgelopen decennia en een vooruitblik naar de komende vijftig jaar. Dat vindt ConcepT, de studievereniging van civiele techniek. Zij organiseren woensdag op 14 maart het symposium ‘Kijken naar de Kust’, in de Waaier.
Het full-service grafisch bedrijf dat alles op het gebied van prepress en drukken voor u verzorgt tot en met de specialist in het maken van boeken, magazines en manuals. Bob Olde Hampsink
Professor Arjen Hoekstra, hoogleraar Integraal Waterbeheer, is dagvoorzitter: ‘Het doel is om een groot aantal verschillende visies bij elkaar te brengen en op die manier een debat los te maken.Tijdens het congres worden wetenschappelijk interessante, maar ook politiek gevoelige onderwerpen behandeld. Politiek is het interessant om te kijken naar hoe mensen tegen risico’s aankijken en wat ze bereid zijn te betalen om die risi-
co’s te verminderen.’ Volgens Hoekstra is de gebruikelijke visie, die al jaren wordt toegepast in Nederland, ervoor zorgen dat de overstromingskansen zeer laag zijn. ‘Hoge en sterke dijken bouwen dus. Maar anderen zijn juist van mening dat er meer rekening gehouden moet worden met het natuurlijk systeem’, legt hij uit. ‘Bijvoorbeeld door ruimte te geven aan de rivier of het aanleggen van een brede kuststrook. Nog weer een andere
benadering is om drijvende woningen te bouwen, woongebieden op te hogen of op een andere manier onze kwetsbaarheid te verlagen.’ Op het symposium willen de sprekers een zo compleet mogelijk beeld schetsen van de problematiek in Nederland. Marnix Van Berkum, voorzitter van de symposiumcommissie: ‘Drie sprekers komen aan bod. Han Vrijling, professor waterbouwkunde uit Delft, is het eens met de huidige aanpak. Govert Geldof, senior consultant bij Tauw, gaat in op de nieuwe geluiden: meer aandacht voor de gevolgen dus. Robert Smaak vertegenwoordigt de visie van Rijkswaterstaat. Hij is programmaleider water en veiligheid en verantwoordelijk voor een rapport over de zwakke kustschakels, de plekken waardoor Nederland het meeste gevaar loopt. Het onderzoek van de UT-
vakgroep waterbeheer sluit aan bij het onderwerp van het symposium. Hoekstra: ‘We richten ons in het onderzoek op het ontwikkelen en evalueren van strategieën voor waterbeleid, zowel in Nederland als daarbuiten. Hierbij gaat het om een balans tussen de engineering van veiligheid en de sociaaleconomische kant. Berekenen hoe hoog een dijk moet zijn, is te beperkt. Wat is wenselijk, wat is mogelijk en hoe krijgen we op de lange termijn een duurzaam Nederland? In principe kan een ramp als in New Orleans ook hier plaatsvinden, al zal het dan een andere oorzaak hebben. Hoe kan de overheid hiermee omgaan en hoe beperken we het aantal slachtoffers en de omvang van de schade?’ Bas Klaver www.kijkennaardekust.nl.
Meer weten over onze dienstverlening? Bel 053-4826262 en vraag naar Bob Olde Hampsink of Mark Spoolder.
Ganzenbord
Mark Spoolder
ENSCHEDE Business & Science Park Capitool 25 Postbus 333 7500 AH Enschede
geef om dit kind
Aandachtig bestudeert rector Henk Zijm het studenten Ganzenbord, maandag aangeboden door studentenpartij Ureka.Vorige week woensdag sjouwden de bestuursleden met het spel over de campus en vroegen voorbijgangers wat er beter of anders moet op de UT. Die punten noteerden zij in de witte spelvakjes. ‘Te weinig werkplekken is vaak genoemd, net als het ontbreken van een ingang aan de achterkant van de Horst,’ zegt Gillian Visschedijk van Ureka. Haar partij gaat de opmerkingen smeden tot partijspeerpunten. ‘En Zijm heeft toegezegd het bord op te hangen.’
Tel. 053 482 62 62 Fax 053 482 62 70 Email
[email protected]
www.ppi.nl T 0800 7 800 800 (gratis) www.lilianefonds.nl
[email protected]
giro 7 800 800 ’s-Hertogenbosch
Hét speciale fonds voor kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden
Foto: Arjan Reef
Marike ter Maat (26, rechts op de foto) en Björn Kolbeek (30) zijn nog niet zo heel lang kamergenoten. Sinds begin dit jaar zit Marike in kamer C120 in gebouw Cubicus en twee weken later kwam Björn erbij. Als communicatiemedewerkers zijn ze druk met de voorbereidingen van de voorlichtingsdagen op vrijdag 16 en zaterdag 17 maart. Marike: ‘Ik ben net afgestudeerd. Eerst Pabo en daarna toegepaste onderwijskunde. Toen ik klaar was, vond ik vrij snel deze baan. Wel tijdelijk hoor, ik vervang Karin Vrugterman, zij is met zwangerschapverlof.’ Björn: ‘We kennen elkaar nu ruim een maand. Ik zit hier eigenlijk met een dubbele agenda. Van maandag tot woensdagmiddag werk ik bij deze faculteit en de rest van de week ben ik in de kantoortuin van bureau communicatie in de Spiegel te vinden.’ Marike: ‘Daarom is de woensdag bij ons frituurdag. Dan eindigt hier de week van Björn. Björn: ‘En dan mag je iets lekkers uit de frituur tijdens de lunch. Op papier staat het wel leuk, zo’n doormiddengehakte week, maar in de praktijk komt het er niet vaak van. Ik vlieg veel heen en weer.’ Marike: ‘En regelmatig rinkelt hier de telefoon voor jou. Denken ze bij BC dat je hier zit.’ Björn: ‘En dat terwijl ik soms gewoon aan het werk ben in de Spiegel, maar in een vergadering zit, of op de wc!’ Marike: ‘De dagen dat-ie er niet is, mis ik ‘em wel hoor! Dan vraag ik vaak andere collega’s om even langs te komen voor koffie.’ Björn: ‘Echte irritante trekjes heb ik nog niet bij haar ontdekt. Daarvoor kennen we elkaar te kort, denk ik. Marike is een gezellige prater. Na het weekend nemen we meestal even het weekend door.’ Marike: ‘Hij helpt me bij het inloggen in sommige websystemen. Telefoontjes of boodschappen nemen we ook altijd voor elkaar aan.’
Kamergenoten
Ook in Kamergenoten? Bel of mail met de redactie!
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
5
donderdag 8 maart 2007
GROOT EUROPEES PROJECT TEXTIELTECHNOLOGIE
Intelligent textiel Een overhemd dat zijn drager op gezette tijden medicijnen toedient. Of, handig voor veiligheidskleding, textiel dat van kleur verandert als temperatuur of zuurgraad een bepaald veilig niveau overschrijden. Bij de vakgroep textieltechnologie startte in december een vierjarig project om deze ‘geavanceerde functionaliteiten in textiele materialen’ te ontwikkelen. In samenwerking met de Servische professor Dragan Jocic werd 1,13 miljoen euro binnengehaald. JANNIE BENEDICTUS
Dragan Jocic is afkomstig van de Universiteit van Belgrado maar zal de komende vier jaar in Nederland doorbrengen. ‘Het voelt best vertrouwd hier’, zegt hij in het lab in Langezijds. ‘Dat komt, ik ken Vincent en Marijn al jaren.’ De textielgroepen in Europa zijn verbonden in een netwerk, vertelt hij, waar ook universitair docent Vincent Nierstrasz en deeltijdhoogleraar Marijn Warmoeskerken zich regelmatig laten zien. Jocic besloot zich een paar jaar geleden toe te leggen op geavanceerde functionaliteiten in textiele materialen. Hij werkte op dat moment in Spanje, aan de universiteit van Terrassa, en kreeg van de Spaanse overheid funding voor zijn idee. ‘Dat was net genoeg om mijn eigen salaris te betalen. Maar ik wilde
een groep opbouwen en een grotere subsidie binnenhalen.’ Hij hoopte op een Marie Curie Excellence Grant, vanuit het zesde kaderprogramma van de EU. Met deze subsidie kunnen wetenschappers onderzoek uitvoeren bij een gastinstelling in het buitenland. Jocic:‘Bij Marie Curie is internationale mobiliteit verplicht, ik moest de grens over. Spanje was dus geen optie, want daar zat ik al. En Belgrado ligt niet in de Europese Unie.’ En dus belde hij met Twente. ‘De Twentse groep staat zeer goed bekend en dat is van het grootste belang voor de toekenning van de subsidie.’ Vincent Nierstrasz: ‘Wij wilden ook meer de kant van de functionele textiele materialen op, dus dat matchte goed met de ideeën van Jocic.’ De Servische professor was op de hoogte van de situatie waarin de vakgroep zich op
dat moment bevond: de reorganisatie van de faculteit TNW stond voor de deur. Jocic: ‘Maar ik was toch overtuigd. This was the right place.’ De subsidie werd aangevraagd en toegekend. Over de komende vier jaar komt er 1,13 miljoen euro beschikbaar voor promovendi, postdocs en apparatuur. Nierstrasz: ‘In Nederland is nog maar acht keer zo’n Excellence Grant binnengehaald, voor Twente is het de eerste. Er zijn verder geen partners, een grote subsidie dus.’ Jocic en zijn teamleden hopen de komende vier jaar textiele materialen te ontwikkelen die gevoelig zijn voor veranderingen in hun omgeving. Daarvoor zijn polymeren nodig met de eigenschap dat ze reageren op veranderde omstandigheden. Jocic: ‘Die polymeren worden in een dun laagje gecoat op de buitenkant van de textielvezels en moeten veranderingen in temperatuur, zuurgraad, licht, chemicaliën, zoutgehalte of vochtigheid waarnemen.’ Het ontwikkelen van zo’n slim, sensitief polymeer is het eerste punt.Vraag twee is hoe de polymeren op een permanente manier kunnen worden aangebracht. Jocic: ‘Duurzaamheid is belangrijk, de eigenschap mag bijvoorbeeld niet na één wasbeurt alweer verdwijnen. Ook mag het textiel door het toevoegen van deze dunne laag, bestaande goede
eigenschappen en kenmerken als comfort en draagbaarheid niet verliezen.’ Toepassingen worden gezocht in gezondheidszorg, veiligheid en sport, vertelt Jocic. Daarbij valt te denken aan anti-bacteriële stoffen, anti-allergische kleding of textiel dat gedoseerd medicijnen afgeeft aan de huid. Promovendi en postdocs worden op dit moment geworven, maar de toekomst van textieltechnologie aan de UT is nog steeds onzeker. De faculteit TNW heeft de groep ‘wegens gebrek aan perspectief in de tweede en derde geldstroom’ verleden jaar weggereorganiseerd, tegelijk met zes andere chemische leerstoelen. Textieltechnologie wordt echter al jaren gefinancierd door de industrie, middels de Stichting Technologie van Gestructureerde Materialen. De industrie en de stichting willen graag dat de leerstoel doorgaat. Een mogelijk scenario, vertelt Nierstrasz, is dat textieltechnologie organisatorisch wordt ingebed in het Innovation Lab van de UT en onderdeel wordt van het samenwerkingsverband High Tech Facilities die in het herontwikkelde Langezijds een plaats moet krijgen. Er wordt nu gewerkt aan de juridische en financiële vormgeving daarvan. Het project van Jocic kan in ieder geval doorgaan, verzekert Nierstrasz.
Foto: Arjan Reef
De bladen ‘Lijken in Academiegebouw’, kopt Mare (Leiden). Tijdens de restauratie van het pand deed de aannemer een lugubere ontdekking: hij stuitte op een grafkelder met daarin drie lijken. Direct werd stadsarcheoloog Chrystel Brandenburgh ingeschakeld. Die wist te vertellen dat het Academiegebouw vroeger, tussen 1450 en 1572, als Witte Nonnen Klooster diende. ‘We weten niet precies wie er in dit graf hebben gelegen. Het was wel een goede grafkelder, hoogstwaarschijnlijk gaat het om welgestelden die het klooster geld hadden geschonken.We vermoeden dat het een man en vrouw betreft, van het derde lijk was zo weinig over dat het niet te zeggen is.’ Observant laat oud-minister van Onderwijs Jo Ritzen (en oud collegevoorzitter van Maastricht) aan het woord over Ronald Plasterk, de nieuwe minister. Ritzen vertelt dat hij - heel gebroederlijk – Plasterk een aantal tips heeft verstrekt, toen hij onlangs toch op het departement moest zijn.‘Ik kwam bij hem binnen en toen lag daar mijn boekje op tafel: De minister, een handboek. Hij had het van een ambtenaar geleend, het wordt daar goed gelezen, heb ik de indruk.’ Ritzen heeft als belangrijkste advies: ‘Goed onderwijs begint bij goede financiën.’ Verder zegt hij in het interview met Observant: ‘Het is voor het onderwijs goed als er een geprofileerde minister zit die een bredere rol vervult en zich niet alleen met zijn eigen departement bemoeit. Ik denk dat Plasterk dat kan, dat hij dat gezag wel kan opbouwen.’ En: ‘Net als destijds aan mij zal het departement nu aan Plasterk moeten wennen. Maria van de Hoeven was minder inhoudelijk dan hij zal zijn. Hij is kritischer, zal zich minder volgend opstellen, verwacht ik, zelfs tot in detail.’ Cursor opent met het volgende bericht: Eindhovense studentenorganisaties protesteren in een gezamenlijke brief aan het college van bestuur tegen de vervroeging van het komende collegejaar. Het CvB heeft namelijk toch de hertentamenweken direct na de introductie ingeroosterd, nadat het eerder beloofde dit niet te zullen doen. Dit gooit de planning van veel studentenorganisaties overhoop, want de verenigingen zijn bang dat minder studenten zich willen gaan inzetten voor de organisatie van de intro. Zo ziet studievereniging Simon Stevin zich genoodzaakt het introkamp te verplaatsen.‘Het introkamp wordt anderhalf jaar van tevoren geboekt. Dat hebben we nu moeten annuleren en dat kost geld.’ De totale schade bedraagt volgens de studievereniging zeven- tot achthonderd euro. Het Eindhovense CvB heeft als reactie alleen nog maar laten weten het besluit niet meer terug te draaien. Wordt vervolgd. In Resource (Wageningen) een groot verhaal over een nieuw soort stage. Studenten levensmiddelentechnologie komen sinds kort bij topkoks over de vloer. Ze onderzoeken hoe de chef hartig schuim stabiel kan houden of smaak kan impregneren in vlees. Helen Hofstede liep stage in De Librije van topkok Jonnie de Boer:‘Ze lieten me bonbons van erwtensoep proeven, een bol erwtensoep die open vloeit.’ De kennismaking met de culinaire wereld wordt door Wageningen Universiteit gezien als een eerste stap in de ontwikkeling van een heuse discipline moleculaire gastronomie.
Dragan Jocic (links) en Vincent Nierstrasz.
(vervolg van voorpagina) Projectleider Nijhuis vertelt dat het ITER-magneetsysteem gemaakt wordt met supergeleidende kabels die aan gigantische stromen en krachten worden blootgesteld. ‘De draden zijn bijzonder gevoelig voor vervorming zoals buiging en contactdruk. Dit beïnvloedt in grote mate de prestaties. Hoe dat gebeurt, hebben wij middels onderzoek in kaart gebracht. Faciliteiten
in ons laboratorium kunnen de kwaliteit van kabels en draden uitgebeid onderzoeken. Deze testopstelling was aanvankelijk niet bedoeld voor seriematige testen, maar ja, dit is zo’n bijzonder project dat we ‘ja’ hebben gezegd op het verzoek van ITER.’ Volgens Nijhuis heeft de onderzoeksgroep het contract te danken aan het jarenlang boeken van goede en betrouwbare resultaten. ‘Op de UT zijn we al enkele
decennia actief in supergeleiding. Wij zijn altijd nauw betrokken geweest bij grote internationale projecten. Het binnenhalen van deze opdracht getuigt van veel vertrouwen in onze groep. Het hele ITER project kost zo’n vijf miljard euro. Een kwart daarvan is bestemd voor het magneetsysteem waarvan wij de supergeleiders testen om zo zeker te weten dat het gaat werken. Dan praat je toch al gauw over een klus van meer dan
één miljoen euro.’ Nijhuis vertelt dat het voor de UT om vijftien tot twintig kabels gaat. ‘Het is niet zo dat je na het testen de beste kabel eruit pikt. De totale wereldwijde productiecapaciteit aan supergeleiders is daarvoor te klein en alle leverende partners zullen uiteindelijk aan de ITER-eisen moeten voldoen. Sandra Pool
www.foksuk.nl
Kwestie van betrouwbaarheid
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
6
Thursday 8 March 2007
International demands on PhD programs The PhD Network UT (PNUT) is organizing a series of lunch meetings for PhD students to get feedback on different matters. The first such meeting took place on Wednesday, February 21 at the Faculty Club. The main topic of discussion was ‘International Demands on PhD Programs.’ Besides approximately 40 PhD students, Tom Mulder from the Communications Department and Patrick Hoetink from the Executive Board of the UT, were also present. The meeting opened with a ten-minute talk from Mr. Mulder about changes that PhD candidates at the UT should expect and their respective reasons. He said that PhD programs all over the EU were being standardized owing to the convergence of EU states’ labor markets under the ‘Bologna Process’ and the various EU ministers of education are scheduled to meet in London to discuss this matter. He said that two major concerns had to be addressed to en-
sure an efficient investment in the Dutch knowledge economy. First was the fact that Dutch PhD graduates were better trained to become academics than industry professionals. Second was the high percentage of students leaving the country upon graduation. He also made clear that, currently, the UT had no plans to compress its PhD program into three years. In the ensuing discussion, participants agreed
that the time required for a PhD varies among different countries, typically three to four years. Notably, there were different views about whether this affected the quality of education. Participants thought that a three-year PhD at the UT would be possible only if a detailed research plan is ready before PhD candidates join and technicians are available to save time in setting up experimentation environments. The requirement of professional project management certifications was underscored to better prepare PhD students for industry positions. In the discussion session, PNUT chairman Alexander le Fèbre, called upon participants to comment on whether considering doctoral candidates as students rather than employees was a good idea. Mr. Mulder argued that as a student, PhD candidates would have to pass regular educatio-
nal checks, such as exams, which would help management maintain the quality of imparted education. He also remarked that although the difference between student stipends and current PhD salaries may be minimal, the UT would save heavily on taxes. Most PhD students in attendance favored solutions other than dramatically changing the status of PhD candidates. The meeting was wrapped up by Le Fèbre declaring that the discussion had been very informative and thorough and that the comments from participants would be communicated to pertinent forums. The next P-NUT lunch (‘PhD internationalization at the UT’) will take place Tuesday, March 13, 12:30 – 1:30 pm, in the Faculty Club. Contact p-nut@ utwente.nl to attend.
Contributors: Mike Maier, Kamran Sheikh and Anindita Ganguly
Systematically Searching for Information This cour se focuses on acquiring skills and using state-of-the-ar t methods to quickly and efficiently find and register information. It is intended for scientific staff members and PhD students of the University of Twente. Prog ram: the cour se consists of self-study, plenar y presentations and practical exercises, inclusive of personalized infor mation searching on your own research topic. After the course, you are invited to make an appointment with your own infor mation specialist to work on your
own research topic. This includes an on-line search session. Meeting dates: Apr il 4 (morning) and April 11 (morning). The cour se includes a syllabus, which can also be used as a practical reference for future searches for scientific information. Infor mation: Mr. W.C. Oosterling, telephone 2079, or contact your own information specialist. Register with I.Niekrake, ITBE, Citadel, room H413, telephone 5453, g.w.m.oldeengber ink@ utwente.nl before March 22.
Kamran Sheikh
TUSAT held its official inauguration ceremony at the Bastille Atrium on Friday, February 23.
Wanted: fast runners! Ever wondered why every year, around the end of April, the campus is teeming with tents of exhausted students? The reason is the Batavierenrace, a student relay race from Nijmegen to Enschede. With over 7,500 participants, it is the Netherlands’ largest sports event. In 1994, a university competition was introduced within the event, in which the thirteen Dutch universities compete against each other in a separate class. This year it was elevated to the status of a National Student Championship (NSK). On April 28, the UT will vie for the trophy in the NSKBatavierenrace. To win it, we need as many fast runners as possible. Can you run faster than 16 km/h over a distance of 5 km (14 km/h for women)
and are you a UT student or a recent UT graduate? If so, the captains of the UT team 2007 invite you to participate. Please send an e-mail to
[email protected]. We hope you can join us!
Residence permit Over the coming months, some of you will receive a letter from IND (in Dutch) for renewing and/ or extending your residence permit. The Visa Office can provide pertinent information and will help students fill out the necessary paperwork. For information, contact Machteld Prins, visa@ disc.utwente.nl
TUSAT holds inaugural reception The Turkish Student Association at Twente (TUSAT) held its official inauguration ceremony at the Bastille Atrium on Friday, February 23. This wellattended event started with a welcome speech by TUSAT chairman, Hasan Sozer, outlining the main aims and objectives behind the formation of the association. This was followed by a speech by Rector Magnificus Zijm who congratulated the Turkish students on their success in forming TUSAT and stressed the importance of international students in maintaining the multicultural scene at the UT. He was presented with the Turkish flag, to be
included in the collection of flags from countries which have students studying at the university. Mr. Hidayat Eris from the Consul General of Turkey in Deventer then shared his views on the vital function of such organizations in integrating international students into the fabric of the new country and their role in showcasing different cultures and traditions. The concluding speech was by the head of the Software Engineering research group, Dr. Mehmet Aksit who has lived in this country for 30 years. He pointed out that the cause for war and hatred in today’s world is partly a result of lack of understanding of each other’s cultures and that organizations such as TUSAT form a platform for students from different
parts of the world to interact with each other. One of the highlights of the event was a chance to feast on a variety of mouthwatering Turkish sweet and savory delights. There was Turkish music in the background and a presentation depicting the various tourist destinations in the country. The evening was an appealing introduction to Turkish people, their hospitality and their culture. TUSAT has a lot of enthusiastic members, keen to carry out activities to propagate Turkish culture. They plan to organize Turkish theme social nights, movie screenings and Turkish art workshops. This year has been designated by UNESCO as the year of the great Turkish poet and philosopher Mevlana, to mark his 800th birth anniversary.
TUSAT aims to publicize his works to the UT student community. They also plan to work in association with other student organizations to further cultural exchanges between different countries. The University of Twente is home to more than 40 students from Turkey and this association is a giant leap forward in promoting Turkish culture. They already have five international students as members. All UT students and their family members are welcome to join by filling out a form available on their website (www.tusat.org) and by paying a nominal annual membership fee. We wish TUSAT success in their future endeavors. Anindita Ganguly
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
7
donderdag 8 maart 2007
HOOGLERAAR PROCESTECHNOLOGIE WIM VAN SWAAIJ (65) BLIJFT NOG EVEN
‘Afscheid is een misleidend woord’ Dat zijn onderzoek naar biomassa (‘een klein, weinig glamourous onderzoekslijntje waar altijd één aio op zat’) tot een volwassen onderzoeksgroep is uitgegroeid, daar is hij best trots op. Morgen, 9 maart, is er een afscheidssymposium voor hoogleraar Wim van Swaaij. ‘Nee, noem het nou geen afscheid. Het is een symposium omdat ik 65 word.’ Natúúrlijk blijft hij. ‘Ik ga nog een dag in de week op de groep passen.’ JANNIE BENEDICTUS
Wim van Swaaij poseert voor Langezijds, het gebouw waar hij in 1972 op dertigjarige leeftijd aantrad als hoogleraar. Een jonkie. Grinnikt: ‘Wat moet die melkmuil hier, zeiden oudere professoren tegen elkaar.’ Hij kan er wel om lachen. ‘Ik begrijp dat nu wel. Ze hebben ook behoorlijk wat risico genomen, toen. Denkt u ook wel eens zo over een aio… wat een melkmuil? ‘Ik denk wel eens, goh, wat is die jongen of dat meisje al knap! De besten van elke generatie zitten op de schouders van de vorige. Daarmee bedoel ik dat intelligente mensen dankzij de kennis die er al is, een enorme sprong vooruit kunnen maken en zo boven hun leermeester uitstijgen.’ Denkt u dan, hmm, dat had ik liever zelf bedacht? ‘Nee hoor, ik heb zelf zeker niet te weinig eer gehad. Ik denk eerder: is mijn naam niet teveel op de voorgrond geweest. Ja, dat kan ik in alle oprechtheid zeggen.’ Zijn naam is veelgeprezen. In zijn kamer in Langezijds hangen in mooie lijsten het eredoctoraat van het Institut National Polytechnique de Lorraine te Nancy en de Génie des Procédés prijs van de Franse Académie des Sciences. ‘Ik hang net als een kapper mijn diploma’s aan de muur’, zegt Van Swaaij jolig. Hij kan terugkijken op een mooie carrière. Al tijdens zijn studie chemische technologie in Eindhoven werd hij ‘door een ronselaar van Shell’ opgemerkt. In plaats van de militaire dienstplicht ging hij voor Shell als research fellow naar de universiteit van Nancy. Hij promoveerde, werkte vijf jaar voor Shell en kwam in 1972 naar Twente als hoogleraar proceskunde. Zijn onderzoek werd vele malen bekroond, met de Hoogerwerffmedaille (voor zijn gehele oeuvre op het gebied van chemische procestechnologie) en de Koninklijke/Shellprijs (voor zijn onderzoek naar omzettingstechnologieën voor biomassa). Hij is geridderd, ontving de AustralianEuropean Fellowship Award en de Dow Chemical Energie Prijs. Hij was directeur van de (nationale) Onderzoekschool voor Procestechnologie en is sinds 1986 lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Zo’n vijf jaar geleden ging Van Swaaij het rustiger aan doen. Het directeurschap van speerpuntinstituut PIT (nu in IMPACT) en zijn leerstoel proceskunde droeg hij over aan Hans Kuipers. Tevreden: ‘Die heeft er werkelijk een
prachtige groep van gemaakt.’ Voor één dag in de week ging hij toen verder met de groep TCCB: thermochemische conversie van biomassa. De groep onderzoekt thermochemische technieken voor de omzetting van biomassa, materiaal van plantaardige oorsprong. Biomassa is CO2neutraal en draagt dus niet bij aan het broeikaseffect. Sinds 2002 is TCCB een zelfstandige groep. En dat blijft zo. ‘Een opvolger is er nog niet. Ik ga er dus nog twee jaar aan toevoegen.’ Zijn opvolger zal een van de dertig hoogleraren zijn die in 3TU-verband wordt geworven, vertelt hij. Dat moet toch leuk zijn dat in 3TU-verband uw groep belangrijk wordt gevonden.. ‘Dat is het ook. Ik ben met biomassa begonnen in de jaren zeventig. Professor Dick Feil, die veel deed op het gebied van ontwikkelingswerk, vroeg of ik niet iets kon doen om de energieproblemen in die landen te verlichten. Ik ontwierp een reactor om op kleine schaal landbouwafval te vergassen. De hoofdlijn van mijn werk is altijd de proceskunde geweest. Maar voor het lijntje biomassa, toen nog weinig glamourous, was altijd één aio actief. Het was mijn favoriete onderwerpje, mijn liefdesbaby. Later, met de hele klimaatproblematiek, nam de belangstelling toe. En nu is er
dus in 3TU-verband tot een leerstoel besloten.’ Heeft u het gevoel dat onderzoek naar schone energie als urgenter wordt ervaren? ‘De film van Al Gore heeft grote groepen mensen wakker geschud, dat wel. Maar wat mij betreft is er nog geen voldoende prioriteit. Het totale energieverbruik gaat enorm toenemen doordat landen als China en India meer energie gaan gebruiken. Daar wordt elke week een nieuwe kolencentrale gebouwd, heb ik me laten vertellen. In 2050 zijn we met negen of tien miljard
len niet in een voedsel-energie competitie verzeild raken. Die competitie is te voorkomen door ook de houtachtige gedeelten van de plant, die niet eetbaar zijn, voor biomassa in te zetten. Dat noemen we de tweede generatie biomassaprocessen. De technieken om brandstof uit houtachtige gewassen te halen bestaan al.’ Zoals? ‘Binnen TCCB doen we onderzoek naar pyrolyse, dat is het heel snel verhitten en weer laten afkoelen van houtachtige stoffen zodat er direct ruwe bio-olie ontstaat die naar
‘Deze baan had alles wat ik zocht’ mensen op deze aarde. Die willen allemaal een redelijk deel van de welvaart. Om dat op te vangen is een veel grotere inspanning nodig.’ Gaat het u aan het hart? ‘Ja, heel erg. Als ik naar mijn kleinkinderen kijk, dan ben ik niet zonder zorgen over het pad waar ze op staan.’ De omzetting van biomassa in energie is het antwoord? ‘Het kan niet alles oplossen, maar het zou in een derde van de behoefte kunnen voorzien. Het voordeel van biomassa is dat het meteen kan worden omgezet in bio-diesel of ethanol. Ik zie dus vooral toekomst in de transportbrandstoffen.’ Als nadeel wordt genoemd dat biomassa de wereldmarktprijs van voedsel opdrijft. ‘Klopt. En dat is moreel onverantwoord en niet de weg die we moeten gaan. We wil-
de raffinaderij kan. Zo heb je dankzij pyrolyse een tussendrager die gemakkelijk te vervoeren is. Anders moet je met heel veel vaste stoffen slepen. Chemisch technologen hebben niet voor niets een gebedje: lieve heer, kunt u van alle vaste stoffen vloeistoffen en het liefst gassen maken?’ Dat zegt u elke avond op? ‘Haha, welnee.’ U pakt nog wel een roerige periode mee met de TNW-reorganisatie. Verhuist u ook mee naar de Meander? ‘Jazeker! In september gaan we. We krijgen mooie laboratoria. De reorganisatie waarbij zeven chemische vakgroepen zijn gesneuveld heeft ons behoorlijk wat reputatieschade opgeleverd denk ik. Ik had een reorganisatie op deze schaal nog niet meegemaakt. Maar ik ben toch wel optimistisch hoor.We slaan een nieuwe weg in met
biomassa, membraantechnologie, katalyse en reactorkunde als speerpunten.’ Heeft u in die 35 jaar nooit iets anders gewild? ‘Natuurlijk keek ik om me heen, maar deze baan had alles wat ik zocht. Alleen die ambtelijke taken hebben me nooit aangestaan.Vooral in het begin, tijdens de democratiseringsgolf.Al die vergaderingen, daar deed ik niet zo erg aan mee. Iedereen moest ineens zijn zegje doen, ter zake kundig of niet.’ Bent u niet zo democratisch? ‘Er zijn altijd zoveel creatieve elementen van anderen ingebracht dat mijn leiderschap niet te strak kan zijn geweest. Maar ja, dat zou je anderen moeten vragen. Ik heb altijd veel loyale medewerking gehad van iedereen. Wanneer ik boos word? Als mensen zich niet voor honderd procent inzetten. En ik ben zeer gevoelig voor menselijke verhoudingen. Rattengedrag, daar knap ik op af, dat is volstrekt ontoelaatbaar. Talent is geen excuus om je verder gestoord te gedragen.’ Op al die prijzen zullen anderen weleens jaloers zijn geweest. ‘Ik heb de gewone strijd met collega-wetenschappers gevoerd. Ik ben ambitieus, ik wil bij de besten horen. Maar niet tegen elke prijs. Over het algemeen ben ik meer op diplomatie dan op overheersing gericht.’ Lacht.‘Maar kennelijk ben ik voldoende agressief om zelf niet overheerst te worden.’ Hoe is het met de man-vrouw verhouding in uw groep? ‘Redelijk tot slecht. Zeker in het begin heerste er op de faculteit een masculiene atmosfeer die wat ruig en plagerig was. Ik moet ook zeggen dat alle vrouwelijke afstudeerders bij mij op de kamer hebben
zitten huilen. Dan spreek ik over jaren geleden hoor. Nu gaat het beter, er komen hier zeer talentvolle vrouwen vandaan.’ U werkt één dag in de week op de UT. En voor de rest? ‘Ik zit in diverse commissies van de KNAW, waaronder die voor ethiek. Ik doe nog weleens wat voor bedrijven zoals Shell. En ik studeer geschiedenis in Nijmegen. Ik wil zelf wat gaan schrijven over de geschiedenis van mijn vakgebied, vandaar.’ Zit u dan tussen de jonkies? ‘Ja, ik en nog een rimpelstudent. Dat is erg gezellig. Ze vragen ons ook mee op excursies enzo. Of we drinken een biertje met ze. Dat zou eigenlijk meer moeten, maar ik ben er helaas maar één dag in de week.’ Zou uw vrouw het niet leuk vinden als u vaker thuis was? ‘Mijn vrouw doet ook allerlei dingen. Ze schildert en gaat binnenkort exposeren. Dat is voor mij een nieuwe gewaarwording. Zij stond vaker in mijn schaduw. Nu ben ik de man van de artiest.’ Wat gaan ze eigenlijk doen met uw afscheid? ‘Je hebt nu al zeven keer het woord afscheid genoemd. Maar dat is het niet. Afscheid is een misleidend woord.’ Wat is het dan wel? ‘Het is omdat ik 65 word en officieel met pensioen ga. Het zal over proceskunde gaan en ik hou zelf een verhaal. Maar ach, natuurlijk is het ook een soort van afscheid. Ik blijf nog twee jaar en daarna is er natuurlijk niet wéér een afscheid. Dan wil ik langzaam weggaan. Fade away. Morgen kijk ik eenmalig om, om te zien welk pad is afgelegd.’ Foto: Arjan Reef
Wim van Swaaij: ‘Talent is geen excuus om je verder gestoord te gedragen.’
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
8
donderdag 8 maart 2007
TIJDELIJKE HUISVESTING VOOR STUDENTEN
Op weg naar de
Hele woning voor amper tachtig euro
Bata (4)
Voor een maandelijkse vergoeding van amper tachtig euro een ‘eigen’ huis? Het kan. FMT Vastgoed Beheer biedt studenten hele woningen aan voor dat bedrag. Er is maar één ‘maar’: een verblijf langer dan een half jaar is niet gegarandeerd.
De artiest Het Batavierenfeest, met twaalfduizend bezoekers al jaren het grootste studentenfeest van Nederland, is voor menig student de ultieme motivatie om aan de race mee te doen. Oud-bestuurskundestudent Frank Bouwmeester is met zijn band de Deltawerken wederom van de partij, al sinds 1987. Bouwmeester kwam in 1984 in Enschede studeren, en liep de Batavierenrace vijf maal.‘Ik vond het prachtig om mee te doen, maar was geen echte hardloper. Tegenwoordig ren ik twee keer per week om mijn gewicht op peil te houden,’ vertelt de huidige stadsdeelmanager centrum in zijn kantoor van het Enschedese stadhuis. Zonder podium In 1987 was Franks ‘Bartender Blues Band’ een bekende naam op de campus. Feestorganisator Tonnie Buitink benaderde hem toen voor een optreden op het Batavierenfeest. ‘We stonden in de oude Bastille weggestopt in een hoekje, zonder podium.’ Enkele jaren later belandde Frank
op het grote podium in de Vrijhof en tegenwoordig staat hij voorin de tent met tweeduizend man. ‘Daar kan iedereen meezingen omdat we de teksten projecteren op groot scherm. Geweldig voor de sfeer.’ Hees De artiest neemt zijn eigen zangkunsten niet zo serieus. ‘Ik zing zuiver en vol overgave, maar het ontbreekt me aan techniek. In mijn enthousiasme, en door alle herrie in de tent, zing ik veel te hard en ongecontroleerd. De volgende dag ben ik dan ook hartstikke hees, maar dat geeft niet. Ik heb het er ruimschoots voor over.’ Saamhorigheid De alumnus treedt al jaren bij studentenfeesten op, maar de Bata blijft voor hem bijzonder. ‘Op andere plaatsen heerst veel rivaliteit tussen de studenten. Heel studentikoos, maar als artiest niet zo leuk. Bij de Bata is dat anders: iedereen heeft gelopen, is moe maar voldaan en wil er samen één groot feest van maken. Die saamhorigheid vind ik prachtig.’ De zanger heeft één minde-
re ervaring. ‘De eerste keer dat we op het grote podium van de Bastille speelden was het zo druk dat er mensen het podium op werden geduwd. Ik kreeg een paar keer de microfoon tegen mijn gezicht gedrukt en ging met een dikke lip van het podium. Het jaar erop lieten we hekken voor het podium plaatsen.’ Zenuwachtig Ook zaterdag 28 april is Bouwmeester dus weer van de partij met zijn Deltawerken. ‘We staan van tien tot twee uur ’s nachts in de grote tent en spelen allerlei Nederlandse meezingers, van Jacques Herpes tot Acda & de Munnik en De Dijk.’ Franks voorbereiding bestaat de komende weken vooral uit oefenen. ‘Onze band repeteert nauwelijks meer, maar de komende tijd hebben we een paar optredens om er weer een beetje in te komen.’ Vroeger ging Bouwmeester voor zijn performance een hele dag de sauna in. Die tijd is geweest. ‘Ik heb twee kinderen, en kan dus niet zomaar een dag weg. Bovendien wil ik als stadsdeelmanager van het Enschedse centrum de herstart op de Oude Markt niet missen.’ Toch leeft Bouwmeester wel degelijk naar het evenement toe. ‘Het klinkt misschien gek, maar wanneer ik bij de Batavierenrace optreed, ben ik nog altijd zenuwachtig. Alsof ik bang ben dat ik na al die jaren door de mand zal vallen. Dat men ontdekt dat ik helemaal niet kan zingen.’
JOOST BLIJHAM
FMT Vastgoed Beheer zoekt studenten die voor weinig geld met een vriend of vriendin leegstaande woningen willen betrekken om te voorkomen dat krakers hun kans
schoon zien. ‘Het zijn natuurlijk geen villawijken’, zegt Jelle Kroondijk van FMT. ‘De bedoeling is ook dat onze bewoners de leefbaarheid van een wijk op peil houden of zelfs een beetje opkrikken.’ Dat grote groepen studen-
‘Geen moment spijt’ Robin Leemkuil (25), tweedejaars psychologie, woont al ruim anderhalf jaar in een woning aan de Auskamplanden. Eerst deelde hij de drie verdiepingen tellende woning met een vriend, maar sinds hij vertrokken is, heeft Robin het rijk alleen. ‘En die vrijheid bevalt prima.’ Hij hoorde van zijn nichtje over de mogelijkheid om voor tachtig euro een normaal woonhuis te huren in plaats van een studentenkamertje. ‘Ik dacht eerst: ze maakt een grapje. Maar, ik kwam op gesprek en mocht vervolgens kiezen uit drie woningen. Deze is het uiteindelijk geworden.’ Is Leemkuil erin geslaagd de leefbaarheid van de wijk een beetje op te krikken, zoals FMT graag wilde? Hij lacht. ‘In het begin zag je weinig verandering en was er wel sprake van een kloof tussen oude en nieuwe bewoners, maar geleidelijk kreeg de leefomgeving door de vele studenten enige fleur. Zelf heb ik in ieder geval nooit problemen gehad met de buurt.’ Een oplossing waar alle partijen van profiteren, vindt hij. ‘De panden die leegstonden zijn weer bewoond, de woningbouwverenigingen hoeven niet bang te zijn voor verwaarlozing, FMT verdient nog een paar cent en ik heb een woning voor heel weinig geld. Nee, ik heb er nog geen moment spijt gehad.’
ten ook een minder positieve invloed kunnen hebben op die leefbaarheid, realiseert ook Kroondijk zich. ‘Overlast zou een keerzijde kunnen zijn, daarom hebben we met alle potentiële nieuwe bewoners vooraf een gesprek. Aan de hand daarvan bepalen we of die mensen geschikt zijn. Bovendien heeft elke wijk een eigen beheerder en is er wekelijks overleg met de buurt. Een borrel is natuurlijk oké, maar grote feesten zijn uit den boze.’ De bewoners betalen een maandelijkse vergoeding van tachtig euro - exclusief gas, water en elektriciteit - en zullen gemiddeld voor honderdvijftig euro helemaal klaar zijn. FMT beschikt momenteel over enkele tientallen woningen die op de nominatie staan om gesloopt te worden, maar verwacht over niet al te lange tijd ongeveer 340 woningen in beheer te hebben. Studenten die een woning toegewezen krijgen, mogen zelf een medebewoner kiezen, zegt Kroondijk. Hoe lang ze mogen blijven wonen is onduidelijk. ‘Het minimum is vijf, zes maanden, maar anderhalf jaar of langer komt ook zeker voor.’ Vervangende woonruimte kan het bedrijf (nog) niet aanbieden. Wie met een vriend of vriendin een woning wil betrekken via FMT Vastgoed Beheer kan een formulier invullen op de website www.fmtvastgoedbeheer.nl.
Foto: Arjan reef
Frans van der Veeken
Frank Bouwmeester
Robin Leemkuil
CREATE TOMORROW WOENSDAG 9 MEI MET DUIZEND DEELNEMERS
Kroeske dagvoorzitter denktank Geen probleem zo groot of er is wel een oplossing voor. Tijdens Create Tomorrow – ‘de grootste denktank ter wereld’ – buigen 125 teams van maximaal acht studenten zich woensdag 9 mei in een tent op het ganzenveld over cases van tien grote bedrijven, instellingen en overheden. Dagvoorzitter is opnieuw Jan Douwe Kroeske; enfant terrible Jort Kelder legt uit hoe je als student rijk kan worden door innovatie. Naast multinationals als ExxonMobil en Xerox
dragen bijvoorbeeld ook de Kamer van Koophandel en de gemeente Enschede een casus aan en geld bij. ‘We zijn er dus in geslaagd om de maatschappij in zijn geheel vertegenwoordigd te krijgen’, zegt Maarten Cannegieter, voorzitter van Create Tomorrow, een commissie van de Student Union. ‘En daarmee hebben we één van onze doelstellingen in ieder geval gehaald.’ Naast de bedrijven die een case aanleveren, heeft de organisatie ook twee bedrijven gestrikt die personeel afvaardigen dat de studenten bijstaat en van
tips voorziet. Het gecontinueerde voorzitterschap van Jan Douwe Kroeske stemt de organisatie van Create Tomorrow tevreden. Cannegieter: ‘Van Tonnie Buitink, die nog wel eens contact met hem heeft, hoorden we dat hij het vorig jaar heel leuk vond. We hebben hem toen uitgenodigd voor een etentje en hij was nog steeds erg enthousiast. Bovendien had hij heel goede ideeën en denkt hij ook achter de schermen mee.’ De organisatie zal ‘alles op alles’ zetten om ook prominente politici – twee
jaar geleden was premier Balkenende aanwezig – naar Enschede te lokken op 9 mei. Toezeggingen hebben ze, mede als gevolg van de formatieperikelen, nog niet. Quote-hoofdredacteur Jort Kelder krijgt drie kwartier de tijd om zijn gehoor te vertellen hoe men door middel van innovatie rijk kan worden. ‘En we zijn nog bezig met een paar grote namen voor de jury’, aldus Cannegieter. Nieuw is dit jaar dat in eerste instantie per bedrijf de beste oplossing wordt gekozen. De jury maakt vervolgens een keuze uit de tien winnaars. Het team
dat de meest innovatieve oplossing voor een aangedragen probleem heeft bedacht, wint vierduizend euro. De denktank wordt afgesloten met een cabaretavond en een groot feest in de Bastille. De dj’s Eric E en Ricky Rivaro maken daar hun opwachting. De inschrijving is inmiddels geopend. Wie een team heeft geformeerd, kan zich opgeven via de website www.createtomorrow.nl. Heb je geen team, maar wil je wel meedoen, stuur dan een mailtje aan createtomorrow@union. utwente.nl.
Eredoctoraat Reinhoudt David Reinhoudt, hoogleraar supramoleculaire chemie en tot voor kort wetenschappelijk directeur van Mesa+, ontvangt in oktober een eredoctoraat van de Universitá degli Studi di Parma in Italië. Reinhoudt krijgt het eredoctoraat uit handen van zijn erepromotor professor Rocco Ungaro. Met de groep van Ungaro werkt hij al meer dan 25 jaar samen. De twee hoogleraren hebben samen zo’n 75 wetenschappelijke publicaties geschreven. Ook was er tussen de UT en de Italiaanse universiteit altijd veel uitwisseling van promovendi en afstudeerders. Op een deel van Reinhoudt’s vakgebied, de chemie van calixaren, heeft de Italiaanse groep een goede naam opgebouwd. Het is het eerste eredoctoraat voor Reinhoudt.
8??ÁËËÝj·
ËËjÍ·
jajÁjjËjjwÍËÁjWÍˬË?aÄÁjjÁÄ
The
Japan Prizewinners Programme
=#!Ë 0Ë .7-2.Ë 0 Ë.^Ë=!Ë8Ë 0Ë##
Studie en Stage in Japan Interesse in een éénjarige, kostendekkende JPP-studiebeurs na je afstuderen? Kijk dan voor verdere informatie op de website www.jpp-japan.nl
OPHEFFINGUITVERKOOP
TOMBO SPORT Winkelcentrum U.T. (naast de kapsalon)
BATAVIEREN OPGELET!!! Alle runningschoenen voor de allerlaagste prijs!!! OP=OP Geopend: 12-18 uur Za: 12-16 uur Tel: 053-4339537 www.tombosport.nl
Universiteit Twente
de ondernemende universiteit
Master of Science Programme
Philosophy of Science, Technology and Society
Study the meaning of science and technology in today’s world!
IMPROVE YOUR POSITION
G R A D U AT E . U T W E N T E . N L
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
10
donderdag 8 maart 2007
LEIDSE LITERATUURWETENSCHAPPER HOUDT LEZING VOOR STUDIUM GENERALE
ADVERTENTIE
Het vermeende gevaar van slimme vrouwen Vrouwen komen er doorgaans niet goed vanaf in spreekwoorden. In veelal door mannen bedachte gezegdes zijn echtgenotes problematisch, weduwen verdacht en dochters minder gewenst dan zonen. Alleen moeders krijgen alle lof. Professor dr. Mineke Schipper, literatuurwetenschapper aan de Universiteit Leiden, ontdekte frappante overeenkomsten in een wereldwijd vergelijkend onderzoek naar overgeleverde ‘wijsheid’. Op uitnodiging van Studium Generale én omdat het vandaag internationale vrouwendag is, vertelt ze er vanmiddag over in het Amphitheater. SANDRA POOL
men er meestal bekaaid af. En dat is een wereldwijd patroon, ontdekte Schipper. Volgens haar komt dat door onze geïnternationaliseerde denkpatronen. ‘We zijn geprogrammeerd tot man of vrouw en hanteren onbewust de daarbij horende
Prachtig vindt Schipper het Tibetaanse spreekwoord honderd mannelijke en honderd vrouwelijke eigenschappen maken de mens volmaakt. ‘Klinkt mooi hè? Een ideaal plaatje voor
Mineke Schipper
onze globaliserende wereld.’ Toch zijn er maar weinig volkswijsheden waarin de vrouw bejubeld wordt. Sterker nog: vrouwen ko-
beelden en denkwijzen. Een voorbeeld? De meeste vrouwen willen zelf graag een man die groter is dan zij. Het zou langzamerhand
eigenlijk niet meer moeten uitmaken of je vriend een kop kleiner is, maar er wordt nog vaak om gelachen!’ Ook in de titel van haar boek Trouw nooit een vrouw met grote voeten schuilt een waarschuwing. Het spreekwoord is afkomstig uit Mozambique en Malawi. Schipper: ‘Grote voeten kan fysiek wijzen op een vrouw die groot is, maar in wezen slaat dat beeld van die grote voeten op de talenten van vrouwen. Die vormen blijkbaar een bedreiging vanuit het perspectief van mannen.’ Toen ze in Peking dit spreekwoord citeerde, moesten mensen lachen. ‘In China bestaat letterlijk dezelfde waarschuwing over grote vrouwenvoeten. Bij ons in Europa is eeuwenlang de wijsheid doorgegeven: een vrouw die Latijn kent,vindt nooit een man en komt slecht terecht. Latijn betekent hier studeren. Hoewel de gezegden totaal verschillend zijn, komt de waarschuwing op hetzelfde neer: vrouwen die te veel kennis hebben zijn moeilijk te hanteren. Gelukkig zijn we dat idee al aardig kwijt geraakt!’ Omdat mannen vroeger het woord voerden in het publieke leven en vrouwen geacht werden te zwijgen, konden mannen spreekwoorden naar hun hand zetten. ‘Dat is logisch, maar het onthutsende is dat de waarschuwingen van toen nog steeds van invloed zijn!’ De vrouwonvriendelijke toon is volgens Schipper gebaseerd op twee angsten die onder mannen leven. ‘Eén vrees is dat ze niet de echte vader zijn van de kinderen die de vrouw baart. De uitdrukking ‘de naam van de vader is het geheim van de moeder’ verwijst hier heel duidelijk naar.’ Schipper zegt dat dit ook een reden is van ál die opgelegde regels voor vrouwen. ‘Flink in de kleren om alles te bedekken en veel thuis zitten.’ De andere angst is het verliezen van privileges. In spreekwoorden worden vrouwen vaak aan het huishouden gekoppeld zoals ‘een vrouw is het beste meu-
IM MEMORIAM
Paul Oskam Met verslagenheid vernamen wij dat Paul Oskam na een slopende ziekte is overleden. Paul is slechts 25 jaar oud geworden. Paul studeerde meer dan zes jaar aan de Universiteit Twente. Hij begon met de studie Bedrijfsinformatie Technologie in 2000. In 2006 ontving hij het diploma van deze opleiding. De laatste twee jaar was Paul ook begonnen een aantal psychologievakken te volgen. Deze studie beviel hem zo goed dat hij zich ook voor deze studie inschreef. In oktober 2006 behaalde hij zijn propedeuse. Paul was ook actief binnen de studieverenig ingen Inter-Actief en Dimensie, waar hij in de skireiscommissie zat. Daarnaast reed hij paard bij
Hippocampus en honkbalde hij bij de High-Tech-Hitters. Afgelopen september maakte Paul nog plannen om versneld de master psychologie af te ronden. Helaas zorgde zijn ziekte er eind 2006 voor dat hij deze plannen niet meer kon doorzetten. Wij zullen Paul missen. Wij wensen Pauls familie en vrienden veel sterkte met het verwerken van dit grote verlies.
belstuk in het huis en waar de vrouw de broek aan heeft, draagt de man het schort. Dit soort waarschuwingen aan het adres van mannen en de vele dwingende voorschriften voor vrouwen onthullen onzekerheid en angst over de bestaande verhoudingen.’ Schipper vertelt dat ze in Afrika, waar ze van 1964 tot 1972 in Congo literatuur doceerde en onderzoek deed, begon met het verzamelen van spreekwoorden over vrouwen. ‘In 1985 vroeg een Engelse uitgever mij een boek te redigeren over literatuur uit verschillende werelddelen en het leek me leuk om elk hoofdstuk met een spreekwoord te beginnen.’ Ze ontdekte dat die boodschappen tal van overeenkomsten vertoonden. ‘Moeders komen er bijvoorbeeld wél goed vanaf. Zij hebben alles over voor de kinderen, ze worden door hun kinderen op handen gedragen. De moeder prijst haar kinderen altijd, al zijn ze nóg zo lelijk. Spreekwoordelijk vertaald: moeder tegen kakkerlak: kom hier, mijn schoonheid. Verder worden echtgenotes als problematisch afgeschilderd, Een vrouw die verliefd is, is zelfs God te slim af, en zijn weduwen verdacht, want zij zullen hun man wel om zeep geholpen hebben.’ Schipper vertelt dat de oudste bekende spreekwoorden vierduizend jaar geleden in het oude Irak, Mesopotamië, op kleitabletten werden gegrift. ‘Ook daar werden mannen al gewaarschuwd voor de scherpe tong van vrouwen. Voor Europa heeft Erasmus er heel wat opgetekend en hier en daar komen er spreekwoorden bij. Baas in eigen buik bijvoorbeeld of De hele wereld is een hotel voor mannen.’ De Leidse hoogleraar zegt dat die nieuwe uitdrukkingen te maken hebben met publiciteit en reclames én dat ze geleidelijk ook meer de belangen van vrouwen vertegenwoordigen. ‘In Bangladesh is een recente overheidsslogan: Geeft mij een moeder die naar school is geweest en ik geef je een welvarende natie. En wie kent niet de bekende uitdrukking een slimme meid is op haar toekomst voorbereid? Tijdens het Studium Generale, vanmiddag van vier uur tot half zes in het Amphitheater, vertelt Mineke Schipper, in het Engels, ook over spreekwoordelijke beeldvorming over mannen en vrouwen in een globaliserende wereld. ADVERTENTIE
Namens de studenten en de medewerkers van de faculteit Gedragswetenschappen, prof.dr. H.W.A.M Coonen (decaan), prof. dr.ing. W.B.Verwey (opleidingsdirecteur psychologie) en J.Lafeber (studieadviseur psychologie).
Windows Vista Met enige verbazing en ergernis las ik het korte interview met Sander Smit (UT-Nieuws, 22 februari) over Windows Vista. Ik kende de werkgroep ‘active directory’ niet maar is deze werkgroep werkelijk zo kortzichtig en van oogkleppen voorzien dat zo potsierlijk achter Microsoft aan wordt gehobbeld? De Microsoftlobby heeft de touwtjes stevig in handen en als het er dan ook nog mooi uitziet, is de werkgroep al om. Wat mij vooral teleurstelt is dat klaarblijkelijk helemaal niet wordt onderzocht om met de komst van Vista op alternatieven over te
stappen. Terwijl de gemeente Enschede op open-source software overstapt schenkt onze zogenaamd innovatieve universiteit een miljoen of wat aan
INGEZONDEN Microsoft, met als drogreden dat medewerkers er behoefte aan zouden hebben. Is dit een punt van aandacht binnen de werkgroep? Zo niet, dan bestaat er duidelijk behoefte aan een alternatieve werkgroep, een die wél visie toont. Casper Hulshof, GW / IST
UT Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
11
donderdag 8 maart 2007
/2!4)%3
!SSISTANT 0ROFESSOR 2EGENERATIVE -EDICINE
O
raties
0ROFDRIR "* 'EURTS BENOEMD TOT HOOGLERAAR -ULTISCALE -ODELING AND 3IMULATION AAN DE FACUL TEIT %LEKTROTECHNIEK 7ISKUNDE EN )NFORMATICA OVER k7ISKUNDE IN HET GROOT EN IN HET KLEINl MAART UUR !MPHITHEATER $E 6RIJHOF 30%
S
Science and Technology
pe
0OST DOC GROUP 4HERMO #HEMICAL #ONVERSION OF "IOMASS Science and Technology
0ROMOVENDUS 4HEORY %THICS OF "EHAVIOR )NFLUENCING 4ECHNOLOGY
Gedragswetenschappen
0H$ )NTEGRATED OPTICS STRUCTURES FOR COMPACT
2AMAN SPECTROMETER Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science
0H$ !RTIFICIAL CONTROL AND MONITORING OF HEART FUNCTION BY VAGAL NERVE
Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science
0H$ !DVANCED TEXTILE MATERIALS BY BIOPOLYMER SURFACE MODIFICATION
-A MRT ,EZING m4OEVAL EN ONTWERPn DOOR 0ROF DR'ERARD .IENHUIS 5IT ,EIDEN UUR 7! )EDERE DI :ENMEDITATIE )N EEN HECTISCH BESTAAN ZOEK JE NAAR STILTE EN RUIMTE OM TE ADEMEN 7OONGEMEENSCHAP mDE 7ONNEn .OORDERHAGEN AANVANG UUR 6IERINGEN :O MRT /CHTENDGEBED VG " +OEK 6RIJHOF !UDIOZAAL UUR 6OOR OPGAVE INFORMATIE EN EEN OVER ZICHT VAN 30E ACTIVITEITEN ZIE WWWUTWENTENLSPE OF NEEM CONTACT OP MET 30E 54 6RIJHOF DI WO DO MIDDAG SECRETARIAAT SPE DISC UTWENTENL /P DI EN DO MIDDAG IS STUDENTENPAS TOR !RENT 7EEVERS AANWEZIG IN DE 6RIJHOF AJWEEVERS HOMENL -%$)3#( #%.425-
M
Science and Technology
edisch centrum
0H$ CANDIDATES -ESA Science and Technology
! "
)
NFO
$E RUIMTE VOOR MEDEDELINGEN OP DEZE ).&/ PAGI NAlS IS BEPERKT $E REDACTIE WIJST INDIENERS VAN KOPIJ EROP DAT HUN MEDEDELINGEN ALLEEN WORDEN GEPLAATST INDIEN DEZE KORT EN BONDIG ZIJN !ANLEVEREN IN 7ORD E MAIL INFO UTNWSUTWENTENL BIJ DE REDACTIE OP KAMER 6RIJHOF ,ENGTE MAXI MAAL WOORDEN PLATTE TEKST GEEN TEKENS NIET VET NIET ONDERSTREEPT WOORDEN ENOF ZINNEN NIET IN HOOFDLETTERS 4EKST ZOVEEL MOGELIJK ACHTER ELKAAR GEEN RETURNS GEBRUIKEN ,EVER UW MEDEDELINGEN ZOVEEL MOGELIJK IN ÀÀN BESTAND AAN EN MAIL DIT IN ÀÀN KEER DOOR NAAR DE REDACTIE )NFO KOPIJSLUITING VOOR DE KRANT VAN DONDERDAG MAANDAG UUR +OPIJ DIE LATER ARRIVEERT WORDT IN DE WACHT GEZET VOOR DE WEEK DAARNA +LEINE WIJZIGIN GEN ZIJN MOGELIJK TOT DINSDAGMIDDAG UUR
A
lgemeen
&&.4 )NTRODUCTORY 7ORKSHOP 0ROFESSIONAL 0ROFILING FOR 0$ 5$ AND 5($lS TH OF -ARCH FROM HRS BUILDING ,OGICA 9OU WANT TO BE APPRECIATED FOR YOUR WORK PRESENT YOURSELF MORE EFFECTIVELY AND FINE TUNE YOUR PROFILE 4HEN THE WORKSHOP 0ROFESSIONAL 0ROFILING IS JUST THE RIGHT THING FOR YOU 7OMENlS LACK OF VISIBILITY IS A BIG ISSUE AT UNIVERSI TIES )T IS ONE OF THE REASONS WHY WOMEN DONlT REACH THE TOP 7HETHER YOU WANT THIS OR NOT IF YOU WANT RESULTS THERE ARE SOME PITFALLS YOU HAVE TO AVOID 7E WILL TELL YOU ABOUT THESE AND THE IMPORTANCE OF PRESENTING EN PROFILING !RIÂLLE "ROUWER "ROUWER 4HEATER EN 4RAINING !MSTERDAM EN ,INDA VAN DER 7AL ,INDA 4RAININGEN!DVIESCOM 5TRECHT WILL BE YOUR TRAINERS )F YOU WANT TO JOIN THIS LECTURE E MAIL &&.4 UTWENTENL &URTHER