+
Monitor de Bibliotheek op School een nieuw instrument voor beleid Kees Broekhof Sardes
+
Onderwerpen
Vrij lezen en vrijetijdslezen als onderwerp van beleid
De Monitor de Bibliotheek op school
De monitor als beleidsinstrument
+
Taal en achterstanden
Veel scholen hebben te maken met lage taalscores.
Prestaties in woordenschat en begrijpend lezen zijn sterk bepalend voor het schooladvies in groep 8.
Er wordt op scholen hard gewerkt aan woordenschat, met een beperkt resultaat.
Opbrengst van (nieuwe) methoden voor begrijpend lezen is onduidelijk.
+
Wat laat onderzoek zien? Vrij lezen en vrijetijdslezen hebben een positief effect op:
woordenschat
begrijpend lezen
schrijfstijl
spelling
kennis van grammatica Stephen Krashen (1993), The Power of Reading: Insights from the Research. Mol & Bus (2011), Lezen loont een leven lang
+
Voorbeeld: woordenschat
Kinderen die 1 miljoen woorden per jaar lezen (15 minuten per dag), kunnen per jaar hun woordenschat uitbreiden met ca. 1000 woorden.
Dit komt overeen met de geschatte maximale opbrengst van expliciete woordenschatinstructie (Met woorden in de weer) op basisscholen!
Nagy, W., R. Anderson & P. Herman (1987), ‘Learning word meanings from context during normal reading’. American Educational Research Journal, 24, 237-270; Anderson, R., P. Wilson & L. Fielding (1988), ‘Growth in reading and how children spend their time outside of school.’ Reading Research Quarterly, 23, 285-303.
+
De relatie tussen lezen en Cito-scores
Er is een positief verband tussen het lezen van boeken en de scores op taal, wiskunde en studievaardigheden van de Citoeindtoets.
Frequent boeken lezen van een hoger niveau is de beste voorspeller voor Cito-scores taal.
Bron: D. Kortlever & J. Lemmens: ‘Relaties tussen leesgedrag en Cito-scores van kinderen.’ Tijdschrift voor Communicatiewetenschap, 40, 1, 2012
+
Daar is de bibliotheek bij nodig!
+
De vrijblijvendheid voorbij Scholen en bibliotheken kunnen effectiever samenwerken:
op basis van cijfers
via periodieke metingen
met een duidelijke focus, gericht op leerlingen en leerkrachten die het nodig hebben
+
Monitor De Bibliotheek op school
+
Meetbare resultaten
Leengedrag
Leesmotivatie
Leesgedrag
Leescultuur thuis
Leesbevorderend gedrag van leerkrachten
Uitvoering leesbevorderingsbeleid d.m.v. digitale vragenlijsten voor leerlingen, leerkrachten en leesconsulenten
+
Procedure
Vragenlijsten worden ingevuld op school
Bibliotheek maakt analyses
Bibliotheek verstrekt standaardrapportages en/of maatwerkrapportages aan scholen en gemeente
Bibliotheek bespreekt opbrengst met betrokken partijen
De resultaten worden gebruikt om de samenwerking steeds een stap verder te brengen
+
Landelijk beeld
+
Leesplezier landelijk
+
Aantal uitleningen 2012
Jongens versus meisjes
+
Aanknopingspunten voor prioriteiten in beleid
Bovenbouw
Jongens
+ Profiel van de enthousiaste lezer
vindt lezen leuk
leest ten minste een paar keer per week thuis voor zijn/haar plezier
vindt het leuk als hij/zij in de klas een boek moet lezen
gaat ten minste een paar keer per maand naar de openbare bibliotheek en vindt dat leuk
vindt het leuk als de leerkracht iets vertelt over een boek
bezit ten minste 20 boeken
+
Aanknopingspunt voor beleidsdoelen
Het percentage enthousiaste lezers op onze school / in onze gemeente stijgt met …% naar …%
+
Van algemeen naar specifiek: school X
+
Leesplezier school X landelijk
school X
+
Aantal uitleningen school X landelijk
school X
+
Leesvoorkeur groep 7 school X
+
Leesvoorkeuren in groep 7 school X
Meisjes
Jongens
Vriendschap
Sport
Humor
Humor
Ander onderwerp
Techniek
School
Griezelen
Griezelen
Oorlog
+
Soortgelijke analyses voor:
Leerkrachtgedrag, m.n. gebruik van boeken in de klas
Ouderbetrokkenheid: voorlezen, praten over boeken, bibliotheekbezoek met kind
+
Een basis voor beleidsmaatregelen
2011
2012
2011
2012
+
Ook voor gemeenten: Roermond
+
Leesplezier landelijk
Roermond
Boekentips landelijk
Roermond
Bibliotheekbezoek landelijk
Roermond
Bezoek dBOS landelijk
Roermond
Geen toeval! Roermond 2011
Roermond 2012
Boekenkring Roermond 2011
2012
+
De monitor als beleidsinstrument
beleidsvorming
monitoring
evaluatie
verantwoording
+
Beleidsvorming
Welke doelen kunnen we formuleren voor de komende periode?
Welke leerlinggroepen vragen om voorrang in het beleid?
Welke onderwerpen vragen om aandacht in de professionalisering van leerkrachten?
Hoe staat het met de betrokkenheid van ouders?
Etc.
Hoe gaan we aan deze doelen werken?
Afspraken over werkwijzen, budgetten, personeelsinzet, etc.
+
Monitoring
Hoeveel scholen worden er bereikt?
Hoeveel leerkrachten?
Hoeveel leerlingen?
Welke veranderingen vinden plaats in het gedrag van leerlingen en leerkrachten?
+
Evaluatie
Bereiken we onze doelstellingen?
Zijn de resultaten die we zien ook de resultaten die we voor ogen hadden?
Op welke onderwerpen is een extra inspanning nodig?
Moeten we nieuwe doelen formuleren?
+
Verantwoording
Rapportages uit de monitor maken het bereik en de effecten van het beleid zichtbaar.
Standaardrapportages: kerngegevens over leerlingen en leerkrachten
Maatwerkrapportages: gericht op specifieke onderdelen van het beleid
