molen de Veldmuis
Op een schitterende plek, midden in het landelijke Westzaan, wordt een replica gebouwd van de
molen die er tot 1916 ook heeft gestaan, compleet met bijbehorende molenschuren. Het stuk grond waarop de restanten van de molenschuur nog herinneren aan de Veldmuis meet maar liefst 5000 m2.
Voor iedereen die zich een beetje molenaar wil voelen, van het landelijke uitzicht wil genieten,
sfeervol wil wonen, werken en/of recreëren op een plek die zijn gelijke niet kent, voor diegenen is dit de ultieme kans.
Wonen, werken en recreëren
Geschiedenis van molen de Veldmuis In 1689 verkreeg Cornelis Dirchsz Yff
ten westen van het dorp herbouwen,
de windbrief (de officiële vergunning)
langs de Veerzagersloot. De molen
voor het bouwen van “een kleyn
droeg de merkwaardige bijnaam
moolentje om van taback stelen
De Kikker of Kikkert.
snuijf taback te maecken ...
Op de nieuwe plek veranderde
Soo genaemt t Velt Muysje”.
tevens de functie: De Kikkert werd
Deze kleine molen stond ten oosten
een klein kaliber houtzaagmolen,
van het dorp. Yffs zaken gingen
een zogeheten latten- en veerzager.
voorspoedig; nog geen jaar later liet
En dat verklaart meteen de naam
hij ten oosten van de Veldmuis, aan
van de sloot, die langs de molen
de Gouw, nog een snuifmolen
liep: De Veerzagersloot.
bouwen: de Admiraal Tromp. Beide
In 1916 werd de molen tot stelling-
molens stonden eens aan en ten
hoogte afgebroken. De schuren
noorden van de Papenpadsloot.
werden daarna door houthandel P. Kee tot 1977 gebruikt. Van Piet Kee
Het desbetreffende land staat nog
is vernomen dat de molen, na
altijd bekend als De Tromp.
demontage, verkocht en verscheept
De Veldmuis heeft daar tot 1738
is naar Amerika. Echter, het schip
dapper tabaksstelen staan stampen.
zou in de Eerste Wereldoorlog getor-
In dat jaar verkocht de familie Yff de
pedeerd zijn en gezonken. Dat zou
molen onder de voorwaarde dat hij
betekenen dat deze Kikkert zijn laat-
weggehaald moest worden. Koper
ste rustplaats in het water heeft
Aris Engel deed dat en liet de molen
gevonden. Toepasselijk nietwaar?
De molen met molenschuren
wordt door bouwbedrijf Somass
bv van alle luxe en comfort
voorzien en wordt zowel binnen
Op de tekening is aangegeven
dat een deel is ingericht als
lattenzager, maar het kan ook
passend zijn om de molen uit te
als buiten geheel traditioneel
rusten met een generator, zodat
overleg met de bouwer de in-
opwekt.
molen op uw persoonlijke
De ruimten in de molen lenen
afgetimmerd. Uiteraard kan in deling en afwerking van de
hij zijn eigen stroomvoorziening
wensen worden afgestemd.
zich bij uitstek voor een moderne
opslag worden ingericht als
send zijn om in deze authentieke
Zo kan de ingetekende hout-
werkkamer, atelier, bibliotheek,
praktijkruimte, kantoor, expositie ruimte of bijvoorbeeld als
galerie. Maar u kunt die 70 m2 natuurlijk ook gewoon bij de woonkamer trekken.
levensstijl. Het kan juist verrasmolen een eigentijds luxe
interieur of interieurmix toe te
passen. Kortom, dit is de ultieme kans voor mensen met een bij-
zondere kijk op wonen, werken
en recreëren.
Een rondleiding door de molen We maken een korte toer en
pakken De Veldmuis als het ware
bij z'n staart. Ik zie naarmate
we dichterbij komen al blikken
Westzaan
van verbazing en bewondering.
Staande op de stelling, de hou-
ten trans die om de molen
loopt, waar u ‘s morgens de zon
kunt zien opkomen en ‘s avonds kunt zien ondergaan en u de
de eiken koningspil aandrijft,
De rijke historie van Westzaan is
behulp van het kruirad op de
De staart had U buiten al
tieke en sfeervol versierde gevels
neiging krijgt om de molen met wind te zetten. We stappen
naar binnen. Verzuim overigens niet tijdens de klim naar boven een blik te werpen uit een van
de kistramen en te genieten van
het fraaie uitzicht rondom.
Bewonder tijdens uw zoektocht
de ingenieuze constructie van
het gebint: de achtkant stijlen,
aan de machtige bovenas.
gezien. Hier aan de achterzijde
tot in de zeventiende en acht-
halen soo dat men de molen
daermede houwen dwingen ende regeren mach”.
En dan het wiekenkruis met
lange roeden die samenkomen
tafelement ondersteunen, de
liefst 16 meter. U hoort de wieken
En bovenin, onder de kap, waar
een authentieke molen.
het bovenste tafelement de
rompstijlen via blokkeels ver-
hebben een vlucht van maar
Nog hoger ziet U de bovenste
het hoge niveau van afwerking, de eigentijdse isolatie...
Zaanstad heeft uitstekende
voorzieningen, waaronder diverse
jonger, ze zijn met veel passie
bioscopen, een poppodium,
en vakkennis opnieuw nagebouwd. De in 1970 opnieuw
heden, een fraai theater,
het filmhuis, de kunstuitleen,
musea en verschillende culturele
gerestaureerde Grote Kerk uit
en sportieve evenementen.
gebouwd naar een ontwerp van
De bijzonder gunstige ligging
1740 en het Raadhuis uit 1781, de Amsterdamse stadsbouw-
van Westzaan t.o.v. Zaandam
voorbeelden uit het erfgoedrijke
Haarlem (12 km) en Schiphol
Westzaan.
Russisch larix, red cedar, enz.,
levendige bedrijvigheid afspeelt.
winkelcentra en horecagelegen-
Overtuig U van de kwaliteit van
de gebruikte materialen: eiken,
gemeente met bijna 140.000
tiende eeuw. Ze zijn met zorg
gerestaureerd. Andere zijn veel
meester Creutz, zijn andere
grenen, azobé, billinga, bankirai,
schijfloop en het bovenwiel, dat
huizen gaat de historie terug
zoeven? Wij ook! De Veldmuis is
bindt, de kuip met keerschijven
die de rolring en de kap geleiden.
inwoners, waarin zich een
vant achterstelijdt om neer te
in het voorkeuvelend. Die roeden
boven-, veld- en middenregels.
van de vroegere koopmans-
huizen. Van enkele van deze
de bint- en kruisbalken, de legeringsbalken de karbelen die het
gemeente Zaanstad, een
van de kap komt hij binnen
“een vanghsteert aent eynde
Westzaan behoort tot de
af te lezen van de vele authen-
(3 km), Amsterdam (10 km),
(25 km), maar ook de geringe
afstand naar strand en bossen maakt het tot een geliefde
woon- en werkplek. Ondanks de
nabijheid van de stad, woont u hier echt landelijk en ervaart u ruimte.
Kenmerken van dit unieke object: historische uitstraling modern comfort veel ruimte rondom vrij uitzicht goede bereikbaarheid centrale ligging combinatie wonen, werken, hobby en recreatie mogelijkheid om afwerking/indeling te bepalen
Natuurpark De Reef De molen wordt gebouwd op
Uw route voert u bijvoorbeeld
Westzaan, namelijk in natuur-
Westzaan. Onderweg passeert
een uitzonderlijke lokatie in
gebied De Reef. Dit gebied ken-
merkt zich door karakteristieke sloten met rietkragen waarin
zich een rijk dierenleven afspeelt.
rondom het historische lintdorp u nog enkele collega molenaars op molens met aansprekende
namen als 'De Schoolmeester',
'Jonge Dirk' en 'Het Prinsenhof'.
U heeft rondom vrij uitzicht over
Terwijl u onderweg geniet van
natuurgebied, waar Staatsbos-
rietkragen moet u wel even
Met een roeiboot (of kano) kom
een schuwe roerdomp spot.
dit bijzondere en beschermde
beheer uw tuinman is.
je op plaatsen waar je anders
de prachtige en soortenrijke
goed opletten: grote kans dat u In het voorjaar bent u druk met
nooit zou komen en beleef je
het bestuderen van de aanwezige
geheel eigen wijze. Met name
en grutto's. In de winter zijn
het Hollandse landschap op een
in het waterrijke natuurpark De Reef, het aangrenzende
Westzijderveld en het Guisveld
biedt varen meer mogelijkheden
dan wandelen of fietsen.
weidevogels zoals de kievitten
het overwinterende soorten
zoals de ganzen die uw aan-
dacht trekken. Genieten van de rust en de ruimte, van de in de
lucht cirkelen buizerds en bruine
kiekendieven en van het idee
dat medewerkers van Staatsbosbeheer, net als u, deze natuur alleen maar met rust willen laten.
Een derde leven In het begin van de zeventiende eeuw
enorme voorsprong, waar geen
zet in een op- en neergaande bewe-
molen, die ooit begonnen is als snuif-
neemt de houtzagerij in de Zaanstreek
belemmeringen waren voor de ont-
ging zodat de zaagramen een zagende
molen, daarna als lattenzager, nu een
een enorme vlucht. In Amsterdam
wikkeling van de door wind aange-
beweging maakte. Een lattenzager
derde leven kunnen krijgen als woon-
waren de zagers verenigd in machtige
dreven houtzaagmolens. Het principe
had in dit hele proces slechts een
huis, werkplek of een combinatie
gilden, deze hebben lange tijd tegen
van de houtzaagmolen is gebaseerd
bescheiden functie. Lattenzagers
hiervan. Er zijn ongekend veel moge-
weten te houden dat het aange-
op een uitvinding van Cornelis
behoorden altijd tot het type boven-
lijkheden voor de indeling. De hier
voerde hout voor de scheepsbouw
Cornelisz van Uitgeest. Volgens deze
kruier. Het complete zaagmechaniek
geschetste begane grond indeling is
mechanisch (met windkracht) werd
vinding kon de ronddraaiende bewe-
zou ook in deze molen aangebracht
slechts één van de talloze mogelijk-
gezaagd. Dit gaf de Zaanstreek een
ging van de molenas worden omge-
kunnen worden. Maar ook zou deze
heden die kunnen worden toegepast.
Opwekken van energie
De afgelopen jaren hebben zijn er al meerdere projecten uitgevoerd waarbij er elektrische energie wordt opgewektmet en authentieke wind- of watermolen. De laatste tijd worden er generatoren en vermogenselektronica op de markt gebracht, die zeer geschikt zijn voor toepassing in authentieke molens en ook nog eens betaalbaar blijken. Samen met de opkomende belangstelling voor CO2-neutrale energie, zorgt dit ervoor dat er steeds vaker mooie projecten van de grond komen.
Bouwbedrijf Somass bv Telefoon 075 - 621 21 31
e-mail
[email protected] www.somass.nl
Simone Dijkman makelaardij Telefoon 075-7725155 www.simonedijkman.nl
Opbrengst
Net als vroeger, is ook nu de opbrengst volledig afhankelijk van de wind en de draaiuren. Traditionele molens kunnen en mogen nu eenmaal niet onbewaakt draaien, dus veel zal afhangen van de bemanning. De installatie vraagt en levert ongeveer hetzelfde vermogen als traditionele maalstenen (naar keuze max. 12 of 15kW). De opbrengst zal dus recht evenredig zijn aan de vroegere meelopbrengst. Bij stevig ‘malen’ kan dus wel tot 100kWh/dag opgewekt worden. Na 35 van zulke dagen is dan al het jaarlijks elektriciteitsgebruik van een gemiddeld huishouden opgewekt. Natuurlijk waait het niet altijd hard als de molenaar er is en heeft de molenaar tegenwoordig niet altijd tijd als het hard waait.
Hebben wij u nieuwsgierig gemaakt? Bouwbedrijf Somass bv is sinds
Sinds september 2003 heeft
koopmanswoningen gebouwd.
1978 actief in de Zaanse houtbouw.
Somass molenmakerij Saendijck
Op het Zuideinde 139-141 werd
Het bedrijf heeft zich gaandeweg
overgenomen. Somass beoogt
een dubbel woonhuis geheel
gespecialiseerd in restauratie en
hiermee het ambacht van molen-
gerestaureerd en werden er op
historiserend bouwen van Zaanse
maker te behouden en zo haar
het belendende perceel nog twee
huizen, pakhuizen en molens in
bijdrage te kunnen blijven leveren
Zaanse replica's bijgebouwd. Deze
oorspronkelijke stijl en op de
aan het Zaanse erfgoed.
voorbeelden inspireerden andere bewoners aan het Zuideinde weer
ambachtelijke manier. Voorbeelden hiervan vindt u door
Somass is al vele jaren actief in
tot de bouw van nog twee Zaanse
de gehele Zaanstreek, maar ook
Westzaan. Aan de Westzanerdijk
replica's aan het Zuideinde.
daarbuiten.
werden vijf replica's van Zaanse
