MODULEBESCHRIJVING FFEBAC0111 (BAD1.1)
Naam module De boekhouding van de handelsonderneming (basismodule 1) Modulehouder A. Dambrink Vakgebied(en) Bedrijfsadministratie. Studiepunten 2 ECTS Voorkennis Niet van toepassing. Omschrijving In dit blok staan de basisprincipes van het boekhouden centraal. Het boekhoudkundig model wordt geïntroduceerd, alsmede de basisprincipes van het verwerken van financiële feiten. Je leert de logica van het decimale rekeningenstelsel en hoe je hiermee dient om te gaan. Het uiteindelijke doel van bedrijfsadministratie in dit blok is om, onder andere door het maken van journaalposten, een eenvoudige boekhouding te kunnen voeren. Doelstelling(en) Na het volgen van deze module beheers je de basisprincipes van de bedrijfsadministratie. Werkvormen Hoor/werkcollege en zelfstudie. Toetswijze Schriftelijke toets van 2 uur. Beoordeling De module is behaald, indien het gemaakte tentamen als voldoende wordt beoordeeld; een cijfer van minimaal een 5,5 wordt als voldoende beschouwd; het tentamen wordt beoordeeld aan de hand van een antwoordmodel; bij elk tentamenonderdeel wordt het maximaal aantal te behalen punten op het totaal aantal weergegeven. Creditpoints Afspraken creditpoints • aanwezigheid van 80% of hoger (= 1 week gemist) creditpoints 10 punten van de 100; • aanwezigheid minder dan 80% (= 2 of meer weken gemist) compenserende opdracht tijdens tentamen;
AUG 2010 / LAMWF
1 van 7
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc
•
bij herkansing vervallen de creditpoints.
Aanwezig zijn houdt in: participatie tijdens de les. De krant lezen, sms’en, etc. betekent niet aanwezig maar één les/week gemist. Studenten die na 1 september starten, hebben geen recht op creditpoints. Herkansingsmogelijkheid Herkansing is mogelijk via het meedoen aan een schriftelijk hertentamen. Competentie(s) Deze module draagt bij aan het bereiken van de hieronder vermelde deelcompetentie(s) uit de landelijke competentieprofielen. FE
De hbo-fiscalist is in staat om jaarstukken te analyseren en te beoordelen vanuit de ‘fiscale optiek’ opdat hij zijn cliënt goed (fiscaal) kan begeleiden bij het inrichten van zijn administratie dan wel een effectieve fiscale controle kan uitvoeren.
Studiebelasting Het studiepunt van deze module is goed voor 28 uren studiebelasting. Dit is de studietijd die een gemiddelde student zal moeten investeren om de module met een voldoende resultaat te kunnen afsluiten. De studiebelastingsuren kunnen grofweg als volgt worden gespecificeerd: Volgen van colleges en practica 20 Maken van opdrachten of huiswerk 16 Zelfstudie 12 Voorbereiding op toets 5 Toetstijd 1,5 Inzage toets, feedback op opdracht 0,5 Overig 1 + Totaal 56 Literatuur Fuchs, H en S.J.M. van Vlimmeren, Boekhouden geboekstaafd 1. 11e druk. Groningen/Houten: Wolters Noordhoff, 2009. ISBN 90-01-76892-8 Fuchs, H en S.J.M. van Vlimmeren, Boekhouden geboekstaafd 1 - opgaven. 11e druk. Groningen/Houten: Wolters Noordhoff, 2009. ISBN 90-01-76893-5 Fuchs, H en S.J.M. van Vlimmeren, Boekhouden geboekstaafd 1 - uitwerkingen. 11e druk. Groningen/Houten: Wolters Noordhoff, 2009. ISBN 90-01-77551-3
AUG 2010 / LAMWF
2 van 7
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc
Weekoverzicht In het onderstaande weekoverzicht kun je zien: • wat in de les behandeld zal worden; • wat je vooraf thuis moet doen.
week 1 Bestuderen: • n.v.t. Lezen: • n.v.t. Maken: • n.v.t. Leerdoelen: Na deze week kun je: 1. het verschil uitleggen tussen boekhouding en administratie; 2. vaststellen of een onderneming winst of verlies leidt; 3. het proces van informatievoorziening schematiseren; 4. het verschil aangeven tussen gegevens en informatie; 5. de twee belangrijkste overzichten die aan de boekhouding kunnen worden ontleend, benoemen; 6. de drie onderdelen waaruit de jaarrekening bestaat noemen; 7. de vier verschillende soorten jaarrekeningen benoemen en omschrijven voor welke instanties deze worden opgesteld; 8. uitleggen wat een handelsonderneming is; 9. uitleggen wat een eenmanszaak is; 10. uitleggen wat bezittingen en schulden zijn; 11. uitleggen hoe het eigen vermogen bij een eenmanszaak wordt berekend; 12. uitleggen wat een inventarislijst is; 13. uitleggen wat debiteuren en crediteuren zijn; 14. uitleggen wat een balans is; 15. uitleggen in welke volgorde de activa op de balans worden geplaatst; 16. uitleggen in welke volgorde de passiva op de balans worden geplaatst; 17. een balans opstellen met behulp van een goederenstaat, debiteurenstaat en crediteurenstaat; 18. uitleggen wat een subadministratie is. 19. het verschil aangeven tussen een financieel feit en een boekingsdocument; 20. de veranderingen in bezittingen en schulden, aan de hand van een financieel feit of een boekingsdocument verwerken; 21. de veranderingen in bezittingen en schulden en het eigen vermogen, aan de hand van een financieel feit of een boekingsdocument verwerken. Inhoud college: We zullen aandacht besteden aan de inventaris en de balans van een handelsonderneming, die is opgezet in de vorm van een eenmanszaak. Met een eenvoudig voorbeeld zullen we deze overzichten samenstellen. •
Hoorcollege uitleg hoofdstuk 1 en paragrafen 2.1 t/m 2.3 van hoofdstuk 2.
•
Werkcollege maken opgaven 2.01 t/m 2.07.
AUG 2010 / LAMWF
3 van 7
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc
week 2 Bestuderen: • hoofdstuk 1 en par. 2.1 t/m 2.3. Lezen: • par. 2.4 en 2.5 Maken: • opgaven 2.01 t/m 2.07. Leerdoelen: Na deze week kun je: 1. uitleggen wat een resultatenrekening is; 2. uitleggen op welke twee manieren een resultatenrekening kan worden opgesteld; 3. uitleggen wat transactiewinst is en hoe je deze kunt uitrekenen; 4. uitleggen wat periodewinst is en hoe je deze kunt uitrekenen. Inhoud college: In het vorige college zagen we dat een balans een overzicht is van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen op een bepaald moment. In de posten op de balans – de balansposten- ontstaan veranderingen zodra zich financiële feiten voordoen. Aan de hand van deze financiële feiten zullen we ook een resultatenrekening opstellen om de oorzaken waardoor het eigen vermogen is toegenomen respectievelijk afgenomen te zien. •
hoorcollege uitleg paragrafen 2.4 en 2.5.
•
werkcollege bespreken opgaven 2.01 t/m 2.07; maken opgaven 2.09, 2.10.
week 3 Bestuderen: • hoofdstuk 2. Lezen: • hoofdstuk 3. Maken: • opgaven 2.09 en 2.10. Leerdoelen: Na deze week kun je: 1. de vier fasen noemen die bedrijven hanteren voor het opstellen van een boekhouding; 2. uitleggen wat een grootboek is; 3. uitleggen hoe de lay-out van een grootboek eruitziet; 4. uitleggen hoe een grootboek moet worden geopend; 5. uitleggen hoe financiële mutaties in een grootboek moeten worden verwerkt; 6. uitleggen wat hulprekeningen zijn van het eigen vermogen; 7. voorbeelden van hulprekeningen van het eigen vermogen noemen; 8. de zes boekingsregels toepassen. Inhoud college: In het vorige college zagen we dat een balans een overzicht is van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen op een bepaald moment. In de posten op de balans – de balansposten- ontstaan veranderingen zodra zich financiële feiten voordoen. Aan de hand van deze financiële feiten kunnen we een resultatenrekening opstellen om de oorzaken waardoor het eigen vermogen is toegenomen respectievelijk afgenomen te
AUG 2010 / LAMWF
4 van 7
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc
zien. In de praktijk is het aantal financiële feiten zo groot dat het tijdrovend zou zijn na ieder financieel feit opnieuw een balans samen te stellen. Om dit probleem op te lossen wordt het grootboek, de eerste fase in de boekhouding, geïntroduceerd in dit college. •
hoorcollege uitleg hoofdstuk 3.
•
werkcollege bespreken opgaven 2.09 en 2.10; maken opgaven 3.01 t/m 3.06.
week 4 Bestuderen: • hoofdstuk 3. Lezen: • hoofdstuk 4. Maken: • opgaven 3.01 t/m 3.06 Leerdoelen: Na deze week kun je: 1. uitleggen wat een proef- en saldibalans is; 2. uitleggen uit welke staten een kolommenbalans bestaat; 3. met behulp van het grootboek een kolommenbalans opstellen; 4. uitleggen hoe het evenwicht van het grootboek gecontroleerd wordt m.b.v. de kolommenbalans; 5. een grootboekrekening afsluiten en heropenen; 6. op twee manieren het eigen vermogen uitrekenen; 7. de controlefunctie van de boekhouding uitleggen; 8. uitleggen hoe grootboekrekeningen worden gerangschikt met behulp van het decimale rekeningstelsel; 9. uitleggen in welke drie componenten kapitaalgoederen zijn ingedeeld; 10. uitleggen in welke drie componenten het vermogen is ingedeeld; 11. het rekeningschema voor een eenvoudig handelsbedrijf opstellen. Inhoud college: In dit college staan we stil bij de tweede fase in de boekhouding: het opstellen van de proef- en saldibalans; de derde fase: het opstellen van de resultatenrekening en de eindbalans; de vierde fase: het afsluiten –en zo nodig heropenen- van de rekeningen in het grootboek. Verder staan we stil bij het belang van een logische rangschikking van de rekeningen in het grootboek. •
hoorcollege uitleg hoofdstuk 4.
•
werkcollege bespreken opgaven 3.01 t/m 3.06 maken opgaven 4.01 t/m 4.08
AUG 2010 / LAMWF
5 van 7
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc
week 5 Bestuderen: • hoofdstuk 4. Lezen: • hoofdstuk 5. Maken: • opgaven 4.01 t/m 4.08. Inhoud college: uitloop week 4. •
hoorcollege uitleg hoofdstuk 5
•
werkcollege bespreken opgaven 4.01 t/m 4.08; maken opgaven 4.09 t/m 4.13 en 5.01 t/m 5.04.
week 6 Bestuderen: • hoofdstuk 5. Lezen: • hoofdstuk 6. Maken: • opgaven 4.09 t/m 4.13 en 5.01 t/m 5.04. Leerdoelen: Na deze week kun je: 1. uitleggen wat journaliseren is; 2. uitleggen hoe een journaalpost wordt vastgesteld; 3. de regels van het journaliseren opsommen; 4. uitleggen wat journaalbladen zijn; 5. het journaal plaatsen in het boekhoudkundigmodel; 6. het verschil uitleggen tussen enkelvoudige en collectieve journaalposten. Inhoud college: Het rechtstreeks bijwerken van de grootboekrekeningen uit de financiële feiten leidt gemakkelijk tot het maken van fouten. Ter voorkoming hiervan maken we van de financiële feiten eerst journaalposten, vastgelegd in het journaal, waarna we vervolgens het grootboek bijwerken. Daarnaast zullen wij ons bezighouden met nieuwe boekingen die in de praktijk vaak voorkomen, namelijk boekingen die verband houden met omzetbelasting. •
hoorcollege uitleg hoofdstuk 6
•
werkcollege bespreken opgaven 4.09 t/m 4.13 en 5.01 t/m 5.04; maken opgaven 6.01 t/m 6.06
AUG 2010 / LAMWF
6 van 7
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc
week 7 Bestuderen: • hoofdstuk 6. Lezen: • hoofdstuk 7. Maken: • opgaven 6.01 t/m 6.06. Na deze week kun je: 1. aangeven met welke belastingen de eigenaar van een eenmanszaak te maken heeft; 2. de boekingen m.b.t. omzetbelasting maken; 3. verklaren waarom omzetbelasting ook wel Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) heet; 4. de verschillende tarieven onderscheiden; 5. het verschil tussen factuurstelsel en kasstelsel aangeven. Inhoud college: Deze week besteden we aandacht aan de boekingen in verband met belastingen. •
hoorcollege uitleg hoofdstuk 7
•
werkcollege bespreken opgaven opgaven 6.01 t/m 6.06; maken opgaven 7.01 t/m 7.06.
week 8 Bestuderen: • hoofdstukken 1 t/m 7. Lezen: • n.v.t. Maken: • opgaven 7.01 t/m 7.06; proeftentamen (te vinden op n@tschool). Inhoud college: • werkcollege bespreken opgaven 7.01 t/m 7.06; bespreken proeftentamen. Toetsoverzicht van het blok Vak/week college tentamen
1 X
AUG 2010 / LAMWF
2 X
3 X
4 X
5 X
6 X
7 X
8
9 T
7 van 7
10
..
..
20 H
bad1.1-fe~extra_module-fevt.doc