modulair Ik ben trots op 20 jaar Open Universiteit Student cultuurwetenschappen Tjalling Dijkstra nummer 4 jaargang december 2004

10

Innovatie door traditie

12

‘Pronken met topstudenten in Modulair kan demotiveren’

15

‘Wie wil die kan’

24

Debatteren over gekozen burgemeester

maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland

modulair nummer 4 jaargang 20 15 december 2004

Student cultuurwetenschappen Tjalling Dijkstra

‘Ik ben trots op 20 jaar Open Universiteit’

Modulair liep snel even binnen bij...

de faculteit Managementwetenschappen

1

2

Milton Keynes

3

4

Gezien de het personele verloop, de vele scripties, te begeleiden cursussen en opleidingen lijkt het immer topdrukte bij de faculteit Managementwetenschappen. Bij de faculteit wordt daarom zo weinig mogelijk vergaderd. Soms is afstemming echter nodig, bijvoorbeeld tussen decaan en teamleiders als het gaat om beleidszaken zoals het verbeteren van het afstudeertraject en de samenstelling van de opleidingen in het komend academisch jaar (foto 3, vlnr.: John Gerrichhauzen, Bernard Verstegen, Kees Gelderman (a.i), Max van Luik (onderwijscoördinator) en Herman van den Bosch (decaan). Op foto 4, uiterst rechts: Ger Arendsen). Binnen de Facultaire toetsingscommissie (FTC) behandelt een delegatie van de staf o.a. toelatingsverzoeken, vrijstellingen, beroepszaken, aanschuifonderwijs, individuele regelingen voor studenten. De hands-on mentaliteit zorgt ervoor dat dossiers niet blijven liggen en dat alle studenten die dit soort verzoeken doen, binnen enkele weken worden geholpen (foto 1, vlnr.: Susan Meyer, Max van Luik, Lut Callaert, Gerard Popelier, Johan Baak). Het secretariaat ten slotte vormt de sociale spil van de faculteit, waar medewerkers binnenkomen, vragen stellen, informatie uitwisselen, et cetera (foto 2, vlnr.: Marianne Mertens, Nicole Franssen, Susan Meyer, Lenny Kiliaan).

Inhoud modulair 4 10

Innovatie Docent Jos Pouls ‘Wij vragen student om een godshuis te lezen’

12

15

Onderzoek Docent Hinke Groothof ‘Pronken met topstudenten in Modulair kan demotiveren’

De scriptie van Theo Bouius ‘Wie wil die kan’

24

onderwijs Rechtswetenschappen RW-symposium Debatteren over gekozen burgemeester

4 Kort nieuws

14 Studentenraad

20 Onderwijs

5 Column

15 De scriptie

28 Tentameninfo

6 De student

16 OTEC

29 Sys-tentamentijden

8 Stelling

17 Alumni

30 Studiebegeleiding

9 Service en informatie

Lustrumactiviteiten

10 Innovatie

18 Activiteitenagenda

12 Onderzoek

19 Service en informatie

31 Afgestudeerden 32 Prikbord Colofon

4

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

kort nieuws

Vlaanderen deelt in vierde Lustrum In het nu lopende (vierde) lustrumjaar van de Open Universiteit (OUNL) deelt ook Vlaanderen, met zes studiecentra. Op zaterdag 20 november trokken zo’n 80 (oud)studenten, medewerkers en enthousiastelingen van het eerste uur naar het fraaie Consciencegebouw te Brussel voor een heuse Lustrumviering gedurende de ochtend (zie foto). Voorzitter van de Ministeriële stuurgroep open hoger onderwijs, prof. dr. Eric Degreef, heette iedereen welkom. Prof. dr. Harry Martens, pro-rector van het Limburgs Universitair Centrum Diepenbeek, illustreerde hoe de Limburgse universiteit creatief omspringt met de verwachte flexibilisering in het Vlaamse onderwijslandschap. Zo worden er opleidingen ontwikkeld waarin werkervaring en zelfstudie, naast de klassieke hoorcolleges, een even groot aandeel krijgen. Collegevoorzitter van de OUNL, drs. Thijs Wöltgens, wierp een blik in de toekomst en zag de virtuele student zijn eigen curriculum samenstellen. Tevens vroeg hij zich af welke koers de tandem Open Universiteit Nederland-Vlaanderen zou varen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat, hoe hoger de bevolking is opgeleid, hoe hoger de economische groei. Onder verwijzing naar de ambitie van Europa tegen 2010 de meest competitieve economie ter wereld te willen zijn, is er dus nog genoeg werk aan de winkel. Ook Noël Vercruysse, hoofd Afdeling Universiteiten van het Departement Onderwijs, onderstreepte dat kennis een belangrijk economisch product én productiefactor is. Hij sprak zijn waardering uit voor de voortrekkersrol van de OUNL in de digitalisering van het onderwijs. Wel betreurde hij de onderwaardering die de Vlaamse studiecentra soms ten deel viel. Hubert De Saedeleer, coördinator Ministeriële stuurgroep open hoger onderwijs, sloot de dag af. Daarbij maakte hij van de gelegenheid gebruik om de 12.500ste Vlaamse studente, Nathalie Bruyland, in de bloemetjes te zetten. De gezellige receptie ten slotte, was de kers op de Nederlands-Vlaamse OUNL-taart.

Alumnus wint scriptieprijs VMR Mr. F.D. (Folkert) Dillingh, afgestudeerd in het Nederlands recht aan de OUNL, mocht op 3 december de tweejaarlijkse scriptieprijs van de Vereniging voor Milieurecht (VMR) in ontvangst nemen. Zijn scriptie, die met het cijfer 9 werd beloond, heeft als titel ‘Verbod op winning van waddengas. NAM lijkt kansloos bij claim.’ De jury noemde de scriptie analytisch sterk en op hoog niveau geschreven en is van mening dat deze opvalt door heldere en dwingende argumentatielijnen. Dillingh won met de prijs een bedrag van € 850,-. De scriptie is te downloaden via de website van de VMR: www.milieurecht.nl. Overigens mocht in de maand november ook NW-student drs. Frank van Belleghem de NBV-scriptieprijs in ontvangst nemen (zie artikel op pagina 26 in deze Modulair).

De lustrumviering in Vlaanderen sloot af met een gezellige receptie

Prijs voor proefschrift Dr. Lizet Duyvendak, universitair docent aan de faculteit Cultuurwetenschappen, ontving op 25 november de Victorine van Schaickprijs voor haar proefschrift Door lezen wijder horizont. Het Haags Damesleesmuseum (Nijmegen 2003). Zij ontving de prijs op het congres ‘Informatie verandert: loslaten en binden’ van de Nederlandse Beroepsvereniging voor het Informatievak. Het bestuur van het Victorine van Schaick Fonds, tevens de jury, heeft het boek bekroond omdat het een belangrijke bijdrage levert aan het onderzoek naar het leesgedrag van vrouwen en de recente geschiedschrijving van de Nederlandse leescultuur. Met de bekroning wil het Fonds ook aandacht vragen voor meer diepgaand, langdurig en up-to-date onderzoek van de Nederlandse leescultuur, dat immers een van de grondslagen vormt voor een vruchtbaar bibliotheek-beleid. De prijs bestaat uit een bronzen penning en een bedrag van € 1500.

Online samenwerking Laat studenten die online moeten samenwerken vooraf kiezen welke rol ze gaan vervullen binnen de groep. Deze simpele en goedkope ingreep is voldoende om de kwaliteit van de samenwerking, de tevredenheid over de samenwerking en de houding ten opzichte van samenwerken te verbeteren. Bovendien voorkom je profiteurs in de groep. Dit is een greep uit de resultaten van het promotieonderzoek The effect of roles on CSCL waarop drs. JanWillem Strijbos op 12 november is gepromoveerd aan de OUNL. Strijbos heeft een heel subtiele manier gevonden om de online samenwerking te verbeteren. In zijn onderzoek legde hij de deelnemers aan het begin van de samenwerking een aantal functionele rollen voor: projectplanner, communicator, rapporteur en dataverzamelaar. Hij vroeg hen om voor zichzelf te bepalen welke rol ze wilden vervullen en dat aan hem door te geven. Hij onderzocht het gevolg van deze subtiele ingreep, onder andere door het onderlinge e-mailverkeer te analyseren. Strijbos stelde vast dat binnen de groepen de participatie verbeterde, dat de groepsleden hun activiteiten beter coördineerden en bewuster bezig waren met het samenwerken, dat er minder irritatie was en dat de tevredenheid over het proces en de samenwerking duidelijk toenam.

www.ou.nl/modulair

Internationale samenwerking master Actief leren De OUNL gaat met twee internationaal zeer gereputeerde universiteiten samenwerken op het gebied van de masteropleiding Actief leren. Het gaat om de Florida State University, waarmee de OUNL ook samenwerkt op het gebied van onderzoek, en de University of Sydney. Bij laatstgenoemde Australische universiteit gaat het concreet om het ‘Centre for Research on Computer-Supported Learning and Cognition’. Van Florida State University nemen twee afdelingen deel aan de samenwerking: het ‘Learning Systems Institute’ en het ‘Department of Educational Psychology and Learning Systems’. In een eerste fase gaat het om uitwisseling van materiaal en van studenten. Op termijn zullen de drie universiteiten een gezamenlijke Engelstalige masteropleiding Active learning gaan ontwikkelen en aanbieden. De drie universiteiten vullen elkaar goed aan, op onderwijstechnologisch gebied, maar ook qua werkgebied. De OUNL is vooral in Europa actief, de Florida State University in Amerika en de University of Sydney richten zich vooral op Australië en Azië.

15 december 2004

kort nieuws

Opening vernieuwd studiecentrum Groningen Drs. Jacques Wallage, burgemeester van Groningen, heeft op dinsdag 7 december het vernieuwde studiecentrum Groningen geopend. Op die datum bestond het studiecentrum precies twintig jaar. In zijn toespraak ging plaatsvervangend voorzitter van het College van bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), dr. Marius Kooyman, in op de samenwerking in het hoger onderwijs. In de loop der jaren hebben 14.000 studenten gebruik gemaakt van het studiecentrum. Op dit moment zijn ruim 1.200 actieve studenten aan het studiecentrum verbonden. In Modulair 5 (2 februari 2005) volgt een uitgebreider bericht over de opening.

Zijn wij subsidie waard? column

Ik weet niet hoe het u vergaan is, maar ik werd de afgelopen tijd heen en weer geslingerd tussen hoop en vrees. De start van het nieuwe kabinet beloofde veel goeds: de kenniseconomie zou prioriteit krijgen en onderwijs zou gespaard worden bij de bezuinigingen. Maar al gauw zat de economie tegen en moest er bij nader inzien toch wel bezuinigd worden. Een van de voorstellen was om de studie van dertig-plussers niet meer te financieren. Nu ben ik dertig-plus, net als veel van mijn medestudenten. Ik schrok me rot! Gelukkig ging dit plan niet door, maar als ik het goed begrepen heb, kunnen universiteiten wel meer collegegeld gaan vragen: maximaal €6.500. Overbodig te zeggen dat ik geen €6.500 kan betalen. De politiek had daar wel een oplossing voor: de werkgever betaalt gewoon mee aan de studie. Maar ik heb geen werkgever en ik kan me ook niet voorstellen dat werkgevers staan te trappelen om duizenden euro’s te fourneren. Ik heb sindsdien niets meer van de plannen vernomen. Toch heb ik het gevoel dat de redenering waarop de plannen gebaseerd zijn, niet gewijzigd is. Namelijk: is het wel redelijk dat de overheid meebetaalt aan de studie van volwassenen, zeker als ze al een hbo-studie of universitaire studie achter de rug hebben? Een deel van de studenten studeert om zijn of haar positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Moet de gemeenschap daarvoor opdraaien of zouden die studenten het collegegeld na hun positieverbetering terug kunnen betalen? Een deel van de studenten studeert uit interesse. Moet de gemeenschap bijdragen aan hobbies van mensen? Met andere woorden: hoe ‘nuttig’ is het voor de maatschappij dat wij studeren? Nuttig genoeg om daar miljoenen in te steken? Een gewetensvraag. Ik heb daar eerlijk gezegd geen pasklaar antwoord op. Wat ik wél weet is dat er ook miljoenen gestoken worden in andere hobbies van mensen zoals sportclubs en met name (ook het professionele) voetbal. En dat ‘nut’ voor de samenleving niet altijd het laatste woord heeft: ‘kwaliteit’ van de samenleving is ook van belang. Wat op het eerste gezicht niet nuttig lijkt, kan later grote waarde blijken te hebben. Daarom hoop ik zeer dat de Open Universiteit gesteund blijft worden en dat het voor mij financieel haalbaar blijft om te studeren aan diezelfde Open Universiteit. Stuutje van Vulpen

5

6

www.ou.nl/modulair

15 10 december november 2004

‘Bijna 20 jaar Open Universiteit en ik ben er trots op’ FOTOGRAFIE PETER STRELITSKI

Tjalling Dijkstra behoorde in 1984 tot de eerste generatie studenten van de Open Universiteit. Na bijna twintig jaar studeerde hij in november 2003 af in de Algemene cultuurwetenschappen. Een prestatie van formaat, want hij studeerde in de smalle marges van een druk leven. ‘Ik had berekend dat ik er dertien jaar over zou doen, maar het werden er bijna twintig.’ Al aan de telefoon, bij het maken van een afspraak, wil hij direct zijn verhaal vertellen. Vooral over het tweedekansonderwijs, dat volgens hem in de loop der jaren erg veranderd is. ‘Ik weet niet of ik, als ik nú 41 was, weer aan de Open Universiteit zou gaan studeren.

www.ou.nl/modulair

Niet dat deze universiteit me niet bevallen is, of dat ik nu de energie mis, maar het is allemaal wat strakker geworden. Vooral in de eerste jaren had ik de mogelijkheid om mijn modules te hooi en te gras bij elkaar te scharrelen. Tegenwoordig ben je verplicht aan bepaalde opdrachten mee te doen. Ik heb juist kunnen afstuderen, omdat ik heel veel vrijheid heb gehad.’ In 1984 was hij een van de eerste studenten cultuurwetenschappen en of hij wilde of niet, hij moest zelf aan de slag om zijn studie te structureren. Want de faculteit had op papier wel een ambitieus programma met bijvoorbeeld ook een module Egyptologie, de boeken lieten lang op zich wachten. ‘Ook heb ik anderhalf jaar moeten wachten vóór ik mijn eerste tentamen cultuurwetenschappen kon doen.’ In die periode gaf hij prioriteit aan bijvakken in de zogenoemde vrije ruimte. Dijkstra was toen al gewend om in zijn vrije tijd te studeren. In 1960 bleef hij voor de tweede keer in de derde klas van de hbs zitten en dat betekende dat hij van de middelbare school werd verwijderd. Als zestienjarige begon hij bij verffabriek Sikkens in Sassenheim. Dijkstra, die redelijk goed in de bèta-vakken was, had te veel pit in zijn lijf om zijn leven lang op het laboratorium potjes te vullen en monsterplaatjes te spuiten. Als voortijdig schoolverlater bleef er niets anders over dan in de avonduren opleidingen te volgen. En dat werden er in ruim twintig jaar nogal wat: van een entreecursus voor de opleiding tot analist tot een studie in de chemische techniek bij PBNA. Duurzame hobby Begin tachtig begon een leven zonder studieboeken hem te vervelen. Geschiedenis had altijd al zijn interesse gehad en de pas opgerichte Open Universiteit profileerde zich als laagdrempelige instelling voor hoger onderwijs voor mensen zonder middelbare-schooldiploma. Doordat geschiedenis niet als een afzonderlijke studie in het curriculum zat, koos hij cultuurwetenschappen. ‘Ik deed het niet om hogerop te komen maar om academisch onderwijs te volgen. Het was meer een hobby.’ En het werd een duurzame hobby waaraan hij wel erg verslingerd moet zijn geweest, want het zat niet altijd mee. Al bij zijn eerste tentamen, voor het vak geschiedenis nog wel. ‘Ik had te lang tegen dat vak aan zitten hikken en me te veel met details ingelaten. Het gevolg was dat ik moeilijk uit de antwoorden van de multiple-choicevragen kon kiezen. In elk antwoord zat wel een kern van waarheid. Doordat er enkele vragen uit de uitslag werden verwijderd, haalde ik gelukkig nog een zes.’ Een handicap om zich regelmatig op het studiecentrum Den Haag te melden om tentamen te doen, was zijn baan. In 1990 maakte Dijkstra de overstap naar het huidige Flint Ink, een van de grootste Europese producenten van hoogwaardige heatset drukinkten. Hij werd technisch buitendienstmedewerker en werd vaak naar het buitenland uitgezonden. ‘Alleen al in 1994 heb ik 252 enkele vluchten gemaakt, soms vier op één dag. Het werd toen wel erg krap

15 december 2004

voor mijn studie. Ik had ooit berekend dat ik er dertien jaar over zou doen, maar door die baan werden het er bijna twintig.’ Toch gingen de boeken altijd mee. ‘Ik herinner me dat ik zelfs op een hotelkamer in Krakau heb zitten studeren. Het was een soort verslaving geworden.’

‘Over de rol van religie bij integratie zou het huidige debat baat kunnen hebben’ Een ander obstakel waar veel studenten tegenaan lopen, is de scriptie. Niet voor Dijkstra, want hij schreef in negen maanden met veel plezier zijn eindwerkstuk “Brieven uit en naar South Dakota (1894-1933): de moeizame worteling van een Friese emigrantenfamilie”. ‘Bij mijn moeder in de boekenkast stond “Zuster, kom toch over”. Dat was een briefwisseling tussen een Friese familie die naar NoordAmerika was geëmigreerd, en de thuisblijvers. Toen mijn begeleider Pieter Stokvis me enkele onderwerpen stuurde, trof ik daar migratie tussen. Mijn keus was snel gemaakt.’ Integratiedebat Hoewel de briefwisseling uit de vorige eeuw stamt, behandelt Dijkstra een heel actueel onderwerp: emigratie en integratie. Alleen ‘beperkt’ hij zich tot de verschillen tussen de integratie van die ene familie en de algemene integratiekenmerken zoals die uit de historiografie bekend zijn. De familie voldeed grotendeels aan het algemene beeld. Wel concludeert hij dat degenen die minder aan de gereformeerde kerk gehecht waren, meestal sneller acclimatiseerden dan hun strenggelovige familieleden. Dijkstra stipt zo de belangrijke rol van de religie bij integratie aan. Het huidige integratiedebat kan daar misschien baat bij hebben. Het schrijven van een scriptie was in meer dan een opzicht leerzaam. Het bestuderen van de brieven vormt slechts één deel. ‘De hele context waarin men emigreerde, komt aan de orde. De economische situatie, de familiebanden in die tijd, het boeren in de Verenigde Staten, ontwikkelingen in de kerk en niet te vergeten het heimwee.’ En als buitenstaanders hem telkens de vraag stellen of zijn inspanning hem ook iets heeft opgeleverd, antwoordt hij zonder te aarzelen: ‘Heel veel. Ook voor mijn werk. Ik heb veel gereisd en kwam met nogal wat mensen in aanraking. Omdat ik door mijn studie beter van hun cultuur op de hoogte was, verliepen de contacten dikwijls een stuk gemakkelijker. Kennis schept een band.’ Paul Troost

de student

7

8

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

Mevrouw N. Verbeek, psychologie ‘Ik pak de Modulair er meteen even bij. Ik vind het een goed initiatief dat studenten hierdoor een blik achter de schermen wordt gegund. Wel heeft het voor mij een vluchtig karakter. Soms maak ik gebruik van de faciliteiten van een studiecentrum. Voor de rest studeer ik vooral in huiselijke kring. Met de instelling krijg je dan minder binding. Maar het is een gerichte keuze van mij dus u zult mij niet horen klagen.’

‘Goed om blik achter de schermen te krijgen’

de stelling van de maand

Vanaf Modulair 6 (maart 2004) probeert Modulair de OUNL extra dichter bij de studenten te brengen door onze instelling voor afstandsonderwijs op diverse manieren (ludiek) te ‘verbeelden’. Telkens op pagina 2 in iedere Modulair: de

als nationaal/internationaal netwerk, de begroeting van de KMT-ers. In Modulair 3 liep de redactie even binnen bij de faculteit Psychologie. Is de OUNL, buiten de studiecentra, al dichterbij gekomen?

Mevrouw S. Schuurmans, rechtswetenschappen ‘Wat mij het meeste aanspreekt is de luchtige toon van deze rubriek. Op een bijna gemoedelijke wijze wordt de student een kleine blik achter de schermen gegund. Met name de foto’s in de laatste Modulair vond ik treffend. Mijn gedachte was vooral: zo gaat het er dus aan toe bij een faculteit. Naast de verhalen over studenten vind ik het aan te bevelen om ook de instelling zélf eens nader te belichten. Naar mijn idee mag hier meer nadruk op komen te liggen. Volgens mij vinden veel medestudenten dit interessant, maar dat is een persoonlijke inschatting.’

Open Universiteit Nederland: dichterbij gekomen? De heer J. Willems, managementwetenschappen ‘De afgelopen nummers van Modulair heb ik met de nodige aandacht de ‘verbeelding’ van de Open Universiteit bekeken. Naar mijn idee geeft deze rubriek een interessante visuele doorkijk van uw instelling. Het brengt je als student gevoelsmatig iets ‘dichter bij de bron’. Bovendien wordt op deze manier een gezicht gegeven aan zoiets ongrijpbaars als een afstandsonderwijsinstelling. Dat is wel een prettige bijkomstigheid.’

fysieke gebouwen en campus te Heerlen, de studiecentra, de OUNL

‘Meer nadruk leggen op instelling zélf’

Mevrouw M. Bosman, cultuurwetenschappen ‘Poeh, daar stelt u mij een gewetensvraag, ha, ha, ha. Ik zal u eerlijk bekennen dat deze pagina mij in de afgelopen nummers niet is opgevallen. Het is voor mij dan ook moeilijk hier iets over te zeggen. Ik kan u wel mededelen dat ik Modulair met interesse lees. Maar bij mij dient Modulair vooral om specifieke onderwijsinformatie van mijn opleiding te vergaren. Daarnaast lees ik de verhalen van studenten altijd met veel belangstelling en niet te vergeten deze rubriek, ha, ha, ha!

‘Meer aan de studenten laten zien’

De heer P. de Vries, informatica ‘Ik heb me niet zo gerealiseerd dat dit zo’n beetje het verhaal achter deze pagina is. Ik vind het wel goed dat uw redactie er zo doordacht mee omgaat. Naar mijn idee mag de Open Universiteit Nederland zich wat meer aan haar studenten laten zien. Het zal niet voor alle studenten gelden maar volgens mij vindt een grote groep het zeker interessant om ‘het leven’ op de campus in beeld te zien. Ik in ieder geval wel.’

Ramón Meessen

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

Studenten volgden cursus Timemanagement

‘We hebben één vijand: de hersenen’ FOTOGRAFIE FLIP FRANSSEN

Presentator Guido Thijs pakt de groep confronterend maar met humor aan

Twintig oud-studenten die vanwege werk, privé-omstandigheden of gewoon een gebrek aan tijd met de OUNL-studie waren gestopt, zaten op 15 november wederom bij elkaar in de schoolbanken in studiecentrum Nijmegen. Reden: zij hadden zich na een actie, opnieuw ingeschreven en kregen daarvoor een cursus Timemanagement van de Open Universiteit kado. En ze kregen er geen spijt van: meedogenloos confronterend en humoristisch werden ze aangepakt. Presentator Guido Thys, de meest gevraagde spreker van zakelijk Nederland, wond er geen doekjes om: het probleem zit tussen de oren. ‘Studeren is als: je kunt niet een beetje zwanger zijn, je bent het of je bent het niet.’ Guido Thys pakte het thema ‘tijd’ op originele wijze aan, hij draaide het probleem zelfs om en vroeg zich samen met de studenten af: wat doet mijn omgeving om mijn studie te saboteren? Hij kwam met aansprekende voorbeelden in beeld en tekst en ook de deelnemers lieten zich niet onbetuigd: al brainstormend kwamen hilarische situaties aan het licht die aanleiding zouden kunnen geven de studie op de lange baan te schuiven. De boodschap werd allengs duidelijk: de problemen komen altijd ergens anders vandaan en vrij vaak ontstaan ze tussen de oortjes. ‘Mensen zijn uitermate goed in het creëren van problemen’, aldus Thys. ‘We zijn als nestbouwende vogels: kijk eens hoe belangrijk ik ben, want ik heb allemaal papier. Vaak letterlijk, in hoge stapels op het bureau. Dit zicht op het werk neigt al gauw van positief naar deprimerend. Daarom is mentale controle mijn boodschap. Mijn motto: creëer een leeg hoofd door een leeg bureau. Eis: een clean desk! Denk niet aan het werk, maar schrijf het werk op! Zo hou je overzicht. Je kiest zelf je houding en attitude. Het heeft te maken met cyclus van zelfverzekerdheid. Zelfverzekerdheid is: werk doen. Als je werk doet: raak je zelfverzekerd.’

Organiseren Thys brengt de kunst van Timemanagement terug tot een kwestie van organiseren: keiharde deadlines stellen én jezelf klemzetten. Hij illustreert dit door ‘de droom’ en ‘het plan’ tegenover elkaar te zetten. Hij ziet een droom als een plan zonder deadline, en een plan als een droom mét deadline. ‘Maar dan zul je dus wel zaken anders moeten organiseren én creatief denken... ‘ aldus Thys en dat is het allermoeilijkste wat er is. Want er is één vijand: de hersenen. Die brengen je het liefst daar waar je al eens geweest bent.’ De aanwezige studenten zijn het erover eens dat ze zaken anders moeten aanpakken en oude gewoontes moeten afleren. Thys geeft ze een tip: ‘Bekijk zaken eens van de andere kant. Doe eens iets anders als wat van je verwacht wordt. Gebruik humor. Loop ‘s morgens naar beneden met een glimlach. Biedt vrouw met vriendin en kinderen een gezellig weekend aan in een park met zwemparadijs en ga zelf lekker studeren. Bedenk iets. Er zijn legio leuke oplossingen voor een urgente zaak. Dat vergt wel een andere houding.’ De studenten sloten na twee uur de workshop af met een concreet actieplan: wat kan ik doen om dit alles te lijf te gaan? Daarmee werd een geslaagde middag afgesloten waarvan een student na afloop opmerkte: ‘Het is leuk om dit thema eens van een andere kant te bekijken. Door de speciale aanpak van Thys blijft de boodschap hangen.’ Na afloop van de sessie ontvingen studenten een exemplaar van de cd-reeks Need2know met samenvattingen van actuele managementboeken op cd-rom. Uit de evaluatie bleken de studenten unaniem positief en bevatte de workshop voor hen voldoende tips om efficiënter om te gaan met tijd. Deelnemers gaven aan het zeer op prijs te stellen als de Open Universiteit Nederland vaker dit soort activiteiten organiseert. Lisette Meijrink

9

10

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

In het onderzoekspracticum Sensus Catholicus leren studenten cultuurwetenschappen hoe zij kerken kunnen ‘lezen’ als de materiële en artistieke neerslag van sociale, culturele, theologische en politieke opvattingen, waarden en conflicten. Vooraf leren zij in welke wetenschappelijke context het practicum moet worden geplaatst. De moderne kerkgeschiedenis kenmerkt zich door het spanningsveld tussen de kerkelijke traditie en de oprukkende moderniteit die in het midden van de vorige eeuw tot een hoogtepunt kwam. Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) vormde het keerpunt naar die meer modernistische opvattingen binnen de katholieke kerk. Het innovatieve karakter van de cursus zit hem, hoe paradoxaal ook, in de keuze voor de zeer traditionele onderzoeksmethode van veldwerk.

innovatie innovatie

FOTO LINKS: JOS POULS FOTOGRAFIE: FLIP FRANSSEN FOTO RECHTS: THE IMAGE HOUSE

Innovatie door traditie Zowel in de aanloop naar maar ook tijdens het interview uit dr. Jos Pouls zijn reserve met betrekking tot de mate van innovativiteit van het onderzoekspracticum Sensus Catholicus. Zijn bescheidenheid op dit punt berust op de relatie die hij legt naar de vele hoogwaardige innovatieve ontwikkelingen binnen de Open Universiteit Nederland op het vlak van afstandsonderwijs en daarbij horende ICT-toepassingen. Aan het slot echter herziet hij zijn mening met de constatering dat het practicum voor de Open Universiteit innovatief is juist doordat erin wordt teruggegrepen op een wel zeer traditionele onderzoeksmethode, namelijk veldwerk. Bijzonder is dat de student artistieke objecten bestudeert in hun oorspronkelijke fysieke en ruimtelijke context. De kunsthistoricus Pouls is al ruim twintig jaar aan de Open Universiteit verbonden en stond aan de wieg van het onderzoeksproject Sensus Catholicus dat zoveel betekent als ‘leven in de geest van de katholieke kerk.’ Als opmaat voor het practicum fungeerde zijn dissertatie (2002) “Ware schoonheid of louter praal. De bisschoppelijke bouwcommissie van Roermond en de kerkelijke kunst van Limburg in de twintigste eeuw”. Verhaal ‘Om de opzet en doel van het masterfase-practicum goed te kunnen begrijpen, wordt de student eerst ingeleid in de historiografie van het moderne katholicisme. Daartoe moeten zes artikelen worden doorgewerkt. Daarna gaat hij aan de slag met de analyse van een door hemzelf gekozen kerkgebouw en het invoeren van de resultaten in een gestandaardiseerde gegevensbank. De gevonden resultaten moeten worden getoetst aan de historiografie. Welk verhaal steekt daarachter?’ aldus Pouls. De Nederlandse samenleving werd tussen grofweg 1920 en 1970 gekenmerkt door de ‘verzuiling’. Het land was religieus, politiek, sociaal en cultureel geordend. De zuidelijke provincies waren vooral katholieke samenlevingen en als afgeleiden daarvan droegen de kunst en architectuur daar een sterke katholieke signatuur. Volgens het sensus catholicus-ideaal werden de kunst en cultuur bepaald door de leer. De l’art pour Dieu-opvatting prevaleerde boven de moderne l’art pour l’art opvatting. Naarmate de tijd vorderde, groeide evenwel het spanningsveld tussen de kerk enerzijds en de moderne kunst en cultuur anderzijds. Opschudding in Wahlwiller ‘Tot ca. 1950 had de kerk in katholiek Nederland het monopolie op de vorm en inhoud van de kerkelijke kunst. Aan de basis hiervan lagen decreten van het Concilie van Trente uit de 16e eeuw. De kerkelijke kunst was een Biblia Pauperum, een visuele bijbel voor het gewone volk. Het kerkelijk wetboek had ook zijn invloed op de bouw van kerken. Zo was tot het midden van de vorige eeuw het gebruik van beton praktisch verboden. Alleen edele en gewijde materialen als marmer, baksteen en eikenhout mochten gebruikt worden. Verder moesten kerkbouwers kiezen voor historische stijlen.’ Vooral onder kunstenaars tekenden zich echter steeds meer bewegingen contra het dictaat van de kerk af. Exemplarisch hiervoor was de zogenaamde ‘Affaire Wahlwiller’ die zich in 1949 afspeelde. De uit Rotterdam afkomstige kunstenaar Aad de Haas was gevraagd om voor de kerk van het Limburgse Wahlwiller een nieuwe kruisweg te maken. Hij ontketen-

www.ou.nl/modulair

Een van ‘gewraakte’ kruiswegstaties van schilder Aad de Haas

15 december 2004

Pouls: ‘Wij vragen studenten als het ware om een godshuis te lezen’

de een enorme rel door een al te modernistische opvatting van de lijdensweg van Christus het licht te doen zien. Na veel ophef moest zijn cyclus verwijderd worden en pas dertig jaar later vond rehabilitatie plaats. De affaire, die zelfs het Vaticaan haalde, was volgens Jos Pouls een uiterst belangrijk moment in het proces van secularisatie. ‘De kloof tussen traditioneel en modern was nu echt onoverbrugbaar. De tijd van het braaf in de pas lopen was voorbij. De kerk kon niet langer een soort reservaat vormen in de snel moderniserende maatschappij. Overigens waren al vanaf het begin van de twintigste eeuw dissidente groepen actief binnen het katholicisme. De echte kentering kwam met het Tweede Vaticaans Concilie in de zestiger jaren. Daar gingen de ramen pas echt open. De kerk zocht aansluiting bij de moderne leefcultuur.’ Kerkgebouw lezen Behalve op de historiografie wordt in de reader ingegaan op de ontwikkelingen in de kerkbouw en de kerkelijke kunst in de vorige eeuw. Ook de rol van de kerkelijke overheid als censor komt aan de orde. De bevindingen van het veldonderzoek worden vastgelegd in een rapportageformulier. Pouls: ‘Wij willen de student primair de competentie bijbrengen om op een wetenschappelijke manier om te gaan met kunsthistorische objecten. Via systematisch analyseren en observeren dwingen wij de student als het ware om een godshuis te lezen en daarbij vooral oog te hebben voor uitingen die het spanningsveld tussen traditie en moderniteit manifest maken.’ Bij het veldwerk betrekt de studentonderzoeker gegevens over o.a. de opdrachtgever, de architect, het gebouw zelf en de artistieke aankleding. Daarvoor is -naast eigen observatie en analyse - veel archief- en literatuuronderzoek nodig. Liduin Badoux rondde onlangs het practicum af met een analyse van de Sint-Adrianuskerk (1931) in haar woonplaats Naaldwijk. ‘Ik vind de cursus goed passen in de opleiding, zowel vanuit kunst- als cultuurhistorisch perspectief. Juist dit brede kader vind ik er aantrekkelijk aan. Het gebruik van het rapportageformulier heb ik als nogal schools ervaren. Het voelde een beetje als een keurslijf, maar bood wel weer de nodige houvast. Bij het veldonderzoek ben je vaak afhankelijk van derden, zoals beheerders van een parochiearchief. En dat kan nog wel eens tijd kosten. Ontzettend leuk is het om een dergelijk onderzoek in je eigen woonomgeving te doen. Overigens zou het naar mijn mening beter zijn om het practicum eerder in de opleiding te plaatsen. Zodoende worden studenten vroegtijdiger met onderzoek geconfronteerd. En misschien maakt dat het leren ook wel leuker. Al met al zeker een interessante en prettige cursus.’ In het onderzoek kijken studenten aan de hand van de structuur in het rapportageformulier o.a. naar de religieuze context van een parochie, de achtergronden van de architect en zijn opvattingen over kerkgebouwen, gebruikte materialen, schilderingen en beeldhouwkunst. Als bijzonder object in het kader van haar onderzoek heeft Liduin Badoux gekozen voor de in de Adrianuskerk aanwezige kruisweg van de schilder Gerrit van Geffen (1883-1970). In deze kunstuiting manifesteert zich het spanningsveld tussen de katholieke traditie en de moderniteit duidelijk. Immers, omdat de architect van de Naaldwijkse kerk gestreefd heeft naar harmonie tussen interieur en architectuur, heeft de traditionele Van Geffen zijn kruisweg tot een tamelijk modern kunstwerk moeten aanpassen. Chester Bogaardt

11

12

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

‘Pronken met topstudenten in universiteitskrant kan demotiverend werken’

Onderzoek

F O T O G R A F I E : E L M E R S PA A R G A R E N

Mensen vergelijken zich veelvuldig met anderen. Dat ook studenten dat doen, bleek uit de reacties op de succesverhalen via de Forumpagina in diverse Modulairs. In die pennenstrijd voerden psychologiestudenten de sociale vergelijkingstheorie op. En precies daarover gaat het proefschrift van, nu dr. Hinke Groothof (op foto). Zo luidt een van haar stellingen: ‘Het veelvuldig pronken met topstudenten in een universiteitskrant demotiveert de gemiddelde student’.

Sociale vergelijkingen leiden vaak tot zeer tegenstrijdige reacties, blijkt uit het onderzoek van Groothof. Zij onderscheidt twee verschillende reacties: in een confrontatie met een ander reageren mensen in eerste instantie gevoelsmatig. Een succesvol mens kan bij iemand positieve reacties oproepen in de zin dat hij ook zo zou willen zijn of hoopt dat hij zo zal worden. Direct daarna volgt een veel rationelere reactie: iemand beseft dat hij zelf minder succesvol is en geeft daarmee een negatief oordeel over zichzelf. Het omgekeerde gebeurt bij confrontaties met iemand die juist weinig succesvol is. Geconfronteerd met iemand die lage cijfers haalt, kan een student negatieve gevoelens ervaren, maar daarna bedenken dat zijn eigen resultaten een stuk beter zijn.

De tegenstelling tussen deze primaire en secundaire reacties blijken sterker dan aanvankelijk aangenomen. Mensen hebben van nature de neiging om zich met anderen te vergelijken. Er zijn echter mensen met een extra sterke sociale vergelijkingsoriëntatie (SVO). Groothof had verwacht dat deze mensen bovenmatig positief zouden reageren op mensen die het beter doen en sterk negatief op mensen die het minder goed doen. Dat laatste klopte. Ze betrekken de ellende van de ander volledig op zichzelf. Een student die een verhaal leest over een andere student die zich eenzaam voelt en weinig vrienden heeft, krijgt dan meteen het gevoel dat dat ook voor hem opgaat. Zijn eigen eenzaamheid wordt hier-

door versterkt. Verder blijken mensen met een hoge SVO ook niet positief te reageren op succesvolle anderen. Integendeel. Ze identificeren zich niet snel met mensen die het beter doen. Vergelijken of identificeren... Er blijken dus twee mechanismen - vergelijken en identificeren - actief te zijn binnen het sociale verkeer. Toch kan daar op worden gestuurd. Als je iemand een verhaal laat lezen over een ander en vraagt om vooral te letten op de overeenkomsten met zichzelf, krijg je een sterke gevoelsmatige reactie. Vraag je hem om zich met een ander te vergelijken en te kijken naar verschillen en overeenkomsten, dan komt men eerder met een rationelere zelfbeoordeling. Juist men-

www.ou.nl/modulair

sen met een hoge SVO kunnen er volgens Groothof baat bij hebben om zich minder te identificeren en meer te vergelijken met anderen met wie het slechter gaat. Hoe ‘natuurlijk’ is het dat mensen zich met anderen vergelijken? ‘Alle mensen vergelijken zich van tijd tot tijd met anderen. Veel zaken krijgen pas betekenis in een sociale context. Vooral in nieuwe en onzekere situaties vergelijken mensen zich meer met anderen om te bepalen hoe ze er zelf voorstaan. Vergelijking kan ook voortkomen uit de behoefte om je beter te gaan voelen. Verder kun je je vergelijken met anderen die het beter doen dan jij om daarvan te leren. Zo kunnen rolmodellen heel inspirerend werken.’ Misschien moet je de twee essentiële, echter in de praktijk nog niet eens zo helder te onderscheiden begrippen - vergelijken en identificeren - nog eens toelichten. ‘Als je jezelf vergelijkt met een ander is dat een rationele vergelijking, je kijkt heel precies naar verschillen en overeenkomsten tussen jezelf en de ander. Identificatie is meer een gevoelskwestie: kun je jezelf herkennen in de ander of niet? Voel je je verbonden met die ander, is dat net zo iemand als jijzelf? Bij identificatie ben je niet zozeer bezig met een hele precieze vergelijking, je kijkt meer naar het geheel.’ Hoe willekeurig komen die mechanismen bij mensen op en in hoeverre kun je bewust sturen op een andere omgang daarmee? ‘Beide processen kunnen vrij willekeurig optreden. Je kiest er lang niet altijd voor om iemand op te zoeken die het beter of slechter doet dan jij. Je treft overal mensen aan. Wat doet dat met jou? Mensen kunnen zich op zo’n moment zowel gaan vergelijken als identificeren. In mijn onderzoek stuurde ik dat. Ik gaf mensen dan expliciet de opdracht om zich ofwel te gaan vergelijken met iemand, ofwel om zich te gaan identificeren met iemand. Zoals gezegd, verschilden mensen sterk in hun reacties, al naar gelang of ze zich vergeleken of geïdentificeerd hadden met de ander.’ De tegenstelling tussen primaire en secundaire reacties blijkt veel sterker dan verwacht. Met zo’n significant resultaat zijn onderzoekers doorgaans toch blij... ‘Zeker, maar zó sterk had ik het niet verwacht. Ik vond bijvoorbeeld dat de gevoelsmatige en beredeneerde reacties van mensen zelfs tegengesteld kunnen zijn. Als je iemand ziet die het heel goed doet - de topstudent uit Modulair roept dat tegelijkertijd veel positieve gevoelens op, zeker als je jezelf kunt herkennen in die

ander, het identificatieproces. Tegelijkertijd echter, als je jezelf vergelijkt met die ander, weet je ook dat je zelf niet zo goed bent en voel je je minder tevreden. Evenzo, als je iemand ziet met wie het slecht gaat, roept dat enerzijds veel negatieve gevoelens op, zeker als je jezelf identificeert, en anderzijds ben je daarna een stuk tevredener met je eigen situatie omdat het met jou in vergelijking gelukkig een stuk beter gaat. Dat de tegenstelling tussen hoofd en hart (een verwijzing naar de titel van het proefschrift When others are doing better or worse: Responses from the heart and the head; red.) zo sterk naar voren zou komen, had ik niet verwacht.’ Je refereert nu aan de reacties in Modulair, van studenten die zich niet altijd herkennen in de succesverhalen... ‘Ik vond dat een erg leuke discussie om te volgen natuurlijk omdat het heel direct betrekking heeft op zaken die ik in mijn proefschrift heb onderzocht. Veel mensen gaven aan dat ze het helemaal niet inspirerend en motiverend vonden om te lezen hoe voorspoedig de studie van anderen verliep terwijl ze zichzelf er doorheen moesten slepen. In mijn onderzoek blijkt

‘Het lezen over een topstudent kan positieve gevoelens oproepen, maar daarvoor is het wel nodig dat mensen zichzelf kunnen identificeren met de topper’

Lezers gaven zelf aan dat ze dat niet konden. Ze vonden het verschil met de toppers zo groot dat ze alleen nog maar konden constateren dat ze zelf lang zo goed niet zijn als de anderen. Het vergelijkingsproces kreeg de overhand. Als je jezelf vergelijkt met een topper moet je bijna altijd wel concluderen dat jezelf er minder goed aan toe bent en daardoor ben je dan ook minder tevreden met je eigen resultaten. Stelling 7 ging hierover:“Het veelvuldig pronken met topstudenten in een universiteitskrant demotiveert de gemiddelde student.” Dat is precies wat er gebeurde.’ Als ‘foute’ praxis van vergelijking noem je het lotgenotencontact, waar tegenover je stellig beweert huiverig te staan. Die mensen zullen tegenwerpen dat ze troost vinden... ‘Mijn onderzoek toont aan dat het met die troost wel eens tegen zou kunnen vallen. Mensen met wie het slecht gaat en die er

15 december 2004

13

behoefte aan hebben om zichzelf met anderen te vergelijken, mensen die lotgenotencontact zoeken, blijken zich sterk te identificeren met anderen met wie het ook slecht gaat. Ze herkennen zichzelf sterk in het lot van de ander. Als gevolg hiervan raken ze eerder nog verder in de put dan dat ze zich daardoor laten troosten. Door je te vergelijken met anderen met wie het óók slecht gaat, kun je jezelf realiseren dat het met jou nog relatief goed gaat. Het is dus beter om niet op je gevoel in te gaan maar om even logisch na te gaan denken.’ Kun je iets zeggen over de onderzoeksmethoden die je hebt gebruikt? ‘Ik heb een serie experimenten uitgevoerd. Deelnemers aan mijn onderzoek kregen ofwel een interview te lezen met een medestudent die het heel goed deed, of met een medestudent die het niet zo goed deed. Daarna mat ik de gevoelsmatige en beredeneerde reacties van mensen op deze interviews. In andere studies manipuleerde ik daarnaast hoe ze interviews moesten lezen: zichzelf vergelijken met de persoon in het interview of zichzelf identificeren met de ander.’ Hoe is het onderzoek ontvangen in het werkveld? ‘Ik krijg veel reacties dat men mijn onderzoek zeer interessant en belangwekkend vindt. Het is een onderwerp dat veel belangstelling geniet. Er wordt ook veel onderzoek gedaan op dit gebied en er verschijnen veel publicaties over sociale vergelijking. Momenteel zijn we bezig om mijn hoofdstukken gepubliceerd te krijgen. Eerder reeds kreeg ik veel belangstelling van mijn vakgenoten tijdens een posterpresentatie in Georgia. En ik ben net uitgenodigd door Karin de Groot voor haar KRO-radioprogramma Dolce Vita.’ Hoeveel (wetenschappelijke) satisfactie heb je beleefd aan het onderzoek? ‘Het was een weg van pieken en dalen. Soms was het erg lastig, vooral halverwege. Je kunt dan niet goed overzien wat alle afzonderlijke studies aantonen en hoe alle studies zich tot elkaar verhouden. p 14

14

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

studentenraad

Het nieuwe werkjaar van de nieuw ingestelde Studentenraad (SR) is op 1 september 2004 van start gegaan. Niet zonder enige moeite, want heel weinig studenten hadden zich gemeld voor de verkiezing van de leden van deze raad. Onze dierbare overleden Kristin van Genderen wist mij te overtuigen tijdens onze deelname aan de cursus Zomerschool Poëzie; het aantal vereiste stemmen zou zeker geen probleem zijn. Een formaliteit. En zo geschiedde. Ik ‘zit’ in de Studentenraad.

Enkele maanden ... in de Studentenraad Voor mij een totaal onbekende wereld en dat vertaalde zich al gauw tijdens de eerste vergadering. Ik mocht kennismaken met een dynamische groep van ‘oud-leden’ die bereid waren er nog een jaartje bij te doen. De inhoud van de agenda was voor mij niet onmiddellijk te vatten; de taal die men hanteerde om via afkortingen tal van organisaties, commissies en ondersteunende diensten binnen de Open Universiteit te benoemen en ik verzeker u, er zijn er heel wat - kwam gewoon zonder pardon op me af; het hele gebeuren kwam mij als een doolhof voor. De beminnelijke ambtelijk secretaris vroeg mij na afloop van de vergadering wat ik ervan vond. Ik antwoordde toen dat ik de indruk had dat deze SR toch wel een lastpost moest zijn voor het College van bestuur. Dat was inderdaad in het vrij recente verleden het geval geweest, zo bevestigde men mij. Ik gaf mezelf dan ook de tijd om alles rustig op een rijtje te zetten en de twee inmiddels ontvangen A4-tjes met de veelzeggende afkortingen zo vlug als het kon van buiten te leren.

Vervolg pagina 13 Van het laatste stuk heb ik erg genoten. Alles komt dan samen. In één jaar tijd heb ik alles opgeschreven en dan zie je het proefschrift onder je eigen handen ontstaan. Kwestie van bijschaven en aanpassen en het wordt allemaal steeds duidelijker wat nu precies het verhaal moet zijn. Heerlijk was dat.’ Voor welke cursussen/projecten binnen de Open Universiteit werk je precies? ‘Ik begeleid het KMT Psychologie in Groningen en Leeuwarden. Verder verzorg ik de bijeenkomsten van het onderzoekspracticum

Wij zijn inmiddels een paar maanden verder en na deze incubatietijd wordt het alsmaar duidelijker: de SR is een belangrijk gremium binnen de complexe structuur van de Open Universiteit. Wij zijn er voor de studenten en dit betekent inhoudelijk veel meer dan alleen een statutaire bepaling. We werken in de schoot van de SR samen met en voor mensen in deze middelgrote (commerciële) onderneming die de Open Universiteit tenslotte toch is. Kwaliteit van het onderwijs tegen een haalbare prijs voor een leven lang moet voor iedereen de leuze zijn en het perspectief naar de toekomst toe. Dit blijvend realiseren vergt een gedegen beleid en een concrete toekomstvisie. Het zou mij een aangenaam gevoel geven, mocht ik samen met de collega’s van de SR daaraan opbouwend kunnen meewerken. Rick Coone, lid Studentenraad (op foto)

Inleiding psychologisch survey. Ik begeleid een aantal scriptiestudenten en ik heb een stagiaire onder mijn hoede. Verder kijk ik de eindpapers van bachelors na, het Onderzoekspracticum psychologisch survey.’ Vertel eens in het kort iets over de promotieplechtigheid? ‘Het was een hele bijzondere dag. Ik heb er lang naar toegeleefd. In februari was het proefschrift al goedgekeurd door de leescommissie, maar de plechtigheid was pas in september. Erg leuk ook al die mensen die kwamen, familie vrienden en collega’s allemaal bij elkaar. Er waren ook collega’s vanuit Heerlen naar Groningen

afgereisd. Onze decaan prof. René van Hezewijk heeft ook geopponeerd.’ Is er nog leven na een promotie? ‘Heel veel leven! Ik ben nu erg druk met mijn werk bij de Open Universiteit en mijn baan bij de Huisartsopleiding (sturing op beredeneerde vergelijking; red.). Ik had gedacht dat ik na mijn promotie wat meer tijd over zou houden, maar het tegendeel blijkt waar te zijn.’ Frans Bogaert Als u (meer) belangstelling heeft voor het proefschrift, neem dan contact op met: [email protected].

FOTOGRAFIE: CHRIS PEETERS

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

15

‘Wie wil die kan’ Het schrijven van de scriptie was voor Theo Bouius een moeizaam maar zeker ook leerzaam proces. Na een tijdje ‘geworsteld’ te hebben, zetten een oude studievriend en zijn scriptiebegeleider hem op het juiste spoor. Het is belangrijk duidelijke keuzes te maken en geen wereldverbeteraar te willen zijn. En niet te snel bij de pakken neerzitten wil ook wel helpen. FOTOGRAFIE: JAAP SPIEKER

de scriptie van Theo Bouius Vanuit een behoefte aan nieuwe inzichten en gedreven door ambitie besloot Bouius (39) eind jaren negentig te starten met de studie Bedrijfskunde: Strategie en Organisatie. ‘Ik werkte al zo’n zes jaar binnen de financiële dienstverlening en werd een beetje bedrijfsblind, daar moest verandering in komen. En ik wilde vooruit, richting management. Dan heb je wel de vereiste papieren nodig. Juist de Open Universiteit sprak aan omdat deze toen net in Leeuwarden met een verkorte doctoraalopleiding gestart was. Veertien studenten kregen een avond per week les in wat Bouius liefkozend ‘het klasje’ noemt. ‘Dat klassikale, en het uitgestippelde traject van tweeëneenhalf jaar, werkte heel motiverend. Je wilde niet voor de ander onderdoen.’ De studie ging voorspoedig, ook al was het vaak op de tenen lopen, tot de scriptie zich aandiende. Na wat filosoferen en wikken en wegen leek het Bouius interessant om te onderzoeken waarom projecten binnen een organisatie vaak niet opleveren wat men ervan verwacht en de uitkomst niet voldoet aan het doel. ‘Ik legde de lat voor mezelf heel hoog en wilde zeer grondig te werk gaan. Toen het concept voor het scriptieplan zo goed als klaar was, kwam ik er achter dat ik wel geïnteresseerd was in het totaalplaatje, maar dat het niet bij me paste om de administratieve organisatie minutieus te ontleden. Ik ben meer gericht op de grote lijnen.’ De worsteling bracht zijn studiebegeleider Jan de Vries tot de conclusie dat Bouius nog maar eens goed moest nadenken over het onderwerp. Enkele maanden zijn verstreken als Bouius een oud-studiegenoot van de HEAO, Roland

Theo Bouius: ‘Een oud-studiegenoot zei tegen me:“zoek iets wat bij je past”’

Welles, tegen het lijf loopt, die intussen al als bedrijfskundige afgestudeerd was aan de Open Universiteit. ‘Ook hij had het klasje gedaan, maar was een jaar later gestart. Hij ging als een speer en was inmiddels cum laude afgestudeerd. Pratend over de scriptie zei hij tegen me: jij denkt veel te moeilijk, je moet heel klinisch, basaal denken. Het gaat om de methodiek. Je hoeft geen wereldverbeteraar te zijn en de Nobelprijs te winnen. Zoek iets wat bij je past.’ Juiste balans Bouius vatte moed uit deze woorden en ging op zoek naar een onderwerp dat speelde binnen zijn werkomgeving, de Rabobank Groningen. Daar wilde men een cultuurverandering doorvoeren om zo de bedrijfsprestatie te verhogen. Alleen, hoe moest die cultuur er dan uitzien? Het onderwerp voor de scriptie, na overleg met begeleider De Vries, was geboren: een onderzoek naar de invloed van organisatiecultuur op prestatie. Zeven lokale Rabobanken vormden zijn onderzoeksgroep. Als onderzoeksmethode gebruikte hij het meetinstrument van Cameron en Quinn, die veldonderzoek deden naar sterke en zwakke culturen. Via een duidelijk omschreven onderzoeksopzet en de adviezen van zijn vroegere studiegenoot in het achterhoofd, lukte het Bouius zijn onderzoek in een half jaar af te ronden. ‘De organisatiecultuur kan een belangrijke bijdrage leveren aan de prestatie van een organisatie, maar er is geen maatgevende cultuur. Het gaat om het vinden van de juiste balans, een balans waarin aandacht en ruimte is voor de werknemer. Het gaat om vertrouwen in mensen. Daarnaast is natuurlijk het beleid van de organisatie en de dynamiek van de markt van grote invloed op de prestatie.’ Het werken aan zijn scriptie leverde Bouius de nodige inzichten op en was alleen al in die zin een leerzaam proces. Vaak moest hij ook denken aan de spreuk die te lezen viel boven de toegangsdeur van zijn lagere school: ‘Wie wil die kan’. ‘Die wijsheid heeft zich de afgelopen tijd dubbel en dwars bewezen’, aldus Bouius. Fred Meeuwsen

16

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

Ook voor alumni en niet-studenten

Breng je informaticakennis op een hoger niveau

Gratis ‘minicursus’ Internet Kopen via Internet... zou ik dat wel doen? Welke risico’s zijn daaraan verbonden? Waar komen die vervelende reclameschermpjes vandaan? Of liever: hoe kom ik er vanaf? Is er nou echt geen efficiëntere manier om te zoeken op Internet? Ken ik eigenlijk de mogelijkheden wel die Internet biedt? Op al die vragen krijgt u antwoord via een gratis minicursus die volledig on-line wordt aangeboden.

Meer informatie: www.ou.nl/informatica

Iedereen die wel eens op het web surft, maar er zich nooit echt in heeft verdiept, loopt na een tijdje tegen dit soort vragen en drempels aan. Voor deze groep heeft de Open Universiteit Nederland de minicursus Internet+ ontwikkeld. De cursus heeft een omvang van ongeveer 24 studie-uren. Hij is gericht op zelfstudie en wordt volledig on-line aangeboden. Onderwerpen die in de cursus aan bod komen zijn onder andere: toegang tot Internet, zoeken, anderen ontmoeten, Internet als marktplaats, betalingen, spam en virussen. Om de cursus te kunnen doen is het nodig dat u enige ervaring hebt met Internet: surfen op het Web en e-mail.Verder wordt een passieve beheersing van de Engelse taal verondersteld. Deelname is gratis De cursus is ontwikkeld door medewerkers van het Onderwijstechnologisch expertisecentrum (OTEC) van de Open Universiteit Nederland. Terwijl u de cursus volgt, wordt op de achtergrond nieuwe onderwijstechnologie getest. Omdat het voor die testen belangrijk is dat er veel mensen aan de cursus meedoen, is deelname gratis. De cursus is slechts drie maanden beschikbaar, namelijk in maart, april en mei 2005. Wanneer u alle onderdelen succesvol heeft afgerond ontvangt u daarvan een bewijs in de vorm van een certificaat. Voor alle duidelijkheid: de cursus maakt geen onderdeel uit van enige opleiding binnen de Open Universiteit Nederland en u kunt het certificaat dan ook niet inbrengen in uw studie.

Objectgeoriënteerd programmeren met Java Ontwikkelen van informatiesystemen Visueel programmeren met Java Communicatietechnologie

5004199

Databases

De cursus is niet alleen beschikbaar voor ingeschreven studenten, maar ook voor oud-studenten en andere belangstellenden. Heeft u belangstelling, dan kunt u zich aanmelden door een e-mail te sturen naar: [email protected]. In de eerste helft van februari ontvangt u dan nader bericht over de cursus.

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

17

De Alumnivereniging bezocht de Philips-fabriek Semiconductors te Nijmegen, FOTOGRAFIE:

alwaar de leden uitleg kregen over de ontwikkeling van tranistor tot chip. Wat bijzonder opviel, was de passie van de medewerkers als zij over Philips spraken.

Van transistor tot chip Wilt u rechtstreeks op de hoogte worden gehouden van de activiteiten van de Alumnivereniging, meld u dan aan als lid of begunstiger. De kosten zijn voor beide €23,- per jaar. U kunt zich aanmelden bij: buro Schmitz: av-ou@secretariaten. Adres: Alumnivereniging Open Universiteit, p/a Postbus 31441, 6503 CK Nijmegen.

Op 9 november jongstleden bezochten we met 16 alumnileden de Semiconductor-fabriek te Nijmegen, ook wel halfgeleiders (chips) genoemd in de volksmond. Alumnus en oud-Philipsmedewerker Ger de Wind had een gevarieerd programma voor ons samengesteld. De directeur, de heer J. Ramaekers, verwelkomde ons en vertelde met veel enthousiasme over de ontwikkeling bij Philips Nijmegen: van de halfgeleider tot de huidige chiptechnologie. Hij schetste een goed beeld van het productieproces van de chip en de ontwikkelingen daarin, en vermeldde uiteraard ook de vele huidige toepassingsmogelijkheden, waardoor zeer duidelijk werd dat de chip niet meer weg is weg te denken in onze samenleving. Ger de Wind nam ons vervolgens mee in de ontwikkeling van de fabriek in Nijmegen, startend in 1953. Nooit geweten dat Philips destijds twijfelde om naar Nijmegen te gaan omdat daar zoveel paupers waren. Philips werd in Nijmegen een der grootste werkgevers en heeft op meerdere fronten bijgedragen aan het welzijn en intellect van deze stad. Hoewel gepensioneerd, is Ger nog steeds intens betrokken bij het wel en wee van de fabriek. Met een aanstekelijke passie wist hij zijn publiek dan ook te boeien. Na een korte film over halfgeleiders werden we ‘losgelaten’ in de fabriek. We moesten allemaal in stofpak en dat bleek heel wat heter te zijn dan we ooit hadden kunnen vermoeden. In kleine groepjes werden we onder deskundige begeleiding door de drie fabrieksetages geloodst. Dat zóveel apparaten onder een dak passen, en er zoveel processen plaatsvinden, kun je nauwelijks geloven als je de fabriek van buiten ziet. Behoorlijk onder de indruk van dit bezoek, liepen we terug naar het hoofdgebouw. Daar gaven Erika Groiss en Cock van Anrooij ons een diepgaand inzicht in de groei van het kwaliteitsmanagement dat Philips hanteert. De schets van het leerproces en de steeds hogere kwaliteitseisen die Philips zich in de afgelopen decennia heeft gesteld, werden helder uitgelegd. Vele concepten kwamen voorbij, zoals het concept van zelfregulerende verbeterteams. Als afsluiting kregen we het prachtige geïllustreerde jubileumboek van “Philips 50 jaar”, een boek waar ook Ger de Wind aan heeft meegewerkt. Wat bovenal is bijgebleven, is het enthousiasme en de passie die alle sprekers uitstraalden als zij over Philips Nijmegen spraken. Na deze aangename en leerzame dag, waarin informatica, techniek, (bedrijfs)cultuur en management voor eenieder wat te bieden had, deed een kleiner deel van de groep zich nog tegoed aan een culinair hoogstandje in restaurant Duckenburg. Edith Gijsen

Activiteitenagenda Lustrum 2005

Dinsdag 7 december 2004 Opening/lustrum studiecentrum Groningen - opening vernieuwd studiecentrum en viering 20-jarig bestaan studiecentrum Groningen - locatie: studiecentrum Groningen - voor: studenten, alumni, relaties, media, (oud)medewerkers

Nota bene: er zullen meer feestelijke (her-)openingen plaatsvinden voor opnieuw gehuisveste studiecentra. Daarvan zal verslag worden gedaan in de komende Modulairs.

Kijk voor meer informatie op de speciale lustrumwebpagina: www.ou.nl/info-alglustrum4/index.htm Juni 2005 Open dag/diploma-uitreiking - locatie: Heerlen - voor: studenten, alumni, relaties, omwonenden, media, politiek, medewerkers

18

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

activiteitendata

Hier staan activiteiten vermeld (lezingen, symposia, bijeenkomsten van studentenverenigingen, landelijke dagen e.d.) zoals die door studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen worden georganiseerd. Wegens ruimtegebrek zijn er deze keer geen beschrijvingen van activiteiten. Voor meer informatie verwijzen we u naar: www.ou.nl/info-alg-studiecentra/aktief_stc.htm Bezoek onze info-avonden van di 18 t/m do 20 januari Kent u iemand die ook studieplannen heeft of bent u zelf onlangs gestart met een opleiding of cursus en heeft u nog vragen, kom dan naar een van de infoavonden in onze studiecentra en provinciale steunpunten. Tijdens zo’n avond verzorgen medewerkers, onder wie studiebegeleiders van de faculteiten, presentaties over het studeren aan de Open Universiteit. Als u wilt weten wanneer de infoavonden worden gehouden, kijk dan op: www.ou.nl/infoavonden.

DECEMBER

FEBRUARI

wo 15 - Lezing door decaan CW, prof. dr. Jaap van Marle, aansluitend eindejaarsborrel (PSP Zeeland) vr 17 - Leesclub: Simon Vestdijk, ‘de Koperen Tuin’ (Si-Tard, sc Parkstad Limburg) ma 20 - ‘Cultuuromslag voor en na de Eerste wereldoorlog’, lezing door mevrouw J. van Klaveren (De Verlichting, sc Eindhoven)

di 1

JANUARI ma 3

vr 7 za 8 ma 10 di 11 wo 12

vr 14 za 15 ma 17 wo 19

vr 21 di 25 wo 26 ma 31

- Nieuwjaarsborrel (Den Dolech, sc Eindhoven) - Nieuwjaarsborrel en muzieklezing ‘Franse componisten’ (Satie, Ravel e.a.) door Cees Hollenberg, musicoloog (Utile Dulci Den Bosch, sc Nijmegen) - Leesclub Si-Tard (Si-Tard, sc Parkstad Limburg) - Bezoek aan expositie ‘De Bataven’ (sc Nijmegen) - ‘Het Lustrum en Europa’, lezingendrieluik door Toon Bosch (De Verlichting, sc Eindhoven) - Nieuwjaarsborrel, lezing ‘Die Dreigroschenoper’ (Suster Bertken, sc Utrecht) - Jaarvergadering (De Pilaar, sc Alkmaar) - Luistergroep muziek (Suster Bertken, sc Utrecht) - Mentoraat cultuur door Toon Bosch (sc Nijmegen) - Leesclub (sc Parkstad Limburg) - Nieuwjaarsreceptie en tevens diploma-uitreiking (sc Zwolle) - Poëziewerkgroep (Suster Bertken, sc Utrecht) - ‘Bonifatius en zijn tijd’, lezing door Annet van Melle (sc Amsterdam) - ‘Provocatief coachen’, lezing door Karin van Galen (sc Amsterdam) - Drs. Josien van Klaveren, literatuur: ‘Belle epoque’, Proust (Retor Den Bosch, sc Nijmegen) - Literatuurleesclub ‘Vader Goriot’ (Suster Bertken, sc Utrecht) - Bijeenkomst Culturele Contact Groep (sc Zwolle) - Excursie Venlo (sc Parkstad Limburg) - ‘Geneesmiddelen en milieu’, lezing door Joop de Graaf (sc Zwolle) - Vervolg boekbespreking wo 24 november door Ad Verbrugge (sc Groningen) - ‘Nationalisme in Europa’, lezing door Herman Simissen (De Verlichting, sc Eindhoven)

- Diploma-uitreiking (sc Amsterdam) - Mentoraatbijeenkomst Cultuurwetenschappen (sc Breda) wo 2 - ‘De geschiedenis van de blokfluit’, lezing met live-muziek door Diny Goedhart (psp Friesland) ma 7 - Bestuursrechtelijke lezing door mr. Wissink (sc Eindhoven) wo 8 - ‘Die Götterdämmerung van Wagner’, lezing door Wouter Steffelaar (sc Alkmaar) vr 11 - Activiteit Si-Tard (sc Parkstad Limburg) ma 14 - Poëzie- en proza-avond door eigen leden (Utile Dulci Den Bosch, sc Nijmegen) di 15 - Diploma-uitreiking (sc Rotterdam) ma 21 - Discussie over Europa (sc Eindhoven) wo 23 - Drs. Greet Kürten architectuur; ‘Een kijk op de culturele ontwikkeling van Europa’ (Retor Den Bosch, sc Nijmegen) - Bijeenkomst Culturele Contact Groep (sc Zwolle)

MAART do 3

- Lezing door Julia Frickel, GZ- en A&O-psycholoog bij Arbo Unie Nederland (sc Utrecht) ma 7 - Lezing door een advocaat (sc Eindhoven) - Nog in te vullen avond (Utile Dulci Den Bosch, sc Nijmegen) wo 9 - Scriptievoorlichting door Toon Bosch (sc Nijmegen) vr 11 - Activiteit Si-Tard (sc Parkstad Limburg) ma 14 - Lezing door prof. dr. René van Hezewijk (De Studiekamer,sc Den Haag) di 15 - ‘Do’s en dont’s’, lezing door prof. Krijn de Jong (sc Zwolle) - ‘De portretreeks met de landcommandeurs van de Ridderlijke Duitse Orde, Balije van Utrecht’, lezing door drs. Daantje Meuwissen (sc Amsterdam) di 22 - Drs. Rick Vercauteren kunst; Caravaggio (Retor Den Bosch, sc Nijmegen) wo 23 - Mentoraatbijeenkomst cultuurwetenschappen (sc Breda).

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

19

Berichten van Service en informatie

Onlangs heeft de Open Universiteit de uitvoering van de dienstverlening aan studenten ondergebracht in een nieuw Onderwijs Service Centrum (OSC). Ook de afdeling Service en informatie, het centrale ‘loket’ waar u terecht kunt met al uw vragen, maakt deel uit van dat OSC. Service en informatie is bereikbaar op 045-5762888 (maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 16.30 uur) en via het e-mailadres: [email protected].

Bereikbaarheid tijdens kerstreces In de periode van donderdag 23 december tot en met zondag 2 januari is Service en informatie telefonisch niet bereikbaar. Toch is er dan contact met de Open Universiteit mogelijk, via de diverse internetvoorzieningen. De kans is groot dat u daar het antwoord op uw vraag vindt. Mocht u na raadpleging van onderstaande sites nog steeds een vraag of opmerking hebben, stuurt u dan een e-mail naar: [email protected]. Vanaf maandag 3 januari worden de mailberichten weer beantwoord. www.studieaanbod.ou.nl Ga naar dit webadres voor algemene informatie, uw actuele studiepad en het online bestellen van cursussen. Hierna vertellen we iets meer over hetgeen u in de respectievelijke rubrieken vindt. Algemene studie-informatie In de studiewegwijzer (rechtsboven op de pagina) vindt u onderwerpen als inschrijving, vrijstelling en tentaminering overzichtelijk gerangschikt. Tevens vindt u hier alle benodigde formulieren voor diverse aanvragen en inschrijvingen en de inloginstructie voor het studiepad met nadere informatie. Individueel studiepad Via mijn account krijgt u - indien u opleidingsstudent bent van een van onze faculteiten - toegang tot uw eigen, actuele studiepad op basis van de Onderwijs- en examenregeling 2004-2005. Hierin worden ook nieuwe cursusinschrijvingen verwerkt. Tip: raadpleeg dit studiepad vóór u cursussen gaat bestellen om zeker te weten dat u deze ook kunt inbrengen in de opleiding die u volgt.

Inschrijving online Het is mogelijk om online een cursus te bestellen via de bestelknop Bestellen op elke cursuspagina in Studieaanbod. Daar vindt u per cursus ook informatie over bijvoorbeeld benodigde voorkennis, studiemateriaal en tentaminering. Wanneer u precies weet welke cursus u wilt bestellen, kunt u via de knop Direct bestellen op deze pagina uw bestelling plaatsen. Online bestellen is mogelijk voor losse cursussen en voor het kennismakingstraject (KMT). Voor een semesterinschrijving print u het betreffende inschrijfformulier en stuurt dit per post op. Sluitingsdatum inschrijving Een losse cursus bestellen kan op elk moment. Voor het KMT en de semesterinschrijving met startdatum 1 februari 2005 is de sluitingsdatum vrijdag 21 januari 2005. Verzending cursusmateriaal Het duurt na verwerking van de inschrijving ca. 10 werkdagen voordat het cursusmateriaal wordt verzonden. Tijdens het Kerstreces vindt geen verzending van cursusmateriaal plaats. Houdt u er dus rekening mee dat het in deze periode enige tijd kan duren voordat u uw bestelling in huis heeft. Of uw inschrijving al verwerkt is, kunt u zien in uw studiepad (zie hierboven). Kijk ook op: www.ou.nl/vragen, waar antwoorden worden gegeven op de meest gestelde vragen. www.ou.nl/modulair Informatie over groepsbegeleiding Het rooster bijeenkomsten groepsbegeleiding voor het 2e semester is niet meer, zoals voorheen, integraal opgenomen in de gedrukte Modulair. U kunt dit rooster als

pdf-document raadplegen via e-Modulair (zie menu ‘Interessante sites’ op de homepagina). Datzelfde geldt voor het bereikbaarheidsoverzicht van de studiebegeleiders/mentoren. Overigens zal genoemd rooster ook worden aangeboden via Studienet. Opleidingsstudenten die dit jaar cursussen besteld hebben waaraan groepsbijeenkomsten zijn verbonden, krijgen zoals gebruikelijk ook nog een brief met nadere informatie over de begeleiding. www.extranet.ou.nl/studie-alg-werkplek Op Studienet, de elektronische leeromgeving van de OUNL, vindt u op de cursussites nadere inhoudelijke informatie. Ook is hier de toegang tot eventueel digitaal cursusmateriaal geregeld. Let op: Indien de cursus die u volgt bijvoorbeeld een elektronisch werkboek bevat, houdt u er dan rekening mee dat ook de Studienet-helpdesk tijdens het Kerstreces niet bereikbaar is. Tentamenaanmeldingen januari 2005 Van 3 tot en met 5 januari is er een speciale, tijdelijke (extra) voorziening getroffen voor studenten die zich hebben aangemeld voor een tentamen in januari 2005. Zij kunnen met dringende vragen daarover terecht op telefoonnummer 045-5762255. Nogmaals: dit tijdelijke nummer is uitsluitend beschikbaar voor tentamenkandidaten van de januaritentamens. Uiteraard is het ook mogelijk een e-mail te sturen naar [email protected]. Alle berichten die tijdens het kerstreces over de januaritentamens zijn verstuurd, worden vanaf 3 januari door de afdeling Tentaminering & Certificering verwerkt. Vanaf nu zult u in Modulair een servicepagina aantreffen en in een van de komende edities zullen wij het Onderwijs Service Centrum uitgebreider aan u presenteren.

20

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

onderwijs – Cultuurwetenschappen

Verkiezingen Facultaire opleidingscommissie CW Vindt u dat de faculteit meer naar haar studenten moet luisteren? Wilt u meedenken over programmahervormingen die nodig zijn voor een adequate invulling van de bachelor en master Algemene cultuurwetenschappen? Stel u dan kandidaat voor de Facultaire opleidingscommissie cultuurwetenschappen (FOC-CW). De Wet op het hoger onderwijs bevat een bepaling dat het College van bestuur voor elke opleiding een opleidingscommissie moet instellen. De taken van zo’n commissie zijn: advies geven over de Onderwijs- en examenregeling, jaarlijkse beoordeling van de uitvoering van die regeling en verder gevraagd en ongevraagd advies geven over het onderwijs. De faculteit interpreteert de taken van de FOC ruim: inbreng en ervaringen van studenten zijn belangrijk bij het verbeteren van het onderwijs. Daarom verwelkomt de faculteit adviezen over het curriculum, de studeerbaarheid, begeleiding, tentamens, studiecentra, informatievoorzieningen, bereikbaarheid, alumnibeleid, innovatie, enzovoort. De FOC is samengesteld uit de voorzitter, drie studenten en drie CW-stafleden. Student-leden en stafleden hebben vaste plaatsvervangers die voor elke vergadering worden uitgenodigd, maar geen stemrecht hebben als het reguliere lid ook aanwezig is. De faculteit streeft ernaar dat de student-leden alle studiefases vertegenwoordigen. De onderwijscoördinator is aan de commissie toegevoegd als ambtelijk secretaris. De decaan maakt per definitie geen deel uit van de commissie. De FOC komt twee- à driemaal per jaar in een centraal gelegen studiecentrum bijeen, in elk geval in het voorjaar en in het najaar. Student-leden krijgen hun reiskosten vergoed op basis van openbaar vervoer tweede klas. Drie van de zes huidige student-leden hebben te kennen gegeven hun zittingstermijn niet te willen verlengen. Er dienen dus drie nieuwe plaatsvervangende leden gekozen te worden. CW-studenten kunnen zich dus kandidaat stellen. Dat kan door zich op te geven als ‘kandidaat Facultaire Opleidingscommissie CW’ bij veronique. [email protected]. De volgende gegevens zijn nodig: personalia, studentnummer, studiecentrum, fase van de studie, korte motivering en eventueel een steunbetuiging van studentenvereniging of dispuut. U kunt ook uw belangstelling kenbaar maken door een bericht te sturen naar: Open Universiteit Nederland, Mw. V. Smits, Secretariaat faculteit Cultuurwetenschappen, Postbus 2960, 6401 DL Heerlen. Procedure verkiezingen Reacties worden tot en met vrijdag 5 januari in behandeling genomen.Uw personalia en motivering van de kandidaatsstelling worden gepubliceerd in de Modulair van 2 februari, en op de websites van CW, CW-Koepel en MSN-community CW. Vervolgens kunnen CW-studenten bij voorkeur per e-mail (maar per post kan ook) hun stem uitbrengen tot en met zondag 13 februari bij [email protected]. In de week daarna worden de stemmen geteld en ontvangen allen die zich kandidaat hebben gesteld bericht. De aanstelling zal per direct ingaan. De uitslag wordt wederom via de bovengenoemde media bekend gemaakt. De verkiezingen vinden slechts plaats bij meerdere kandidaten voor een vertegenwoordiging van een bepaalde fase in de studie.

Faculteit peilt belangstelling Zomerschool Florence 2005 De faculteit Cultuurwetenschappen onderzoekt of in het eerste semester van het studiejaar 20052006 (tweede helft oktober 2005) weer een Zomerschool Florence kan worden georganiseerd. De zomerschool is een mix van excursie, studie en academische vaardigheden. Inschrijving staat open voor studenten van zowel de ongedeelde opleiding alsook van de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen. Met het kenbaar maken van uw interesse verplicht u zich (nog) niet tot deelname. De zomerschool zal worden begeleid door één of twee kunsthistorici van de faculteit. Het verblijf te Florence zal (maximaal) tien dagen duren. Naast aandacht voor de kunst van Florence gaat minstens zoveel aandacht uit naar de ontwikkeling van mondelinge en schriftelijke vaardigheden, het zelfstandig plegen van literatuuronderzoek en het ontwikkelen van een eigen vraagstelling. Tijdens het verblijf in Florence houdt de student een uitgebreid referaat (voordracht) over haar/zijn onderwerp. Ook zal er veel worden gediscussieerd om zowel nader inzicht in het verschil in uitgangspunt van de referaten als in de kunst en cultuur van Florence te verkrijgen. Na het verblijf werkt de student het referaat uit tot een werkstuk. De zomerschool is een gebonden-keuzecursus (twee modulen) binnen de doctoraalfase van de ongedeelde wo-studie en de post-propedeuse van de bacheloropleiding. Bij voldoende belangstelling én gebleken financiële haalbaarheid vindt de zomerschool doorgang. In mei 2005 ontvangt u een inschrijfformulier en nadere informatie over de betaling ineens van het cursusgeld, dat maximaal € 1.500,- zal bedragen. Na inschrijving door overmaking van het dan vastgestelde cursusbedrag wordt het schriftelijk cursusmateriaal toegestuurd. Let op: de (uitgebreidere) integrale tekst van deze belangstellingspeiling en de procedure van aanmelding (vóór 14 januari 2005) vindt u in e-Modulair, in de rubriek Oproepen.

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

21

onderwijs – Cultuurwetenschappen

Landelijke dag

Landelijke dag

Landelijke dag

Kunst & Waarheid

Bewegend beeld

Literaire cultuur

De landelijke dag voor de cursus Kunst & Waarheid (C11311) vindt plaats in het studiecentrum Utrecht op zaterdag 15 januari 2005. Tijdens het ochtendgedeelte worden er twee lezingen gehouden, ‘s middags is er een werkcollege over een gedicht. Ter inleiding gaat drs. Tom van Dorp in op de achtergrond van de cursus. Hij was destijds degene die de cursus heeft ontworpen. Daarna vertelt mevrouw Inger Loopstra over de eindopdracht bij deze cursus. Zij is student cultuurwetenschappen en heeft ter afsluiting van deze cursus een essay geschreven over een schilderij van Giorgio de Chirico, Mysterie en melancholie van een straat.

Op 29 januari 2005 wordt voor de tweede maal een landelijke studiedag gehouden voor de cursus Bewegend beeld (C27221). In deze cursus wordt de aandacht gericht op alle vormen van ‘bewegende beelden’. Deze zijn immers in onze moderne cultuur alomtegenwoordig. De cursus wil u leren bewegende beelden, met al hun eigenaardigheden, te analyseren, beoordelen en hanteren. Met behulp van deze cursus verkrijgt u op de eerste plaats een algemene kennis van het fenomeen bewegend beeld, zijn geschiedenis en zijn bestudering. Ten tweede een wat diepergaand besef van het bewegend beeld, als enerzijds zelf het product van een specifieke historische context, en anderzijds als een historische bron voor geschiedkundig onderzoek. De cursus wil u echter bovenal laten kijken naar beelden, zeker niet alleen geschiedschrijving en theorie over beelden laten lezen. Centraal in de cursus staan taken waarmee u concrete beelden analyseert, beelden die u zelf uitkiest! U zet in hoge mate uw eigen traject uit, in aansluiting op uw belangstelling, beroep, actualiteit, en studieomgeving. De laatste taak geldt als tentamenopdracht. Het studeren gaat grotendeels via de website van de cursus. Studenten communiceren met elkaar via de nieuwsgroep van de cursus. Het ochtendprogramma van de studiedag bestaat uit twee workshops met verschillende thema’s en ‘s middags is er een lezing door een deskundige op het gebied van film. Zij die zich inschrijven voor deze dag krijgen tijdig een programma toegestuurd met informatie over de thema’s van de workshops en het onderwerp van de lezing.

Op zaterdag 12 februari 2005 vindt in studiecentrum Utrecht van 11.00-15.30 uur de landelijke dag Literaire cultuur (C02222) plaats. Deze bijeenkomst is onmisbaar voor alle studenten die zich voor deze cursus hebben ingeschreven in het studiejaar 2004-2005. Tijdens de bijeenkomst bespreken wij de gehele voortgang van de cursus en wordt ook inhoudelijk op de cursusonderdelen ingegaan. U leert uw begeleiders en medestudenten kennen en u krijgt een introductie op de samenstelling van de gehele cursus. U krijgt uitleg over hoe u moet werken met de zogeheten elektronische werkbank (interactief werkboek op Studienet). In deze werkbank zijn de casussen opgenomen waarvan u enkele individueel én in groepsverband moet uitwerken. De keuze van de opdrachten en de inschrijving voor de groepen vinden plaats tijdens deze bijeenkomst. Om tijdens de dag een gerichte keuze te kunnen maken uit de casussen, is het raadzaam dat u vooraf de onderwerpen in het ‘Casusboek Literaire cultuur’ hebt bekeken. Vergeet ook niet u op tijd aan te melden voor toegang tot Studienet. Als gastspreker is uitgenodigd Barend van Heusden, auteur van het handboek. Voor verdere vragen: [email protected] of [email protected].

‘s Middags is er een werkcollege over een gedicht van Rainer Maria Rilke: Blaue Hortensie uit de bundel Neue Gedichte. Veel van de eindopdrachten gaan namelijk over poëzie en deze bespreking vormt dus een voorbereiding op het tentamenessay. Dit werkcollege staat onder leiding van drs. Ria de Oude-de Wolf, examinator van de cursus. De tekst van het gedicht krijgt u van tevoren toegestuurd. Verder is het nodig dat u op de hoogte bent van het analysemodel voor poëzie dat op p. 41-51 van het werkboek beschreven staat. Voor nadere informatie kunt u terecht bij Ria de Oude-de Wolf, e-mail: [email protected], telefonisch spreekuur op dinsdagmiddag in Zwolle: 0384658333 en verder thuis: 0570-592329.

Aanmelden De procedure voor het aanmelden is voor alle landelijke dagen hetzelfde. Let wel op de uiterlijke termijnen voor aanmelding, de deelnamekosten en de adressering. Aanmelden kan schriftelijk: Open Universiteit Nederland, Service en informatie/ studiedag CW ‘x’ (vul in: naam studiedag), Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, per fax: 045-5762695 of via e-mail: [email protected] (vermeld in de onderwerpregel: CW/ ’naam studiedag’). Vermeld altijd uw naam, adres, postcode, woonplaats, studentnummer en telefoonnummer én of u staat ingeschreven voor de betreffende cursus. Uiterlijk een week voor de studiedag ontvangt u een bevestiging van uw inschrijving en informatie over de te betalen deelnamekosten. De respectievelijke sluitingstermijnen en deelnamekosten zijn: - Ethiek 22 december 2004 € 10 - Kunst en waarheid 5 januari 2005 € 10 - Bewegend beeld 15 januari 2005 € 10 - Literaire cultuur 28 januari 2005 € 10

Landelijke dag

Ethiek Op zaterdag 8 januari 2005 zal van 10.30 tot 16.00 uur in het studiecentrum Utrecht de landelijke studiedag Ethiek (C23111) plaatsvinden. In de ochtend worden ethische theorieën uit het eerste deel van de cursus besproken in een tweetal workshops, met name de opvattingen van Kant en Levinas. In de middag staat het tweede deel van de cursus op het program: de toegepaste ethiek en de meer algemene vraag wat de professionele ethiek bijdraagt aan de morele discussies. In dit kader zal een lezing worden gehouden door prof. dr. W.J. van der Dussen over Ethiek en mensenrechten. Daarnaast krijgt u tentamentips, is er aandacht voor de actualiteit en ruimte voor discussie. De organisatie is in handen van Peter van Zilfhout en Annet van Melle.

22

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

onderwijs – Managementwetenschappen

‘Scriptiebegeleiding moet 100 procent zijn’

Alumni-debat tijdens symposium opmaat voor workshops over afstuderen Zo’n 150 studenten namen op zaterdag 20 november deel aan het MW-symposium. Tijdens het ochtenddeel vond een plenair debat plaats tussen studenten en een Forum van zes alumni. Leidraad daarbij vormde een recent onderzoek onder alumni waaruit o.a. blijkt dat over de scriptiebegeleiding nog geen unanieme tevredenheid bestaat. ‘Die moet gewoon 100 procent zijn,’ aldus decaan Van den Bosch. Niet voor niets stond het middagdeel geheel in het teken van het afstuderen.

Studenten luisteren aandachtig naar de ervaringen van studenten/alumni die hen voorgingen

Alle op dit moment gehouden symposia staan (mede) in het teken van het 20-jarig bestaan van de Open Universiteit Nederland. In die feestvreugde deelt in jaren, precies voor de helft, faculteitsvereniging Emergo. In zijn welkomstwoord gaan de felicitaties dan ook in het bijzonder uit naar het 10-jarige Emergo: ‘De club die afstandsonderwijs minder afstandelijk maakt.’ Vervolgens refereert decaan Van den Bosch nog eens aan de zogeheten Lissabon-doelstellingen, waarvan de belangrijkste is dat 50 procent van de jongeren over een ho-diploma beschikt in 2010. Nederland blijkt halverwege echter op nog geen 40 procent te zitten, dus dat wordt opschieten, zeker als we in aanmerking nemen dat de toevoer via reguliere opleidingen allerminst voldoende is. De boodschap laat zich raden: ‘Oók de Open Universiteit kan substantieel aan die doelstellingen bijdragen,’ aldus Van den Bosch. ‘Niet alleen door haar flexibele academisch onderwijs, maar niet minder door haar innovatieve kracht.’ Met dat laatste doelt de decaan op een recent onderzoek van hoogleraar Bedrijfskunde, prof. dr. Ben Dankbaar van de Radboud Universiteit Nijmegen. Volgens deze vakgenoot is het in academische kringen zo toegejuichte wetenschappelijk onderzoek alleen niet zaligmakend. De wetenschappelijke inzichten dienen ook door te dringen in de praktijk.

Uit diezelfde praktijk zijn zes alumni uitgenodigd, onder wie (o.a.) een directeur van VROM, een consultant en een inkoopmanager. Het met hen te voeren plenaire debat vormt de opmaat voor het middagdeel dat geheel in het teken zal staan van het afstuderen. Inzet van de ochtenddiscussie zijn de resultaten van een recent onderzoek onder de 2800 alumni van de Open Universiteit. Van hen waren er 316 niet meer te benaderen (bijvoorbeeld door vertrek naar het buitenland). Met 704 reacties is de respons 29 procent. Terwijl decaan Van den Bosch telkens de belangrijkste resultaten presenteert, zal het debat worden geleid onder de bezielende aanpak van de eigen hoogleraar Bestuurskunde, prof. dr. Arno Korsten, zowel in nationale als gemeentelijke bestuurskringen bepaald geen onbekende. Waar komen de MW-studenten vandaan en wat zijn hun motieven? Het zal niet verwonderen dat bij deze faculteit vooral alumni/werknemers uit de financiële dienstverlening (25%) en overheid en onderwijs (40%) vertegenwoordigd zijn. Als belangrijkste studiemotief wordt verbetering van de carrière genoemd (60%) en het uitbreiden van de competenties (50%). Als het gaat om de waardering van de opleiding geeft 95 procent aan die als ‘goed’ te kwalificeren. Waar de scriptiebegeleiding door 70 procent als ‘goed’ wordt gewaardeerd, is de zelfkritiek van de decaan

www.ou.nl/modulair

even onverbiddelijk als stellig: ‘Die moet gewoon 100 procent zijn!’ Met de invulling van het middagdeel geeft de faculteit alert gehoor. De eerste reacties van de alumni in het Forum op dit onderdeel kunnen als volgt worden samengevat: ‘de inhoudelijke scriptie vergroot inderdaad de mogelijkheid tot carrièreverbetering, ‘je moet gewoon goed gemotiveerd zijn’ én: ‘maak thuis goede afspraken!’ Belangrijkste competenties Opvallend is dat 45 procent van de alumni onderzoeksvaardigheden minder belangrijk vindt in hun baan. Een alleszins verrassende uitkomst voor een faculteit die hard werkt aan een ambitieus programma Academische vaardigheden, niet in de laatste plaats om zich als universitaire discipline staande te kunnen houden tegenover de streng accrediterende NVAO. Een verklaring voor de onderwaardering zou kunnen worden gezocht in het gegeven dat veel MW-studenten vaak al hoger onderwijs hebben genoten - zo bevonden zich onder de alumni een Ph.D en een doctorandus in de psychologie - en aldus al aardig vertrouwd zijn met onderzoek. De score staat ook enigszins op gespannen voet met, aldus eveneens het alumni-onderzoek, het grote belang dat wordt gehecht aan logisch denken en analytische vaardigheden, competenties die toch ook weer niet zover afliggen van de onderzoeksattitude. En ook de aanwezige Forum-leden haasten zich om deze uitkomst te nuanceren: het is belangrijk dat je ook zelf onderzoeken kunt beoordelen. Voorts blijken modulen als Argumentatie en openbaar bestuur, Groepsbesluitvorming en Managementgame het goed te doen. Uiteindelijk levert nog een ander onderzoeksresultaat een nuance voor het belang van de onderzoekscompetentie. Zo blijkt de MW-studie wel degelijk te hebben bijgedragen tot logisch denken en, maar dát zal niet verwonderen, tot vakkennis. Het imago van de Open Universiteit blijkt opnieuw zorgelijk. Zo is slechts 20 procent van de alumni er zeker van dat zijn/haar werkgever bekend is met de Open Universiteit. En waar de alumnus zelf overtuigd is van de gelijkwaardigheid van afgestudeerden aan de Open Universiteit met ‘regulieren’, meent hij dat zo’n 35 procent van de werkgevers daar anders over denkt. Decaan Van den Bosch, komend van zo’n reguliere universiteit, heeft de behoefte dit tegen te spreken: ‘Niet alleen komen de modulen overeen met de geschatte studielast, door de unieke combinatie van werk en theorie zijn onze studenten juist effectiever!’ Arno Korsten onderschrijft afsluitend de unanieme oproep aan zowel instelling als College van bestuur om nóg meer naar buiten te treden.

23

Afstuderen Tijdens het middagdeel kunnen studenten kiezen uit zes workshops van ruim twee uur. Naast die van de bacheloropleiding Management, organisatie en bestuur, kunnen studenten terecht bij één van de vijf secties, waarbij de oude afstudeerrichtingen zijn gekoppeld aan de daaruit voortgevloeide masterprogramma’s. Zo’n 20 wetenschappelijk medewerkers leiden de workshops. Schrijver van dit artikel woonde zelf de sessie bij voor (bijna) afstuderende bachelorstudenten. Centrale boodschap is dat studenten voortijdig zullen moeten starten met een wetenschappelijke probleemstelling. Een meer praktisch probleem daarbij is dat studenten voor wie het afstuderen als gevolg van de BaMa-structuur sneller dichterbij is gekomen, zij het nieuwe programma Academische vaardigheden nog niet geheel hebben kunnen doorlopen. In een duo-presentatie doen de universitair docenten, drs. William van Zanten en dr. Jos Schijns, dan ook hun uiterste best de studenten te informeren over de te nemen stappen waarbij vooral het literatuuronderzoek aandacht krijgt. In het kader van te vormen virtuele onderzoeksgemeenschappen worden studenten tevens verwezen naar de zogeheten “Bachelorcentral” op Studienet alwaar ‘tools’ worden aangeboden zoals discussiegroep, voorbeeld-werkstukken en artikelen. In de nieuwsgroep vindt ook terugkoppeling plaats van de MW-dag zelf. Zulke terugkoppelingen overigens vinden ook plaats voor de webcommunities van de diverse secties. Elke ingeschreven student heeft toegang daartoe. Vaker doen De betrokkenheid van MW-studenten is niet gering. Na een dag met een hoge informatiedichtheid vullen ze nagenoeg allemaal (88%) nog snel even het evaluatieformulier in. Naast een enkele kritische reactie - ‘te veel theorie’ of ‘te weinig tijd voor de workshops’ of ‘teveel nadruk op alumni’ - overheerst bij studenten tevredenheid. Vooral de workshops zijn als leerzaam, verhelderend en motiverend ervaren.Veel studenten ook vonden het leuk om ervaringen met medestudenten uit te wisselen. De oproep uiteindelijk om ‘dit vaker te doen’ is een compliment voor staf en organisatie. Frans Bogaert Tijdens het MW-symposium was een stand van de faculteitsvereniging Emergo aanwezig. Deze vereniging kent een magazine met de naam Luctor. Met een kleine 400 leden wil Emergo de contacten tussen studenten en instelling bevorderen. Kijk voor meer info op: www.ou.nl/open/emergo. Voor het lidmaatschap én het drie keer per jaar verschijnende magazine betaalt u 19 euro. Heeft u interesse, meldt u dan aan bij: [email protected].

Oproep studenten vrij-wo Personeelsmanagement Sinds 1997 is een grote groep studenten gestart met de vrij-wo opleiding Personeelsmanagement. Deze opleiding stopt per 1 september 2007. Afstuderen kan slechts tot 31 augustus 2007. Alle studenten die menen dat afstuderen vóór 31 augustus 2007 haalbaar is, worden opgeroepen zich per e-mail te melden bij de onderwijscoördinator van de faculteit Psychologie, Nanda Boers: [email protected].

15 december 2004

onderwijs – Psychologie

In overleg met de onderwijscoördinator wordt bekeken welke cursussen nog afgerond dienen te worden alvorens men aan het afstudeertraject kan beginnen. Men kan slechts beginnen aan het afstudeertraject als de cursus Onderzoekspracticum psychologische surveys (of het Leeronderzoek) met een voldoende is afgesloten. Houdt u er rekening mee dat een overstap naar de reguliere Psychologie-opleiding (de masteropleiding A&O-psychologie) niet zonder meer

mogelijk is. Slechts studenten met een afgeronde wetenschappelijke opleiding in een nauw verwante richting worden (al dan niet via een schakelprogramma) toegelaten tot de masteropleiding Psychologie. Raadpleeg voor vrijstellingen de informatiebrochure Psychologie of kijk op: www.studieaanbod.ou.nl/vrijstelling.htm. Wilt u meer weten over de nieuwe regelgeving omtrent de vrij-wetenschappelijke opleidingen bij de Open Universiteit, neem dan contact op met de afdeling Service en informatie (045-5762888).

24

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

onderwijs – Rechtswetenschappen

Debatteren over de gekozen burgemeester Tijdens de landelijke studentendag op vrijdag 12 november in het Jaarbeursgebouw te Utrecht debatteerden rechtenstudenten met een Forum van hoogleraren, wethouder en burgemeester over ‘de gekozen burgemeester’. Er moeten nogal wat praktische hindernissen genomen. Wat de praktijk van de eigen faculteit betreft: het Integratiepracticum lijkt, mede uit een oogpunt van efficiency, de opmaat voor de aanpak van de (centrale) studiebegeleiding voor een zo groot mogelijke groep studenten. FOTOGRAFIE: JEANNET TE SCHOLS

‘Twintig jaar geleden zag multicultureel Nederland er opmerkelijk anders uit. De vraag was toen: ben ik wel links genoeg? Nu is het tegenovergestelde het geval: ben ik wel rechts genoeg?’ zo refereert dagvoorzitter prof. mr. Piet Boon, hoogleraar staats- en bestuursrecht, aan de hilarische actualiteit van het nationale debat over integratie. Het gekozen burgemeesterschap is niet minder actueel; de vereiste tweederde meerderheid voor een grondwetsherziening (art. 131) is net door de Tweede Kamer. Nu de Eerste Kamer nog. Tot zover de formele kant van de zaak. Regering en parlement moeten het nog eens worden over een aantal praktische kwesties. Hoe zit het bijvoorbeeld met de zogeheten machtenscheiding in de constellatie van een gekozen Burgmeester die moet fungeren als voorzitter van een eveneens gekozen Gemeenteraad? Maar daarmee lopen we al vooruit op de voor en tegens van de sprekers die zodadelijk een representatief beeld schetsen van het verschil tussen de wettelijke theorie en nog uit te voeren praktijk. Overigens heeft burgemeester drs. Gerd Leers zich moeten afmelden, opnieuw vanwege de actualiteit; de korpsbeheerder voert overleg met burgemeesters van de politieregio Limburg-Zuid. Mevrouw G. Faber, ex-burgemeester van Zeewolde en wnd-Wageningen, ex-staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij én inmiddels RW-studente, plaatst de gekozen burgemeester in de kleinere en middelgrote gemeenten (minder dan 50.000 inwoners). Faber evalueert vooraleerst het benoemde burgemeesterschap. Naast formele taken als voorzitter van respectievelijk de Gemeenteraad en het College van B&W, ziet hij/zij toe op het beleid, behartigt in de volle breedte de gemeentelijke aangelegenheden. Hij is de manager van

Vlnr.: prof. H. Spoormans, prof. P. Boon, CvB-voorzitter T. Wöltgens, wethouder J. Niederer en ex-burgemeester mw. G. Faber

de bestuurlijke processen. In de collegiale setting staat hij boven de partijen, waarbij hij moet beschikken over verbindend vermogen. Dat collegiale bestuur zal worden gefrustreerd als de burgemeester wordt gekozen. De op grond van een programma en mandaat gekozen burgemeester staat op gespannen voet met het feit dat aan het hoofd van de gemeente de Gemeenteraad staat, waarvan de leden eveneens zijn gekozen op basis van (partij)programma’s; hoe moet er dan worden gehandeld bij conflicten? Uiteindelijk wordt met het voorstel dat de gekozen burgemeester de wethouders voordraagt, het paard achter de democratische wagen gespannen. Zo’n 87 procent van de wethouders is tegen de gekozen burgemeester volgens wethouder mr. J. Niederer, gemeente Breda, die daartoe verwijst naar een recent gehouden enquête door de Wethoudersvereniging onder haar (1670) leden. Als straks de wethouders worden benoemd door de burgemeester, hoever reikt dan zijn invloed of voorkeur, welke inhoudelijke portefeuilles berusten dan nog bij de wethouder? Waar nu sprake is van een nevengeschikt collegiaal model, lijkt het gekozen burgemeesterschap veeleer op een hiërarchisch presidentieel model. Om bij die Angelsaksische bestuurstermen te blijven: hoe zit het dan met de ‘checks and balances’?

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

25

onderwijs – Rechtswetenschappen

Enorme verschillen in Europa Wat opvalt, zijn de enorme verschillen, aldus het vergelijkend onderzoek van de decaan van de faculteit, prof. dr. Huub Spoormans, naar de praktijk van het gekozen burgemeesterschap in Europa, o.a. Duitsland, België, Frankrijk, Engeland, Spanje. De formele wijze van aanstelling maakt niet uit voor de omvang of samenstelling van het takenpakket. Burgemeesters die gekozen worden door een raad of rechtstreeks door de bevolking vervullen allerhande taken, inclusief de zorg voor de openbare orde, veiligheid of rechtmatigheid van bestuur. En, de formele aanstellingswijze heeft geen directe gevolgen voor de positie van de burgemeester tegenover de wethouders of het ambtelijk apparaat. Waarover maken wij ons dan zo druk in Nederland? Volgens Spoormans zijn het veeleer de bestuurscultuur en -traditie die het zwaarst wegen. Maar ook charisma wordt door de bevolking uitermate belangrijk gevonden. Illustratief daarvoor is de stad Londen alwaar Ken Livingstone burgemeester is, enerzijds zonder echte bevoegdheden, echter wel iemand die de toon zet in het debat. Zo’n zelfde toon, het mag gezegd, zet ook de aanwezige collegevoorzitter drs. Thijs Wöltgens, toch rijk aan 25 jaar politieke ervaring (PvdA) in Tweede en Eerste Kamer, zes jaar burgemeester. Wöltgens, die in columns nog wekelijks de (internationale) politiek belicht, zal vandaag de Forumdiscussie leiden. Om te beginnen laat hij niet na zijn eigen standpunt kenbaar te maken dat kort gezegd aansluit bij dat van de afwezige burgemeester Leers die van mening is dat Nederland er in praktische zin niet aan ontkomt mee te doen met Europa, waarbinnen de meeste landen een gekozen burgemeester hebben. Vanuit de zaal - er zijn ruim 100 studenten aanwezig - zijn er vragen te over, zoals die waarover ook de media berichten: wordt de burgemeester straks rechtstreeks door de burger of via de Gemeenteraad gekozen en gebeurt dat op basis van een persoonlijk of een partij-politiek programma? Als je echt wilt vernieuwen, zo valt ook te beluisteren, laat dan de burger kiezen. Waar men het over eens is, is de noodzaak van dubbele legitimatie middels check and balances, van beleid versus verantwoording, van afstand tussen de bestuurders onderling. En, het blijft een spel der machten...

Pleidooi in toga Na de lunch verzorgt onderwijscoördinator en universitair docent mr. Tonnie Starren een demonstratie van het zogeheten Integratiepracticum. Dit practicum, het derde na de respectievelijke modules Juridische vaardigheden 1 en 2, is binnen het bachelorprogramma de afsluitende proeve van bekwaamheid van zowel mondelinge als schriftelijke vaardigheden aan de hand van diverse casussen uit verschillende rechtsgebieden. De vaardigheden worden geoefend binnen de context van dé kenmerkende juridische activiteit bij uitstek: het pleiten. Via Studienet werken de studenten, gedurende een vastgelegd tijdstraject van vier maanden, met behulp van een elektronisch werkboek samen aan een reeks opdrachten, waarvan de pleitnotities de kern vormen. Ook vinden er een drietal fysieke oefenbijeenkomsten plaats tijdens welke ook video-opnamen van de optredende studenten worden gemaakt. Belangrijkste instrument voor het practicum is de cd-rom Pleit voorbereid, ‘het toonbeeld van vaardighedenonderwijs’ aldus de kwalificatie van de trotse faculteit. Binnen dat interactieve programma doorlopen studenten een stage bij een advocatenkantoor. Vanaf het moment waarop de student zich meldt bij de secretaresse beschikt hij/zij over een keur aan instrumenten zoals: een poster waarop de te doorlopen taken; een werkplek met archief en - in de vorm van beeldscenes met sprekende stemmen - een mentor, bekende pleiters onder wie Moskowicz, en een forum. Hoogtepunt in dit uitstekend geaccommodeerde leertraject vormt de slotbijeenkomst waarbij elke student, in toga, een pleidooi voert ten overstaan van een strafkamer, bemenst door zo’n beetje de hele faculteit. En, ook familie en kennissen mogen dit voor de student belangrijke moment bijwonen. Krappe mogelijkheden Als afsluiting van de studentendag schetst decaan Spoormans enkele actuele ontwikkelingen. Zo buigt de faculteit zich over de toebedeling van vakken in de masters waarbij vooral het opdoen van competenties leidraad is. Er zijn drie groepen van vakken: kernvakken, keuzevakken en het scriptiedeel. Voor de laatste categorie wordt gewerkt aan het opzetten van een onderzoeksgemeenschap. Spoormans heeft ook een minder leuke, misschien niet helemaal onverwachte boodschap: doordat de decaan zo’n 20 procent op personeel moet bezuinigen, zullen vanaf het nieuwe academisch jaar 2005-2006 de begeleidingsbijeenkomsten fors worden teruggebracht. Wat hij kan garanderen, is dat de begeleiding van het kennismakingstraject en het vaardighedenonderwijs worden gehandhaafd. Spoormans haast zich op te merken dat - kijk naar de daarnet verzorgde demonstratie van het Integratiepracticum - er naarstig gewerkt wordt aan het via Internet/ Studienet nog meer faciliteren van het zelfstandig studeren, bijvoorbeeld middels Fora van experts en live uitzendingen. Fysieke bijeenkomsten zullen steeds vaker groepsgewijs en op een centrale plek worden georganiseerd. Op de vraag van studenten naar de soms wat krappe mogelijkheden om reguliere tentamens te plannen - iets dat zich vooral bij Rechtswetenschappen blijkt voor te doen - wordt verwezen naar het door de Commissie voor de examens (CvE) vastgestelde beleid. Bij diezelfde CvE overigens zouden studenten die in de problemen komen ook beroep kunnen doen op een hardheidsclausule (zie ook het item op Forumpagina 17 van Modulair 3; red.). Frans Bogaert

Inschrijving Inleiding bestuursrecht (elektronische versie) verlengd Op 15 december start de elektronische cursus Inleiding bestuursrecht (R28111). Zoals in de studiegids aangegeven, wordt de inschrijving daarvoor geopend na een oproep in Modulair. Deze oproep stond in de Modulair (3) van 10 november jongstleden, en vanaf die datum kon u zich reeds voor deze cursus inschrijven. Maar ook na 15 december is het nog mogelijk u voor deze cursus aan te melden en deel te nemen aan de begeleiding via de bijbehorende discussiegroep. De eerst tentamenmogelijkheid voor deze cursus is op 12 april 2005. Zie voor meer informatie de oproep in de vorige Modulair.

26

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

onderwijs – Natuurwetenschappen

NW-faculteit reikt als eerste masterdiploma’s uit

Studenten in de bloemetjes Het jaarlijkse NW-symposium op zaterdag 6 november in het Utrechtse studiecentrum stond deze keer in het teken van het alleszins actuele thema

Theo Bovens reikt het masterdiploma uit aan Jeroen Provoost

‘geluid’. Was het vierde lustrum op zich al een feestelijke aanleiding, dat gold niet minder voor de eerste masterdiploma’s aan de Open Universiteit die door de faculteit Natuurwetenschappen werden uitgereikt. Ook afgestudeerde bachelors en doctorandussen werden in de bloemetjes gezet en, alsof het niet op kon, de faculteit telt dit jaar twee scriptieprijswinnaars. Vlnr: Theo Bovens naast de drie kersverse masters Jeroen Provoost, Harry de Gooyer en Piet Acda

De dag begon met de uitreiking van de eerste drie masterdiploma’s van de Open Universiteit aan Jeroen Provoost, Harry de Gooyer en Piet Acda. Zij kunnen voortaan de titel Master of Science (M.Sc.) aan hun naam toevoegen. Collegelid drs. Theo Bovens, die zich met verve van deze taak kweet, memoreerde hoe hij deze mensen verleden jaar ook al het eerste bachelordiploma had overhandigd. Dergelijke primeurs zijn kennelijk een traditie geworden op de NW-symposia. Bovens stipte ook aan dat onze instelling de BaMa-operatie met voortvarendheid en succes heeft uitgevoerd, en dat alles, in tegenstelling tot andere universiteiten, zonder extra bekostiging door het rijk. De overheid blijkt ons dus nog wisselgeld schuldig. Geluid en geluidhinder vormen een actueel en belangrijk thema. Geluid ‘pronkt’ namelijk bovenaan het klachtenlijstje over milieuhinder. Dat werd nog eens benadrukt door onze hoogleraar prof. dr. Lucas Reijnders, die op het laatste moment insprong voor een spreker die niet kon komen. Met een glashelder verhaal opende hij het symposium. Hinder blijkt niet alleen uit enquêtes, maar ook uit het neuropsychologisch functioneren van mensen, hun gezondheid en stress. Met normen voor maximale geluidsproductie door het weg- en vliegverkeer probeert de overheid de hinder te beperken, maar de normen worden dikwijls opgerekt. Bovendien zijn er nog weinig mogelijkheden om de cumulatie van verschillende typen hinder tegen te gaan. De tweede spreker, dr. Joos Vos van TNO-Soesterberg, liet aan de hand van ingewikkelde formules en enquête-uitslagen zien dat verschillende soorten geluid verschillend gepercipieerd worden en verschillende hinder veroorzaken, ook bij dezelfde gemiddelde geluidssterkte. De derde spreker, ir. Leo Jacobs van het ministerie van VROM, leidde zijn gehoor, soms op hilarische wijze, langs alle voetangels, klemmen en frustraties van het ‘beleid’. Waardering Na de lunch kwamen de overige studenten voor het voetlicht die het afgelopen jaar een diplomaprogramma hadden afgerond: acht nieuwe

bachelors en veertien doctorandussen. Ze waren er niet allemaal, maar iedere aanwezige student kreeg persoonlijke aandacht. Is het aantal afgestudeerden vergeleken met andere faculteiten van de Open Universiteit bescheiden, vergeleken met andere milieuopleidingen aan de Nederlandse universiteiten, behoort onze faculteit Natuurwetenschappen nu tot de groten. Dat blijkt niet minder uit de waardering die er landelijk is voor onze afstudeerders. Dit voorjaar kreeg onze studente drs. Jacquelien Wijkhuijs de VVM Milieuscriptieprijs (Vereniging van Milieukundigen) met haar afstudeerverslag over geluidhinderbeleid. En onlangs werd nog een student van ons onderscheiden, drs. Frank van Belleghem, met de NBV Hissinkprijs (Nederlandse Bodemkundige Vereniging) voor de beste bodemkundige afstudeerscriptie. Tot de laatste drie overgebleven genomineerden voor deze prijs behoorde nóg een NW-alumna, drs. Marijke Koster. Vanwege het lustrum had de Symposiumcommissie bedacht om ook een prijs toe te kennen aan de student die ‘de meest opmerkelijke prestatie’ heeft geleverd. Daartoe kon iedere medewerker van de faculteit een voorstel indienen. Daar rolden drie namen uit die aan een kleine commissie werden voorgelegd. Die besloot de prijs toe te kennen aan drs. Threes Smijs voor haar inspanningen voor het behoud van de NW-opleiding, haar bindende rol tussen studenten onderling en tussen studenten en faculteit, haar enorme inbreng in de Facultaire opleidingscommissie en haar uitstekend uitgevoerde afstudeeronderzoek (zie ook het interview in Modulair 3, pagina 15; red.). Op de huldigingen volgde een workshop over het geluidsbeleid rond een virtueel vliegveld, ingeleid door ir. Martin Tennekes, inspecteur bij het ministerie van VROM. Na geanimeerde, maar eigenlijk te kort durende discussies, werd de dag afgesloten met een borrel. Zo’n 40 studenten konden terugblikken op een sfeervolle en geslaagde dag. Johan van Rhijn

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

27

onderwijs – Informatica

Open Universiteit sterk vertegenwoordigd op NIOC-congres

Game-concept zou Informaticaonderwijs leuker kunnen maken Frans Mofers tijdens een presentatie

‘Het informatica-onderwijs moet leuker worden’ aldus een statement dat regelmatig viel te beluisteren tijdens het NIOC-congres op 3 en 4 november in Groningen, met 200 deelnemers. Doordat informaticastudenten al uitermate vertrouwd zijn met de laatste digitale trends, verwachten zij een inspirerende opleiding die hen klaar stoomt voor een al even dynamische carrière. Zodoende werden informaticadocenten opgeroepen een gameconcept voor het hoger onderwijs te ontwerpen. Caroline Visser, coördinator sc Groningen, staand voor de informatiestand

Het NIOC (www.nioc.nl) is een tweejaarlijks evenement dat begin jaren negentig van de vorige eeuw mede is opgezet door de Open Universiteit Nederland. Het is een ontmoetingsplaats voor informaticadocenten uit het hoger onderwijs, middelbaar onderwijs en van beroepsopleidingen en commerciële opleidingen. Het congres werd gehouden in het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen en deels in het vlakbij gelegen studiecentrum Groningen. De Open Universiteit was goed vertegenwoordigd doordat zeven medewerkers van de faculteit Informatica demonstraties verzorgden, gerelateerd aan onderwijs of onderzoek. Frans Mofers en Harrie Passier zetten uiteen hoe de kwaliteit van het onderwijs kan worden gewaarborgd in elektronische leeromgevingen waarin studenten geheel eigen leerwegen kunnen volgen. Cecile Crutzen en Paul Oord lieten zien hoe studenten aan einde van hun bacheloropleiding in een Virtueel bedrijf in teams aan praktijkproblemen van echte klanten werken. Koos Baas en Frans Mofers zetten uiteen hoe in de cursus ‘Topics in communicatietechnologie’ studenten leren in zelfsturende teams. Schrijver van dit stuk deed verslag van een project om informatie te verzamelen en te presenteren voor studenten die willen weten welke mogelijkheden er zijn om na een bachelor- een masteropleiding te kiezen. Maarten van Veen gaf een workshop over het ontwikkelen van

informatievaardigheden in het voortgezet onderwijs en het volwassenenonderwijs. Een eigen stand op de informatiemarkt werd druk bezocht. Razendsnelle ontwikkelingen In sessies werd voortdurend gediscussieerd over de vernieuwingen van het informatica-onderwijs. Zowel nieuwe inhoudelijke onderwerpen zoals business intelligence en gedistribueerde softwareontwikkeling, als meer onderwijskundige benaderingen en de inzet van nieuwe onderwijstechnologieën en -methoden kwamen aan bod. De hoofdsprekers op het congres hamerden op de razendsnelle ontwikkelingen in de ICT-sector: de alomtegenwoordigheid van ict tot en met kleine chipjes in alle consumentenproducten, de steeds betere tools voor softwareontwikkeling en de uitbesteding van programmeerwerk aan landen waar de arbeidskosten lager zijn. De uitdagingen voor de opleidingen en docenten in het informatica-onderwijs zijn dan ook legio zoals: welke onderwerpen blijven relevant, welke competenties moeten worden ontwikkeld, hoe kan de aantrekkingskracht van het informaticaonderwijs worden vergroot, hoe krijgen we meer meisjes in het informatica-onderwijs? Game-concept Vooral ook moet het onderwijs leuker worden. De toekomstige generatie informaticastuden-

ten groeit op met allerlei internetvoorzieningen die een paar jaar terug ondenkbaar waren. Kortom, zie daar maar eens onderwijs voor te organiseren dat studenten trekt en bij de les houdt. Hans Appel, Chief Technology Officer van SUN Microsystems, daagde daarom alle nu verzamelde onderwijstalent uit een game-concept voor het hoger onderwijs te ontwerpen dat studenten boeit, inspireert en aanzet tot samenwerken, creativiteit, strategie uitwerken en probleemoplossen. Hier en daar wordt in het onderwijs al van dergelijke games gebruik gemaakt. Als ze goed opgezet zijn, wordt er heel veel in geleerd en ontwikkelen studenten allerlei vaardigheden en competenties die van groot belang zijn in de verdere carrière. SUN zal het beste voorstel ondersteunen, zodat het daadwerkelijk geïmplementeerd kan worden. Tot 31 december 2004 hebben informaticadocenten uit Nederland de tijd om te laten zien over hoeveel creativiteit en onderwijsvernieuwend vermogen zij beschikken. Evert van de Vrie

28

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

Sys-tentamens worden altijd in het studiecentrum

tentamenuitslag bij het studiecentrum zijn ontvangen.

afgenomen. Een aanmelding voor een sys-tentamen kunt

Verzoeken die na afloop van deze termijn worden

u sturen naar het studiecentrum waar u dit sys-tentamen

ontvangen, worden niet meer behandeld.

wilt afleggen.

De daadwerkelijke inzage vindt daarna plaats.

In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata,

Alleen studenten die in het buitenland een sys-tentamen

Actuele wijzigingen met betrekking tot cursussen worden

tentamenvorm en toegestane hulpmiddelen.

maken of studenten die behoren tot speciale categorieën

tevens vermeld op de cursussite van Studienet. Raadpleegt

Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn van nieuwe

(handicap of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen

u deze site bij twijfel!

cursussen, uit roulatie genomen cursussen of cursussen

naar het Bureau tentaminering in Heerlen.

tentameninfo

Heeft u toch nog vragen dan kunt u contact opnemen

die in/uit sys zijn gegaan. De aanvullingen en wijzigingen

met Service en informatie.

borduren voort op cursus- en/of tentameninformatie die

Hetzelfde geldt voor sys-inzages. Ook de verzoeken tot

is opgenomen in de studiegids. De nieuwe informatie

inzage moeten worden gezonden naar het studiecentrum

wordt telkens één keer herhaald, dus noteer belangrijke

waar de student inzage wil plegen. Deze verzoeken moeten

wijzigingen in uw agenda!

binnen twee weken na de datum van de voorlopige

Aanmeldtermijnen Reguliere tentamens en sluitingsdata

Tentamendata uitlopende cursussen

Cursisten die al zijn begonnen aan de huidige practicum-

Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de

opdrachten kunnen deze nog als onderdeel bij de nieuwe ten-

De aanmeldtermijnen voor reguliere tentamens zijn langer

nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijs-

tamenvorm inbrengen.

dan voor sys-tentamens. U vindt deze in de studiegidsen

aanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de

onder tentamenprocedures, schriftelijke tentamens.

laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch

T32111 Context van informatica

Sluitingsdata van de tentamenperiode:

jaar 2004-2005. Deze vindt u achterin de studiegids onder het

In verband met de stroomlijning van de opleiding is het ver-

- 24-1 t/m 26-1-2005, sluitingsdatum 22-12-2004,

hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen en niet in

plichte Participatiepracticum ‘Overvol’ bij leereenheid 6 van

- 11-4 t/m 13-4-2005, sluitingsdatum 16-3-2005,

Modulair. Alleen aanvullingen hierop worden vermeld in de

de cursus Context van informatica T32111 komen te vervallen.

- 27-6 t/m 29-6-2005, sluitingsdatum 1-6-2005,

rubriek van de Commissie voor de examens in Modulair. Deze

Het met voldoende resultaat afleggen van het tentamen is

- 29-8 t/m 31-8-2005, sluitingsdatum 3-8-2005.

informatie vindt u ook op Studienet.

hiermee de enige vereiste voor het verkrijgen van het certifi-

Tentamenaanmeldingen januari 2005

Cultuurwetenschappen

caat geworden. In plaats van het Participatiepracticum is er een extra opdracht in de cursus ‘Propedeusepracticum ict’ T60112 bij

Van 3 tot en met 5 januari 2005 is er een speciale, tijdelijke voorziening getroffen voor studenten die zich hebben aan-

C15311 De middeleeuwse ideeënwereld

gekomen. De cursisten van de Contextcursus die het

gemeld voor een tentamen in januari 2005. Zij kunnen met

De tentamenopgaven van deze cursus zijn geheim. Dit bete-

Participatiepracticum al met een verklaring ‘voldoende’ heb-

dringende vragen daarover terecht op telefoonnummer

kent dat de tentamenopgaven en het gebruikte kladpapier na

ben afgelegd, hoeven deze extra opdracht uiteraard niet meer

045-5762255. Nogmaals: dit tijdelijke nummer is uitsluitend

afloop van de tentamenzitting worden ingenomen. De laatste

uit te voeren.

beschikbaar voor tentamenkandidaten van de januariten-

tentamenmogelijkheid voor deze cursus is op 12 april 2005.

Managementwetenschappen

tamens. Uiteraard is het mogelijk een e-mail te sturen naar: [email protected]. Alle berichten die tijdens het kerstreces over de

C38312 De canon in de kunst; theorie en geschiedenis van de

januaritentamens zijn verstuurd, worden vanaf 3 januari door

westerse beeldende kunst.

B12131 Management en ICT: een introductie

de afdeling Tentaminering & Certificering verwerkt.

Zoals in de studiegids vermeld, zal de tentamenvorm met

Sinds 1 september 2004 in sys.

ingang van het studiejaar 2004-2005 worden gewijzigd van

Zakrekenmachines

een regulier schriftelijk tentamen in een schriftelijke opdracht.

B26231 Management en ICT: informatiestrategie en toepassing

In de vorige Modulair en in het stukje hierboven is aangege-

De omschrijving van de opdracht zal vanaf dat moment deel

Sinds 1 september 2004 in sys.

ven dat met onmiddellijke ingang alle typen zakrekenmachi-

uitmaken van het cursusmateriaal. Aan thans voor de cursus

nes op tentamens zijn toegestaan. Dit zou betekenen dat ook

ingeschreven studenten die nog tentamen moeten afleggen,

het onderscheid in programeerbare en niet-programmeerbare

zal de omschrijving van de opdracht worden nagezonden. R06261 Rechtspersonenrecht 1

zakrekenmachines is komen te vervallen. Inmiddels is gebleken dat bij een aantal cursussen de tentaminering nog niet

C44121 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen, deel 1

aan dit besluit is aangepast. Daarom is besloten om voor de

Sinds 1 november 2004 in sys. Dit betekent dat u zich sinds 1

volgende cursussen een uitzondering te maken en uitsluitend

november kunt aanmelden voor een systentamen.

Sinds 1 september 2004 in sys.

R07361 Rechtspersonenrecht 2 Sinds 1 september 2004 in sys.

geen programmeerbare zakrekenmachine toe te staan totdat de tentamens zijn aangepast en dit in Modulair of anderszins

Rechtswetenschappen

Informatica R10162 Inleiding strafrecht

medegedeeld is. Omdat het merendeel van de studenten wellicht reeds beschikt over een niet-programmeerbare zakreken-

T27221 Besturingssystemen

machine (in de cursus geadviseerd) verwacht de Commissie

De tentamenvorm voor deze cursus verandert per 1 november

voor de examens op dit punt gen problemen.

2004. In de nieuwe opzet wordt het tentamen een bijzondere

R21261 Ondernemingsrecht

De uitzondering geldt voor de cursussen:

verplichting dwz het betreft een individuele opdracht op

Sinds 1 september 2004 in sys.

E08121 Wiskunde in (het) bedrijf 1

afspraak. De eerder vastgestelde data voor regulier schrifte-

E12221 Wiskunde in (het) bedrijf 2

lijke tentamens komen daarmee te vervallen. Het tentamen

R37321 Internationaal strafrecht in Europa

T07121 Discrete wiskunde A

kent in de nieuwe opzet twee verplichte componenten:

De vorm van het tentamen (van gedeeltelijk multiple-choice-

T08121 Continue wiskunde 1

- een thuis uit te werken practicum (deze telt voor 30% van

vragen en gedeeltelijk open vragen) is gewijzigd in een tenta-

T33121 Discrete wiskunde B

het eindresultaat) - kort schriftelijk tentamen van 90 minuten, bestaande uit 10 korte open vragen (telt voor 70% van het eindresultaat) Aansluitend: vaststelling eindcijfer.

Sinds 1 september 2004 in sys.

men met uitsluitend open vragen.

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

sys-tentamentijden studiecentra

Gedicht

Tentamensessies kerst-reces

OP WEG!

29

Zoals bekend worden tijdens feestdagen géén sys-tentamens afgenomen. Zo zullen tijdens de kerstvakantie van 24 december t/m 2 januari 2005 geen systentamens afgenomen worden. In deze periode kan er i.v.m. de kerstpost vertraging optreden in de bezorging door de TPG-post. Houdt u er met het insturen van uw tentamenaanmelding rekening mee dat deze uiterlijk 2 weken voor de tentamendatum verwerkt dient te zijn. Voor de eerste weken van januari houdt dat in dat uw aanmelding vóór de laatste sessie in 2004 in het studiecentrum moet zijn ontvangen. Afwijkende vakantieperiodes worden bij de desbetreffende studiecentra vermeld.

Wanneer de trein het startsein fluit stoomt m’n lichaam zich klaar, baant zich een weg naar het tentamen

Provinciaal steunpunt Drenthe

Studiecentrum Nijmegen

Studiecentrum Zwolle

telefoon: 0591-853265

telefoon: 024-3612000

telefoon alg.: 038-4658333

Studiecentrum Alkmaar

di 14.00-17.00 /18.00-21.00 uur,

di 18.30-21.30 uur,

telefoon sys: 038-4654635

als een stalen pijl die

telefoon alg.: 072-5155114

wo 14.00-17.00/18.00-21.00 uur,

wo 18.30-21.30 uur,

wo 14.00-17.00/19.00-22.00 uur,

in de roos schiet!

di 18.00-21.00 uur,

do 14.00-17.00 /18.00-21.00 uur,

do 18.30-21.30 uur,

za 10.00-13.00 uur.

wo 14.00-17.00 uur,

vr 09.30-12.30 uur.

vr 09.30-12.30 uur.

Op zaterdag 15 januari 2005 is er

Terwijl

do 18.00-21.00 uur,

De laatste tentamensessie in 2004

geen syssessie.

m’n studiegeest

za 9.30-12.30 uur.

vindt plaats op wo 22 december van

Studiecentrum Parkstad Limburg

De eerste tentamenmogelijkheid in

14.00-17.00 uur.

telefoon: 045-5762100

Nederland

Vlaanderen

uitzichtloos sporen achterliet van

Let op: het studiecentrum is sinds 5

2005 is op di 11 januari van 18.00-

gestroomlijnd

Studiecentrum Eindhoven

oktober 2004 verhuisd naar Heerlen,

Studiecentrum Antwerpen

snelle notities vol

telefoon: 040-2472901

Open Universiteit Nederland,

telefoon: 032-204771

examenvrees.

Studiecentrum Amsterdam

di 13.30-16.30 uur,

Gebouw Pretoria, Valkenburgerweg

di 13.00-16.00 uur,

telefoon alg.: 020-5788411

do 18.15-21.15 uur,

177, 6419 AT Heerlen,

wo 09.30-12.30 uur,

telefoon sys: 020-5788429

za 09.15-12.15 uur.

di 13.30-16.30/18.30-21.30 uur,

do 18.00-21.00 uur.

21.00 uur.

wo 13.30-16.30/18.30-21.30 uur

ma 18.30-21.30 uur, di 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,

Studiecentrum Enschede

vr 09.30-12.30 uur.

Studiecentrum Gent

do 18.30-21.30 uur (even weken),

telefoon: 053-4871680

Het studiecentrum is gesloten op vr

telefoon: 09-2648564

vr 10.30-13.30 uur,

do 18.30-21.30 uur,

14 januari 2005.

ma 18.00-21.00 uur,

za 10.00-13.0 0 uur.

vr 09.30-12.30.

De eerste tentamenmogelijkheid in

De eerste mogelijkheid in 2005 is op

Studiecentrum Rotterdam

vr 09.30-12.30 uur.

2005 is op di 4 januari van 14.00-

wo 5 januari van 14.00-17.00 uur.

telefoon: 010-2771480.

De laatste tentamensessie in 2004

ma 18.00-21.00 uur,

vindt plaats op vr 24 december van

Studiecentrum Groningen

di 18.00-21.00 uur,

9.30-12.30 uur.

Studiecentrum Breda

telefoon: 050-3138300

wo 14.00-17.00 uur,

telefoon alg.: 076-5711608

di 18.30-21.30 uur,

do 14.00-17.00 uur,

Studiecentrum Diepenbeek

telefoon sys: 076-5715288

do 14.30-17.30 uur,

za 09.00-12.00 uur (oneven weken).

telefoon: 011-268162

ma 13.30-16.30 uur (even weken)/

za 10.30-13.30 uur.

18.00-21.00 uur,

De laatste tentamensessie in 2004

Studiecentrum Utrecht

di 13.30-16.30/18.00-21.00 uur.

vindt plaats op di 21 december van

telefoon: 030-2511827

18.30-21.30 uur. De eerste mogelijk-

ma 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,

Studiecentrum Kortrijk

Studiecentrum Den Haag

heid in 2005 is op do 6 januari van

di 14.00-17.00 uur,

telefoon: 056-246139

telefoon: 070-3614701

14.30-17.30 uur.

do 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,

di 18.15-21.15 uur.

17.00 uur.

wo 13.30-16.30 uur,

wo 13.30-16.30 uur, za 9.30-12.30 uur.

vr 9.30-12.30 uur.

ma 18.00-21.00 uur, di 14.30-17.30 uur,

Provinciaal steunpunt Friesland

De eerste mogelijkheid in 2005 is op

Studiecentrum Brussel

wo 18.00-21.00 uur,

telefoon: 058-2159019

di 4 januari van 14.00-17.00 uur.

telefoon 026-292439

do 10.30-13.30/14.30-17.30 uur,

wo 18.00-21.00 uur,

za 09.30-12.30 uur.

do 14.00-17.00/18.00-21.00 uur,

Provinciaal steunpunt Zeeland

De laatste tentamensessie in 2004

za 09.30-12.30 uur.

telefoon: 0118-489714

Studiecentrum Leuven

vindt plaats op za 18 december van

De eerste mogelijkheid in 2005 is op

vr 09.00-12.00 uur.

telefoon: 016-327737

9.30-12.30 uur.

do 6 januari van 14.00-17.00 uur.

De Laatste tentamensessie in 2004

do 18.00-21.00 uur.

do 13.00-16.00 uur.

vindt plaats op do 23 december can 18.00-21.00 uur.De eerste mogelijkheid in 2005 is op vr 14 januari van 9.00-12.00 uur.

Zat ik dan wel op het juiste spoor? © Claude Aendenboom 2004

30

www.ou.nl/modulair

15 december 2004

studiebegeleiding

de begeleidingsinformatie in het Rooster bijeenkomsten

semester verschenen. Dat rooster wordt niet meer, zoals voor-

groepsbegeleiding en de studiegids worden in deze rubriek

heen, integraal opgenomen in de gedrukte Modulair doch als

gepubliceerd en één keer herhaald. Mocht u desondanks een

pdf-document beschikbaar gesteld via e-Modulair (zie menu

bericht gemist hebben, raadpleeg dan dezelfde rubriek

‘Interessante sites’ op de homepagina). Overigens zal datzelf-

‘Studiebegeleiding’ in e-Modulair (www.ou.nl/modulair)

de rooster tevens worden aangeboden via Studienet (waarop

alwaar alle berichten afhankelijk van de actualiteit blijven

u ‘geabonneerd’ moet zijn)

Waarom deze rubriek raadplegen?

staan tot aan de verschijning van een nieuwe uitgave van

In de planning en organisatie van begeleidingsbijeenkomsten

genoemde media. Berichten die nieuw zijn ten opzichte van

Aanmelden

kunnen op een later tijdstip altijd veranderingen of aanvullin-

de vorige Modulair staan in rood.

Studenten die aan de begeleidingsbijeenkomsten willen deel-

gen optreden. Ook kan de standaardbegeleider van een cur-

nemen, moeten zich altijd aanmelden, in elk geval voor de

sus wijzigen of de bereikbaarheid van een studiebegeleider.

Rooster 2e semester

eerste bijeenkomst van een cursus. Bel uw studiecentrum, dus

Waar mogelijk zal de studiebegeleider of het studiecentrum u

Tegelijkertijd met het uitkomen van (deze) Modulair 4 is het

niet uw begeleider, om u aan te melden.

hiervan op de hoogte stellen. Wijzigingen of aanvullingen op

Rooster bijeenkomsten groepsbegeleiding voor het 2e

Cultuurwetenschappen

N07321 Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling Standaardbegeleider is dhr. dr. C. Visser.

C45121 Oriëntatiecursus cultuurwetenschappen deel 2 Studiecentrum Nijmegen

N13311 Modern biotechnologie in food production

De aanvangstijd van de bijeenkomsten is gewijzigd in 18.30

Standaardbegeleider is mw. prof. dr. R. Van Dam.

uur. Studiebegeleider is dhr. dr. A. Bosch. N17211 Afweersystemen: bouw, functie en verstoring C20121 Industriële samenlevingen

Standaardbegeleider is dhr. dr. C. Visser.

De landelijke dag voor de cursus Industriële samenlevingen (C20121), geroosterd voor zaterdag 22 januari 2005, zal

N15231 Milieubeleid en samenleving

wegens het zeer geringe aantal cursusinschrijvingen geen

Standaardbegeleider is dhr. drs. W. Slot.

doorgang vinden. Mocht u vragen met betrekking tot de cursus hebben, dan kunt u contact opnemen met de begeleider,

N20311 Biotechnologie, energie en milieu

mw Janny Bloembergen-Lukkes per e-mail: Janny. Bloem-

Standaardbegeleider is mw. prof. dr. R. Van Dam.

[email protected], of via het studiecentrum Utrecht op ma en di tussen 16.00 en 18.00 uur, telefoon 030-2511827.

N5021N Virtueel milieuadviesbureau Standaardbegeleider is dhr. dr. W. Ivens.

Informatica

verder kan worden gebouwd. U werkt uit Wiswijs, een boek dat zeer geschikt is voor zelfstudie. Het boek kent negen hoofdstukken met daarin theorie, voorbeelden en opgaven. De cursus vormt een vangnet bij de studie: aan elk van de hoofdstukken wordt een bijeenkomst gewijd waarop u vragen kunt stellen. Een deel van het werk doet u thuis: per week gemiddeld 4 tot 8 uur opgaven maken. Hoe minder er sprake is van `opfrissen’, hoe meer tijd u uiteraard in de cursus moet steken. Opfris-B Voor wie meer nodig heeft: de Opfris-B behandelt enige veel gevraagde onderwerpen uit de hoogste jaren van het voortgezet onderwijs: Algebra, Machten en logaritmen, Differentiëren. Ook voor deze cursus wordt het boek Wiswijs gebruikt, maar nu de Appendices.

N99111 Geïntegreerd eerste niveau practicum T07121 Discrete wiskunde A

natuurwetenschappen

Standaardbegeleider (m.i.v. 1-1-2005) is

Standaardbegeleider is mw. drs. J. van Wijnen.

dhr. drs. J. Timmerman.

T08121 Continue wiskunde 1 Standaardbegeleider is dhr. M. Wielders.

T16131 De werking van computersystemen Standaardbegeleider is dhr. ing. N. Baas.

Managementwetenschappen E12221 Wiskunde in (het) bedrijf 2 Standaardbegeleider (m.i.v. 1-1-2005) is dhr. drs. B. Diederen.

Natuurwetenschappen N06211 Fysiologie, adaptie en milieu Standaardbegeleider is dhr. dr. C. Visser.

Weer opfriscursussen wiskunde WISC organiseert opfriscursussen wiskunde. Dat gebeurt in samenwerking met verscheidene studiecentra van de Open Universiteit Nederland. De cursus voor beginners heet de Opfris-A en gaat tot en met het niveau van 3 havo/vwo. De naam dekt de lading niet helemaal, want ook mensen die weinig wiskundevoorkennis hebben kunnen er aan mee doen. Er is ook een Opfriscursus-B, voor gevorderden (tot en met het niveau van 5 havo/vwo). Opfris-A Bij veel mensen bestaat er een soort wiskundefobie. Belangrijkste doel van de Opfris-A is deze angst te doorbreken, waardoor u niet meer terugschrikt voor formules in cursussen waar wiskundevoorkennis voor vereist is. Daarnaast wordt er een solide en noodzakelijke basis gelegd, waarop

Op donderdag 27 januari 2005 starten er een Opfris-A en een Opfris-B in Amsterdam. Meer informatie bij het studiecentrum Amsterdam: 020-5788411 of via de internetsite van het Studiecentrum.

www.ou.nl/modulair

Cultuurwetenschappen Wo-bacheloropleiding Cultuurwetenschappen mw. E.M. van Heijst-van Weenen (B.A.) Milsbeek

dhr. K.G.A. Vlieghe (B.Sc.), Herdershem-Aalst, afstudeerrichting: ingenieursgericht profiel.

Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen

mw. J.P. Benink (drs.) Vaals, Scriptie: Het Zand. Factoren en ideeën van de stadsuitbreiding van ‘s-Hertogenbosch (1874-1914).

dhr. H.G. Breedveld, Meppel, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Een analyse van de beoefening van kennismanagement binnen de productieontwikkelingsorganisatie van Philips Drachten.

dhr.J.J. Blokdijk (drs.) Alkmaar, Scriptie: Arthur St.Léon (18211870). Zijn betekenis voor de danskunst. mw. J.M. van Diejen-Peterse (drs.) Nijmegen, Scriptie: Het gezicht van een nieuwe wereld. Sandberg en de Amerikaanse culturele propaganda van de Koude Oorlog 1945-1956. mw. F.E. Ebus-Mulders (drs.) Rozendaal, Scriptie: Er was eens een veertje. De invloed van prima ballerina Anna Pavlova op de Nederlandse theaterdans. mw. J.J.M. Hofte (drs.) Baarn, Scriptie: Van Gennep: ‘Bedrukt papier’ of hoe een uitgeverij links kan zijn. dhr. B.P.G. van den Hoogenhoff (drs.) Nijmegen, Scriptie: Beatliteratuur. Een onderzoek naar de rol van het literaire tijdschijf Litterair Paspoort bij de introductie en receptie van beatliteratuur in Nederland. mw. M.L.L. van Veen (drs.) Geleen, Scriptie: Van Congregatie tot Debatingclub. Katholieken deel van een groter geheel?

Informatica Wo bacheloropleiding Technische informatica dhr. G. Bakker (B.Sc.), Spijkenisse, afstudeerrichting: bedrijfsgericht profiel. dhr. N.H. Beversluis (B.Sc.), Schiedam, afstudeerrichting: bedrijfsgericht profiel. dhr. B.J.J.M. Vaessen (B.Sc.), Oirsbeek, afstudeerrichting: ingenieursgericht profiel.

31

Wo-opleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie

Wo-opleiding Economie

Managementwetenschappen

Wo-opleiding Algemene cultuurwetenschappen

dhr. H.B. Bijmholt (drs.) Nieuwekerk a/d IJssel, Scriptie: Managen van IT-uitbestedingsrelaties. Beschrijving van de processen bij de afnemer van IT diensten.

de startblokken. De staat van de dualisering in een zestal gemeenten.

15 december 2004

mw. K. Gallyas, Amsterdam, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Onderzoek naar belemmeringen bij veranderingsprojecten van het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). dhr. D.J. Hengst, Rottevalle, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Belang bij belangengroepen. Een onderzoek naar de belangengroepen van Thuiszorg Het Friese Land. mw. M.H.J. Thomassen, Woerden, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Onderzoeken en veranderen van organisatiecultuur bij Center Parcs. Barrières in de resultaatgerichte cultuurverandering bij De Vossemeren en Het Heijderbos. dhr. A.J.C.M. Tielen, Oud Gastel, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Implementeren van Service Level Agreements. De ontwikkeling van een implementatiemodel voor de invoering van Service Level Agreement (SLA’s) binnen de Geestelijke Gezondheidszorg(GGZ). mw. A.J. Visscher, Zwolle, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Veranderingen begeleiden: Nieuwe competenties of standaardvaardigheden? dhr. R.C. van der Waarde, Rijen, strategie en organisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Bouwen met structuur(-bouw).Een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden en beperkingen van de toepassing van de ontwerpregels van de structuurbouw in de bouwnijverheid. dhr. L.M. van Wuijckhuijse, Apeldoorn, marketing en logistiek (drs.) Afstudeeropdracht: Onderzoek naar new products success. Ontwikkeling en toepassing van een evaluatiemodel. Wo-opleiding Bestuurskunde dhr. J.J. de Geus, Dirksland, recht en openbaar bestuur (drs.) Afstudeeropdracht: Dualisering uit

dhr. T.V. Odijk, Bree, bedrijfseconomie: administratief management (drs.) Scriptie: Business Unit Strategy toegepast.Een casestudy over de toepasbaarheid van een model voor strategievorming.

Natuurwetenschappen Wo bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen dhr. L.M. Keybeck (B.Sc.) Maasbracht. dhr. H.E. Dorenbos (B.Sc.) Assen. mw. M.G. Knol-Bos (B.Sc.) Joure. Wo Masteropleiding Milieu, beleid en samenleving dhr. P.D. Acda (M.Sc.) Goes, Milieu, beleid en samenleving Afstudeeropdracht: Hergebruik van organische afvalstromen in de Zeeuwse akkerbouw. dhr. H. de Gooijer (M.Sc.) Bodegraven, Milieu, beleid en samenleving Afstudeeropdracht: Convenant benchmarking: Evaluatie van een nieuw instrument voor de verhoging van de energie-efficiency bij bedrijven. Wo-opleiding Milieu-natuurwetenschappen dhr. W. Huisman, Klundert, afstudeerrichting beleidsgerichte specialisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Dialogue between the chemical industry and their stakeholder’s. dhr. N.T.T.M. Steenbergen, Lepelstraat, afstudeerrichting natuurwetenschappelijke specialisatie (drs.) Afstudeeropdracht: Development of a Biotic Ligand Model predicting copper toxicity to Aporrectodea caliginosa.

Psychologie Wo-opleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie dhr. W.F. Kusters (drs.), Zeist, Empirisch afstudeeronderzoek/ scriptie: Invloed op de gewenste competenties van het personeel door wijziging in strategie van een logistiek dienstverlener van uitvoerend naar organiserend. Van 3pl naar 4pl! Modekreet of serieus werk voor HRM?

mw. J.L. Buddingh (drs.), Hilversum, Empirisch afstudeeronderzoek/ scriptie: De Theory of Planned Behaviour als Verklaringsmodel voor het Uitvoeren van een Fysieke Activiteit bij CIAP Patiënten. mw. H.E.M. Herkenhoff Konersmann (drs.), Hoofddorp, Empirisch afstudeeronderzoek/ scriptie: Effecten van TENS op Geheugen en Aandacht van Patiënten met de Ziekte van Alzheimer. mw. B.M. Kuster (drs.), Dordrecht, Empirisch afstudeeronderzoek/ scriptie: Neuropsychologisch onderzoek binnen ADHD-diagnostiek bij volwassenen. Studie van een testbatterij.

Rechtswetenschappen Wo bacheloropleiding Nederlands recht dhr. H.J.J. Verhoeven (B.A.), SprangCapelle. Wo-opleiding Nederlands recht mw. A. Nauta-Trapman (mr.), Leusden, Scriptie: Voorkomen is beter dan genezen. Mediation als methode van (pré-)conflicthantering in de bestuurlijke fase op het terrein van de ruimtelijke ordening en het milieu. dhr. W.L.A. Neys, (mr.), ‘s-Gravenhage, internationaal-rechtelijke afstudeerrichting Scriptie: Mondialisering van het Intellectuele Eigendomsrecht. dhr. R.M. Peijster (mr.), Zoetermeer, Scriptie: De (gewezen) deelnemer en zijn pensioenregeling: Is de mate van inspraak en rechtsbescherming afhankelijk van pensioenuitvoerder? mw. D.A.C.M. Roebroeks (mr.), Oud Gastel, Scriptie: Het A-Team in strijd tegen drugs. Kan de werkmethodiek van het A-Team de juridische toets doorstaan?

Vrij wo Vrij wo-opleiding op het gebied van het recht. mw. C.J. Netjes (mr.), Steenwijk, Scriptie: Aanbesteden met beleid Europese aanbestedingsregels, ruimte voor gemeentelijke invulling of aanvulling?

Propedeuse-getuigschrift voor oudste student Op donderdag 2 december kreeg de heer Jan Kurvers (85), de oudste OUNL-student, in studiecentrum Den Haag zijn propedeusegetuigschrift Algemene cultuurwetenschappen overhandigd uit handen van mw drs. Hanneke Lankhorst, studiebegeleider Cultuurwetenschappen. De trotse student in een eerste reactie: ‘De Open Universiteit maakt dat leren een prettige gewoonte kan worden. Studeren geeft verruiming van je kijk op het leven en je omgang met andere mensen. En ook het studiecentrum zou ik niet willen missen; je voelt je er thuis en bent er trots op dat het jouw universiteit is die je op weg wilt helpen om jouw plaats in de maatschappij te bereiken.’

afgestudeerden

prikbord

Aangeboden

Gezocht

Zeer goed uittreksel van de Basiscursus

Ik ben op zoek naar een studiepartner

Voor € 5 per stuk, samenvattingen van

recht (R01152), tegen een vergoeding van

voor het Literatuurpracticum B31111.

Arbeid en gezondheid 1, Geschiedenis van

€ 25,00. Het uittreksel bestaat uit 61 A4-pag.

E-mail: [email protected].

de psychologie, Gespreksvoering, Intelligen-

E-mail: [email protected].

Aangeboden

tie en sociale competentie, Klinische psychoAangeboden Aangeboden logie 1, Statistiek, Wetenschapsleer en Ik ben op zoek naar een studiepartner Voor € 5 per stuk, samenvattingen Geschreven uittreksel van Oudnederlandse Practicumvan inleiding psychologische survey. Gezocht

treksel van de Basiscursus Aangeboden

voorinhet Literatuurpracticum B31111. (C17311) en systeemkaartjes ), tegen een vergoeding van1987 tot en met 2004 Arbeid en gezondheid 1, Geschiedenis van schilderkunst E-mail: [email protected]. Aers Aequi van E-mail: [email protected]. ittreksel bestaat uit 61 A4-pag. de psychologie, Gespreksvoering, Intelligennamen. Gratis voor de eerste beller. pennenband. De speciale nummers houd ik [email protected]. tie en sociale competentie, Gezocht Klinische psychoTelefoon: 073-5031826. zelf. In dit aanbod zijn ook de nummers van Aangeboden Katern begrepen. Het aanbod is gratis, Geschreven uittreksel van Gevraagd Oudnederlandse maar wel zelf af te halen.

logie 1, Statistiek, Wetenschapsleer Studente en Psychologie uit West-Brabant,

De speciale nummers houd ik E-mail: [email protected].

Practicum inleiding psychologische volgt ook survey. een opleiding Hypnotherapie. schilderkunst (C17311) en Goede systeemkaartjes E-mail: [email protected]. samenvatting van Ritueel en Voor deze eindscriptie ben ik op zoek naar namen. Gratis voor de eerste beller. tegen een vergoeding. symboliek cliënten. Kosten bedragen € 20,- per sessie.

bod zijn ook de nummers van

Telefoon: 073-5031826.

n 1987 tot enRinus met 2004 in te Maassluis. Dorleijn

E-mail: [email protected].

pen. Het aanbod is gratis, Gevraagd

Gezocht

Voor meer info kun je kijken op Studente Psychologie uit West-Brabant, www.deonderstroom.nl

Gevraagd af te halen. Ik bestudeer Stedenbouw (C08311) volgt ook een opleiding Hypnotherapie. Gevraagd en zou E-mail: [email protected]. Goede samenvatting van Ritueel en te Maassluis. deze eindscriptie ben ik op zoek naar Samenvatting van Inleiding in de Voor filosofie graag een goed uittreksel willen hebben.

[email protected]. € 20,- per sessie. tegen een redelijke vergoeding. cliënten. Kosten bedragen Gezocht Als iemand dat voor mij heeft kunsymboliek je con- tegen een vergoeding. E-mail: [email protected]. Voor meer info kun je kijken op E-mail: [email protected]. tact met mij opnemen via email. Studenten die een online studiemotivatiewww.deonderstroom.nl

E-mail: [email protected]. Gevraagd Stedenbouw (C08311) en zou

test willen doen. Testduur ongeveer 7 E-mail: [email protected]. Aangeboden minuten, uitslag volgt gelijk na de test. Samenvatting van Inleiding in de filosofie ed uittreksel willen hebben. Uitstekende recente samenvattingen van: Gevraagd Kijk op: www.vankampen.be. tegen een redelijke vergoeding. t voor mij heeft je conGezocht Inleiding bestuursrecht (35 pag), Inleiding Een kun verdragenbundel bij de cursus

E-mail: [email protected]. pnemen via email. Studenten die een online studiemotivatiestrafrecht (70 pag) en Inleiding internatioInleiding internationaal recht en goede [email protected]. test 7 naal recht (54 pag). Ze kosten € 8,samenvattingen van deze cursus. Tegen perwillen stuk. doen. Testduur ongeveer Wilt u ook een gratis berichtje (maximaal 50 woorden) dat Aangeboden minuten, uitslag volgt gelijk na de test. met uw studie te maken heeft plaatsen op het Prikbord? een redelijke vergoeding. E-mail: [email protected]. Het berichtje kan op uw verzoek geplaatst worden. Kijk op: www.vankampen.be.

Uitstekende recente samenvattingen van: E-mail: [email protected]. Inleiding bestuursrecht (35 pag), Inleiding nbundel bij de cursus

rnationaal recht en goede

U kunt na enige tijd verzoeken om herplaatsing. Schrijf dan naar de redactie van Modulair o.v.v. ‘Prikker’, of e-mail: [email protected]. Overigens is het vragen en aanbieden van tentamens, vertalingen en cursussen die nog in ons aanbod zijn, op het Prikbord verboden in verband met de hierop rustende auteursrechten.

strafrecht (70 pag) en Inleiding internatio-

en van deze cursus. Tegen

naal recht (54 pag). Ze kosten € 8,- per stuk.

vergoeding.

E-mail: [email protected].










[email protected].

De redactie van Modulair wenst u namens alle medewerkers van de Open Universiteit Nederland prettige feestdagen en een voorspoedig studiejaar 2005 toe!







colofon

Redactieraad Modulair en e-Modulair worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad Modulair. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Technische informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie);

drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); ir. Angelique Lansu (Natuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. Olga Steijns (BBO/Communicatie); drs. Maaike Hendriks (OTEC); drs. Nelleke Eelman (Scholing); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); Frans Bogaert (Modulair/e-Modulair). Redactieadres Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen telefoon: 045-5762888 fax: 045-5762766 e-mail: [email protected], internet: www.ou.nl/modulair

Hoofd- en eindredactie Frans Bogaert

Ontwerp Judith Schlechtriem

Bureauredactie Ramón Meessen, Daniëlle Haegens, Mirriam Raadschelders, Nicolle Delnoy

Fotografie Peter Strelitski (cover), The Image House, driepoot fotografen, Flip Franssen, Faculteit Managementwetenschappen, Jaap Spieker, Elmer Spaargaren, Faculteit Informatica, Faculteit Natuurwetenschappen, Chris Peeters, Vivian Rompelberg, Jeannette Schols

Redactiesecretariaat Nicolle Delnoy Teksten Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Chester Bogaardt, Ramón Meessen, Paul Troost, Frans Bogaert, Edith Gijsen, Lisette Meijrink, Rick Coone, Evert van de Vrie, Johan van Rhijn

Druk OBT bv, Den Haag Papier Terrapress mat 80gr

Advertenties Jetvertising Laan van Zuidhoorn 37 2289 DC Rijswijk telefoon: 070-3990000 fax: 070-3902488 e-mail: [email protected] Voor mensen met een leeshandicap wordt Modulair ook op audio-cd ingesproken. Inlichtingen: FNB, lectuur en informatie voor mensen met een leeshandicap. postbus 24, 5360 AA Grave telefoon: 0486-486481 fax: 0486-476535 internet: www.fnb.nl Algemene inlichtingen Service en informatie telefoon: 045-5762888 dagelijks van 09.00-16.30 uur internet: [email protected]

5004224

Modulair verschijnt in een oplage van 30.000 exemplaren en wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit Nederland ISSN 0920-2560. Studenten en alumni krijgen het blad toegestuurd. Voor personeel wordt het verspreid via de secretariaten.