Veilig
Magazine
Werken
word lid van de
Mozartlaan 3 NL - 3144 NA Maassluis Postbus 307 NL - 3140 AH Maassluis
Telefoon Fax E-mail Website
+ 31.10.591.40.01 + 31.10.591.38.93
[email protected] www.sir-safe.nl / www.sir-safe.be
© van beek & partners 0195-07-08
samen veilig werken
20 JAAR
JUBILEUMMAGAZINE TER ERE VAN HET 20-JARIG BESTAAN IN 2009
voor een veiliger industriële reiniging
Jaargang 3 • JUBILEUMNUMMER • MAART 2009 • een uitgave van stichting industriële reiniging
trots op de sir VAN DE VOORZITTER SIR HISTORIE INTERVIEWS MET OUD-MEDEWERKERS ADVERTENTIES VAN ONZE LEDEN
Magazine
TROTS OP DE SIR De Stichting Industriële Reiniging bestaat 20 jaar.
Onze bedrijfstak heeft het de afgelopen jaren niet gemak-
Speciaal voor deze gelegenheid stelde de SIR een
kelijk gehad. Door de vele initiatieven die in de schoot
jubileum uitgave van haar SIR Magazine samen en we
van de SIR werden ontwikkeld ontstond er een stroom
kunnen trots zijn op het resultaat. Uiteraard was deze
van verbeterings- en aanpassingsinstructies die nogal
uitgave niet tot stand gekomen zonder de gewaardeerde
wat financiële consequenties voor de leden met zich
bijdragen van zeer veel SIR leden en daarmee is er een
meebrachten. De vele duizenden operators, keurmees-
mooi naslagwerk tot stand gekomen dat uniek is voor
ters en toezichthouders die inmiddels over een SIR cer-
deze bedrijfstak.
tificaat beschikken hebben zware inspanningen geleverd om al hun opgedane kennis en ervaring te toetsen aan
U vindt in deze uitgave een duidelijk en compleet over-
een van de vele SIR examens.
zicht van allerlei gereputeerde bedrijven die zich in de SIR hebben verenigd: de opdrachtgevers, de aannemers
Maar de resultaten mogen er zijn; er staat een efficiënte
van de reinigingswerkzaamheden, de fabrikanten en
organisatie, een professioneel examenbureau, een gemo-
leveranciers van de reinigingsapparatuur, reinigings-
tiveerde voorzitter en zijn dagelijks bestuur, werkgroep-
middelen en persoonlijke beschermingsmiddelen, de
leden, examinatoren en gecommitteerden. Al deze men-
opleidingsinstituten en de uitzendkantoren.
sen hebben zich de afgelopen twintig jaar belangeloos ingezet om de belangrijkste doelstelling van de SIR te
De opmerkzame lezer zal zien dat de vele deelnemers
realiseren: Veiligheid op de Werkvloer! En, met dank aan
aan deze uitgave bedrijven zijn die een grote verschei-
allen die daar aan hebben meegewerkt, mogen we vast-
denheid aan activiteiten uitvoeren. U kunt ook zien dat
stellen dat we in onze opzet zijn geslaagd: beduidend
deze bedrijven zich goed en professioneel presenteren
minder ongevallen en bijna-ongevallen.
en daarmee aantonen dat de Industriële Reiniging in Nederland en België een volwassen bedrijfstak is gewor-
Daarmee is de industriële reiniging een efficiënte maar
den die in binnen en buitenland veel aanzien geniet. Dat
ook zeer veilige bedrijfstak geworden.
is in het verleden wel eens anders geweest!
En daar zijn we heel trots op!
Hans Buitendijk COLOFON
INHOUDSOPGAVE
Uitgever: Stichting Industriële Reiniging - SIR Mozartlaan 3, 3144 NA Maassluis, Nederland Postbus 307, 3140 AH Maassluis, Nederland Telefoon
+ 31 10 591 40 01
Fax
+ 31 10 591 38 93
E-mail
[email protected]
Website
www.sir-safe.nl www.sir-safe.be
Hoofddredactie: Hans Buitendijk Redactie en advertenties: Jan Braber Suzanne van Mil Mirjam van Immerzeel
Van de voorzitter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Het Dagelijks Bestuur en het Stafbureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Overzicht van de adverteerders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 SIR Historie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Arie Rook: “Niemand kan om de SIR heen!” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Frits van der Kamp zag pionierswerk uitgroeien tot professionele organisatie . . . . . . 16 De SIR in cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Armando Leetz: “Up to date dankzij de SIR” . . . . . . . . . . Hugo Peeters: “Het gaat om veiligheidsbewustzijn” . . . . . Hoe werkt de SIR beleidsverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . Aangesloten bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Ir. Jan Bouwhuis ging voor eenheid in de SIR-organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Herman Post: Denk je aan de SIR, dan denkt aan examens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Advertenties van onze leden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Tarieven in de loop der jaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
Vormgeving en productie: Van Beek & Partners, Rotterdam www.vanbeek.nl Copyright © 2009 Stichting Industriële Reiniging Dit Jubileummagazine is een uitgave van SIR Magazine, Stichting Industriële Reiniging te Maassluis, Nederland.
1
VAN DE VOORZITTER Maassluis, 3 maart 2009
Beste leden, donateurs en belanghebbenden, Voor u ligt het SIR jubileummagazine. De Stichting Industriële Reiniging (SIR) bestaat 20 jaar en dit willen wij niet zomaar voorbij laten gaan. Daarom hebben we besloten een speciale editie uit te geven. De SIR kan terugkijken op twintig veelbewogen jaren. De SIR is opgericht door enkele leden die de veiligheid hoog in het vaandel hadden én hierbij een vooruitziende blik hadden hoe het veilig werken in deze branche bevorderd zou kunnen worden. Een woord van dank en respect voor deze leden van het eerste uur is hier dan ook zeker op z’n plaats. De SIR heeft baanbrekend werk verricht op het gebied van veiligheid in de industriële reinigingsbranche. De statistieken, de verbeterde technieken en doorgevoerde procedures spreken voor zich. Ook binnen de huidige wet- en regelgeving zijn procedures van de SIR van toepassing. In twintig jaar is de SIR uitgegroeid tot een overlegplatform tussen opdrachtgevers, opdrachtnemers en leveranciers. Alle partijen hebben baat bij een goede samenwerking om ongelukken te voorkomen, risico’s uit te sluiten en de veiligheid nog verder te verbeteren. Onze samenwerking mag met recht een succes genoemd worden. Op dit moment heeft de SIR al meer dan 150 aangesloten leden/bedrijven, zijn er vergaande procedures op het gebied van veilig werken ontwikkeld en zijn er maar liefst ruim 5.000 persoonsgebonden certificaten in omloop. De SIR is actief in België, Nederland en Luxemburg en daarnaast is er onlangs een samenwerkingsovereenkomst gesloten met S3C in Frankrijk. We hebben de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan die belangrijk is voor de toekomst. Een toekomst waarin wij ons blijven richten op het bevorderen van veilig werken in de industriële reinigingswereld. Vanaf deze plaats willen wij graag alle leden, donateurs, vrijwilligers, bestuursleden, werkgroepleden, examinatoren, gecommitteerden, het stafbureau en niet te vergeten alle mensen die de SIR een warm hart toedragen, bedanken voor hun steun, inzet en advies in de afgelopen jaren. Samen werken op het gebied van veiligheid doe je nooit alleen ! SIR staat voor het samenwerken op het gebied van veiligheid nu en in de toekomst. Wij wensen u vel genoegen bij het lezen en gebruik van deze Jubileumuitgave. Uw voorzitter
Jonny Kappen 2
Magazine
HET DAGELIJKS BESTUUR De SIR wordt geleid door een dagelijks bestuur dat bestaat uit acht leden. De DB leden worden gekozen uit kandidaten die door de leden van de SIR worden voorgedragen, een DB lid of diens werkgever moet lid zijn van de SIR. Elke benoeming moet door de Algemene Vergadering worden bekrachtigd waarna het betreffende lid in functie is. Elk bestuurslid is na drie jaar aftredend en kan indien hij zich herkiesbaar stelt, worden herbenoemd voor eenzelfde periode. Als er een tegenkandidaat is, beslist de Algemene Vergadering. De DB leden kiezen uit hun midden een voorzitter die eveneens voor drie jaar
Op de foto v.l.n.r. Hans Buitendijk, Jan Scheele, Jonny Kappen, Jean Godts, Lejo Bekker, Wim Vos en Gerard Verberne. Dennis van Iersel ontbreekt op deze foto.
aanblijft, ook deze benoeming wordt door de AV bevestigd. Er zijn ca. 6 à 8 vergaderingen per jaar exclusief
De portefeuillehouders zijn automatisch ook voorzit-
de jaarvergaderingen in juni en december. De taken in
ter van werkgroepen die binnen de SIR actief zijn.
het DB zijn verdeeld in portefeuilles, elk DB lid heeft zijn
Gemiddeld besteedt een DB lid ca. 10 à 15 werkdagen
eigen verantwoordelijkheden die in elke vergadering
aan de SIR per jaar, veel activiteiten vinden plaats buiten
worden besproken.
de gewone werkuren.
In volgorde van anciënniteit bestaat het DB uit; Jonny Kappen (51 jr), Voorzitter, algemeen directeur Shanks Groep, woont in Limmen Wim Vos (60 jr), Penningmeester, Secretaris, Personeelszaken, directeur Zuidgeest, woont in Hardinxveld Hans Buitendijk (61 jr), portefeuille PR en CT reinigen, directeur Antecho en ASC, woont in Stabroek (B) Gerard Verberne (56 jr), portefeuille Examens, directeur Commitor, woont in Oosterland Jan Scheele (54 jr), portefeuille HD reinigen, manager inkoop Delta Milieu, woont in Terneuzen Dennis van Iersel (45 jr), portefeuille Adembescherming, maintenance manager Shelll, woont in Oostvoorne Lejo Bekker (59 jr), portefeuille DV reinigen, directeur BekkerLaGram, woont in Reeuwijk Jean Godts (49 jr), portefeuille Veiligheid, preventie-adviseur Total Antwerpen, woont in Edegem (B)
HET STAFBUREAU Een organisatie als SIR heeft heel wat taken uit te voeren waaronder examenvoorbereiding, opmaken certificaten, boekhouding, werkgroepen, voorlichting en advisering, ledencontacten en tientallen andere taken. Het stafbureau bestaat uit professionals die in vaste dienst zijn van de SIR en daarmee de permanentie verzekeren; Jan Braber (58 jr), manager stafbureau/secretaris dagelijks bestuur, woont in Vlaardingen Mirjam van Immerzeel (26 jr), hoofd examenbureau, woont in Rijswijk Suzanne van Mil (34 jr), secretaresse, woont in Maassluis
Op de foto v.l.n.r.: Jan Braber, Mirjam van Immerzeel, Suzanne van Mil
3
OVERZICHT VAN DE ADVERTEERDERS Mede door hun bijdrage is dit Jubileummagazine tot stand gekomen. Wij danken hen daarvoor hartelijk. ACC-Team B.V.
52
Mees van den Brink B.V.
68
Aircraft Fuel Supply B.V.
30
Milieu Cleaning Services B.V.
77
Altena Cleaning B.V.
48
M.O.P.P. B.V.
65
Amphitec B.V.
30 - 31 - 32 - 33
Antecho B.V.B.A. AVR - Industrial Services B.V.
60 - 61
Mourik N.V.
60 - 61
58
Mach.fabr.Naaktgeboren Rotterdam B.V.
86
Bakker & Co. B.V.
66 - 67
Ond. V. Peeters O.I.W. N.V.
59
Bekker LaGram B.V.
84 - 85
Peinemann Equipment B.V.
56 - 57
BEST Opleidingen B.V.
95
PROVIi BV
Betaflex B.V.
87
Reym B.V.
40 - 41
BJ Process and Pipeline Services B.V.
99
Johann Rohrer Netherlands B.V.
82 - 83
Blygold Nederland B.V.
54 - 55
31
Romarco N.V.
53
Buchen UmweltService GmbH
32
Romaro Schoonmaakgroep
33
DEHA Engineering
65
Rooijen Opleidingen & Consultancy B.V.
75
Delta Milieu B.V.
79
Ryzolin
99
DERC Adviesgroep B.V.
80
SAIO Opleidingen B.V.
96
DiBO N.V..
43
Shell Raffinaderij / Chemie B.V.
78
DICA
62 - 63
Stokota N.V.
92
Doornbos Equipment
69
Storm Industriediensten Velsen B.V.
94
DOW Benelux B.V.
98
Straalbedrijf Gebr. Cuijpers B.V.
93
Enigma Nederland B.V.
75
Struktief V.O.F.
91
Europoort Industrie Diensten BV
36 - 37
Thermo-Clean N.V.
50 - 51
Europoort Uitzendbureau
81
Training & Cursus Centrum B.V.
Excelsum Industriediensten B.V.
92
TCC-Hoogvliet B.V
35
FALCK RISC
64
Tristar Industries Nederland B.V.
90
73
Uitzendbureau Zuidgeest
47
Vandeputte Safety B.V.
52
GJK Techniek Handelsonderneming Schotting V.O.F.
38 - 39
34
HCG Industrial Cleaning B.V.
81
Van Hamburg Cleaning B.V.
89
Helma Reinigingsdienst B.V.
72
Van Spelden Reparatie B.V.
88
Henny van Ommeren B.V.
88
Vecom Group B.V.
Hompert-Renes B.V.
93
Aann.bedr. Verwater Belgium N.V
Hydro Cleaning International N.V.
97
Waterkracht B.V.
HyTech B.V.
98
Indurein Supply B.V.
64
IPSAM Technology N.V.
76
JETset Hydro Technics B.V.
89
Jos Hofkens HIG B.V.
49
Kenis Service B.V.B.A. Koks Group Ligthart Milieutechniek B.V.
4
Mourik Services B.V.
46
74 70 - 71 74
42 .53 44 - 45
Magazine
SIR HISTORIE Elders in deze uitgave leest u over de mannen van het eerste uur, zij zullen 20 jaar geleden nooit vermoed hebben wat we vandaag hebben bereikt.
SIR Vanuit EBB is toen besloten om dit initiatief
1988
apart op te zetten als een landelijke activiteit. In een unieke samenstelling van opdrachtgevende industrieën, uitvoerende Het eerste dagelijks bestuur van de SIR. V.l.n.r.: Louis Mohr (Spitman Industriële Reiniging), Siem Ligthart (Ligthart Milieutechniek), Peter van Braam (ASB uitzendbureau), Gerrit v.d. Sluijs (E.B.B.), voorzitter Henk Toeter (Arco-chemie), Arie Rook (Shell) en Gerrit Berendsen (Arbeidsinspectie).
reinigingsbedrijven, opleidingsinstituten, uitzendbureaus en fabrikanten en leveranciers
De basis van het ontstaan van de SIR ligt in 1983 op
van apparatuur is toen op 19 mei 1988 tijdens de
de Shell locatie Pernis. Door de toename van hoge druk
beurs Industrial Maintenance in Ahoy Rotterdam de
vloeistof reinigen in de petrochemische industrie werden
SIR opgericht. Op 28 februari 1989 is dit notarieel
de hoge druk units met steeds krachtiger pompen
bekrachtigd waardoor de SIR officieel bestond.
uitgerust waarmee steeds hogere werkdrukken konden ongevallen evenredig toe. Shell nam het initiatief om een bijeenkomst met de contractors; de Arbeidsinspectie en de leveranciers te organiseren om over ‘veiligheid bij het hoge druk vloeistof reinigen’ te discussiëren. Dit
1990
worden bereikt. Helaas nam daardoor ook het aantal
overleg moest leiden tot maatregelen om het aantal ongevallen in deze bedrijfstak terug te dringen. Dit leidde uiteindelijk tot een reeks van voorschriften die in een handboek werden vastgelegd, alle betrokkenen moesten zich aan die richtlijnen houden. In 1986 is er binnen de stichting Europoort Botlek Belangen (EBB), nu Deltalinqs, een werkgroep gestart om het initiatief van Shell een breder draagvlak te geven. Het “Shell handboek” werd door EBB aangepast en in 1987 werd het eerste handboek onder EBB vlag uitgegeven.
5
1991 Het SIR-leslokaal op Curaçao zit behoorlijk vol
Er werd een werkgroep ‘Techniek’ en een werkgroep ‘Opleidingen’ opgericht. Daaruit ontstond het
In december van het vorig jaar mochten 2 leden, te weten de heren Frits van der Kamp en Gerard Verberne, van de SIR op Curaçao vertoeven. Niet om zich te warmen in de zon, maar om let wel, een SIR-examen te begeleiden. Zij waren uitgenodigd door de firma Wescar N.V., onderdeel van Strok, om namens de SIR de opleiding en examinering van het spuitpersoneel volgens de SIR-normen te begeleiden. Wescar N.V. is sinds begin 1991 lid van de SIR
eerste SIR handboek en cursusboek Hoge Druk Vloeistof Reinigen. Op 17 december 1990 werd
nl. Deze heeft inmiddels al veel
aan het toenmalige hoofd van
gedaanteverwisselingen ondergaan
de Arbeidsinspectie 3e district
en is nu een goed medium voor het
(Rotterdam en omstreken), het eerste
verkrijgen van informatie over het vak
exemplaar uitgereikt.
‘industriële reiniging’.
Daarna zijn de ontwikkelingen van de
ICB
SIR snel gegaan, want ook voor druk
Het ontstaan van de SIR was een
vacuüm reinigen werden dezelfde
aantal Belgische contractors niet
activiteiten opgezet als voor hoge
ontgaan en daarom nam een groep
druk en eind vorige eeuw zag het
enthousiaste mensen begin juli 1995
eerste hand- en cursusboek Druk /
het initiatief om een bijeenkomst te
Vacuüm Reinigen het licht.
organiseren met hetzelfde doel als
1991
de SIR. Industrial Cleaning Belgium,
6
In 1999 presenteerde de SIR tijdens
kortweg ICB, werd op 5 september
haar 10-jarig jubileum als één der
1995 opgericht, er werd met 45
eerste organisaties op dit gebied
leden gestart. Vanaf het ontstaan van
vol trots haar website www.sir-safe.
ICB is er een nauwe samenwerking
Magazine
1992
in interpretaties van de regels te zijn. Daarom heeft de SIR in februari 2002 besloten om de bestaande samenwerking met ICB op te zeggen. ICB heeft toen een commissie van wijze mannen benoemd die tot de conclusie kwamen dat – gezien de grootte van de markt en het feit dat Nederland en België steeds meer op een economische eenheid begonnen te lijken - de beste oplossing een fusie van beide organisaties zou zijn. Tijdens een bijzonder ledenvergadering op 23 april 2002 stemden de ICB leden in met een volledige integratie van ICB in de SIR. De Algemene Vergadering van de SIR keurde dit voornemen op 12 juni 2002 goed en hebben delegaties van beide besturen deze integratie verder voorbereid. Op 18 juni 2003 werd de eerste Algemene Vergadering
1e Vrouw slaagt voor SIR-Examen ‘Hogedruk Spuiter’
1992
gehouden voor alle aangesloten bedrijven uit Nederland
tussen beide organisaties geweest. Dat werd medio 1996 bekrachtigd met de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst. Daarin was opgenomen dat beide organisaties dezelfde richtlijnen voor
Met meerderheid van stemmen wordt het businessplan goedgekeurd, dus volle kracht vooruit!
industriële reiniging i.c.m. dezelfde handboeken zouden gebruiken en dat de examens op dezelfde manier zouden
en België. Daarbij werd toen beslist dat voorlopig pas
worden afgenomen. Hiermee werd uniformiteit bereikt
op de plaats zou worden gemaakt om alle bedrijven, en
en erkenden beide organisaties elkaars certificaten zodat
meer bepaald de nieuwe Belgische leden, de gelegenheid
deze in zowel Nederland als België golden.
te geven de richtlijnen van de SIR goed te implementeren in alle sectoren van onze branche. Op dat moment waren
In de dagelijkse praktijk bleek dat het werkgebied van de
er 96 bedrijven bij de SIR aangesloten.
SIR en ICB bedrijven letterlijk en figuurlijk erg dicht bij elkaar lagen, maar ook bleken er nogal wat verschillen
7
1996
Tijdens de Algemene Vergadering
druk vacuüm reinigen ook aangepakt
van 18 juni 2003 werd een drietal
en eind 1994 werd het eerste
Belgische leden benoemd tot lid van
handboek Druk / Vacuüm Reinigen
het Dagelijks Bestuur van de SIR. Ook
uitgegeven.
bij samenstelling van de werkgroepen
Daarop volgde chemisch-technisch
en bij de gecommitteerden en
reinigen en rond de eeuwwisseling
examinatoren werd de integratie
werd de behoefte van de bedrijven
volledig doorgevoerd.
uit onze branche naar eenduidige richtlijnen voor adembescherming steeds groter. Daarop werd in
Vanwege de noodzaak startte de SIR
2001 het eerste SIR handboek
1996
Werkgroepen
Op de algemene vergadering in december namen Gerard Koks (midden) en Siem Ligthart (links) afscheid als respectievelijk voorzitter en penningmeester.
8
met de regelgeving voor de hoge druk
Adembescherming uitgebracht.
vloeistof reinigen, maar al snel werd
Inmiddels is hiervan al de 3e druk
Magazine
gemaakt, waarmee wordt aangegeven dat ook bij dit
was met name met Franse bedrijven het geval. Enkele
vakgebied alle ontwikkelingen op de voet worden gevolgd
jaren geleden hebben enkele Franse opdrachtgevende
en naar behoefte worden ingevuld.
industrieën, reinigingsbedrijven en fabrikanten en
Een goed neveneffect is dat de personen die een SIR
toeleveranciers de handen ineen geslagen en hebben S3C
certificaat Adembescherming B hebben zijn vrijgesteld
opgericht. Deze organisatie werkt op dezelfde wijze als
van de VCA eisen uit de SSVV Opleidingengids voor
de SIR maar dan in Frankrijk. S3C en haar leden zullen
adembescherming. Dat is toch een groot voordeel voor
op basis van de SIR richtlijnen eisen gaan stellen aan de
zowel die personen als voor hun werkgevers.
reinigingsapparatuur en de kennis van de operators. Ook
Van alle vakgebieden zijn de richtlijnen in de SIR
zullen de opleidingen en examens op de SIR richtlijnen zijn gebaseerd. Hierdoor ontstaat uiteindelijk een situatie waarbij de Franse persoonscertificaten aan
1996
dezelfde eisen getoetst zijn als die door de SIR in de Benelux, waarmee een wederzijdse erkenning in dit grote toepassingsgebeid wordt bereikt.
Handboeken Sinds enige jaren geeft de SIR geen handboeken meerdere malen aangepast aan de laatste
cursusboeken meer uit, maar legt zich uitsluitend toe
stand der techniek, waarmee de branche laat zien
op handboeken. Inmiddels is de vraag naar de SIR
vooruitstrevend te zijn en geen gelegenheid onbenut laat
handboeken in andere talen zo groot geworden dat in de
om ongevallen te voorkomen.
loop van 2009 de Nederlandse SIR handboeken in het
De werkgroepen zijn het beste voorbeeld van het
Frans, Duits en Engels vertaald zullen zijn.
principe: voor de SIR, door de SIR, zonder de belangenloze inzet van de werkgroepleden – en niet te
Keuringen
vergeten hun werkgevers – zou dit prachtige resultaat
De apparatuur die bij hoge druk vloeistof reinigen wordt
onmogelijk zijn geweest.
gebruikt moet aan heel wat veiligheidseisen voldoen. Al jaren verleent de SIR aan de aangesloten bedrijven,
Buitenland
die deze keuringen uitvoeren, een erkenning om deze
Steeds meer bedrijven van buiten het werkgebied
werkzaamheden te mogen uitvoeren. Dit systeem
blijken ook het nut van de SIR richtlijnen te ervaren en
heeft zich in de loop der jaren goed bewezen en vanaf
sluiten zich aan bij de SIR. Vanuit de SIR en ICB waren
2009 is voor de druk vacuüm wagens en bijbehorende
er al langere tijd contacten met bedrijven die ook op
apparatuur eenzelfde systeem van erkenning ingevoerd.
het gebied van industriële reiniging actief waren, dit
Inmiddels hebben zich hiervoor in Nederland en
9
1997
België respectievelijk voor hoge
voortschrijdende ontwikkeling van
druk apparatuur 35 bedrijven
dit computersysteem kon de grote
gekwalificeerd en voor druk vacuüm
toename van het aantal examens
apparatuur 24.
gedurende de afgelopen jaren uitstekend worden opgevangen. In
Examens
het werkjaar 2001 werden er voor
Sinds begin deze eeuw gebruikt
het eerst meer dan 100 examens
de SIR voor alle examens een
afgenomen. In 2008 is dat aantal
geautomatiseerd systeem,
toegenomen tot meer dan 400 ! Zie
waarbij alle examenkandidaten
voor de exacte aantallen examens en
in een omvangrijke database zijn
examenkandidaten het artikel over de
opgenomen. Iedere persoon die
SIR in cijfers.
voor een SIR examen is geslaagd,
10
ontvangt een uniek en genummerd
Missie
SIR certificaat. Zo is het mogelijk
Het is een vaststaand feit dat
om per kandidaat te zien welke
steeds meer personen en bedrijven
certificaten hij of zij bezit, wat de
doordrongen raken van het feit dat
geldigheidsduur is en tot wanneer.
de industriële reiniging een vak is
Deze in eigen beheer ontwikkelde
dat goed moet worden beheerst en
software wordt ook gebruikt voor de
dat daarbij met geschikte apparatuur
planning van de examens; door de
op een veilige manier moet worden
1998
Magazine
gewerkt. Daarmee kunnen de risico’s beheerst worden, de ongevallen en schades beperkt blijven en het menselijk leed als gevolg van ongevallen - inclusief het arbeidsverzuim voorkomen worden. Dat zijn de grondbeginselen waaruit de SIR destijds is ontstaan en heden zijn deze principes nog steeds 100% actueel en volledig van toepassing. Als voorwaarde voor een correcte toepassing van deze principes moeten de ontwikkelingen in ons vakgebied worden gestimuleerd en worden de SIR handboeken van tijd tot tijd aangepast aan de eisen van deze tijd.
Overheid De overheden zijn steeds meer voorstander
1999
van deregulering en leggen steeds meer verantwoordelijkheden bij het bedrijfsleven neer. De SIR heeft deze taak van zelfregulering op zich genomen en dezelfde overheden vertrouwen steeds meer op organisaties zoals de SIR, op voorwaarde dat die en haar aangesloten leden goed blijven presteren en daadwerkelijk veilig werken en arbeidsverzuim door ongevallen en arbeidsongeschiktheid tot een minimum beperken. Tien jaar geleden schreef de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in zijn brief “In de bijna 10 jaar van haar bestaan is de SIR uitgegroeid tot een organisatie die goed in staat is normstellend op te treden en voorschriften te genereren ten aanzien van de veiligheid en gezondheid bij industriële reiniging met een
11
Promotie materiaal uit de beginjaren
12
breed draagvlak in deze branche.” In
draagvlak nog verder te vergroten.
de brochure van de Arbeidsinspectie
Als deze Arbocatalogus aan alle
uit 2006 over de arbeidsrisico’s in
inzichten van de branche voldoet,
onze branche wordt verwezen naar
dan zal de Arbeidsinspectie
de SIR handboeken. In 2009 zal
hieraan zijn goedkeur verlenen,
de Arbocatalogus uitkomen, die is
waarmee wederom de band tussen
ontstaan uit de samenwerking tussen
de belangenorganisatie SIR en de
SIR, DICA en Sito met als doel het
overheid wordt bekrachtigd.
Magazine
TOTAAL AANTAL AANGESLOTEN BEDRIJVEN
200
175 153
153
150 136 127 120
125 106 100 100
89 79
75 62 50
25
42
47
51
63
62
59
64
68
66
68
52
17
0 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Conclusie Het vak “Industriële Reiniging” heeft daarmee de status
ongevallen. Ook moeten we bij deze feestelijke
bereikt die het toekomt, namelijk van professionele
gelegenheid helaas stil staan bij de slachtoffers die er de
bedrijven en gemotiveerde werknemers die continu
afgelopen twintig jaar zijn geweest. Gelukkig zijn dat er
beseffen dat zij een risicovol vak beoefenen, maar toch
steeds minder, maar we zijn er nog niet, ons streven is
optimale resultaten weten te behalen binnen de grenzen
een absoluut veilige werkomgeving zonder ongevallen.
van de arbeidsrisico’s. De SIR en al haar medewerkers, die vaak belangeloos
De SIR dankt allen die zich de afgelopen 20 jaar
hun bijdragen leveren, zijn er trots op dat zij aan het
enorm hebben ingezet, de werkgroepleden, de
verkrijgen van deze status hebben mogen meewerken.
bestuursleden, de gecommitteerden en examinatoren,
Mede dank zijn hen is deze bedrijfstak niet alleen een
de stafmedewerkers en al die mensen die dag in dag uit
volwassen activiteit geworden maar ook een activiteit
met hoge druk unit of druk vacuüm wagen aan het werk
waarin het goed en veilig werken is.
zijn. Zonder jullie medewerking hadden we dit nooit voor elkaar gekregen!
Wij hebben veel bereikt en er samen voor gezorgd dat de industriële reiniging in een veilig kader kan worden
Jan Braber & Hans Buitendijk
uitgevoerd, dat heeft aantoonbaar geleid tot veel minder
13
INTERVIEW
ARIE ROOK:
Als 14-jarige jongen werd Arie Rook leerling van de Shellschool, en het was min of meer vanzelfsprekend dat hij daarna bij Shell in dienst zou treden. Dat was ook het geval: 41 jaar werkte hij in diverse functies bij de maatschappij. Hij was betrokken bij instructie aan collega’s, bij de nieuwbouw van plants en vooral bij de afdeling Veiligheid van Shell, locatie
Rook: “Op de afdeling Veiligheid werden we in die beginperiode vaak geconfronteerd met ongevallen, met name als het ging om hoge druk spuiten. De leidingen en de vaten van de apparatuur waarmee
Pernis. Als veiligheidskundige was hij in 1988 een van de oprichters van de SIR. Tien
rubber werd gefabriceerd, werden met hoge druk schoon gespoten, en daarbij hebben nogal wat medewerkers (vooral van aannemers) ernstig letsel opgelopen. De Arbeidsinspectie kwam dan ook geregeld langs, en Shell, een van de bedrijven
jaar geleden stopte Rook met
met een hoog verantwoordelijkheidsgehalte, was van mening dat het aantal ongevallen sterk moest
zijn werk, maar daarmee hield zijn betrokkenheid bij het vakgebied veilig werken niet
worden gereduceerd. Anno 2009, dus 20 jaar na de officiële oprichting van de SIR, kun je rustig stellen dat die doelstelling gehaald is: het aantal ongevallen is enorm teruggelopen. Een enkele keer haalt een ongeluk nog wel eens de krant of zelfs
op.
het journaal, maar in het algemeen kun je stellen dat er veilig gewerkt wordt. Het kán dus, ook in de industriële reiniging; toch een vakgebied waarin de risico’s groot zijn!”
14
Magazine
“NIEMAND KAN OM DE SIR HEEN!” Rook vertelt over de eerste beschermmaatregelen: “De
al snel drastisch.”
medewerkers droegen laarzen, maar daar spoot je met
Tien jaar geleden
de hoge druk spuit zó doorheen. Daarom werden er
stopte Rook met zijn
metalen kapjes op bevestigd, maar dat was lastig in het
werk voor Shell, maar
dragen, en ook niet afdoende. Later kwam natuurlijk
hij is nog steeds
het betere veiligheidsschoeisel (de spuitlaars), maar in
coördinator veiligheid;
die tijd moesten we nog roeien met de riemen die we
nu voor Deltalinqs,
hadden.
de federatie van de Havenondernemers-
Daarom heb ik – in samenwerking met de
vereniging Rotterdam en de EBB. Door dat werk heeft
Arbeidsinspectie – een boekje samengesteld met
hij ook nog steeds – met veel plezier – contact met de
instructies voor de mensen die met hoge druk spuiten
SIR. Het driehoekige geel-zwarte waarschuwingsbord dat
werkten. Dat gele boekje hebben we gepresenteerd aan
hij jaren geleden ontwierp, wordt nog steeds gebruikt,
de Stichting Europoort Botlek Belangen (EBB) en het
constateert hij met voldoening. “Wel jammer dat ik geen
werd met veel enthousiasme ontvangen. De EBB was
auteursrecht heb genomen op dat ontwerp. Dat had me
in die tijd nog van mening dat dit aspect van veiligheid
nog heel wat kunnen opleveren!”
geen primaire taak voor haar was (daar heeft men zich wel een beetje op verkeken, ja) en adviseerde daarom
Aandacht
de oprichting van een aparte stichting. Dat werd de SIR,
“De industriële reiniging heeft ook in technische zin een
waarvan ik secretaris werd. Vanaf het begin is een aantal
enorme ontwikkeling doorgemaakt”, vindt hij. “Het is
partijen gevraagd om mee te doen: opdrachtgevers,
nu ook mogelijk om bijvoorbeeld grote vaten te reinigen
aannemers, producenten, maar bijvoorbeeld ook
door middel van vloeistoffen, zonder dat de medewerkers
uitzendbureaus. Ook die partijen hadden immers belang
zich in het vat hoeven te begeven. Chemical cleaning
bij veilig werken.”
is ook een goed voorbeeld: dat heeft gezorgd voor veel meer veiligheid. Toch valt er nog wel wat te verbeteren
Conflicterende belangen
als het om veilig werken gaat. Als SIR-lid blijf je van alle
In het begin was het nog wel eens ‘knokken’, vertelt
nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied op de hoogte,
Rook: “De belangen waren natuurlijk nogal eens
en daar hebben alle partijen veel profijt van. Het SIR-
tegengesteld aan elkaar, maar na verloop van tijd zag
lidmaatschap verdient zichzelf dan ook ruimschoots
iedereen in dat veilig werken in het belang was van
terug.”
alle partijen. Als je goed bent in veiligheid, ben je ook
Extra aandacht verdienen naar zijn mening de hoge
goed in andere bedrijfsprocessen; dat is mijn stellige
druk spuiten die bij bouwmarkten en doe-het-zelfzaken
overtuiging.”
worden verkocht: “Voor industriële reiniging worden –
Het gele boekje van Arie Rook c.s. groeide uit tot het
terecht – strenge normen gehanteerd. Sommige soorten
eerste SIR-handboek, en al snel was het voor aannemers
hoge druk apparatuur kunnen door elke willekeurige
moeilijk om een contract te krijgen als ze zich niet
consument worden aangeschaft, en kunnen ook wel
aantoonbaar aan de SIR-richtlijnen hielden. Daarbij ging
degelijk vervelende verwondingen veroorzaken. Het zou
het dan niet alleen om de opleiding van de medewerkers
goed zijn als daar ook wat meer aandacht voor kwam!”
maar ook om de procedures en de eisen die aan de apparatuur gesteld worden. De Arbeidsinspectie steunde die ontwikkeling volop, want het aantal ongevallen daalde
15
INTERVIEW
FRITS VAN DER KAMP:
Zijn werk voor de SIR bracht hem naar allerlei plaatsen, zelfs naar Curaçao, waar hij samen met Gerard Verberne betrokken was bij de instructie en examinering van SIRcursisten. Frits van der Kamp (nu 76) denkt dan ook met veel plezier terug aan de periode van 10 jaar waarin
“Ik was toen al 28 jaar werkzaam bij Shell, en ik werkte in die tijd op de locatie Pernis. In die tijd nam het industriële reinigingswerk een grote vlucht. De hoge druk units werden met grotere pompen uitgerust, waardoor steeds grotere drukken gehaald werden. Daardoor nam ook
hij voor de SIR werkzaam was. Zijn herinneringen aan de beginperiode waarin al
het aantal ongevallen toe. Ach, iedereen deed maar wat. Er was ook nog maar heel weinig aandacht voor beschermende kleding, en veel mensen hebben behoorlijke verwondingen opgelopen. De directie van Shell was daar erg ongelukkig mee, en gaf aan de afdeling Veiligheid de opdracht om het aantal ongevallen met hoge druk reiniging terug te
het pionierswerk nog moest
dringen. Samen met Arie Rook heb ik toen een aantal bijeenkomsten georganiseerd over hoge druk vloeistof reiniging. Er heeft heel wat
beginnen, gaan in dat verband terug tot 1983.
overleg plaatsgevonden met de contractors die werkzaam waren op het Shell terrein, met de Arbeidsinspectie, maar ook met de leverancier van de hoge druk materialen. De voorschriften die aan de hand van dat overleg zijn vastgesteld, golden voor iedereen die werkzaam was op het terrein van Shell. De voorschriften vormden de basis voor het Handboek Hoge Druk Vloeistof Reiniging, waarin bijvoorbeeld werd vastgelegd dat de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen moesten worden gedragen.”
Nog meer voorschriften “In 1985 werd verplicht gesteld dat markeringen op slangen werden aangebracht op 50 centimeter van het uiteinde, en toen werd ook de lengte van het spuitpistool op 75 centimeter gebracht. Het geel-zwarte lint waarmee de spuitlocatie werd afgezet, deed zijn intrede, net als het waarschuwingsbord dat door Arie Rook was ontworpen. Ook werden
16
Magazine
ZAG PIONIERSWERK UITGROEIEN TOT PROFESSIONELE ORGANISATIE nieuwe spuitlaarzen ingevoerd, nadat ze waren getest.
door de firma Arfaz in Spijkenisse. Natuurlijk werden de
Twee jaar later werd het EP-pistool geïntroduceerd met
eerste certificaten feestelijk uitgereikt. Ook in die tijd
de mechanische afsluitklep. Het pistool moest voldoen
waren er al veel medewerkers die de Nederlandse taal
aan een groot aantal veiligheidseisen. Er is ook nog
onvoldoende beheersten, en voor hen hebben we een
gesproken over een zogenaamd twee-handenpistool.
mondeling examen opgesteld. Dat werkte.”
Dat bleek na een heel intensieve discussie geen enkele toegevoegde waarde te hebben. Het kon zelfs gevaarlijk zijn! Daarom is in goed overleg besloten om het niet in gebruik te nemen. Alle voorschriften die op basis van de gemaakte afspraken zijn vastgelegd, werden opgenomen in het handboek, dat Shell verstrekte aan de aannemers. Dat was natuurlijk positief, maar het betekende ook dat het handboek in feite te weinig betrokkenen bereikte. Daarom heeft de Veiligheidsraad van Shell – na een uitvoerige presentatie die ik voor de Raad gegeven heb – besloten om de gegevens beschikbaar te stellen aan de EBB. Die ging het handboek in september 1987 uitgeven, voorzien van een nieuw omslag mét EBB-logo.”
‘Uniek’ “De samenstelling van de SIR kun je rustig uniek noemen. Opdrachtgevers, reinigingsbedrijven, leveranciers, opleiders en uitzendbureaus; samen hebben ze in mei 1988 tijdens de Maintenance Beurs in Ahoy’ de SIR opgericht. De notariële bekrachtiging vond
In 1998 ging Van der Kamp met pensioen. Zijn functie
plaats op 28 februari 1989.
als Hoofd Examenbureau legde hij op 1 mei van dat jaar
Je hebt natuurlijk niets aan instructies als je niet zeker
neer. De handboeken die de SIR uitgaf, zijn in die tijd
weet dat die ook opgevolgd worden. Daarom werden
voortdurend vernieuwd, en dat gebeurt nog steeds. Het
cursussen georganiseerd, en daarbij hoorden examens
oud-Hoofd Examenbureau: “Ik zou ieder bedrijf dat in
en certificaten. Omdat ik al betrokken was bij het
deze branche werkzaam is, het advies geven om lid te
opstellen van het handboek en bij de cursussen, werd
worden van de SIR. Als er dan iets gebeurt (en je werkt
me gevraagd om Hoofd Examenbureau te worden. In
volgens de SIR-richtlijnen), weet je zeker dat de SIR
het begin waren de deelnemers niet erg enthousiast:
achter je staat.”
ze moesten de theorie leren en dat was voor een aantal
Hij had in 1983 overigens geen idee dat het pionierswerk
van hen een probleem. Het waren goede medewerkers,
zou uitgroeien tot zo’n professionele organisatie: “Dat
maar studeren was niet aan iedereen besteed. Tja, en
heeft me wel verbaasd, ja. En ook dat de SIR zo’n grote
alleen degenen die het theoriegedeelte hadden gehaald,
uitstraling heeft gekregen naar de ons omringende
mochten opgaan voor het praktijkonderdeel. Het eerste
landen. Die invloed is onmiskenbaar, en dat is natuurlijk
examen vond plaats in 1989. Het was aangevraagd
fantastisch.”
17
DE SIR IN CIJFERS Aangesloten bedrijven Bij het initiatief tot de oprichting van de SIR in 1988 waren 17 bedrijven betrokken. Maar al snel na de oprichting liep dit aantal op tot 42 aangesloten bedrijven aan het eind van 1989. In de loop der jaren is de ontwikkeling en de groei van de SIR in golfbewegingen te zien van peuter naar kleuter naar puber en zo langzamerhand naar de volwassenheid van vandaag de dag. In de statistiek is te zien dat de groei zich vanaf de oprichting heeft voorgedaan in alle categorieën bedrijven. De meest actuele lijst van aangesloten bedrijven per februari 2009 staat op pagina 25 per categorie weergegeven. AANGESLOTEN BEDRIJVEN OPDRACHTGEVERS NEDERLAND BELGIE LANDEN BUITEN BENELUX REINIGINGSBEDRIJVEN NEDERLAND BELGIE LANDEN BUITEN BENELUX
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 12-2 3 7 7 8 10 11 9 9 10 12 12 12 14 19 21 20 21 21 21 22 24 23 3 7 7 8 10 11 9 9 10 12 12 12 14 19 21 19 19 19 19 19 21 20 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 2 2 3 3 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 10 0 0
24 24 0 0
24 24 0 0
25 25 0 0
27 27 0 0
32 32 0 0
30 30 0 0
32 32 0 0
31 31 0 0
30 30 0 0
34 34 0 0
31 31 0 0
34 32 0 2
37 35 0 2
43 40 1 2
51 40 7 4
51 40 8 3
59 44 11 4
65 51 11 3
67 52 12 3
73 54 14 5
73 55 14 4
FABRIKANTEN-LEVERANCIERS NEDERLAND BELGIE LANDEN BUITEN BENELUX
3 3 0 0
7 7 0 0
10 10 0 0
12 12 0 0
10 10 0 0
10 10 0 0
12 11 1 0
11 10 1 0
10 10 0 0
15 15 0 0
15 15 0 0
16 16 0 0
14 14 0 0
15 15 0 0
18 16 2 0
20 17 3 0
27 21 6 0
31 23 7 1
29 22 6 1
35 27 7 1
41 32 8 1
42 32 8 2
OPLEIDINGSINSTITUTEN NEDERLAND BELGIE LANDEN BUITEN BENELUX
0 0 0 0
2 2 0 0
4 4 0 0
4 4 0 0
3 3 0 0
6 6 0 0
8 7 1 0
7 6 1 0
5 5 0 0
6 6 0 0
6 6 0 0
6 6 0 0
5 5 0 0
5 5 0 0
4 4 0 0
4 4 0 0
5 5 0 0
7 7 0 0
9 9 0 0
8 8 0 0
9 9 0 0
9 9 0 0
UITZENDBUREAU'S NEDERLAND BELGIE LANDEN BUITEN BENELUX
1 1 0 0
2 2 0 0
2 2 0 0
2 2 0 0
2 2 0 0
3 3 0 0
4 3 1 0
3 2 1 0
3 2 1 0
1 1 0 0
1 1 0 0
1 1 0 0
1 1 0 0
1 1 0 0
3 3 0 0
3 3 0 0
2 2 0 0
2 2 0 0
3 3 0 0
4 4 0 0
6 6 0 0
6 6 0 0
SUBTOTAAL NEDERLAND SUBTOTAAL BELGIE SUBTOTAAL OVERIGE LANDEN
17 0 0
42 0 0
47 0 0
51 0 0
52 0 0
62 0 0
60 3 0
59 3 0
58 1 0
64 0 0
68 0 0
66 0 0
66 0 2
77 0 2
84 3 2
84 10 4
87 16 3
TOTAAL
17
42
47
51
52
62
63
62
59
64
68
66
68
79
89 100 106 120 127 136 153 153
95 104 110 122 122 20 19 22 25 25 5 4 4 6 6
Examens In de beginperiode van de SIR waren dat alleen de examens voor de Hoge Druk Spuiters en Machinisten. Vanaf 2003 zijn daar de examens voor de Senior Hoge Druk Machinist en de Hoge Druk Keurmeester bijgekomen. Vanaf 1997 worden ook de examens Druk Vacuüm Machinist afgenomen. Vanaf 2003 zijn er ook de examens voor de Senior Druk Vacuüm Machinist bijgeko-
18
Magazine
men. Sinds 2008 zijn er ook de examens voor de Druk
2000 is de groei tot op heden stevig doorgezet.
Vacuüm Keurmeester die bij de erkende keuringsinstan-
De vergroting van het aantal vakgebieden heeft ook hier-
ties de keuringen en testen van de druk vacuüm appara-
aan bijgedragen. In de loop der jaren is het aantal geldi-
tuur uitvoeren.
ge certificaten en daarmee de vakbekwaamheid in onze branche sterk gegroeid.
Het volgende vakgebied waarvoor examens zijn ontwik-
De statistieken geven een goed inzicht waar deze ontwik-
keld is het chemisch-technisch reinigen en vanaf 1999
kelingen zich hebben voorgedaan.
worden de examens Chemisch-Technisch Operator afgeAANTAL EXAMENS EN EXAMENMOMENTEN
nomen.
Examens
Examenmomenten
500
Tot slot is adembescherming de jongste loot aan de
450
boom. De examens Adembescherming B en C worden
400
ook vanaf 2003 afgenomen. De groei was de eerste jaren
350
in onze branche die regelmatig onder adembescherming
377 334 290
300 aantal
enorm en stabiliseert zich nu op het aantal medewerkers
465
250
230 209
202
200
moeten werken.
254
252
150
129 105
100
Een bijzondere ontwikkeling waren de examens
50
Toezichthouder voor Hoge Druk Vloeistof Reinigen,
39
78
63
48
0 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Druk Vacuüm Reinigen, Chemisch-Technisch Reinigen. TOTAAL AANTAL EXAMENKANDIDATEN
Sinds 2008 bestaat ook het examen Toezichthouder
4000
Adembescherming. Doordat opdrachtgevende indu-
3529 3500
strieën zich steeds meer tot hun kernactiviteiten gingen
3000
behoefte om voor supervisors, werkvoorbereiders, plan-
2500
ners, reinigingscoördinatoren en dergelijke een opleiding
aantal
terugtrekken, ontstond er eind jaren ‘90 bij hen de
en examen op te zetten. Hiermee konden deze functio-
3249 3018 2816
2321 2041
2000
1500
narissen een goed beeld krijgen van de risico’s die de
1413
1402
2001
2002
1134 1000
werkzaamheden met zich meebrachten en waarmee zij
882
850
800
1994
1995
1996
879
919
1997
1998
969
500
rekening moesten houden. Ook hier is een gestadige groei van de examens te zien.
0 1999
2000
2003
2004
2005
5.395 5.156 5.000
afgenomen. Hiermee wordt ingespeeld op de behoefte
4.538
van de bedrijven en zo kunnen de inspanningen, de tijds-
3.845
4.000
aantal
besteding en de kosten voor examens tot een minimum
3.151 3.000
2.701 2.199
Voor de eeuwwisseling was er al een behoorlijke groei in
2008
6.000
schillende examens tegelijkertijd op één locatie worden
Geldige certificaten
2007
TOTAAL AANTAL GELDIGE SIR CERTIFICATEN
Bij de examens is ook te zien dat er steeds vaker ver-
worden beperkt.
2006
2.000
1.700 1.377
1.294
1997
1998
2.389
1.915
1.000
het aantal examens en examenkandidaten, maar vanaf 0 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
19
INTERVIEW
ARMANDO LEETZ:
Jarenlang was Armando Leetz (78) docent van opleidingen in de industriële reiniging, en hij heeft ook een groot aantal examens afgenomen. Contact met de SIR is er nog steeds, hoewel Leetz in 1995 gestopt is met zijn werk. Hij is nog steeds een enthousiast pleitbezorger voor de educatieactiviteiten van de SIR: “Het lidmaatschap van de SIR betekent dat je over alle noodzakelijke actuele informatie beschikt.“
In totaal werkte Leetz, die afkomstig is van de Nederlandse Antillen, zo’n 25 jaar voor Arfaz Industriële Reiniging, dat later (als Vendex-onderdeel) verder ging als CORD. Tien jaar lang was hij adjunct-directeur van het bedrijf, dat voornamelijk werkzaam was in de petrochemische industrie in Europoort/
20
Magazine
“UP TO DATE DANKZIJ DE SIR” Botlek, en ook daarbuiten. Shell was
zelf al begonnen met het ontwikkelen
hoge druk pistolen zijn voorzien van
de grootste opdrachtgever van Arfaz.
van instructies, die later werden
zeer geavanceerde veiligheden en
Leetz vertelt: “Medio jaren 80 was de
gebundeld tot cursussen. Aannemers,
borgmechanismen. Dat zorgt voor
industriële reiniging – mede dankzij
opdrachtgevers en vertegenwoordigers
extra veiligheid. Medewerkers die een
de toegenomen activiteiten in de
uit andere branches (zoals
opleiding volgen en de instructies
petrochemie – sterk in opkomst. Het
leveranciers en producenten) hebben
nauwkeurig opvolgen, kunnen
aantal ongevallen steeg evenredig,
toen samen de SIR opgericht. Een van
hun werk op een heel veilige wijze
want veilig werken met hoge druk
de grote stimulators waar het Arfaz
uitvoeren.
stond nog in de kinderschoenen.
betrof, was Shell, dat een belangrijke
De werkwijze van de SIR trok ook
Steeds meer bedrijven gingen inzien
bijdrage heeft geleverd. Bij de SIR
de aandacht van buitenlandse
dat het van groot belang was dat de
begonnen we met het combineren
ondernemingen. Dat is eigenlijk
medewerkers veilig met de apparatuur
van cursussen die al door een aantal
vanzelfsprekend: ook in andere landen
omgingen, maar het aantal hoge druk
bedrijven waren ontwikkeld, en dat
kwam steeds meer aandacht voor
spuiters die ernstige verwondingen
heeft geleid tot het ontstaan van een
veilig werken. De handboeken die op
aan hun voeten opliepen, was groot.
aantal handboeken voor de diverse
die manier zijn ontwikkeld, zijn later
Ga maar na: er werd gespoten met
disciplines van industriële reiniging.”
dan ook in het Engels, Frans en Duits
apparaten met een bereik van 500
vertaald. Momenteel kun je rustig
tot 1000 bar; en later zelfs van 4000
Professionalisering
stellen dat alle bekende bedrijven
bar. Een kleine onvoorzichtigheid kon
In de jaren dat hij actief was voor de
in deze branche lid zijn van de SIR.
al leiden tot dodelijke ongevallen.
SIR heeft Leetz de organisatie sterk
We zagen ook al heel snel dat SIR-
Gelukkig was het niet altijd zo ernstig,
zien professionaliseren. “In het begin
gecertificeerde bedrijven de voorkeur
maar er zijn veel mensen die blijvend
zijn commissies opgericht, die de
kregen boven hun niet-gecertificeerde
letsel hebben opgelopen, bijvoorbeeld
aangedragen onderwerpen verder
branchegenoten. Dat is heel
doordat ze in hun dijbeen of voet
uitwerkten. Dan ging het niet alleen
verklaarbaar: als je niet aangesloten
spoten.
om hoge druk reiniging, maar ook
bent bij de SIR, heb je altijd een
Grote maatschappijen als Shell
om zaken als adembescherming en
lacune op het gebied van veiligheid.
en Esso ontwikkelden een streng
druk/vacuüm techniek. Er werd heel
Je gaat op den duur achterlopen,
veiligheidsbeleid, waarin de eisen
goed naar onze voorstellen geluisterd,
en dat wil natuurlijk geen enkele
nauwkeurig waren omschreven, en
en dat was natuurlijk ook belangrijk.
ondernemer.”
ook de aannemers wilden er wel op
Als een bedrijf onvoldoende inbreng
De SIR heeft het goed gedaan, vindt
toezien dat hun medewerkers op een
heeft, is de kans groot dat het al snel
Leetz: “De actuele ontwikkelingen
veilige manier met de apparatuur
afhaakt. De cursussen en examens
worden op de voet gevolgd. Dat was
konden omgaan. De grote concerns
zijn in de loop der jaren steeds
al zo in mijn tijd, en ik zie dat het
werkten voornamelijk met aannemers,
verder geperfectioneerd, en hetzelfde
nog steeds het geval is. Zelf ben ik
maar bij ongevallen stond natuurlijk
geldt voor de techniek zelf. Het vak
ook nog steeds betrokken bij het
al snel de Arbeidsinspectie bij hen op
industriële reiniging heeft een enorme
onderwerp ‘veilig werken’, en wat mij
de stoep. Ook voor de opdrachtgevers
vlucht genomen, en de technieken die
betreft kan de slogan van de SIR kort
was het dus van belang dat er veilig
nu gebruikt worden, zijn niet meer te
maar krachtig zijn: Met SIR minder
gewerkt werd.
vergelijken met die uit de beginjaren.
ongelukken!”
Ook Arfaz hechtte veel waarde
Om een voorbeeld te noemen: de
aan veiligheid. Daarom zijn de
hoge druk pompen hebben nu
aannemers en ook Arfaz indertijd
feilloos werkende noodstoppen en
21
INTERVIEW
HUGO PEETERS: Peeters: “Wij zijn gespecialiseerd in een
De havens van Rotterdam
aantal vormen van industriële reiniging
en Antwerpen zijn in veel
(druk/vacuüm reiniging, hoge druk reiniging en
opzichten elkaars concurrent,
chemisch-technische
maar er wordt ook op sommige
reiniging). In België zijn we trendsetter en martktleider
terreinen samengewerkt. En
in dat vakgebied: in 1993 behaalden we het General
soms groeit er iets moois
Safety Approval certificaat en in 1996 de VCA- en ISO
uit die samenwerking. Dat
9001-certificaten voor al
blijkt uit het relaas van Hugo
onze werkzaamheden. We hebben ook een bedrijf
Peeters, directeur van Peeters OIW (Openbare en Industriële
dat zich bezighoudt met oppervlaktebehandeling, en de jongste loot aan de stam is een bedrijf in rioolinspectie en -renovatie, dat twee jaar geleden werd verzelfstandigd.
Werken) te Herentals (België).
Onze klanten zijn vergelijkbaar met die van de bedrijven die bij de SIR zijn aangesloten, dus het was vrij logisch dat ook in België een
Het bedrijf, dat door zijn vader in 1955 werd opgericht, begon in 1968 met industriële
brancheorganisatie werd opgericht: Industrial Cleaning Belgium (ICB). Na een uitvoerige discussie over doelstellingen, normen en waarden hebben de SIR en de ICB besloten elkaars examens te gaan erkennen en vervolgens de examens en reglementen van beide organisaties samen te voegen. Uiteindelijk is de ICB opgegaan in de SIR. Ten tijde van dat
reiniging. BASF en Bayer zijn al die tijd al klant van Peeters OIW, dat tot de snelst
samengaan heeft onze directeur ook nog even in het Dagelijks Bestuur gezeten.” Peeters OIW doet het goed als het gaat om het voorkómen van ongevallen: elk jaar wordt de arbeidsproductiviteit vergroot, terwijl het aantal ongevallen steeds verder wordt verkleind. Peeters geeft aan dat
groeiende bedrijven in de regio
het bedrijf daarmee in gaat tegen de nationale trend: volgens hem blijft het aantal ongevallen in de industriële reiniging in België stijgen. Er is
Antwerpen behoort. Er zijn ook vestigingen in Grâce-Hollogne (België), Geleen en Rotterdam.
22
dus bij de zuiderburen nog veel werk aan de winkel voor de SIR, die ook steeds meer leden in België verwelkomt.
Magazine
“HET GAAT OM VEILIGHEIDSBEWUSTZIJN” Voordelen
zijn. Je moet oppassen dat een ogenschijnlijke – vaak
De voordelen van een organisatie als de SIR zijn groot,
kleine – verbetering niet leidt tot meer risico’s op andere
vindt Peeters. “De uniformiteit van regels en normen
terreinen. Dan span je het paard natuurlijk achter de
maakt het voor bedrijven een stuk makkelijker werken.
wagen. Dat geldt vooral voor het veralgemenen van
Bovendien krijg je als SIR-lid heel veel informatie
technische aanpassingen: dat kan nadelig uitpakken.”
over veilig werken. Er is geregeld overleg over de optimale aanpak van de werkzaamheden, over de juiste
Begrijpelijk en overzichtelijk
materiaalkeuze, over persoonlijke beschermingsmiddelen
Veiligheidsbewustzijn, daar gaat het volgens Peeters
en over de opleidingen en examens. En áls zich al eens
om: “Er zijn nog altijd bedrijven die dat geen punt
een ongeval voordoet, is dat voor alle aangesloten
van aandacht vinden. Gelukkig zie je dat zij nog maar
bedrijven – én hun wereldwijde netwerk – weer een
sporadisch werk krijgen, en al helemaal niet van grote
leermoment. De SIR-regels zijn in de loop der jaren
opdrachtgevers die wél hun verantwoordelijkheid
geëvolueerd tot de norm, en ieder bedrijf dat zichzelf
nemen. Dat is een goede zaak. Ik denk dat bedrijven
respecteert, houdt zich daaraan. De SIR heeft in mijn
die zich niet bij de SIR willen aansluiten, geen echte
optiek een belangrijke taak als ‘supervisor’: zij zorgt
veiligheidsbeleving hebben. Wellicht denken deze
ervoor dat de richtlijnen in de verschillende branches
ondernemers ook dat het lidmaatschap veel extra
actueel blijven. Het is dus van belang om de vinger aan
activiteiten met zich meebrengt; dat het lastig is om te
de pols te houden. Je kunt nooit zeggen: ‘Nu zijn we er’.
voldoen aan de richtlijnen. Dat is zeker niet het geval.
Voortdurend moeten zaken worden bijgesteld. Overigens
Sterker nog: tegenover deze geringe inspanning staat al
denk ik niet dat er nog grote verbeteringen mogelijk
heel snel het resultaat van toegenomen veiligheid.”
zijn: het gaat veelal om het vasthouden van het bereikte
De SIR moet ook waakzaam blijven waar het de eigen
niveau, en soms om nog verdere verfijning van normen
richtlijnen betreft, stelt hij. “De man (of vrouw, maar
en richtlijnen.”
die is zeldzaam in onze branche) die het werk moet
Hij waarschuwt voor al te grote aanpasingen: “We
uitvoeren, moet het allemaal wel kunnen overzien. De
zijn nu op een punt aangekomen dat we goed moeten
richtlijnen moeten overzichtelijk en begrijpelijk blijven;
nadenken of grote veranderingen nog wel wenselijk
dat is in het belang van alle betrokkenen.”
23
HOE WERKT DE SIR BELEIDSVERKLARING In 1996 is de SIR Beleidsverklaring tot stand gekomen. Niet zonder slag of stoot overigens, want in SIR verband zijn er indringende discussies over de inhoud geweest en zelfs juristen hebben de tekst gecontroleerd en bekeken of deze niet strijdig is met nationale en internationale wetten. Het doel van de Beleidsverklaring is dat de directie van een bedrijf dat zich bij de SIR wil aansluiten, doordrongen is van de doelstellingen van de SIR en dat het bedrijf die doelstellingen - letterlijk - onderschrijft. Daarna verwachten de SIR en de bij de SIR aangesloten bedrijven dat zij het “denken” omzetten in “doen” en daadwerkelijk meewerken aan veilig werken in hun bedrijf en in onze industriële reinigingsbranche. In een persbericht van de SIR van 5 december 1996 staat onder andere: “Hiermee geeft de bedrijfstak aan dat zij zelf in goed onderling overleg wil zorgen voor adequate afspraken over veiligheid bij industriële reiniging. Met de invoering van deze Beleidsverklaring wordt een verdergaande naleving van de opgestelde veiligheidsmaatregelen nagestreefd.” Deze woorden hebben anno 2009 nog steeds een hoog realiteitsgehalte. Bovendien past dit volledig bij de terugtredende overheid die zelfregulering in een branche stimuleert.
24
Magazine
AANGESLOTEN BEDRIJVEN FABRIKANTEN / LEVERANCIERS ACC-Team B.V. Amphitec B.V. Antecho B.V.B.A. AT Cleaning Systems Baggerman B.V. Bakker & Co B.V. Bekker LaGram B.V. Betaflex B.V. BPC International B.V.B.A. DEHA Engineering DiBO N.V. Dijkstra RRM B.V. Doornbos Equipment Ebag Trucks Utrecht B.V. ERIKS aandrijftechniek Flexion B.V. G.J.K. Techniek Henny van Ommeren B.V. HONOR Hulpverlenings- & Reddingstechniek B.V. Hydromeka N.V. HyTech B.V. Indurein Supply B.V. IPSAM TECHNOLOGY N.V. Jetstream Europe Ltd. Kenis Service B.V.B.A. Kluytmans Service B.V. Koks Group Ligthart Milieutechniek B.V. Machinefabriek Naaktgeboren Rotterdam B.V. Mees van den Brink B.V. Peinemann Equipment B.V. Provi B.V. Ryzolin Handelsonderneming Schotting V.O.F. Stokota N.V. Trident Safety Services Tristar Industries Nederland B.V. Vandeputte Safety B.V. Van Spelden Reparatie B.V. Vemoflex N.V. Vos Indu Service Waterkracht B.V. Z-Air OPDRACHTGEVERS Aircraft Fuel Supply B.V. Akzo Nobel Industrial Chemicals B.V. BASF Antwerpen N.V. BP Raffinaderij Rotterdam B.V. Corus Staal B.V. DOW Benelux N.V. DSM Manufacturing Center B.V. Essent Energie B.V.
ExxonMobil Refinery B.V. Fina Antwerp Olefins N.V. Hexion Specialty Chemicals B.V. Huntsman Holland B.V. Nederlandse Aardolie Maatschappij B.V. Nuon Power Generation B.V. SABIC Innovative Plastics B.V. SABIC Petrochemicals B.V. Shell Nederland Raffinaderij / Chemie B.V. Shin-Etsu PVC B.V. TEAM Terminal B.V. ThermPhos International B.V. Total Raffinaderij Antwerpen N.V. Total Raffinaderij Nederland N.V. Yara Sluiskil B.V. REINIGINGSBEDRIJVEN AB Clean Helmond B.V. ACI Reiniging & Onderhoud B.V. Van Alphen B.V. Altena Cleaning B.V. Atlantic Waste Solutions AVR-Industrial Services B.V. BJ Process and Pipeline Services B.V. Blygold Nederland B.V. Braspenning B.V. Buchen Industrial Services N.V. Buchen-UmweltService GmbH Bukom Service B.V. Conservator Scheeps- en Industrieel Onderhoud B.V. Straalbedrijf Gebr. Cuijpers B.V. Delta Milieu B.V. Enigma Nederland B.V. Etics B.V. Europoort Industrie Diensten B.V. Excelsum Industrie Diensten B.V. Frama B.V. GMB Rioleringstechnieken B.V. Hago food & industry A. Hak Industrial Services B.V. Van Hamburg Cleaning B.V. HCG Industrial Cleaning Helma Reinigingsdienst B.V. Henskes Schilder- en Straalbedrijf B.V. Hertel B.V. Hompert-Renes B.V. HRW Logistics & Industrial Services B.V. Hydro Cleaning International N.V. IBKA A/S JETset Hydro Technics B.V. Jos Hofkens HIG B.V. JPB Industrial Services Stadskanaal B.V. Katoen Natie Truck & Trailer Service
Koppenol Industrial Services G. Kruk Reiniging B.V. Marine and Industrial Cleaning N.V. Marine and Offshore Protection & Preservation Milieu Cleaning Services B.V. Mourik N.V. Mourik Services B.V. Naucon Industrial Cleaning B.V. Straal- en schildersbedrijf Muehlhan B.V. Netmobiel B.V.B.A. OCS Nederland B.V. Ond. V. Peeters O.I.W. N.V. Peeters Botlek B.V. Peeters Limburg B.V. Peeters-Waterjet B.V. A. de Reus Aannemersbedrijf B.V. Reym B.V. Rimato B.V. Johann Rohrer Netherlands B.V. Rohrer B.V.B.A. Belgium Romarco N.V. Romaro Schoonmaakgroep SHANKS Vlaanderen N.V. Siverma S.A. Smet Jet N.V. Special Techn. Services Company Ltd. Storm Industriediensten Velsen B.V. Teeuwissen Rioolreiniging B.V. Thermo-Clean N.V. UHP Systems B.V. Vecom Group B.V. Veolia Umweltservice Industr.-Reinig. GmbH & Co KG Aannemingsbedrijf H. Verwater & Zn B.V. Aannemingsbedrijf Verwater Belgium N.V. Wenau Transport & Cleaning B.V. OPLEIDINGSINSTITUTEN BEST Opleidingen B.V. DERC Adviesgroep B.V. FALCK RISC MIT B.V. Rooijen Opleidingen & Consultancy B.V. SAFEX Certificatie SAIO B.V. Struktief V.O.F. Training & Cursus Centrum B.V. UITZENDBUREAUS Europoort Uitzendbureau Sari International B.V. TCC-Hoogvliet B.V. VTU People Uitzendbureau Zuidgeest
25
INTERVIEW
JAN BOUWHUIS
Een organisatie die zich verder wil professionaliseren, heeft behoefte aan een goede coördinator. Dat vonden ook de initiatiefnemers van de SIR. Immers: enthousiasme was er genoeg, maar de samenhang ontbrak nog. In ir. Jan Bouwhuis (75) trad na zijn studie Technische Natuurkunde in dienst
Jan Bouwhuis vond de SIR een bevlogen en ervaren manager: in 1993 begon Bouwhuis zijn
van Shell, en vloog vele jaren voor dat concern de wereld rond. Vijf jaar was hij gestationeerd bij Shell Pernis, en de laatste jaren voor zijn pensionering werkte hij op het hoofdkantoor te Den Haag. Eenmaal met pensioen had hij nog voldoende energie om zijn schouders te zetten onder een – voor hem – nieuw project: het management van de SIR.
werk als directeur van de SIR.
“Ik neem aan dat ik daarvoor gevraagd ben vanwege mijn Shellachtergrond: mijn werkgever was een van de initiators van de SIR, want Shell hechtte veel waarde aan veiligheid. Bij mijn kennismaking met de stichting zag ik direct dat die zeker levensvatbaar was”, vertelt hij. “Een groot aantal bedrijven leverde belangeloos medewerking, en ik ondervond overal heel veel enthousiasme. En ook deskundigheid: ik was elke keer weer aangenaam verrast door de positieve, deskundige houding die ik bij de bedrijven aantrof. Alle partijen wilden zich inzetten om het aantal bedrijfsongevallen in de industriële reiniging terug te dringen. “ Om zich te oriënteren, bezocht de nieuwe directeur de aangesloten bedrijven. “Ik wilde graag heel nauw betrokken zijn bij hun activiteiten”, zegt hij. “Alleen op die manier kun je ideeën en problemen hanteerbaar maken. Ik zag het als mijn belangrijkste taak om een coherent geheel te maken van de diverse ervaringen en meningen. Dat was niet altijd even makkelijk: de belangen waren vaak tegengesteld aan elkaar, en niet iedereen kon zich herkennen in de voorstellen die over tafel gingen. Lang niet alle ondernemers hadden een juist beeld van de werkelijke situatie. Sommigen van hen vreesden voor hun concurrentiepositie omdat hun dienstverlening wellicht duurder zou worden: ze moesten medewerkers laten opleiden en dat kostte geld. Anderzijds ging er veel tijd in zitten
26
Magazine
GING VOOR EENHEID IN DE SIR-ORGANISATIE
om opdrachtgevers te overtuigen van het nut van
in feite gevormd door een heel klein aantal bedrijven.
gezamenlijk vast te stellen veiligheidsmaatregelen. Ze
Dat moesten er snel méér worden, vond Bouwhuis.
waren niet altijd meteen bereid om geld uit te geven aan
Hij motiveerde de SIR-bedrijven om ambassadeur
– voor hen moeilijk zichtbare – veiligheidsmaatregelen.
van de organisatie te worden en andere ondernemers
Het bestuur van de SIR is samengesteld uit
te stimuleren om ook die stap te zetten. Aannemers
vertegenwoordigers van verschillende categorieën
adviseerde hij om hun opdrachtgevers op het spoor van
bedrijven, en om de noodzakelijke eenheid te smeden,
de SIR te zetten, vaak met succes. Hij had de tijdgeest
heb je een buitenstaander nodig die alle partijen bij
mee: “Er kwam ook maatschappelijk steeds meer kritiek
elkaar brengt.”
op de bedrijfsongevallen. Dat hielp om het management
De ervaren manager Bouwhuis slaagde in zijn missie: bij
meer veiligheidsbewustzijn bij te brengen. Een probleem
zijn afscheid in 1997 was er geen twijfel meer mogelijk.
daarbij is dat er veel doorstroming is in het management
Alle partijen stonden achter de uitgangspunten van de
van de opdrachtgevers: de SIR heeft dan ook als taak om
SIR; de eenheid waar Bouwhuis naar streefde, was tot
de bedrijven alert te houden.”
stand gekomen. “We hebben een goede organisatie
De groeiende organisatie had behoefte aan een eigen
neergezet, maar dat was voor een groot deel te danken
informatieblad: dat werd SIRculair, dat in 1995 voor
aan de inzet van de SIR-leden”, zegt hij; bescheiden
het eerst uitkwam. Bij die gelegenheid stelde Bouwhuis
maar met gepaste trots.
dat het een goede zaak zou zijn als alle deelnemende bedrijven minimaal één medewerker beschikbaar zouden
Acquisitie
stellen voor de SIR-activiteiten. “Alleen lid zijn is naar
Met de technische aspecten van het vak industriële
mijn overtuiging niet genoeg”, stelt hij. “Je moet je
reiniging hield Bouwhuis zich niet bezig, en ook niet
als bedrijf ook daadwerkelijk willen inzetten om de
met de veiligheidsmaatregelen. Zijn taken lagen op
doelstellingen te behalen. Dat besef is tegenwoordig
het gebied van coördinatie en motivatie én van PR en
goed herkenbaar bij de bedrijven.
acquisitie. Immers: lang niet alle bedrijven die te maken
Veiligheid zoals nagestreefd en ondersteund door de
hebben met industriële reiniging, waren – en zijn –
SIR, maakt deel uit van duurzaam en maatschappelijk
aangesloten bij de SIR. In het begin werd de organisatie
verantwoord ondernemen.”
27
INTERVIEW
HERMAN POST: voornamelijk aan omdat ik daardoor dichter bij het vuur zou komen te zitten m.b.t. informatie die van toepassing zou kunnen zijn voor het werk dat ik deed.
Welke SIR-examens neem je af? Ik neem examens af in alle disciplines, behalve Adembescherming.
Hoe vaak examineer je voor de SIR? Gemiddeld zo’n tien keer per jaar.
Vertel eens kort iets over jezelf. We zijn op bezoek bij Herman Post in Beverwijk om hem wat vragen te stellen over de jaren dat hij als examinator werkzaam is.
Ik ben getrouwd en heb drie kinderen, een dochter van 16 jaar en een tweeling, twee jongens van 14 jaar. Mijn grootste hobby’s zijn motorrijden, muscle cars en watersport, met name zeilen. Na de LTS elektrotechniek heb ik zes jaar bij de mariniers gezeten als KVV (Kort Verband Vrijwilliger). Hierna heb ik een opleiding tot stuurman gevolgd. In 1987 begon ik bij Reym als hoge druk spuiter. Met eigen inzet en opleidingen ben ik doorgegroeid tot MVK’er binnen Reym. In de wintermaanden geef ik voornamelijk les in de SIRdisciplines, hoge druk, druk vacuüm en adembescherming, VCA en het werken met onze wagens.
Hoe ben je op het idee gekomen om je op te geven als examinator bij de SIR? Ik ben gevraagd door Harry Meek, een oud examinator bij de SIR die ging stoppen. In die tijd gaf ik al les als hobby. Op 19 december 1997 ben ik op gesprek geweest bij Frits van der Kamp en Jan Braber. Ik nam de job
28
Kun je uitleggen wat de gang van zaken is bij een SIR-examen, neem bijvoorbeeld een examen HDS (hoge druk spuiter)? Het examenteam, één gecommitteerde en twee examinatoren, treft elkaar een half uur voor aanvang van het examen. In deze tijd bespreken we kort het verloop van het examen met elkaar. We checken de examenzaal voldoet. Vervolgens mogen de kandidaten naar binnen en houd ik mijn introductiepraatje; ik stel het examenteam voor, geef een korte uitleg van de regels en ik stel de kandidaten zo veel mogelijk op hun gemak. Na het theoriegedeelte verlaten de kandidaten de ruimte, waarna we de ingevulde antwoordformulieren nakijken. Daarna wordt de uitslag bekend gemaakt. Volledig uitgerust met juiste pbm’s controleren we of de praktijklocatie voldoet. Hierna worden de kandidaten geëxamineerd op de praktijk. Eén examinator beoordeelt de kandidaat en één examinator bedient de noodstop. De gecommitteerde kijkt op de achtergrond mee en houdt in de gaten of de procedures worden gevolgd. Nadat de kandidaat het examen heeft afgelegd en geslaagd is, geef ik ze altijd een warme hand-
Magazine
DENK JE AAN DE SIR, DAN DENK JE AAN EXAMENS druk en geef ze nog wat tips mee indien van toepassing. Bij niet slagen, krijgt de kandidaat de reden waarom hij niet is geslaagd. Na het examen evalueren we kort met elkaar hoe het is gegaan.
Wat vind je leuk aan het examineren voor de SIR? Het werken met mensen, het overdragen van kennis en zien dat de kandidaten daar iets aan hebben. Daarnaast zit je kort bij de bron m.b.t. kennis op het vakgebied, mogelijke veranderingen e.d. en dit kan ik gebruiken ook in mijn dagelijkse werk.
In welke zin geeft het examineren je voldoening? Het geeft me veel voldoening en verrijking om mensen kennis bij te brengen waar ze op de werkvloer, en misschien ook wel in het dagelijks leven, baat bij hebben. Als examinator toets je hun kennis en heb je ook de verantwoordelijkheid, met name tijdens de praktijkexamens, dat je er van overtuigd bent dat hij ’s maandags veilig aan werk gaat.
Wat vind je van het niveau van de SIR-examens? De hoge druk examens vind ik inhoudelijk goed. Wel moeten we blijven opletten dat de examenvragen niet te moeilijk worden voor de kandidaten. Het is belangrijk dat het taalgebruik eenvoudig blijft.
Draagt het opleiden en examineren van kandidaten op SIR-niveau in jouw idee bij tot een vermindering van het aantal ongelukken en dus een verhoging van de werkveiligheid?
Ja, het bewust worden van veiligheid is heel belangrijk in onze branche. Het geschoold blijven en de laatste ontwikkelingen bijhouden is een must. Het verplichten van een SIR-examen is goed en door het regelmatig examineren blijven mensen in hun vakgebied op de hoogte en voorkom je dat mensen enigszins blind worden voor hun eigen werkwijze.
Hoe verloopt de communicatie met het examenbureau van de SIR m.b.t. examens? Eigenlijk heb ik daar niet veel mee te maken. Ik krijg, als ik voor een examen ben ingepland, op tijd mijn instructies over waar ik moet zijn, hoe laat, met wie en welke examens van de SIR. De overige communicatie over een examen loopt via de gecommitteerden. Mochten er vragen zijn van mijn kant, dan wordt hier direct op gereageerd.
Zijn er in jouw idee nog verbeterpunten die de SIR kan toepassen m.b.t. de examens of de procedures voor examinering? Er zijn veel goede veranderingen geweest de afgelopen jaren en daardoor is er dus ook veel verbeterd. Het is voornamelijk een kwestie van de puntjes op de i zetten. Wat betreft de waardering van de SIR naar de examinatoren en gecommitteerden; dat zit wel goed, daar behoeft geen verbetering.
over examenvragen. De afhandeling hiervan wordt altijd aan ons teruggekoppeld.
Zijn er weleens conflicten tijdens een examen? Hoe los je deze op? Over het algemeen verloopt een examen soepel. Ik heb een keer een kandidaat gehad die niet geslaagd was voor zijn praktijk en ik kon hem niet duidelijk maken wat hij verkeerd had gedaan. Door de feiten te communiceren probeer je toch iemand hiervan te overtuigen. Toen dit uiteindelijk niet lukte heb ik aangegeven dat hij een schriftelijke klacht kon indienen bij het examenbureau. Dat is de beste manier om de discussie zonder heisa te beëindigen. Je moet in dit soort situaties sterk in je schoenen staan en je niet van je stuk laten brengen. Gelukkig heb ik daar geen moeite mee.
Hoe blijf je, als examinator, tijdens een examen objectief als je (oude) bekenden moet examineren? Ik hanteer een slogan die ik eens van iemand heb gehoord: “Er staat daar iemand met een geel pak en een spuitpistool”, wie dat is doet er niet toe. In mijn rol als examinator gaat veiligheid vóór persoonlijke of menselijke relaties.
Zie je jezelf oud worden bij de SIR?
In hoeverre heb je als examinator invloed op de inhoud van een examen? Hoe uit zich dat?
Ik hoop dat er tegen die tijd een nieuwe generatie is die het overneemt van ons, maar zolang ik fysiek in staat ben om dit uit te voeren, ga ik door.
Inhoudelijk heb ik als examinator niet direct invloed. We kunnen opmerkingen doorgeven via het examenverslag
Mirjam van Immerzeel, Suzanne van Mil
29
AIRCRAFT FUEL SUPPLY B.V.
The fuel specialists P.O. Box 75650 1118 ZS Luchthaven Schiphol Oude Vijfhuizerweg 6 1118 LV Luchthaven Schiphol Telephone: +31(0)20 406 82 11 Fax: +31(0)20 653 27 06
[email protected]
30
De brandstof hydrant schoonmakers van Schiphol
