8
Academic Experience: ‘We zijn toch maar mooi geslaagd!’
12
Historische buluitreiking vestigingen Noord:
maandblad voor studenten van de Open Universiteit Nederland
‘Ik zie u glimlachen’ 15
Resultaten Nationale Studenten Enquête: ‘Mag je best trots op zijn’
16
Alumnus Henk Ananias na voltooing drie studies: ‘Ik heb genoten’
23
Collingwood Award voor professor Van der Dussen
Extra: kwartaalrubriek alumni
modulair nummer 3 jaargang 23 23 november 2007
Studente psychologie Martha Tijhuis:
‘Ik ben altijd met mijn studie bezig’
2
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
Studenten ongedeelde wo-opleidingen pakken oude titulatuur nog mee
De afgestudeerden van 29 september van sc Zwolle. Hierboven op de foto van links naar rechts: Suzan van Opstal, Cultuurwetenschappen (drs.), Patrick Anzion, Management Informatie Technologie (drs.), Erica Graven (mr.), Vincent van Os, Bedrijfskunde (drs.), Willy Bultsma, A&O-psychologie drs.), Huub Trooster (mr.), Madeleine Wolhoff (mr.), Alef Tuinman, Management Informatie Technologie (drs.)
Zwolle Tussen september 2007 en februari 2008 organiseert studiecentrum Zwolle iedere maand een diploma-uitreiking om de stroom ‘ongedeelden’ te verwerken. Zo was er op 29 september en op 11 oktober een uitreiking. Alle medewerkers en docenten zijn voor zo’n gelegenheid in touw om er voor de kersverse doctorandi en hun familie een groot feest van te maken. Uiteindelijk is dit moment de bekroning van vele jaren studie. Daarom wordt er ook een uitgebreide fotoreportage van de uitreikingen gemaakt, zodat de studenten er later ook nog met plezier op terug kunnen kijken. Op 22 november en 12 januari is er weer een diploma-uitreiking.
Op de grote foto in het midden krijgt Frank Schoep (BA) het diploma uitgereikt door drs. Gijske Meijerink, in provinciaal steunpunt Zeeland.
Vlissingen In het Provinciaal steunpunt Zeeland vond voor het tweede achtereenvolgende jaar een feestelijke uitreiking plaats. Maar liefst tien studenten kwamen woensdag 10 oktober naar Vlissingen om hun bul in ontvangst te nemen. Zoals bekend, vormen de studenten een groep met een heel verschillende achtergrond. Zo was er de jeugdige Frank Schoep (24) die na zijn vwo zijn bachelor Informatica behaalde. Een hele prestatie, temeer omdat Frank naast zijn studie ook heeft gewerkt. De reacties van studenten achteraf waren lovend. Onder hen mevrouw Annie Elias (BA) die een scriptie had geschreven over de geschiedenis van het Vlaamse toneel na WO-II. Zij belde de volgende dag om het steunpunt te bedanken voor de geweldige dag: ‘Het deed mij heel veel goed na zoveel jaren studie!’ De overige afgestudeerden zijn: Jeroen Bakker (mr.), Marika Claase (mr.), Lambert van Iersel, Economie (drs.), Janneke van Loo, Economie (drs.), Carolien Vermue, Psychologie (BSc), Ineke Betke, Cultuurwetenschappen (BA), Ida Doorenweerd, Cultuurwetenschappen (drs.), Ad van der Jagt, Cultuurwetenschappen (drs.).
Op de foto hierboven de uitreiking in sc Eindhoven. Van links naar rechts: Réne Koolen, Cultuurwetenschappen (drs.), Guy Kerpen, Bedrijfskunde (drs.), Beatrice Fest, Managementwetenschappen (MSc), Corrie Veldman (mr.), Freek Compagne, Bestuurskunde (drs.), de ouders Lieshout.
Eindhoven In studiecentrum Eindhoven kregen zes afgestudeerden op zaterdag 13 oktober – in het bijzijn van drs. ing. Cees Brouwer, lid College van bestuur – hun doctoraal bul uitgereikt. Voor vijf van de zes afgestudeerden was het een ware wedren met de klok om hun studie tijdig vóór 1 september af te ronden. Beatrice Fest behaalde haar Master of Science Managementwetenschappen. Een extra bijzonderheid bij deze uitreiking was dat Stefania van Lieshout zich liet vertegenwoordigen door haar ouders. Zij deed het overgrote deel van haar studie A&O-Psychologie (drs.) vanuit het buitenland. Ook voor de buluitreiking was het dus niet mogelijk om persoonlijk aanwezig te zijn. Stefania van Lieshout woont momenteel op Sakhalin, een Russisch schiereiland ten oosten van Siberië en ten noorden van Japan. Afstandsonderwijs in de ware zin van het woord! Lees meer over de diploma-uitreikingen op pagina 12
Inhoud modulair 3 6
De student Studente psychologie Martha Tijhuis: ‘Altijd met mijn studie bezig’
12
15
Onderwijs Collegelid drs. ing. Cees Brouwer reikt diploma’s uit aan dertig studenten: ‘Ik zie u glimlachen’
Kwaliteitszorg Hoofdredacteur drs. Frank Steenkamp van Keuzegids Hoger Onderwijs: ‘Op resultaten Choice-enquête mag je best trots zijn’
16
Alumni Alumnus mr. drs. Henk Ananias MSC voltooide drie studies: ‘Ik heb genoten’
4 Kort nieuws
11 IPO
20 Service en informatie
5 Column
12 Historische buluitreiking
21 Onderwijs
6 De student
14 Studentenraad
28 Tentameninfo
8 Academic Experience
15 Choice
29 Colofon
9 En dan (nog) de studie...
16 Alumni
30 Afgestudeerden
10 Start en support
18 Activiteiten
4
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
kort nieuws
Gratis naar Cleverland Na het succes van de happening Cleverland, eind vorig jaar, heeft initiatiefnemer Teleac/NOT besloten om er dit jaar een tweedaags evenement van te maken: op vrijdag 28 en zaterdag 29 december. Natuurlijk doet de Open Universiteit als vaste samenwerkingspartner van Teleac/NOT ook mee. Kinderen tot twaalf jaar en hun (groot)ouders kunnen er de wereld van de educatieve media ontdekken. In samenwerking met vijftien non-profitorganisaties is een bijzonder interactief programma samengesteld. Op en rond Cleverland maakt de educatieve omroep ook een aantal programma’s, waaronder het eenmalige familieprogramma Cleverland dat op oudejaarsavond op tv komt. Plaats: Mediapark in Hilversum. Meer informatie: www.cleverland.nl. Daar kunt u ook gratis toegangskaarten bestellen.
John de Wit lid Raad van toezicht De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft John de Wit benoemd tot lid van de Raad van toezicht van de Open Universiteit Nederland. De benoeming is ingegaan op 1 september en geldt een periode van vier jaar. De Wit (61) is tientallen jaren leidinggevende geweest in het internationale bedrijfsleven. Hij was tot 1990 manager van verschillende divisies van Philips, in Nederland, Mexico en Spanje. Daarna gaf De Wit leiding bij Motorola Computer Division en Tandem Computer. In 1995 was hij één van de oprichters van Libertel, nu onderdeel van Vodafone. Tot 2003 was De Wit algemeen directeur van de Nederlandse tak van Vodafone, later ook van de Spaanse tak. Sinds zijn pensioen in 2003 is hij bij Boer&Croon NeXtrategy lid van de Raad van advies, en bestuurslid van Gemalto, wereldleider in digitale beveiliging en smartcardtechnologie.
Nog even de oude academische titel meepakken Deze Modulair zou met recht het predikaat ‘Themanummer Diploma-uitreiking’ mogen krijgen. Zo staat op pagina 12 een uitgebreid verslag van de diploma-uitreiking die de noordelijke studiecentra op 6 oktober, voor de eerste keer gezamenlijk,
organiseerden voor dertig studenten. Historisch was ook dat het voor de regio Noord de laatste uitreiking van de diploma’s voor de ongedeelde wo-opleidingen was. Deze namelijk zijn na de invoering van het bama-stelsel (2002) definitief stopgezet per 1 september 2007. Die datum betekende voor veel studenten die nog de klassieke academische graad wilden behalen, dan ook een fors schepje er bovenop. Dat ook is te zien achterin deze Modulair, waar we zo’n drie pagina’s – bijna drie keer zoveel als gewoonlijk – nodig hadden om alle recent afgestudeerden op te nemen: 81 doctorandussen en 57 meesters in de rechten. De overgang naar bama was trouwens al langer merkbaar, dus ook onder hen weer afgestudeerden: 18 masters en 17 bachelors. In diverse vestigingen vonden historische uitreikingen plaats. Daarom hebben we op pagina 2 wat extra ruimte gereserveerd. Met de vele scripties die op de valreep van 31 augustus nog zijn ingeleverd, gaan de (extra) buluitreikingen de komende maanden nog wel even door. Laat u extra motiveren door dit vooruitzicht of, in de woorden van de coördinatoren van de gezamenlijke buluitreiking Noord: ‘Studenten moeten zo’n bijzondere dag niet aan zich voorbij laten gaan. Het tilt hen uit boven het leven van alledag.’
Gecertificeerd systeemontwikkelaar Vanaf januari 2008 verzorgt de faculteit Informatica een nieuw, beroepsgericht kort hoger onderwijsprogramma: Gecertificeerd systeemontwikkelaar. Dit programma leidt in twaalf maanden op tot systeemontwikkelaar. Studenten verwerven kennis en vaardigheden waarmee zij administratieve systemen kunnen ontwerpen en ontwikkelen, die steunen op intensief gebruik van een database. Het vergt per week tien uur studie, verder zijn er tweewekelijkse groepsbijeenkomsten en studenten werken ook aan opdrachten. In januari 2008 start de eerste groep, het maximaal aantal deelnemers is achttien. De inschrijving is inmiddels geopend. Meer informatie: www.ou.nl _ studieaanbod _ kort hoger onderwijs.
Innoveren door imiteren Prof. dr. Fred Paas (op foto rechtsboven, met echtgenote), hoogleraar Onderwijstechnologie, sprak op 2 november in Heerlen zijn oratie uit. Paas stelt in zijn oratie dat onderwijswetenschappers een voorbeeld moeten nemen aan methoden, technieken en bevindingen uit andere disciplines. Dat is een voorwaarde om vooruitgang
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
kort nieuws
Albeda Scriptieprijs 2007
te boeken in hun vakgebied en te komen tot innovatieve oplossingen in het onderwijs. Imiteren is echter iets dat in wetenschap echt niet kan en daar wil Paas verandering in brengen. Daarom benadrukt hij de positieve kanten van imitatie. Paas is van mening dat onderwijswetenschappers juist kunnen innoveren en leren door collega’s uit andere vakgebieden te imiteren.
Op 10 oktober ontving mr. Wouter Jong de Albeda Scriptieprijs 2007. Hij is op 1 maart afgestudeerd aan de Open Universiteit. Jong heeft twee voorliggende wetsvoorstellen over de strafrechtelijke aansprakelijkheid van de overheid en ambtenaren grondig geanalyseerd en getoetst aan de normen die voortvloeien uit de rechtspraak van het Europees Hof. In zijn scriptie zet Jong op overtuigende wijze uiteen waarom hij vindt dat het niet juist zou zijn ambtenaren strafrechtelijk aansprakelijk te houden in geval van algemeen toezichtsfalen. Scriptiebegeleiders waren mr. Mandy de Bruijn en examinator prof. mr. Evert Stamhuis van de faculteit Rechtswetenschappen. De Albeda Scriptieprijs is ingesteld om de bestudering van arbeidsverhoudingen te bevorderen, in het bijzonder in de publieke sector en in het hoger onderwijs.
Marktwerking column
Er zijn vele redenen om aan de Open Universiteit te studeren. Eén daarvan kan zijn dat u werk op wetenschappelijk niveau ambieert. Maar hoe leuk is werk op wetenschappelijk niveau eigenlijk? Laatst was ik bij de tandarts. In plaats van mijn leuke, aardige en wetenschappelijk opgeleide tandarts word ik opgehaald door een meisje. Ze noemt haar naam, ik ga zitten in de stoel en doe mijn mond open. Met stijgende verbazing onderga ik mijn behandeling. Waar is mijn tandarts gebleven? Is mijn tandarts ziek of heeft ze zwangerschapsverlof en is dit meisje haar vervangster? Of is dit een stagiaire? Maar halverwege stapt mijn tandarts binnen. Ze kijkt even of de diagnose goed is, laat het verwijderen van het tandsteen verder over aan het meisje en wenst mij nog een prettige dag. Na afloop vraag ik hoe het zit. Het blijkt dat het meisje gewoon in vaste dienst is en een hboopleiding heeft. Juist! Gezien de vaste bedragen die de tandarts vergoed krijgt, heeft de tandarts bedacht dat het lonender is het routinewerk uit te besteden aan een groepje lager betaalden en zelf alleen toezicht te houden en de moeilijke klussen te doen. Op mijn stageadres gaat het eveneens die kant op: onder invloed van marktwerking moeten de prijzen zo laag mogelijk gehouden worden. Er ontstaan twee soorten functies. In de ene functie moet in hoog tempo productie gedraaid worden. De tijd wordt op de minuut nauwkeurig bijgehouden om te voorkomen dat er teveel onproductieve (lees: nietdeclarabele) uren gemaakt worden. De andere functie bestaat uit voorwaarden scheppen en toezicht houden. Direct contact met de cliënt is er niet of nauwelijks meer bij. Concreet betekent dat: achter de computer beleidsstukken schrijven, allerlei administratieve staten bijhouden (controleren of de medewerkers de productie halen) en veel vergaderen. De eerste functie was op mijn stageadres een functie op wetenschappelijk niveau, maar is in het nieuwe functiewaarderingssysteem als hbofunctie gewaardeerd. Blijft als functie op wetenschappelijk niveau de tweede soort over. De vraag is: is dat leuk werk? Als u in uw werkzame leven tot nu toe vrijwel uitsluitend contact hebt gehad met cliënten en in deze tijd in hoog tempo productie moet leveren, kan ik me voorstellen dat u deze vraag met ja beantwoordt. Maar zelf heb ik er geen goed gevoel over. Ik heb in mijn werkzame leven tot nu toe al genoeg achter de computer gezeten en vergaderd; ik wil ook direct contact met de cliënt. Ik vrees echter dat dit werk op wetenschappelijk niveau zich onder druk van de concurrentie uit de markt geprijsd heeft. Niet leuk! (PS Ook als klant wil ik mijn gewone tandarts terug!) Stuutje van Vulpen
5
‘Ik ben altijd met mijn studie bezig’ FOTOGRAFIE: PETER STRELITSKI
Als je toch al gewend bent om het ene na het andere boek te verslinden, waarom zou je die dan niet voor studieboeken verruilen? Heb je ook nog een onderwerp dat je mateloos intrigeert, dan wordt de dagelijkse zit aan het bureau zelfs een aangename bezigheid. Psychologiestudente Martha Tijhuis combineert al tien jaar werk, belangstelling en hobby. ‘Waarom zijn we geworden wie we zijn? Dat is mijn kwestie.’
www.ou.nl/emodulair
‘Doorgaan, discipline’, Martha aarzelt geen moment als haar gevraagd wordt welk studieadvies ze haar collega-studenten kan geven. ‘Al duurt je studie tien jaar, zoals bij mij, laat je door niets en niemand van de wijs brengen. Ga door en blijf enthousiast’, zegt ze beslist. Studeren is Martha niet vreemd. Ze komt uit een intellectueel, Surinaams milieu. ‘Mijn opa zat altijd achter de boeken en er zijn verschillende familieleden die een academische opleiding hebben gedaan. Mijn drie kinderen volgen ook een studie in het hoger onderwijs, het zit kennelijk in de genen.’ Net als haar grootvader zit Martha ook graag met haar neus in de boeken. ‘Jij woont zeker op 28B, zegt mijn man wel eens. Inderdaad, als het even kan, zit ik boven op mijn studeerkamer. Ik ben altijd met mijn studie bezig.’ Haar studieresultaten zijn ernaar. Al haar tentamens heeft ze inmiddels gehaald en nu is Martha begonnen met haar scriptie. Eén jaar, toen haar drukke baan als groepsleidster het toeliet, haalde ze zeven tentamens. Haar gemiddelde ligt op drie tot vier modules per jaar. Angstgegner De modules Statistiek waren een ware ‘Angstgegner’ voor Martha. ‘Die angst schijnt bij meer studenten voor te komen, heb ik begrepen. Waarom ik er zo tegenop keek, weet ik eigenlijk niet, want op de Handelschool in Suriname had ik al statistiek gehad. En het waren óók nog eens twéé tentamens’, zucht ze, alsof ze binnenkort weer tentamen moet doen. Martha deed voor de zekerheid eerst een extra module wiskunde. Nadat ze alle tentamens achter de rug had en echt niet meer om de statistiek heen kon, zocht ze steun door regelmatig de begeleidingsbijeenkomsten in studiecentrum Zwolle te bezoeken. Uiteindelijk deed ze vijf keer over het eerste statistiektentamen en twee keer over het tweede. ‘Al met al ben ik er een heel jaar mee bezig geweest.’ De moed heeft Martha nooit opgegeven, want ze wilde per se afstuderen. Een beetje saai vond ze dat cijfergedoe wel. Dat werd anders toen ze in het onderzoekspracticum haar kennis kon gebruiken voor echt onderzoek. ‘Toen ging het ineens voor me leven.’ Dat Martha haar angst voor cijfers nu wel kwijt is, laat ze zien met haar scriptieonderzoek waarin ze met kwantitatieve analyses haar hypothesen wil onderbouwen. Waarom crimineel? Haar scriptie wordt de bekroning van haar studie. Dat is natuurlijk bij de meeste studenten zo, maar Martha’s onderzoek gaat precies over datgene wat ooit de reden was om psychologie te gaan studeren. Ze werkt nu al zo’n elf jaar als groepsleidster in justitiële inrichtingen met mensen die zware misdaden op hun geweten hebben. Vanaf het eerste moment dat Martha met gedetineerden in aanraking kwam, vroeg ze zich af waarom ze die misdaad begaan hadden. ‘Wat gaat er door het hoofd van iemand die een ander mens verkracht of vermoordt? Is zo iemand zich ervan bewust wat hij of zij doet of zit het in de genen? Hoe komt iemand tot zo’n zwaar vergrijp?’ Die nieuwsgierigheid werd tijdens haar loopbaan in verschillende inrichtingen alleen maar groter, want ze werkte ook met kinderen die al op jonge leeftijd het een of ander op hun kerfstok hadden. Nu begeleidt Martha in een gesloten inrichting een groep van ongeveer tien meiden van twaalf tot achttien jaar die
23 november 2007
een overval hebben gepleegd, iemand hebben mishandeld of vermoord of door hechtingsproblematiek bij hun adoptieouders zijn weggelopen. Al die mensen hebben Martha nooit uitsluitsel kunnen geven waarom ze zijn geworden wie ze zijn. Vroeg ze het aan haar pupillen zelf, dan kreeg ze het geijkte antwoord: het is de schuld van anderen.
‘Waarom ik zo tegen statistiek opkeek, weet ik niet. Later ging het vak echt voor me leven.’ De orthopedagogen met wie Martha samenwerkt, konden het antwoord ook niet geven. ‘Het is trouwens niet de gewoonte om met een orthopedagoog over een behandelplan in gesprek te gaan. Ze leggen je als groepsleider net genoeg uit om je werk te kunnen doen, bijvoorbeeld wat je moet doen als iemand raar gedrag vertoont, maar hun uitleg is niet diepgaand.’ In haar scriptieonderzoek gaat ze zelf op zoek naar de oplossing van het probleem. Thuis, peers of endogeen? In haar onderzoek gaat Martha er vanuit dat crimineel gedrag drie oorzaken kan hebben. Zijn de ouders in de jonge jaren van hun kinderen tekortgeschoten of was het thuis zo vervelend, dat de kinderen hun heil op straat gingen zoeken? Of zijn de jongeren door vriendjes of vriendinnetjes, de ‘peers’, tot criminaliteit aangezet en zijn ze gewoon meelopers? Of komt iemand op het verkeerde pad door endogene oorzaken? Een puber die van nature hyperactief is of aan ADHD lijdt, loopt meer risico om crimineel te worden, veronderstelt Martha. Haar onderzoeksgroep is geen probleem. ‘Ik heb op mijn werk toestemming gekregen om vijftig criminele jongeren een vragenlijst te laten invullen. Dat doen ze graag, want ze kennen me en ze willen me best een plezier doen.’ Martha verwacht daarom een grote respons. Ook met haar scriptiebegeleiding heeft ze geluk. Een psychologe van de inrichting waar ze werkt, gaat haar intensief coachen. Maar het zat Martha met haar onderzoek niet altijd mee. Haar eerste onderzoeksvoorstel ging over de invloed van straffen en belonen op het gedrag van criminele jongeren. Dat werd
de student
door de Open Universiteit afgekeurd. Door die tegenslag kreeg Martha voor het eerst in haar lange studie een geweldige dip. ‘Na al die moeite die ik gedaan had, had ik het even gezien. Maar na een maand ben ik weer aan de slag gegaan en heb ik een nieuw voorstel geschreven. Dat moet nog goedgekeurd worden.’ Rond de zomervakantie hoopt ze haar scriptie af te hebben. En dan? ‘Dat wordt een probleem’, weet ze nu al, ‘want studeren is een heel belangrijk deel van mijn leven geworden. Ik ga me dan misschien specialiseren, in de klinische psychologie bijvoorbeeld.’ Paul Troost
7
Middelbare scholieren halen certificaat met Academic Experience
‘We zijn toch maar mooi geslaagd!’ De ‘geur’ opsnuiven van een universitaire studie? ‘Academic experience’ opdoen? Dat leek 47 vwo’ers wel wat. Bijna de helft behaalde zelfs een certificaat. ‘Het geeft je al meteen het gevoel van de echte universiteit.’ Studente Jilly Bisschops heeft Rechtsgeschiedenis gedaan: ‘Aanvankelijk zat iedereen vol vlijt, maar bij sommigen zakte de moed snel in de schoenen toen de boeken kwamen.’ Jilly heeft er veel voor teruggekregen: ‘Ofschoon we van verschillende scholen kwamen, hebben we meteen een groepje gevormd. Samen leefden we naar het tentamen toe, we studeerden ook samen en hielpen elkaar bij problemen met de stof. We bezochten samen ook open dagen en we hebben meegedaan aan een pleitwedstrijd.’ Studiecoach Leonie Heldens herkent de groepsvorming: ‘Na een tentamenronde wachtten de leerlingen op elkaar, bespraken de antwoorden of deelden emoties.’ Jilly concludeert trots: ‘En we zijn toch maar mooi geslaagd!’ Eind oktober 2006 startten 32 meisjes en 15 jongens uit 5-vwo. Zij grepen de kans om hun talenten te prikkelen, en te ervaren of een universitaire studie inhoudelijk aan hun verwachtingen voldoet. Ieder kon kiezen uit zeven bachelorcursussen van één module. Opvallend was dat 22 leerlingen Sociale psychologie kozen. Zeven leerlingen kozen voor Rechtsgeschiedenis en zes voor Inleiding in de Nederlandse economie. De overige twaalf lieten hun keus vallen op Veranderende grenzen, Evolutie, Organisatie en management en Inleiding informatica. Uiteindelijk deden 39 leerlingen ook tentamen. Stonden zij er al die tijd alleen voor? Grotendeels wel. Tijdens een introductiebijeenkomst werden tips voor studie en planning gegeven. Daarna werd het een tijdje stil. Leonie: ‘Toen ze het studiemateriaal kregen,
waren ze laaiend enthousiast. Sommigen dachten al aan een tweede cursus. Maar de combinatie van school en huiswerk, hobby’s, bijbaantjes en een cursus op universitair niveau bleek toch meer impact te hebben. Het kwam vooral aan op zelfstandig plannen.’ Sms-alert! De Open Universiteit, negen procent van haar studenten is jonger dan 25 jaar, wilde in de pilot ervaring opdoen met de jongere generatie voorlichten, en informatie vergaren over hun taal- en mediagebruik en studeergedrag. Wat zijn samengevat de resultaten? ‘De hoofdzakelijk via e-mail verlopende coaching kwam wat stroef op gang’, zegt Leonie, ‘doordat deze studenten meer vertrouwd zijn met sms en MSN. Van de inhoudelijke begeleiding werd weinig en nogal wisselend gebruikgemaakt. Soms was een persoonlijke benadering voldoende.’ Linda Vosbeek, communicatieadviseur, was belast met de algehele organisatie en evalueert: ‘Een jaar lang hebben wij een groep studenten kunnen volgen. We ontdekten dat zij Modulair op gezette tijden in de bus stimulerend vonden, net als de inzet van sms-alert. Als de aandacht verslapte, werd er een sms verstuurd om de leerlingen te herinneren aan het tentamen of succes te wensen.’ In vol ornaat Rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder reikte de certificaten uit. Dat deed hij gehuld in toga en met zijn ambtsketen om! ‘Eigenlijk mag ik alleen tijdens academische zittingen in vol ornaat optreden’, vertelde hij over de academische mores aan de jongeren en hun ouders. Allen waren natuurlijk verrast door de persoonlijke aanwezigheid van de rector magnificus. En natuurlijk waren zij trots op hun zoon of dochter die het toch maar voor elkaar had gekregen, naast de toch al pittige eigen vakken. Mulder bevestigde nog eens het experimentele karakter van de pilot Academic Experience. ‘Ga vooral naar de reguliere universiteit, maar je mag wel terugkomen voor de master, als je bijvoorbeeld wilt
werken én studeren.’ Hij overhandigde alle 21 geslaagde leerlingen persoonlijk het certificaat. En dat sloeg in. ‘Het geeft je al meteen het gevoel van de echte universiteit’, was de overheersende reactie van de studenten in spe. En of zij al uitzien naar de universiteit! Op de vraag van Mulder, bij het overhandigen van het certificaat, welke studie hij of zij wil gaan volgen, klonken de antwoorden ‘geneeskunde, rechten of psychologie’ uitermate stellig. Als deze scholieren inderdaad met een universitaire studie beginnen, dan hebben ze in ieder geval al 4,3 EC-studiepunten op zak. Dat is uniek, want andere universiteiten bieden scholieren wel programma’s aan, maar die leveren geen EC-studiepunten op. Overigens is deze pilot het resultaat van samenwerking tussen de Open Universiteit en de Stichting Voortgezet Onderwijs Parkstad Limburg, die onder meer vier vwo-scholen onder haar hoede heeft. Drs. Leo Niessen is collegelid van deze stichting en hij vindt 21 geslaagden een hoog aantal. Het allerbelangrijkste vindt hij de bevestiging van de studiekeuze. Vanuit die optiek was het dus ook een leerzame ervaring voor leerlingen die afhaakten óf het tentamen niet haalden. En met enige bijstelling van de coaching – meer evaluatiemomenten en virtuele begeleiding – is het slagingspercentage misschien te verhogen. Of dat lukt, weten we als de tweede groep vwo’ers klaar is met hun ‘studie’. Die groep is net begonnen, wederom zo’n 43 leerlingen die van wetenschap willen proeven! Frans Bogaert Tentamenronde Februari April Mei Juni Juli Augustus September
Aantal leerlingen 2 22 4 21 4 12 14
Aantal geslaagde leerlingen 0 6 2 4 3 4 2
De Open Universiteit overweegt ook elders in het land te starten met de Academic Experience. Kent u scholen die geïnteresseerd zijn, laat hen dan contact opnemen met Linda Vosbeek:
[email protected].
Studeren bij de Open Universiteit Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of het gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo’n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzichten kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Dries Grooters (66), student Psychologie.
En dan (nog) de studie ...
Belangrijkste bezigheden overdag? ‘Ik probeer een actieve gepensioneerde te zijn. Elke morgen start ik met lichamelijke oefeningen en het luisteren naar klassieke muziek. Ook gebruik ik de ochtend om mijn toneelrol voor een amateurtoneelgezelschap in te studeren. Daarna, afhankelijk van seizoen en dag, verzorg ik de administraties van de ondernemingen van twee van mijn kinderen, breng ik de dag door met mijn kleinkinderen of houd ik me bezig met huiselijke werkzaamheden, zoals assisteren bij onderhouden verbouwingswerkzaamheden bij dakreparaties en schilderwerk.’ Studeer bij de Open Universiteit sinds 1995 nadat ik ... ‘De leeftijd van vijftig jaar had bereikt en me bewust was van de noodzaak om, naast mijn financiële opleiding en praktijkervaring, op zoek te gaan naar verbreding van mijn mogelijkheden om mijn gekozen doelstellingen te verwezenlijken. Samen met mijn oudste dochter, die inmiddels allang is afgestudeerd, heb ik de studie Psychologie opgepakt om me te verdiepen in de achtergronden van de mens.’ Wo-studie of een enkele cursus? ‘Ik ben gestart met één cursus om te proeven aan het afstandsonderwijs. Ik kreeg er een goed gevoel van, en nu, na een flink aantal jaren, heb ik er nog steeds zin in. Vaak hoor je dat de opgedane kennis in dagelijkse werkzaamheden wordt gebruikt. Voor mij betekent het in veel gevallen een theoretische onderbouwing van zaken die ik in de praktijk heb uitgevoerd, waardoor de studie altijd zijn nut heeft.’ Nog te gaan? ‘Wat nog resteert zijn de stage en scriptie voor de master. Ik ben op dit ogenblik bezig met het schrijven van het scriptieplan voor een onderzoek naar de motivatie van oudere werknemers om nog te willen en kunnen werken. Inmiddels is er de vaart in gekomen.’ Andere bezigheden waartegen de studie het moet opnemen? ‘De eerste prioriteit ligt bij mijn familie. Ik ben gezegend met een vrouw, vier kinderen en acht kleinkinderen, ik geniet ervan om veel aandacht aan familieactiviteiten te besteden. Vooral de begeleiding van de kleinkinderen vraagt veel tijd en aandacht.’ Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? ‘Dat varieert van tien tot dertig uur per week. Het maakt me niet uit om ook tijdens weekend of vakantie te studeren, ik vind altijd wel een goed moment. De studie is belangrijk, het eind is in zicht. Ik neem er nu ruim de tijd voor om de opdrachten binnen het scriptieprogramma uit te werken, de aanbevelingen tot verbetering af te wachten en te verwerken. Het is op dit moment eigenlijk heel relaxed.’ Studie zal in ieder geval moeten wijken voor? ‘Voor mijn familie dus. Naast de studie is er altijd tijd om ‘s avonds te tennissen, verenigingsavonden te bezoeken of deel te nemen in het amateurtoneelgezelschap het Drempeltheater. Tevens vervul ik bestuursfuncties bij een pensioenfonds en een medisch centrum.’
Dries Grooters (links) assisteert graag bij het stucwerk in huis.
Studieproblemen? ‘Het klinkt misschien arrogant, maar ik heb eigenlijk geen echte studieproblemen gehad. Enkele cursussen, zoals Statistiek, hebben wel om extra aandacht gevraagd, maar waren geen grote hindernis.’ Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? ‘De reactie van mijn kleinkinderen. De voorbeeldfunctie ‘’doet het goed’’, want ik hoor geregeld: ‘’Opa, als ik later groot ben, ga ik net als jij ook studeren.’’’ Lees altijd in Modulair? ‘De rubrieken “College van bestuur” en “Studentenraad”, omdat ik het beleid van de Open Universiteit en studenten van belang vind. Verder ben ik altijd benieuwd naar de posities en standpunten van medestudenten. Ik blader Modulair altijd door om de voor mij belangrijke zaken op te pikken.’ Laatste nieuws in de wereld dat mij bezighoudt? ‘Vooral de ontwikkeling van de plannen van de onderwijsminister voor verhoging van leerkrachtensalarissen en gratis verstrekking van leermiddelen. Toch niet ten koste van de basisbeurs?’ Binding met de Open Universiteit? ‘De voornaamste verbinding is het plezierige en nuttige contact met studiecentrum Den Haag. Vooral de medewerkers vormen een belangrijke schakel.’ Wat de Open Universiteit vooral (niet) moet doen? ‘Wat vooral niet moet gebeuren, is het uithollen van de personele bezetting, waardoor de directe dienstverlening aan de student in gevaar komt. Houd rekening met individuele wensen.’ Ultieme tip(s) voor medestudenten? ‘Nadat de juiste studierichting is gekozen, is het raadzaam om de cursussen in een goede volgorde te bestuderen. Daarnaast mogen ingrediënten als doorzettingsvermogen en optimisme niet ontbreken natuurlijk.’
Suzanne Geurts
10
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
Start en support
Community Day voor studenten en medewerkers Op 12 januari 2008 wordt in alle Nederlandse en Vlaamse studiecentra voor het eerst een leuke Community Day georganiseerd. Speciaal voor studenten en hun familie, vrienden en kennissen, en medewerkers! De voorlichters, coördinatoren en medewerkers van studiecentra werken aan een speciaal programma voor jong en oud. Rondom het thema ‘voeding’ wordt in sommige studiecentra door faculteiten een informatiemarkt ingericht met opstellingen, video’s, cd-roms, cursusboeken en presentaties. Een aantal studiecentra heeft sprekers, koks of markante persoonlijkheden uitgenodigd om te komen koken of een workshop te geven. Voor de kinderen komt er een apart programma. Daarin ligt de nadruk op ‘gaming’: een ruilbeurs voor kinderen met games, een workshop over games maken, een hot game inhuren of ‘gaming’ via internet. Op deze dag zal collegevoorzitter drs. Theo Bovens op ludieke wijze in alle studiecentra Nieuwjaar inluiden via een live-verbinding vanuit studiecentrum Utrecht. Medewerkers van de hoofdvestiging zijn door het College van bestuur uitgenodigd om de Community Day in een Nederlands of Vlaams studiecentrum bij te wonen. Noteer deze datum alvast in uw agenda en kom op 12 januari naar één van de studiecentra of steunpunten! Het volledige programma staat binnenkort op www.ou.nl/levenlangleren. Daar kunt u zich ook aanmelden. In Modulair 4, die uitkomt op 19 december, geven we u nog meer informatie. Lisette Meijrink
Plan uw studie met de Studieplanner! Goed plannen is erg belangrijk voor onze studenten. Want zij studeren veelal naast een drukke baan, gezin of relatie, en sociale verplichtingen. De elektronische studieplanner biedt misschien uitkomst. Dit nieuwe instrument geeft ook studietips! In de praktijk blijkt dat studenten zich nog al eens verkijken op ‘het studeren’ en het aantal uren dat zij moeten investeren. Daarom hebben we gezocht naar mogelijkheden om studenten hierbij extra te ondersteunen. Het resultaat is een selfservice-webinstrument: de Studieplanner. Die vindt u in uw Studiepad, op uw persoonlijke werkplek op Studienet, bij Vraag en antwoord en op elke cursuspagina. Met de Studieplanner kunt u per cursus een planning maken en inzicht krijgen in de benodigde tijd. U kunt bij een bepaalde cursus uitgaan van het aantal uren dat u er effectief aan wilt besteden. Dan berekent de Studieplanner wanneer u ongeveer klaar bent om tentamen te doen. Óf u geeft aan op welke datum u de cursus wilt afronden, dan rekent de Studieplanner uit hoeveel uur per week u dient te studeren. Natuurlijk laat een studie zich niet helemaal in uren kwantificeren. Het persoonlijke vermogen (intelligentie) om te studeren speelt immers ook een rol. Hoe dan ook, de elektronische studieplanner biedt goed inzicht in de planmatige kant van een studie. Daarnaast kunt u er ook studietips vinden, onder andere over motivatie en concentratie, en verwijzingen naar handige websites. In de toekomst hopen we dit instrument verder uit te breiden, bijvoorbeeld met het plannen van een aantal cursussen, het invullen van persoonlijke variabelen, en cursussen inbrengen waar u al mee bezig bent. Wij horen graag uw suggesties voor verbetering of uitbreiding! Daarvoor kunt u het reactieformulier gebruiken. Astrid Bastings
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
11
Onderwijs – (IPO)
Steeds meer multimedia Multimedia kunnen het onderwijs enorm verrijken. Want die geven studenten fraaie kansen voor verdere ontwikkeling van hun vaardigheden. Die heb je als academicus immers ook nodig. Daarom wordt binnen het Instellingsbreed Programma Onderwijs (IPO) ook gewerkt aan multimediale leermiddelen. ‘De student haalt het zijne uit het materiaal in plaats van het allemaal aangereikt te krijgen.’
De onderwijstechnologen drs. Henk van den Brink en drs. Ruud Hoefakker zijn zeer nauw en met veel enthousiasme betrokken bij de ontwikkeling van multimediale leermiddelen voor de faculteiten. Henk: ‘Ik heb bij een aantal universiteiten gewerkt en van meet af aan het gevoel gehad dat er iets niet klopte. Het viel mij op dat nogal wat studenten die in de eerste jaren moeiteloos studeerden en multiplechoicetentamen na multiplechoicetentamen haalden, tijdens hun scriptie fors in de problemen kwamen. Daarvoor zijn kwaliteiten en vaardigheden nodig, waar tot dan toe niet of nauwelijks aandacht aan werd besteed. Logisch dat het dan fout kan gaan.’ Kennis én vaardigheden Henk vervolgt: ‘Wat voor de scriptie geldt, is ook van toepassing op andere kwaliteiten die van een afgestudeerde verwacht mogen worden. Kennis alleen is niet voldoende, je moet ook over de nodige vaardigheden beschikken. En die zijn meestal niet door god gegeven, maar moet je aanleren. Daar spelen wij met onze multimediale leermiddelen op in. In het begin was dat vaak een combinatie van tekst en video, later kwamen er interactieve programma’s op cd-rom of dvd. Nu zijn het bijna allemaal webgebaseerde toepassingen.’ Zijn collega Ruud geeft een voorbeeld:’ Voor het Ruud de Moor Centrum hebben we indertijd een casusbank gemaakt met zo’n driehonderd korte filmpjes voor gebruik in de pabo. Eén van die video’s, die maar een paar minuten duurde, ging over het uit de klas sturen van een jongetje. De opname laat zien wat er gebeurde en daarna werd er in de klas over gediscussieerd. Opvallend was hoe verschillend deze korte gebeurtenis door studenten werd gepercipieerd en beleefd. Dat zijn natuurlijk leermomenten bij uitstek.’ Mediamix Als je onderwijs maakt, moet je altijd nadenken over de mediamix. Welke media zijn functioneel en welke niet. Ruud: ‘Het hoger onderwijs is sterk gericht op eindresultaten. Aandacht schenken aan de processen die daaraan voorafgaan, daarvoor ontbreekt vaak gewoon de tijd. Het medium video biedt de mogelijkheid om juist deze processen, zoals een chemische reactie, te observeren. Dit soort waarnemingen leert de studenten beter om te gaan met kennis en doet recht aan het academisch onderwijs dat wij voorstaan. Het gebruik van video als leermiddel biedt studenten een kans echt in de keuken te kijken, en brengt hen het
besef bij dat wetenschap ook emotionele kanten heeft en gewoon leuk kan zijn. De student haalt het zijne uit het materiaal in plaats van het allemaal aangereikt te krijgen. Dat is ook de realiteit van de praktijk.’ Middelen in de maak ’De samenwerking met de faculteiten gaat over het algemeen goed’, zegt Henk. ‘Natuurlijk zijn er altijd voorlopers en meedenkers. De faculteit Natuurwetenschappen mag in dit verband best eens genoemd worden. Ondertussen hebben we de wensen van de faculteiten en het Onderwijs service centrum geïnventariseerd en kunnen we voorlopig vooruit.’ Een aantal leermiddelen is in de maak, zoals een virtuele stagebegeleider voor de pabo, en een website ‘Studiecoach’ die gemaakt wordt in opdracht van het Onderwijs service centrum. Daarnaast wordt voor de faculteit Rechtswetenschappen gedacht aan een video ‘Rondetafelgesprek’, waarin top-juristen hun licht laten schijnen over actuele juridische aangelegenheden. Ten slotte wordt er ook over nagedacht om multimedia te gebruiken bij toetsing. Dat is volgens Henk en Ruud een logische stap als multimedia steeds meer hun weg in het onderwijs gaan vinden! Chester Bogaardt
Tijdens de opnames voor de website ‘Studiecoach’
12
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
Historische buluitreiking vestigingen ‘Noord’
‘Ik zie u glimlachen!’ Een historische dag moest het worden: de laatste diploma-uitreiking voor de ongedeelde wo-opleidingen op zaterdag 6 oktober. De vestigingen Groningen, Emmen en Leeuwarden traden daartoe gezamenlijk op als gastvrouw voor dertig studenten. En dat in een overvolle Nieuwe Kerk in Groningen met een massaal meegekomen achterban: 450 mensen. ‘De Open Universiteit moet dit vaker doen en naar buiten gaan met de maatschappelijk relevante scripties.’ De talrijke gasten worden buiten verwelkomd met koffie en koek, nog voor het binnengaan van de fraaie Nieuwe Kerk, die dateert van na de Reformatie (1665). Binnen hangt een gewijde geur van kaarsen en wierook. Het orgel speelt. Iedereen is op z’n zondags. Om precies 13.30 uur heten de drie respectievelijke gastvrouwen, Caroline Visser (Groningen), Ytie Hogeveen (Emmen) en Karin de Kruif (Leeuwarden) de aanwezigen welkom. Zij benadrukken dat deze dag ‘een waarlijk historische dag is: de laatste lichting studenten uit de noordelijke provincies studeert vandaag af in de oude ongedeelde wo-opleidingen waarmee nog net de titel drs. of mr. kan worden behaald.’ Als teken van de overstap naar de nieuwe bama-structuur krijgen vandaag ook twee studenten hun masterdiploma. Bijzonder en voor de allereerste keer is ook het gezamenlijk optreden van de drie noordelijke vestigingen. Toch gespannen Dan is er het moment waarnaar studenten al die tijd – vele jaren voor de meesten – hebben uitgezien: de officiële buluitreiking. Alle dertig studenten zitten op de eerste rij, in pak of mantelpak en met corsage; op de speciale badge prijkt al de academische graad. Achter hen worden alle rijen bezet door de massaal meegekomen achterban. Ofschoon formeel afgestudeerd, zijn de kandidaten merkbaar gespannen. Tijdens een drie uur durend programma, onderbroken door een muzikaal intermezzo, zal collegelid drs. ing. Cees Brouwer elke student namens de scriptiebegeleider toespreken. Zelf oud-student psychologie doet hij dat met duidelijk gevoel voor ‘inside information’: ‘Ik zie u glimlachen!’ Voor een aandachtig luisterend gehoor passeren dertig onderzoeken de revue, over een maatschappelijk thema, een bedrijfskundig onderwerp of een bestuurlijk probleem. Waar de partners en kinderen het ongetwijfeld van dichtbij hebben meegemaakt, krijgt nu de hele achterban
een representatief beeld van waar een (werkende) scriptiestudent zoal tegenaan kan lopen: wisseling van scriptiebegeleider, teveel bronnen verzameld, bijzondere familieomstandigheden, geen werk en dus ook geen onderzoeksbronnen meer en, alsof dat al niet genoeg is, brand. Met de overhandiging van het diploma en de stevige handdruk van Brouwer komt dan ook de ontlading. En het applaus dat door de prima akoestiek van de kerk extra wordt versterkt. Als dan Esther Westmaas, zij is afhankelijk van een rolstoel, haar diploma krijgt uitgereikt, wordt er extra hard en langdurig geklapt. Ten slotte heet Brouwer, onder een gezamenlijke toast met champagne, alle afgestudeerden welkom als alumnus. Op hun gezichten staat een voldane glimlach. De familie die tot dan toe geduldig heeft gewacht, stroomt massaal met bloemen en cadeaus toe: ‘Proficiat!’ Mooi moment Annie Sturing is de studente van wie het huis afbrandde, de dag nadat zij de goedkeuring had gekregen voor haar scriptieonderwerp. Maar Annie relativeert: ‘Het plotselinge overlijden van mijn broer, een aantal maanden daarna, heeft meer indruk gemaakt.’ Tegen die trieste achtergrond vond zij deze dag vooral voor haar ouders geweldig: ‘Een mooi moment om beiden met een lach en een traan te zien, terwijl ze mij feliciteerden.’ Bijzonder ook vond ze het persoonlijk verhaaltje voor elke student: ‘Na steeds onder tijdsdruk aan de scriptie te hebben gewerkt, is het mooi om te horen wat je gepresteerd hebt.’ Haar dochter was één van de kinderen die een gedicht voordroegen: ‘Helemaal geweldig!’ Voor Annie mag de Open Universiteit vaker zo’n bijzondere locatie opzoeken. En zij wil haar scriptiebegeleider Malva Driessen nog bedanken. Marjan Resink stelt met nadruk dat ze destijds bewust heeft gekozen voor het solitaire afstandsonderwijs, maar vond de buluitreiking toch speciaal ‘omdat wij afgestudeerden, ondanks dat we
elkaar nauwelijks kenden, snel zoiets als een wijgevoel hadden.’ Marjan meent wel weinig studiebegeleiders te hebben gezien. Haar vrienden en familie vonden het een geweldige middag, ook vanwege de inhoudelijke link van de scripties met het werkveld. Met die maatschappelijke relevantie moet de Open Universiteit veel prominenter naar buiten, vindt ze. Dat motiveert ook de werknemers, waar de werkgevers op hun beurt weer van profiteren. De bijzondere gebeurtenis haalde zelfs het Dagblad van het Noorden. Dat interviewde drie studenten en kopte ‘Universitaire studie naast fulltime baan en gezin’. Boven het leven van alledag Ook voor de drie coördinatoren is de dag een apotheose geworden; het idee voor deze dag is in 2006 in Groningen geboren. Bijzonder was ook het regionale karakter, en de massaliteit van de dertig studenten. Dát weer zorgde voor heel veel gasten in één keer. Minder verrassend was ook nu weer de enorme betrokkenheid van de achterban: familie, kinderen, werkgevers en collega’s. Zij konden hun bedankjes tijdens de receptie, en daarna via mail, kaarten en telefoon, niet op. Voor herhaling vatbaar zou je dus zeggen? Die vraag ligt ietsje moeilijker: studenten hechten ook aan hun eigen studiecentrum of steunpunt, omdat zij zich daarmee nauw verbonden voelen. Jammer is dat veel studenten zo’n bijzonder moment aan zich voorbij laten gaan. Wellicht hebben ze geen idee van een buluitreiking of vinden ze de eerstvolgende uitreiking te ver weg. Dat vinden de coördinatoren ook anderszins jammer. Onze studentenpopulatie maakt menselijkerwijs van alles mee. Als er dan een bijzondere aanleiding is om iets te vieren, dan tilt hen dat even boven het leven van alledag uit. Frans Bogaert Kijk voor een uitgebreid fotoverslag op www.open.ou.nl/ fotosbul of op de websites van het eigen studiecentrum.
www.ou.nl/emodulair
En nu: bama! Menig student zag 31 augustus 2007 als een deadline voor het afronden van de studie en velen hebben er extra hard aan getrokken om tijdig klaar te zijn. Maar ook voor de universiteit betekende het een grote inspanning. Faculteiten hebben zelfs extra scriptiebegeleiders aangetrokken om alle scriptiestudenten tijdig over de eindstreep te helpen. Voor de (laatste) overstappers moest het Onderwijs service centrum tijdig nieuwe bamastudiepaden gereed hebben. Doelen van bama De doelen van de bama-structuur zijn nog niet allemaal gehaald. Het stelsel moet zich dan ook nog ontwikkelen. Er zijn redelijk brede bacheloropleidingen en er zijn veel masteropleidingen. Het stelsel moet de internationale vergelijkbaarheid tussen academische titels en opleidingen ten goede komen. Doordat de invoering internationaal gezien slechts zeer geleidelijk gebeurt, houdt de vergelijkbaarheid daarmee gelijke tred. Tussentijds overstappen is in Nederland op papier goed mogelijk, maar het gebeurt sporadisch. Studenten willen na de bachelor meestal direct een
23 november 2007
13
master afronden aan dezelfde universiteit. Dit komt ook doordat studenten de bachelor veelal nog niet zien als een zelfstandige opleiding, die direct toegang kan geven tot de arbeidsmarkt. De bachelor wordt dus nog vaak beschouwd als een voorportaal van de master. Op dit vlak moeten de bacheloropleidingen zich beter gaan profileren, want dan zullen studenten de bachelor meer zien als een afgeronde opleiding en vaker kiezen voor een baan na de bachelor. Het hoger onderwijs staat natuurlijk niet stil. Er is accreditatiewetgeving, die na een eerste ronde van visitaties, geëvalueerd zal worden. Visitaties zijn tijdrovend en vergen veel voorbereiding. Bezien wordt hoe de administratieve last te verminderen is. Daarbij valt nogal eens de term instellingsaccreditatie: de instelling wordt geaccrediteerd, niet de opleiding. Daar zal echter op korte termijn niet gebeuren. Een ander punt is samenwerking tussen instellingen op het gebied van onderwijs en onderzoek. Naar verwachting biedt nieuwe wetgeving openingen voor ‘bi-diplomering’ en ‘joint degrees’: studenten kunnen onderwijs volgen bij twee of meer instellingen en een hierop toegesneden diploma behalen. Dit stimuleert de mobiliteit van studenten en ook dat is een doel van het bama-stelsel.
De redactie bedankt drs. Han Roffelsen, medewerker beleid en bestuur, voor zijn medewerking aan het bama-artikel.
Mooie scores voor Modulair-special
Start en support
Kersverse studenten snel wegwijs maken in onze universiteit. Sinds april 2007 rolt er bij iedere beginnende student binnen één maand een Modulair-special in de bus. Met dit welkom in woord en veel beeld wil de redactie informeren en vooral ook extra motiveren! Is dat tot nu toe gelukt? Grotendeels wel. Dat blijkt uit de resultaten van een onderzoek. De Modulair-special telt zestien pagina’s: een welkom van het College van bestuur, interviews met decanen, docenten en studenten, studietips, informatie over studiebegeleiding en studiecentra. Ook staan er wat meer substantiële bijdragen in, over de totstandkoming van een cursus en de (bestuurlijke) universiteit. Op de achterkant staat een academisch abc. Tot eind oktober zijn er al zo’n 4.100 exemplaren naar nieuwkomers verstuurd. Eind mei zijn zeshonderd studenten die begonnen zijn in maart en april, benaderd voor de enquête. Tweehonderd van hen respondeerden. Uiteindelijk bleven er 119 representatieve studenten over. De redenen van ‘uitval’ uit het cohort waren: special niet ontvangen (21) en (nog) niet toegekomen aan lezen (60). De groep bestond uit bachelorstudenten (1/3), masterstudenten (1/3) en cursisten (1/3). Resultaten Van de rubrieken scoorden ‘uitstekend/goed’: studietips (76,4 procent), studiebegeleiding (69,7 procent) en www.ou.nl (67,3 procent). Deze items, met studiecentra, academisch abc en faculteiten, raadplegen studenten ook graag nóg eens. Het item universiteit scoort opmerkelijk met ranking 6 (van de 14). Wat lager scoren - misschien niet verwonderlijk voor beginnende studenten - medezeggenschap en belangenbehartiging (14) en studentenverenigingen (13). Bij de eigenschappen scoren ‘(helemaal) van toepassing’: informatief (85,7 procent), enthousiasmerend (79 procent). Bij de beleving
scoren ‘(helemaal) mee eens’: prettige kennismaking (82,4 procent), warm welkom (69,8 procent) en prettige kennismaking met faculteiten (47 procent). Gezien deze resultaten meent de redactie goed te hebben voldaan aan de doelstellingen binding en adequate informatie. De suggesties van respondenten betreffen vooral (nog) meer praktische informatie, bijvoorbeeld over Studienet, onlineontmoeting, discussiegroep en hoe de studie te plannen. Wat in het bijzonder opvalt, is de grote bereidheid van zo’n zestig respondenten om afsluitend nog een toelichting te geven. De redactie wil bekijken in welke mate de resultaten ook te gebruiken zijn voor het verbeteren van de Modulair. Overigens onderzoeken we ook de waardering voor die Modulair middels een selecte steekproef. Namens de redactie wil ik de studenten – nieuwe en zittende – hartelijk bedanken voor hun medewerking aan beide onderzoeken! Frans Bogaert Kijk voor waarderingstabellen in e-Modulair. Aldaar kunnen zittende studenten de pdf van de Modulair-special downloaden – tot eind oktober gebeurde dat zo’n zevenhonderd keer.
14
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
studentenraad
Janny de Jonge
Hoe doen we het? Kan het beter? Daarover ging het tijdens een training van de Studentenraad. ‘De training heeft er voornamelijk toe geleid dat de Studentenraad het voltallige College van bestuur zal uitnodigen om te spreken over de manier waarop Studentenraad en College van bestuur samenwerken.’
Reflectie, analyse en training Na een jaar te hebben samengewerkt, bestond in de Studentenraad de wens om te reflecteren en een gezamenlijke analyse te maken van het functioneren. Tevens wilden we bekijken hoe we de impact van de besluitvorming kunnen verbeteren. De verwachting was dat een externe consultant ons hierbij goed van dienst zou kunnen zijn. Twee leden van de Studentenraad hebben vooroverleg gevoerd met een potentiële trainer en dit heeft tot een bevredigend resultaat geleid: we zijn in zee gegaan met Johan de Bruycker, trainer bij bureau Performance Coaching. Hard gewerkt! Op 24 en 25 september vond de training plaats in het aardige, Belgische plaatsje Mechelen. De voltallige Studentenraad was aanwezig en om met onze huidige politici te spreken: ‘Er is hard gewerkt!’ Vooraf had iedereen een vragenlijst ingevuld over groepsdoelmatigheden; over zijn of haar indruk van het huidige functioneren van het team. Daaruit is een overzicht gefilterd waarin doelstellingen, vertrouwen, gebruik van ieders capaciteiten, communicatie en leiderschap zijn gemeten, en in een schema gezet. Duidelijk werd dat vertrouwen hoog scoorde en dat we probleemoplossing/besluitvorming kunnen verbeteren. De vragen die de Studentenraad zich in de toekomst bij ieder item dan ook wil stellen zijn: wat willen we bereiken, wat is ons doel en waar liggen de prioriteiten? Samenwerking met College van bestuur Aan de hand van het CORPI-model (Context, Objectief, Rollen, Procedures, Interactief ) is inzichtelijk gemaakt hoe wij effectiever kunnen vergaderen en de impact van onderhandelen met het College van bestuur kunnen verbeteren. De training heeft er voornamelijk toe geleid dat de Studentenraad het voltallige College van bestuur zal uitnodigen om te spreken over de manier waarop Studentenraad en College van bestuur samenwerken. Dit moet leiden tot een convenant waarin de werkwijze wordt vastgelegd. Het zal niet gaan over de inhoud, maar over het samenwerkingsproces. De uiteindelijke doelstelling is: beter en effectiever overleg met het College van bestuur. Werkbaar model Tijdens de evaluatie bleek, dat de Studentenraad vond dat de presentatie en de opbouw van de training ruim aan haar wensen voldaan heeft. De inhoudelijke bijdrage van de trainer was goed en aan ons is een werkbaar model geleverd waar wij het komende jaar mee willen en kunnen werken. Het resultaat van deze training is dus positief. Dat bleek ook tijdens de aansluitend gehouden vergadering van de Studentenraad, waarin we onmiddellijk teruggrepen op het CORPI-model! Janny de Jonge
23ste dies natalis in Heerlen De betrokkenheid van de Studentenraad bij de Open Universiteit in haar geheel bleek ook uit de aanwezigheid van een aantal leden bij de 23ste diesviering op 28 september in Heerlen. Het thema was ‘learning networks for lifelong learning’ en dat is zeker van toepassing op leden van de Studentenraad. De doelgroep, ‘lifelong learners’, is bepalend voor de doelgroep van de Open Universiteit en vormt met ‘open educational resources’ en leernetwerken krachtige en innovatieve concepten voor respectievelijk inhoud en aanpak, onderwijsontwikkeling en onderwijsexploitatie, leermaterialen, en ondersteuning van leerprocessen. De diesviering werd geheel in het Engels gehouden. Dat getuigde volgens rector magnificus prof. dr. ir. Fred Mulder niet van gebrek aan trouw aan onze eigen taal, maar juist van respect voor het internationale karakter van ‘lifelong learning’.
Enquête Vlaamse studenten Aanvankelijk was er weinig medewerking, maar de enquête onder de Vlaamse studenten is toch uitgezet. Studenten hebben een mail ontvangen met een link naar de website waar de enquête te vinden was. De respons was heel redelijk: op 23 september hadden 565 studenten gereageerd. Vanaf 30 september is de analyse uitgevoerd. De leden van de Studentenraad willen een brochure maken waarin de resultaten van de enquête staan. Belangrijk is, dat de namen van de Vlaamse studiecentra niet te herleiden zijn. De resultaten van de enquête worden aan het College van bestuur gepresenteerd en verspreid onder de studiecentra in Vlaanderen. Janny de Jonge
Rectificatie In de vorige Modulair stond Rick Coone op de foto bij het artikel ‘Verlaat de ivoren toren’ en hij stond onder het artikel als auteur. Dit is onjuist. De auteur van dat artikel was Herman Kiesel. De redactie betreurt deze storende fout enorm en biedt Rick Coone en Herman Kiesel haar welgemeende excuses aan.
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
15
Resultaten Nationale Studenten Enquête
‘Mag je best trots op zijn’ We staan tweede in de Nationale Studenten Enquête van Choice. Over dit resultaat peilden wij de mening. Ook bij Frank Steenkamp van Choice: ‘De Open Universiteit slaagt er blijkbaar in, bij studenten de verwachtingen waar te maken die ze in haar werving wekt.’
Rick Coone studeert bij ons en is ook lid van de Studentenraad. Hij vindt de uitslag weliswaar positief, maar geen reden tot tevreden onderuitzakken. Er is immers ook ontevredenheid, bijvoorbeeld over tentamineren, organisatie van studiedagen en over studiebegeleiding. Als je spreekt over het cursusmateriaal, dan kan Rick zich de hoge positie van de Open Universiteit goed voorstellen. In het algemeen is de kwaliteit van ons cursusmateriaal immers onomstreden. Promotie Drs. Rieny van den Munckhof, communicatieadviseur bij de Open Universiteit, zegt dat de uitkomsten zeker voor promotie gebruikt zullen worden. Want er zijn in dit onderzoek heel wat punten waarop de Open Universiteit uitstekend scoort of zelfs een koppositie heeft. Dus kunnen we er prima mee voor de dag komen. Eenzelfde soort mening treffen we aan bij het College van bestuur. Het is belangrijk dat de Open Universiteit deel uitmaakt van de enquête, aldus woordvoerster Miranda de Kort, want zo kan de Open Universiteit laten zien dat zij een zeer goede plaats inneemt en een volwaardig alternatief is voor traditioneel universitair onderwijs.
Waardevol Prof. dr. Els Boshuizen, decaan Onderwijskunde/ onderwijstechnologie, vindt de peiling waardevol omdat we zo het oordeel kennen van een doorsnee van de studenten. In ons afstandsonderwijs horen we immers met name de mening van studenten die zich heel actief opstellen in contacten met onderwijsgevenden. Door deze enquête krijgen we ook een impressie van de grote groep waarover we toch wat in het duister tasten. Dat nuanceert of versterkt onze eigen indruk, hetgeen natuurlijk waardevol is. Decaan Managementwetenschappen prof. dr. Herman van den Bosch is niet verrast door de uitkomsten. Wel vindt hij het goed dat we zo hoog in de lijst met ‘gewone’ universiteiten staan. Overigens plaatst deze decaan wat vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de enquête. In de uitkomsten is er volgens hem te weinig spreiding. Vergelijkbaar? Over de spreiding van de uitkomsten zegt drs. Frank Steenkamp (op foto), hoofdredacteur van de Keuzegids Hoger Onderwijs en penvoerder van Choice: ‘Studenten geven wel degelijk enen en tienen.’ Frank vindt het vooral belangrijk dat de gemeten verschillen significant zijn en meerdere jaren stabiel. Maar is de Open Universiteit te vergelijken met andere universiteiten? Frank: ‘Elke instelling denkt dat zij uniek is. Daar zijn jullie helemaal niet zo’n buitenbeentje in! Het gaat erom, dat we meten of de kwaliteit van het onderwijs volgens de studenten overeenkomt met wat ze verwachten. Dan maakt het niet uit dat jullie andere studenten hebben en een ander onderwijssysteem.’ Frank concludeert: ‘De Open Universiteit slaagt er blijkbaar in, bij studenten de verwachtingen waar te maken die zij in haar werving wekt. Dat lukt lang niet alle instellingen, dus daar mag je best trots op zijn.’
Marga Mulder
Nationale Studenten Enquête – Het Centrum Hoger Onderwijs Informatie voor Consument & Expert (Choice) houdt deze onafhankelijke enquête ieder voorjaar. Dan benadert Choice ruim 40.000 studenten in het hoger onderwijs en vraagt hun oordeel over de kwaliteit van hun opleiding. – Choice ondervraagt per opleiding vijftig studenten en de representativiteit van de steekproeven wordt goed bewaakt. – Studenten geven rapportcijfers voor tien aspecten: inhoud programma, keuzeruimte, samenhang programma, werkvormen, voorbereiding loopbaan, kwaliteit docenten, communicatie opleiding, studeerbaarheid, gebouwen en faciliteiten. Per opleiding worden de rapportcijfers gemiddeld. – De enquête resulteert in een vergelijking van de mate waarin studenten tevreden zijn over hun eigen opleiding. – De overheid subsidieert de enquête. Zij bemoeit zich er niet inhoudelijk mee, maar laat wel stevig toezicht houden op de methodologie. – Ieder jaar publiceert Choice de resultaten in de Keuzegids Hoger Onderwijs. De Keuzegids Hoger Onderwijs 2008 verschijnt in december, ook op dvd, en is te vinden in de betere boekhandel of te bestellen via www.keuzegids.org. Meer informatie: www.choi.nl.
16
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
Alumni
Met de bul als bagage
Henk Ananias kwam op latere leeftijd tot het inzicht dat een universitaire studie onontbeerlijk was voor zijn carrière. Op zijn veertigste besloot hij daarom te gaan studeren aan de Open Universiteit. Hij heeft bij ons inmiddels drie studies voltooid, carrière gemaakt en hij blaakt van zelfvertrouwen. ‘Voor wie het horen wil, vertel ik mijn verhaal over de Open Universiteit.’
‘Ik heb genoten’ Henk Ananias (op foto) is geen onbekende voor Modulair. In 2002 verscheen er ook al een artikel over hem, omdat hij zijn tweede bul aan de Open Universiteit behaalde. Het toenmalige College van bestuur wilde zijn waardering laten blijken door Ananias op een bijzondere manier in het zonnetje te zetten. De bul voor Bestuurskunde werd hem virtueel overhandigd: via een internet-videoverbinding tussen studiecentrum Groningen en de Open Universiteit in Heerlen. Met de woorden: ‘Open Universiteit, ik heb genoten’, besloot Ananias zijn dankwoord. Nu, vijf jaar later, met een derde bul op zak, herhaalt hij deze woorden als er naar zijn ervaringen met de Open Universiteit gevraagd wordt. Maar het liefst wil hij het nog iets aanscherpen: ‘Grandioos, ja, dat is het juiste woord’. Keerpunt Voor Ananias vormt zijn veertigste levensjaar een belangrijk keerpunt in zijn leven. Toen realiseerde hij zich dat hij meer in zijn mars had en vreesde hij een toekomst waarin hij elke avond na het werk onderuitgezakt voor de tv zou zitten. De voedingsbodem daarvoor ligt in zijn puberjaren. Ananias was geen studiebol, hij was speels en kon zich moeilijk concentreren. Na twee jaar hbs volgde de mulo en militaire dienst om daarna aan de slag te gaan bij de Sociale dienst in Veendam. Ondanks diverse diploma’s bleef hij op mbo-niveau hangen. Wilde hij vooruitkomen en carrière maken, dan was een studie onontbeerlijk, zo wist Ananias. ‘Via een collega kwam ik in aanraking met de Open Universiteit. Ik bestelde een module Rechten, want dat lag in lijn met mijn werk. Het beviel zo goed, dat al gauw meerdere cursussen volgden en na vijf jaar had ik de bul op zak.’ Al tijdens de studie Rechten had Ananias enkele modules Bestuurskunde gedaan en leek het zonde deze studie niet af te ronden. Op zijn vijftigste ontving hij zijn tweede bul. ‘Zo slecht als ik me vroeger kon concentreren, zo goed ging het nu. Ik kon met de kinderen monopolie spelen en tegelijk een studieboek lezen, en ik bleek een doorzetter. Al mijn vrije uren stopte ik in de studie.’
Verslaving Intussen maakte Ananias ook carrière, mede dankzij zijn steeds indrukwekkender cv. Hij werd directeur sociale zaken in Stadskanaal en directeur van een intergemeentelijke kredietbank. Daarnaast startte hij een eigen bedrijfje in juridische adviezen en is hij freelancedocent bij de Bestuursacademie in Maarssen. Waar hij de tijd vandaan haalt? ‘Elke dag, ook in het weekend, om half zes opstaan en ‘s avonds niet voor de tv hangen. Dan heb je zeeën van tijd. Ik loop ook nog drie keer per week hard en speel piano’. Die zeeën van tijd zetten hem aan tot het behalen van een derde titel, in de Managementwetenschappen, afgelopen juni was het zover. ‘Studeren werd ook een soort verslaving. Ik vond het geweldig. Het was elke keer weer een kick als je een vak afrondde. Nee, het was geen bewijsdrang, wel een inhaalslag. Zou toch zonde zijn je talenten niet te benutten, dat zag ik wel in.’ Eigenwaarde De studies hebben zijn zelfvertrouwen flink opgepoetst, zegt Ananias. Zijn gevoel voor eigenwaarde is enorm toegenomen. Stond hij vroeger het liefst op de achtergrond, nu treedt hij graag naar voren. ‘Kennis geeft zelfvertrouwen. Ik sta ook positiever in het leven en probeer dat ook op anderen over te dragen. Dat is vooral dankzij de Open Universiteit.’ Die probeert Ananias dan ook waar hij maar kan te promoten. ‘Ik vertel mensen mijn eigen verhaal en roem daarbij het unieke karakter van de Open Universiteit. Studeren in eigen tempo, uitstekend studiemateriaal en als je wilt, kun je snel resultaten zien. Ik raad belangstellenden aan met één module te beginnen. Het blijkt vaak aan te slaan, zo hoor ik later terug, mensen raken enthousiast en gaan door.’ De Open Universiteit heeft, zo meent Ananias, haar naam intussen wel gevestigd. ‘Veel mensen dachten in eerste instantie misschien dat het een soort volksuniversiteit was. Nu merk je toch wel dat velen weten dat het een universiteit is die gelijkwaardig is aan andere universiteiten.’
www.ou.nl/emodulair
Ananias zou graag ‘gebruikt’ worden op voorlichtingsdagen en infoavonden. Hij is immers ervaringsdeskundige. ‘Ik kan getuigen wat het betekent aan de Open Universiteit te studeren, te werken en carrière te maken. En ik kan advies geven aan studenten die aan het begin staan van hun scriptieproces. Ik zal ze vertellen dat ze een onderwerp moeten zoeken dat bij hen past en waar de werkgever ook nog iets aan heeft. Dan is die bereid je te steunen en te helpen.’ Ananias kijkt met gemengde gevoelens terug op de drie scripties die hij schreef. ‘Het schrijven zelf vond ik vaak een lastige klus, maar de goede begeleiding die ik gehad heb, maakte veel goed. Vooral prof. Arno Korsten maakte veel indruk. Zijn enthousiasme werkte zeer aanstekelijk.’ Ananias werkt nu zijn laatste scriptie om tot een artikel. ‘Dat zou ik dan graag samen met Korsten willen publiceren.’ Steun Meerdere keren tijdens het gesprek heeft Ananias het over zijn vrouw, Frieda. Zonder haar mentale en praktische steun was het nooit gelukt, benadrukt hij. ‘Zij was de vleugels van mijn vlucht. Zij accepteerde het dat de studieboeken op vakantie meegingen, klaarde de klusjes in huis en voedde de kinderen op. En ze had ook nog een eigen carrière. Het is leuk om nu te zien dat onze kinderen ook heel actief in het leven staan. Ze studeren en vullen hun vrije tijd met hobby’s. Zij hebben blijkbaar meegekregen dat er meer is dan GTST.’ Of er na zijn derde studie nog een vervolg komt, weet Ananias op dit moment niet. Wel weet hij, dat het tot zover een waar genoegen was, of zoals hij in zijn laatste scriptie schrijft: ‘Feci quod potui et ultra posse non tenetur: ik heb gedaan wat ik kon en tot meer is niemand verplicht.’ ‘Is niet te doen, zei ik vaak tijdens een studie, maar het werd uiteindelijk toch mr. drs. MSc.’
brengen. Er is een inventarisatie gemaakt van het aantal afgestudeerde psychologen, die betreft onder andere woonplaats en specialisatie. Besprekingen zetten we met de faculteit voort. – In samenwerking met de Open Universiteit is de Alumnivereniging erin geslaagd internationale erkenning te krijgen voor getuigschriften van de Open Universiteit. – Om op eigen vakgebied bij te blijven, is uitbouw van het netwerk met andere faculteitsverenigingen nodig. Hoewel dit niet eenvoudig is, blijft het aandacht krijgen. Er zijn contacten gelegd met de Alumnivereniging Open Universiteit Vlaanderen en daarnaast wordt voorzichtig contact opgebouwd met de Universiteit Twente. – De Alumnivereniging streeft voor haar leden naar regionalisering van activiteiten, om zo regionaal het netwerk met de eigen leden uit te bouwen. Het onderzoek naar een eigen pagina op www.hyves.nl is de eerste aanzet. Via die website is eenvoudig een besloten groep te maken voor onze alumni. De toegang tot die groep is de verantwoordelijkheid van één van onze bestuursleden. Alumni kunnen zich aanmelden en communicatie binnen deze groep is dan eenvoudig. Ook oproepen kunnen geplaatst worden. We houden u op de hoogte of dit middel een rol kan vervullen. Binnenkort krijgt u per e-mail een uitnodiging om lid te worden. Een juist e-mailadres in onze administratie is dan wel een voorwaarde. Bovenstaande punten bespreekt een bestuursdelegatie eind november met Collegevoorzitter drs. Theo Bovens. Studentenloket Via de website hebben we enkele vragen ontvangen, waaronder een vraag van een student psychologie over stagemogelijkheden. Dit soort vragen proberen we zo goed mogelijk binnen de alumnidoelgroepen te plaatsen.
Fred Meeuwsen
Alumnivereniging agenda – Het aantal leden van de Alumnivereniging is gegroeid, maar kan natuurlijk nog hoger worden. Er wordt verder onderzocht hoe we actief leden kunnen werven. – In samenwerking met de Open Universiteit wil de Alumnivereniging een rol vervullen in de kwaliteitszorg en onderzoeken wat daaraan de bijdrage van de alumni kan zijn. Een voorzichtig begin is gemaakt, nu de Psychologiekamer is gestart. Dit is een ambitieus project met als doel onderwijs en de praktijk dichter bij elkaar
Alumnipas Dit najaar ontvangen alle leden de alumnipas. Het bestuur is bezig met (financiële) voordelen. Heeft u als alumnus ideeën of werkt u bij een organisatie die voordelen kan bieden, wilt u dit dan doorgeven via
[email protected], o.v.v. van ‘alumnipas’. Het gaat bij voorkeur om voordelen met een landelijke dekking. Net als bij andere universiteiten geeft deze pas geen toegang tot universiteitsbibliotheken.
Fennanda Doctor
23 november 2007
Onbekend maakt onbemind Onbekend maakt onbemind. Dit bleek wel toen ik dit voorjaar de sleutel ging halen in het Beatrix-gebouw voor de deur van de zaal waar we de algemene ledenvergadering gingen houden. Het was mooi weer, dus kwam ik zonnig binnen ondanks de verwachte (té) lage opkomst. Bedoelde sleutel was in beheer bij een lieftallige, rozige dame, zo’n vijfi-ish*, waarvan de helft boven een balie uitstak. ‘Goedemorgen’, zei ze. ‘U bent vast van de aluminiumvereniging.’ Het was even schakelen maar ach, het roest niet, dacht ik wellicht hardop en nam de sleutel gewoon mee, enigszins verbaasd nagestaard door de rozige. Onbekend maakt onbemind, ja, en wellicht is dat ook de reden dat wij, Alumnivereniging, nog niet eens achthonderd leden hebben, terwijl er toch vanaf de oprichting van de Open Universiteit in september 1984 tot en met 2006 in totaal 4.208 wo-getuigschriften zijn uitgereikt voor de ongedeelde opleiding, 441 bachelorgetuigschriften en 153 mastergetuigschriften. Maar we groeien gelukkig wel! Ik blijf het over de Alma Mater en moederliefde hebben, hoor, het hangen aan de mem. Wij blijven er in ieder geval aan zuigen en willen de alumni steeds meer aangenaamheden bezorgen. We willen meer dan virtueel samenwerken. We willen weten wat wij kunnen blijven doen aan een leven lang leren, en dan met stevige ondersteuning door onze eigen leden: denk aan de prachtige alumnigids met zijn contactmogelijkheden, coaching, mentorschap, een rechtstreeks contact met faculteiten, indiceren van onderzoeksmogelijkheden en promotie bij onze Open Universiteit, de komende faciliteiten van de alumnipas en last but not least bezoeken aan objecten die de Open Universiteit met de samenleving verbindt, dit ook ter profilering van onze Open Universiteit. Lidmaatschap zal steeds meer de moeite waard worden. Veel voor u dus, niets gaat ons te ver. Om het eens met Archimedes namens ons bestuur te zeggen: ‘Zeg me waar ik moet gaan staan en ik beweeg de aarde.’ Zweitze * Like fiftyish
18
www.ou.nl/emodulair
activiteiten
23 november 2007
In deze rubriek staan activiteiten zoals lezingen, symposia, bijeenkomsten van studentenverenigingen en landelijke dagen, die georganiseerd worden door Nederlandse en Vlaamse studiecentra, faculteiten of studentenverenigingen. Het gaat om activiteiten die (in principe) alle studenten kunnen bijwonen. Van in kleur vermelde activiteiten treft u in de rubriek ‘activiteiten – selectie’ een korte beschrijving aan. Voor de meest actuele activiteiten, meer informatie en aanmelden, verwijzen wij u naar de webpagina’s van uw faculteit en/of studiecentrum op www.ou.nl.
NOVEMBER za 24
– Excursie naar Roermond vanwege de Cuypers-herdenking: stadswandeling met bezoek aan museum, Munsterkerk en Caroluskapel (Si-tard, sc Parkstad Limburg) – Juridische lezing door dr. Peter van der Kruit (sc Amsterdam) – Rondleiding Universiteitsbibliotheek van de Rijksuniversiteit Groningen en Studienetpracticum (sc Groningen) di 27 – Operaclub, Don Carlos, dvd-vertoning (Suster Bertken, Utrecht) – Lezing door Jonn van Zuthem: ‘Bodemsoorten in het Religieuze Nederlandse Landschap’ (sc Enschede) wo 28 – Literatuurclub, Connie Palmen, Lucifer (ValC-hof, sc Nijmegen) – Lezing door dr. Jan de Kinder ‘CSI: de fictie en de realiteit’ (Permanente Vorming, sc Gent) do 29 – Filosofieclub over Karl Jaspers (De Verlichting, sc Eindhoven) – Lezing door dr. Lizet Duyvendak over haar dissertatie ‘Door lezen wijder horizont. Het Haags Damesleesmuseum’ (psp Friesland) vr 30 – Diploma-uitreiking (sc Nijmegen)
za 15
– Uitreiking getuigschriften (sc Breda) – Excursie naar de tentoonstelling ‘Barcelona 1900’ in het Van Gogh Museum (Suster Bertken, Utrecht) ma 17 – Luistergroep Muziek (Suster Bertken, Utrecht) di 18 – Algemene ledenvergadering De Verlichting, gevolgd door lezing van Wouter Steffelaar: ‘Authentieke uitvoeringspraktijk in de muziek’ (sc Eindhoven) wo 19 – Mentoraatlezing Wouter Steffelaar (sc Amsterdam) – Winteravond met inbreng van leden ValC-hof (sc Nijmegen) vr 21 – Leesclub, Kenzaburo Oe, Het eigen lot (Si-tard, sc Parkstad Limburg)
JANUARI
DECEMBER
ma 7
ma 3
do 10
– Muzieklezing door Ger van Ostayen: ‘Ontstaan en ontwikkeling van de symfonie als compositievorm’ (Utile Dulci ‘s Hertogenbosch, zie sc Nijmegen) di 4 – Uitreiking getuigschriften (sc Utrecht) do 6 – Lezing ‘Stress en burn-out’ (psp Friesland) vr 7 – Excursie Maastricht: museum de Historische Drukkerij en tentoonstelling ‘Henri Jonas (1878-1944); zijn muzen’ en demonen in museum Spaans Gouvernement (Si-tard, sc Parkstad Limburg) za 8 – Landelijke dag Aardwetenschappen (sc Utrecht, zie déze Modulair) ma 10 – Poëziewerkgroep (Suster Bertken, Utrecht) di 11 – Literatuurleesclub, Astrid Roemer, Over de gekte van een vrouw (Suster Bertken, Utrecht) wo 12 – Filmavond (sc Groningen) do 13 – Diploma-uitreiking (sc Rotterdam) vr 14 – Kennismaking met Benjamin Brittens Serenade for Tenor and Horn and Strings (Si-tard, sc Parkstad Limburg)
vr 11 za 12
wo 16
vr 18 ma 21 di 29 wo 30
– Nieuwjaarsbijeenkomst en presentatie ‘Antigone’ door studenten (Suster Bertken, sc Utrecht) – Nieuwjaarsborrel, en presentaties van poëzie, proza en muziek door leden van Utile Dulci ‘s Hertogenbosch (sc Nijmegen) – Landelijke dag Literaire cultuur (sc Amsterdam, zie déze Modulair) – Lezing door prof. dr. L.M. de Rijk: ‘Normatief handelen: Beginselvastheid als probleem’ (Si-tard, sc Parkstad Limburg) – Community Day in alle Nederlandse en Vlaamse studiecentra – Nieuwjaarsbijeenkomst in Afrikamuseum, Berg en Dal (ValC-hof, sc Nijmegen) – Nieuwjaarsreceptie / diploma-uitreiking (sc Zwolle) – Culturele Contact Groep (sc Zwolle) – Literatuurgroep, Orhan Pamuk, Ik heet Karmozijn (sc Nijmegen) – Scriptielezing door Mia Verhagen: ‘Verbeelding in de stad. Beeldende kunst in de openbare ruimte na 1945’, gevolgd door Nieuwjaarsborrel (Homo Ludens, sc Amsterdam) – Leesclub, Chinua Achebe, Termietenheuvels in de savanne (sc Parkstad Limburg) – Literatuurleesclub, Dante Alleghieri, De goddelijke komedie (Suster Bertken, Utrecht) – Diploma-uitreiking (sc Amsterdam) – Boekbespreking, Joris Luyendijk, Het zijn net mensen (sc Groningen)
www.ou.nl/emodulair
selectie
Lezing ‘Stress en burn-out’ (6 december) Op donderdag 6 december organiseert provinciaal steunpunt Friesland voor al zijn studenten een lezing over stress en burn-out. Tijdens de lezing komen ook de symptomen aan de orde, en worden er handreikingen gegeven om een burn-out te voorkomen. Daarnaast gaan de toehoorders met behulp van een korte vragenlijst bekijken in hoeverre zij stress hebben en in de richting van een burn-out gaan. Alle studenten van provinciaal steunpunt Friesland zijn van harte uitgenodigd. Zij mogen hun partner, een collega of kennis uiteraard meenemen. Aanvang: 19.00 uur. Plaats: provinciaal steunpunt Friesland. Aanmelden: via
[email protected]. Wilt u zo vriendelijk zijn in uw mail uw studentnummer te vermelden en met hoeveel personen u komt? ieuwjaarsbijeenkomst en presentatie ‘Antigone’ door studenten (7 januari) Waarom spreekt Antigone tot de verbeelding van velen? Welke thema’s zijn te onderscheiden? Wat heeft deze tragedie van Sophokles ons tegenwoordig te zeggen? Zes studenten van studiecentrum Rotterdam hebben zich een half jaar lang verdiept in deze Griekse tragedie. Zij deden dat onder leiding van Tom van Dorp, universitair docent Cultuurwetenschappen. De resultaten van de inspirerende zoektocht vormen de basis van deze presentatie. Elke student heeft een eigen invalshoek (literatuur, film, muziek, geschiedenis) en spreekt vijf tot tien minuten. Er zijn muziekfragmenten, en Marion Busch, lid van Suster Bertken, sluit af met fragmenten uit de film ‘Die Bleierne Zeit’. Tijd: 17.00 – 19.00 uur, daarna een drankje. Plaats: studiecentrum Utrecht. Aanmelden: tot 31 december, door € 10 over te maken op girorekening 8031277 t.n.v. Suster Bertken te Woudenberg, o.v.v. Nieuwjaarsbijeenkomst.
GEBOEID DOOR TAAL? In werk én studie speelt taal vaak onvermijdelijk een cruciale rol. Onderhoud daarom uw taalvaardigheid en taalgevoeligheid en lees het tijdschrift Onze Taal. Boeiende artikelen, nuttige adviezen en leerzame taalkronkels, elke maand weer. Voor € 22,- bent u een jaar lang abonnee (10 nummers).
AANBOD
2 nummers
GRATIS
Zie ook www.onzetaal.nl of bel 070 - 356 12 20
MO
Ja, ik abonneer me op Onze Taal en krijg 2 nummers gratis.
naam adres
postcode/plaats
Stuur de bon (zonder postzegel) naar Genootschap Onze Taal, Antwoordnummer 18496, 2501 WK Den Haag
23 november 2007
19
Service en informatie
Dienstverlening Open Universiteit tijdens feestdagen Studiebegeleiding De laatste (actuele) informatie over studiebegeleiding vindt u steeds op de betreffende webpagina van een cursus op Studienet of op www.ou.nl. _ studieaanbod. In dit bericht maken wij studenten alleen attent op cursussen waarvan de begeleiding recent gewijzigd is: – Gespreksvoering (S16212) – Inleiding in de informatica (T28131) – Inleiding in de psychologie (S12112) – Inleiding in de psychologie (S48112) – Inleiding staatsrecht (R05151) – Klinische gespreksvoering (S61321) – Onderzoekspracticum inleiding psychologisch experiment (S05251) – Onderzoekspracticum inleiding psychologische survey (S04231) – Onderzoekspracticum nonparametrische data-analyse (S24211) – Onderzoekspracticum psychologische experimenten (S69312) – Testpracticum psychodiagnostiek (S62321) Precieze informatie vindt u op de cursussite.
De Open Universiteit is gesloten van maandag 24 december 2007 tot en met woensdag 2 januari 2008. Dit geldt voor de centrale vestiging in Heerlen én voor de studiecentra. Een aantal studiecentra heeft in de eerste week van januari afwijkende openingstijden, zie www.ou.nl _ over de OU _ studiecentra. Service en informatie (045 - 576 2888) is bereikbaar tot en met donderdag 20 december. Via http://vraagenantwoord.ou.nl kunt u natuurlijk op elk gewenst moment de uitgebreide vraagbaak raadplegen. Verwerking cursusbestellingen Vanwege de financiële afsluiting van 2007 kunnen wij na vrijdag 14 december geen cursusbestellingen meer verwerken. U kunt uiteraard na vrijdag 14 december wel cursussen bestellen, via www.ou.nl of door inzending van het bestelformulier. De bestellingen verwerken wij vanaf woensdag 2 januari 2008 op volgorde van binnenkomst, waarna wij ook het cursusmateriaal verzenden. Houdt u er dus rekening mee dat het in deze periode iets langer dan gebruikelijk kan duren voordat u uw cursussen in huis heeft. Sluitingsdatum aanmelding tentamens januarironde 2008 19 december 2007 is de sluitingsdatum voor aanmelding tentamens in Nederland en Vlaanderen voor de januarironde 2008.
Fout in artikel erkenning verworven competenties In het artikel over erkenning van verworven competenties in de vorige Modulair (pagina 15) is een storende fout geslopen. In de derde kolom staat: ‘Voor toelating tot de masteropleiding Actief Leren betaalt u € 311 en € 31 per module verkorting van het schakelprogramma.’ Het tweede bedrag is onjuist. Het moet zijn: € 311 per module verkorting van het schakelprogramma.
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
21
Huis- en gedragsregels
Bibliotheekfaciliteiten
De regeling ‘Huis-/gedragsregels studenten Open Universiteit Nederland’ betreft onder andere rookverbod, legitimatie en pc-gebruik, en is gebaseerd op artikel 7.57h van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. De regels zijn er, om adequaat en rechtsgeldig te kunnen handelen wanneer zich in de gebouwen en op de terreinen van de Open Univer-siteit onregelmatigheden voordoen. De volledige tekst (pdf ) vindt u op: www.ou.nl_studie-informatie_regelingen en procedures.
In de vorige Modulair stond op pagina 4 een bericht over samenvoeging van de bibliotheken van de Open Universiteit en de Universiteit Maastricht. Dit bericht heeft bij studenten wat vragen opgeroepen, ondanks de mededeling in het bericht dat in een volgende fase ook studenten de digitale bronnen kunnen gebruiken. Die fase laat echter nog een onbepaalde tijd op zich wachten. Op deze plaats benadrukken wij nog eens de mogelijkheden binnen Studienet. Overigens kunt u op vertoon van uw bewijs van inschrijving én een identiteitsbewijs gratis lid worden van een Nederlandse universiteitsbibliotheek. Dat kunt u regelen aan de balie van de betreffende bibliotheek. Het kan zijn dat u al vóór uw inschrijving lid wilt worden van een Nederlandse universiteitsbibliotheek, bijvoorbeeld omdat u eerst onderzoek wilt doen voor uw scriptie. Neem dan contact op met uw afstudeercoördinator. Hij of zij kan ervoor zorgen dat u een bewijs van inschrijving krijgt, zodat u lid kunt worden van een Nederlandse universiteitsbibliotheek. Scripties zijn bij de Open Universiteit opgenomen in een speciale catalogus. Als u scripties wilt inzien, dan kunt u een verzoek indienen bij een medewerker van een studiecentrum. De scripties worden dan ter inzage naar het studiecentrum gestuurd.
Behandeling bezwaren studenten Als een student bezwaar heeft aangetekend, moet dat gedegen onderzocht worden. Daarom is het College van bestuur altijd verplicht advies in te winnen bij een interne adviescommissie. Dit staat in de ‘Regeling behandeling bezwaren studenten Open Universiteit Nederland’. De volledige tekst (pdf ) vindt u op: www.ou.nl_studie-informatie_regelingen en procedures_bezwaarprocedure.
Algemene voorwaarden De Algemene voorwaarden zijn aangepast omdat studenten zich vanaf eind 2007 elektronisch kunnen inschrijven voor tentamens. De Algemene voorwaarden staan op www.ou.nl altijd onder aan de pagina’s over studieaanbod.
onderwijs – Rechtswetenschappen
Parlementaire Geschiedenis Boek 7 verschenen In de serie Parlementaire Geschiedenis Nieuw Burgerlijk Wetboek is het boek Parlementaire Geschiedenis Boek 7, titel 17 BW (Verzekering) verschenen (Kluwer/Deventer 2007, 354 pagina’s). Aan het boek hebben meegewerkt prof. mr. Jac Rinkes en mr. drs. Marc Hendrikse, beiden werkzaam aan de Open Universiteit, en mr. Henri Martius, advocaat te Amsterdam. Het boek omvat de Parlementaire Geschiedenis van het nieuwe verzekeringsrecht dat 1 januari 2006 in werking is getreden. De totstandkoming van deze wet heeft ruim 30 jaar in beslag genomen. Het uitgangspunt van deze uitgave is wetsvoorstel 19529; tevens is opgenomen het wetsvoorstel Invoering titel 7.17 BW (wetsvoorstel 30137). Daarnaast is ook het Voorontwerp titel 7.17 uit 1972 van de hand van T.J. Dorhout Mees verwerkt. Tevens is aandacht besteed aan de, van ná 1 januari 2006 daterende voorbereidingen, voor een separate wetswijziging die het mogelijk maken dat een polis langs elektronische weg kan worden afgegeven en dat mededelingen van de verzekeraar langs elektronische weg kunnen geschieden.
Reactie op rapport Uitgebalanceerd Naar aanleiding van het rapport Uitgebalanceerd1 van de Commissie Fundamentele herbezinning burgerlijk procesrecht – in de wandelgangen de Commissie Asser-Groen-Vranken genoemd – is een werkgroep samengesteld om een reactie te geven op dat rapport vanuit de praktijk en wetenschap. Deze werkgroep is gefinancierd door de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG). Doel van het KBvG-bestuur was een bijdrage te initiëren aan het debat. De werkgroep heeft een rapport samengesteld dat zij Herbalans heeft genoemd, omdat zij vanuit de rechtspraktijk het rapport Uitgebalanceerd op onderdelen kritisch heeft beschouwd, tegen het licht heeft gehouden, heeft gewikt en gewogen en sommige voorstellen heeft omarmd, maar andere afgewezen. Mr. dr. Anka Ernes maakte deel uit van de werkgroep. De volledige titel van het rapport: A.W. Jongbloed, A.L.H. Ernes e.a., Herbalans, Beschouwingen naar aanleiding van het rapport Uitgebalanceerd (Uitgeverij Ars Aequi, Nijmegen 2007). 1 W.D.H. Asser, H.A. Groen, J.B.M. Vranken m.m.v. I.N. Tzankova, Uitgebalanceerd, Eindrapport Fundamentele herbezinning Nederlands burgerlijk procesrecht (Boom Juridische uitgaven, Den Haag 2006).
22
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
onderwijs – Rechtswetenschappen
Toetreding redactie NTHR Mr. dr. Anka Ernes is per oktober 2007 toegetreden tot de redactie van het Nederlands Tijdschrift voor Handelsrecht (NTHR, uitgeverij Paris, Zutphen). Het tijdschrift heeft een internationaal samengestelde redactie met vertegenwoordigers uit wetenschap en praktijk, en richt zich op het (grensoverschrijdend) handelsrecht dat van invloed is op de Nederlandse rechtssfeer. Binnen de redactie zal zij zich vooral bezig houden met het recht inzake hulp- en tussenpersonen.
Engelse vertaling boekje geschillenbeslechting in de financiële sector Enige tijd terug publiceerde prof. mr. Jac Rinkes samen met mr. drs. Marc Hendrikse een boekje over een nieuw instituut voor geschillenbeslechting in de financiële sector in Nederland. Hiervan is nu een ge-update Engelse
vertaling verschenen: The new Netherlands Financial Services Complaints Tribunal (Kifid): complaints settlement in the financial services market in the Netherlands (Paris, Zutphen, 2007, 177 pagina’s).
Rol algemene voorwaarden in praktijk Geschillencommissies Prof. mr. Jac Rinkes onderzocht met collega’s van de rechtenfaculteiten van de Universiteiten Maastricht, Rotterdam en Amsterdam de rol van algemene voorwaarden in de praktijk van de Geschillencommissies die ressorteren onder de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaak. Het onderzoek vond plaats in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Het desbetreffende rapport is gepubliceerd op de website van het ministerie (www.minez.nl).
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Proefschrift betekende doorbraak in onderzoek naar Engelse filosoof, archeoloog en historicus
Collingwood Award voor professor Van der Dussen Tijdens een international filosofisch congres van 18 tot en met 21 oktober in Montreal, met als onderwerp ‘Collingwood and Twentieth-Century Philosophy’ werd de Collingwood Society Lifetime Achievement Award 2007 uitgereikt aan prof. dr. W.J. van der Dussen (op foto), sinds zijn pensionering nog steeds verbonden aan de faculteit Cultuurwetenschappen. Namens de Collingwood Society wees de Britse filosoof David Boucher erop, dat het proefschrift van Van der Dussen, ‘History as a Science: The Philosophy of R.G. Collingwood’ (Den Haag 1981), een doorbraak is geweest in het onderzoek naar het werk van deze Engelse filosoof, archeoloog en historicus. Als eerste inventariseerde Van der Dussen in zijn dissertatie immers de nagelaten manuscripten van Collingwood (†1943); bovendien zette hij de lijnen uit voor verder onderzoek naar diens ideeën. Nog altijd vormt deze studie van Van der Dussen het uitgangspunt voor onderzoek naar het werk van Collingwood. Sinds het verschijnen van zijn studie bezorgde Van der Dussen twee uitgaven van boeken met deels niet eerder uitgegeven teksten van R.G. Collingwood, The Idea of History (Oxford 1993) en The Principles of History (samen met W.H. Dray, Oxford 1999). Bovendien heeft hij in een groot aantal artikelen belangrijke bijdragen geleverd aan de interpretatie van het werk van Collingwood, met name van diens filosofie van de geschiedenis, aldus Boucher. Eerdere winnaars van deze award waren de Canadese filosoof W.H. Dray en de Amerikaanse filosoof Rex Martin. De Collingwood Society Lifetime Achievement Award werd aan Jan van der Dussen overhandigd door mevr. Teresa Smith-Collingwood, dochter van de filosoof.
Gewijzigde ingangseis CW-Vaardigheden 2 De ingangseis voor de cursus Cultuurwetenschappelijke vaardigheden 2 (C49211), zoals deze is geformuleerd in de studiegids CW 2007-2008 en op studieaanbod, wordt als volgt nader gepreciseerd: U kunt pas voor een trainingsdag van Cultuurwetenschappelijke vaardigheden 2 inschrijven als u: 1 de gehele propedeuse hebt afgerond; 2 zich hebt ingeschreven voor de betreffende inhoudelijk verwante cursus, of deze reeds hebt afgerond dan wel vrijgesteld gekregen.
Aanmelden Landelijke dag en/of Zomerschool Aanmelden (zie pagina 23 en 24) kan schriftelijk: Open Universiteit Nederland, Secretariaat Cultuurwetenschappen, Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, per fax: 045-5762179 of via e-mail: secretariaat.
[email protected] (vermeld in de onderwerpregel de naam van de studiedag of zomerschool). Vermeld altijd uw naam, adres, postcode, woonplaats, studentnummer en telefoonnummer en of u staat ingeschreven voor de betreffende cursus. Uiterlijk 1 week voor de landelijke dag ontvangt u een bevestiging van uw inschrijving en informatie over de te betalen kosten. De sluitingstermijnen en kosten zijn, voor: – Zomerschool Literatuur > 1-12- 2007 > € 550,- (moduleprijs)* – Landelijke dag Literaire cultuur > 17-12-2007 > € 15,* Hierin zijn logies noch maaltijden inbegrepen. U bent zelf verantwoordelijk voor het regelen van uw overnachting tijdens de Zomerschool.
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
23
onderwijs – Cultuurwetenschappen Centraal staat debat rondom literaire canon
Belangstellingspeiling Zomerschool Literatuur 2008 Van maandag 21 t/m donderdag 24 april 2008 organiseert de faculteit voor de vierde keer een Zomerschool Literatuur. Nieuw is echter het (zeer actuele) onderwerp: ‘canonvorming’. Als begeleiders willen we peilen of er voor deze Zomerschool voldoende belangstelling onder de CW-studenten bestaat. In 2005 installeerde de toenmalige minister van OCW de commissie ‘Ontwikkeling Nederlandse canon’. Het rapport van de commissie onder leiding van de mediëvist prof. dr. Frits van Oostrom verscheen in oktober 2006. De commissie boog zich over het probleem van de teruglopende historische en culturele kennis over Nederland en zocht naar de oorzaken voor het afnemende inzicht in de chronologie van belangrijke culturele en historische gebeurtenissen. Sinds het verschijnen van het voorstel om dit probleem op te lossen door 50 ‘vensters’ te bieden met belangrijke historische en culturele gebeurtenissen, is er alom discussie over de canon. Provincies, natuurwetenschappers, godsdienstwetenschappers, filmmakers: alle stellen een eigen canon op. Hoe komt het toch, dat dit onderwerp zoveel emoties losmaakt en pennen in beweging brengt? Cultuurwetenschappers moeten hierover een mening vormen en op niveau aan het debat mee kunnen doen. Als uitgangspunt voor de Zomerschool kiezen we de discussie rondom de literaire canon. Debat centraal Wie het onderwerp ‘de literaire canon’ aansnijdt, komt al snel te praten over een virtuele ‘lijst van meesterwerken’. Het is een leuk gezelschapsspel na te gaan of er een verzameling klassieke teksten bestaat, die ieder beschaafd mens gelezen zou moet hebben. Wetenschappers richten zich tegenwoordig vooral op de vraag naar het proces van canonisering: welke instituties spelen bijvoorbeeld een sturende rol? En wie worden er waarom buitengesloten? In deze Zomerschool kiezen we echter voor nóg een andere benadering van de canon. We willen namelijk onderzoeken hoe in Nederland de literaire canon telkens weer het publieke debat weet te domineren. We zullen u dus géén kennis laten maken met de belangrijkste meesterwerken uit de Nederlandse literatuur, we gaan al evenmin in op processen van canonvorming. Centraal staat het debat. Die discussies zijn vaak bijzonder verhit. Geen wonder: er staat veel meer op het spel dan alleen het behoud van literaire meesterwerken.
De canon wordt steeds weer gebruikt om te reflecteren op de vraag wie “wij” zijn, wat onze gemeenschappelijke kenmerken zijn, of waarom het juist zo ontbreekt aan gemeenschappelijke kenmerken. Bovendien raakt de canon onmiddellijk aan de moeilijke vraag, waar wij als samenleving of cultuur in de toekomst naar toe willen. Wat gaan wij overdragen op de kinderen en hoe gaan we dat doen? Welke literaire werken moeten ze lezen en welke niet? Onderwijs, opvoeding en overdracht van kennis blijken een terugkerend punt van zorg. Welke stelling wordt door wie en wanneer betrokken? Waarom wordt de canon soms als een beknellend keurslijf gezien, en soms juist als een zeer bruikbaar instrument van culturele zelfdefiniëring? In de Zomerschool bespreken we de discussies die vanaf 1800 tot nu gevoerd zijn. We hebben daarbij vijf ‘momenten’ uitgekozen: de eerste helft van de negentiende eeuw, het fin de siècle, het modernisme, het postmodernisme en de recente canondiscussie. Overigens geeft het historisch overzicht slechts enkele duidelijk gemarkeerde brandpunten in de discussie. Een diachroon perspectief is echter eveneens aanwezig: we willen laten zien hoe de ene generatie zich afzet tegen of juist voortborduurt op het canonconcept van de voorgangers. Zo wordt duidelijk dat er geen sprake is van een gesloten proces, maar van een open debat dat steeds weer aan herziening en kritiek onderhevig is. Omdat in deze cursus het zo nadrukkelijk gaat over discussies over literatuur, bent u misschien verbaasd ook primaire werken aan te treffen. Dit komt omdat literatoren zich altijd zeer actief geroerd hebben in die discussies over de canon; vaak waren ze zelfs de belangrijkste woordvoerders. In en met hun literaire werk nemen ze dan vervolgens stelling. De primaire werken die hier aan de orde komen zijn dus niet werken die in de canon voorkomen, maar literaire werken die verbonden zijn met het debat over de canon.
Aftrap: verplichte bijeenkomst Voorafgaand aan de Zomerschool organiseren wij een verplichte bijeenkomst op donderdag 6 maart van 18.30-20.30 uur in studiecentrum Utrecht. Hier krijgt u gerichte informatie over de opzet, leerdoelen, functie van de reader, praktische tips over het verblijf in Den Haag, wat u thuis moet voorbereiden, en over het presenteren van een ‘poster’. Tevens ontvangt u de reader met theoretische artikelen en een tekstbundel. Wij gaan ervan uit dat u dit materiaal grondig hebt bestudeerd voordat u aan de zomerschool deelneemt. Tijdens de Zomerschool Literatuur bestudeert u aan de hand van opdrachten in de Koninklijke Bibliotheek en het Letterkundig Museum een aantal van de documenten en teksten die u bij de voorbereiding thuis al tegen bent gekomen en die in de canondiscussie een rol hebben gespeeld. U doet vervolgens verslag van uw bevindingen tijdens de werkgroepen die we ‘s middags en ‘s avonds in studiecentrum Den Haag zullen houden. Op één van de avonden zal er een lezing worden gegeven. Het onderwijs gedurende de Zomerschool is verdeeld in drie dagdelen (dus ook de avonduren zijn gevuld) met voldoende pauzes.
24
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
onderwijs – Cultuurwetenschappen
Toetsing Tijdens de Zomerschool dient u een ‘poster’ te presenteren met daarop een stelling over de recente discussie. Op een ‘congresdag’ geeft u aan de hand van deze poster een korte presentatie (10 minuten), waarna nog 5 minuten discussie volgt. Hiertoe plaatsen we op Studienet een grote hoeveelheden krantenartikelen over de commissie Van Oostrom waar u gebruik van kan maken. De bedoeling is dat u uit deze overvloed aan opinies er één uitkiest, deze toelicht, en er vervolgens een eigen mening tegenover plaatst. Die eigen mening moet echter wel beargumenteerd worden middels het tijdens de Zomerschool aangebrachte historische en theoretische besef. Met deze nieuwe tentamenvorm oefenen we enerzijds de mondelinge presentatie, anderzijds de argumentatie en ten slotte een presentatievorm die bij congressen vaak wordt gehanteerd. Na afloop van de Zomerschool schrijft u nog een klein werkstuk (5 pagina’s, 2000 woorden), waarin de historische ontwikkelingen en de theoretische reflectie worden samengevat. Voorkennis Aanmelding voor deze Zomerschool (1 module) is alleen mogelijk als u tenminste 21 modulen (90 EC) van de bachelorpleiding, waaronder de gehele propedeuse en Schrijfpracticum 2 (Schrijven in Studie en Beroep) hebt afgerond, dan wel vrijgesteld gekregen. Meldt u zich (voorlopig) aan als u ook écht van plan bent in april 2008 aan de Zomerschool deel te nemen (dit is echter nog geen definitieve aanmelding). Bij voldoende respons (én gebleken financiële haalbaarheid) kan de voorbereiding van start gaan. U ontvangt dan in december een definitief inschrijfformulier en nadere informatie over de betaling van het cursusgeld. Voor (meer) inhoudelijke informatie over de Zomerschool kunt u contact met ons opnemen: via e-mail of telefonisch op maandag en dinsdag tussen 14.00 en 16.00 uur:
[email protected] en 045-5762443. Zie voor aanmelden pagina 22.
Landelijke dag
Literaire cultuur Op donderdag 10 januari 2008 vindt in studiecentrum Amsterdam van 11.00-15.30 uur de landelijke dag Literaire cultuur (C02222) plaats. Tijdens de bijeenkomst bespreken we de opzet van de cursus en wordt ook inhoudelijk op de cursusonderdelen ingegaan. U leert uw begeleiders en medestudenten kennen en u krijgt een introductie op de samenstelling van de gehele cursus. Dat betekent o.a. dat we gezamenlijk kort de functionaliteiten van de elektronische werkbank bespreken. Hier vindt u ook de casussen waarvan u twee individueel en één in groepsverband moet uitwerken. Van twee casussen behandelen we als oefening gezamenlijk één onderdeel zodat u een goed beeld kunt krijgen van wat bij de schriftelijke uitwerkingen van u verwacht c.q. verlangd wordt. De definitieve keuze welke casussen u gaat maken en de inschrijving voor de groepen vinden plaats tijdens deze studiedag. Om een gerichte keuze te kunnen maken uit de casussen, is het raadzaam dat u vooraf de onderwerpen in het Casusboek Literaire cultuur hebt bekeken. Vergeet ook niet u op tijd aan te melden voor toegang tot Studienet. Als gastspreker is uitgenodigd dr. Barend van Heusden (Universiteit Groningen), auteur van het Handboek. Ter voorbereiding op zijn college leest u vooraf een verhaal van Arnon Grunberg en een gedicht van Tonnus Oosterhoff. Beide teksten zijn te vinden op de cursussite (Studienet). Neem voor meer informatie contact op met: Dick Disselkoen of Wouter Steffelaar:
[email protected] of
[email protected]. Zie voor aanmelden pagina 22.
Lizet Duyvendak en Saskia Pieterse
onderwijs – Natuurwetenschappen
Nieuwe cursus
Duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen kan worden beschouwd als een ‘zondagsconcept’. Het roept positieve gedachten en inspanningen op om het ondernemen in de toekomst duurzaam te maken. Daar is niemand op tegen, maar tegelijkertijd komt de vraag op: Wat is duurzaam ondernemen en hoe gaan we om met duurzaam ondernemen?
Op de vraag wat duurzaam ondernemen is, geeft de gelijknamige cursus (N01211) geen eenduidig antwoord. Er is niet één theorie voor duurzaam ondernemen, er bestaat geen blauwdruk die aangeeft hoe een bedrijf duurzaam kan ondernemen. Duurzaan ondernemen kan vanuit vier groepen theorieën worden benaderd. In de instrumentele theorieën wordt duurzaam ondernemen beschouwd als een strategisch instrument om economische doelen te bereiken en uiteindelijk welvaart te creëren. Vanuit politieke theorieën staat de macht van bedrijven in de maatschappij en een verant-
woord gebruik van die macht in de politieke arena centraal. Bij de integratieve theorieën ligt de nadruk op de wijze waarop bedrijven tegemoet komen aan de verwachtingen en eisen vanuit de samenleving. In ethische theorieën staat de ethische verantwoordelijkheid van bedrijven jegens de samenleving centraal. In het theoretisch deel van de cursus benaderen we duurzaam ondernemen vanuit de drie p’s van people, planet en profit. People belicht het menselijk-sociale aspect van duurzaam ondernemen, planet gaat in op milieu,
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
25
onderwijs – Natuurwetenschappen
de ecologische kant van duurzaam ondernemen, en profit benadert duurzaam ondernemen vanuit de economische dimensie. Praktijk Duurzaam ondernemen is een ontwikkelingsproces waarin bedrijven, overheden en andere actoren een rol spelen en ieder hun eigen verantwoordelijkheden hebben. In deze cursus leggen bedrijven ook uit hoe zij invulling geven aan duurzaam ondernemen. Duurzaam ondernemen kan bekeken worden vanuit een enkel bedrijf, vanuit een regio, vanuit een land, of internationaal. Wat in het ene land goed is, hoeft niet goed te zijn in het andere land. Op dezelfde manier kan gesteld worden dat wat voor het ene bedrijf goed is, niet altijd past bij het andere bedrijf. Afstemming en synergie zijn leerprocessen die in ontwikkeling zijn. Kortom duurzaam ondernemen is een proces van ‘trial and error’. In de cursus wordt dat proces met veel voorbeelden en aan de hand van casussen toegelicht. Cursusmateriaal en tentamen Het schriftelijk cursusmateriaal bestaat uit twee tekstboeken, een werkboek en de essaybundel Natuurlijk ondernemen, kompas op de toekomst samengesteld door prof. Rietje van Dam-Mieras en Bart Beusmans. Cursusteamleider en begeleider is drs. Cobi de Blecourt-Maas. Het tentamen
vormt een belangrijk onderdeel van deze cursus. Dat blijkt al uit de studiebelasting. Voor het bestuderen van het cursusmateriaal heeft een student gemiddeld 40 uur nodig. Het tentamen neemt ongeveer 60 uur in beslag. Het tentamen bestaat uit het schrijven van een verantwoord artikel over een aspect van duurzaam ondernemen. U kunt hiervoor putten uit het cursusmateriaal, aangevuld met andere bronnen. Daarnaast beoordeelt u twee artikelen over duurzaam ondernemen van collega-studenten. U geeft hen gemotiveerd punten ter verbetering. U ontvangt kritiek op uw eigen artikel, reflecteert daarop en brengt verbeteringen aan in een eindversie van uw artikel. Voorkennis Het niveau van de cursus is eindbachelor. Om de cursus in de gestelde tijd te kunnen afronden, is het nodig dat u enige basiskennis hebt op het gebied van beleid, duurzame ontwikkeling en management. Deze kennis kunt u bijvoorbeeld opdoen in de cursussen Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling (N07132) en Bedrijfsmilieumanagement (N16221). Daarnaast dient u enige ervaring te hebben in het schrijven van opdrachten. Deze kennis kunt u bijvoorbeeld opdoen in de opdracht voor de cursus Management van milieuconflicten (N16311).
Internationaal aanschuifonderwijs: duurzame ontwikkeling De faculteit Natuurwetenschappen (NW) is een van de vijf partners in het VCSE-project: a Virtual Campus for a Sustainable Europe. Het doel van dit project is het bevorderen van de virtuele mobiliteit van studenten door middel van e-learning. Naast de Open Universiteit Nederland participeren er vier andere Europese universiteiten in dit project. Elke instelling biedt een e-learningcursus aan op het terrein van duurzame ontwikkeling die gevolgd kan worden door studenten van alle deelnemende partnerinstellingen. Begin 2008 worden de volgende drie cursussen aangeboden: Corporate Sustainability and Natural Resources (University of Macedonia); Critical Approaches to Globalisation: Developing Writing Competences (Charles University in Prague); Regi-On-Line / Sustainable Spatial and Regional Development (University of Graz). De cursussen van de partners kunnen door NWopleidingsstudenten als aanschuifonderwijs worden ingebracht in de bachelor-/masteropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Hiervoor wordt door NW de ‘Open module’ N98211 gebruikt, hetgeen betekent dat je inschrijft bij de Open Universiteit en op grond daarvan recht hebt om een cursus bij de andere instellingen te volgen. Voor informatie over het VCSE-project en de cursussen zie: www.vcse.eu. Ook kun je contact opnemen met dr. Ron Cörvers:
[email protected]/045 576 2809.
Landelijke dag
Aardwetenschappen Op zaterdag 8 december 2007 zal in het studiecentrum Utrecht de landelijke dag aardwetenschappen plaatsvinden. Deze landelijke dag is bedoeld voor studenten van de bacheloropleiding milieu-natuurwetenschappen, in het bijzonder voor studenten die voor één van de volgende aardwetenschappelijke cursussen staan ingeschreven: Geologie rondom plaattektoniek (N04122), Natuurwetenschappen, technologie, samenleving (N08111), Bodem & milieu (N05312), Remote sensing (N12211), Geologie rondom ijstijden (N14211) en Geo Information Systems (GIS) (N35221). Het ochtendprogramma bestaat uit een lezing rond een aardwetenschappelijk thema met aansluitend discussie. In het middagprogramma is eerst tijd ingeruimd voor studenten die in het kader van de cursus AVM een klein colloquium of een posterpresentatie houden. Daarna kunt u deelnemen aan begeleidingsbijeenkomsten voor bovengenoemde cursussen. Deze begeleidingsbijeenkomsten zijn voor elk vak anders ingevuld. Tijdens de lunch is er gelegenheid tot ‘bijkletsen’ met medestudenten en docenten. Voor de AVM-activiteiten zoeken wij nog studenten. Als u een poster wilt presenteren of een klein colloquium wilt houden op deze dag, meldt u zich dan aan bij Jikke van Wijnen:
[email protected].
Programma 10.00-10.20 uur ontvangst met koffie en thee 10.20-10.30 uur welkom 10.30-12.30 uur lezing door dr. Joseph Leinders, universitair hoofddocent, ‘De kreukelzone van de Himalaya: graven naar zoogdieren in Pakistan’ 12.30-13.30 uur lunch 13.30-14.30 uur AVM: posterpresentaties en kleine colloquia 14.30-16.00 uur cursusbegeleiding in de vorm van parallelle workshops bij de cursussen: Geologie rondom plaattektoniek, Natuurwetenschappen, technologie, samenleving, Bodem & milieu, Remote sensing, Geologie rondom ijstijden en Geo Information Systems (GIS). U kunt zich voor deze landelijke begeleidingsdag aanmelden via www.ou.nl/nw onder nieuws, of rechtstreeks via een e-mail naar Jikke van Wijnen, met in de onderwerpregel: ‘Landelijke dag aardwetenschappen’. Wilt u bij de aanmelding aangeven van welke cursusbegeleiding, onder vermelding van de cursuscode, u gebruik wenst te maken.
26
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
onderwijs – Managementwetenschappen
‘Hottest article’ en Outstanding Paper Award
Managementwetenschappen dubbel in de prijzen Onlangs vielen twee publicaties van de faculteit Managementwetenschappen in de internationale prijzen. Een erkenning voor de vele inspanningen van de medewerkers van deze faculteit om onderwijs te ontwikkelen dat tegemoet komt aan de steeds maar veranderende eisen die bedrijven, instellingen en organisaties aan hun medewerkers stellen. Tevens bevestigen de prijzen ook het belang dat de faculteit hecht aan het initiëren en uitvoeren van onderzoek in het vakgebied, samen met studenten. Steeds meer studenten leveren bijdrage aan publicaties Het is prof. dr. Janjaap Semeijn, hoogleraar Supply Chain Management, gelukt om voor een artikel, geschreven met dr. Kees Gelderman, de kwalificatie ‘hottest article’ bij Science Direct te bemachtigen. Voor artikelen en literatuur maken veel onderzoekers gebruik van deze bekende digitale bibliotheek van wel 2.200 journals (http://top25.sciencedirect.com/). In het tweede kwartaal 2007 was hun artikel ‘Managing the global supply base through purchasing portfolio management’ in het Journal of Purchasing and Supply Management het meest geraadpleegde artikel van alle jaargangen en alle artikelen die ooit in dit journal zijn verschenen. Dit blad geldt voor wetenschappelijk onderzoek op inkoopgebied mondiaal als het meest toonaangevende blad. Semeijn: ‘Ons artikel gaat over de vraag hoe grote multinationale ondernemingen hun inzichten en kennis op het gebied van inkoop en supply chain management kunnen delen met hun buitenlandse vestigingen. Het gaat er daarbij vooral om dat er zoveel mogelijk synergie en consistentie wordt gerealiseerd. Het regelmatig publiceren appelleert aan de verplichting die de NVAO (NederlandsVlaamse Accreditatie Organisatie; red.) ons in het kader van accreditatie oplegt om communities van publicerende scholars te vormen om een Master of Science te kunnen aanbieden. De afgelopen twee jaar hebben MW-studenten bijdragen geleverd aan twee journal papers en drie conferentiepapers. Op dit moment liggen er vier papers ter beoordeling bij de redacties van diverse journals. Scriptiestudenten wijzen wij er altijd op dat het gaat om het toevoegen van kennis, zoals dat ook in vele wetenschappelijke journal-artikelen wordt gerapporteerd. Als de studenten mikken op een onderzoek, dat ook in een journal gepubliceerd kan worden, dan lukt de scriptie meestal ook wel.’ Samen onderzoek doen werkt motiverend In juni 2007 werd aan drs. Ivo de Loo, prof dr. Bernard Verstegen en dr. Peter Nederlof de Outstanding Paper Award uitgereikt. Deze prijs voor de beste paper uit een jaargang is verleend door het tijdschrift Qualitative Research in Accounting and Management. De titel van de paper is ‘Detecting Behavioural Patterns of Dutch Controller Graduates Through Interpretive Interactionism Principles.’ Het gaat over onderzoek om met
behulp van methoden uit de sociale wetenschappen de gedragspatronen van controllers te achterhalen die door controllers worden omschreven, door andere controllers worden herkend en door weer andere controllers worden gezien als typerend voor het beroep. Hoogleraar Bedrijfseconomie Verstegen: ‘Deze prijs zegt met name iets over de kwaliteit van het kwalitatieve onderzoek dat wij hebben uitgevoerd naar de ontwikkelingen in het controllerberoep. Omdat bij Managementwetenschappen het afstudeeronderzoek van masterstudenten sterk gekoppeld is aan het onderzoek van de wetenschappelijke staf zegt dit ook iets over de kwaliteit waarop het onderzoek binnen de research community Management Accounting & Control wordt verricht. Naast kwalitatief onderzoek wordt in die research community overigens ook kwantitatief onderzoek verricht waaraan ook masterstudenten meedoen.’ Bij de Master Accounting & Finance werkt de faculteit al weer enkele jaren met research communities waarin afstudeeronderzoeken van studenten worden ondergebracht. Omdat zowel de studenten als de wetenschappelijke staf onderzoek doen op dezelfde terreinen kan in bijeenkomsten van zo’n scriptiekring op hoog niveau worden gediscussieerd over inhoud en onderzoeksmethodologie. Dat gezamenlijk bezig zijn, werkt in hoge mate motiverend en leidt tot gezamenlijke publicaties. Verstegen noemt nog een ander aardig voorbeeld: ‘Dat is de controllerenquête die wij samen met de Erasmus Universiteit en de Rijksuniversiteit Groningen uitvoeren onder afgestudeerde controllers van deze drie instituten. De enquête is in 2004 gehouden en in 2007 herhaald, zodat wij verschuivingen in de antwoorden kunnen waarnemen. Deze enquête is bijvoorbeeld gericht op de beantwoording van vragen als: zijn er groepen controllers te onderscheiden, wat voor activiteitenpakketten hebben die groepen en wat bepaalt nu of een controller in de ene groep terecht zal komen of in een andere. Aan deze enquête werken masterstudenten mee als deel van het grotere onderzoekteam. Over de resultaten van de enquête uit 2004 is een publicatie samen met de studenten in voorbereiding.’
Chester Bogaardt
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
27
onderwijs – Informatica
Met ‘op alle punten voldoende’ kan accreditatie worden aangevraagd
Visitatierapport Informatica gereed Onlangs is de visitatie voor de opleiding Informatica afgerond. Positief is men vooral over het uitgesproken didactische concept voor afstandsonderwijs en de hoge kwaliteit van het cursusmateriaal. Maar de kwaliteitscyclus rondom de onderwijsuitvoering moet wel worden aangescherpt. Het proces van visitatie en accreditatie maakt onderdeel uit van de kwaliteitszorg van opleidingen in het hoger onderwijs in Nederland. Zo zijn alle universitaire informaticaopleidingen in 2006 bezocht door een visitatiecommissie. Zo’n commissie komt twee dagen op bezoek, bestudeert allerlei documenten over de opleiding, waaronder de zelfstudie die speciaal voor de visitatie wordt geschreven, en spreekt met veel medewerkers en studenten. Op basis van al die bezoeken schrijft de visitatiecommissie een lijvig rapport, waarin alle bevindingen staan opgetekend. Het visitatierapport Informatica is onlangs gereedgekomen en door de visitatiecommissie aangeboden. Over de bachelor- en masteropleiding van de Open Universiteit worden diverse positieve aspecten gemeld, maar er zijn ook enkele kritische kanttekeningen. Positief is men vooral over het uitgesproken didactische concept voor afstandsonderwijs, over de zeer degelijke kwaliteitzorg ten aanzien van de cursusontwikkeling en de hoge kwaliteit van het cursusmateriaal en de gevarieerde manier waarmee ingespeeld wordt op de verschillende studiewensen van studenten. Kritisch is men over het feit dat niet voldaan wordt aan de eis dat het onderwijs voor een belangrijk deel wordt verzorgd door onderzoekers en dat de interne kwaliteitszorg rondom de onderwijsuitvoering te laat is opgepakt. Ook vermeldt de commissie dat het wetenschappelijk karakter van de afsluiting van de bachelor versterkt moet worden. Op de betreffende punten heeft de faculteit haar inspanningen geïntensiveerd, hetgeen al in het studiejaar 2007-2008 tot de nodige aanpassingen heeft geleid. Daarmee heeft de faculteit getracht de kritiekpunten op te pakken die moeten leiden tot verbeteringen in het onderwijs. Overigens, op alle noodzakelijke onderwerpen zijn zowel de bachelor- als masteropleiding voldoende beoordeeld – de commissie kwalificeert alleen ‘voldoende’ of ‘onvoldoende’ – zodat het vervolg van het visitatie-accreditatie-proces kan worden ingezet. Nu het visitatierapport gereed is, kan de accreditatie worden verlengd. Accreditatie is noodzakelijk om wettelijk erkende diploma’s te mogen uitgeven. Verwacht wordt dat de accreditatie eind 2007, begin 2008 wordt verstrekt. Ir. Evert van de Vrie, coördinator visitatie
Context van informatica wordt sys-tentamen Per 2 januari 2008 zal de cursus Context van informatica (T32121) met een sys-tentamen afgerond kunnen worden. Dit houdt in dat u per 2 januari 2008 een sys-aanmelding kunt sturen naar het studiecentrum van uw keuze. U dient er rekening mee te houden dat er administratief 14 dagen moeten liggen tussen aanmelding voor en afleggen van een sys-tentamen.
Stopzetting Kwaliteitsmanagement van ict De faculteit Informatica stopt per 1 januari 2008 met het aanbieden van de cursus Kwaliteitsmanagement van ict (T46211/ T46711). Deze cursus is opgenomen in het gebonden-keuzeblok van de wo-bacheloropleiding Informatica, het gebonden-keuzeblok van de wo-masteropleiding Computer Science en in het verplichte deel van de uitlopende wo-bacheloropleiding Informatica: bedrijfskundige afstudeerrichting. De cursus zal niet worden vervangen door een gereviseerde versie. Studenten kunnen T46211 respectievelijk T46711 nog één jaar na stopzetting afronden tot 1 januari 2009. Mocht u meer informatie hierover willen, neemt u dan contact op met Service en informatie via web (www.ou.nl\vraagenantwoord) of 0455762888. Studenten die zich hebben aangemeld voor het afronden van de uitlopende bedrijfskundige afstudeerrichting van de bacheloropleiding en door deze maatregel mogelijk gedupeerd worden, kunnen contact opnemen met de onderwijscoördinator Henk Frederiks:
[email protected] of 0455762224. Het voornemen is om in de uitlopende bedrijfskundige afstudeerrichting van de bacheloropleiding de cursus Softwaremanagement de plaats van T46211 te laten innemen.
28
www.ou.nl/emodulair
23 november 2007
tentameninfo
Algemeen
laatste tentamenmogelijkheid plaatsvindt in het academisch
tentamen slechts in een beperkt aantal studiecentra worden
In deze rubriek staan wijzigingen van tentamendata, tenta-
jaar 2007-2008. Deze vindt u in de studiegids onder het
afgelegd: Groningen, Utrecht, Den Haag, Heerlen en Gent.
menvorm en toegestane hulpmiddelen.
hoofdstuk Tentamendata uitlopende cursussen en niet in
Raadpleegt u voor uitgebreidere informatie de cursussite.
Deze wijzigingen kunnen het gevolg zijn van nieuwe cursus-
Modulair. Alleen aanvullingen hierop worden vermeld in de
Studenten die vóór 1 september 2006 stonden ingeschreven
sen, uit roulatie genomen cursussen of cursussen die in/uit
rubriek van de Commissie voor de examens in Modulair. Deze
kunnen de eindopdracht uiterlijk 1 december 2007 indienen
sys zijn gegaan. De aanvullingen en wijzigingen borduren
informatie vindt u ook op de cursussite.
bij de examinator.
Cultuurwetenschappen
E19321 Accounting for management control
C51111 Schrijfpracticum 1 – Zakelijk schrijven
In de studiegids 2007-2008 is op pagina 17 vermeld dat de
Actuele wijzigingen met betrekking tot cursussen worden
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
tentamenvorm een opdracht is, terwijl op pagina 19 staat dat
tevens vermeld op de cursussite. Heeft u toch nog vragen,
sys is. Dat is niet juist. De cursus wordt getentamineerd
het tentamen een mondeling tentamen is. De informatie op
dan kunt u contact opnemen met de afdeling Service en
middels een regulier schriftelijk tentamen met meerkeuze-
pagina 19 is juist. Het is een mondeling tentamen dat op de
informatie.
vragen. De tentamendata zijn 12 november 2007, 23 januari
genoemde data wordt afgenomen.
voort op cursus- en/of tentameninformatie die is opgenomen in de studiegids en/of op de cursussite (Studienet).
2008 en 18 juni 2008. Aanmeldtermijnen Reguliere tentamens en sluitingsdata
E34322 Financial accounting
Een aanmelding voor een regulier tentamen stuurt u naar de
Informatica
Bij het tentamen mocht reeds gebruik worden gemaakt van
afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. Een aan-
T12321 Concepten van programmeertalen
een zakrekenmachine. Vanaf heden is een wettenbundel ook
melding voor een sys-tentamen stuurt u naar het studiecen-
In het Overzicht stopgezette en vervangende cursussen in de
toegestaan. Bij de wettenbundel wordt bedoeld het Burgerlijk
trum waar u dit sys-tentamen wilt afleggen. Alleen studenten
Modulair van juni 2007 en in de studiegidsen staat vermeld
Wetboek. Een wettenbundel waar ook overig publiek- en
die in het buitenland een sys-tentamen maken of studenten
dat de laatste tentamenmogelijkheid voor deze cursus op 31
privaatrecht is opgenomen is ook toegestaan. Niet toegestaan
die behoren tot speciale categorieën (bijvoorbeeld handicap
augustus 2008 is. Dat is niet juist. De cursus wordt getentami-
zijn RJ-bundels en dergelijke. U mag bij het tentamen geen
of detentie) kunnen hun sys-aanmelding sturen naar de
neerd op 13-11-2007 en 29-01-2008. De laatste mogelijkheid
gebruik maken van het handboek en het werkboek.
afdeling Tentaminering en certificering in Heerlen. U vindt
om het mondelinge tentamen af te leggen is 24 juni 2008. T45221 Beheer van informatiesystemen
uitgebreidere informatie hierover op de website www.ou.nl/ tentamen
T32121 Context van informatica
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
Sluitingsdata van de tentamenperioden:
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
een regulier schriftelijk tentamen met open vragen en meer-
– 21-1 t/m 23-1-2008, sluitingsdatum 19 december 2007
een regulier schriftelijk tentamen met meerkeuzevragen is.
keuzevragen is. Dat is niet juist. Het tentamen bestaat uit open
Let op: de sluitingsdatum is 1 week vervroegd i.v.m. de
Naast dit tentamen moet er echter ook een opdracht worden
vragen.
kerstvakantie!
gemaakt.
Natuurwetenschappen
– 7-4 t/m 9-4-2008, sluitingsdatum 12 maart 2008, – 16-6 t/m 18-6-2008, sluitingsdatum 21 mei 2008,
T32311 Software architecture
N36211 Energie-optimalisering en -management
– 25-8 t/m 27-8-2008, sluitingsdatum 30 juli 2008.
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
een opdracht is. Naast deze opdracht moet er echter ook een
een regulier schriftelijk tentamen met open vragen is. Dat is
Samenvallende tentamens
regulier schriftelijk tentamen (met open vragen) worden
niet juist. Het tentamen bestaat uit meerkeuzevragen.
Volgens vast beleid van de Commissie mogen er niet meerde-
afgelegd. De tentamendata van het regulier tentamen zijn
re (regulier schriftelijke) tentamens op één dag afgelegd wor-
13 november 2007, 8 april 2008 en 17 juni 2008.
N42112 Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen
den. In uitzonderlijke omstandigheden kan de Commissie hiervan afwijken. De Commissie beoordeelt dit aan de hand
T38111 Webcultuur
Vanaf heden mag bij het tentamen gebruik worden gemaakt
van een schriftelijk, gemotiveerd, verzoek van de student. De
Sinds 1 augustus 2007 in sys.
van de volgende hulpmiddelen: de textbooks en het werkboek, een rekenmachine, een “schoon” BINAS informatieboek
Commissie kan een hardheidsclausule toepassen voor die studenten die gehinderd worden in hun studievoortgang door
T61317 Ontwerpproject
het hanteren van drie tentamenavonden. Het kan namelijk
In het Overzicht stopgezette en vervangende cursussen in
voorkomen dat twee cursussen in elke ronde op dezelfde dag
de Modulair van juni 2007 staat vermeld dat de laatste tenta-
Psychologie
worden afgenomen. Neemt u bij dergelijke situaties contact
menmogelijkheid voor deze cursus op 30 juni 2008 is. De laat-
S08121 Geschiedenis van de psychologie
op met de afdeling Service en informatie. Het gaat dan om
ste mogelijkheid om het practicum af te leggen is echter
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
studenten die in de problemen komen die niet te wijten zijn
31 juli 2008.
een sys-tentamen is. Dat is niet juist. De cursus wordt getenta-
voor vwo-havo.
mineerd middels een regulier schriftelijk tentamen met meer-
aan de eigen planning. Mocht u uiteindelijk tot de conclusie komen dat er een aantoonbaar probleem is, dan kunt u een
Managementwetenschappen
keuzevragen. De tentamendata zijn 7 april 2008, 16 juni 2008
verzoek indienen bij de Commissie voor de examens.
B32211 Supply chain management
en 25 augustus 2008.
De wijze waarop deze cursus wordt getentamineerd is per Tentamendata uitlopende cursussen
1 september 2006 veranderd. Vanaf dat moment bestaat het
S34211 Cultuurpsychologie
Met klem adviseren wij studenten kennis te nemen van de
tentamen uit een sys-tentamen met open vragen. In afwijking
In de studiegids 2007-2008 is vermeld dat de tentamenvorm
nadere informatie omtrent cursussen die uit het onderwijs-
van de sys-tentaminering geldt voor deze cursus een andere
een regulier schriftelijk tentamen met open vragen en meer-
aanbod zijn genomen (dan wel gereviseerd) en waarvan de
procedure voor de aanmelding. Bovendien kan het sys-
keuzevragen is. Dat is niet juist. Het tentamen bestaat uit meerkeuzevragen.
CO LO F O N
studiebegeleiding
In alle studiecentra géén sys-tentamens Sys-tentamentijden studiecentra tijdens feestdagen.
S47311 Adolescentie
Studiecentrum Enschede
De Commissie voor de examens heeft besloten dat de opgaven
telefoon: 053-4871680
van het tentamen geheim zijn en na het tentamen zullen wor-
do 18.30-21.30 uur, vr 09.30-12.30.
vr 09.00-12.00 uur. Studiecentrum Zwolle telefoon alg.: 038-4297610
den ingenomen. Provinciaal steunpunt Friesland
wo 14.00-17.00/19.00-22.00 uur,
S48112 Inleiding in de psychologie
telefoon: 058-2511585
za 10.00-13.00 uur.
Sinds 1 november 2007 in sys.
ma 14.00-17.00 uur, di 18.00-21.00
S71311 Onderzoekspracticum scriptieplan
uur, wo 10.00-13.00 uur,
Vlaanderen
do18.00-21.00 uur.
Studiecentrum Antwerpen
In het schema Tentamendata uitlopende cursussen in de studie-
telefoon: 032-204771; di 13.00-
gids 2007-2008 is ten onrechte niet opgenomen dat de laatste
Studiecentrum Groningen
16.00 uur, wo 09.30-12.30 uur,
inleverdatum van de opdracht 31 augustus 2008 is.
telefoon: 050-3138300
do 18.00-21.00 uur.
di 18.30-21.30 uur, do 14.30-17.30
Rechtswetenschappen
uur, za 10.30-13.30 uur.
R29221 Rechtssociologie
Studiecentrum Nijmegen
In de studiegids 2007-2008 staan onjuiste tentamendata. De
telefoon: 024-3612000
juiste data zijn 14 november 2007, 23 januari 2008 en 7 april
di 14.30-17.30/18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Diepenbeek
2008.
wo 18.30-21.30 uur, do 18.30-21.30
telefoon: 011-268162
uur, vr 09.30-12.30 uur.
wo 13.30-16.30 uur, za 09.30-12.30
Studiecentrum Brussel telefoon 026-293784
R37252 Formeel strafrecht
do 13.00-16.00 uur.
uur. Let op: geen sys-tentamens op
Modulair verschijnt in een oplage van 30.000 exemplaren en wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Open Universiteit Nederland ISSN 0920-2560. Studenten en alumni krijgen het blad toegestuurd. Voor personeel wordt het verspreid via de secretariaten. Via internet wordt ook een digitale versie van Modulair aangeboden: www.ou.nl/modulair Hoofdredactie Frans Bogaert Eindredactie Beppie van der Heijden (pagina 2 t/m 21) Frans Bogaert (22 t/m 32) Bureauredactie Nicolle Delnoy, Romy Ewoldt Redactiesecretariaat Nicolle Delnoy Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Fred Meeuwsen, Paul Troost, Suzanne Geurts, Frans Bogaert, Astrid Bastings, Chester Bogaardt, Han Roffelsen, Janny de Jonge, Marga Mulder Overige bijdragen Walter Bazen, Paul Frank, Bep Franke, Paul van den Boorn, Fennanda Doctor, Lizet Duyvendak, Saskia Pieterse, Maddy Rothkranz, Evert van de Vrie Grafisch ontwerp Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Fotografie Peter Strelitski (cover), Chris Peeters, Trientsje van der Meer, Lisette Meijrink, Elmer Spaargaren, Willem Meijer, Gijske Meijerink, André van den Akker, Peter Honig, Linda Vosbeek Cartoon Leon Mussche
Sinds 1 september 2007 is de opdracht Arrondissement
Studiecentrum Parkstad Limburg
za 22, wo 26 en za 29 december
Zomerweelde geen verplicht af te leggen onderdeel van het
telefoon: 045-5762100
2007 en wo 2 januari 2008.
Druk OBT, Den Haag
tentamen.
di 13.30-16.30/18.30-21.30 uur, wo 13.30-16.30/18.30-21.30 uur
Studiecentrum Gent
vr 09.30-12.30 uur.
telefoon: 09-2648564
Papier Terrapress mat 80gr
sys-tentamentijden studiecentra Studiecentrum Alkmaar telefoon alg.: 072-5155114; di 18.00-21.00 uur, wo 14.00-17.00 uur, do 18.00-21.00 uur, za 09.30-12.30 uur. Studiecentrum Amsterdam telefoon alg.: 020-5788411; telefoon sys: 020-5788429 di 14.00-17.00/18.30-21.30 uur, do 14.00-17.00 (elke week)/ 18.30-21.30 uur (even weken), za 10.00-13.00 uur. Studiecentrum Breda telefoon alg.: 076-5711608; ma 18.00-21.00 uur, do 13.3016.30/18.00-21.00 uur, za 10.00-13.00 uur (oneven weken). Studiecentrum Den Haag
ma 18.00-21.00 uur, wo 13.30-16.30 Studiecentrum Rotterdam
uur, vr 09.30-12.30 uur.
telefoon: 010-2771480
Let op: geen sys-tentamens van
ma 18.00-21.00 uur, di 18.00-21.00
za 22 december 2007 tot en met
uur, wo 14.00-17.00 uur, do 14.00-
wo 2 januari 2008.
17.00 uur, za 09.00-12.00 uur (oneven weken).
Studiecentrum Kortrijk telefoon: 056-246139
Studiecentrum Utrecht
di 18.15-21.15 uur.
telefoon: 030-2511827 ma 14.00-17.00/18.30-21.30 uur,
Studiecentrum Leuven
di 14.00-17.00 uur, do 14.00-17.00/
telefoon: 016-327737
18.30-21.30 uur, vr 09.30-12.30 uur.
di 18.00-21.00 uur.
Provinciaal steunpunt Zeeland telefoon: 0118-489714
telefoon: 070-3614701; ma 17.30-20.30 uur, wo 17.30-20.30 uur, do 14.30-17.30 uur, za 09.30-12.30 uur. Provinciaal steunpunt Drenthe telefoon: 0591-853265; di 14.00-17.00 /18.00-21.00 uur, wo 14.00-17.00/18.00-21.00 uur, do 09.30-12.30 uur, vr 09.30-12.30 uur. Studiecentrum Eindhoven telefoon: 040-2472901; di 13.30-16.30 uur, do 18.15-21.15 uur, za 09.15-12.15 uur.
Sys-tentamens begin januari De studiecentra zijn tussen kerst en oud en nieuw gesloten. Dat heeft consequenties voor het aanvragen van een sys-tentamen in de eerste weken van januari. Die aanvraag moet uiterlijk op de laatste sessie in 2007 verwerkt worden. Uw aanvraag dient dan in het studiecentrum te zijn! Is uw tentamendatum in de eerste week van januari, dan kan het zijn dat u uw oproep te laat ontvangt. Uw tentamen kan echter gewoon doorgaan. Op www.ou.nl/ studiecentra staan bij ieder studiecentrum onder het kopje ‘Tentamens’ de laatste sessie in 2007 en de eerste in 2008. Houdt u rekening met vertraging in de postbezorging door de kerstpost! Indien uw aanvraag te laat binnen is, kunt u pas veertien dagen na de eerste sessie in 2008 tentamen doen.
29
Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie Algemene inlichtingen, slechte bezorging, adreswijziging Service en informatie telefoon: 045-5762888 www.ou.nl/vragen – maandag: 10.00-21.00 uur – dinsdag tot en met donderdag: 09.00-21.00 uur – vrijdag van 09.00-16.30 uur – zaterdag van 10.00-12.30 uur. Redactieraad Modulair en e-Modulair worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad Modulair. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); drs. Nelleke Eelman (studiecentra/steunpunten); drs. Maaike Hendriks (OTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen) Redactieadres Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen telefoon: 045-5762670 fax: 045-5762766 e-mail:
[email protected], internet: www.ou.nl/modulair
afgestudeerden
Cultuurwetenschappen Wo bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen mw. J.M. Bochove-Hoppenbrouwers (BA), Papendrecht dhr. G.J.M. den Dubbelden (BA), Lokeren, België dhr. R.J.J.M. Francken (BA), Essen, België mw. A. Logtmeijer-Wijnen (BA), Dalfsen dhr. J. van der Ven (BA), ‘s-Hertogenbosch dhr. T.M. de Waal (BA), Baarn Wo-opleiding Algemene cultuurwetenschappen mw. J.M. Becker-van den Ende (drs.), Laren Afstudeeropdracht: Burger of bohémien? Affectieve relaties en huwelijksleven in de biografieën van enkele schrijvers en kunstenaars tijdens het Interbellum. mw. H.H.J.M. Brans (drs.), Nijmegen Afstudeeropdracht: Van noodlijdende medemens tot zelfstandige medeburger. mw. D.C. Dumans-Duiverman (drs.), Barendrecht Afstudeeropdracht: Lieve Johanna. De briefwisseling tussen Jan te Winkel en Johanna Lodeesen tot hun huwelijk in 1878. mw. S. Engels (drs.), Deurne, België Afstudeeropdracht: Opvattingen over vrouwenarbeid. De opvattingen over arbeidsparticipatie van de vrouw in de jaren 1950 in België (Vlaanderen) in het vrouwentijdschrift Libelle. dhr. P. Essers (drs.), Heerlen Afstudeeropdracht: Wagners utopistische Gesamtkunstwerk. Continuïteit en discontinuïteit binnen Wagners muziekdrama’s opgevat als cultuurfilosofische vraagstelling. mw. G.A. Faber (drs.), Bennekom Afstudeeropdracht: Menschen van onzen stand de gegoede burgerij in het werk van Top Naeff. mw. M.I.R. Haesebeyt (drs.), Hemiksen, België Afstudeeropdracht: Onz’ helden sterven niet. De symboliek op de socialistische grafmonumenten vanaf het einde van de negentiende eeuw tot heden.
mw. C. Houter-Bark (drs.), NieuwVennep Afstudeeropdracht: Van overweldigend plichtsbesef naar ontluikende zelfontplooiing. Verschuivingen in opvattingen over de levensinvulling van vrouwen van 1950 tot en met 1964 in de weekbladen Libelle en Margriet. mw. N.M.G. Mastenbroek (drs.), Zutphen Afstudeeropdracht: ‘Een Gouden Zoen’ Ontwikkelingen in de jeugdliteratuur. Vergelijkende studie naar pedagogische en literaire ontwikkelingen in de jeugdliteratuur en specifiek naar de ‘dubbele canon’ aan de hand van de Gouden Griffel en Gouden Zoen uitgereikt in 1970, 1972 en 1974 en in 2000, 2002 en 2004. dhr. J.J. Quak (drs.), Maassluis Afstudeeropdracht: Het verbeelde schip. Interpretaties van Het fregatschip Johanna Maria. mw. M.A.W. Resink-Vos (drs.), Steenwijk Afstudeeropdracht: Vreemden vragen erom. Het sociaal-cultureel overheidsbeleid in het ontwikkelingsgebied Oost-Groningen gedurende de periode 1952-1965. mw. M.C.C. Rezel (drs.), Nunhem Afstudeeropdracht: De spagaat van de rode jonker Jhr.Dr. Marinus van der Goes van Naters en de politionele acties 1947-1948. mw. M.T.A. de Rouw-Weusten (drs.) Klimmen Afstudeeropdracht: Migrantenorganisaties in Maastricht 2007.
mw. M.M.W. Wessels (drs.), Nijmegen Afstudeeropdracht: ‘tempel van kunst en genoegen’. De Nijmeegse Komedie bij de Burchtpoort bezien in de context van het sociaalculturele leven van Nijmegen in de periode 1839-1934. mw. E. Wybenga-van Aken (drs.), Leeuwarden Afstudeeropdracht: De laatste jaren van het Rijks Athenaeum te Franeker. Onderzoek naar de oorzaken van de opheffing in 1843.
Informatica
dhr. F.L. Schoep (BSc), OudVossemeer
Managementwetenschappen Wo-masteropleiding Accounting and Finance dhr. P.M. Roo (MSc), Berlikum Afstudeeropdracht: The Use of Formal Controls in R&D; An Exploratory Research in the Pharmaceutical Industry. Wo-masteropleiding Business Process Management and IT. mw. C. Sharma (MSc), Odijk Afstudeeropdracht: Transformation of individual academic knowledge into a competent organization. A case study in a software house. Wo-masteropleiding Public Management en Policy dhr. J.H.P. Custers (MSc), Maasbree Afstudeeropdracht: Kwaliteit door regels? Een betere democratische controle op verbonden partijen door het besluit begroting en verantwoording?
dhr. R.E.J.M. van den Toorn (drs.), Made Afstudeeropdracht: Het (natuur) wetenschappelijk klimaat in Nederland 1944-1970 meer in het bijzonder de opkomst en bloei van de radioastronomie.
mw. R.L.K. Droge-Kemmel (MSc), Alkmaar Afstudeeropdracht: ‘Windows of opportunity’. Beheersing en beheer van prostitutie in Alkmaar, Haarlem en Groningen.
mw. J. Vriezen-Oudendal (drs.), Hoge Hexel Afstudeeropdracht: Het sociaalcultureel beleid van de overheid in het ontwikkelingsgebied ZuidoostDrenthe in de periode 1952-1959.
mw. D.A. van der Aa (MSc), Geesteren Afstudeeropdracht:Projectleiderschap. De invloed van leiderschap op teamontwikkeling en klanttevredenheid binnen bouwkundige adviesbureaus. dhr. F.F.D. Ponsen (MSc.), Deventer Afstudeeropdracht: Horizontale samenwerking: Een kwestie van cultuur? Een onderzoek naar de invloed van organisatiecultuur op de horizontale samenwerking in de detacheringbranche.
Wo bacheloropleiding Informatica,
mw. P.C.T.M. Rutten-Slegers (drs.), Goirle Afstudeeropdracht: Bewaor ons lieve heer! Hulpverlening in ‘s-Hertogenbosch en omgeving na de watersnoodramp van 1861.
dhr. J.E.H. Verhulst (drs.), Mol, België Afstudeeropdracht: Een onderzoek naar de kunstopvattingen van Jakob Smits in zijn brieven aan Camille Huysmans (1924-1927).
Wo-masteropleiding Strategy and Organization
dhr. N. Rem (MSc.), Hemrik Afstudeeropdracht: TopStart in beweging. Een onderzoek naar cruciale succesfactoren die bepalend zijn voor de effectiviteit van het ingezette veranderingstraject van de bedrijfscultuur van TopStart. Wo-masteropleiding Supply Chain Management dhr. D.B.J. Kuipers (MSc.), Geesteren Afstudeeropdracht: De (on)tevredenheid van leveranciers met electronic reverse auctions-verklaringen met behulp van Social Justice Theory. Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen, afstudeerrichting bedrijfsprocessen en informatietechnologie dhr. N.S. Hoekstra (drs.), Apeldoorn Afstudeeropdracht: Onderzoek naar de realiteit van ERP-baten Nederlandse Defensieorganisatie. mw. D.H. Rijnders (drs.), Rotterdam Afstudeeropdracht: Flexibiliteit en sociotechniek “je kunt ook afspreken flexibel te zijn”. dhr. A. Steenhorst (drs.), Vlaardingen Afstudeeropdracht: Supply chain performance measurement. Een onderzoek naar de juistheid en volledigheid van het performance measurement systeem binnen de supply chain van KPN Consumentenmarkt Mobiel.
dhr. J.A.A. Das (drs.), Wintelre Afstudeeropdracht: Product Data Management as enabler for development time reduction. Controlling the concurrent development of preliminary product structures at Philips Medical Systems – Magnetic Resonance. mw. F.N. Koningstein-Madderom (drs.), Anna Paulowna Afstudeeropdracht: What is the net benefit of electronic learning in a sales-orientated organisation? dhr. J.F. Kralt (drs.), Oegstgeest Afstudeeropdracht: Determinanten van e-loyalty. De invloed van een efficiënte website, online banenaanbod en offline fulfillment op de attitudinal e-loyalty van uitzendkrachten. dhr. L. Muntinga (drs.), Hoogeveen Afstudeeropdracht: De kwaliteit van de relatie tussen verkopers en inkopers vanuit een verkopersperspectief. dhr. J. Smelt (drs.), Rijssen Afstudeeropdracht: Beëindiging van zakelijke relaties typen, triggers en factoren. dhr. H.M.P.M. Snoeijen (drs.), Valkenswaard Afstudeeropdracht: Human creativity: Factors that motivate idea generators in the radical innovation process. dhr. J.N. Speckamp (drs.), Amsterdam Afstudeeropdracht: (Logistic) impediments to RFID application in hospital supply chains in the Netherlands. mw. A.N.P. van der Spek (drs.), Voorburg Afstudeeropdracht: Ontwikkeling van een universele meetschaal voor de kwaliteit van e-procurement systemen. mw. J.A.H. Vernooij (drs.), Wijk bij Duurstede Afstudeeropdracht: The Impact of Information Technology on the Services of the Notarial Profession.
dhr. J.W. Klopper (MSc), ‘s-Gravenhage Afstudeeropdracht: Middenmanagers in de krijgsmacht. Een onderzoek naar werkvariabelen van het middenmanagement bij drie krijgsmachtorganisaties in relatie tot managementrollen.
Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen, afstudeerrichting marketing en logistiek
Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen, afstudeerrichting overheidsmanagement
dhr. M.F.W. Antonissen (drs.), Breda Afstudeeropdracht: De bereidheid van leveranciers om te participeren in electronic reverse auctions.
mw. C.J.M. van Oorsouw (MSc), Lith Afstudeeropdracht: Raad en inwoners naar nieuwe verhoudingen.
dhr. H.M.J.M. Danse (drs.), Nieuwkuijk Afstudeeropdracht: Continuous strategic sourcing in an end to end relationship by public utilities.
mw. Sardjoe (drs.), Zoetermeer Afstudeeropdracht: “Balanceren”. Leerpunten voor verdere ontwikkeling van de Balanced Scorecard binnen de rijksoverheid. Twee overheidsdiensten vergeleken.
Wo-opleiding Bedrijfswetenschappen, afstudeerrichting strategie en organisatie mw. A. Born (drs.). Capelle aan den IJssel Afstudeeropdracht: Competentiemanagement bij het ministerie van Defensie. Onderzoek naar het gebruik van competenties bij de werving en selectie van leidinggevende en uitvoerende functies voor het DienstenCentrum IV Beheer in 2006.
mw. M. Vriezekolk (drs.), Dronten Afstudeeropdracht: Startende allochtone ondernemer en islamitisch bankieren. Verkenning van mogelijkheden voor de Rabobank in de steden Utrecht en Den Haag. mw. A.Y. Weersing (drs.), Groningen Afstudeeropdracht: Constructie en afname van een instrument voor het meten van weerstand tegen veranderingen. Wo-opleiding Bestuurskunde
dhr. B.R.C. Receveur (drs.), Venlo Afstudeeropdracht: “Prestatiebeloning en motivatie: Communicerende vaten?” Een onderzoek naar de effecten van prestatiebeloning op de intrinsieke motivatie bij medewerkers van de ING Bank NV.
Psychologie Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie
dhr. J.M. Damhuis (drs.), Losser Afstudeeropdracht: Effectief Management Team Leiderschap: Stijl of Inhoud. Inzicht in MT leiderschap gericht op motivatie en samenwerken in relatie tot MT effectiviteit bij een aantal MT’s in THALES NL.
mw. M.J.W. Berendsen (drs.), Enschede Afstudeeropdracht: Competentiemanagement op de arbeidsmarkt. Een onderzoek naar het denken in competenties bij de afstemming van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.
dhr. K.M.H. Benoot (BSc), Diksmuide, België
dhr. A.C. Dams (drs.), ‘s-Hertogenbosch Afstudeeropdracht: Topmanagement en midden management, willen of moeten veranderen. ‘Doen wat je zegt door te zeggen wat je doet’.
mw. C.H.M. Lapperre (drs.), Gouda Afstudeeropdracht: Benutting van benchmarkonderzoek bij gemeenten. Casestudie naar de benutting van de benchmark Bouw- en Woningtoezicht 2005 bij gemeenten.
mw. H.A. van Waas (BSc.), Amsterdam
mw. A.M.T. Derksen (drs.), Baarn Afstudeeropdracht: Mental Modelling in kennisintensieve organisaties. Case study naar de bijdrage van ‘mental modelling’ in een veranderproces.
dhr. G.H. Logt (drs.), Oud Gastel Afstudeeropdracht: De invloed van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) op de kwaliteit van de controlerende rol van de gemeenteraad.
dhr. E.F. Garde (drs.), Bennekom Afstudeeropdracht: Gezonde Kennisproductiviteit. Een kwestie van organiseren? Een onderzoek naar de Kennisproductiviteit in Gezondheidscentra.
dhr. C.J. de Rijke (drs.), Veere Afstudeeropdracht: Benchmarking en Bestuurskrachtmeting in de regio Alblasserwaard/ Vijfheerenlanden.
dhr. B. van der Groep (drs.), Almere Afstudeeropdracht: Samenhang tussen scenariotypologieën: een kernachtige zaak. dhr. S. Groustra (drs.), Dronrijp Afstudeeropdracht: Prestatiemanagement & managementstijlen. De invloed van managementstijlen op het gebruik van het prestatie management systeem bij de Gemeente Franekeradeel. mw. R. Hopkoper (drs.), Oosterhout Afstudeeropdracht: Het effect van feedback op teameffectiviteit. Zorgen vertrouwen, psychologische veiligheid en open communicatie in een team er voor dat men feedback kan en durft te geven en leidt het geven van bewuste feedback tot het verhogen van teameffectiviteit? dhr. G.S.M. Kerpen (drs.), Eindhoven Afstudeeropdracht: Corporate Alliance 3M – Philips. Design of Corporate alliance Plan 3M – Philips. mw. I.J.J. Vink (drs.), Beuningen Afstudeeropdracht: Leidinggeven en HRM: Hordeloop of geëffend pad?
Wo-opleiding Economie, afstudeerrichting algemene economie mw. M.J.J.A. van Kuik (drs.), Amsterdam Afstudeeropdracht: Tijd voor elkaar. Onderzoek naar mogelijke bijdragen van een complementair geldsysteem aan het armoedebeleid van de gemeente Landgraaf. Wo-opleiding Economie, afstudeerrichting bedrijfseconomie: financieel management dhr. P. Breman (drs.), Amersfoort Afstudeeropdracht: De invloed van financiële expertise op besluitvormingsprocessen bij onzekerheid. dhr. J.S.M. Lambrechts (drs.), Amersfoort Afstudeeropdracht: “Is motivatie te koop?” Een onderzoek naar de effecten van Performancemanagement in samenhang met intrinsieke motivatie van medewerkers bij de Rabobank. dhr. D.A.P. Lankhuijzen (drs.), Hooge Zwaluwe Afstudeeropdracht: Is er sprake van (onrealistisch) pessimisme over de meerwaarde van Publiek Private Samenwerking bij RWS?
dhr. R. van den Dikkenberg (BSc), Utrecht mw. J.M.B. Thiemann (BSc), Amersfoort
mw. E. Wissink (BSc), Beverwijk Wo-bacheloropleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. H.M. van den Brenk (BSc), Boxmeer dhr. M.G. Klein (BSc), Rotterdam dhr. A.W. van Welie (BSc), Dordrecht Wo masteropleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie mw. C.F.M. Broers (MSc), Rijen Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Gepest Worden in de Buurt, Sociale Cohesie en de Gezondheid van Volwassen Buurtbewoners. mw. J.J. Kranendonk (MSc), Dalfsen Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Ongewenst Gedrag en Motivatie met Copingvaardigheden als Moderator bij HBO-studenten. mw. P.J.M.C. de Ridder (MSc), Haarlem Afstudeeropdracht: Het Effect van Leiderschap op het Machtsgevoel van de Ondernemingsraad. Wo masteropleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. M.M.L. Degol (MSc.), Breda Afstudeeropdracht: Diagnostiek van Persoonlijkheidsstoornissen. Een vergelijking van Diagnostiek in Persoonlijkheidsclusters middels Structureel-Dynamische en Descriptieve Diagnostiek en de Relatie tussen Persoonlijkheidsclusters en Leeftijd. mw. D.J.M. van Dijk (MSc), Venray Afstudeeropdracht: Invloed van Actieve Deelname aan Educatieve Activiteiten op de Subjectieve Cognitie en het Subjectief Welbevinden van 65-plussers in Maasbree.
dhr. R. Leontjevas (MSc), Eindhoven Afstudeeropdracht: Stemmingssymptomen en apathie bij verpleeghuispatiënten met dementie begonnen voor het 65e levensjaar. mw. C.M.C. van Rooijen (MSc), Sittard Afstudeeropdracht: Sekseverschillen en de rol van Neuroticisme en Attributiestijl in het Effect van Dagelijkse Stress op de Stemming. Wo-opleiding Psychologie, afstudeerrichting arbeids- en organisatiepsychologie mw. A. Driessen (drs.), OosterhoutNijmegen Afstudeeropdracht: De Invloed van Werk- en Persoonskenmerken op Arbeidstevredenheid. mw. M.J.C.G. Hafkenscheid (drs.), Tiel Afstudeeropdracht: Mindfulness Based Stress Reduction; Influence on Attention, Cognitive Achievements and Well-being of Children. mw. C.A.P. Hoefsmit (drs.), Den Helder Afstudeeropdracht: Impliciete en Expliciete Genderstereotypering bij de Krijgsmacht: De Ontwikkeling van een Instrument voor het Diversiteitonderwijs. dhr. G.J. Huberts (drs.), Bedum Afstudeeropdracht: De Invloed van Psychologische Empowerment op de Relatie tussen Taakkenmerken en Transformationeel Leiderschap met Arbeidstevredenheid en met Affectieve Organisatiebetrokkenheid. mw. E.S. Koning-Haasbeek (drs.), Lelystad Afstudeeropdracht: De Invloed van Werkkenmerken, een Persoonskenmerk en Coachend Leiderschap op Arbeidsmotivatie. mw. M.P.M. van Santvliet-Sprokkel (drs.), Goirle Afstudeeropdracht: De Samenhang tussen Intelligentie en Verlies van Cognitieve Functies bij Beginnende Ziekte van Alzheimer. mw. L.E.M.J. Spauwen (drs.), Vijlen Afstudeeropdracht: De Invloed van procedurele Rechtvaardigheid op de Relaties tussen distributieve Rechtvaardigheid en Vertrouwen in de Leider enerzijds en Zelfwaardering anderzijds en de moderende Invloed van Status en Macht op deze Relaties. dhr. B. Taffijn (drs.), Breda Afstudeeropdracht: Voegt het hebben van een zwakke self-efficacy overtuiging iets toe aan de relatie tussen alexithymie en somatisering? mw. R.R. van der Velde (drs.), Utrecht Afstudeeropdracht: Invloed van Organisatieveranderingen op de Self-Efficiacy van HBO-docenten.
dhr. W. van der Velde (drs.), Assen Afstudeeropdracht: Het Effect van Doeloriëntatie, Welzijn en Waargenomen Eigen Competentie op de Relatie tussen Doelgerichtheid en Werkmotivatie. Een Onderzoek onder VMBO-docenten in de provincie Drenthe. dhr. G.T. Zandbergen (drs.), Haarlem Afstudeeropdracht: Invloed van Distributieve, Procedurele en Interpersoonlijke Rechtvaardigheid op de Acceptatie van een Nieuw Variabel Loonsysteem. Wo-opleiding Psychologie, afstudeerrichting gezondheidspsychologie mw. R. Blaauw (drs.), Middelburg Afstudeeropdracht: Existentiële zingeving, type-D persoonlijkheid, werkdruk en burnout bij verpleegkundigen. mw. A. Broek (drs.), Haarlem Afstudeeropdracht: Burnout in het Onderwijs; een Overzicht van Oorzaken en Mogelijke Oplossingen. mw. M. Geest (drs.), Capelle aan den IJssel Afstudeeropdracht: De Invloed van Ziektekenmerken, Ziekte Percepties en Coping Stijl op de Kwaliteit van Leven bij Trombose Patiënten. mw. A.Y. de Jong-ter Mul (drs.), Leek Afstudeeropdracht: De Invloed van Dagelijkse Stress op de Stemming en de Moderende Invloed van Sociale Steun. mw. E. Lie (drs.), Amersfoort Afstudeeropdracht: Het Verschil tussen Risicoperceptie ten aanzien van Diabetes mellitus Type 2 (Vrijwillig Risico) en Risicoperceptie ten aanzien van Vogelgriep (Niet-Vrijwillig Risico). mw. C. van Pareren (drs.), AhausAltstätte, Duitsland Afstudeeropdracht: De ontwikkeling van een screenende neurocognitieve testbatterij. mw. P. Slaats (drs.), Eindhoven Afstudeeropdracht: Schoolbeleving en ervaren gezondheidsklachten van hoogsensitieve leerlingen. mw. M.A. Tadema (drs.), Lageland Afstudeeropdracht: De Work Ability Index als instrument voor de ontwikkeling van personeelsbeleid voor oudere werknemers. mw. A.M.C. Tellers (drs.), Linne Afstudeeropdracht: De Getekende Mens. Een Onderzoek naar de Relatie tussen Menstekening en Verstandelijke Beperking. mw. C.M.B.M. Witjes (drs.), Elst Afstudeeropdracht: Lichaamsbeleving en Zelfwaardering bij Vrouwen met Overgewicht.
Wo-bacheloropleiding Nederlands Recht mw. E.W. van Hooijdonk (LLB), Amsterdam mw. J.C.M. Streekstra-van Lieshout (LLB), Oostelbeers Wo-masteropleiding Nederlands Recht dhr. E.S. Brouwer (LLM), Soesterberg Scriptie: De nieuwe wet computercriminaliteit II en onze privacy. Wo-opleiding Nederlands recht mw. J. van Asselt (mr.), Lunteren Scriptie: Is mediation een alternatief voor de bezwaarprocedure of is het slechts een voorportaal? mw. S.M. Beljaars-Verhoeven (mr.), Breda, internationaalrechtelijke afstudeerrichting Scriptie: “Ne bis in idem” in de Europese Unie. Jurisprudentie als leidraad bij de totstandkoming van een Europese standaard voor transnationale toepassing van het “ne bis in idem”- beginsel. mw. C.J. Bizot-Klein Holte (mr.), Oudorp Scriptie: Bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte een noodzakelijke sanctiemogelijkheid voor gemeenten? dhr. S. Boonstra (mr.), Heerenveen Scriptie: De ontwikkelingen in de rechtspraak ten aanzien van noodweer/noodweerexces vergeleken met andere strafuitsluitingsgronden. mw. C.M. de Bruin (mr.), Breda Scriptie: In het belang van het kind. Een onderzoek naar de wijze waarop de belangen van het kind worden behartigd na het verbreken van verschillende relatievormen. mw. M.M. Claase (mr.), Nieuwvliet Scriptie: De invloed van de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer op de werkgeversaansprakelijkheid voor arbeidsongevallen en beroepsziekten. dhr. D.S. van Dijk (mr.), De Rijp Scriptie: Het bevriezen van tegoeden in het kader van de bestrijding van de financiering van het terrorisme en de geboden rechtsbescherming. dhr. K.J. Doornbos (mr.), Den Ham Scriptie: Planschaduwschade. Een onderzoek naar een oplossing van een maatschappelijk probleem. dhr. R. Duijnker (mr.), ‘s-Gravenhage Scriptie: Is er hoop zolang er leven is? Een onderzoek naar de mogelijkheden voor straffeloze euthanasie in geval van lijden aan het leven.
mw. M.J.L. van der Enden-de Brabander (mr.), Poeldijk Scriptie: Wet Collectieve afwikkeling massaschade. Euforie of Mass Disaster? mw. M.H. Ettema (mr.), Amsterdam Scriptie: Longstay: behandeling of levenslang? dhr. P.G. Heeren (mr.), Nederhorst den Berg Scriptie: Schadevergoeding na een misdrijf: dwingt het recht tot snelheid? mw. A.A.J. Helfrich-Hartsema (mr.), Surhuisterveen Scriptie: Wie wat bewaart, die heeft wat! De gevolgen van de invoering van de wet Bevoegdheden Vorderen Gegevens op opsporing en persoonsbescherming nader onderzocht. mw. M. Heidekamp-Prins (mr.), Vlagtwedde Scriptie: Rotte kiezen: vullen of verliezen!? Een onderzoek naar de mogelijkheden om vervallen panden te bestrijden of te voorkomen. Met praktijkvoorbeeld uit de gemeente Veendam.
mw. A.J.C.M. van LoenhoutHereijgers (mr.), Lelystad Scriptie: Nadeelcompensatie: ordening door verordening. Onderzoek naar de meerwaarde van een verordening voor de buitenwettelijke nadeelcompensatie. mw. V.M.T. van Loon-Majoor (mr.), Didam Scriptie: De renovatiebepalingen, een inbreuk op de huurbescherming? mw. M.A.Lucas (mr.), Leiden Scriptie: Afschaffing van de actio popularis: “Het einde van de ruime rechtsbescherming in het milieurecht?” een onderzoek naar de rechtsbescherming in de milieuvergunningenprocedure na afschaffing van de actio popularis. mw. A.T. van Luijk-Takacs (mr.), Loosdrecht Scriptie: Het juridische kader van de buitenlandse directe investeringen in Hongarije in een historisch, economisch en Europees perspectief.
mw. M.J. van der Heyden (mr.), Son Scriptie: Dagvaarding nietig.
mw. G.M. von Martels-Mudde (mr.), Glimmen Scriptie: De rechtspositie van patiënten tot twaalf jaar bij beslissingen rond het levenseinde.
dhr. J.A. Hofman (mr.), Zuid Scharwoude Scriptie: De gedwongen schuldregeling
dhr. J.C. Nab (mr.), Amsterdam Scriptie: Verhaal van de opruimingskosten op grond van de Wrakkenwet.
dhr. H.L.M. Janssen (mr.), Amsterdam Scriptie: Het onderkoninkrijk Nieuw-Spanje. Rechtshistorische kwesties uit de zestiende eeuw.
dhr. A.J.M. Naus (mr.), Heel Scriptie: Aansprakelijkheid voor schade ten gevolge van een niet compatibele bloedtransfusie.
mw. J. de Jong-Bakker (mr.), Laren Scriptie: Exoneratie en conformiteit bij bestaande woningen. dhr. R.J.A. Lichtenberg (mr.), Koningsbosch Scriptie: Finale geschilbeslechting. Uitzondering of regel in het bestuursrecht? dhr. E. Kleist (mr.), Curaçao, Nederlande Antillen Scriptie: De aansprakelijkheid van de financiële toezichthouder jegens de onder toezicht staande financiële ondernemingen. mw. M.E. Koekoek (mr.), Bruntinge Scriptie: Falende bestuursrechtelijke handhaving bestraft. dhr. W.E. Kok (mr.), Andijk Scriptie: Invoering van lekenrechtspraak en het strikte onmiddellijkheidsbeginsel, een goed antwoord op gerechtelijke dwalingen? mw. A. van Leeuwen (mr.), Rotterdam Scriptie: De rechtspositie en rechtsbescherming van de docent in het bijzonder voortgezet onderwijs. dhr. C.J.P. Liethof (mr.), Spankeren Scriptie: De spanning tussen religie en het geloof in gelijkheid. De beperkte werking van het uitingsdelict artikel 137cSR voor homoseksuelen.
mw. C.F.E. Pije-Post (mr.), Peize Scriptie: Geef mij de feiten, dan geef ik u het recht. Het aanvullen van feiten door de bestuursrechter. dhr. J.W. Pronk (mr.), Leiden Scriptie: Innovatiestimulering behoorlijk bestuurd? Toetsing in de WBSO regeling. mw. C.W. Olde Olthof (mr.), Assendelft Scriptie: Illegale tewerkstelling: liever bestraft of beboet? De gevolgen van invoering van de bestuurlijke boete in de Wet arbeid vreemdelingen voor de rechtspositie van de overtreder. dhr. R. van Puffelen (mr.), Delft Scripties: De verruimde opsporingsbevoegdheden van de wet OTM: juist of verkeerd antwoord bij de bestrijding van het hedendaags Islamitisch terrorisme in Nederland? mw. I.R.A. van Raaij (mr.), Oosterbeek Scripties: Voor de goede orde. Naar een consumentgerichte Klachtenprocedure in de advocatuur. dhr. C. Schuller (mr.), Raamsdonksveer Scriptie: Van verbod op misbruik naar gebruik van economische machtspositie? -Artikel 82 EUverdrag op “de schop”-.
dhr. E. Schouwstra (mr.), Krimpen aan den IJssel Scriptie: Nemo tenetur in het politietuchtrecht. Dichterbij of verder weg dan ooit? mw. B.W. Snoek (mr.), ‘s-Gravenhage Scriptie: Aantasting in de persoon & Smartengeld mw. C.I. van der Spoel (mr.), Groningen Scriptie: Wie wat bewaart, die heeft wat! De gevolgen van de invoering van de wet Bevoegdheden Vorderen Gegevens op opsporing en persoonsbescherming nader onderzocht. mw. B.C. Tuitert (mr.), Hellevoetsluis Scriptie: Samen Leren. De juridische mogelijkheden om etnische segregatie in het onderwijs te bestrijden en te voorkomen. dhr. S. Veldkamp (mr.), Kommerzijl Scriptie: Het “stille” Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap. mw. P.P.J.M. Verdult-Hazen (mr.), Bergen op Zoom Scriptie: Tekenend voor de zorg. Pleidooi voor gebruik van een verbeterde toelatingsovereenkomst. dhr. E.L.H. Verhage (mr.), Amsterdam Scriptie: De Structuur en de Ruimte. De reikwijdte van de verplichte structuurregeling van Boek 2 BW in de praktijk. dhr. L. Vermeulen (mr.), Hilversum Scriptie: Is er nog een toekomst voor de beschermingsconstructie? dhr. W.J. Vonk (mr.), Amsterdam Scriptie: Beschermde molens? Een onderzoek naar de beschermingsmogelijkheden voor traditionele molens in de huidige wet- en regelgeving. mw. G.M. Voorhagen-Florijn (mr.), Hoogvliet Scriptie: Spreekrecht? Vanzelfsprekend! Een onderzoek naar de aard van het spreekrecht voor slachtoffers en nabestaanden. dhr. J.P.F. Verpaalen (mr.), Dongen Scriptie: Tegenhouden “dient, door toepassing door de politie van grensverleggende activiteiten in het kader van het concept tegenhouden, de bestaande wetgeving te worden aangepast?” mw. A. de Vries (mr.), Spaarndam Scriptie: ‘Ik heb ik heb wat jij niet hebt’. Het omgaan met medische gegevens in de afhandeling van verzekeringsclaims.
mw. I.M. Winter-Ockeloen (mr.), Haarlem Scriptie: Kindermoord. dhr. R.A. van Woudenberg (mr.), Delft Scriptie: (Handhaven via) preventieve bestuursdwang. De bestuursrechtelijke sanctie preventieve bestuursdwang als gemeentelijk handhavingsmiddel. dhr. J.A. van der Zwet (mr.), Lisse Scriptie: De democratische legitimatie bij gemeenschappelijke regelingen.
Vrije Wo-opleiding dhr. J.C. Bakker (mr.), Middelburg, vrije wetenschappelijke opleiding Nederlands Recht Scriptie: De Commissaris van de Koningin. Een nieuwe rol voor de Commissaris van de Koningin vertaald in een nieuwe ambtsinstructie. mw. S.M. Falco (drs.), ‘s-Gravenhage, vrije wetenschappelijke opleiding Personeelsmanagement Afstudeeropdracht: ‘Vraagsturing gemanaged’. Onderzoek naar leiderschap en vraagsturing bij het RMPI. mw. C.J.A. Goudsmits (drs.), Eersel, vrije wetenschappelijke opleiding Personeelsmanagement Afstudeeropdracht: Binden en boeien. Een onderzoek naar de Invloed van het Psychologisch Contract op Affectieve Betrokkenheid en Ontwikkelbereidheid. dhr. H.G.D.M. Kiezebrink (drs.), Ede, vrije wetenschappelijke opleiding Nederlands recht en Bestuurskunde Scriptie: Gedragscode of codificering van gedrag? Een onderzoek naar de effectiviteit van gedragscodes bij integriteit(schendingen) bij de regiopolitie GelderlandMidden en de gemeente Ede. dhr. K.H. Kruize (drs.), Heemskerk, vrije wetenschappelijke opleiding Personeelsmanagement Afstudeeropdracht: De Relatie tussen Betrokkenheid en Leiderschap en Invloed van Taakautonomie van Medewerkers bij het Waterleidingbedrijf Noord-Holland. Een onderzoek naar de relatie tussen betrokkenheid, leiderschap en taakautonomie.
dhr. J.B.G. Vrolijk (mr.), Dordrecht Scriptie: Arbitrage in fiscalibus.
mw. S.A. Lievens (drs.), Izegem, België, vrije wetenschappelijke opleiding Psychologie Afstudeeropdracht: De samenhang tussen existentiële voldoening en burn-out bij leerkrachten in het secundair beroepsonderwijs.
dhr. E. de Waal (mr.), Veenwoudsterwal Scriptie: Natuurbescherming in de Waddenzee, een inspanningsverplichting of een resultaatverplichting?
dhr. N.A. Woudstra (mr.), Den Helder, vrije wetenschappelijke opleiding Nederlands Recht Scriptie: De Congolese strijdkrachten, for better or for worse? Zonder veiligheid geen wederopbouw. 5707291
Rechtswetenschappen
