Mobiscan bedrijven in Dendermonde Business Club Dendermonde
Brochure mobiliteitsadvies Oktober 2014
Maria Hendrikaplein 65c | 9000 Gent | +32 (0)9 242 32 80 Theresianenstraat 7 | 1000 Brussel | +32 (0)2 505 40 46
[email protected] | www.traject.be | BTW-TVA: BE 0448 394 475
2/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Inhoud Inleiding ................................................................................................................................................... 4 1.
Waarom duurzame mobiliteit stimuleren? ....................................................................................... 5 Waarom naar het werk fietsen stimuleren? ......................................................................................... 5 Waarom gebruik van openbaar vervoer stimuleren? .......................................................................... 6 Waarom carpoolen stimuleren?........................................................................................................... 6
2.
Mogelijke actierichtingen ................................................................................................................. 7 Algemene maatregelen ....................................................................................................................... 7 Maatregelen om fietsen te promoten ................................................................................................... 9 Maatregelen om het openbaar vervoer te promoten ......................................................................... 13 Maatregelen om carpoolen te promoten ........................................................................................... 15 Maatregelen t.a.v. auto- en vrachtverkeer......................................................................................... 16
3.
Andere mogelijke actierichtingen................................................................................................... 16
5.
Vaak gestelde vragen .................................................................................................................... 19
3/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Inleiding Beste Ondernemer
In het voorjaar 2014 organiseerde BusinessClub Dendermonde ism Voka Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen een mobiliteitsenquête. Via een korte vragenlijst werd inzicht verkregen in de woonwerkmobiliteit en andere verplaatsingen in de bedrijvenzones van Dendermonde. Het studiebureau Traject analyseerde de resultaten van deze Mobiscan. Uit de studie blijkt dat er mogelijkheden zijn om meer duurzaam woon-werkverkeer te realiseren.
Businessclub Dendermonde ism Voka Oost-Vlaanderen wil via deze mobiliteitsbrochure de werkgevers in Dendermonde ondersteunen door hen een overzicht te bieden van mogelijke acties.
Deze brochure is als volgt opgesteld. In het eerste deel worden enkele argumenten aangereikt waarom men duurzame mobiliteit kan stimuleren onder de werknemers. In het tweede deel worden de meest kansrijke mobiliteitsmanagementmaatregelen omschreven. Er worden concrete tips aangereikt, een indicatie gegeven van de te verwachten kosten, … In het derde en laatste deel worden enkele veel gestelde vragen en hun antwoord hierop geformuleerd.
We hopen dat deze brochure een nuttige handleiding vol tips zal vormen voor de geïnteresseerde bedrijven om de mobiliteit van hun bedrijf te laten evolueren richting een meer duurzame mobiliteit met een betere, multimodale bereikbaarheid tot gevolg.
Christel Geltmeyer
Hugo Vanden Broecke
Voka Regiodirecteur Dendermonde
Voorzitter BusinessClub Dendermonde
4/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
1. Waarom duurzame mobiliteit stimuleren? De groeiende druk op de wegen in België door personen- en vrachtvervoer leidt tot steeds meer congestie en onveiligheid op ons wegennet. Dagelijks wordt het verzadigingspunt op onze wegen bereikt, onder meer - maar niet alleen - tijdens de ochtend- en avondspits met structurele files en wachtrijen tot gevolg. Dit zorgt voor grote hinder op verschillende vlakken: er is niet alleen sprake van een economische en ecologische impact, maar ook van een psychologisch effect. Door tijdverlies in het verkeer en de bijkomende stress daalt de levenskwaliteit van werknemers. De files en verkeersdruk leiden bovendien tot verkeersonveiligheid en verkeersongevallen. Er zijn verschillende oplossingen nodig om de trend van groeiende verkeersdrukte tegen te gaan. Hierbij heeft een bedrijf ook zelf enkele tools in handen die ervoor kunnen zorgen dat haar werknemers kiezen voor alternatieve vervoersmiddelen. De voornaamste mogelijkheden zijn te bundelen rond fietsen, openbaar vervoer en carpooling.
Waarom naar het werk fietsen stimuleren? Milieuvriendelijk Bij het autorijden komen door verbranding verschillende fossiele brandstoffen vrij die schadelijk zijn voor het milieu. Daarnaast vermindert fietsen de lawaaihinder die verkeer veroorzaakt.
Gebruiksvriendelijk Fietsers komen minder vaak te laat dan autogebruikers. Zich verplaatsen met de wagen is omwille van verkeersdrukte minder voorspelbaar. Bovendien hebben fietsers geen last van parkeerproblemen. De fiets is ook flexibel en snel, zeker in stedelijke omgeving.
Kostenbesparend Door te fietsen naar het werk, kunnen werknemers en werkgevers heel wat autokosten besparen (benzine, onderhoud, verzekeringen, belastingen, parkeertarief, ...). Steeds meer werkgevers voorzien een fietsvergoeding die vrijgesteld is van belastingen tot €0,22/kilometer.
Gezondere werknemers Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie bewegen we met zijn allen veel te weinig. Om gezond te leven volstaat een fysieke inspanning van 30 minuten per dag. Hierdoor gaat de conditie erop vooruit, neemt de kans op overgewicht af en is men opvallend minder ziek. Fietsende werknemers hebben minder stress en zijn productiever.
Duurzaam bedrijfsimago Werknemers die naar het werk fietsen, dragen bij tot een duurzamer en milieubewust bedrijfsimago. Indien het bedrijf zelf fietsen, fietsfaciliteiten en/of fietsaccessoires ter beschikking stelt, kan men ook het logo van het bedrijf en/of de bedrijfsnaam duidelijk vermelden op de fietsen. Over positieve branding gesproken!
5/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Waarom gebruik van openbaar vervoer stimuleren? Milieuvriendelijk Door hun hogere bezettingsgraad produceren bussen en treinen minder vervuiling dan auto’s per passagier per kilometer. Openbaar vervoer maakt daarnaast ook gebruik van hogere normen en meer geavanceerde technieken.
Gebruiksvriendelijk Indien men zich tijdens de spitsuren verplaatst, is men doorgaans sneller te plaatse zijn met het openbaar vervoer dan met de wagen. De reistijd is betrouwbaarder en men hoeft niet te zoeken naar een parkeerplaats. De reistijd met het openbaar vervoer kan bovendien gebruikt worden voor andere activiteiten (sociale contacten leggen, werken, de krant lezen, …).
Kostenbesparend Door het openbaar vervoer te gebruiken naar het werk kunnen werknemers en werkgevers heel wat autokosten besparen (benzine, onderhoud, verzekeringen, belastingen, parkeerkosten, boetes, … ). Sommige werkgevers voorzien een volledige terugbetaling van het openbaar vervoer abonnement, soms zelfs met een derdebetalersregeling, zodat werknemers hun abonnement niet dienen voor te schieten.
Gezondere werknemers Het openbaar vervoer brengt doorgaans minder stress met zich mee voor de werknemer. Werknemers die het openbaar vervoer gebruiken bewegen ook meer, vb. door te stappen of fietsen vanaf het station of de bushalte.
Waarom carpoolen stimuleren? Milieuvriendelijk Een hogere bezettingsgraad van de wagen zorgt voor minder uitstoot van schadelijke gassen per persoon per kilometer.
Gebruiksvriendelijkheid van carpoolen Carpoolen zorgt voor meer en beter sociaal contact tussen werknemers onderling. Dit kan indirect bijdragen aan de efficiëntie en de productiviteit van de werknemer.
Kostenbesparend Door te carpoolen naar het werk kunnen werknemers en werkgevers heel wat autokosten besparen (benzine, onderhoud, parkeerkosten, boetes, … ). Carpoolende werknemers kunnen afwisselend rijden of ze kunnen een eventuele vergoeding vragen voor het vervoer. Daarnaast genieten ze van een extra fiscaal voordeel. Werkgevers moeten minder parkeerplaatsen voorzien, waardoor de parkeerkost afneemt.
Gezond Carpoolen draagt bij tot de gezondheid door het ervaren van minder stress. Daarenboven bevordert het het sociaal functioneren.
6/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
2. Mogelijke actierichtingen Uit de mobiscan bleek dat er nog een aanzienlijk potentieel is richting meer duurzame mobiliteit. Hierbij kunnen ook de bedrijven zelf een aantal maatregelen nemen. Hieronder worden de meest kansrijke actierichtingen voorgesteld. Sommige maatregelen kunnen relatief gemakkelijk worden ingevoerd. Deze maatregelen worden aangeduid met een “Quick win”-label. Voor bepaalde maatregelen is samenwerking met de stad of andere bedrijven mogelijk, deze hebben een “Samenwerking”-label.
Algemene maatregelen Mobiliteitscoördinator
Quick win
Samenwerking
Een mobiliteitscoördinator is een persoon die fungeert als het aanspreekpunt voor medewerkers over alles wat te maken heeft met mobiliteit. Zo kan men terecht bij de mobiliteitscoördinator met vragen of problemen in verband met mobiliteit of woon-werkverkeer en kan deze persoon advies geven over de mogelijke vervoermodi, administratieve aspecten, verplaatsingsvergoedingen, …. Mobiliteitsadvies kan ook proactief gebeuren, vb. naar nieuwe medewerkers toe. Een mobiliteits-coördinator kan naast het geven van tips en advies aan werknemers en bedrijfsleiders, ook instaan voor de coördinatie van verschillende mobiliteitsacties en maatregelen binnen het bedrijf. Bij bedrijven met verschillende vestigingen kan het interessant zijn om een coördinator of contactpersoon per vestiging aan te stellen. Ondernemingen die beschikken over een mobiliteitscoördinator, hebben doorgaans een beter inzicht in de mobiliteitsproblematiek van het bedrijf. Hetgeen het oplossen van mobiliteitsproblemen en het implementeren van maatregelen ten goede komt. De kost van een mobiliteitscoördinator beperkt zich tot een personeelskost. Eventueel kan dit ondervangen worden door het takenpakket van een huidige werknemer uit te breiden of beroep te doen op een extern adviesbureau.
Multimodale bereikbaarheidsinformatie
Quick win
Samenwerking
Met multimodale bereikbaarheidsinformatie biedt het bedrijf een overzicht aan hoe de bedrijfssite te bereiken is met verschillende vervoerswijzen. Naast de ligging van de bedrijf, bevat dit informatie over mogelijke bus- en treinverbindingen, de locatie van de fietsenstalling, eventueel de meest aangewezen wandel- of fietsroute vanaf een treinstation of bushalte, parkeermogelijkheden in de buurt en eventuele parkeertarieven, …. Het is belangrijk deze informatie up-to-date te houden. Naast informatie over de bereikbaarheid, kan men ook info opnemen over verplaatsings-
7/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
vergoedingen. Ook voor frequente bestemmingen kan multimodale bereikbaarheidsinformatie opgemaakt worden. Deze informatie is niet enkel van toepassing op de werknemers van het bedrijf, maar helpt ook de klanten, leveranciers en andere stakeholders die het bedrijf willen bereiken. Men kan dit zowel digitaal (online) als op papier (bereikbaarheidsfiche) aanbieden. Daarnaast heeft multimodale bereikbaarheids-informatie ook een sensibiliserend effect voor het bedrijf omdat men op die manier aangeeft dat het bedrijf ook met duurzame vervoerswijzen te bereiken is. De kosten die hieraan verbonden zijn, zijn zeer beperkt: de informatie moet verzameld worden en moet nadien afgedrukt worden of toegankelijk gemaakt worden via de website van het bedrijf.
Sensibiliseringscampagne
Samenwerking
Aan de hand van een sensibiliseringscampagne rond duurzame mobiliteit kan het bedrijf de werknemers informeren over de mogelijkheden om op een duurzame manier naar het werk te komen. Het bedrijf kan hierbij verder gaan dan louter informeren en kan haar werknemers ook aanmoedigen om met duurzame vervoersmiddelen naar het werk te komen. Werkgevers kunnen dit doen aan de hand van verschillende “campagne-elementen”, zoals het aanbieden van gratis tickets voor het openbaar vervoer (bus- en treintickets), het geven van persoonlijk reisadvies en/of het ter beschikking stellen van bedrijfsfietsen, elektrische fietsen, … Men kan verschillende mediakanalen gebruiken om de boodschap van de campagne zo duidelijk mogelijk over te brengen naar de werknemers. (tvschermen, intranet, brochures, affiches, …) De gevoerde campagnes kunnen verschillen naar gelang het moment. Het wordt aangeraden om bij langdurige campagnes meerdere thema’s aan bod te laten komen of geregeld andere rolmodellen in de kijker te zetten. Eventueel kunnen bedrijven aansluiten bij bestaande acties zoals “Bike to work” of de “Week van de mobiliteit”. De kost van het opzetten van een sensibiliseringscampagne is sterk afhankelijk van de organisatie van de campagne, waaronder de grootte en de duur ervan.
8/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Mobiliteitsloterij
Quick
Bij een mobiliteitsloterij worden systematisch duurzame pendelaars in de kijker gezet. Er zijn verschillende werkwijzen mogelijk: ofwel kunnen enkel medewerkers die op een duurzame manier naar het werk komen deelnemen aan de loterij, ofwel wordt op een willekeurige manier de naam van een werknemer gekozen, en indien deze die dag op een duurzame manier naar het werk is gekomen, wint hij of zij een prijs. Het organiseren van een mobiliteitsloterij zorgt er niet alleen voor dat duurzame mobiliteit gepromoot wordt, het creëert bovendien een moment waarop het bedrijf positief kan communiceren rond mobiliteit. Deze maatregel kan ook gekoppeld worden aan andere acties, vb. in kader van een sensibiliseringscampagne. De kostprijs is sterk afhankelijk van de frequentie en de waarde van de prijzen, maar is meestal beperkt. Eventueel kan men op zoek gaan naar sponsoring, vb. door een samenwerking op te zetten met een fietshandelaar uit de buurt.
Maatregelen om fietsen te promoten Kwalitatieve fietsenstallingen Het voorzien van een kwalitatieve fietsenstalling is een van de basismaatregelen om fietsen naar het werk aan te moedigen. Bovendien zullen werknemers sneller geneigd zijn om met een duurdere fiets (vb. een elektrische fiets) naar het werk te komen als het bedrijf beschikt over een kwalitatieve fietsenstalling. Het bedrijf kiest hierbij best voor een degelijke en comfortabele fietsenstalling (dus niet enkel een wielklem). Een overdekte fietsenstalling zorgt ervoor dat de fietsen droog blijven. Om diefstal tegen te gaan, kan de fietsenstalling best beveiligd worden, vb. door middel van een afsluiting, camera’s, … Eventueel kan men de installatie van een fietsenstalling koppelen aan een (gratis) fietsgraveersessie. De fietsenstalling wordt best zo dicht mogelijk bij de ingang geplaatst, op een goed zichtbare plaats. Eventueel kan het nuttig zijn om bewegwijzering te voorzien, vb. voor bezoekers. De kostprijs is afhankelijk van de grootte, het type en het beveiligingssysteem. Een fietsenstalling is echter voor 120% aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
9/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Fietsenvergoeding Door middel van een fietsvergoeding kan de werkgever de werknemers overtuigen om vaker met de fiets naar het werk te komen. Meestal is de fietsvergoeding een bedrag die de werknemers krijgen per kilometer die ze van of naar het werk gefietst hebben. hebben. Een fietsvergoeding kan ook in combinatie met het gebruik van openbaar vervoer gegeven worden (voor voor- en natransport) en voor dienstverplaatsingen.. De onderneming is vrij om het bedrag per gefietste kilometer zelf vast te leggen en de fietsvergoeding is tot €0,22/km fiscaal vrijgesteld. Belangrijk is om een duidelijke procedure te voorzien voor het berekenen van de fietsvergoeding. Zorg ervoor dat de werknemer steeds de hoogst mogelijke woon-werkverplaatsingsvergoeding werkverplaatsingsvergoeding krijgt. Dit kan bijvoorbeeld door te werken met een forfaitair bedrag voor kleine woon-werkafstanden werkafstanden en/of een automatische berekening van het aantal gefietste dagen. Deze actie kan gecombineerd worden met andere acties, acties zoals het ter beschikking stellen van bedrijfsfietsen. De kosten zijn afhankelijk van het aantal fietsers, het aantal gefietste dagen en de woonwerkafstanden.
Bedrijfsfietsen Het bedrijf kan bedrijfsfietsen ter beschikking stellen aan medewerkers voor hun woon-werk en/of dienstverplaatsingen.. Belangrijk is om verschillende types fietsen aan te bieden van degelijke kwaliteit, zodat men in functie van zijn/haar verplaatsing de meest geschikte fiets kan kiezen. Zo zorgen elektrische fietsen ervoor dat werknemers gemakkelijker verdere afstanden kunnen fietsen en maken plooifietsen de combinatie combina met openbaar vervoer en de wagen mogelijk. Voorzie een duidelijke handleiding voor het gebruik van vouwvouw en elektrische fietsen. Belangrijk is een duidelijke aanvraagprocedure. aanvraagprocedure Eventueel kan een bedrijf ook tijdelijk een aantal fietsen ter beschikking stellen waarbij werknemers verschillende types fietsen kunnen uittesten. Voorzie hierbij een duidelijk reserveringssysteem. reserverings Bedrijven kunnen het uitzicht van de fietsen aanpassen aan de huisstijl van het bedrijf door de kleur te kiezen in functie van het bedrijf en/of hun bedrijfslogo op de fietsen te laten aanbrengen. Zo vergroot het bedrijf niet alleen zijn naambekendheid, naambekendheid maar verbetert het ook zijn/haar duurzame imago. imago De kosten zijn afhankelijk van het aantal, het type fietsen en en het contract. Voor de aankoop van bedrijfsfietsen gelden volgende richtprijzen: vanaf €365 voor een gewone fiets, ongeveer €900 voor een Brompton-vouwfiets en vanaf €1900 voor een elektrische fiets Voor leasing geldt: geldt vanaf €200/jaar voor een gewone fiets, €350€/jaar voor een Brompton-vouwfiets en €650/jaar voor een elektrische fiets.. De aankoop en leasing van bedrijfsfietsen is 120% fiscaal aftrekbaar indien fietsen gebruikt kunnen worden voor woon-werkverkeer. werkverkeer. Gaat het louter om dienstfietsen (fietsen om
10/20 | Brochure mobiliteitsadviezen mobiliteitsadvie bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
dienstverplaatsingen te maken), dan is dit 100% fiscaal aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
Sanitaire voorzieningen Na hun lichamelijke inspanning willen fietsers zich eventueel omkleden alvorens aan het werk te gaan. Uw bedrijf kan zorgen voor een omkleedruimte. Zorg ervoor dat deze ruimte groot genoeg is en voldoende verlucht wordt om natte regenkledij op te hangen. Stel eventueel opbergkastjes ter beschikking die afsluitbaar zijn voor persoonlijke spullen zoals regenkledij, fietshelmen, …enz. Sommige bedrijven stellen ook douches ter beschikking aan hun fietsende werknemers. Maak duidelijk afspraken, zodat werknemers weten dat douchen niet tijdens de werkuren mag gebeuren. Het voorzien van een kleedruimte, douches en lockers is voor 120% fiscaal aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
Fietsaccessoires
Quick
Samenwerking
Uw bedrijf kan bepaalde fietsaccessoires aankopen en deze gratis of aan een gunstig tarief of via een campagne of een mobiliteitsloterij aanbieden aan haar medewerkers. Het aanbod kan zeer divers zijn. Het kan gaan van degelijke fietstassen, laptoprugzakken, fietshelmen, fluohesjes, regenkledij, een degelijk fietsslot, … tot zelfs een fiets-gps of fietskar. Deze kunnen door de werknemers gebruikt worden voor woonwerkverplaatsingen en/of dienstverplaatsingen. Net zoals bedrijfsfietsen, kunnen fietsaccessoires het duurzame imago van de onderneming beklemtonen, vb. door het bedrijfslogo erop te plaatsen. De kost hiervan is zeer beperkt en bovendien 120% aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
Fietsonderhoud en hersteldienst
Quick win
Samenwerking
Het bedrijf kan regelmatig of op specifieke momenten een fietsonderhoud en/of -hersteldienst voorzien voor haar fietsende werknemers. Men kan hiervoor beroep doen op eigen personeel of samenwerken met fietshandelaars. Eventueel kan het bedrijf zich aansluiten bij een pechverhelpingsdienst. Aan de hand van deze maatregel helpt de onderneming haar werknemers om hun fietsen regelmatig te onderhouden. De dienst wordt best zo dicht mogelijk bij de werkplek aangeboden, of via een mobiele hersteldienst. De kosten hiervoor worden meestal als volgt verdeeld: het bedrijf betaalt de werkuren en de werknemers zelf betalen
11/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
voor het materiaal. Bij leasefietsen is het onderhoud en herstel meestal inbegrepen in het onderhoudscontract. De kosten zijn tevens voor 120% fiscaal aftrekbaar als beroepskost.
Reparatiemateriaal
Quick win
De werkgever kan onder andere fietsherstelkits aankopen en ter beschikking stellen aan de fietsende werknemers zodat ze kleine defecten ter plaatse kunnen herstellen. Ook fietspompen zijn interessant om aan te kopen en ter beschikking te stellen. Eventueel kan men in combinatie met het reparatiemateriaal een basiscursus fietsherstel aanbieden. De kosten hiervan zijn zeer beperkt en zijn voor 120% fiscaal aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
Fietsteams samenstellen
Quick
Bedrijven kunnen medewerkers die bij elkaar in de buurt wonen met elkaar in contact brengen, door fietsteams samen te stellen. Op die manier worden werknemers gestimuleerd om vaker naar het werk te fietsen. Bovendien verhoogt dit de sociale veiligheid en kunnen medewerkers op die manier elkaar nieuwe, betere fietsroutes leren kennen. Concreet kan het bedrijf een oproep lanceren om geïnteresseerde fietsers samen te brengen of een forum aanmaken waarop verschillende teams met elkaar kunnen communiceren. Het samenstellen van fietsteams zal ook de interne bedrijfssfeer bevorderen doordat werknemers meer in contact kunnen komen met elkaar en zo een betere band kunnen opbouwen.
12/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Maatregelen om het openbaar vervoer te promoten Flexibele terugbetaling openbaar vervoer tickets
Quick win
Wanneer werknemers niet elke dag het openbaar vervoer gebruiken om naar het werk te gaan, is het interessanter voor bedrijven om andere tariefformules te hanteren dan bijvoorbeeld een openbaar vervoer abonnement. Dit kan gaan van een rittenkaart (railpass/lijnkaart) tot een halftijdse treinkaart. Men kan werknemers die geïnteresseerd zijn om het openbaar vervoer uit te testen ook gebruik laten maken van zogenaamde “probeerpassen”. Dit zijn 10-rittenkaarten voor trein en/of bus die de medewerker de mogelijkheid bieden om het openbaar vervoer een bepaalde periode uit te testen. Ook voor dienstverplaatsingen kan het bedrijf best 10-rittenkaarten ter beschikking stellen. Op die manier moeten medewerkers niet telkens aanschuiven aan het loket en hoeven ze de tickets niet eerst zelf te betalen of voor te schieten. Bovendien levert dit een belangrijke kostenbesparing op voor het bedrijf in vergelijking met de aankoop van afzonderlijke tickets. 10-rittenkaarten staan niet op naam, waardoor ze door verschillende medewerkers kunnen gebruikt worden. Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste tarieven. Naam
Gebruik
Tarief
Railpassen NMBS
10-rittenkaarten
€76 (in 2de klas)
Lijnkaarten De Lijn
10-rittenkaarten
€10
Trajecttreinkaart NMBS
Vb. 50 km afstand
€1615/jaar (in 2 klas)
Nettreinkaart NMBS
Hele net
€2883/jaar (in 2 klas)
Omnipas van De Lijn
Hele net
€249/jaar
e
e
Daarnaast kan u als werkgever een overzicht opmaken van de meest interessante tariefformules en dit meedelen aan uw werknemers. Voor werknemers met een bedrijfswagen heeft de NMBS de optie railease waarbij werknemers het gebruik van een bedrijfswagen kunnen combineren met de trein. Railease is net zoals andere openbaar vervoer abonnementen 100% fiscaal vrijgesteld.
13/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Pendelfietsen aan het station Is het aanbod van openbaar vervoer op wandelafstand van het bedrijf beperkt of onbestaand? In dat geval kan het interessant zijn om aan bepaalde haltes of stations pendelfietsen ter beschikking te stellen aan de werknemers die regelmatig met het openbaar vervoer naar het werk komen en die deze vervolgens kunnen gebruiken voor hun voor- en natransport. Het is belangrijk om een duidelijke aanvraagprocedure op te stellen. Net zoals bij bedrijfsfietsen, kunnen deze fietsen gebruikt worden om het duurzame imago van het bedrijf te promoten. Men kan deze fietsen aanbieden aan stations of andere belangrijke openbaar vervoer knooppunten. Belangrijke randvoorwaarden zijn het beschikken over een veilige fietsenstalling en kwaliteitsvolle fietsen. Het ter beschikking stellen van pendelfietsen mag ook in combinatie met het geven van een fietsvergoeding. De aankoop van een (pendel)fiets is 120 % fiscaal aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
Blue-bike
Quick win
Voor bedrijven in Dendermonde is het ook bijzonder interessant om gebruik te maken van Blue-bike. Blue-bike biedt fietsen aan aan meer dan 40 treinstations in heel België. De werkgever kan deze fietsen ter beschikking stellen aan hun werknemers als natransport bij een treinreis en/of voor dienstverplaatsingen. Op bepaalde locaties zijn er ook elektrische fietsen en e-scooters beschikbaar. Een Blue-bike abonnement kan onderling doorgegeven worden van werknemer tot werknemer en per abonnement kunnen er 2 fietsen ontleend worden. Ideaal dus om een collega of klant mee te nemen. Bedrijven kunnen ook vouchers bestellen. Deze kaarten zijn goed voor 1 rit en kunnen gemakkelijk (digitaal) uitgedeeld worden, vb. aan bezoekers of gelinkt aan een mobiliteitscampagne. Een Blue-bike-abonnement kost €8,27 (excl. BTW) per jaar per kaart en het ontlenen van een Bluebike kost €2,48 (excl. BTW) per fiets per dag (max. 18u). In Dendermonde is het gebruik van Bluebike-fietsen echter gratis. De gebruiker betaalt enkel een abonnementskost. Hierdoor is het gebruik van Blue-bike bijzonder interessant voor bedrijven in Dendermonde, zelfs voor dagelijks gebruik als pendelfiets. Vouchers zijn beschikbaar vanaf €3,31/stuk (excl. BTW). De aankoop van een Blue-bike abonnement is 100 % aftrekbaar als beroepskost voor de werkgever.
14/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Maatregelen om carpoolen te promoten Gereserveerde carpoolparkeerplaatsen
Quick
Bedrijven kunnen carpoolende medewerkers belonen door voor hen gereserveerde parkeerplaatsen te voorzien. Deze parkeerplaatsen liggen bij voorkeur vlakbij de in- of uitgang van het bedrijf. Door deze parkeerplaatsen duidelijk af te bakenen en te markeren, heeft deze maatregel ook een sensibiliserend effect. Als medewerkers moeten betalen voor hun parkeerplaats, dan kunnen deze parkeerplaatsen aan een verlaagd tarief of zelfs gratis aangeboden worden. Men zal best ook een controle voorzien zodat men er zeker van is dat de gemaakt afspraken eerlijk nageleefd worden. Dit kan door de voorziene plaatsen voor te behouden op naam of nummerplaat en steekproefsgewijs controles te houden. De kost voor deze maatregel is zeer beperkt: er is enkel een kost voor signalisatie en een werkingskost voor communicatie en controle. Bovendien is deze maatregel voor het bedrijf 120% aftrekbaar, mits er een overeenkomst bestaat tussen werkgever en carpooler(s) en er een controlesysteem aanwezig is.
Carpoolmatching
Quick
Door eventuele carpoolers samen te brengen, kunnen ondernemingen carpoolen bevorderen bij hun medewerkers. Ze kunnen dit doen door een intern carpoolplatform te voorzien of een carpoolmatchingsysteem te implementeren waarop werknemers een mogelijke carpoolpartner kunnen vinden. Men kan er ook voor opteren om te werken met een centrale carpooldatabank waarop werknemers zich dienen te registreren. Hiervoor kan men beroep doen op verschillende dienstverleners zoals Carpoolplaza van Taxistop, Djengo en Karzoo. Als een onderneming opteert voor een carpooldatabank, dan kan dit gepromoot worden door de mobiliteitscoördinator met behulp van affiches, flyers, … Indien mogelijk kan een bedrijf ook samenwerken met andere bedrijven in de omgeving. Bedrijven kunnen hun werknemers ook proactief informeren over de verschillende voordelen die carpoolen met zich meebrengt (financieel, fiscaal, …). Carpoolmatching kan niet alleen interessant zijn voor woon-werkverplaatsingen, ook voor dienstverplaatsingen is het relevant, vb. verplaatsingen in het kader van een opleiding of vergadering. De kosten zijn bovendien zeer beperkt: registratie bij Carpoolplaza en Karzoo is gratis en eventueel kan het bedrijf zelf de matching doen aan de hand van het personeelsbestand.
15/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Maatregelen t.a.v. auto- en vrachtverkeer Cursus defensief en milieuvriendelijk autorijden Als onderneming kan men het rijgedrag van de werknemers positief beïnvloeden door het aanbieden van een cursus defensief en milieuvriendelijk rijden. De effecten hiervan zijn direct zichtbaar: men verkleint de kans op een ongeval en men bespaart brandstof en stoot bijgevolg minder uitlaatgassen uit. Deze maatregel is niet alleen interessant voor werknemers met een bedrijfswagen. Ook werknemers die zicht met de eigen wagen verplaatsen hebben er baat bij. De kost van de cursus is afhankelijk van bedrijf tot bedrijf: meestal wordt er een aanbod gedaan op maat van het bedrijf.
3. Andere mogelijke actierichtingen Samenwerken met andere bedrijven of overheden Om de slaagkansen van bepaalde maatregelen te vergroten, kan men ervoor kiezen om samen te werken met andere bedrijven. Dit zorgt voor verschillende schaalvoordelen. Men kan de terugverdientijd verkorten van bepaalde mobiliteitsoplossingen, vb. bij de aankoop van bedrijfsfietsen. Er is meer (theoretisch) potentieel, vb. bij carpoolingmatching of het samenstellen van fietsteams. De implementatie van mobiliteitsmaatregelen kan efficiënter gebeuren omdat krachten gebundeld worden. Ten slotte is er ook een grote draagkracht, vb. wanneer vragen voor overheden gebundeld kunnen worden. Men kan ook gebruik maken van het Pendelfonds, dat mobiliteitsprojecten subsidieert die duurzaam woonwerkverkeer ondersteunen. Voor meer informatie: www.pendelfonds.be.
16/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Gepersonaliseerd reisadvies Bedrijven kunnen hun medewerkers informeren en begeleiden bij het uitzoeken van de meest efficiënte en duurzame routes. Zo kan men voor de medewerkers een mogelijke fietsroute uittekenen en/of bekijken wat de mogelijkheden zijn om met het openbaar vervoer naar het werk te komen. Indien het niet haalbaar is om dit te doen voor elke werknemer, kan men een brochure opstellen met de belangrijkste fietsroutes en openbaar vervoer verbindingen. Dit brengt een beperkte kost met zich mee en kan geïntegreerd worden in het takenpakket van de mobiliteitscoördinator.
Thuiskomstgarantie Bij de thuiskomstgarantie geeft het bedrijf de garantie aan werknemers dat ze tijdig thuis zullen geraken. Dit helpt om werknemers aan te zetten tot het gebruik van fiets, openbaar vervoer of carpooling. Meestal wordt hierbij gebruik gemaakt van een cascadesysteem: eerst wordt gezocht of er een collega is met wie men kan carpoolen, dan worden de openbaar vervoer opties bekeken, eventueel wordt er een bedrijfsfiets of -auto ter beschikking gesteld en in laatste instantie wordt er een taxi geregeld. Belangrijk is om het systeem goed uit te werken. De kost hiervan is verwaarloosbaar, aangezien men meestal intern (binnen het bedrijf) een oplossing vindt.
Telewerken Bij telewerken werkt men vanop een andere plek, dan de gebruikelijke werkplek. Hierdoor kan men woon- werkverplaatsingen vermijden, of inkorten. Dit zorgt voor een aanzienlijke tijds- en kostenbesparingen. Het kan ook interessant zijn om de werkplaats te (laten) bepalen in functie van eventuele dienstverplaatsingen. Als werkgever is het belangrijk om duidelijk te communiceren over de mogelijkheden en voldoende begeleiding te voorzien bij de invoering van structureel thuiswerken. De kosten zijn beperkt: men moet onder meer het nodige materiaal voorzien zoals laptop, gsm, …
Mobiliteitsbudget Een mobiliteitsbudget kan aangeboden worden als alternatief voor en/of aanvullen op een bedrijfswagen. Dit budget kunnen medewerkers flexibel spenderen aan een aantal vervoerswijzen, hetgeen zorgt voor een flexibelere woon- werkorganisatie en minder autogebruik. Het is van belang om een duidelijk beleid hierrond uit te werken zodat werknemers weten wat wel of niet mogelijk is. Dit kan kostenneutraal gebeuren.
Cambio Cambio heeft een ruim aanbod van voertuigen in 30 steden, op verschillende locaties in steden. Cambio is voornamelijk handig voor dienstverplaatsingen. Ook in Dendermonde is er een Cambio-standplaats. Voor het gebruik van Cambio is er een vaste en een variabele kost. (Richtprijzen: €1,55/u of €17,50/dag en €0,23 per gereden kilometer). De reservatiekost is incl. brandstof en verzekering.
17/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Vergoeding voor carpoolers Werknemers die carpoolen voor dienstverplaatsingen, kunnen beloond worden door middel van een hogere kilometervergoeding. Eventueel kan de introductie hiervan gekoppeld worden aan een carpoolcampagne om werknemers aan te sporen om vaker te carpoolen. De kostprijs hiervan is relatief beperkt, want zelfs met een hogere verplaatsingsvergoeding kan dit voor het bedrijf een besparing opleveren (omdat men geen 2 of meerdere verplaatsingsvergoedingen moet uitbetalen).
Parkeerbeleid Door het uitwerken van een duidelijk parkeerbeleid kunnen extra parkeerkosten vermeden worden en problemen zoals wild parkeren tegengegaan worden. Wijs de parkeerplaatsen toe aan werknemers die er het meeste recht op hebben. Zo kan het bedrijf ook alternatieve vervoerswijzen stimuleren. Het hebben van een parkeerplaats is immers de stimulans om (altijd) met de wagen naar het werk te komen. De vrijgekomen middelen - die anders aan het huren van parkeerruimte zouden besteed worden - kunnen geïnvesteerd worden in maatregelen voor duurzame mobiliteit.
Poolwagens Hiermee vermijdt men dat werknemers met de eigen wagen naar het werk moeten komen en kan men de parkeerdruk verlagen. Werk een duidelijk reserveringssysteem uit. Indien mogelijk kan men hiervoor gebruik maken van Cambio. Kies voor milieuvriendelijke wagens, die dragen ook bij aan het duurzame imago van uw bedrijf. De kosten zijn afhankelijk van het aantal en het type voertuigen die men koopt.
18/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
5. Vaak gestelde vragen Hieronder vindt u een overzicht van vaak gestelde vragen betreffende mobiliteit bij bedrijven.
Hoe zit het belastingvoordeel voor bedrijfsfietsen in elkaar? Bedrijfsfietsen zijn 120% fiscaal aftrekbaar voor de werkgever. Dit gunstregime geldt zowel voor de kosten die gemaakt moeten worden voor de fiets zelf (aankoop, leasing,…), als voor investeringen in faciliteiten, zoals fietsenstalling, douches of fietsaccessoires. Voor werknemers wordt de bedrijfsfiets niet als een belastbaar voordeel beschouwd, zolang deze (soms) gebruikt wordt om naar het werk te komen. De bedrijfsfiets is momenteel echter niet vrijgesteld van RSZ-bijdrage. Op het woon-werkverkeer dat de werknemer aflegt, zijn er geen sociale bijdragen verschuldigd, op het privé-gebruik dus wel. Deze bijdrage is echter zeer beperkt en wordt berekend op basis van het percentage zuiver privé-gebruik en op basis van de courante waarde van de fiets. Van dit bedrag valt 13,07% ten laste van de werkgever en 35% ten laste van de werknemer. Voor meer informatie: zie maatregel “Bedrijfsfietsen” op p. 10.
Fietsvergoeding Het geven van een fietsvergoeding is niet verplicht, tenzij anders bepaald in de cao. Werkgevers die hun werknemers een fietsvergoeding geven, kunnen dit doen door een bedrag te geven per gefietste kilometer. Dit bedrag is fiscaal vrijgesteld tot €0,22 per km (geïndexeerd bedrag voor 2014). Een fietsvergoeding mag ook gegeven worden voor voor- en natransport, vb. van thuis tot het treinstation en van het station tot de werkplek, en aan werknemers die beschikken over een bedrijfswagen. Bovendien is het geven van een fietsvergoeding cumuleerbaar met het ter beschikking stellen van een bedrijfsfiets. Er zijn verschillende manieren om een fietsvergoeding te registreren: op papier, een digitale registratie gekoppeld aan een elektronische toegangscontrole, of via de elektronische fietskalender van “Bike to Work”. Vaak gebeuren deze registraties in combinatie met een verklaring op eer. Men kan ook gaan voor de optie terugbetaling van werkelijke kosten, in plaats van te werken met een forfaitaire vergoeding per kilometer. In dit geval kan de terugbetaling van onderhoudskosten e.d. wel vrijgesteld worden van RSZ en belastingen, voor zover deze kosten de forfaitaire vergoeding niet overschrijden. Voor meer informatie: zie maatregel “Fietsvergoeding” op p. 10 of www.fietsersbond.be/fiscaliteit/fietsvergoeding .
19/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4
Hoe werkt Blue-bike? In België kan je aan meer dan 40 treinstations en een aantal andere stadslocaties gebruik maken van Blue-bike fietsen. Deze fietsen zijn voornamelijk bedoeld voor de “last mile”, het natransport van het station naar de bestemming. Een abonnement kost €8,27 per jaar per kaart en het ontlenen van een Blue-bike kost €2,48 per fiets per dag (max. 18u). Met 1 kaart kan men maximaal 2 fietsen ontlenen. Deze kosten zijn 100% fiscaal aftrekbaar. Daarnaast kan men zoveel kaarten aanvragen als men wil. Deze kaarten kunnen gepersonaliseerd worden, of dienen als poolkaart. Maandelijks ontvangt men een afschrift met alle gemaakte ritten. Specifiek voor bedrijven biedt Blue-bike ook vouchers aan: deze functioneren volledig apart van de lidkaarten en worden gezien als een eenmalige ontlening. De vouchers kunnen per e-mail besteld worden, en men kan deze zowel digitaal als schriftelijk krijgen. Deze vouchers zijn vooral handig omdat ze flexibel te hanteren zijn. In Dendermonde is het gebruik van Blue-bike fietsen gratis. De gebruiker betaalt enkel een abonnementskost, de gebruikskosten worden gedragen door de stad Dendermonde en de Vlaamse Overheid. Hierdoor zijn de fietsen niet alleen interessant voor dienstverplaatsingen, maar ook voor sporadische of dagelijkse fietsers vanaf het station in Dendermonde. De fietsen staan aan de voorkant van station: als je het station uitstapt, op de rechterkant. Voor meer informatie: zie maatregel “Blue-bike” op p. 14 en www.blue-bike.be
Hoe werkt het opladen van een batterij van een elektrische fiets? Er zijn verschillende soorten batterijen op de markt (o.a. lood (Pb), Nickel-Cadmium (NiCd) en NickelMetaal Hybride (Ni Mh)). Deze batterijen hebben elk hun voor- en nadelen, zoals hun kracht, gewicht, gevoeligheid aan temperatuur of het zogenaamde “geheugeneffect”. Indien men de batterij niet volledig leeg rijdt; en men laadt de accu bij, verliest de accu aan capaciteit. Dit houdt dus in dat je de batterij telkens volledig moet ontladen om dit effect te vermijden. Belangrijk bij de aankoop van een elektrische fiets is de combinatie van ampère (kan variëren van 8 tot 18 Ah) en voltage (24 of 36), die bepaalt hoelang een batterij kan ondersteunen. Veel mensen gaan na de aanschaf van een elektrische fiets ook langere afstanden fietsen, en hebben dus nood aan een zwaardere batterij. Hierbij is niet de snelheid waarmee je rijdt, maar wel de mate van elektrische ondersteuning waarvan je gebruikt maakt belangrijk.
Waar vind ik fietshandelaars en/of -herstellers in Dendermonde? Hieronder vindt u een lijst van fietshandelaars in Dendermonde waarmee uw bedrijf mogelijks kan samenwerken. Naam fietshandelaar Bike service Pieters Benny’s Bikes Fietsen Frank Fietsen Rudy Fietsen Benjamin Cammerman Fietsen Emanuel
Adres Denderbellestraat 130 9200 Dendermonde Hekkestraat 52 9200 Dendermonde Heirbaan 67-69 9200 Sint-Gillis- bij-Dendermonde Grootzand 117 - 9200 Grembergen Bevrijdingslaan 37 - 9200 Appels Baasrodestraat 127 9200 Baasrode
Contactgegevens 052 22 15 93 www.bikeservicepieters.be 052 20 00 06 www.bennysbikes.be 052 20 19 36 052 22 20 34 052 22 06 60 052 21 45 04
20/20 | Brochure mobiliteitsadviezen bedrijven in Dendermonde – o k t o b e r 2 0 1 4