Jaarverslag 2014 Nieuwe positionering WestHolland
voorwoord
verslag Raad van toezicht
resultaten
wfia team
sectoren
visie/missie
arbeidsplaatsen
bedrijfsactiviteiten
–1–
financiën
invest in your growth
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
“Het beoogde doel om op hetzelfde niveau te presteren als in 2013 en minimaal 40 projecten af te ronden is behaald. Dit ondanks de economische omstandigheden in 2013. Hiermee heeft de WFIA opnieuw haar waarde bewezen.”
voorwoord Ondanks de uitdagende economische omstandigheden op mondiale schaal, waarbij de groei slechts gedeeltelijk weer op gang kwam, laten de resultaten van de WestHolland Foreign Investment Agency (WFIA) in 2014 opnieuw een stijgende lijn zien. Nieuwe vestigingen van internationale bedrijven en uitbreiding van bestaande buitenlandse bedrijven dienden zich wederom frequent aan in de regio groot Den Haag. De doelstelling om op hetzelfde niveau te presteren als in 2013, namelijk minimaal 40 afgeronde projecten, is hiermee zeker behaald. Van deze 40 projecten zijn er 28 nieuwe vestigingen; 12 projecten komen voort uit het Investor Relations (IR) Programma. Door de komst van deze nieuwe bedrijven zijn in 2014 meer dan 150 directe arbeidsplaatsen gecreëerd met een verwachting van ruim 450 binnen de komende 3 jaar. Elke directe baan levert de regio nog eens gemiddeld 0,7 fte op bij toeleveranciers en dienstverleners. Deze succesvolle prestatie werd mede mogelijk gemaakt door constructieve samenwerking met belangrijke partners. Samen met de gemeente Den Haag, het Stadsgewest Haaglanden, de gemeente Lansingerland en de Netherlands Foreign Investment Agency overtuigden wij deze internationale bedrijven om zich in de regio Groot Den Haag te vestigen. Met deze partners werkten wij dagelijks aan de internationale profilering van de regio als belangrijke vestigingslocatie, en aan een aantrekkelijk economisch investeringsklimaat. In 2014 startte Innovation Quarter (IQ), de regionale ontwikkelingsmaatschappij van de provincie Zuid-Holland, haar activiteiten op het gebied van innovatie en ontwikkeling, participatie
–2–
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
en acquisitie. Dat laatste voor bedrijven in de door het ministerie van Economische Zaken geformuleerde topsectorenbeleid in de regio. Gelet op de jarenlange ervaring van de WFIA inzake Security en Bio & Life Sciences, twee van deze topsectoren, werkten wij in 2014 binnen deze sectoren nauw samen met IQ. Het samenwerkingsverband tussen de WFIA, Rotterdam Partners en IQ is in 2014 vastgelegd in een convenant. Gemeente Den Haag heeft in 2014, in het nieuw opgestelde (concept) coalitieakkoord “Vertrouwen op Haagse Kracht”, ook een aantal economische groeisectoren benoemd. Het betreft IT & Telecom, Olie & Gas en Legal & Finance. Aan de WFIA is gevraagd om ook op deze groeisectoren haar expertise en acquisitieactiviteiten ten volle in te zetten, om zo, in nauwe samenwerking met de accountmanagers van de gemeente, tot optimale acquisitie en IR prestaties te komen. De gemeente Den Haag heeft de WFIA tevens verzocht om zich - samen met Bureau Internationale Zaken – in te spannen om en mee te werken aan de werving van NGO’s. In 2014 werkten wij mee aan de vestiging van twee nieuwe NGO’s in Den Haag. Opvallende groei is te constateren in de topsector High Tech systems, in het bijzonder in het domein IT & Telecom, waar de aandacht in 2014 en de komende jaren sterk ligt op de ontwikkeling van Smart City Solutions. Ook in het cluster Olie & Gas heeft zich een aantal vooraanstaande internationale bedrijven in Den Haag e.o. gevestigd, hetgeen eveneens geldt voor concerns in Chemie. In de sectoren Agri & Food en Horticulture vestigden zich vijf nieuwe bedrijven in de regio groot Den Haag. Het merendeel van de nieuwe bedrijven die zich in 2014 in de regio vestigden heeft een Chinese moedermaatschappij; 16 van de 40 projecten kwamen uit China. In financieel opzicht was 2014 eveneens een goed jaar. De participanten leverden hun bijdragen, zodat wij naar behoren én naar genoegen konden werken. Wij zijn hen hier zeer erkentelijk voor. De personele bezetting van de WFIA onderging enige wijziging; een drietal accountmanagers verliet de WFIA; hun plaats is ingenomen door nieuwe medewerkers. Eind 2014 is Steenworp, een organisatie die (startende) bedrijven adviseert en begeleidt bij het vinden van passende bedrijfshuisvesting en herhuisvesting in de regio Haaglanden, bij de WFIA in het kantoor gehuisvest. Met de komst van Steenworp wordt de serviceverlening van de WFIA aan haar bedrijven en organisaties direct uitgebreid en vindt op effectieve wijze uitwisseling van kennis plaats tussen beiden. De inzet, professionaliteit en het enthousiasme van de medewerkers van de WFIA hebben geleid tot de fraaie resultaten van 2014. Ik ben hen daar dan ook zeer dankbaar voor! Ook de leden van de Raad van Toezicht dank ik voor de invulling van hun taken. Met hun ruime ervaring en betrokkenheid stonden zij de WFIA ook in 2014 ter zijde. De samenwerking en de steun van onze partners waardeerden wij zeer en doet ons uitzien naar een succesvolle voortzetting van ons werk in de komende tijd. Marleen Zuijderhoudt, directeur
–3–
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Van links naar rechts: Rijk van Marion, Joop van Oosten, Annette Nijs
“De WFIA draagt al meer dan 15 jaar actief en met succes bij aan de economische bedrijvigheid van de regio Groot Den Haag. Het aantal buitenlandse investeringen groeit en de inspanningen van de WFIA zijn daarom van groot belang voor de regio.”
Verslag Raad van toezicht De Raad van Toezicht houdt toezicht op het strategische en financiële beleid van de WestHolland Foreign Investment Agency (WFIA). De Raad van Toezicht onderhoudt frequent contact met de directie over de taken en resultaten inzake de core business van de WFIA, zijnde acquisitie en Investor Relations. Daarnaast volgt de Raad van Toezicht op landelijk, regionaal en lokaal niveau de economische ontwikkelingen. De voortgang en ontwikkelingen binnen de WFIA en haar stakeholders bespreken de Raad van Toezicht en de directie regelmatig. De Raad van Toezicht kwam in 2014 vijf maal bij elkaar, waarvan eenmaal samen met de Wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens van de gemeente Den Haag, de heer Karsten Klein, en eenmaal met de Wethouder van Kenniseconomie Internationaal, Jeugd en Onderwijs van de gemeente Den Haag, mevrouw Ingrid van Engelshoven. Daarnaast was er regelmatig contact tussen de Raad van Toezicht leden onderling, alsook – buiten de vergaderingen om – tussen de leden van de Raad van Toezicht en de directie. Zoals contractueel is vastgelegd heeft de Raad van Toezicht ook een zelfevaluatie gedaan en de resultaten daarvan uitvoerig onderling besproken. Tevens vond periodiek overleg plaats tussen de voorzitter van de Raad en de directeur. De voltallige Raad heeft, zoals ook contractueel vastgelegd, met de directeur een beoordelingsgesprek gevoerd en daar schriftelijk verslag van gedaan.
–4–
JAARVERSLAG2015 2014WESTHOLLAND WESTHOLLANDFOREIGN FOREIGNINVESTMENT INVESTMENTAGENCY AGENCY JAARVERSLAG
Tijdens de vergaderingen kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde: de continuïteit van de organisatie, voortgang financiële en operationele resultaten, de jaarcijfers van 2013 en de daarbij behorende verklaring en managementletter van de accountant en de halfjaarcijfers 2014. Voorts werd vergaderd over kostenbesparing, financiële inrichting van de WFIA in 2015, nu in 2014 het aantal participanten is afgenomen en het Stadsgewest in 2014 voor de laatste maal bijdraagt, alsook de begrotingen 2014/2015. De Raad van Toezicht volgde de ontwikkelingen in financiële en operationele zin van de organisatie in 2014 nauwlettend. Zij is voornemens dat ook in 2015 te doen, dit in het kader van behoud van de continuïteit van dienstverlening en de kwaliteit die de WFIA daarbij nastreeft. De Raad van Toezicht bestond in 2014 uit Joop van Oosten (voorzitter), Rijk van Marion en Annette Nijs. De Raad van Toezicht verwacht in 2015 in dezelfde samenstelling actief te zijn.
–5–
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
“De WFIA richt zich met deze duidelijke focus op het aantrekken van internationale bedrijven en organisaties die voldoen aan dit profiel. Op internationale bedrijven die een lange termijnvisie en innovatie hoog in het vaandel hebben staan. Die er niet zijn voor de ‘Quick Win’, maar voor echte groei.”
Nieuwe positionering/profilering WestHolland 2014 was een bijzonder jaar voor de WestHolland Foreign Investment Agency (WFIA). Zo namen we afscheid van een aantal participanten en ook van collega’s en we sloten samenwerkingsverbanden met nieuwe partners en verwelkomden nieuwe collega’s. Het werkgebied wijzigde en twee sectoren waar de WFIA actief op acquireerde werden ondergebracht bij convenantpartner Innovation Quarter. Al deze veranderingen waren een goede aanleiding om onze positionering en profilering te heroverwegen. Wat is de ambitie van WFIA, maar ook wat is de ambitie van regio WestHolland? Invest in your growth, invest in WestHolland Invest in the city of peace & justice, …in tomorrow’s energy …in a green and fertile world …in a connected world …in a healthier world …in the world of legal & finance Met deze motto’s positioneert en profileert WestHolland zich als een economische regio van internationaal formaat. Maar ook als een regio die de maatschappelijke importantie van het huidige tijdsgewricht onderkent. Met een visie die aansluit bij de grote internationale
–6–
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
vraagstukken. Een lange termijnvisie, gebaseerd op menselijke waarden - om de wereld, de regio, de stad, leefbaar te houden. Met goed zaken doen, door innovatieve producten en diensten te ontwikkelen. De WFIA richt zich met deze duidelijke focus op het aantrekken van internationale bedrijven en organisaties die voldoen aan dit profiel. Op internationale bedrijven die een lange termijnvisie en innovatie hoog in het vaandel hebben staan. Die er niet zijn voor de ‘Quick Win’, maar voor echte groei. Hiermee onderscheidt onze organisatie zich duidelijk van andere spelers in het veld. Door duidelijk te kiezen, door verantwoordelijkheid te nemen, door voorwaarden te scheppen en kansen te bieden. De internationale bedrijven die zich willen vestigen in de ‘vruchtbare’ omgeving van WestHolland ondersteunen wij door op een hoogwaardig niveau diensten te verlenen. Met een toegewijd team die de grootste betrokkenheid en slagvaardigheid aan de dag legt om bovenstaande ambities waar te maken. Dit doen wij met onze partners in de stad Den Haag, de gemeente Den Haag, waaronder Bureau Internationale Zaken en Dienst Stedelijke Ontwikkeling, als ook met de Netherlands Foreign Investment Agency en onze convenantpartners Innovation Quarter en Rotterdam Partners. Wij werken nauw samen en dragen dezelfde ambitie om de internationale concurrentiepositie van de regio te verstevigen.
Missie & Visie Elke professionele organisatie heeft een missie en een visie, zo ook de WFIA. De missie van de WFIA is als volgt verwoord: De WFIA heeft als doel internationale bedrijven en organisaties te behouden of aan te trekken die zich blijvend willen vestigen in de regio. Hiermee draagt de WFIA bij aan economische groei en het creëren van werkgelegenheid. De WFIA dient als één loket voor internationale bedrijven en organisaties die hun activiteiten willen starten, uitbreiden of verplaatsen naar de regio WestHolland.
We inform, invite, advise, assist, connect…we care……Free of charge!
Visie De wereld is in verandering. Economische groei, kennisontwikkeling en werkgelegenheid zijn belangrijke voorwaarden van een leefbare wereld, een leefbare regio. Door het aantrekken van buitenlandse bedrijven die investeren in de economie en cultuur in de regio, draagt de WFIA bij aan deze voorwaarden. Invest in your Growth, invest in WestHolland. In de komende jaren ligt de focus op de economische groeisectoren: Peace & Justice, IT & Telecom, Legal & Finance, Olie & Gas, Horticulture en Traditional Chinese Medicine (TCM). De WFIA zet zich daarnaast nadrukkelijk in om de gemeente Den Haag en overige partners bij te staan in hun internationale economische doelstellingen.
–7–
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
INVEST IN THE CITY OF PEACE & JUSTICE INVEST IN WESTHOLLAND
INVEST IN TOMORROW’S ENERGY INVEST IN WESTHOLLAND
INVEST IN A CONNECTED WORLD INVEST IN WESTHOLLAND
–8–
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
INVEST IN A GREEN & FERTILE WORLD INVEST IN WESTHOLLAND
INVEST IN A HEALTHIER WORLD INVEST IN WESTHOLLAND
INVEST IN THE WORLD OF LEGAL & FINANCE INVEST IN WESTHOLLAND
–9–
WESTHOLLAND FOREIGN INVESTMENT AGENCY JAARVERSLAG 2015 JAARVERSLAG WESTHOLLAND2014 FOREIGN INVESTMENT AGENCY
“De resultaten van 2014 zijn bijzonder positief te noemen gezien de economische omstandigheden, waarbij de groei maar gedeeltelijk weer op gang kwam. Dit succes is onder meer te danken aan de samenwerking met participanten en andere partijen, en een aanhoudende inzet op acquisitie.”
Resultaten op hoofdlijnen 2014 Was een goed jaar voor de WFIA. In totaal was de WFIA betrokken bij 40 succesvol afgeronde investeringsprojecten van buitenlandse bedrijven. Bij 28 projecten was er sprake van de acquisitie van een nieuw buitenlands bedrijf. Twaalf projecten vielen onder het Investor Relations programma, waarbij de WFIA actief assistentie heeft geboden en advies heeft gegeven bij uitbreiding, verhuizing of consolidatie van een buitenlands bedrijf dat al een vestiging in Nederland heeft. Een stijging ten opzichte van 2013, waarbij negen projecten voortkwamen uit het Investor Relations programma. Hieruit blijkt dat de beste nieuwe business voortkomt uit bestaande business. Het afronden van 40 projecten in 2014 leverde direct 152 nieuwe banen op. De bedrijven hebben elk individueel, door middel van een zogenaamde confirmation letter*, uitgesproken de komende jaren te groeien. De verwachting bij deze bedrijven is om na 3 jaar bij elkaar 452 nieuwe werknemers in dienst te hebben. Dankzij het Investor Relations Programma heeft WFIA een aantal bestaande organisaties weten te behouden voor de regio. Hiermee zijn 164 banen behouden voor de regio en worden op termijn 199 nieuwe banen gecreëerd. De resultaten van 2014 zijn bijzonder positief te noemen gezien de economische omstandigheden, waarbij de groei maar gedeeltelijk weer op gang kwam. Dit succes is onder meer te danken aan de samenwerking met participanten en andere partijen, en een aanhoudende inzet op acquisitie.
– 10 –
WESTHOLLAND FOREIGN INVESTMENT AGENCY JAARVERSLAG 2015 JAARVERSLAG WESTHOLLAND2014 FOREIGN INVESTMENT AGENCY
Soort project
Aantal
# werknemers
# werknemers
projecten
bij start
na 3 jaar
Acquisitie
28
83
253
Investor Relations
12
69
199
40
152
452
Totaal
Herkomst gerealiseerde projecten
China levert in 2014 de meeste projecten: 16 in totaal Al een aantal jaar komen de meeste projecten uit Azië. China is daarin koploper met 16 bedrijven. Naast investerende bedrijven uit China, kwamen er twee projecten uit India en een project uit Taiwan. Investeringen uit Noord-Amerika bleven iets achter in vergelijking met voorgaande jaren. In totaal waren dit zes bedrijven. Twee minder dan vorig jaar. Europa had in 2014 ook een groot aandeel. Rusland en Groot-Brittannië scoren zoals verwacht goed en met nog vijf investeringen vanuit andere Europese landen staat het totaal op 11 projecten. De overige projecten vinden hun origine in de rest van de wereld. Land
Aantal
Azië
Arbeidsplaatsen
19
Arbeidsplaatsen
1 jr
3jr
82
246
Noord-Amerika
6
14
42
Europa
11
36
112
Rest of the World Totaal
4
20
52
40
152
452
sectoren 28 van de 40 succesvolle projecten zijn actief in een van de topsectoren, zoals deze ook zijn vastgesteld door het ministerie van Economische Zaken.
Life Science & Health
5
Horticulture Creative Industry Chemie Logistics Agri & Food Energie & milieu
1
Niet van toepassing
12
1
3 1 9
4
High Tech Systems & Materials
4
* Confirmation Letter – De confirmation Letter vermeldt het aantal werknemers in het eerste jaar na start van het bedrijf en het verwachte aantal na een periode van 3 jaar. Deze aantallen worden jaarlijks gemonitord, zodat de WFIA weet of de prognoses door de bedrijven zijn gehaald.
– 11 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Wat opvalt, is het aantal succesvolle projecten in de sector High Tech, vooral in het domein van IT & Telecom. Alhoewel IT & Telecom een sector is waar de WFIA van oudsher op inzet, kan dit ook samenhangen met het feit dat Den Haag zich steeds nadrukkelijker profileert als Smart City. In 2014 is er met onder andere The Hague TECH wederom ingezet op dit thema. De WFIA heeft in 2014 – mede in het kader van ‘Den Haag – Internationale stad van Vrede & Recht’ en het bestaande Finance & Legal cluster, een groot aantal bedrijven geholpen die buiten de topsectoren vallen. Mooi resultaat van deze inspanningen met betrekking tot acquisitie van NGO’s is de vestiging van het Canadese IDUM (International Dialogue on Underwater Munitions), een NGO die zich teweer stelt tegen de vervuiling van zeeën en oceanen door de wereldwijde dump van onderwater munitie. Ander voorbeeld is het Italiaanse IDLO (International Development Law Organization), een intergouvernementele organisatie die zich vanuit Den Haag inzet voor de promotie van International Recht.
sector arbeidsplaatsen 200
Arbeidsplaatsen 2014 per sector
en na drie jaar
124
150
93
100 62 52
50 41 28
0
IT/ telecom
olie & gas
22
33 16
13
9
energie/ milieu
life science
zakelijke dienst verlening
23
22
21
8
6
7
security
hitech/ innovatie
24
agribusiness
anders
bedrijfsactiviteiten Marketing & Sales
13
Headquarters
11
1 1 2 Distributie/Logistics
2
5 5
Rep Office
– 12 –
Anders Manufacturing/Production Holding Research & Development
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Fact Finding Trips (FFT) In 2014 heeft de WFIA 39 buitenlandse bedrijven begeleid voor één of meer bezoeken (FFT’s) aan WestHolland. Een Fact Finding Trip (FFT) wordt samen met lokale experts kosteloos georganiseerd. Door middel van een tailor-made programma wordt het buitenlandse bedrijf op een professionele manier inzicht verschaft in de vestigingsmogelijkheden en de toegevoegde waarde van de regio. Tijdens de FFT’s wordt de hulp van de gemeentelijke accountmanagers ingeschakeld om de rol van de gemeente in het vestigingsproces toe te lichten. In totaal is 66 keer een bezoek met een buitenlands bedrijf gebracht aan een gemeente in WestHolland.
AANTREKKEN VAN LEADS WFIA ACQUISITIE PROCES WFIA netwerk Netherlands Foreign Investment Agency Internet
OPZETTEN VAN BEDRIJFSACTIVITEIT
PROJECT UITWERKING
Genereren van Leads
Samenstellen Bidbook
Uitwisselen Marktinformatie
WFIA Intake Letter
Op basis van objectief WFIA advies
OVEREENKOMST TE VERHUIZEN
Huisvestiging voor werknemers Fact Finding Trip programma
Assisteren groei en herhalen deinsten
BESLISSING
Administratieve Afhandeling
Relevante netwerk partners
Fiscale planning Immigratieprocedures Openen van een bankrekening
AFTER CARE Voorlichten over relevante nieuwe informatie
Registratie bij de Kamer van Koophandel
Uitnodigen bij evenementen met betrokkenheid van de WFIA
Advies bij het sluiten van een huurcontract
WFIA Confirmation Letter
Integratie in zakennetwerken
Project voltooiing
Introductie in relevante netwerkclubs PR Lancering
Voordat een project succesvol kan worden afgesloten doorloopt het twee fases bij de WFIA. De eerste fase begint met het contact met de klant. De klant toont interesse om de bedrijfsactiviteiten in Europa te ontplooien of uit te breiden. Vanaf dat moment houdt de WFIA nauw contact met deze potentiële klant (lead) en voorziet in de informatiebehoefte. Wordt de interesse concreter en blijkt Nederland serieus op de shortlist te staan, dan zorgt de WFIA dat de klant hier
– 13 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
de markt kan komen verkennen. Wat voor bedrijfslocatie zoekt de klant, welke andere wensen en voorzieningen zijn van belang, etc. Zodra de WFIA hier assistentie bij verleent spreken we van een lopend project. De laatste fase is het afsluiten van een project en kent twee eindwaarden. Succesvol afgerond Dit betekent dat de klant heeft gekozen om zich te gaan vestigen in de regio WestHolland. Het bedrijf heeft in Nederland een juridische entiteit opgericht. Die omvat een huurcontract voor een locatie, een Nederlandse bankrekening en een inschrijving bij de Kamer van Koophandel in Den Haag. Verloren Verloren betekent dat de klant niet voor regio WestHolland heeft gekozen als vestigingsplaats. Hier zijn verschillende redenen voor te noemen. Het kan zijn dat een bedrijf afziet van een investering, of dat er is gekozen voor een andere stad binnen of buiten Nederland.
– 14 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Investor Relations (IR) Uit de jaarresultaten blijkt een toename van nieuwe investeringsprojecten die gedaan zijn door reeds gevestigde buitenlandse bedrijven. Het percentage IR-projecten is gestegen naar 30% ten opzichte van vorig jaar toen dit 21% was. Een stijging van bijna 10%. Voor 2013 lag dit aantal jaarlijks rond de 17,5% van de totaal succesvolle projecten. Sinds 2008 benadert de WFIA in samenwerking met de rijksoverheid en de gemeenten in de regio deze bedrijven actief met advies bij implementatie van hernieuwde investeringen. Wat doet het IR-programma precies? • Het pro-actief benaderen van internationale bedrijven in de regio om signalen op te vangen over mogelijk plannen om in Europa hun activiteiten uit te breiden of te verplaatsen. • Verankering van het reeds gevestigde internationale bedrijfsleven • Het opvangen van signalen inzake veranderingen of noodzakelijke veranderingen in het vestigingsklimaat. Twaalf van de 40 projecten hebben betrekking op het succesvol afronden van een project via het Investor Relations programma. In zes gevallen betrof dit een bedrijf dat vanuit een ander deel van Nederland naar de regio WestHolland verhuisde. In vier gevallen betrof het een uitbreiding van de activiteiten in WestHolland en bij vier projecten was sprake van behoud van de activiteiten in WestHolland. In totaal leverde dit na afronding van de projecten direct 69 extra banen op. De bedrijven verwachten uiteindelijk in drie jaar te groeien en 199 nieuwe banen te creëren. Bij bedrijven die zijn behouden voor de regio waren voor aanvang van de projecten reeds 164 werknemers in dienst. De meeste projecten komen voort uit bedrijfsbezoeken, contacten met de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA), gemeenten of via het eigen WFIA-netwerk. De meest opvallende projecten zijn de uitbreiding en verbreding van de activiteiten van het Indiase IT conglomeraat HCL. De consolidatie en concentratie van de activiteiten van Oilinvest, ook wel bekend onder de merknaam Tamoil. De overname van Chevron door Petrogas. De groei van het Taiwanese QNAP. Het IR-programma is verlengd voor volgend jaar en gaat voor vijf jaar door. We hebben aangetoond dat het veel oplevert en daarom succesvol is voor de regio. Door persoonlijke benadering en bezoeken komen we tot de beste resultaten. Soort project
Aantal
# werknemers
# werknemers
projecten
bij start
na 3 jaar
Acquisitie
28
83
253
Investor Relations
12
69
199
40
152
452
Totaal
– 15 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Het WFIA TEAM per 31-12-2014
Marleen Zuijderhoudt
Arthur Steenmeijer
Wim Rutgers
Functie
Functie
Functie
Executive Director
Manager General Affairs
International Business Advisor Sector Olie & Gas
Roy Fu (parttime)
Xiaoling Sun (parttime)
Yuepeng Liu (parttime)
Functie
Functie
Functie
International Business Advisor
International Business Advisor
Kantoor Beijing: International
Sector
Sector
Business Advisor
Traditional Chinese Medicine
Agri Business
(TCM)
– 16 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Peter Scheffers
Derk Statema
Ivo Meijer
Functie
Functie
Functie
International Business Advisor
International Business Advisor
International Business Advisor
Sector
Sector
Sector
IT & Telecom
Peace & Justice
Legal & Finance
Laurens Kok
Renée Hammersley
David Frielink
Functie
Functie
Functie
Foreign Investor Relations
Marketing & Communications
Back Office manager
Manager
Advisor
Sector Investor Relations
– 17 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Het WFIA TEAM per 31-12-2014
Heleen Fokkens
Sophie Scheffers
Functie
Functie
Office manager
Assistent Office manager
– 18 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Bestuurs- /directieverslag Doelstelling De WestHolland Foreign Investment Agency is in 2000 opgericht met als doelstelling het aantrekken van nieuwe buitenlandse bedrijven en werkgelegenheid en het versterken van de economische bedrijvigheid in de regio. De participanten van de WFIA waren in 2014 van de gemeente Den Haag, het Stadsgewest Haaglanden en Lansingerland. Naast de participanten werkt de WFIA in de regio WestHolland nauw samen met de Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA), de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Economische Zaken, die ook het Investor Relations programma financiert. Samen met de Participanten wordt gewerkt aan de internationale profilering in de regio als belangrijke vestigingslocatie voor buitenlandse bedrijven en aan een aantrekkelijk economisch investeringsklimaat. De WFIA adviseert en assisteert internationale bedrijven bij vestiging, uitbreiding, organisatorische verandering en herlocatie. Algemeen Dankzij constructieve samenwerking en zorgvuldige afstemming tussen verschillende betrokken partijen, kent de regio een aantrekkelijk vestigingsklimaat, dat zich onder meer vertaalde in nieuwe vestigingen van internationale bedrijven. Ondanks de economische omstandigheden op mondiale schaal, waarbij economische groei slechts gedeeltelijk weer op gang kwam, laten de resultaten van de WFIA een stijgende lijn zien in vestiging van nieuwe internationale bedrijven, van uitbreiding van reeds gevestigde internationale bedrijven en de daarbij behorende werkgelegenheid. De doelstelling om op hetzelfde niveau te blijven als in 2013, namelijk minimaal 40 succesvol afgeronde projecten (inclusief Investor Relations projecten), is opnieuw gehaald. In 2014 vond de start plaats van Innovation Quarter (IQ), de regionale ontwikkelingsmaatschappij van de Provincie Zuid-Holland. IQ verzorgt onder meer de acquisitie van de door het Ministerie van Economische Zaken geformuleerde top sectoren Security, Bio & Life Sciences en Clean Tech. Bij de start van IQ is overeengekomen dat de WFIA de top sectoren Security en Bio & Life Sciences zou overdragen;
– 19 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
de WFIA zorgde tevens voor implementatie van dat besluit door een team van vier medewerkers vanaf 1 mei bij IQ te detacheren, die aan deze top sectoren werkten. Per 1 januari 2015 zijn drie van deze vier medewerkers in dienst van IQ getreden. Naast deze omstandigheid, alsmede het feit dat een aantal belangrijke participanten niet langer deel uitmaakte van het werkterrein van de WFIA in 2014, mag het behaalde doel, namelijk 40 bedrijven in de regio werven, een succes genoemd worden. In 2014 heeft de WFIA 40 nieuwe projecten gerealiseerd, waarvan 12 via het Investor Relations programma. Dit zijn projecten met reeds gevestigde buitenlandse investeerders, waarbij de investeerder haar activiteiten heeft uitgebreid, dan wel de vestiging is behouden voor de regio. De nieuw gevestigde buitenlandse bedrijven en de Investor Relations projecten hebben alle zogenaamde ‘confirmation letters’ opgesteld en ondertekend, waarmee de afronding van de projecten een zakelijke overeenkomst was. In de confirmation letters gaven de bedrijven aan dat zij in 2014 verwachten met 152 arbeidsplaatsen hun activiteiten te starten. Een verwachte groei binnen 3 jaar naar 452 arbeidsplaatsen is daarbij door hen aangegeven. Deze gegevens worden op continue basis gevoed door een groot aantal leads en een gevulde portefeuille met voldoende lopende, te realiseren projecten. Baten Alle participanten en de NFIA hebben in 2014 volgens afspraak hun financiële bijgedragen gedoneerd. Zoals gebruikelijk wordt de laatste 20% van de bijdrage van het Ministerie van Economische Zaken pas uitbetaald na rapportage in het opvolgende jaar. In lijn met eerder gemaakte afspraken met o.a. de Raad van Toezicht van de WFIA is in 2014 gezorgd voor het op niveau houden van het weerstandsvermogen. Teruggave van btw gelden, met terugwerkende kracht uit het btw-compensatiefonds door de participanten, heeft daar onder meer aan bijgedragen. De extra bijdrage van € 200.000 van gemeente Den Haag die in 2012 voor een periode van drie jaar ten behoeve van een aantal specifieke projecten: o.a. the Hague Security Delta (HSD), WTC The Hague International Business Club, Oost-Azië en het Investor Relations programma, kende in 2012 een besteding van € 10.000. In 2013 is € 100.000 besteed en de resterende € 90.000 is in 2014 aangewend. Lasten Als gevolg van in- en externe personeelswisselingen zijn extra gelden ingezet om, via ‘lead generation’ en marketing, acquisitietrajecten voor bepaalde sectoren in gedefinieerde doellanden te stimuleren, c.q. vlot te trekken. In het bijzonder in die landen waar geringe economische groei is, is specifiek advies gevraagd. Daarnaast heeft meer acquisitie plaatsgevonden bij Chinese bedrijven, wat heeft geleid tot een extra uitgave, met positieve resultaten als gevolg. Van de 40 projecten van 2014 zijn er 16 Chinese bedrijven (en één Taiwanees) die zich in de regio gevestigd hebben. Als gevolg van steeds verdergaande mogelijkheden om wereldwijd hoogwaardig te communiceren vanaf eigen werkplekken, is er een aanzienlijke kostenbesparing gerealiseerd, die – waar nodig en mogelijk – ook resulteerde in verlaging van reis- en verblijfskosten. Verdergaande digitalisering bracht een vermindering van druk- en portokosten teweeg. De inzet van social media droeg actief bij aan de research naar potentiële projecten en aan acquisitieactiviteiten.
– 20 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
De directeur van de WFIA, mevrouw M. Zuijderhoudt, die in 2013 is benoemd tot statutair directeur, is in 2014 benoemd tot tenminste 31 december 2015. Resultaat Als gevolg van verschillende ontwikkelingen vindt de Raad van Toezicht het noodzakelijk om het weerstandvermogen ten minste op niveau te houden. De externe accountant onderschrijft dit beleid, mede gezien de waarborg voor continuïteit en het feit dat de organisatie bij eventuele tekorten niet kan terugvallen op partijen die tot en met 2013 tot de contribuanten behoorden. Personeelszaken Zoals onder ‘algemeen’ gesteld, ging in 2014 een aantal medewerkers van de WFIA over naar IQ. In hun opvolging is voorzien door herverdeling van het werk, en het aantrekken van nieuw personeel. Dat is gebeurd op verschillende niveaus, van ervaren functionarissen tot jong talent, in de vorm van trainees en junioren. Daarnaast is van twee medewerkers afscheid genomen. Deze nieuwe constellatie kon met succes werken door de inzet van een staf met een lange staat van dienst, die als coacht optrad. De back office functie, van vitaal belang voor de organisatie, is door de herverdeling van werkzaamheden door een nieuwe medewerker ingevuld. Verwachting 2015 De portefeuille met lopende projecten en leads is door gezamenlijke inspanningen op verschillende niveaus en vanuit verschillende disciplines kansrijk gevuld. De sterke groei van investeringen van in het bijzonder Chinese en in iets mindere mate Russische bedrijven in de regio hebben in 2014 hun vruchten afgeworpen, en zo konden 21 projecten uit deze landen worden afgerond. Ook in Taiwan zijn de mogelijkheden gegroeid, onder meer als gevolg van extra inspanningen en inzet van deskundigheid van medewerkers. Voor Noord-Amerika/ Canada volgen we de aanbevelingen van de NFIA: er zullen ook in 2015 investeringen richting Nederland komen. Het is de vraag of die investeringen in onze regio vallen, maar we gaan ons uiterste best doen om investeringen in onze sectoren, IT en Olie & Gas, aan te trekken. Wat betreft Europa zetten we in op de landen Groot Brittannië en Duitsland. Daarnaast is er een sterke focus op het Midden- Oosten. Voorbereidende acquisitie-onderzoeken zijn reeds in gang gezet. Het Investor Relations programma, gericht op de reeds gevestigde buitenlandse bedrijven in onze regio is zeer effectief gebleken en zal ook in het komende jaar opnieuw planmatig worden uitgevoerd. In opdracht van de gemeente Den Haag, als de participant van de WFIA, zal de WFIA zich in 2015 gaan toeleggen op intensieve samenwerking met de gemeente, in het bijzonder met de afdeling Economie van Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO). Zo zal er gestructureerd overleg en constructieve samenwerking zijn tussen de accountmanagers van de gemeente en de WFIA, en zullen sectoren en strategische acquisitie in onderling overleg worden aangescherpt om tot optimalisering van kansen en mogelijkheden te komen. Voorts wordt intensief ingezet op samenwerking met de gemeentelijke dienst Bureau Internationale Zaken (BIZ), om NGO’s te werven, waarmee in gezamenlijkheid in het laatste kwartaal van 2014 een succesvol begin is gemaakt. In 2015 bestaat de WFIA 15 jaar. Naast voortzetting van haar ambities om in de haar toebedeelde regio optimaal te presteren en op deze wijze effectief bij te dragen aan economische bedrijvigheid,
– 21 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
zal de WFIA dit 3e lustrum op verschillende manieren ook extern onder de aandacht brengen. In de afgelopen 15 jaar zorgde de WFIA immers voor de komst van honderden bedrijven met duizenden arbeidsplaatsen, inclusief behoud van tientallen bedrijven met eveneens honderden arbeidsplaatsen. Den Haag, januari 2015, Marleen Zuijderhoudt, directeur
– 22 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
bijlageN financiën Balans per 31 december 2014 Activa
31-12-2014 €
31-12-2013 €
€
€
Vaste activa Materiële vaste activa Verbouwing
34.206
Inventaris
47.587
38.939 36.485 81.793
75.424
Vlottende activa Vorderingen Debiteuren
15.000
70.204
Overige vorderingen
87.164
67.402
Overlopende activa
39.460
108.730 141.624
246.336
Liquide middelen
559.363
537.013
Totaal generaal
782.780
858.773
Passiva
31-12-2014 €
31-12-2013 €
€
€
Eigen vermogen Algemene reserve
564.680
497.491
Kortlopende schulden Vooruit ontvangen bijdragen Crediteuren Loonheffingen Overige schulden Overlopende passiva
Totaal generaal
– 23 –
-
90.000
23.281
98.657
34.962
33.552
51.352
71.895
108.505
67.178 218.100
361.282
782.780
858.773
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Staat van baten en lasten over 2014 2014
2013
Realisatie €
Budget €
Realisatie €
Budget €
1.223.867
923.867
1.506.198
1.505.498
42.000
-
-
-
1.265.867
923.867
1.506.198
1.505.498
416.986
500.000
599.385
676.200
Personeelskosten
522.017
700.000
717.193
678.700
Afschrijvingen
26.620
29.000
29.927
29.400
93.912
95.000
90.731
94.400
Kantoorkosten
46.902
30.000
35.348
44.300
Algemene kosten
94.790
67.000
75.566
63.400
Baten Bijdragen Overige bedrijfsopbrengsten Som der baten Lasten Besteed aan doelstellingen Acquisitie doellanden Beheer en administratie
Huisvestingskosten
Diverse baten (-/-) lasten
2.829
5.000
-6.183
5.000
Financiële baten en lasten
-5.378
-4.000
-11.827
-12.000
781.692
922.000
930.755
903.200
1.198.678
1.422.000
1.530.140
1.579.400
67.189
-498.133
-23.942
-73.902
-
-
37.201
-
67.189
-498.133
13.259
-73.902
67.189
-498.133
13.259
-73.902
Resultaten uit gewone bedrijfsvoering Bijzondere baten Resultaat Resultaatbestemming Algemene reserve
– 24 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Controleverklaring bij de jaarrekening Aan de directie en Raad van Toezicht van Stichting Westholland Foreign Investment Agency (WFIA), Den Haag. Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samengevatte balans per 31 december 2014, de samengevatte staat van baten en lasten en enkele toelichtingen zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Westholland Foreign Investment Agency (WFIA) per 31 december 2014. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring van 24 maart 2015. De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van RJ 640 voor “Organisaties zonder winststreven en de bepalingen van en krachtens Wet normering bezoldiging financiële publieke en semi publieke sector (WNT). Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Westholland Foreign Investment Agency (WFIA). Verantwoordelijkheid van de directie Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de paragraaf “Toelichting algemeen”. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”. Oordeel Naar ons oordeel is de jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Westholland Foreign Investment Agency (WFIA) per 31 december 2014 en in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de paragraaf “Toelichting algemeen”. Rotterdam, 11 juni 2015 Mazars Paardekooper Hoffman N.V. Was getekend, drs. S. Boomman RA
Controleverklaring bij opgave jaarresultaten Aan de Raad van Toezicht van Stichting Westholland Foreign Investment Agency (WFIA) Opdracht Ingevolge uw opdracht hebben wij de opgave betreffende het aantal in Nederland gevestigde bedrijven welke door bemiddeling in 2014 van Stichting Westholland Foreign Investment Agency te Den Haag tot stand gekomen zijn gecontroleerd. De opgave is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de stichting ten behoeve van het vaststellen van het aantal gevestigde bedrijven en de daarbij ontstane arbeidsplaatsen,
– 25 –
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
welke door bemiddeling in 2014 van Stichting Westholland Foreign Investment Agency tot stand gekomen zijn. Het is onze verantwoordelijkheid een controleverklaring inzake deze opgave te verstrekken. Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de opgave geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van relevante gegevens. Primair hebben wij bij onze controle gebruik gemaakt van de door de betreffende bedrijven gedane schriftelijke opgaven (confirmation letters), aangaande het aantal gecreëerde en te creëren arbeidsplaatsen. Op de inhoud van de confirmation letters is geen accountantscontrole toegepast. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar onze oordeel zijn de gegevens zoals vermeld in de opgave in alle van materieel belang zijnde aspecten juist weergegeven in overeenstemming met in de confirmation letters weergegeven informatie. De opgave op basis van de confirmation letters bevat de volgende samengevatte gegevens voor het jaar 2014. Nieuw gevestigde bedrijven • Aantal gevestigde bedrijven:
28
• Aantal werknemers bij de start:
83
• Prognose aantal werknemers over 3 jaar:
253
Investor relations • Aantal bedrijven: • Aantal werknemers bij de start: • Prognose aantal werknemers over 3 jaar:
12 69 199
Totaal gevestigde bedrijven • Aantal gevestigde bedrijven:
50
• Aantal werknemers bij de start:
152
• Prognose aantal werknemers over 3 jaar: Rotterdam, 21 januari 2015 Mazars Paardekooper Hoffman N.V. Was getekend, drs. S. Boomman RA
– 26 –
452
2014 WESTHOLLAND WESTHOLLAND FOREIGN FOREIGN INVESTMENT INVESTMENT AGENCY AGENCY JAARVERSLAG 2015
Raad van Participanten (tot 1 januari 2015) Henk Kool (januari 2014 t/m juni 2014), wethouder Den Haag, voorzitter Sjaak van der Tak, portefeuillehouder Stadsgewest Haaglanden Ewald van Vliet, burgemeester Lansingerland
Raad van Toezicht Joop van Oosten, voorzitter Annette Nijs Rijk van Marion
– 27 –