minder spitsritten in Rotterdam. Ook logistiek efficiënter door Beter Benutten programma. BIJZONDERE BIJLAGE

14.167

minder spitsritten in Rotterdam Ook logistiek efficiënter door Beter Benutten programma.

BIJZONDERE BIJLAGE

NT Bijzondere Bijlage / De Verkeersonderneming

1

2



Slimme aanpak files leidt tot efficiency Als je het slim aanpakt, gaat het terugdringen van files hand in hand met efficiencyverbetering in de logistieke keten. Dat heeft het programma Beter Benutten de afgelopen jaren wel duidelijk gemaakt, vertellen Hans Stevens (r) en Gerard Eijkelenboom. Volgens de programmamanagers van De Verkeersonderneming zijn succesvolle initiatieven terug te voeren op drie basisprincipes: het langer maken van de dagen (met nachtdistributie ontloop je de drukte op de weg), het verhogen van de beladingsgraad en het inschakelen van andere modaliteiten, vooral binnenvaart en spoor. Ook in het programma Beter Benutten Vervolg zal De Verkeersonderneming op die drie principes inzetten. Met nadruk op complete ketens (onder andere landbouw-, voedingsproducten en bouwmaterialen) en gebiedsgerichte aanpak (om lading te bundelen). Stevens en Eijkelenboom kijken daar realistisch naar: ‘Logistiek is van het bedrijfsleven. Als overheid moet je niet gaan vertellen hoe het anders moet. Ga in gesprek, laat de bedrijven het zelf doen en help hen door de obstakels weg te halen waar ze tegenaan lopen.’ Bij efficiencyverbetering is de gehele logistieke sector gebaat – datzelfde geldt voor de klanten. Samenwerken is de kern van Beter Benutten. In dit landelijke programma hebben het rijk, regionale overheden en het bedrijfsleven de handen ineengeslagen om de bereikbaarheid te verbeteren. In de regio Rotterdam is de uitvoering in handen van De Verkeersonderneming. De goede resultaten van Beter Benutten 1 (20112014) leidden tot een vervolgprogramma. De afgelopen vier jaar focuste Stevens zich onder andere op het beïnvloeden van het reisgedrag van mensen en op meer efficiency in de logistieke sector. Met de overgang naar het Vervolgprogramma Beter Benutten neemt Eijkelenboom het werk binnen die logistieke sector over. Truckspotten Ook de komende jaren blijft de logistieke sector een belangrijke doelgroep. Dat heeft geleid tot een aantal succesvolle projecten. Truckspotten bijvoorbeeld. Stevens: ‘Daarvoor heeft een externe partij, Venturn, daadwerkelijk op de A15 gespot welke trucks daar in de spits passeerden. Vervolgens zijn ze met die bedrijven in gesprek gegaan.’ Verbaasd was hij dat veel bedrijven zich niet

realiseren dat hun wagens bijna dagelijks in de file staan. ‘Maar het heeft ertoe geleid dat een aantal van die bedrijven hun planning heeft aangepast, waardoor hun vrachtwagens efficiënter rijden.’ Een ander succes was het slim benutten van de nieuwe, bewaakte truckparkings van het Havenbedrijf (in de Botlek en de Waalhaven). Eijkelenboom: ‘We zetten hier de truckchauffeur centraal. Dagelijks maken gemiddeld honderd chauffeurs er gebruik van om tijdens drukke tijden te pauzeren. Het gaat erom dat ook die beroepschauffeur gaat nadenken over zijn reisgedrag.’ Op de vraag ‘hoe’ dit dan gestimuleerd wordt, antwoordt Eijkelenboom met een glimlach: ‘Onder andere met de spreekwoordelijke gehaktbal.’ De afgelopen anderhalf jaar is ook gewerkt aan de voorbereiding van de Marktplaats voor Logistiek. In het nieuwe programma komt die daadwerkelijk tot stand. Eijkelenboom: ‘We zijn op zoek gegaan naar dienstverleners die de efficiency van de logistieke keten kunnen verbeteren. Als de poort van een fabriek om zes uur ’s avonds dicht gaat, kunnen er geen goederen meer worden afgeleverd. Nu zou het beveiligingsbedrijf ervoor kunnen zorgen dat zijn bewaker de poort tot acht uur openhoudt voor vrachtwagens. Dan kan die truck mogelijk buiten de spits rijden.’ 14.167 spitsmijdingen Naast de ‘mental shift’ (de bewustwording) die tot ander reisgedrag (meer met de fiets of het openbaar vervoer, of buiten de spits) moest leiden, formuleerde De Verkeersonderneming in 2011 heel concrete doelstellingen: 15.000 spitsmijdingen per dag op de grootste knelpunten in de regio. Uitgesplitst ging het om 14.000 personenauto’s en duizend vrachtwagens. ‘Het zijn er uiteindelijk 14.167 geworden.’ Stevens kent het cijfer uit z’n hoofd. ‘Zo’n negenhonderd daarvan zijn vrachtauto’s. We hebben het dus niet helemaal gehaald, maar let op: die cijfers zijn wel hard. Met afspraken en contracten – er is ook gecontroleerd of mensen zich daaraan hielden.’

(foto: Tekst & Toebehoren)

Efficiënt wegbeheer maakt files korter De bestaande infrastructuur kan nóg beter benut worden. Als het lukt incidenten op de snelwegen te voorkomen of ze snel op te lossen, heeft dat een gunstig effect op files. Twee Rotterdamse projecten – even praktisch als doeltreffend – bewijzen dat efficiënt wegbeheer werkt.

Project 1 Weginspecteur met BOA-status Op initiatief van De Verkeersonderneming kregen acht weginspecteurs van Rijkswaterstaat begin dit jaar de status van Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA). Het doel hiervan is de doorstroming en veiligheid op de snelwegen rond Rotterdam te verbeteren. De weginspecteurs mogen optreden tegen twee specifieke overtredingen, omdat daarvan bekend is dat ze vaak voorkomen en dat ze een nadelige invloed hebben op de veiligheid en de doorstroming. Het gaat om het negeren van rode kruisen boven de weg en het onterecht parkeren op de vluchtstrook. De BOA-status betekent dat weginspecteurs proces-verbaal kunnen opmaken tegen weggebruikers die dergelijke overtredingen begaan. Voor dit experiment van Rijkswaterstaat kreeg De Verkeersonderneming steun van het ministerie van Veiligheid en Justitie en van de politie. De speciale weginspecteurs zijn actief op de hele ring van Rotterdam (A4, A13, A15, A16, A20 en A38). Ook de politie let extra op weggebruikers die rode kruisen negeren.

Project 2 Gratis bandenspanning meten Uit onderzoek is gebleken dat veel ongelukken en pechgevallen van vrachtwagens het gevolg zijn van een verkeerde bandenspanning. Met een gratis meting kunnen chauffeurs straks binnen één minuut hun banden laten checken bij het verlaten van APM2 . Dit hebben Havenbedrijf Rotterdam, APM Terminals en De Verkeersonderneming gezamenlijk mogelijk gemaakt. De meting gebeurt snel. Chauffeurs hoeven er zelfs hun cabine niet voor te verlaten. Ze ontvangen een print met de actuele spanning van alle banden. Als die niet in orde is, vinden ze op de uitdraai adressen van bandenservicebedrijven in de buurt, zodat ze direct maatregelen kunnen nemen. Zo voorkomen chauffers bandenpech, klapbande en files. Het scheelt ook nog eens brandstofgebruik en CO2-uitstoot. Het is een pilot die technisch uitdagend is. Als het goed werkt en van het systeem veel gebruik wordt gemaakt, willen het Havenbedrijf en De Verkeersonderneming ook op andere locaties in de haven dergelijke meetsystemen laten plaatsen.

De Verkeersonderneming mei 2015 De Verkeersonderneming is de uitvoeringsorganisatie voor het programma Beter Benutten Vervolg van het ministerie van Infrastructuur en Milieu in de regio Rotterdam. Initiatiefnemers van deze samenwerkingsorganisatie zijn de gemeente Rotterdam, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, Havenbedrijf Rotterdam N.V. en het ministerie van Infrastructuur en Milieu/Rijkswaterstaat. VNO-NCW, MKB Rotterdam, Deltalinqs, EVO, TLN, provincie Zuid-Holland, gemeenten Nissewaard, Capelle aan den IJssel en Krimpen aan den IJssel en politie Rotterdam-Rijnmond zijn de belangrijkste adviseurs. Het doel is het bereikbaar maken en houden van Rotterdam (haven, stad en regio) door slim gebruik van het huidige asfalt, Slim Reizen en Slim Werken. De Verkeersonderneming is winnaar van Het Gouden RAI Wiel “omdat zij op verfrissende en praktische wijze regionale uitdagingen op het gebied van mobiliteit en bereikbaarheid oppakt.”

3

Truckspotten maakt spitsprobleem tastbaar Welke transporteurs rijden in de spits op de A15 en hoe kunnen ze dat vermijden? Die simpele vragen waren het vertrekpunt voor een spraakmakend en succesvol project: Truckspotten. Het trok flink wat aandacht en leverde tastbare resultaten op. Ook elders in het land wordt het binnenkort ingevoerd.

H

et lijkt zo eenvoudig: ga tijdens de spits langs de kant van de weg staan en fotografeer de vrachtwagens die – al dan niet stapvoets – passeren. Turf hoe vaak je dezelfde bedrijfsnamen ziet. Benader vervolgens degenen die frequent in de file staan en bedenk samen een oplossing. Maar in de praktijk begint dan pas het echte werk: vrijwel altijd moest de hele logistieke keten worden geanalyseerd en vervolgens op onderdelen aangepast om de transportplanning te veranderen. Alle schakels moeten meewerken. Lang niet altijd lukt dat, of pas tegen extra kosten. Truckspotten werd specifiek opgezet voor de A15. Via een tender kreeg Venturn de opdracht vierhonderd blijvende spitsmijdingen te realiseren. Het Rotterdamse adviesbureau voor de maritieme en logistieke sector ontwikkelde het concept en voerde dat vervolgens ook zelf uit, onder de hoede van De Verkeersonderneming. ‘Er zijn geen data beschikbaar over wie wanneer en hoe vaak in de spits staan. Wat is dan pragmatischer dan gewoon zelf te gaan tellen en te kijken wat er feitelijk gebeurt tijdens de spits’, vertelt Niels Romme; hij is partner bij Venturn. ‘Daarvoor hebben we verspreid over twee jaar vijf young professionals ingezet: logistiek experts die bij ons een intern trainingsprogramma doorlopen.’ Het begon met veldonderzoek. De ideale plek daarvoor was het Reeweg-viaduct over de A15. Daar posteerden de medewerkers een paar dagen per week zowel ’s ochtends als ’s avonds en in weer en wind registreerden ze het vrachtverkeer. Confronterend Vervolgens gingen de young professionals onder leiding van een senior adviseur van Venturn de dialoog aan met de eigenaar van de trucks. Romme was zelf een van die ervaren begeleiders. De inzet daarbij was de vraag hoe het komt dat de vrachtwagen in de spits onderweg is. Kan dat worden voorkomen, bijvoorbeeld door een andere planning, en wat levert dat het bedrijf dan op? Voor sommige ondernemers was dat confronterend. ‘De hinder door de spits werd dan niet als een groot probleem ervaren, maar als we de harde feiten op tafel legden werd men zich ervan bewust. Het aantal vrachtwagens dat van hen wekelijks in de spits stond en het aantal uren dat daarmee gemoeid was, werd eerst niet onderkend.’ De meeste bedrijven stonden open voor zo’n gesprek. ‘De subsidie van duizend euro per structurele spitsmijding die De

nachtrijden als beste naar voren; anderen kozen voor multimodaal vervoer. Als dat inderdaad haalbaar bleek, sneed het mes aan twee kanten: kostenefficiency voor de ondernemer en minder voertuigen in de spits. Concreet leverde Truckspotten tot nu toe contracten voor 422 dagelijkse spitsmijdingen op de A15 op. Bij sommige bedrijven ging het om een of twee spitsmijdingen, bij één bedrijf zelfs om tachtig. Extra winst is geboekt doordat er ook bedrijven zijn die geen aanvraag hebben ingediend voor de duizend euro, maar die wel degelijk veranderingen hebben doorgevoerd in hun logistiek. Daardoor rijden ook zij voortaan minder vaak in de ochtend- en/of avondspits op de ring van Rotterdam. ‘Ze zijn door onze suggesties of ideeën in actie gekomen. Daarnaast zijn er partijen bij elkaar gebracht die samen tot oplossingen zijn gekomen. Er is echt wel iets in beweging gezet.’ Lorem ipsum. (foto: Bernadet Gribnau)

Het team van Venturn. (foto: Venturn)

Verkeersonderneming in het vooruitzicht stelde, hielp daar ook bij’, zegt Romme lachend. Uiteindelijk was die beloning bijzaak – als de logistiek efficiënter bleek te kunnen, leverde dat meestal een veelvoud van dat bedrag op. ‘Maar die duizend euro kun je zien als een vergoeding voor de tijd die een bedrijf erin stopte om een projectplan te maken en met de juiste registraties te komen om te onderbouwen dat de spitsmijding daadwerkelijk gerealiseerd is.’

Mental shift Lang niet altijd kan of wil de transportondernemer de spits ontlopen. ‘Het gaat niet alleen om een “modal shift” maar ook om een “mental shift”.’ 422 bedrijven zijn benaderd. Met 167 kwam het tot één of meer gesprekken. Daaruit kwamen veertig goedgekeurde voorstellen waarmee bedrijven werden geholpen om hun logistieke planning te veranderen en (meer) buiten de spitstijden te rijden. Voor een aantal kwam

Complex Martijn Bekke, een van de young professionals die aan Truckspotten meewerkte, vertelt: ‘Vrachtwagens rijden nooit zomaar in de spits. Veel automobilisten stappen zonder nadenken elke dag op dezelfde tijd in de auto om dezelfde route te rijden. Bij vrachtwagenchauffeurs is dat anders. Zij rijden in opdracht en zijn onderdeel van een vaak complex logistiek proces.’ In de meeste gevallen moest dan ook de hele keten geanalyseerd worden om een oplossing te vinden. ‘Dat er vaak veel partijen bij betrokken zijn, maakt het complex’, zegt Romme. ‘We begonnen bij de wegtransporteur en vervolgens pelden we de keten af: vaak kwam je eerst bij de expediteur en vervolgens bij de ladingbelanghebbende.’ De aanpassing van het logistieke proces mag niet ten koste gaan van de uiteindelijke klant en diens productieproces. Inschakeling van binnenvaart of spoor voor een deel van het traject bleek het vaakst kansrijk. 82% van de spitsmijdingen wordt op die manier gescoord. Nachtrijden blijkt in 13% van de gevallen de oplossing. De overige 5% was mogelijk door slotplanning en verruiming van openingstijden bij de ontvanger. Verruiming van tijdvensters zou ook in de haven een punt van aandacht moeten zijn, suggereert Romme. ‘We roepen altijd heel stoer over onze vierentwintiguurseconomie, maar ook in de haven is de meeste activiteit gewoon van acht tot vijf. Dat is niet prettig om te constateren, maar het zou wel een reality check voor ons allen moeten zijn.’

4



5

Rondetafelgesprek

Slim samenwerken levert hele keten winst op Deelnemers aan ontbijt: Arthur Snel Den Hartogh Logistics Jouke Schaap APM Terminals Bob Kamps Kamps Transport Frank Scholten Aviko Peter Sierat TLN Cees Deelen Havenbedrijf Rotterdam Jos Benders voorzitter Spitsshift Top-20 van De Verkeersonderneming Thierry Verduijn De Verkeersonderneming Aernout van der Bend De Verkeersonderneming

(foto: Ries van Wendel de Joode)

Van nieuwe concepten voor logistieke efficiency van individuele partijen, zoals de Spitsshift Top-20, kan de hele regio meeprofiteren in de vorm van een betere bereikbaarheid.

V

oor elke maatschappelijke verandering zijn voorlopers nodig. Mensen en bedrijven die hun nek durven uitsteken. In de Spitsshift Top-20 werkten twintig van die koplopers de afgelopen jaren samen met De Verkeersonderneming om goederen voortaan buiten de spits te vervoeren. Een aantal van hen blikt tijdens een ontbijt in Lunchcafé PortCity terug op de ervaringen en resultaten. ‘Verandering is sowieso lastig’, begint Aernout van der Bend, directeur van De Verkeersonderneming. ‘Helemaal als je veel partijen – de hele keten – nodig hebt.’ Dat is vaak een kwestie van lange adem en het kost veel energie alle betrokkenen achter een idee of plan te krijgen, weet Van der Bend. ‘Met welk doel heeft u deelgenomen aan de Spitsshift, wat is uw belang?’ vraagt hij de gasten die zich verzamelden. ‘Voor ons is het een last als we slots niet halen bij klanten doordat we in de file staan.

Heel basaal eigenlijk’, stelt Arthur Snel van Den Hartogh Logistics. ‘Files kosten ons geld. Toen de samenwerking met De Verkeersonderneming eenmaal op gang was gekomen, merkte ik dat de inspanningen ook iets opleverden: het netwerk, de contacten en de goede ideeën. Ik had eerst een operationele functie, maar sinds 1 januari een commerciële en ik ervaar nu in gesprekken met klanten dat zij ook behoefte hebben aan nieuwe oplossingen en dan ook bereid zijn mee te denken. Het besef dat we het samen moeten doen, begint steeds meer te leven. Als producent kun je het niet alleen, als vervoerder ook niet.’ Jouke Schaap van APM Terminals ervaart hetzelfde bij de inspanningen voor een modal shift. ‘Noodzakelijk omdat wij in de toekomst zo’n vijf miljoen containers zullen afhandelen op de Tweede Maasvlakte. Als je oude patronen blijft hanteren, loop je vast. Voor ons is een betere spreiding over de modaliteiten en over de dag noodzake-

lijk. Voor ons, voor onze klanten en voor het achterland.’ Katalysator Het advies van Schaap: anders durven denken dan je gewend bent, rekening houden met de processen van andere schakels in de keten en informatie delen. De andere deelnemers aan het rondetafelgesprek beamen dat. Maar ze erkennen ook dat het niet eenvoudig is dergelijke veranderingen in gang te zetten en vast te houden. Daarom oordelen ze positief over De Verkeersonderneming, die er als katalysator in slaagde projecten van de grond te krijgen en aan de gang te houden. ‘Is het dan belangrijk dat we met geld langskomen of met kennis?’, aldus Van der Bend. ‘Beide’, reageert Schaap. ‘Want beide functioneren als smeerolie om processen op gang te krijgen. Dan kun je in de opstartfase aantonen dat een innovatie kansrijk is. Dan krijg je support binnen je organisatie.’

Cees Deelen geeft aan waarom het Havenbedrijf Rotterdam – waar hij hoofd modaliteiten is – betrokken is bij De Verkeersonderneming en de projecten uit het Vracht-programma. ‘Het gaat ons uiteindelijk om de kwaliteit van de logistieke keten. Dat verbetert de concurrentiepositie en levert meer lading op. Dat is in ieders belang. De logistieke efficiency moet omhoog. Dit soort projecten helpt daarbij, omdat je op deze manier knelpunten kunt aanpakken. Wat ons betreft geldt dat voor binnenvaart, spoor én weg. Alle drie modaliteiten moeten top zijn voor een goede haven.’ Vergrijzing ‘Een hogere efficiency zorgt voor lagere kosten, maar er is meer,’ waarschuwt Frank Scholten, transportmanager bij Aviko. ‘De verbreding van de A15 is goed, maar waar halen we straks de chauffeurs vandaan? De vergrijzing dwingt om naar alternatieve vervoersvormen te kijken.’ De aardappelver-

werker uit de Achterhoek is partner in het project Regiohub, een regionale hub in het oosten van het land waarbij Kamps Transport uit Pijnacker het nachtelijk vervoer naar en van de Rotterdamse haven uitvoert. Peter Sierat, ten tijde van dit gesprek nog directeur van TLN, wijst erop dat veel transportbedrijven zelf al actief zijn met andere modaliteiten en terminals. ‘Geen enkele vervoerder staat voor z’n plezier in de file. Ondertussen is het zaak de vrachtauto efficiënt in te zetten. Daar heb je nieuwe systemen voor nodig. Als TLN pleiten we al jaren voor een ketenaanpak. Daarom ook werken we nauw samen met De Verkeersonderneming.’ ‘Voor die ketenaanpak heb je uiteindelijk de opdrachtgever nodig, al is het maar om laaden lostijden te veranderen. Het grootste probleem van de ring van Rotterdam ontstaat door de venstertijden in de binnenstad. Al die vrachtauto’s moeten tussen negen en elf de stad in. Dat betekent dat de truck om acht uur ’s ochtends op de ring staat.’ Incubatietijd Thierry Verduijn, projectmanager bij De Verkeersonderneming, ziet in de praktijk grote verschillen ‘waarom dingen gaan vlie-

gen’. ‘Voor de Regiohub hebben we niets anders hoeven doen dan mensen bij elkaar brengen en vragen: ’Vinden jullie dit een goed idee?’ De partijen gingen samen aan de slag en na een jaar was het geregeld. Bij AMPT hebben we iemand ingehuurd die heeft onderzocht wat de mogelijkheden waren. Kortom: er zijn allerlei manieren waarop je tot resultaat kunt komen.’ De incubatietijd verschilt van project tot project. Op dat gebied heeft De Verkeersonderneming de afgelopen jaren zelf veel geleerd. ‘We moesten leren geduld te hebben.’ Verduijn blikt vooruit op het programma Beter Benutten Vervolg, dat dit jaar gestart is. ‘Het wordt moeilijker om dezelfde resultaten te boeken als in de eerste drie jaar. Het meeste laaghangend fruit is intussen wel geplukt. Aan de andere kant is het zo dynamisch in de haven: er ontstaan alweer nieuwe uitdagingen. Voor individuele bedrijven en voor ons gezamenlijk. Denk alleen al aan de Tweede Maasvlakte.’ Bob Kamps van Kamps Transport maakt zich zorgen over de versnippering met de komst van de nieuwe terminals. ‘De kans is groot dat een chauffeur een container op terminal A moet afzetten en een andere

op terminal B moet oppikken. Dat betekent twee keer wachten om op en af te zetten en meer kilometers rijden.’ Dat is nadelig voor de productiviteit. Afstemming tussen vervoerders zou een oplossing kunnen zijn. Maar dan is eerst veel wantrouwen te overwinnen. Sierat raadt transporteurs aan een serieuze partnerrelatie op te bouwen met hun opdrachtgevers. ‘De bereidheid tot samenwerking groeit. Volgens mij is er nu voldoende basis om échte stappen te maken: systemen en informatie delen.’ Waan van de dag Jos Benders, oud-Havenman van het jaar, juicht dat toe. De voorzitter van Spitsshift Top-20 looft de ondernemers die over hun eigen grenzen durven kijken en daarmee het algemeen belang dienen. Hij hoopt ook dat bedrijven vaker kiezen voor een langetermijnvisie. ‘Nu is het nog vaak de waan van de dag, met ad-hocbeslissingen. De voorlopers doen dat wél – en hebben daar ook succes mee. Een ander probleem is dat men te veel focust op het eigen voordeel. Dat belemmert het overstijgende belang van de hele sector.’ Van verladerszijde wordt heus verder ge-

keken dan alleen de prijs, maakt Scholten duidelijk. ‘Het besef leeft dat er voor iedereen winst te behalen is als je samen met je vervoerder naar een betere oplossing zoekt. Wij kwamen bij calculaties op een efficiency bij de transporteur die vijf tot zes procent hoger uitpakte. Dat is wel wat anders dan onderhandelen over een half procent.’ Waar de winst van de één traditioneel het verlies van de ander was, komt de efficiencyverbetering ten goede aan alle partijen. Peter Sierat benadrukt het belang om ook meer verladers bij de Spitsshift te betrekken en daarnaast vooral creatief te blijven. Aernout van der Bend pakt hierop door. ’Vaak komen impulsen voor innovaties en veranderingen uit geheel andere sectoren. Wie zien jullie als inspiratiebronnen?’ De suggesties lopen uiteen: van grote, internationale bedrijven als Google en Virgin tot voorbeelden dichter bij huis als Coolblue en Wehkamp. Ook productvergelijkingssites worden genoemd, evenals experts in (voedsel)veiligheid, met de motivatie om de ketens zo ver mogelijk in te korten. De Verkeersonderneming gaat aan de slag, zo wordt verzekerd, om ook meer kennis van buiten de sector in te zetten voor Beter Benutten.

35 PROJECTEN 1

SPITSMIJDINGEN

16

Markiezaat Container Terminal Verladers uit de regio hebben containers overgezet naar de binnenvaart.

6

SPITSMIJDINGEN

15

2

SPITSMIJDINGEN


17

Euro Terminal Coevorden De nieuwe spoorverbinding Coevorden – Bentheim – Rotterdam zorgt voor een verschuiving van truckstromen naar het spoor.

7

SPITSMIJDINGEN

10

SPITSMIJDINGEN

3

1

H&S Group Vanaf verschillende bestemmingen in Duitsland en Italië worden containers via het spoor en het water vervoerd naar Rotterdam in plaats van met de truck.

8

4

SPITSMIJDINGEN

25,5

Logistiek Centrum Gorichem (LCG/HTS) Diverse verladers uit de regio maken de overstap naar de binnenvaart via de inlandterminal in Gorinchem.

9

SPITSMIJDINGEN

11

5

SPITSMIJDINGEN

6

Van Berkel Logistics Inland Terminal Cuijk heeft in samenwerking met Geodis Wilson een overstap naar de binnenvaart gerealiseerd voor verlader Nutricia.

10

SPITSMIJDINGEN

10

ALCONET ALLIED CONTAINER NETWERK

SPITSMIJDINGEN

European Gateway Services Naar Moerdijk worden steeds meer importcontainers per binnenvaart verscheept in plaats van met de truck.

11

SPITSMIJDINGEN

10

ERS Railways Verlengen treinverbinding RSC terminal – Poznan, met als nieuw vertrekpunt de P&O Ferries/Stenaline terminal zodat de A15 wordt ontlast.

16

SPITSMIJDINGEN

4

BVB Logistics Shortsea containers die via spoor en water naar Venlo of Meppel worden vervoerd, om vanaf daar naar klanten gereden te worden. Daarnaast worden deepsea containers voor klanten in Hoofddorp ’s nachts alvast gehaald naar thuisbasis De Lier.

21

SPITSMIJDINGEN

3

Ad Leijten Transport BV. Door nachtrijden: chauffeurs starten vanaf 02.00 uur. Ze zijn dan uiterlijk tussen 05.30 en 06.30 uur terug in Hazeldonk. Daarna kan de rangeerder aan de slag met het uitrijden van de containers op logistiek centrum Hazeldonk Meer.

26

SPITSMIJDINGEN

1

Wayz - Coolport shuttle Het realiseren van een synchromodale logistieke oplossing waarbij het importvolume van een consortium van vers importeurs (Barendrecht) voor een groot deel wordt overgeheveld van de weg naar vervoer per barge.

31

SPITSMIJDINGEN

2

Maasvlakte Transport Door flexibel plannen omdat alle auto’s dubbel bemand zijn en omdat we de beschikking hebben over een grote chassisvloot. Hierdoor kunnen we zowel overdag als ’s nachts ritten blijven combineren. Bij veel klanten leveren we ook buiten de kantooruren aan, we leveren een volle container op chassis aan en nemen weer een lege container mee terug, dus efficiënt de spits mijden.

Ongeveer twintig projecten maken geen deel uit van deze selectie.

Transportbedrijf G. van der Heijden en Zoon Bv Het verplaatsen van een deel van het transport naar de avond en de nacht.

12

SPITSMIJDINGEN

2

LBC TankTerminals Invoering van slotplanning voor laadtijden op de terminal, hierdoor is er een betere spreiding van de toevoer van wagens en piektijden (en wachtrijen) rondom de spits.

17

SPITSMIJDINGEN

8

Design Logistics Nachtshuttle tussen Waalhaven – Gorinchem en aanpassen standplaats trekkende eenheden.

22

SPITSMIJDINGEN

2,5

Barge Terminal Tilburg Vanaf Barge Terminal Tilburg vervoeren binnenvaart- en railshuttles dagelijks containers van en naar de containerterminals op de Maasvlakte, een betrouwbaar alternatief voor wegvervoer vanaf de Maasvlakte.

27

SPITSMIJDINGEN

5,5

Samskip Samskip vervoert het transport voor acht klanten met de binnenvaart van en naar Rotterdam in plaats van per truck. Daarnaast zijn er twee verkeersstromen die voorheen door derden per truck werden vervoerd van Duitsland naar Ierland en nu door Samskip per rail naar Rotterdam worden gebracht.

32

SPITSMIJDINGEN

3

Van Uden Shortsea containers van Heineken worden vanaf Zoeterwoude naar het Alpherium gebracht en gaan vervolgens per barge naar de RST terminal in de Rotterdamse haven.

6

Aviko BV Inzet van binnenvaart voor het vervoer van deepsea containers vanuit Steenderen en Venlo naar Rotterdam.

13

SPITSMIJDINGEN

1

Den Hartogh Met behulp van het ’drop- en swapconcept’ wordt het nachtrijden nu gefaseerd ingevoerd. Nachtrijden bespaart circa twintig minuten per rit.

18

SPITSMIJDINGEN

3,5

De Boer Transport Door het opzetten van een nachtpendel met 1 chauffeur, het werken met oproepchauffeurs in de avonduren en het transporteren van containers op zaterdag in plaats van vrijdag en maandag.

23

SPITSMIJDINGEN

4

Total Produce BV. Wegtransport voor het grootste deel vervangen door inzet van binnenvaartschepen. Total Produce B.V. heeft geïnvesteerd in twee drietons-heftrucks die de containers razendsnel kunnen lossen. Vervoerder Lucassen haalt dezelfde dag de lege containers weer op.

28

SPITSMIJDINGEN

9

CTT Door slim gebruik te maken van de vrije capaciteit op het spoor en het water biedt CTT Rotterdam een concurrerend alternatief voor wegtransport op het traject Maasvlakte – Rotterdam.

33

SPITSMIJDINGEN

6,5

Van der Most Transport B.V. Zaterdag Ecocombi Shuttle: vrijdagmiddag zeecontainers achterhouden die niet per se die dag nog naar binnen moeten. Op zaterdag deze zeecontainers inleveren en dan tevens alvast zeecontainers uithalen voor maandagochtend. Dit pendelverkeer op zaterdag wordt bovendien gedaan door een ecocombi waardoor er minder voertuigen nodig zijn.

Koole Tankstorage Pernis BV Door verruiming van de openingstijden (tussen 6.00 en 20.00 uur) biedt Koole klanten de mogelijkheid om buiten spitstijden te laden en te lossen.

14

SPITSMIJDINGEN

7,5

Gist Containers B.V. Door middel van nachtpendels en het verplaatsen van ritten binnen de Rotterdamse haven naar de nacht zijn er 7,5 spitsmijdingen gerealiseerd.

19

SPITSMIJDINGEN

2

Mooy Logistics Door nachtrijden: de chauffeurs rijden vanaf 19:00 uur weg en halen ’s nachts drie containers op en lossen deze op de eigen locatie. ’s Morgens om 07:00 uur begint de tweede chauffeur die het rondje herhaalt waardoor beide auto’s grotendeels buiten de spits rijden. Zo rijden er twee chauffeurs op één auto.

24

SPITSMIJDINGEN

4

Leen Bakker Leen Bakker maakt gebruik van de binnenvaart voor bijna alle inkomende containers uit Rotterdam, door gebruik te maken van de inland terminal in Moerdijk. Hierbij worden containers gehaald en tevens ook ingeleverd omdat rederijen bijna allemaal een depotfunctie in Moerdijk hebben.

SPITSMIJDINGEN

SPITSMIJDINGEN

80*

APMTerminals Maasvlakte II Meer intermodaal vervoer mogelijk maken door informatie delen en aanpassen van terminalprocessen. *Beoogde doelstelling

20

SPITSMIJDINGEN

16*

BCTN Vanaf het nieuwe Container Transferium in Alblasserdam van BCTN varen binnenvaartschepen dagelijks naar de Maasvlakte-terminals waar ze de containers laden en lossen. *Beoogde doelstelling

SPITSMIJDINGEN

6

24

Waalhaven Group Waalhaven Cool Barge. Een totaalconcept barge shuttle gericht op het vervoer over water voor volle en lege containers tussen Maasvlakte en Rotterdam met de eigen terminals en depots van Waalhaven Group als voornaamste draaischijven.

34

15

25

SPITSMIJDINGEN

29

Alconet Door de inzet van kraanschepen en een verruiming van openingstijden met twee uur per dag, is het mogelijk voor wegtransporteurs om buiten de spits van en naar Alconet te rijden.

21

CEVA Er vonden twee projecten met modaliteitswijzigingen plaats voor het containervervoer: van weg naar binnenvaartschip. Het betrof lading van een levensmiddelenproducent en een groot kleidingmerk. Binnenvaart werd onder meer mogelijk doordat aan de voorwaarde voor het afroepen van lege containers op korte afstand wordt voldaan.

Wayz - Post Kogeko - Industriële Bakkerij Door het verruimen van aflevertijden en een nieuw rittenplan voor een industriële bakkerij (A15) is een besparing gerealiseerd van het aantal vrachtauto’s op de weg tijdens de spits.

30

SPITSMIJDINGEN

30

ECT Door een een vaste vaarverbinding tussen de ECT Delta Terminal en de Euromax Terminal Rotterdam, op de Maasvlakte, en de ECT City Terminal in de Eemhaven in Rotterdam.

35

SPITSMIJDINGEN

28

Distrirail Spooroperator Distri Rail breidt de diensten vanaf de Maasvlakte uit, om zo klanten de gelegenheid te bieden de containers intermodaal naar achterland te vervoeren, hierdoor vervalt het transport over de A15.

8



Marktplaats voor Logistiek opent zee aan mogelijkheden Met de Marktplaats voor Logistiek brengt De Verkeersonderneming vraag en aanbod bij elkaar. De kracht van dit concept is dat bedrijven daar zelf invulling aan geven, op de manier die voor hun activiteiten praktisch en profijtelijk is. Samen weet en kun je meer. Vanuit dat principe brengt De Verkeersonderneming ketenpartijen met elkaar in contact. Van producent tot en met vervoerder. Vanaf september 2015 kunnen verladers en vervoerders uit de regio Rotterdam gezamenlijk logistieke vraagstukken en verbetermogelijkheden onder de aandacht brengen via dit digitale platform. Het doel is dat ze gezamenlijk knelpunten aandragen en vervolgens oplossen door gebruik te maken van de Marktplaats voor Logistiek. Die ontsluit namelijk een zee aan kennis en ervaring en opent deuren naar partners die ook voor de uitvoering kunnen zorgen. De Verkeersonderneming is op zoek naar diensten die binnen een jaar in de praktijk worden gebracht en die binnen drie jaar breder toepasbaar zijn. Het uiteindelijke doel is dat de oplossingen tot spitsmijdingen leiden en zodoende bijdragen aan een betere bereikbaarheid van de regio Rotterdam. Kansrijke, duurzame oplossingen komen in aanmerking voor een financiële bijdrage. Gespecialiseerd Een logistieke verbetering in een deel van

de keten heeft vaak gevolgen voor de hele keten. Alle schakels zijn daardoor betrokken bij de oplossing. Vaak is op een deelterrein hulp nodig van een externe partij. Bijvoorbeeld een ICT-bedrijf of gespecialiseerd uitzendbureau. Maar hoe vind je ze als je nog niet eens weet waarnaar je zoekt, of hoe de oplossing eruit moet zien? Dat kan straks via de Marktplaats voor Logistiek. Daar kun je de case presenteren en je vraag voorleggen. Dan opent zich een zee aan mogelijkheden. Deskundigen uit allerlei disciplines kunnen vervolgens met hun adviezen en ideeën komen. Maar ook bedrijven die mogelijk zelf al eens een soortgelijk vraagstuk hebben opgelost. Neem een horecagroothandel die nu nog dagelijks meerdere auto’s de binnenstad instuurt voor de bevoorrading van lunchrooms, restaurants en cafés. Het bedrijf wil het aantal voertuigbewegingen verminderen, en daarmee de kosten en emissies, door te gaan werken met ‘drop & stoplocaties’ op een aantal centrale plekken in de stad. Daar wordt voortaan ’s ochtends vroeg een koeltrailer met de leveringen geparkeerd. Verspreid over de dag worden klanten vanuit deze trailer bevoorraad met rolcontainers.

locatie willen ontwikkelen, van andere horecaleveranciers die willen samenwerken, van energieaanbieders, uitzendbureaus met logistiek personeel en ICT-bedrijven met een planningssysteem om de belevering van meerdere bedrijven te koppelen. Uiteindelijk levert het nieuwe concept de horecagroothandel – en andere participerende bedrijven – een besparing op de transportkosten op en zorgt het voor minder luchtvervuiling. De afname van het aantal ritten betekent ook minder vrachtwagens in de spits. Misschien is rijden in de spits wel helemaal verleden tijd; de trucks die de trailers afleveren, zijn immers niet gebonden aan de venstertijden van de horecazaken.

Samenwerken in de keten loont Ondernemers zijn individualistisch ingesteld, hoor je vaak. Maar dat vooroordeel wordt in de logistiek keer op keer gelogenstraft. Ze zijn ingesteld op actie en solo kom je eerder in beweging, dat wel. Maar als je samen verder komt, laat geen enkele ondernemer die kans onbenut. Samenwerken in de keten loont. De revenuen komen in veel gevallen niet alleen bij de deelnemende bedrijven terecht, maar leveren ook een betere bereikbaarheid op. Dat tonen tal van initiatieven aan waar De Verkeersonderneming de afgelopen jaren bij betrokken was. Nachtrijden bijvoorbeeld. Ook zo’n fenomeen waarover een onterecht vooroordeel leefde. Dat werkt niet, riepen heel

wat transporteurs jarenlang: duur, lastig en ontvangers willen niet meewerken met andere openingstijden. Masterclass Nachtrijden De Masterclass Nachtrijden bewees hun ongelijk. Op een onconventionele manier benaderden TLN Consultancy en De Verkeersonderneming in deze sessies de mogelijkheden en onmogelijkheden van nachtelijke distributie. Het zorgt ervoor dat steeds meer bedrijven in de logistieke sector toch serieus zijn gaan kijken naar nachtrijden als nieuwe manier van werken. En voor een deel van hen blijkt dat prima te werken. Soms solo, soms samen. Dankzij de Spitsshift Top-20, het netwerk van innovatieve vervoerders in de Rotterdamse regio, werden bijvoorbeeld nieuwe combinaties tussen bedrijven gemaakt. Zoals een regionale hub in het oosten van het land waarbij twee

Efficiënter plannen met RITS Door actuele verkeersinformatie in transportmanagement- en planningssoftware te verwerken, kunnen transportbedrijven beter rekening houden met drukte op de weg. Daarmee verkleinen ze de kans dat hun vrachtwagens vertraging oplopen. Met het project RITS (Reistijdverwachtingen In Transport Systemen) stimuleert en helpt De Verkeersonderneming bij de invoering van dergelijke slimme toepassingen en het efficiënter plannen. RITS biedt meer inzicht in de wisselende reistijden tijdens de spits en de kosten van files. Vervoerders die planningssystemen inclusief reistijdverwachtingen gebruiken, zijn beter in staat rekening te houden met files. Ze kunnen hun voertuigen nauwkeuriger volgen en plannen en daardoor efficiënter werken. Concreet betekent dat: dezelfde hoeveelheid goederen vervoeren met minder kilometers en minder voertuigen. Daar komt ook het algemeen belang om de hoek kijken: minder vrachtwagens op de weg en een spitsmijdend effect. Dus minder files.

Krachtstroomaansluiting Maar welke trailer is daarvoor geschikt? Hoe regel je die parkeerlocaties in de binnenstad? Hoe maak je afspraken met de gemeente en met andere leveranciers die zo’n laaden losvoorziening ook willen gebruiken, zodat je de kosten kunt delen? Hoe realiseer je de benodigde krachtstroomaansluiting? Waar vind je personeel dat de rolcontainers naar de horecazaken brengt? Al die vragen lenen zich voor de Marktplaats voor Logistiek. Het online platform maakt creativiteit en innovatie toegankelijk – van aanbieders die voorheen niet bekend waren en uit onverwachte hoek kunnen komen. Zo kan de groothandel reacties verwachten van grondeigenaren die zo’n drop- & stop-

vervoerders, een containerterminal en een verlader samenwerken.

Universiteit Rotterdam en De Verkeersonderneming helpen hen daarbij.

Chemieverkenning In de chemiesector onderzoeken transporteurs Den Hartogh Logistics, Hoyer Group en GCA Nederland of ze samen iets kunnen doen aan vertragingen door piektijden bij laaden losadressen. In de praktijk vecht iedereen om dezelfde slots en moeten vervoerders hun slots bij het laadadres afstemmen op de beschikbare slots bij de losadressen. Met prijs of andere prikkels zou het mogelijk moeten zijn de transporten die zonder extra kosten op andere tijden kunnen worden geladen en gelost, te verplaatsen naar andere slots. De chemievervoerders verkennen samen met opdrachtgevers de mogelijkheden voor deze spreiding over de dag en over de week. Deltalinqs, Erasmus

Transportbooking.com Weer een heel ander initiatief is Transportbooking.com. Dit online platformconcept komt uit de koker van STC Group en is gebaseerd op het delen van informatie en transparantie. Het idee is dat vervoerders hier hun actuele ladingcapaciteit aanbieden. Expediteurs en verladers kunnen dan zien welke modaliteit het beste past voor hun zending, welke kosten ermee gemoeid zijn en wanneer de aflevering gepland is. Op die manier kunnen ze via Transportbooking.com vervoer over de weg, per spoor en binnenvaart gemakkelijker vergelijken. De Verkeersonderneming ondersteunt de betrokken partijen om de oprichting van het platform mogelijk te maken.

9

Informatiediensten De potentie leek groot. Daarom is De Verkeersonderneming al in 2009 met RITS gestart. Door samenwerking op gang te brengen tussen vervoerders, aanbieders van planningssoftware en marktpartijen

die reistijdverwachtingen kunnen berekenen. Die partijen hebben gezamenlijk geïnvesteerd in pilots waarbij de informatiediensten zijn verwerkt in de planningssystemen. Dat werd mede mogelijk doordat de wegbeheerders in de regio (Havenbedrijf Rotterdam, gemeente Rotterdam, provincie Zuid-Holland en Rijkswaterstaat) hun data gingen leveren aan de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW). Daarmee kwam voor alle belangrijke wegen in de regio informatie beschikbaar over doorstroming en vertragingen. In het RITS-project zijn bij twintig transportbedrijven pilots uitgevoerd: de reisverwachtingen werden berekend op basis van historische filedata en/of op de combinatie van historische data en het actuele verkeersbeeld. Vervoerders gebruiken de verwachtingen op basis van historische reistij-

den voor hun planning (bijvoorbeeld voor de volgende dag). Het gaat dus om diensten die informatie geven over de te verwachte (extra) reistijd op een bepaald traject en tijdstip. De verwachtingen in combinatie met de actuele verkeerssituatie worden gebruikt voor het monitoren van de ritten en het bijsturen van de planning (voor de komende twee uur). Zo zijn planners in staat om chauffeurs vroegtijdig te informeren over onverwachte knelpunten en vertragingen en, indien mogelijk, de ritopdracht aan te passen. Betrouwbare aankomsttijden RITS maakt de beloftes waar. In de praktijk blijkt het er voor te zorgen dat vervoerders efficiënt en betrouwbaarder kunnen plannen. De planners hoeven zelf geen inschatting meer te maken voor de extra tijd die

nodig is om vertragingen door files op te vangen. Ook kunnen de verwachtte aankomsttijden van de ritten beter worden afgestemd met andere partijen in de keten en kunnen chauffeurs nauwkeuriger worden aangestuurd bij incidenten. Bij nieuwe tenders kan de vervoerder bovendien beter en gerichter zijn kostprijs voor het ladingpakket bepalen. In de pilots is aangetoond dat voor distributievervoer forse kostenbesparingen haalbaar zijn. Die kunnen oplopen tot 20 procent. In het containervervoer kunnen transporteurs met RITS tussen de 230 en 6.270 euro per vrachtwagen per jaar besparen. De totale jaarlijkse besparing per bedrijf liep uiteen van 8.250 tot 74.200 euro per jaar. Zie www.verkeersonderneming.nl voor de deelnemende transportbedrijven en voor de beschikbaarheid van RITS-modules in planningssoftware.

Best Practices DHL Nauwkeuriger plannen biedt hogere service Voor de klanten van DHL is RITS inmiddels een onmisbaar onderdeel van de dienstverlening van DHL. Door de invoering van de reistijdverwachtingen en verbeteringen in de planning biedt DHL een hoge servicegraad op tijdafspraken bij klanten. De RITS-reistijden leiden direct tot minder afwijkingen en verrassingen in de planning en na elk adres wordt automatisch de gehele rit opnieuw doorgerekend. Klanten kunnen continu de geplande aankomsttijden inzien via de portal van DHL. Ook informeren planners klanten al vroegtijdig als verstoringen door files of andere oorzaken ervoor zorgen dat afspraken niet worden gehaald. Toen DHL voor de distributie van witgoed aan elektronicawinkels en materialen voor bouwmarkten van start ging met RITS, leek dat in eerste instantie nadelig uit te pakken. Door de reisverwachtingen in de planning op te nemen was opeens 8% meer tijd nodig om alle ritten uit te voeren. Maar de eindtijden van de vervoerders waren in de praktijk niet veranderd. Blijkbaar konden vertragingen in de reistijd door de vervoerders worden opgevangen in de door DHL geplande aflevertijd op de afleveradressen. Voor DHL was dat aanleiding om de gehele planning en de ritrealisaties door middel van boordcomputers eens goed onder de loep te nemen en ook de aflevertijden nauwkeuriger te bepalen. Door de hogere kwaliteit van de gegevens die nu in de planning worden gebruikt kan DHL een hogere en meer betrouwbare service bieden.

Hollander Barendrecht Nog hogere betrouwbaarheid Hollander Barendrecht heeft als logistiek dienstverlener voor een supermarktketen strakke afspraken over betrouwbaarheid van afleveringen bij de filialen die door heel Nederland zitten. Minimaal 97 procent moet op tijd zijn. In de praktijk scoort het bedrijf meestal 98 of 99 procent. Dat lukt alleen met een zuivere planning. Daarvoor vertrouwt Hollander Barendrecht op zijn planningssysteem. Maar het kon nog nauwkeuriger, vermoedde de directie. Hollander neemt daarom deel aan het RITS-project. Reistijdinformatie is geïntegreerd in het planningsprogramma. Dat betekent dat Hollander voortaan rekening kan houden met de verwachte congestie op een dag en met de weersomstandigheden: mist, gladheid en regen. Hoe meer informatie, hoe zuiverder de planning.

Visser Duiven Minder kilometers en uren Toen Visser Duiven van handmatig op geautomatiseerd plannen overging, leverde dat een efficiencyverbetering op van 10 procent. Maar het bleek nog beter te kunnen: door RITS te integreren in de planning kwam er nog eens 10 procent bovenop. Het aantal gereden kilometers daalde met 75.000 per jaar. Visser Duiven is gespecialiseerd in 24-uursdistributie. Door heel Nederland worden dagelijks gemiddeld 1.000 tot 1.500 zendingen afgeleverd. Aan het planningssysteem op kantoor is een boordcomputersysteem in de vrachtwagens gekoppeld. Treden onderweg vertragingen op, dan herberekent het planningssysteem de ritten op basis van de informatie uit de boordcomputers. Met RITS houdt het systeem nu bij voorbaat rekening met historische gegevens over files op de geplande route. Een gevolg is dat de routes een andere karakter hebben: kortere afstanden en meer afleveringen in een kleinere regio. Dat resulteerde in gemiddeld minder kilometers en uren per zending.

CB: minder last van files CB was al snel overtuigd van de voordelen om de software voor ritplanning te combineren met statistische file-informatie. Niet alleen berekent het systeem nu de impact van de verwachte vertraging op de planning van een vrachtwagen, het komt ook met aangepaste routes en planningen. Die alternatieven voorkomen of beperken de gevolgen van de actuele files. CB (voorheen Centraal Boekhuis) is gespecialiseerd in distributie voor de sectoren media, healthcare en fashion. In de SLA’s die de logistiek dienstverlener uit Culemborg met klanten vastlegt, nemen de afgesproken venstertijden voor aflevering een prominente plaats in. Dus is het voor CB essentieel dat de berekende reistijd accuraat is. Bijkomend voordeel van de ritplanning inclusief RITS-informatie is de besparing op tijd en kosten doordat de wagens minder stilstaan en minder CO2 uitstoten.

10



Geen time shift of modal shift, zonder mental shift Verandering van spijs doet eten. Verandering van logistieke concepten brengt transport in beweging. Dat bewijzen tientallen projecten die de afgelopen jaren op initiatief van of met steun van De Verkeersonderneming tot stand zijn gekomen. De voorbeelden op deze pagina’s laten zien wat mogelijk werd dankzij de creativiteit van ondernemers die bereid waren te veranderen. Het leverde henzelf meer efficiëntie in de manier van werken op. Vaak waren kostenbesparingen, betere service en grotere flexibiliteit zeer welkome neveneffecten.

In grote lijnen zijn dergelijke effectieve vernieuwingen onder te verdelen in twee soorten verschuivingen: time shift en modal shift. Kort door de bocht gaan vrachtwagens in het eerste geval op andere tijden rijden. Bijvoorbeeld ’s nachts. In het tweede geval gaat de lading (meestal in

een container) van de weg naar het water of spoor. Voor het totale traject of een deel daarvan. Soms is de maatregel eenvoudig door te voeren; vaak moeten binnen de hele logistieke keten afspraken worden gemaakt en aanpassingen gedaan. Maar het begint

altijd met de bereidheid tot veranderen, tot verbeteren. ‘We hebben het altijd zo gedaan’, houdt als argument al lang geen stand meer. Toch is de mentale drempel nog vaak het grootst. Er komt geen time shift of modal shift tot stand zonder een mental shift.

Time Shift Kamps Transport, Middelkoop en Aviko De Boer Transport

Koole Tankstorage Pernis

Regiohub levert iedereen ’Wij willen nachtrijden meerwaarde verder uitbreiden’

Minder piekdrukte door verlengde openingstijden

Als je over je eigen grenzen heen durft te kijken, ontstaan opeens nieuwe mogelijkheden. Dat bewijzen Aviko, Kamps Transport en Middelkoop. Zij werken samen in de Regiohub. Deze regionale hub voor goederentransport is een innovatie in het Nederlandse goederenvervoer waarvan alle drie de partners profiteren. Het idee ontstond in de Spitsshift Top-20 van De Verkeersonderneming, waarvan Kamps Transport deel uitmaakt. Het transportbedrijf uit Pijnacker ging samen met klant Aviko en regionaal distributeur Middelkoop uit Duiven om tafel om de logistieke planning om te gooien, zodat zijn trucks minder last zouden hebben van de files in de regio Rotterdam. Voorheen bracht Kamps de exportcontainers van Aviko overdag rechtstreeks van Babberich naar Rotterdam. In de nieuwe situatie stelt de regionale distributeur Middelkoop in Duiven ruimte op zijn bedrijfsterrein beschikbaar, dat in de nabijheid ligt van de Aviko-fabriek. Deze opslaglocatie vormt een regionale hub, waar zowel volle als lege containers tijdelijk terecht kunnen. Overdag rijdt Middelkoop de geladen containers van Aviko naar de hub. ’s Nachts vervoert Kamps ze naar Rotterdam. Lege containers gaan met Kamps weer mee terug naar de hub en Middelkoop doet overdag het laatste deel van de rit, van de hub naar Aviko. De tijdwinst van het nachtrijden bedraagt 45 minuten op een totale reisduur van vier uur. Ook de afhandeling bij de terminal gaat een stuk sneller. Voor Aviko is de planning van het laden en lossen in Babberich betrouwbaarder geworden. Het aardappelverwerkend bedrijf heeft geen last meer van vertraging op de weg of bij de terminals. Aviko kan de containers ook flexibel afroepen: aangezien ze al in de buurt zijn, arriveren ze sneller bij de fabriek. Ook financieel is Aviko beter uit. Aan de regiohub zijn weliswaar extra kosten verbonden, maar de kosten die in het verleden ontstonden door vertragingen waren hoger.

‘We liepen al een poosje rond met plannen om ’s nachts te gaan rijden. Toen De Verkeersonderneming ons benaderde, hebben we er met hun hulp ook echt werk van gemaakt.’ Aldus Mark de Boer van De Boer Transport uit De Rijp. ‘Ze kwamen precies op het juiste moment.’ Aanleiding was het project Truckspotting op de A15. Vrachtwagens van De Boer Transport waren in de spits gespot toen ze onderweg waren van de containerterminals op de Maasvlakte naar Noord-Holland. Met advies en ondersteuning van De Verkeersonderneming voerde De Boer Transport het nachtrijden in. Tot volle tevredenheid. ‘We rijden met anderhalve auto in de nacht’, zegt De Boer, om vervolgens uit te leggen: ‘Een wagen rijdt heel de nacht en haalt dan twee containers op in Rotterdam. De andere wagen maakt ’s avonds één round trip.’ Nachtrijden heeft veel meer potentie, vindt hij. ‘Het mooiste zou zijn als je met je container ook ’s nachts bij de ontvanger terecht zou kunnen. Anders kun je het zo oplossen als wij dat doen: we zetten de containers op ons eigen terrein neer en rijden ze de volgende dag uit naar de klanten. Overdag pendelen we dus korte ritten binnen Noord-Holland.’ Zo kan de truck meer uren per dag worden ingezet. De productiviteit wordt nog verder verhoogd doordat er ’s nachts geen files zijn en de chauffeurs nauwelijks last hebben van wachttijden op de terminals. ‘We zijn nu aan het kijken hoe we het nachtrijden kunnen uitbreiden’, zegt De Boer. ‘We zijn al bezig ervaring op te doen of en hoe het ook vanuit onze vestiging in het Limburgse Echt haalbaar is.’

Door verlengde openingstijden slaagde Koole Tankstorage Pernis erin de bewegingen van tankauto’s over de dag te verdelen. Chauffeurs hebben nu meer kans om buiten de spitstijden te rijden en op de terminal te laden of te lossen. Hierdoor is de service aan klanten verbeterd en zijn de wachttijden afgenomen. Op een gemiddelde dag laden en lossen 130 tankauto’s bij Koole in Rotterdam-Pernis. Met tien laadplaatsen is de ruimte op het terrein beperkt. Vrachtwagens moeten daarom zo snel mogelijk beladen worden. Koole garandeert chauffeurs dat ze binnen twee uur klaar zijn. Duurt het langer, dan betaalt het bedrijf een wachtvergoeding. Met name tijdens de spits kampte Koole steeds vaker met pieken en wachttijden. De vergoeding van de wachtkosten nam zodoende toe. Door verruiming van de openingstijden (van 6.00 tot 20.00 uur, dat was voorheen van 8.00 tot 18.00 uur) kunnen de tankwagens voor en na de spitstijden laden en te lossen. Dat werkt: de pieken zijn uitgesmeerd en het logistieke proces op de tankterminal verloopt veel gelijkmatiger en vlotter. Vooral Nederlandse chauffeurs zijn er al helemaal op ingesteld. Die komen vroeger of later, want dan is het rustiger en worden ze sneller geholpen. Koole is met deze maatregel goed voor tien spitsmijdingen per dag.

11

Modal Shift APM Terminals MVII

Markiezaat Container Terminal

Open dialoog en samenspel verbeteren Doorgebruik containers scheelt intermodaal product twee miljoen kilometers Van begin af aan wilde APM Terminals van de nieuwe containerterminal op de Tweede Maasvlakte een volwaardig multimodale schakel maken in de keten tussen zee en achterland.

Voor een andere manier van vervoeren is vaak eerst een andere manier van denken nodig. Geen modal shift zonder mental shift, bewijst het verhaal van Markiezaat Container Terminal. Het bedrijf droeg bij aan Spitsmijden A15. Doordat de containers naar en van de bargeterminal in Bergen op Zoom over het water gaan, scheelt dat twee miljoen vrachtwagenkilometers op jaarbasis.

Onder het motto ’lifting intermodal’ is dan ook alles op alles gezet om binnenvaart en spoor zodanig te faciliteren dat hun aandeel in de modal split minimaal voldoet aan de met het Havenbedrijf Rotterdam gedeelde ambitie: 45% over water en 20% per rail. Ook uit eigenbelang, erkent Jouke Schaap van APM Terminals: ‘Waar vroeger de operatie aan de zeezijde bepalend was, worden terminals steeds meer afgerekend op hun vermogen om een efficiënte aansluiting op het achterland te realiseren. Het voordeel van een compleet nieuwe terminal is dat we ook op dat vlak met een schone lei konden beginnen. We zijn al vroeg de dialoog aangegaan met alle betrokken achterlandpartijen: verladers, expediteurs, achterlandvervoerders en hun brancheorganisaties. In het verleden wees men nogal eens met de vinger naar elkaar als er vertraging ontstond. Nu zoeken we gezamenlijk naar winst voor iedereen.’ Dankzij steun van De Verkeersonderneming kon een haalbaarheidsonderzoek worden uitgevoerd om het achterlandvervoer van en naar APM Terminals Maasvlakte II zo veel mogelijk per spoor en binnenvaart te doen. ‘Het gaat er om zo veel mogelijk barrières weg te halen voor intermodaal vervoer.’ Dat sloot dan weer aan bij de doelstelling van De Verkeersonderneming: minder vrachtwagens over de A15. Erik van de Kamp – destijds werkzaam bij Venturn, nu in dienst bij APM Terminals – voerde het onderzoek uit. De uitkomst is een totaalpakket. Naast (dedicated) voorzieningen om schepen en treinen snel te laden en lossen is een open en correcte informatie-uitwisseling cruciaal, vertelt hij. ‘Het verstrekken van meer containerstatusinformatie, het realiseren van een online intermodale planningstool en slotplanning voor wegvervoer zijn voorbeelden van de nieuwe werkwijze.’

Markiezaat Container Terminal is opgericht door Mepavex Logistics. Het bedrijf werkt nauw samen met de vier verladers die klant zijn: Sabic, Ricoh, LambWeston en Nuplex. ‘Samen met hen organiseren we geregeld ronde tafels’, vertelt Richard Klaassen. ‘Daar stemmen we ideeën en ontwikkelingen af en proberen we de onderlinge samenwerking nog verder te verbeteren.’ Een van de wensen was de uitwisseling van containers tussen de vier verladers. Zodra een importcontainer voor het ene bedrijf leeg is, kan die voor de export van een andere verlader worden gebruikt, het zogeheten doorgebruik. Met steun van De Verkeersonderneming is dat idee uitgewerkt. Klaassen: ‘Het moment van juridische ontkoppeling, zoals dat heet, luistert dan erg nauw. Wanneer gaat de container van het ene op het andere bedrijf over en in welke staat verkeert hij dan?’ De oplossing werd gevonden in het bedrijf EWS, dat de containers inspecteert en gasmetingen verricht. Als EWS bij de leegcheck groen licht geeft, is de juridische ontkoppeling een feit. ‘Dankzij de financiële bijdrage van De Verkeersonderneming konden we de systematiek en de bijhorende juridische uitwerking voor elkaar krijgen.’ Circa 75% van de containers die op Markiezaat worden behandeld, kan inmiddels worden doorgebruikt. Dat scheelt een hoop lege kilometers op de A15.

Ecostars

Rotterdam zet succesvol ECOSTARS voort Er is de afgelopen jaren veel werk verzet om het vervoer te vergroenen. Een van de projecten is de Rotterdamse invulling van het Europese ECOSTARS, een erkenningsregeling voor duurzame vervoerders Het aantal sterren – van één tot vier – geeft aan hóé duurzaam het bedrijf is. De Europese erkenningsregeling voor duurzaam vervoer van goederen en personen is vergelijkbaar met het Nederlandse stimuleringsprogramma Lean and Green. ECOSTARS startte in 2009. Zeven steden en regio’s namen eraan deel; naast Rotterdam onder andere South Yorkshire (Engeland) en Parma (Italië). Zij ontvingen financiële ondersteuning van de Europese Commissie om duurzaam vervoer te bevorderen en deelnemende bedrijven te begeleiden. Het Europese project is in mei 2014 beëindigd. In Rotterdam wordt ECOSTARS echter voortgezet, nu met ondersteuning van de gemeente en De Verkeersonderneming. Het doel is nog steeds de

luchtkwaliteit in Rotterdam en omgeving te verbeteren en het brandstofverbruik van vervoerders te helpen terugdringen. Zowel transportbedrijven met hun thuisbasis in Rotterdam als vervoerders die in de regio actief zijn, komen in aanmerking. Deelname aan ECOSTARS levert een bedrijf diverse voordelen: • gratis advies over verbetering van duurzaam transport • gratis wagenparkscan • besparing op brandstofkosten • invulling van en erkenning voor MVO • positieve publiciteit (en vermelding op www.ecostars-rotterdam.nl) Meer informatie: www.ecostars-rotterdam.nl

DistriRail

ERS Railways

Driemaal daags naar Duisburg

Containers uit VK direct het spoor op

Sinds het voorjaar van 2014 biedt DistriRail een hoogfrequente verbinding tussen Rotterdam en Duisburg. Waar containers eerst versnipperd over verschillende diensten naar meerdere Duitse bestemmingen gingen, worden ze sindsdien gebundeld. Dat maakte het mogelijk voortaan drie treinen per dag te laten rijden. Duisburg fungeert als een hub; vandaar gaan de containers verder Europa in. Die frequentie en de zekerheid dat een container altijd op de geplande dag vertrekt, maakt het spoorproduct een stuk aantrekkelijker voor verladers en expediteurs. De gedurfde stap van DistriRail kreeg ruggensteun van De Verkeersonderneming omdat die voor een modal shift kon zorgen. Hoe meer lading per spoor gaat, hoe minder er over de weg van en naar de Rotterdamse haven hoeft. ‘De financiële ondersteuning die we hebben gekregen van De Verkeersonderneming, was een druppel op een gloeiende plaat, maar liet wel zien dat De Verkeersonderneming zulke initiatieven steunt en dat geeft een goed gevoel’, zegt Johan Booij. ‘Zonder deze geste hadden we het ook gedaan, hoor. Je business case mag niet afhankelijk zijn van subsidies en overheidssteun. Maar in het begin heb je met die extra treinen nu eenmaal te maken met een lagere bezettingsgraad. Klanten hebben tijd nodig om zo’n nieuwe dienst te ontdekken.’ De start was niet eenvoudig, vertelt hij. ‘Maar halverwege 2014 begon het volume te groeien. Inmiddels vervoeren we circa vierhonderd teu per dag tussen Rotterdam en Duisburg.’ Nieuw was ook dat DistriRail op het haventracé tussen de Maasvlakte en Waalhaven containers meenam. ‘Die hoeven niet meer per truck over de A15 en N15’, zegt Booij. ‘Dat scheelt al snel driehonderd ritten per week.’

De spoordienst die ERS Railways sinds 2012 tussen Rotterdam en het Poolse Poznan onderhoudt, is succesvol. Het aantal wekelijkse treinen is inmiddels verdubbeld van drie naar zes. Een stimulans was het doortrekken van het traject tot aan de ferryterminal in de Europoort. Lading uit het Verenigd Koninkrijk kan sindsdien direct het spoor op. Een groot deel van de trailers en containers komt uit het Verenigd Koninkrijk en die moesten over de A15 tussen de terminal van P&O Ferries/Stena Line en het Rail Service Center Rotterdam (het vertrekpunt van de Polen-shuttle) worden vervoerd. Uitgaande trailers en containers zaten op het traject Europoort-Waalhaven vaak vast in de avondspits; inkomend transport had last van de ochtendspits. Dat heeft ERS Railways in 2013 opgelost door zes keer per week een trein in te zetten tussen de ferryterminal en het Rail Service Center. De overslag gebeurt op de terminal van P&O Ferries/Stena Line. Van de drukte op de A15 heeft de spooroperator sindsdien geen last meer. ERS rijdt deze treinen voor eigen risico en eigen rekening. Door de rechtstreekse verbinding is voortransport niet meer nodig. De trailers en containers uit het Verenigd Koninkrijk gaan direct het spoor op.

12


Truckparking welkome overnachtings- en uitwijkplaats

Liever onder douche dan in de file Toen Havenbedrijf Rotterdam drie jaar geleden het initiatief nam tot de aanleg van Truckparkings, was dat om het wildparkeren in het havengebied tegen te gaan en chauffeurs een veilige en comfortabele overnachtingsplek te geven. De Verkeersonderneming zag in de parkeerterreinen echter ook een mogelijkheid voor chauffeurs om de spits te ontlopen. Dat zorgt voor minder vrachtauto’s in de file en een optimale rijtijd voor de chauffeur zelf.

Z

o ontstond in 2013 het project ‘Spitsmijden door Chauffeurs’, dat De Verkeersonderneming samen met Havenbedrijf Rotterdam en beheerder PCH Parking & Facility Services opzette. Normaal gesproken rijden vrachtwagenchauffeurs onderweg naar of van de laad- of losplaats in de haven direct door naar hun volgende bestemming. Als ze een tussenstop maakten bij een van de drie Truckparkings om te rusten en pas na de spits hun weg vervolgden, hadden ze geen last van de file. Bovendien werden ze beloond: via een spaarsysteem kwamen ze in aanmerking voor handdoeken, een gratis menu of een kaart voor de truckwash. Elk half jaar ontving de chauffeur met de meeste spitsmijdingen een prijs: een ipad, smartphone of draagbare dvd-speler. ‘De beloningen zijn inmiddels gestopt, maar chauffeurs blijven de Truckparkings gebruiken’, vertelt Gert-Jan Goumans, senior contractadviseur bij het Havenbedrijf Rotterdam. ‘Om uit de spits weg te blijven, maar ook omdat de voorzieningen er goed zijn.’ Ook een chauffeur staat liever onder de douche dan in de file. Gedragsverandering Er zijn drie Truckparkings: Waalhaven (114 plaatsen), De Punt Botlek (74) en Distripark Botlek (88). Chauffeurs kunnen er vierentwintig uur per dag, 365 dagen per jaar terecht. Overdag is het parkeren op de bewaakte parkeerplaatsen gratis. ’s Avonds en ’s nachts kost het vijftig cent per half uur (met een maximum van tien euro per etmaal). ‘In het begin was het lastig om het gedrag te veranderen. Dat is een langdurig proces. Alles helpt dan, ook zo’n actie met De Verkeersonderneming’, zegt Wouter Jan Hazewinkel. Hij is operationeel regiomanager bij PCH, dat de Truckparkings beheert. Zijn collega Glenn Jessurun is als beheerder van Truckparking Waalhaven eerste aanspreekpunt voor de chauffeurs. Nadat de Truckparkings in de tweede helft van 2012 open waren gegaan, liep het niet meteen storm. Goumans: ‘Men hikte tegen dat enorme bedrag van vijftig cent per half uur aan. Hoewel we de op één na goedkoopste van Europa zijn en je voor dat bedrag een veilige, bewaakte plek hebt met allerlei faciliteiten. Zoals koffie, thee en televisie. Tegen geringe kosten kun je ook

nog douchen en wassen. En bij elk van de drie parkings is ook een horecazaak vlakbij.’ Veilige plek Het concept en het aanbod zijn goed en dus wonnen de Truckparkings langzaam maar zeker aan aantrekkingskracht. Sinds begin 2014 stonden ze steeds voller – vooral die in de Waalhaven. De bezettingsgraad is daar op sommige dagen maar liefst 95 procent. Met een onlangs gelanceerde landelijke Parckr App (ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Infrastructuur & Milieu) kunnen chauffeurs onderweg zien waar nog plaats is. ‘Inmiddels merk je dat men die tien euro per nacht gewoon over heeft voor een veilige plek’, vertelt Goumans. ‘Zeker ook transportbedrijven. De rekensom is eenvoudig: voor het geld dat één keer ladingdiefstal kost aan eigen risico en extra premie, kun je de hele vloot een jaar lang veilig laten parkeren.’ ‘We hebben in drie jaar tijd niets vervelends meegemaakt’, valt Hazewinkel hem bij. ‘Geen schade, geen brandstofdiefstal. Afgezien van de camerabewaking is er ook sociale controle. De chauffeurs die hier regelmatig komen, beschouwen het een beetje als hún parking.’ Maasvlakte Plaza De promotieacties van ‘Spitsmijden door Chauffeurs’ zijn gestopt, maar de truckers hebben de parkings definitief ontdekt. Om het nog aantrekkelijker te maken de avondspits te mijden, is de limiet tot wanneer je overdag gratis kan parkeren verruimd van 18.00 naar 20.00 uur. ‘Ook als

er files staan, zie je dat chauffeurs een van de parkings opzoeken’, vertelt Goumans. ‘Dan gaan ze rusten of een hapje eten, wachten de grootste drukte af en rijden dan pas weer verder.’ Hazewinkel: ‘Aan het eind van de dag zie je de parkings volstromen. Vijfentachtig procent van de wagens is leeg. De vol-

gende dag vertrekken ze weer naar hun laadplek en vervolgens rijden ze naar het achterland.’ Intussen zijn er twee chassisparkings bijgekomen en in 2017 volgt Maasvlakte Plaza. Die laatste, grootschalige truckparking zorgt voor meer dan een verdubbeling van de totale capaciteit in de Rotterdamse haven.

minder spitsritten in Rotterdam. Ook logistiek efficiënter door Beter Benutten programma. BIJZONDERE BIJLAGE

Recommend Documents