Milieudialoog leidt tot maatregelen

Foto: Carla Soonius, Archeologie West-Friesland

Kralen van gefossiliseerd hars, afkomstig uit de enkelgrafcultuur en zo’n 2500 jaar oud. Ze zijn gevonden bij de opgraving

kwartaalblad van de provincie noord-holland

Aartswoud (West-Friesland). Lees over het belang van een ongeschonden bodemarchief op pagina 2 van dit N-H Kwartaalblad.

maart 2014 | nummer 1 | jaargang 10

3 VS-handelsmissie haalt Microsoft naar Noord-Holland

4 Op weg naar 24-uurs centrale brug- en sluisbediening

5 Milieudialoog draagt bij aan schonere lucht in de IJmond

6 Noord-Holland bereidt zich voor op eerste Koningsdag

7 Waddenfonds honoreert recordaantal subsidie­ aanvragen

Milieudialoog leidt tot maatregelen “Werken aan een gezond en veilig Noord-Holland doe je samen”, is de overtuiging van gedeputeerde milieu Tjeerd Talsma. “We moeten als provincie gezamenlijk optrekken met gemeenten, bedrijfsleven, milieu­organisaties en andere belanghebbenden. Door gemeenschappelijk plannen te maken, bereik je sneller resultaten.” Talsma: “Als ik ergens gelukkig mee ben, dan is het

Talsma is zeer te spreken over de betrokkenheid van

begonnen met de IJmondgemeenten.” Ook de

initiatieven. Een mooi voorbeeld vind ik de enorme

met de milieudialoog die we een jaar geleden zijn gemeente Amsterdam, het bedrijfsleven, milieu­

organisaties en het ministerie van Infrastructuur en Milieu doen hieraan mee. “Het is een echte dialoog, waarbij de problemen niet eenzijdig bij één partij

worden neergelegd.” Het doel van de gesprekken is om de luchtkwaliteit en het leef­klimaat te ver­ beteren, terwijl economische ontwikkeling

mogelijk blijft. Aanleiding was de overschrijding van de norm voor fijn stof in de IJmond.

Maatregelen Wat heeft deze milieudialoog opgeleverd?

Talsma: “We hebben inmiddels een pakket aan maatregelen afgesproken, zoals een betere

verkeers­doorstroming op de Velsertraverse, wal­ stroom, een fietspont en een proef met shuttle­

het bedrijfsleven bij het milieu. “Ik zie goede

investeringen van Tata Steel in doekfilterinstallaties die de uitstoot van fijnstof en andere schadelijke

stoffen tegengaan.” Naast luchtkwaliteit noemt hij

ook de aanpak van bodemverontreiniging als belang­ rijk speerpunt van het milieubeleid. “We hebben

mooie resultaten geboekt bij de aanpak van ‘humane

spoedlocaties’. Dat zijn vervuilde plekken waar sprake is van ernstige risico’s voor de gezondheid of gevaar voor verspreiding via het grondwater. Onlangs

hebben we op Texel nog een terrein gesaneerd waar vroeger een garagebedrijf was en de grond vol olie zat. Nu is Texel weer een stukje schoner. Bij mijn

aantreden drie jaar geleden waren er ruim vijftig van deze locaties, nu nog twintig. Het zijn locale

successen, maar daarom niet minder belangrijk.”

bussen naar bedrijven­­terreinen. Om vervuiling

Onze opdracht

IJmuiden een subsidieregeling voor elektrische

gericht aan het milieu. Daar zijn we niet zomaar

door brommers en scooters te verminderen, is in

“De afgelopen eeuw is onvoorstelbare schade aan­

scooters ingesteld. In Wijk aan Zee hebben we op

vanaf. Maar als we consequent vasthouden aan ons

verzoek van de dorps­raad een mobiele meetpaal

neergezet, omdat volgens hen de lucht­kwaliteit

niet wordt gemeten waar de vervuiling het grootst is. Meten is weten, en ik vind dat we naar de burgers moeten luisteren.”

beleid, voorzie ik een significante verbetering in 2030. Dat is onze opdracht. Niet alleen om te

voldoen aan wettelijke eisen, maar ook om te

zorgen voor een gezonde en veilige omgeving voor toekomstige generaties.”

1

Kennis van cultuurhistorie draagt bij aan onze identiteit

Ons bodemarchief verdient meer bescherming Wie door Noord-Holland fietst of wandelt, kan natuurlijk ‘gewoon’ genieten van het mooie landschap. Sommige mensen zullen zich afvragen hoe dit land er vroeger uitzag, in de middeleeuwen of in de prehistorie. Wie leefden hier, hoe woonden die mensen, waar leefden ze van, hoe zagen ze eruit? Antwoorden op die vragen dreigen verloren te gaan. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het

Uit de sporen van onze voorouders, hun

moeten bij het opstellen van bestemmings­

bestaan, ontstaat een beeld van onze

beschermen van archeologisch erf­goed en plannen rekening houden met in het gebied aanwezige of te ver­wachten

archeologische waarden. Die verplichting komt voort uit het verdrag van Malta (1992) dat lidstaten van de Raad van

Europa verplicht om het cul­turele erfgoed in de bodem te bescher­men. Gemeenten

woonplaatsen, tradities en middelen van culturele identiteit. Die sporen zeggen iets over wie wij zijn en waar wij

vandaan komen. Archeologie vertelt de geschiedenis van ons gemeen­schap­

pelijke verleden. In de meeste landen is men trots op de eigen historie en cul­

tuur, maar bij veel Nederlanders ont­brak

hebben hierin echter een grote

tot voor kort een dergelijk bewust­zijn.

kiezen om hele tijdvakken, bijvoorbeeld

men afkerig was geworden van het

handelingsvrijheid. Zij kun­nen ervoor de middeleeuwen, of grote gebieden

‘onderzoeksvrij’ te verklaren, en daarin schuilt een groot risico. Het gebeurt

geregeld dat bij grondwerk­zaam­heden,

zoals het aanleggen van een water­­berging of een spoortunnel, archeolo­gische

Zeker na de Tweede Wereldoorlog, toen begrip nationale identiteit, bestond er daarom weinig belangstelling voor

archeologie. Veel bodemschatten gingen de afgelopen decennia verloren door grond- en bouwwerkzaamheden.

vondsten onbeschermd bloot komen te

Waardeverhogend

worden geroofd. Unieke documentatie

aan de identiteit van een gemeente en

liggen, en vervolgens door ‘schat­gravers’

Kennis van de cultuurhistorie draagt bij

van de geschiede­nis van zo’n plaats of

verhoogt de (toeristische) aantrekkings­

gebied gaat daar­mee voor altijd verloren.

Spanningsveld “Ik zie bij gemeenten een groot

spannings­veld tussen lokale en

financiële belangen enerzijds en de

beschermingsverplich­ting die Europa oplegt anderzijds”, zegt gedeputeerde

Elvira Sweet. “Gemeenten nemen vaak

onvoldoende verantwoor­delijkheid voor

hun archeologisch erfgoed, omdat zij het belang ervan niet inzien of er geen

politiek draagvlak voor vinden. Jammer

genoeg bestaan er geen sancties voor het verwaarlozen van het bodemarchief.”

Deze laatmiddeleeuwse bronsschat is vanaf volgend jaar voor het publiek te zien in Huis van Hilde.

kracht. Dat onderschatten gemeenten

volgens Sweet. “Veel bewoners hechten

waarde aan de verhalen van hun streek en

naar de kosten, maar niet naar de op­

Ontdek archeologie in Noord-Holland

zich de betekenis te realiseren van ons

Begin 2015 gaat Huis van Hilde, archeologiecentrum

vinden het geweldig om te weten dat hun huis bijvoorbeeld op de plek van een

middeleeuws klooster staat. Als het om

archeologie gaat, kijken gemeenten wel brengsten. Het is ook in hun belang om archeologisch erfgoed, strengere eisen te stellen aan bodemingrepen, en meer te

investeren in onderzoek. Het enthousiasme waarmee zij en andere partijen bijdragen

aan het tot stand komen van het Huis van Hilde, het archeo­logisch centrum van de provincie Noord-Holland, stemt in dat opzicht positief.”

Noord-Holland, open voor publiek. De bouw verloopt zeer voorspoedig. In aanloop naar het feestelijke openingsmoment organiseert de provincie in samenwerking met de Cultuur Compagnie NH en Stichting Oneindig Noord-Holland een aantal activiteiten rond het thema archeologie. Op het programma staan onder andere acht routes die door archeologisch interessante regio’s voeren, veldexpedities, lezingen en tentoonstellingen. In de zomer onthult Huis van Hilde opnieuw een bijzondere mensfiguur. Deze levensechte reconstructie is straks te zien in de permanente tentoonstelling. De vorig jaar geïntroduceerde Steentijdman van Mienakker is vanaf half april tijdelijk te zien in het Rijks­ museum van Oudheden in Leiden, waar hij deel uitmaakt van de tentoonstelling ‘Bij nader inzien’. Daarna krijgt ‘Cees’ een permanente plek in Huis van Hilde.

2

Internationale handelsmissie naar de VS geslaagd

Microsoft vestigt datacenter in Noord-Holland Buitenlandse investeringen zijn een belangrijke motor voor economische groei. De provincie Noord-Holland zet zich dan ook in om bedrijvigheid aan te trekken. Bijvoorbeeld door deel te nemen aan internationale handelsmissies. In september leidde gedeputeerde Economische Zaken Jan van Run een bezoek aan de Verenigde Staten en sprak daar onder meer met Microsoft. Hoe komen die internationale handelscontacten tot stand?

mee lopen nog onderhandelingen. Zo hadden we een

“De meeste leads komen binnen via het Netherlands

weegt grond aan te kopen in de Haarlemmermeer. Het

Foreign Investment Agency (NFIA). Zij hebben een soort databank van bedrijven die een vestigingsplaats

zoeken. Als provincie mogen wij daarvan gebruik

maken. Interessante mogelijkheden geven we door aan geschikte partners.”

Wat was het doel van de reis?

gesprek met een ‘Schiphol gebonden’ partij die over­

Ook hebben we een medisch-wetenschappelijk bedrijf

Wat betekent de komst van Microsoft voor Noord-Holland?

bezocht dat zich in Europa wil vestigen. Nederland

hoort bij de laatste drie kandidaten. Dat maakte het de

“Allereerst is het een belangrijke impuls voor de werk­

moeite waard erheen te gaan.”

gelegenheid. Het gaat structureel om 120 tot 200 voltijd­­ banen in verschillende sectoren, van schoonmakers en

“We hebben zes bedrijven bezocht in Seattle en

een groot datacenter in Europa. De gesprekken liepen

verbinding en een gunstige ligging zijn de belang­

omgeving. Microsoft zocht een vestigingsplaats voor

“Hoge stroomzekerheid, een goede glasvezel­

al een paar jaar en we waren nog steeds niet zeker of ze

rijkste criteria. Agriport ligt aan de A7 en in de

wezigheid toonden we ons commitment en wisten we vertrouwen te wekken. Toen we eenmaal op de lucht­ haven stonden, gaven ze definitief akkoord voor hun komst naar Agriport.”

Welke bedrijven heeft u nog meer bezocht? “We hebben een beleefdheidsbezoek gebracht aan

reisgigant Expedia, dat naar Amsterdam komt. De

andere bedrijven kan ik nog niet noemen, want daar­

ondersteunen.”

zou gaan om honderden fte’s, dus dat is spannend.

Waarom heeft Microsoft Noord-Holland als vestigingsplaats gekozen?

naar Noord-Holland zouden komen. Met onze aan­

van ambtenaren ingezet om de vestiging te

beleving van de Amerikanen ligt Schiphol er om de

beveiligers tot engineers. Ook de bouw zelf levert de

komende jaren flink wat werk op. Daarnaast komt het

gebied positief in de schijnwerpers. De eerste verzoeken van andere bedrijven beginnen al binnen te komen. Ten slotte brengt het bedrijf ook veel kennis naar de regio.”

hoek. We hebben het snelste internet ter wereld en verder heeft Agriport een eigen energiebedrijf, op

Wat is volgens u de toegevoegde waarde van internationale handelsmissies?

honderd meter van de plek waar Microsoft veertig

hectare grond heeft gekocht. Het mooie is, dat die

“Je gezicht laten zien en elkaar in de ogen kijken is van

stroom een bijproduct is van de CO2-productie voor

belang om vertrouwen op te bouwen. Ook vinden

bedrijven het belangrijk dat een vertegenwoordiger

de kwekers. Efficiënter en groener kun je het niet

maken. Daarnaast heeft de gemeente Hollands Kroon adequaat gereageerd op de plannen. Zij hebben

meteen het bestemmingsplan aangepast en een team

van ‘de BV Nederland’ zijn betrokkenheid toont.

Natuurlijk moet je de zaken op orde hebben, maar de gunfactor speelt ook een rol. Het succes van deze missie toont de meerwaarde ervan aan.”

3

Provincie werkt samen met beheerders toe naar centrale brug- en sluisbediening

Betere doorstroming over weg en water

Achter de Kooysluis strekt het Balgzandkanaal zich uit als een kaarsrecht

Noordhollandsch Kanaal, de Zaan en de

lint tot aan de horizon. Links zie je de Balgzanddijk met daarachter,

Ringvaart.

onzichtbaar, de Waddenzee. Rechts ligt de Kooybrug over het

Investeren om te bezuinigen

Noordhollandsch Kanaal. Samen vormen zij het dagelijkse panorama van bedienaar Nico de Graaf. de openingstijden op elkaar af te

controledesk in de centrale bedienings­

vaart mogelijk. Dat stimuleert vervoer

post De Kooy in Den Helder houdt hij

overzicht over de sluis en de acht brug­ gen die hij van hieruit kan bedienen. Hij beschikt over een flinke batterij

monitoren die actuele beelden laten zien van de verkeerssituatie rond deze

objecten. Via de marifoon onderhoudt

Bruggen en sluizen moeten technisch geschikt worden gemaakt en er zijn

Het feitelijke werkterrein van De Graaf is echter veel groter. Vanachter zijn

Centrale bediening vereist investeringen.

stemmen, maak je een snellere door­ over het water en ontlast het drukke

wegverkeer. Het is de bedoeling dat de centrale bedieningsposten in de toe­

komst informatie gaan uitwisselen met de verkeerscentrale, zodat weg- en

vaarverkeer op elkaar worden afgestemd.

goede glasvezelverbindingen nodig om gegevens en beelden uit te wisselen. Ook moeten bedieningscentrales

Volgens Andries de Weerd van

schippers­vereniging Koninklijke

Schuttevaer zit de grootste winst in het beperken van verliesuren. Een ‘blauwe golf’, een dienstregeling van brug­

openingen, maakt de reisduur voorspel­ baar en de doorvaart sneller. Dat biedt volgens De Weerd kansen voor meer vervoer over water.

ingericht worden. Deze investeringen

Uitbreiding van de bedieningstijd in

bezuinigen, want op termijn levert

mogelijkheden, maar voor 24-uurs

zijn nodig om uit­eindelijk te kunnen

centrale bediening ook efficiencywinst

op. De provincie heeft voor dit project elf miljoen euro gereserveerd.

de vroege en late uren biedt verdere

bediening loopt hij niet echt warm.

Volgens hem is het niet de bedoeling om bij nacht en ontij te gaan varen.

hij contact met de schippers. Zo weet hij

Voordat het zover is, moet er volgens

Blauwe Golf

nodig hebben. De Graaf en zijn collega’s

24-uurs centrale bediening bij de

In Noord-Holland werken de vijf grote beheerders intensief samen in het project

De 282 beweegbare bruggen en sluizen

weg, water en spoor efficiënter te benutten door het optimaliseren van dataverkeer.

groot aantal verschillende beheerders,

planning te maken. Het project Blauwe Golf en het programmateam 24-uurs Centrale

Waternet, Prorail en de gemeente

de Blauwe Golf om brugopeningstijden te coördineren.

Samenwerking tussen beheerders en

Verkeersmanager Bart Bosman, vanaf het begin nauw betrokken bij de Blauwe Golf:

Holland één van de middelen om een

is volgens Jabar een randvoorwaarde voor

(vaar-)weggebruikers, route-informatie providers, openbaar vervoer, hulpdiensten en

te bevorderen. Door bruggen en sluizen

De focus ligt in eerste instantie op de

kruisingen in Noord-Holland optimaal op elkaar afstemmen.”

waar ze zijn en wanneer ze een opening begeleiden de scheepvaart over de hele

vaarweg. Op de schermen zien ze welke schepen of recreatievaartuigen er nog meer aan komen en die proberen ze zoveel mogelijk te combineren.

Stimuleren beroepsvaart 24-uurs centrale bediening van bruggen en sluizen is voor de provincie Noord-

goede doorstroming op de (vaar-)wegen

vanaf een centrale plaats te bedienen en 4

Dilshad Jabar, programmamanager

provincie, nog wel het nodige gebeuren.

Blauwe Golf, onderdeel van het landelijke programma Beter Benutten. Het doel is om

die Noord-Holland telt, kennen een

Goede actuele verkeersinformatie stelt (vaar-)weggebruikers in staat een betrouwbare

van heel grote, zoals Rijkswaterstaat,

Bediening werken hierbij intensief samen. De bedieningsposten gebruiken de data van

Zaanstad, tot kleine gemeenten.

gebruikers, de beroeps- en recreatie­vaart,

“Uiteindelijk moet alle informatie over weg- en vaarverkeer beschikbaar komen voor

optimale trajectgewijze bediening.

andere belanghebbenden. We willen weg-, vaar- en treinverkeer op zo’n veertig

belangrijkste vaarwegen, zoals het

Tata Steel neemt doekfilterinstallatie in gebruik

Schonere lucht in de IJmond Ruim een jaar eerder dan gepland heeft Tata Steel in december de tweede doekfilterinstallatie in werking gesteld. Dankzij deze installatie vermindert de uitstoot van schadelijke stoffen vanuit de Sinterfabriek met ten minste 75 procent. Daarmee is een grote lokale stofbron in de IJmond aangepakt. Het bedrijf heeft 100 miljoen euro geïnvesteerd in de bouw. Feitelijk gaat het om twee technologisch geavanceerde installaties, elk ter grootte van een flink flatgebouw. De eerste is voor ruimteontstoffing en werd in 2011 al in

gebruik genomen. Deze leverde een daling van de uitstoot van fijn stof*) op van 7%, terwijl de staalproductie juist met 4% was toegenomen. Vanwege dat goede

resultaat besloot Tata Steel om de investering voor het tweede onderdeel, de doek­

filterinstallatie voor de rookgasreiniging, naar voren te halen. Deze bevat in totaal

45.000 vierkante meter aan doekfilters, gelijk aan het oppervlak van negen voetbal­ velden. Daarmee worden schadelijke stoffen van de Sinterfabriek afgevangen, waaronder dioxines, zware metalen en fijnstof.

Bronnen van fijn stof De IJmond is een dynamische regio waar zware industrie, scheepvaart, weg- en

vliegverkeer, wonen en recreatie op een klein gebied samenkomen. Dat levert een zware belasting op voor de luchtkwaliteit, met name in het havengebied van

IJmuiden. In 2009 heeft de provincie Noord-Holland in samenwerking met het

ministerie van Infrastructuur & Milieu en de Milieudienst IJmond een onderzoek

laten uitvoeren naar de uitstoot van fijn stof. Tata Steel bleek met 88% de grootste

Hoe werkt de doekfilterinstallatie?

lokale vervuiler te zijn. Andere lokale bronnen zijn onder meer industrie en energie, verkeer en scheepvaart.

Vele partijen zetten zich al jaren in voor schonere lucht in de IJmond. Eind 2012 namen de provincie en de IJmondgemeenten het initiatief om gezamenlijk om

tafel te gaan zitten en te praten over de balans tussen leefklimaat en milieu ener­

zijds en ruimte voor economische ontwikkeling anderzijds. Aan deze milieudialoog doen behalve Tata Steel ook de gemeente Amsterdam, het ministerie van I&M,

Rijks­water­staat, de havenbedrijven van IJmuiden en Amsterdam, en de Haven- en

Ondernemersvereniging IJmond mee. Onlangs hebben zij een eerste pakket aan

maatregelen bekendgemaakt dat vervuiling door verkeer en vervoer moet reduceren.

Meer bedrijvigheid mogelijk Een andere geplande maatregel is gericht op het verminderen van fijn stof bij het

lichteren (de overslag van bulkgoederen als erts en kolen). Betrokken bedrijven zijn bereid om te investeren in milieumaatregelen, zoals het toepassen van waternevel­ schermen. In ruil vragen zij toestemming om meer te mogen lichteren. Een mooi voorbeeld van milieuverbetering die leidt tot ruimte voor meer bedrijvigheid.

*) Fijn stof bestaat uit in de lucht zwevende deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer. In Nederland bestaan ze voor meer dan helft uit zand en zeezout. Fijn stof is schadelijk voor de gezondheid bij inademing. Het verergert luchtwegklachten en hart- en vaatziekten. De Europese Unie heeft grenswaarden vastgesteld die op veel plaatsen worden overschreden, vooral langs drukke wegen en in industriegebieden.

Gedeputeerde Tjeerd Talsma (rechts) pakt samen met deelnemers van Milieudienst IJmond het mobiele meetpunt in Wijk aan Zee uit.

5

Provinciefusie verkeert in impasse Als het aan het kabinet Rutte ligt, fuseren de

provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland tot één Noordvleugelprovincie. In de loop van 2013 liep het fusieproces serieuze vertraging op. De aan­

Van dorps en historisch naar internationaal en eigentijds

Noord-Holland viert de eerste Koningsdag

vankelijke ingangsdatum van 18 maart 2015 schoof hierdoor op naar 1 januari 2016.

De provincie Noord-Holland heeft van meet af aan de bereidheid uitgesproken om over de samenvoeging

met het kabinet in gesprek te gaan. Zij het onder een aantal randvoorwaarden. Daarbij hoort ook een

gedachtewisseling over de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de superprovincie.

Omdat een Noordvleugelprovincie in een andere relatie komt te staan tot gemeenten, Rijk en de

Europese Unie, moet je dat terugzien in de inter­ bestuurlijke verhoudingen. Alleen dan kan zo’n

bestuur effectief bijdragen aan het versterken van de

economische motor van Nederland, zo is de gedachte in Haarlem, Utrecht en Lelystad.

Ook Provinciale Staten van Noord-Holland drongen

er in een motie bij Gedeputeerde Staten (GS) op aan, om bij het overleg met het Rijk daarop in te zetten.

GS zijn daarop het gesprek aangegaan in een stuur­

groep die door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is ingesteld. Daarin

zitten de commissarissen, portefeuillehouders en secretarissen van de drie betrokken provincies.

In december 2013 schetst minister Ronald Plasterk

hoe hij de contouren van de Noordvleugelprovincie

ziet. In die beschrijving toont het kabinet volgens de betrokken provincies weinig bereidheid om de

Bezoek van het koningspaar aan de provincie Noord-Holland op vrijdag 14 juni 2013.

heden toe te rusten dat gesproken kan worden van

De allereerste Koningsdag in de geschiedenis wordt dit jaar gevierd in Noord-Holland.

en Noord-Holland zien dan ook weinig reden tot

Op 26 april bezoekt het koningspaar Graft-De Rijp en Amstelveen. Beide gemeenten

nieuwe provincie dusdanig met taken en bevoegd­

een krachtig landsdelig bestuur. Flevoland, Utrecht tevredenheid, al spreken zij waardering uit voor het door de minister ingezette proces. “In het voorstel

organiseren een feest dat past bij hun karakter. De burgemeesters lichten alvast een

ontbreekt naar onze mening een consistente visie op

tipje van de sluier op.

openbaar bestuur en wordt onvoldoende aannemelijk

De voorbereidingen waren vorig jaar al in volle gang

schap krijgt een eigen rol in de feestelijkheden. “Dat

doeltreffender en efficiënter bestuur.

Heeft men in Graft-De Rijp en Amstelveen nu de

als dit kent men in het buitenland niet. Dat is uniek

de positie van de provincie-nieuwe-stijl binnen het

gemaakt dat zo’n provincie leidt tot een slagvaardiger,

Commissaris van de Koning Johan Remkes vindt dat de nieuwe provincie meer taken moet krijgen op terreinen als natuur, vervoer, infrastructuur en

Schiphol. Opschaling van het middenbestuur moet

meer zijn dan het uitgummen van bestaande provincie­ grenzen en het trekken van nieuwe. Het stoort hem dat het kabinet nauwelijks serieus reageert op de

taaksuggesties die de provincies hebben gedaan. Een gemiste kans. “Hetgeen nu voorligt is in onze ogen volstrekt onvoldoende en kan ook niet rekenen op

toen koningin Beatrix haar abdicatie aankondigde. draaiboeken van een jaar geleden weer uit de kast

gehaald? Burgemeester Ria Oosterop van Graft-De

Rijp: “We hebben de extra tijd gebruikt om de route te verbeteren, maar het programma zelf is niet echt veranderd.” In Amstelveen is dat gedeeltelijk wel

gebeurd. Interim burgemeester Fred de Graaf: “We

wilden de overgang naar een nieuw koningschap en

een nieuwe generatie zichtbaar maken. Daarom krijgt de jeugd een nadrukkelijker rol in het programma.”

Dorp als decor en podium

in de wereld.” Scholen, sportverenigingen en cul­

turele verenigingen helpen mee aan het organiseren van activiteiten, waaraan met name veel jongeren

mee­doen. Er komt ook een poppodium, wellicht met een bekende dj.

“We maken er een eigentijds, bruisend en stijlvol

feest van dat in het teken staat van cultuur, sport,

groen en met een internationaal tintje. De Konings­ dag wordt ook het hoogtepunt van de viering 50 jaar Amstelveen.”

draagvlak binnen ons college.”

Graft-De Rijp vormt met haar ruim honderd rijks­

Achter de schermen werken vele tientallen vrij­

Inmiddels zijn de provincies en de minister weer met

daarom niemand verrassen dat het feest in het teken

maandenlang aan de voorbereidingen. Veiligheid,

elkaar in gesprek gegaan. Minister Plasterk liet de Tweede Kamer begin maart weten dat het wets­

voorstel voor advies bij de Raad van State ligt. Hij

verwacht het dit voorjaar bij de Tweede Kamer in te

kunnen dienen. Dan moet ook duidelijk worden wat het overleg over de taken en bevoegdheden van de nieuwe provincie heeft opgeleverd.

Kijk voor meer informatie over het standpunt van Gedeputeerde

monumenten een beschermd dorpsgezicht. Het zal

van de geschiedenis staat. Het wordt een reis in de tijd die teruggaat naar de VOC en de walvisvaarders. “Net

als bij alle publieksevenementen die wij organiseren,

fungeert het dorp zelf als decor en podium. Wij zoeken altijd de combinatie van kunst, cultuur en toerisme,

daar hebben we de afgelopen jaren veel in geïnvesteerd.” Oosterop ziet deze dag als een mooi afscheidscadeau voor Graft-De Rijp, want in 2015 gaat de gemeente samen met Alkmaar.

Staten en Provinciale Staten over de fusie op de website van de provincie: www.noord-holland.nl, bij Actueel > Dossiers >

Eigentijds en stijlvol

Toekomst van de provincie.

In Amstelveen concentreren de feestelijkheden zich in het Stadshart. De grote internationale gemeen­

6

vinden ze prachtig”, weet de Graaf, “want een feest

willigers en ambtenaren in beide gemeenten al

logistiek van hulpdiensten, media, catering en de

grote bezoekers­stromen vragen de nodige afstemming en overleg. De veiligheidsmaatregelen zijn aan­

gescherpt na de noodlottige viering in 2009. De Graaf

was destijds burgemeester van Apeldoorn en heeft zelf ervaren hoe belangrijk dat is: “Het is onze grootste

uitdaging om er een mooi feest van te maken, zonder incidenten, waarbij het publiek zo weinig mogelijk merkt van de veiligheidsmaatregelen.” Nu maar hopen op mooi weer.

Kijk voor actuele informatie over Koningsdag op www.noord-holland.nl/koningsdag

Waddenfonds voegt ecologische en economische waarde toe

Record aantal subsidieaanvragen gehonoreerd Sinds Noord-Holland, Friesland en

Sinds 2012 door het Waddenfonds gehonoreerde projecten in Noord-Holland

Groningen in 2012 het Waddenfonds overnamen van het Rijk, kan het hele jaar door subsidie worden aangevraagd, zowel voor natuur­ bescherming en -behoud als voor projecten op het gebied van duur­

1

zame economische ontwikkeling.

18

Dat leidde in 2013 tot een record­ aantal van 45 gehonoreerde

3

8

aanvragen.

11 12 13 16

Het Waddenfonds is opgericht om een

watergebruik in een verziltende omgeving

5

18 Herinrichting polder De Bemes op Texel 19 Aankoop en inrichting oevers Lage Oude Veer 20 Zeegras: herstel biobouwer van de Waddenzee

duurzame en kwalitatieve impuls te

geven aan de ecologie en de economie

7

van het Waddengebied.

1 Prins Hendrikdijk Texel 2 Automooringproject veerboten 3 Project Veilig en verlicht Texel 4 Project Ambassadeurs van Waddenzee Werelderfgoed 5 Wadden Waterspeelplaats Texel 6 Project Rust voor vogels, ruimte voor mensen 7 Project Loodsen door het Landschap 8 Project Elektrische deelauto’s op de Waddeneilanden 9 Pilot spuistroom en testfaciliteit (Tidal Testing Centre) 10 Project Willemsoord, de Poort naar de Wadden 11 Texel Energie - Oogst de zon 12 Project Torrgas 13 Nieuw Buitenheim en Oude Sluishoek 14 Nieuw Bouwlust, een erf met perspectief 15 Duurzaam groen in de glastuinbouw 16 Melk, de witte motor voor Texel 17 Spaarwater: rendabel en duurzaam agrarisch

Een aantal voorbeelden van gehono­ reerde projecten zijn:

Prins Hendrikdijk Texel (1)

6

Dit project van het Hoogheemraadschap

2

4

10

Hollands Noorderkwartier vormt een alternatief voor traditionele dijk­

9

versterking. In plaats van binnendijks

de dijkvoet te verbreden, komt buiten­

dijks een geleidelijke overgang van land

20

naar water tot stand, door de aanleg van duinen, een strandwal, en een lang­

gerekt (broed-)eiland. Tussen het zand­

17

lichaam en de strandwal zal nieuwe

19 14

natuur ontstaan, een kwelder met

pioniervegetatie. De natuurlijke mossel­

banken worden hersteld en de strandwal vormt straks samen met het eiland een vluchtplaats voor wadvogels.

Rust voor vogels, ruimte voor mensen (6) Dit is een waddenbreed project.

Mil­joenen trekvogels zijn afhankelijk

van het Waddengebied als tussenstop

15

tussen hun broedgebieden in het noorden en hun overwinterings­ gebieden in het zuiden.

Vogelbescherming Nederland gaat

samen met natuur- en landschaps­

stroomsnelheid van het water,

zorg­project voor 50-plussers.

Dit is het eerste landbouwproject dat

heden voor broedende, rustende en

voudig bereikbare net­aansluiting. Dit

energieneutraal gemaakt met zonne­

gebied langs de Waddenzee is erg

organisaties de natuurlijke omstandig­

en de beschikbaarheid van een een­

foeragerende vogels in het Wadden­

project heeft tot doel twee kokers in te

zij vogelwachtposten op voor wad­

als testlocaties voor getij-, spui- en vrije

gebied verbeteren. Tegelijkertijd zetten recreanten en organiseren zij voor hen persoonlijke begeleiding. Door vogel­ liefhebbers op deze manier te facili­

teren en hen te verleiden andere paden in te slaan, ontstaat meer rust voor de vogels.

Pilot spuistroom en testfaciliteit Tidal Testing Centre (9) Wereldwijd groeit de belangstelling voor

richten in het spui­complex Den Oever stroomturbines. Ook wordt een pilot

uitgevoerd met drie T100-turbines. De

turbines voor het opwekken van energie uit getijstromen zijn te ver­gelijken met windmolens, maar dan onder water. Het grote voor­deel hiervan is dat

stromingen en getijden, in tegenstelling tot wind, voorspelbaar zijn. Dit project sluit aan bij de Ambitie Agenda

Afsluitdijk, waarin verduur­zaming van

De gebouwen op het erf worden

panelen en aard­warmte. Recent

ontwikkeld ‘damp open’ isolatie­

materiaal zorgt voor een gezond (lees:

niet te vochtig) leefklimaat. Dit project combineert op een unieke manier

behoud van agrarisch cultureel erfgoed met duurzaam, gezond en leeftijd­

gericht bouwen en het leefbaar houden van het platteland. Het laat zien dat

waardevolle erven en boerderijen een

nieuwe functie kunnen krijgen. Deze ontwikkeling draagt bij aan een aan­

trekkelijk waddenlandschap en onder­

energiewinning uit getijstromen.

de dijk centraal staat.

test­locaties voor systemen die deze

Nieuw Bouwlust Anna Paulowna (14)

sluizen van de Afsluitdijk zijn hiervoor

lier initiatief van de bewoners van een

Het project Spaarwater draait om ren­

deze om tot een kleinschalig woon-

gebruik in een verziltende omgeving.

Daar­mee neemt ook de behoefte toe aan

steunt daarmee toerisme en lokale werkgelegenheid.

energie kunnen opwekken. De spui­

Bij dit project gaat het om een particu­

Spaarwater (17)

zeer geschikt, vanwege de goede

traditionele stolpboerderij. Zij bouwen

dabel en duurzaam agrarisch water­

bereikbaarheid, de voorspelbare en hoge

een bijdrage krijgt uit het fonds. Het geschikt voor landbouw, die een

belangrijke bijdrage levert aan de economie in het gebied. Door de

stijging van de zeespiegel neemt de kans op verzilting van landbouw­

gewassen in het waddengebied toe. Op drie akkerbouw­bedrijven uit respectievelijk Noord-Holland

(Breezand), Friesland (Pieters­bierum) en Groningen (Borgsweer) worden

nieuwe methoden onderzocht om die verzilting tegen te gaan. Spaar­water

gaat om zelfvoorzienende zoet­water­

berging op perceelniveau. Dat gebeurt met onder meer ondergrondse zoet­

water-opslag, systeemgerichte drainage en infiltratie van zoet water in de bodem.

7

‘Zwemwateralg’ krijgt de blues Liefhebbers van zwemmen in de natuur kunnen vanaf 1 mei weer terecht op zwem­water.nl. Daar zie je waar het zwemmen veilig is, op welke locaties er douches en andere voorzieningen zijn en waar het ook met kinderen goed toeven is. Noord-Holland telt 145 officiële buitenzwemplekken. In opdracht van de provincie

wordt het water in het zwemseizoen regelmatig op kwaliteit gecontroleerd. Tijdens de Zwemwaterdag 2014, op 13 maart jl., introduceerde gedeputeerde Joke Geldhof

‘Beating the Blues’. Deze internettoepassing is mede door de provincie ontwikkeld

als wapen in de strijd tegen blauwalg, de plaaggeest die het zwemplezier na een paar warme zomerdagen op rij kan komen vergallen. ‘Beating the Blues’ is een kennis­ databank die houders van zwemlocaties onder meer een stappenplan biedt om blauwalgenbloei te lijf te gaan.

‘Beating the Blues’ is beschikbaar op beatingtheblues.stowa.nl

Hard werken aan transitie jeugdzorg “Deze avond heeft mij duidelijk gemaakt dat de jeugdzorg in goede handen is bij de gemeenten.” Met deze woorden sloot gedeputeerde Elvira Sweet half januari de bestuurlijke conferentie over de transitie van de jeugdzorg af. Gemeenten en regio’s nemen op 1 januari

Geen sinecure

jeugdzorg over van de provincie en het

Jeugd, onder leiding van Leonard Geluk,

Rijk. Gedeputeerde Sweet: “Er wordt

gaf in haar rapportage van begin maart

aldus Sweet. “De gemeenteraads­

over de continuïteit van zorg. De meeste gemeenten gaan, in elk geval voorlopig, verder met de huidige zorgaanbieders.

Ook is in alle regio’s overeenstemming bereikt over de taken van Bureau

Jeugdzorg. Dat is positief en geeft

vertrouwen. Tegelijkertijd moet er nog veel worden uitgewerkt. Gemeenten

moeten nu op korte termijn onderling

afspraken maken over samenwerking en risicospreiding.”

Alle foto’s © provincie Noord-Holland, tenzij anders vermeld. Redactie Tim Duyff (eindredactie), Ebru Eryigit, Raymond Fillet, Kees Groenenboom, Martine Hartog en John Stroetenga (eindredactie) Tekstbijdragen Maaike Brouwer (Funcke communications & design), Martine Hartog en

een keer mis kan gaan.”

“De verantwoordelijkheid voor de

zorgaanbieders over jeugdzorg in 2015 en

Holland en verschijnt éénmaal per kwartaal.

maar accepteer het risico dat het toch

De Transitiecommissie Stelselherziening

gesprekken tussen gemeenten en

N-H is een uitgave van de provincie Noord-

incidenten zo klein mogelijk te maken,

2015 de verantwoordelijkheid voor de

hard gewerkt. In alle regio’s zijn er

COLOFON

advies: “Doe er alles aan om de kans op

aan dat het hard nodig is dat gemeenten zich richten op besluitvorming over wat

er in 2015 minimaal nodig is. Geluk was in 2006 als wethouder in de Stadsregio Rotterdam verantwoordelijk voor de

decentrale jeugdzorg en heeft aan den

lijve ervaren wat dat kan betekenen. Hij maakte tijdens zijn bestuursperiode

twee gezinsdrama’s mee. En hoewel de inspectierapporten in beide gevallen

wezen op een gebrek aan samenwerking, informatiedeling en afstemming, is

zijn conclusie dat je dergelijke drama’s nooit helemaal kunt voorkomen. Zijn

jeugd­zorg is bepaald geen sinecure”, verkiezingen komen in dit opzicht op

een lastig moment. Nieuwe raadsleden

en wethouders moeten goed en volledig

worden geïnformeerd over dit complexe dossier. De jeugdzorginstellingen zien hier voor zichzelf een informerende

taak en hebben hun hulp aangeboden, maar ik adviseer gemeenten ook

nadrukkelijk om een beroep te (blijven) doen op de kennis en ervaring van de

provincie. Wij ondersteunen hen graag

en gaan de komende maanden door met kennisoverdracht en het faciliteren van experimenten.”

Karavaanfestival in teken van maakbaarheid Reizend festival Karavaan brengt al jaren avontuurlijk theater op bijzondere plekken in Noord-Holland. Van donderdag 8 mei tot en met

John Stroetenga

maandag 9 juni doet Karavaan

Productiebegeleiding Funcke

Petten, Zandvoort, Hoorn, Bergen,

communications & design Druk MediaProductie provincie Noord-Holland

de Wieringermeer en Heiloo aan.

Secretariaat

Dit jaar staat maakbaarheid als over­

Provincie Noord-Holland, t.a.v. Redactie N-H, Postbus 3007, 2001 DA Haarlem www.noord-holland.nl [email protected]

koepelend thema centraal in het festival­ programma. Op de zes locaties belicht Karavaan de maakbaarheid van het

landschap, de samenleving en de mens. Met avontuurlijke voorstellingen vertelt

Abonnementen N-H wordt kosteloos toegezonden aan relaties van de provincie Noord-Holland

Karavaan de verhalen die schuil­gaan

achter die plek. Zo worden maat­schappe­ lijke veranderingen voelbaar en komt de geschiedenis aan de oppervlakte.

Oplage

Kijk voor meer informatie over locaties, data en

4600 exemplaren

tijden op www.karavaan.nl