brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 1
Mik
Solliciteren: iedereen kan het
Bijblijfwerking
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 2
Inhoud HOOFDSTUK 1 ZOEK EEN JOB DIE IN JE KRAAM PAST ZELFONDERZOEK
Zelfonderzoek Je opleiding en ervaring Je vrijetijdsbesteding Jij en je toekomstige job Test en ken jezelf Je staat er niet alleen voor HOOFDSTUK 2 HET JACHTTERREIN VAN DE JOBJAGER WAAR VIND JE WERK?
Je vrienden De lokale werkwinkel De VDAB of ACTIRIS De WIS-computer De personeelsadvertenties Het internet Je school Radio & tv Job-infobeurzen Selectiebureaus Interimkantoren Werken in het buitenland HOOFDSTUK 3 AMBIANCE VOOR JONG EN OUD MISVERSTANDEN
Extra tips voor jongeren Extra tips voor ouderen
2
HOOFDSTUK 4 LAAT ZIEN HOE STERK JE BENT SOLLICITEREN
Schriftelijk solliciteren Het geheim van een goede CV Het sollicitatieformulier De begeleidende brief Telefonisch solliciteren Je persoonlijk aanbieden Solliciteren op het internet Solliciteren via e-mail Spontaan solliciteren
HOOFDSTUK 5 STUUR HET GESPREK IN DE GOEIE RICHTING HET SOLLICITATIEGESPREK
4 6 8 9 9 10 10
12 14 14 14 14 15 16 16 16
De voorbereiding Verloop van een sollicitatiegesprek Lichaamstaal: je lichaam zegt meer dan je mond Negatieve signalen Vragen en mogelijke antwoorden die aan bod kunnen komen Soorten testen HOOFDSTUK 6 DE VOLHOUDER WINT! SOLLICITATIES OPVOLGEN
Wachten op een antwoord? Spijtig; niet gelukt... en nu toch verder Proficiat! Je hebt de job HOOFDSTUK 7 SLA NIEUWE WEGEN NAAR WERK IN EEN OPLEIDING VOLGEN
Een opleiding volgen Je bent werkzoekende en volgt een opleiding. Wist je dan dat ... Je bent werknemer en volgt een opleiding. Wist je dan dat ...
42 44 44 46 47 49 52
54 56 56 57
58 60 61 61
16
17
HOOFDSTUK 8 MAAK DE KLIK NAAR WERK NUTTIGE LINKEN
62
18
HOOFDSTUK 9 ZORG DAT JE AAN HET LANGSTE EIND TREKT! WIE KAN JE HELPEN?
68
17 17
20 21
24 26 26 32 32 38 39 40 40 41
De ACV-bijblijfconsulenten: wie zijn ze, waar vind je ze, wat doen ze? De ACV Arbeidsmarktwerkers ACV: in de vakbond sta je nooit alleen HOOFDSTUK 10 LAAT JE NIETS WIJSMAKEN KEN JE RECHTEN ALS WERKZOEKENDE
70 72 74
76
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 3
Je geraakt er! Geluk speelt bij alles een rol, dus ook bij het solliciteren. De meeste troeven heb je echter zélf in de hand. Solliciteren is een job. En hoe langer je die job uitoefent, hoe beter je erin wordt. ‘Iedereen kan het’. Jij dus ook! Het is een kwestie van consequent het pad te volgen en vol te houden. Dat kan je door de vele praktische tips in deze brochure als leidraad te nemen. Je staat er in elk geval niet alleen voor. Heb je vragen, problemen of wat dan ook, dan kan je altijd terecht bij het ACV, vraag naar de ACV-bijblijfconsulenten. Zij helpen je graag verder.
3 Veel succes!
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 4
» Zelfonderzoek
0 1 4
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 5
Zoek een job
die in je kraam past
Zelfonderzoek
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 6
» Zelfonderzoek
Een leuke job begint bij jezelf
Ga na bij je vrienden of je zelfbeeld klopt.
Wie ben je, wat wil je, wat drijft je? Nee, dit is geen reportage van Jambers. Het is nóg boeiender. Het eerste hoofdstuk gaat namelijk over jezelf. Eigenlijk gaat heel deze brochure over jezelf. Solliciteren is nu eenmaal jouw ding, net als de job die je zult vinden. Zorg dus in de eerste plaats dat je weet wat je wil. Welke jobs zou je graag doen? Sta stil bij je mogelijkheden, je persoonlijkheid en de toekomst die je voor ogen hebt. Dat heet een zelfbeeld vormen. Als je met een duidelijk beeld van jezelf aan het solliciteren slaat, win je twee keer: je komt sterker en beter gemotiveerd over bij de werkgevers en je maakt meer kans om uit te komen bij een job die je écht bevalt.
Werk je graag samen met anderen? o liever samen o liever alleen Je werkt het liefst met … o mensen o dingen o informatie Ga nu eens na welke eigenschappen op jou van toepassing zijn. o handig o vlug
ACTIE
o stipt
Maak een top 5 van je sterkste en een top 3 van je zwakste eigenschappen en zoek telkens een voorbeeld.
o gezond
o goede werkmethode
o nauwkeurig
o werk veilig
TOP 5 sterktes
o zenuwachtig
Voorbeeld
o pas me snel aan
1 ……………………………………………………………
o goede omgang met collega’s
2 ……………………………………………………………
o goede omgang met baas
o werk zelfstandig
3 ……………………………………………………………
o goed concentreren
o eerlijk
o werklust
o flexibel
o koppig
o beleefd
o neem initiatief
o hou van afwisseling
4 ……………………………………………………………
6
o interesse voor techniek en automatisering
5 …………………………………………………………… TOP 3 zwaktes
o neem verantwoordelijkheid
Voorbeeld
1 …………………………………………………………… 2 …………………………………………………………… 3 ……………………………………………………………
Door met deze vragen (en de antwoorden!) bezig te zijn ontdek je dingen over jezelf waar je vroeger nooit bij hebt stilgestaan. Besef echter dat een werkgever naar al deze eigenschappen zit te vissen vóór hij iemand aanwerft. Door je vijvertje op orde te hebben, maak je het hem gemakkelijker om jou aan de haak te slaan.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 7
Ik vind mezelf … Hier vind je een hele reeks eigenschappen die je kan gebruiken in je sollicitatiebrief, curriculum vitae (CV) of sollicitatiegesprek. Krijg je de vraag om een negatieve eigenschap te noemen, probeer die dan positief om te buigen. Zeg bijvoorbeeld: ‘ik wil te veel weten’ in plaats van ‘ik steek mijn neus in andermans zaken’ of ‘ik ben te stipt’ in plaats van ‘ik ben niet flexibel’.
Aandachtig Aangenaam Actief Alert Ambitieus Attent Begrijpend Bekwaam Beschikbaar Besluitvaardig Betrouwbaar Bezorgd Concreet Contactvaardig Correct Creatief Denker Diplomatisch Discreet Doelgericht Doener Doorzetter Durver Dynamisch Eerlijk
Energiek Enthousiast Ernstig Evenwichtig Flexibel Gedisciplineerd Geduldig Gemotiveerd Gevoelig Gewetensvol Goede collega Grappig Gul Handig Harde werker Hartelijk Helder IJverig Impulsief Intelligent Intuïtief Kalm Krachtdadig Kritisch Leergierig
Leiderstype Levendig Logisch denker Loyaal Meertalig Mensenkenner Methodisch Nauwkeurig Nieuwsgierig Onafhankelijk Onderhandelaar Ondernemend Openhartig Opmerkzaam Oprecht Optimistisch Ordelijk Organisator Overtuigend Perfectionist Planmatig Plantrekker Plichtsbewust Polyvalent Populair Praktisch Punctueel Rationeel Realist Rechtuit Rechtvaardig Redelijk Resultaatgericht Rustig Serieus
Snel van begrip Sociaal voelend Soepel Spitsvondig Spontaan Stabiel Standvastig Sterk Stijlvol Stipt Sympathiek Taalvaardig Tactvol Teamgericht Temperamentvol Tolerant Trouw Vastbesloten Verantwoordelijk Verdraagzaam Verkoper Verstandig Verzorgd Vlijtig Vooruitziend Vriendelijk Vrolijk Werker Wilskrachtig Zakelijk Zelfstandig Zelfzeker Zin voor humor Zin voor initiatief Zorgvuldig
7
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 8
» Zelfonderzoek
Neem je opleiding en ervaring in het vizier
Welke andere opleidingen heb je nog gevolgd?
Ook de opleiding die je volgde en de ervaring die je hebt opgedaan geven je een duidelijke richting aan voor het zoeken naar werk. Een job die aansluit bij je opleiding heeft zo z’n voordelen en je beroepservaring is zijn gewicht in goud waard. Vul de antwoorden op de onderstaande vragen nu in. Op die manier ben je er daadwerkelijk mee bezig en ben je goed voorbereid als je straks een curriculum vitae schrijft of in een sollicitatiegesprek zit.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Ervaring Welk soort jobs heb je reeds gedaan? ……………………………………………………………… ………………………………………………………………
ACTIE
Opleiding
8
Wat moest je daar precies doen? ………………………………………………………………
Welke opleiding heb je gevolgd?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Wat is je plezantste werkervaring?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Wat waren je beste vakken?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Welke je minst goede?
Wat waren je minder goede vakken?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Welke vakken interesseerden je het meest? Waarom?
Wat sprak je aan in je vorige job?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Welke vakken interesseerden je het minst? Waarom?
Waaraan had je een hekel in je vorige job?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 9
Nog meer troeven? Werp een blik op je vrijetijdsbesteding !
Waarvoor spreken mensen je in je vrije tijd aan?
Wat als je nu eens van je hobby je beroep kon maken? Je vrijetijdsbesteding en interesses kunnen je naar een totaal nieuwe job leiden! Een beetje realisme is hier natuurlijk belangrijk. De stap van iemand die héél graag (en goed) kookt naar het beroep van hulpkok, bijvoorbeeld, is niet zo groot. Speel je in een toneelgezelschap de planken van het podium? Daaruit blijkt dat je sociaal bent en goed in team kunt werken. Denk je dat je als schoolverlater geen ervaring kan voorleggen? Vergeet dan je hobby’s niet! Indien relevant, zeggen die meer over je dan je denkt.
………………………………………………………………
ACTIE
………………………………………………………………
Jij en je toekomstige job Wat wil je nu eigenlijk zelf? Het is goed bij jezelf na te gaan welke job je echt graag zou willen. Denk niet te vlug ‘werk is werk’. Precies omdat dit zo belangrijk is, bestaan er oriëntatiecursussen. Jij en je nieuwe job. Hoe beter dat huwelijk, hoe gelukkiger je wordt!
ACTIE
Welke hobby’s heb of had je? ………………………………………………………………
Wat vind je voor jezelf belangrijk in je job? WAARDEN
JA
NEE
……………………………………………………………… Wat moet je kennen en kunnen om deze hobby’s uit te oefenen?
Creativiteit Zelfstandig werken Hoog loon
……………………………………………………………… ……………………………………………………………… Ben of was je lid van een (jeugd)vereniging en wat deed je daar?
Afwisseling in werk Vast werk Dicht bij huis Goede collega’s Veel reizen
………………………………………………………………
Flexibele uren
………………………………………………………………
Werken in groep Leiding geven
Ken je beroepen waarvoor je deze kennis en vaardigheden moet hebben?
Handenarbeid Bandwerk
…………………………………………………… ……………………………………………………
Waardering krijgen
9
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 10
» Zelfonderzoek
Test en ken jezelf Wil je jezelf testen? Goed idee! Ideaal voor wie uitdagingen zoekt, een nieuw soort job bijvoorbeeld. Leer jezelf beter kennen en ontdek welke jobs het best bij je passen. Test jezelf op het internet of doe het bij de ACV-bijblijfconsulent.
Wat heb je over voor je werk? WAARDEN
JA
NEE
Avondwerk Ongezond werk
Internet - Surf naar www.vdab.be. Onder de rubriek “test jezelf” kies je uit meer dan 70 testen: sollicitatie, beroepskeuze, informatica, talen, carrière, human resources, … Klik en test jezelf.
Weekendwerk
ACV-bijblijfconsulent – Maak een afspraak met de ACVbijblijfconsulent en vraag om een interessetest af te leggen. Het eerste deel van deze test brengt je persoonlijkheid in kaart, het tweede deel meet je belangstelling voor bepaalde werkterreinen.
Ploegensysteem
Gevaarlijk werk Onregelmatige uren Eentonig werk Staand werk Nachtwerk Zittend werk Deeltijds werk Zwaar werk Voltijds werk Precies werk Lawaai Bandwerk Vuil werk Moeilijke baas
10
Je staat er niet alleen voor Hoe meer mensen weten dat je op zoek bent naar een job, hoe beter. Je ouders, vrienden en vriendinnen, cafékennissen, leraars van vroeger … in iedereen die je kent schuilt een wegwijzer naar werk. Ga maar eens na en noteer voor jezelf op wie je misschien een beroep kunt doen en waarvoor. Nog één invullijstje … en dan gaan we écht naar werk zoeken.
Page 11
Wie kan je helpen in je speurtocht naar werk en waarmee?
Brief/cv
Vacatures
ACTIE
Motivatie, steun, begrip…
11:30
Interview/ gesprek
21-12-2011
Mijn sterktes en zwaktes
brochure 2011bok
Vader / moeder Broers / zussen Partner Ouders partner Grootouders Familie: neven, nichten, ooms, tantes, … Vrienden / vriendinnen Vrienden van uw partner Ex-collega’s Ex-studiegenoten Ex-werkgevers Werkgevers bij wie je stage volgde Buren Huisarts Mensen die dezelfde hobby hebben Mensen die je in het café tegenkomt Mensen van de vereniging / buurthuis Mensen waarmee je aan sport doet of naar wedstrijden gaat Mensen waarmee je uitgaat Sporttrainers Vakbond Vroegere school, leraren Andere:
11 Proficiat! Je hebt nu een klare kijk op jezelf. Je hebt stilgestaan bij je persoonlijkheid, je goeie en slechte eigenschappen, je opleiding, je ervaring en je vrijetijdsbesteding. Je hebt nagedacht over je troeven en hoe je die in een job te gelde kan maken. Je weet nu wat je voor jezelf in een job belangrijk vindt en hoeveel je
daarvoor eventueel wenst op te offeren. Bovendien weet je wie je misschien kan helpen. Kortom: je bent gewapend om te solliciteren naar een job die je graag zal doen. Je spreekt en solliciteert nu met meer overtuiging en de werkgever zal dit vlug merken.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 12
» Waar vind je werk?
0 2 12
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 13
Het jacht -
Waar vind je werk?
terrein van de jobjager
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 14
» Waar vind je werk?
Je hebt voor jezelf uit gemaakt wie je bent en wat je wil. Je bent klaar om in de aanval te gaan, maar waar zijn ze nu, die jobs? Overal! Achter fabriekspoorten en glazen gevels. In bouwputten en mobiele werkplaatsen. Op industrieterreinen, in winkels, onder de grond, boven de grond, … Allemaal goed en wel, maar hoe geraak je aan dat werk? Er zijn heel veel wegen die daarnaartoe leiden. Dit hoofdstuk gidst je naar je doel.
Van je vrienden moet je ’t hebben Begin dicht bij huis: zeg tegen je familie, kennissen en vrienden dat je werk zoekt en wàt je zoekt. Hoe meer mensen met jou uitkijken hoe groter je kans op succes! Het laatste lijstje in hoofdstuk 1 heb je niet voor niets ingevuld. Je kan natuurlijk ook rechtstreeks vragen of ze op de hoogte zijn van vacante jobs, uitbreiding van bedrijven enzovoort. Laat hen eventueel een sollicitatieformulier meebrengen. Tegenwoordig noemt men dit ‘netwerken’ en het is bewezen: zo’n netwerk werkt erg doeltreffend om jobs te vangen.
De lokale werkwinkel heeft werk aan de winkel
14
De lokale werkwinkel (LWW) is dé startplaats voor je zoektocht naar werk en beroepsopleidingen. Spreek de medewerkers zelf aan met gerichte, duidelijke vragen. Je kan ook vragen om een ‘trajectbegeleiding’ te volgen. Dit wil zeggen dat een consulent van de lokale werkwinkel je van dichterbij begeleidt in je zoektocht naar werk. Je kan dit zelf vragen. Het is een kleine moeite die je een grote voorsprong zal geven.
De VDAB of ACTIRIS De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) of de Brusselse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (ACTIRIS) is de dienst bij uitstek om werkaanbiedingen uit je streek te vinden. Neem regelmatig een kijkje op de site www.VDAB.be of www. actiris.be of loop af en toe eens binnen om je te informeren.
!!!
Wil je "volle bak" naar een job zoeken? Sluit je dan aan bij de Jobclub van de VDAB. In de Jobclub krijgen werkzoekenden gratis sollicitatietraining. Je leert er hoe je het best een overtuigende sollicitatiebrief schrijft en hoe je een zelfverzekerd sollicitatiegesprek voert. Bovendien vind je alles wat je nodig hebt om te solliciteren: van pc’s tot kranten en postzegels! Geïnteresseerd?
De WIS-computer helpt je wis en waarachtig WIS staat voor het Werk-Informatie-Systeem. Je bent vast al eens op zo’n computerkast gestoten. Ze staan bijna altijd op plaatsen waar iedereen erbij kan, zoals de bibliotheek, de lokale werkwinkel en het gemeentehuis. Op deze eenvoudig te bedienen computer, waarop je je zonder toestemming te vragen naar hartelust mag uitleven, kan je vacatures bekijken uit je eigen regio, heel het binnenland of zelfs het buitenland. Raadpleeg de folder die in de lokale werkwinkel voor je klaar ligt.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 15
Kranten: pluis de personeelsadvertenties uit De vacaturebijlagen van de kranten staan boordevol aanbiedingen, zeker aan de weekendeditie heb je een dikke kluif. Vergeet ook de gespecialiseerde tijdschriften niet, de streekkranten, week- en reclamebladen. Hou er wel rekening mee dat alle vacatures in de krant acuut zijn: ze moeten zo vlug mogelijk ingevuld geraken. Snel zijn is dus de boodschap. Maak een selectie van interessante vacatures en zet je onmiddellijk aan het werk.
Zo haal je de max uit een personeelsadvertentie. Neem de advertenties die je interesseren grondig door. De formulering van een tekst verschaft je bijkomende informatie: om welke functie het precies gaat, welk soort bedrijf het is, welke mensen men zoekt enzovoort.
Extra info? Staat er iets niet in de advertentie, tracht je dan langs andere wegen te informeren: telefonisch, de website van het bedrijf, via kennissen, …. Rare titels? Laat je niet meteen afschrikken door de functiebenamingen in een vacature. Als men een secretaresse vraagt, dan kan dat een receptioniste, een typiste, een gewone bediende, een boekhoudster, ... zijn. Laat je niet overdonderen door de mooie titels die men soms op een job plakt: met ‘een operator’ zou men wel eens een arbeider kunnen bedoelen.
Diploma’s? Interpreteer de diplomavereisten niet te strikt. Een flinke dosis ervaring kan het ontbreken van een diploma dikwijls compenseren. Kan je
daarbij ook nog bewijzen dat je de mogelijkheden en de wil hebt om door te groeien dan zit je meestal goed. Bij overheidsinstellingen en voor specifieke functies is dan vaak weer wél een specifiek diploma vereist.
M/V? Een firma is wettelijk verplicht om alle vacatures zowel voor mannen als voor vrouwen open te stellen. Daarom zetten de adverteerders die befaamde M/V in hun advertenties. Het betekent dat zowel mannen (M) als vrouwen (V) voor de job in aanmerking komen. En toch willen sommige bedrijven voor bepaalde functies enkel een man, of een vrouw. Of je met jouw geslacht goed zit, kan je meestal afleiden uit de advertentie. Talenkennis? Dat blijft een belangrijke troef in het bedrijfsleven. De rangorde waarin de gevraagde talen staan, zegt iets over het belang ervan. Als Frans als eerste taal staat vermeld, mag je er donder op zeggen dat je Frans goed moet zijn. Is het gewenste niveau niet duidelijk aangegeven, dan kun je dit telefonisch navragen.
Anonieme advertentie? Let hiermee op, want deze zijn niet altijd te vertrouwen. Het kan natuurlijk wel dat het bedrijf een goede reden heeft om zich niet kenbaar te maken, bijvoorbeeld als men een vervanger zoekt zonder het eigen personeel te verontrusten, of als men niet wil dat de concurrentie op de hoogte geraakt.
!!!
Wees op je hoede als een advertentie grote fortuinen belooft, geen duidelijke taak- of jobomschrijving geeft, als er slechts een postbus vermeld wordt of als je gevraagd wordt om postzegels op te sturen of te betalen voor brochures of infosessies.
15
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 16
» Waar vind je werk?
16
Op het internet surfen naar werk
Terug naar school
Het internet is een enorme bron van informatie. Maar precies om dat het zo uitgebreid is, kan het veel tijd vergen om iets te vinden. Daarom is goed om een aantal basiswebsites in je achterhoofd te hebben. In hoofdstuk 8 zetten we heel wat nuttige linken op een rij die je kunnen helpen in je zoektocht naar de gepaste job, begeleiding of opleiding. Tip! Surfen is goed, maar niet zaligmakend. Gebruik gerust het internet en zijn talrijke jobsites, maar gok ondertussen ook op andere paarden. Zo heb je veel meer kans om snel te winnen. Tip! Je kan het internet overigens ook gebruiken om informatie op te zoeken over bedrijven waar je wil solliciteren. En vergeet niet dat grote bedrijven, OCMW’s en gemeenten hun vacatures bijna steeds op hun website plaatsen. Verderop in dit boek stuit je op nog meer internettips Bovendien zetten we in hoofdstuk 8 vanaf p 62 heel wat nuttige linken op een rij die je kunnen helpen in je zoektocht naar de gepaste job, begeleiding of opleiding.
Keer eens terug naar de schoolbanken: heel wat scholen geven aan hun oud-leerlingen interessante vacatures door.
Radio & tv zetten jobs op hun programma Luister naar de werkaanbiedingen op de radio en bekijk regelmatig de vacatures op VRT-Teletekst. Zap ook eens naar de regionale zender in je streek.
Job - infobeurzen om op rond te neuzen ’t Is net een markt, maar dan met kraampjes waarin werkgevers hun jobs staan aan te prijzen. Je kan er op een ongedwongen manier praten met de personeelschefs. Zo’n job-infobeurs stelt je in staat om op een korte tijd vele nieuwe organisaties te leren kennen, contacten te leggen en informatie te verzamelen. Neem best je cv mee en zorg dat je voorbereid bent.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 17
Selectiebureaus: ben jij de gezochte kandidaat? Vaak schakelen werkgevers een selectiebureau in om hun vacatures in te vullen. Deze rekruteren en selecteren dan de meest geschikte kandidaten. Het is dus geen slecht idee om hier spontaan te solliciteren. Heb je interesse in een overheidsjob, dan kan je terecht bij Selor of Jobpunt. Selor is het selectiebureau van de federale overheid. Jobpunt voert de selecties uit voor de Vlaamse overheid. Beide selectiebureaus organiseren regelmatig examens die toegang geven tot een betrekking bij de overheid. Deze vacatures worden bekendgemaakt via de VDAB, kranten en het internet. Slagen voor het examen betekent echter niet dat je de job hebt. Per vacature wordt nog eens een selectieprocedure georganiseerd. Mogelijk heb je recht op een tussenkomst voor je treinticket. SELOR: Bisschoffsheimlaan 15, 1000 Brussel, tel: 0800 505 54 - www.selor.be
slag en doe je ervaring op. Bovendien gebeurt het regelmatig dat werkgevers na verloop van tijd aan hun tijdelijke krachten een vaste job aanbieden. Er zijn interimkantoren in je buurt. Sla er de Gouden Gids maar eens op na. Een overzicht van interimkantoren vind je op www.federgon.be. Als je in een interimkantoor bent ingeschreven, laat je best regelmatig van je horen of spring gewoon eens binnen. Zo geraak je sneller aan werk. Voor je rechten en plichten als uitzendkracht kan je terecht bij het ACV dienstencentrum, daar vind je ook een folder over dat onderwerp.
Of wil je werken in het buitenland? Wend je dan tot EURES. Dit is een speciale dienst van de VDAB die zich toelegt op jobs in het buitenland. Probeer maar: tik ‘eures’ in bij de trefwoorden in de werkzoekpagina van de VDAB-website, en je krijgt alle buitenlandse vacatures te zien. Of bezoek het VDABkantoor in je buurt.
Jobpunt: technologielaan 11, 3001 Heverlee, tel. 016 38 10 00 - www.jobpunt.be
Het interimkantoor zendt zijn krachten uit Interimkantoren brengen de vraag naar en het aanbod van werk samen. Dat is hún job. Misschien vind jij daar wel jóuw job. Het is een ideale plaats om spontaan te solliciteren. Neem je CV mee en bereid je voor op een gesprek met de uitzendconsulent. Krijgt het kantoor waar jij je hebt ingeschreven een vraag naar iemand met jouw capaciteiten, dan word je uitgenodigd. Vaak gaat het om tijdelijke jobs, maar zo ben je wel aan de
17
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 18
» Misverstanden
0 3 18
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 19
Ambiance
voor jong en oud !
Misverstanden
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 20
» Misverstanden
Het jongeren-misverstand: zonder ervaring geen job Hola! Gebrek aan ervaring mag een struikelblok zijn, onoverkomelijk is het niet. Kijk om je heen: iedereen die werkt is ooit een groentje geweest. Ervaring betekent niet alleen ‘jobervaring’. Heb je vroeger vakantiejobs gehad of iets in een vereniging verricht? Misschien heb je vrijwilligerswerk gedaan of schreef je voor de schoolkrant? Zat je in het bestuur van een studentenclub? Heb je geholpen in het atelier van je vader of van vrienden? Hoe zit het met je hobby’s of sporten? Doe je aan kunst en cultuur? Als je even nadenkt, diep je heel wat relevante ‘werk’-ervaring op. En uiteraard is het belangrijk dat je bij het solliciteren hierover rept. Het geeft je net dat beetje voorsprong dat het verschil kan maken.
20
Bronnen van ervaring: jeugdbewegingen, sportclubs, studies, hobby’s, vakantiejobs, de zaak van je ouders, stages, vrijwilligerswerk, school- en vakprojecten, (sociaal/politieke) jongerenwerking, eindwerk, scriptie of thesis, redactie schoolkrant, … Troeven uit je vrijetijdsleven: engagement, creativiteit, doorzettingsvermogen, fysieke en mentale gezondheid, organisatietalent, sociale of financiële verantwoordelijkheid die je draagt, dynamiek, overtuigingskracht (bv. bij sponsoring), teamgerichtheid, overlegen vergadertechnieken, onderhandelingstalent, orde en precisie (voor wie een verzameling heeft), gedrevenheid, administratieve vaardigheden (bv. in het bestuur van een vereniging-, allerhande praktische vaardigheden (solderen, pc, software, ruimtelijk inzicht, …), Successen uit je verleden: prijzen die je gewonnen hebt, eervolle vermeldingen, schoolresultaten enz.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 21
Je verlaat de school en zoekt een job. Dan is het goed om … Spontaan te solliciteren. Een personeelsadvertentie kost handenvol geld, dus rekruteren werkgevers het liefst zonder, bv. via de wervingsreserve of de interne verspreiding van de vacature. Slechts een fractie van alle vacatures zou gepubliceerd worden. Bovendien belanden spontane sollicitatiebrieven doorgaans niet in de stapel met gewone sollicitaties. Je (studenten)netwerk aan te spreken. Veel scholen hebben een eigen vacaturedienst. Of vraag een lijst aan van de stagebedrijven die met je school samenwerken, of van oud-leerlingen die nu een eigen zaak runnen. Misschien kwam je met de studentenvereniging wel in contact met bedrijven en bedrijfsleiders. Iedereen die je kent, kan je
dichter bij een job brengen, laat dus weten dat je werk zoekt. Je grenzen niet te eng af te bakenen. Misschien wordt een saai lijkende vacature wel dé springplank naar de job van je leven. Bij je eerste stappen op de arbeidsmarkt is het opdoen van ervaring belangrijker dan het loon en andere jobaspecten. Je bent tenslotte niet getrouwd met je job en niemand weerhoudt je om verder te solliciteren terwijl je werkt. Je moet natuurlijk ook weer niet naar gelijk wat solliciteren. Je loonsverwachtingen niet te overdrijven. Er wordt over (bijna) niets zo veel gelogen als over het loon; wie droomt van een zee van (extralegale) voordelen, zou wel eens een koude douche in de
Het ouderen-misverstand: ‘op je 45 ben je afgeschreven’ Als je je jarenlang onafgebroken hebt ingezet en dan plots zonder werk valt, krijg je een zware dobber te verwerken. De vele trouwe dienstjaren schud je niet zomaar van je af. Maar sluit je niet af van de rest van de wereld. Probeer je ontslag te verwerken voor je aan het solliciteren slaat. Deel je frustratie, spreek erover en maak schoon schip. Zolang je blik naar achter ge-
plaats kunnen krijgen. Beschouw je eerste loon als ‘leergeld’; alle carrières zijn klein begonnen. Je kan je natuurlijk wel op voorhand informeren over het minimum loonbarema, bijvoorbeeld bij het ACV. Vrijwilligerswerk te overwegen in een sector waarin je graag zou werken. Het is een goede manier om je te laten opmerken. Al doende krijg je ervaring en bij sollicitaties geef je blijk een dynamische en geëngageerde kandidaat te zijn. Te controleren of je voor specifieke tewerkstellingsmaatregelen in aanmerking komt. Vaak zijn werkgevers onvoldoende op de hoogte van mogelijke financiële voordelen bij de aanwerving van jonge werkzoekenden. Informeer je voor hen en speel dit als troef uit.
richt blijft ben je eigenlijk niet klaar om voluit naar een nieuwe job te zoeken, want dat vergt 100% van je aandacht en energie. Als ‘oudere’ jobjager heb je gouden troeven. Sommige werkgevers moet je wel een duwtje geven, maar jij bent de sollicitant; overtuig ze van je waarde! Akkoord, het is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Maar, als je het heft goed in handen neemt, is het vinden van een nieuwe job minder moeilijk dan je denkt.
21
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 22
» Misverstanden
Je wordt stilaan grijs en zoekt een job. Dan is het goed om … In jezelf te blijven geloven. Er worden wel degelijk 45-plussers aangeworven. Je bent op de arbeidsmarkt zo sterk als je eigen overtuiging. De max uit je ervaring te halen. Welke job je voordien ook had, zet je ervaring om in iets dat voor de werkgever een meerwaarde betekent. Maak duidelijk welke troeven je hebt. Maak er desnoods een tekeningetje bij, maar verkoop jezelf! Kijk even naar deze voorbeelden:
• Als magazijnier heb je dagelijks op pc het voorraadbeheer opgevolgd. Uitgedrukt in meerwaarden betekent dit 2 sterke troeven: je kan met een pc overweg en je hebt administratieve ervaring. • Als administratief medewerkster deed je telefonische klantenopvolging. In troeventaal betekent dit dat je commerciële ervaring hebt.
22
• Als poetsvrouw moest je zelf je werk organiseren, nauwgezet en hygiënisch werken. Laat er geen misverstand over bestaan: verkoop jezelf als iemand met organisatorische ervaring, die zeer goed zelfstandig kan werken en kennis heeft van hygiëne (wat je bijvoorbeeld geschikt maakt voor het werk in een keuken of restaurant).
Je netwerk te gebruiken. Ex-collega’s, klanten, leveranciers, onderaannemers, vrienden, clubleden, ... laat hen weten dat je werk zoekt én wat voor werk. Hoe meer mensen mee uitkijken naar nieuwe jobkansen voor jou, hoe vlugger je je doel bereikt. Een sollicitatietraining te volgen. Er is wellicht veel veranderd sinds je de laatste keer solliciteerde. Maak dankbaar gebruik van de gratis outplacementbegeleiding die je werkgever je als 45+ werknemer moet aanbieden. Ook de VDAB heeft voor oudere werkzoekenden een specifiek aanbod ter ondersteuning van je zoektocht: “De 50+club”. Tijdens een aantal halve dagen sta je er, samen met lotgenoten, stil rond mogelijke voordelen van werkhervatting, pensioen, tewerkstellingsmaatregelen,... Vervolgens bepaal je er, samen met de 50+consulent, welk soort job voor jou nog het meest aangewezen is. Je krijgt er een sollicitatietraining en alle mogelijke faciliteiten om je zoektocht te ondersteunen. Voor meer info loop je best langs bij de VDAB of contacteer je de ACV bijblijfconsulent. (zie adressen achteraan). Een opleiding of herscholing volgen. Vraag de ACV-bijblijfconsulent of in de lokale werkwinkel welke opleidingen je kan volgen. Of kijk eens op het internet. In hoofdstuk 8 vind je hiervoor heel wat nuttige links. Met een gerichte opleiding ben je actief bezig en verbeter je je positie op de arbeidsmarkt.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 23
Vooroordelen? Maak er voordelen van! U bent te oud • Niks van! Ik ben ervaren en gezond. • Ik blijf nog minstens 10 jaar werken. Ik ben loyaal en heb massa’s ervaring. U bent te duur • Ja, maar u spaart wel een opleiding uit, want ik heb de nodige ervaring. • Dankzij bijzondere tewerkstellingsmaatregelen, krijgt u ruime kortingen op mijn loonkost. • Ik ben bereid om onder m’n laatste loonniveau te werken. • Door mijn ruime ervaring kan ik veel problemen voorkomen of veel sneller oplossen. En tijd is geld, nietwaar? U bent niet flexibel genoeg • Ik heb wel lange tijd in één bedrijf gewerkt, maar in veel verschillende functies; ik heb met heel wat collega’s en verantwoordelijken samengewerkt en ben als ‘ancien’ dikwijls voor anderen ingesprongen. • Oh, maar voor mij is overwerk geen probleem. Mijn kinderen zijn groot, ik moet ze niet van school afhalen. U bent overgekwalificeerd • Verhoogt dat niet juist mijn inzetbaarheid? • Als u méér krijgt voor hetzelfde, waarom zou u dan twijfelen?
23
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 24
» Solliciteren
0 4 24
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 25
Laat zien
hoe sterk je bent
Solliciteren
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 26
» Solliciteren
Goed. Je weet nu wat voor werk je wil. En via de krant of een andere gunstige wind heb je vernomen waar zo’n geschikte job op jou zit te wachten. Eh … wacht dan zelf niet te lang, want er zijn nog meer gegadigden. Nu je de prooi in het vizier hebt, mag je vooral niet treuzelen. Je gaat solliciteren!
Schriftelijk solliciteren: wie schrijft die vindt! Je kan er niet omheen: welke job je ook zoekt, de kans dat je een curriculum vitae moet voorleggen is zeer groot. Je zou denken dat ze niets liever lezen, die werkgevers! Nee hoor. Ze willen korte, duidelijke exemplaren, die hen in een wip vertellen waarom ze die of die sollicitant moeten weerhouden. Beschouw zo’n curriculum dus niet als een hindernis, maar juist als de kans om bovenop de stapel te geraken. Dat is niet zo moeilijk als je denkt.
Het geheim van een goed curriculum vitae of CV
26
Curriculum vitae is Latijn en betekent: levensloop. En dat is precies wat het is: een overzicht van je leven. Niet alles van in je wieg natuurlijk, maar alles wat relevant is voor een toekomstige werkgever om een oordeel te kunnen vellen over de geschiktheid van de persoon die solliciteert. Jij dus. In het CV, zoals men dat gewoonlijk afkort, geef je op een duidelijke manier een overzicht van je studies, werkervaring en de andere facetten die voor jou gewicht in de schaal kunnen werpen. Op basis van je CV en je brief (ja dat ook nog!) beslist de werkgever of hij je uitnodigt voor een gesprek. Het is dus belangrijk dat je CV overtuigt, meteen aanspreekt en goed aansluit bij wat er van je verwacht wordt. Je CV maakt het meeste kans als het voldoet
aan deze kenmerken:
• Het is persoonlijk • Het is kort en bondig • Het is gestructureerd en overzichtelijk • Het bevat aandachtstrekkers (zoals verbanden met het bedrijf) • Het is correct (bevat bv. de meest actuele gegevens) • Het is zakelijk geschreven
Zet ’s een nieuw CV’tje op We vallen aan! De eerste regel is dat je voor elke sollicitatie best een nieuw CV maakt. Hoe beter je CV is afgestemd op de vacature, hoe groter je kans op succes. Maar laat je niet afschrikken. Je hoeft niet elke keer alles opnieuw te doen. Zorg gewoon dat je net die informatie vermeldt of benadrukt die nuttig is voor die ene job in dat ene bedrijf.
Wat je in elk CV moet opnemen Je persoonlijkheid, je troeven en je jobdoel: enkele sleutelwoorden die tekenend zijn voor jou persoonlijk én die aansluiten bij de job waarvoor je solliciteert; wat precies trekt je aan in deze ene job? Werkervaring: naam en adres van vorige werkgevers, jaartallen van tewerkstelling, het aantal jaren dienst, de functie(s), werkomschrijving, vrijwilligerswerk, vakantiewerk, stages enz. Studies: alle (school)opleidingen, cursussen, militaire dienst, rijbewijs. Vermeld voor iedere school het adres en de jaartallen. Vergeet (indien nuttig) je thesis niet te vermelden. Personalia: naam en voornaam, adres, postcode en woonplaats, telefoonnummer, gsm, geboortedatum, geboorteplaats, burgerlijke stand en nationaliteit.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 27
Wat je eventueel in je CV zet in functie van de job waarvoor je solliciteert: Talenkennis: vermeld je moedertaal, voor de overige talen kan je onderscheid maken (actieve of passieve kennis, noties of vlot, spreken, begrijpen en schrijven). Technische vaardigheden: bijvoorbeeld softwarepakketten of tekstverwerkingssystemen (zoals Word, Excel,… ). Je kan hier, net als bij je talenkennis, onderscheid maken tussen basiskennis, dagelijks gebruik enzovoort. Organisatorische vaardigheden: plannen, werkverdeling opmaken, project afhandelen binnen het voorziene tijdsbestek, coördineren, … Leidinggevende vaardigheden: eventueel in verenigingsleven of vrijwilligerswerk. Communicatieve vaardigheden: hoe goed je bent in het doorgeven van opdrachten, rapporteren, praten met zowel de bouwvakker als de bouwheer, ... Referenties: sommige werkgevers waarderen dit meer dan anderen. In elk geval, als je referenties vermeldt, vergeet dan niet de naam, de functie, het bedrijf, het adres en het telefoonnummer op te geven. En breng je referenties op de hoogte!
Bijkomende informatie: verenigingsleven, hobby’s, sporten? Heb je een eigen wagen? Alle relevante informatie komt in aanmerking. Wist je dat personeelschefs heel veel belang hechten aan ervaringen en realisaties, meer nog dan aan je diploma? Enkele voorbeelden: je bent of was leider op een speelpleinwerking, bestuurslid in één of andere (jeugd)vereniging, studentenclub, je schreef een aantal artikels die gepubliceerd werden, hebt ooit toneel gespeeld ... vermeld het in je CV! Als je werkloos bent of bent geweest, kan je vermelden wat je in die periode gedaan hebt, zoals de opvoeding van de kinderen, vrijwilligerswerk of cursussen. Voel je het verschil tussen de eerste en de tweede reeks items? In de eerste reeks geef je algemene informatie over jezelf. In de tweede reeks graaf je wat dieper en spits je je toe op de functie waarvoor je solliciteert; je laat zien wat je nog meer in je mars hebt en het zijn precies deze troeven waarmee je je van de andere kandidaten kan onderscheiden. Een voorbeeld: reis je vaak en solliciteer je voor een reisbureau, dan is het belangrijk dat je die reishobby van je in de schijnwerpers zet. Als je voor een administratieve job solliciteert zijn je computervaardigheden dan weer veel belangrijker. Nog een trucje: zorg dat je belangrijkste troeven bovenaan staan, zodat de personeelschef die al zeker ziet. Bekijk de CV’s van Bert Winters en Bo Deruwe maar eens.
Wat komt waar in je CV? Bovenaan: dat wat in de ogen van de werkgever belangrijk is en jou een voorsprong geeft op de andere kandidaten.
• Je hebt werkervaring die aansluit bij de vacature? Zet deze ervaring bovenaan, vóór je studies. • Je hebt wel de juiste studies, maar nog geen relevante werkervaring? Zet dan je studies bovenaan. • Speelt je leeftijd, geslacht of nationaliteit niet in je voordeel, zet dan je personalia onderaan. Misschien geraakt de werkgever overtuigd van je kandidatuur vóór hij bij de informatie komt die in je nadeel speelt.
27
brochure 2011bok
21-12-2011
11:30
Page 28
» Solliciteren
GEZOCHT De Kip nv zoekt: Magazijnier (M/V)
GEVONDEN!
Voor de afdeling ‘Verzending’: Klaarzetten van bestellingen, nakijken van labels, licht administratief werk op pc, ook magazijnwerk in diepvries (-18°C), ontvangen van klanten.
Zo schrijf je een kiplekker CV Hier zie je een voorbeeld van een goed CV. Geen gekakel, maar concrete informatie. Zo zorg je ervoor dat je in het okéstapeltje belandt en uitgenodigd wordt voor een gesprek.
- Snel, nauwkeurig en zelfstandig kunnen werken - Orde en netheid
28
- Regelmatig kunnen overwerken: maandag wordt er steeds gewerkt tot 18u30 - Klantvriendelijk
>
- Basiskennis pc
- Talenkennis: Nederlands (zeer goed), Frans (noties) - Enige ervaring vereist Interesse? Schrijf met CV naar: De Kip nv - Pluimstraat 13, 4567 Veer
voorbeeld advertentie
- Ervaring heftruck is pluspunt
N!
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 29
VOORBEELD
curriculum vitae Personalia Naam
Bert WINTERS
Adres
Stokstraat 7 1234 Lo-Ren
Tel
09 234 56 79
GSM
0124 567 789
E-mail
[email protected]
Nationaliteit
Belg, geboren op 1 januari 1991 te Lo-Ren
Burgerlijke stand
Ongehuwd
Vakantiejobs:
je Taken : Maak duidelijk wàt ctieprecies gedaan hebt. Een fun oeg. gen niet k vaa is en alle m naa
Augustus 2008
CV
gegevens ook onderJe kan (een deel van) deze l wordt dan wel aan het cv zetten (normaa nummer bovenaan foon tele en m naa s minsten klassieke cv begint een In cv). er vermeld (bv. ond de werkgever dat r men ermee. Zorg er wel voo gvindt. teru lag ops oog één in lia je persona
Ervaring Augustus 2009 en juli 2010
-
Ga op zoek naar erv aring die ‘iets’ te met de job waarvo maken heeft or Alle ervaring die aa je solliciteert! nt dynamisch bent is oont dat je actief / werklustig / eig goed gestructureer enlijk relevant! Zorg voor een d overzicht. Plaat s je ervaring vóóraan tenzij je éch aanbrengen (denk t geen relevante ervaring kan oo school- of praktijk k aan stages, vrijwilligerswerk, opdrachten enz.)
magazijnier bij nv Boekegem - 2 ploegen - Oekele Taken: - Volledige afhandelingv an de bestellingen (orderpicking, controle, contact met klanten, leveringsnota,…) - Vakantieopkuis van voorraadrekken - Tussentijdse inventarisatie van de stock & verwerking op pc (Excel) - Nauwgezette kwaliteitscontrole op geleverde goederen - Informatisering bestellingen/voorraad hulpbeenhouwer bij ‘De keurslager’ - Dottergem Taken: - Onderhoud - Winkelverkoop (op drukke momenten) - Helpen bij barbecues aan huis
Zet enkel de jobs in vet die rechtstreeks te maken hebben met de job waarop je solliciteert.
Weekendjob: Februari 2010 tot heden
hulpkelner bij ‘‘t Excuus’ – Lo-Ren
Andere troeven enkele Schrijf hier indien mogelijk nog er in de troeven die aansluiten bij wat Indien talenadvertentie wordt gevraagd. elden. verm rt apa is: jk kennis belangri
-
Werk vlot met Word en Excel Kan mij goed behelpen in het Frans (Frankrijk is onze jaarlijkse vakantiebestemming) (Onverwacht) overwerk is geen probleem Gezonde geest in een gezond lichaam Kom in aanmerking voor een startbaan (info op www.rva.be) Kort en krachtig (jaar-studie Beschik over een eigen wagen en rijbewijs B
plaats). Lager onderwijs moe niet vermeld worden.
t
Studies & Opleiding 2004-2011
A3 Mechanica - Elektriciteit - Technisch Instituut St. Honnoré, Zursel
Hobby’s Computeren, modelbouw van oude vliegtuigen en voetbal (actief en passief). Verantwoordelijke sponsorverwerving van mijn voetbalclub
job! Hobby’s in functie van de ig werken eur wk nau ouw Modelb / samenwerken ort gsp ploe Voetbal ondheid gez fysieke
29
brochure 2011bok
» Zelfonderzoek
21-12-2011
11:31
Page 30
Bo Deruwe
VOORBEELD
Tel. 09 234 56 78
-
CV
Profiel en troeven: Jong, enthousiast en op zoek naar een nieuwe uitdaging ! Sociaal voelend, efficiënt, vlot in de omgang en ordelijk
2009- 2011
Verzorgende bij Familiehulp te Huppelgem taken: • Verzorging aan huis • Begeleiding naar dokter/ziekenhuis ... • Allerlei huishoudelijke taken (koken, poetsen, boodschappen,...)
2001 - 2009
Echtgenote en werkende huismoeder taken: • Opvoeding & verzorging van vier energieke kinderen • Poetsen & onderhoud van huis en tuin • Organisatie van het huishouden
1999 - 2001
Ziekenhelpster/Bejaardenhelpster bij OCMW te Loppem taken: • Verzorging van bejaarden (wassen, bed verschonen, wondverzorging,... ) • Gesprekken met bejaarden en stimuleren van lichaamsbeweging • Eten opdienen • Medicatie klaarzetten en ronddelen
Referentie: De heer Barry Veldeman, directeur Familiehulp, De Pintelaan 16 in Huppelgem, 09 123 45 67
Studies: 1996 – 1999
Hoger Middelbaar: Sanitair helpster Wat ‘n Zaag Instituut, Hasselt
1993 – 1996
Lager Middelbaar: O.L. Vrouw van de H. Maria, Steendam
Vaardigheden: Talen
Nederlands Frans Engels Duits
moedertaal zeer vloeiend spreken en schrijven vloeiend spreken en schrijven basiskennis
Softwarekennis:
Word Excel Access
dagelijks gebruik goede beheersing basiskennis
30 Vrijetijdsbesteding:
• • • •
Uitstapjes met de kinderen Actief lid van KAV Lekker eten & koken Vrijwilligster in een rust en verzorgingstehuis (zondag)
Persoonlijke gegevens: • Bo Deruwe • Bosloopstraat 1, 1234 Loppem • Tel. 09 234 56 78 • e-mail:
[email protected]
• • • •
Gehuwd Belgische Geboren te Steendam op 1 januari 1984 In het bezit van een rijbewijs B & wagen
GEVONDEN!
Ervaring:
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 31
Als je nu ’s een vlieg was? Dan kon je je CV achterna vliegen en vanop het plafond bespieden wat een werkgever met je curriculum vitae aanvangt. Helaas! Je zult nooit vleugels kweken. Bovendien, vliegzijn houdt grote risico’s in. Bespaar je dus de moeite en lees hier het antwoord op je gezonde nieuwsgierigheid. Een personeelschef getuigt:
Ik krijg gemakkelijk honderd tot honderdvijftig CV’s voor een bediendenjob. Zoveel papier kan een mens toch niet doornemen. Dus doe ik het zo: De eerste die eruit vliegen zijn de autobiografieën: lange beschrijvingen van vier tot vijf bladzijden. Ik ben er vrij vlug achter gekomen dat als iemand niets belangrijks over zichzelf kan vertellen op een bondige manier, hij het ook niet kan op de vijfde bladzijde.
De tweede categorie voor de papiermand zijn de brieven van het type dertien in een dozijn. Je ziet het meteen: slordig standaardwerk. De andere leg ik in drie groepen: - O.K. - misschien O.K. - niet O.K. (om verschillende redenen: gegevens kloppen niet met de job, geven een slechte indruk, moeilijk te lezen, ...). Voor de twee overgebleven categorieën: de rode pen. Alles wordt zorgvuldig doorgelezen: op zoek naar verbanden met het bedrijf. Klopt alles met elkaar? Ik schrijf mijn opmerkingen op de brieven. Wat ik uiteindelijk overhou zijn de brieven met de meeste rode onderstrepingen en de minste vraagtekens. Deze mensen nodig ik uit. Dat zijn er nog maar een tiental.
31
!!!
Hou het kort en bondig: een goed CV mag niet meer dan twee bladzijden beslaan.
!!!
Leg niet uit in je CV waarom je bepaalde jobs beëindigde. Hou er wel rekening mee dat dit in het sollicitatiegesprek aan bod zal komen. Hou je antwoord klaar!
!!!
Wees niet te specifiek als je een bepaalde functie vooropstelt. Zo hou je de deur open voor eventuele andere openstaande functies in het bedrijf.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 32
» Solliciteren
Het sollicitatieformulier: u vraagt, wij antwoorden!
En moet ik nu nog een begeleidende brief schrijven ook?!
Heb je de moeite genomen om een schitterend CV op te stellen, krijg je toch wel de vraag om een sollicitatieformulier in te vullen zeker? Tja, dat gebeurt. Het sollicitatieformulier lijkt dan nog op een curriculum vitae ook. Het verschil is dat je een CV zelf opstelt; in een sollicitatieformulier krijg je een hele reeks vragen voorgeschoteld die je vervolgens moet beantwoorden. Het zijn hoofdzakelijk grote bedrijven en selectiebureaus die hiermee werken.
JA! Een goede brief maakt indruk en verhoogt, samen met je curriculum vitae, je kansen. De begeleidende brief dient om je CV in te leiden en toe te lichten. Je schrijft bijvoorbeeld waarom je je CV precies naar dat bedrijf stuurt en probeert de interesse van de lezer te wekken. Maak dus voor elke sollicitatie een unieke brief. De structuur kan er zo uitzien:
Elk antwoord telt Heb je reeds schriftelijk gesolliciteerd en krijg je alsnog een sollicitatieformulier toegeschoven, schrijf dan niet: ‘zie curriculum vitae’, maar vul het volledig in. Het gebeurt dat bedrijven hun kandidaten bijkomend beoordelen op de manier waarop ze het sollicitatieformulier hebben ingevuld. Ze gebruiken het als leidraad bij het sollicitatiegesprek. Het is best mogelijk dat men jouw CV niet eens meer ter hand neemt. Het sollicitatieformulier dat je hebt ingevuld belandt in de wervingsreserve. Onderschat dus het belang niet.
• Vul het verzorgd in. • Antwoord gedetailleerd (waar dit gevraagd wordt). • Antwoord volledig op elke vraag, ook al zijn sommige vragen volgens jou niet van toepassing.
32
• Plaats het juiste antwoord bij de juiste vraag. Lees daarom eerst het formulier volledig door, vóór je met invullen begint. • Maak een kopie van het origineel om als kladversie te gebruiken. Kopieer de ingevulde versie en gebruik deze als steun bij de voorbereiding van het gesprek. • Stuur het formulier tijdig terug, liefst met een begeleidende brief. • Je eigen CV is een goede hulp bij het invullen van zo’n formulier.
• Inleiding = aandacht trekken met je motivatie • Midden = ‘ik ben nuttig voor uw bedrijf’ (je ervaring en persoonlijkheid) • Slot = ‘laat ons een afspraak maken’ De inleiding. Je brief moet opvallen. Een mooie presentatie en verzorgde lay-out trekken meteen aan. Een goede aanzet wekt de interesse en zet aan tot verder lezen. Laat clichés en nietszeggende omslachtige formuleringen aan de andere sollicitanten over! Niet: Ik ben ontslagen …. (dat klinkt te emotioneel) Niet: Naar aanleiding van uw advertentie voor een gerant, in de krant ... van 7 september jl., ben ik zo vrij u mijn diensten aan te bieden. Wel: Mode is altijd al mijn stokpaardje geweest, ik volg de nieuwe tendensen dan ook op de voet. Het is mij daarbij opgevallen dat uw organisatie zeer expansief is. Toen ik uw advertentie in ... las, heb ik geen ogenblik geaarzeld mijn kandidatuur te stellen. Niet: Graag wou ik van u vernemen of er een betrekking van personeelsmedewerker vacant is in uw bedrijf. Wel: Mijn naam is Anja Lenaerts. Binnenkort beëindig ik een opleiding Meertalige communicatie. Deze kennis wil ik liefst zo vlug mogelijk in de praktijk omzetten. Ik durf hopen dat u, als jong bedrijf, kansen wil bieden aan werklustige jongeren.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 33
Het midden. Nu moet je tot de kern van de zaak komen door te zeggen waarom jij de kandidaat bent die het bedrijf nodig heeft. Je wijst op je ervaring, opleiding of specifieke vaardigheden en wat deze voor het bedrijf kunnen betekenen. Druk je uit in de termen van je toekomstige werkgever. Gebruik dus vaktaal. Bekijk de stijl van de advertentie: is deze formeel? Hou je dan ook aan een formele schrijfstijl. Is de advertentie geschreven in een stijl van ‘vrolijke jongens en meisjes onder elkaar’, dan kan je zelf ook een lossere toon aanslaan. Maar pas op: hou het kort. Haal even je belangrijkste troeven aan en verwijs voor de rest naar je CV. Niet: Ik heb gewerkt als adjunct personeelschef in een middelgroot bedrijf. Wel: Ik stelde de loonclassificatie voor arbeiders op punt en voerde hiervoor onderhandelingen met de werknemersafgevaardigden. Niet: Ik heb ervaring als drietalige secretaresse. Wel: In uw advertentie legt u de nadruk op het vertalen en opstellen van brieven in het Nederlands, het Frans en het Engels. Dat is precies wat ik deed bij mijn vorige werkgever. Het slot. Nu komt de aap uit de mouw: je wil een afspraak maken om je beter voor te stellen, want jij bent de man of de vrouw die het bedrijf nodig heeft. Dat doe je bijvoorbeeld zo:
Hebt u belangstelling? Dan kan ik me steeds vrijmaken voor een gesprek met u. Of: Graag had ik hierover een gesprek met u. • Schrijf overtuigend: gebruik korte zinnen, eenvoudige woorden en kom snel tot de kern van de zaak. • Maak je brief niet langer dan één A4-blad. • Richt je brief tot diegene met wie je een gesprek wil voeren. Gebruik zijn of haar naam en titel. Staat in de advertentie dat je je brief moet sturen naar mevrouw Van Daele, begin dan je brief met: ‘Geachte mevrouw Van Daele’.
• Hanteer een persoonlijke stijl. De kans op een positief antwoord wordt hierdoor veel groter. Vermijd om de letterlijke tekst uit de advertentie te herhalen. • Vergeet je sollicitatiebrief niet voldoende te frankeren. • Maak een kopie van je brief en bewaar die samen met de advertentie. • Belangrijk! Laat je brief steeds nalezen en vraag opmerkingen. • Geef geen negatieve informatie, zeker niet over jezelf. Schrijf dus niet waarom je ontslagen bent, welke beperkingen je hebt of dat je nog geen ervaring hebt. • Gebruik dynamische, actieve werkwoorden zoals: organiseren, leren, vooruitkomen, doceren, ... • Vermijd "twijfelende" woorden, zoals misschien, eventueel, denken, … • Praat niet over geld in je brief. Dat wekt een negatieve indruk. Niet vergeten! • Plaats bovenaan de brief jouw adres en het adres van het bedrijf of de organisatie waarbij je solliciteert. • Schrijf voor welke betrekking je solliciteert, hoe je de vacature gevonden hebt en waarom je geïnteresseerd bent (bv. het dynamische imago, dat je het bedrijf kent van vroeger, …) • Zeg waarom jij de ideale kandidaat bent. Bv door je werkervaring, je opleiding, je karakter, … • Besluit je brief door naar een afspraak te vragen.
33
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 34
» Solliciteren
Moet een sollicitatiebrief met de hand geschreven zijn? Nee! Het is een misverstand dat je een sollicitatiebrief met de hand moet schrijven. Gebruik je computer, de personeelschef zal je dankbaar zijn. Alleen als de advertentie uitdrukkelijk om een handgeschreven brief vraagt, kruip je in die antieke pen van je (in sommige gevallen zal een grafoloog zich op je handschrift storten). Schrijf dan verzorgd en hanteer een goede schikking, bij fouten moet je herbeginnen (geen verbeteringen in de tekst). Gebruik wit A4-papier (geen papier met lijntjes of ruitjes).
!!!
Voeg geen officiële papieren toe, tenzij uitdrukkelijk gevraagd. En stuur dan nooit originelen maar kopieën op. Voeg ook geen foto bij, tenzij dat gevraagd wordt. Gebruik dan een recente pasfoto, geen vakantiefoto.
!!!
Schrijf nooit over negatieve werkervaringen bij je vorige werkgever. Wie dat wel doet, schept achterdocht en maakt een slechte indruk. Misschien kijk je op tegen al die schrijverij. Maar vergeet dan niet dat het precies van je brief en curriculum vitae afhangt of je wel of niet wordt uitgenodigd. En ach, zo moeilijk is het nu ook weer niet. Neem deze voorbeeldbrieven maar eens door. Wedden dat je het zeker even goed doet?
GEZOCHT De Kip nv zoekt: Magazijnier (M/V)
GEVONDEN!
Voor de afdeling ‘Verzending’: Klaarzetten van bestellingen, nakijken van labels, licht administratief werk op pc, ook magazijnwerk in diepvries (-18°C), ontvangen van klanten.
Een kakelverse kandidaat Hier zie je een goed voorbeeld van hoe je een brief schrijft om samen met je CV op te sturen. Met zo’n brief “pikken” ze je er vast uit voor een volgende ronde. >
- Snel, nauwkeurig en zelfstandig kunnen werken - Orde en netheid - Regelmatig kunnen overwerken: maandag wordt er steeds gewerkt tot 18u30 - Klantvriendelijk - Basiskennis pc
- Talenkennis: Nederlands (zeer goed), Frans (noties) - Enige ervaring vereist Interesse? Schrijf met CV naar: De Kip nv - Pluimstraat 13, 4567 Veer
voorbeeld advertentie
- Ervaring heftruck is pluspunt
N!
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 35
VOORBEELD
-
BRIEF
1
Bart Winters Stokstraat 7 1234 Lo-Ren
De Kip nv De heer of mevrouw de personeelsverantwoordelijke Pluimstraat 13 4567 Veer Lo-Ren, 10 juli 2012 Geachte heer Geachte mevrouw Ik ben pas afgestudeerd in de richting mechanica-elektriciteit en wil graag zo spoedig mogelijk aan de slag. Te kunnen starten in een groot, goed aangeschreven bedrijf in eigen streek is uiteraard een buitenkans. Uw vacature voor magazijnier trok deze morgen mijn bijzondere aandacht! De Kip nv staat in onze regio niet voor niets gekend als een dynamisch jong bedrijf waar het goed werken is. Hoewel ik pas de schoolbanken heb verlaten, kan ik toch reeds heel wat relevante ervaring als magazijnier voorleggen. Bij de firma Boekegem te Oekele deed ik als vakantiejob de laatste twee jaar magazijnierswerk. Naarmate men mij daar beter leerde kennen kreeg ik al vlug belangrijkere taken in het magazijn toebedeeld. Zo had ik een gedeelde verantwoordelijkheid in de organisatie van de inkomende en uitgaande goederen en bracht ik een heel deel van de computergegevens in. De computervaardigheden die ik in mijn vrije tijd opgedaan heb, kwamen me op dat moment goed van pas. In mijn curriculum vitae vindt u overigens alle informatie over mijn verdere werkervaring. Wellicht is het voor u ook financieel interessant om weten dat ik in aanmerking kom voor een startersjob. Ik kijk er echt naar uit om u in een persoonlijk gesprek verder te kunnen overtuigen van mijn motivatie om voor u als magazijnier aan de slag te gaan. Ik hou de komende dagen telefoon en brievenbus nauwlettend in de gaten. Met vriendelijke groeten, Bart Winters Bijlage: curriculum vitae (1 blz.)
35
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 36
VOORBEELD
-
BRIEF
2
Astrid De Bakker Teamstraat 7 4321 Ter Ploegen
Rusthuis Zonnestraat De heer Joop Zoetemelk Kerkstraat 1 1234 Rustroest
Ter Ploegen, 15 juni 2012 Geachte heer
GEVONDEN!
Reeds lange tijd droom ik erva n om in de gezondheidszorg te kunnen werken. Toen ik vernam dat er een mogelijkh eid bestond om via de oplei ding tot logistiek assistent professioneel in te zetten mij voor zieken en bejaarden heb ik geen seconde getw ijfeld. Deze opleiding, inclusief twee boeiende maanden stage, is nu voorbij. Ik stel mij dan ook heel graag en enthousia st kandidaat als logistiek med ewerker voor uw instelling. Tijdens de stage heb ik met nog grotere zekerheid erva ren dat het beroep en de werk omgeving mij echt op het lijf zijn geschreven. Op mijn stages na heb ik nog geen ring in de sector. Toch was ervahet ook als verkoopster mijn taak de mensen zo vlot mogelijk op hun gemak te stellen en hen te helpen waar ik kon. Ook het aanvullen van de voorraad en het netjes houd en van de winkel behoorde n tot mijn verantwoordelij Bovendien heb ik als ‘fulltime’ kheid. moeder reeds een jarenlange en beproefde ervaring in de ‘zorgverlening op kleine scha al’.
Met vriendelijke groeten,
36
Astrid De Bakker
Bijlage: curriculum vitae
GEVON DEN!
In het bijgevoegde CV vindt u een uitgebreidere samenvatt ing van mijn persoonlijkhei mijn werkervaring. Uiteraard d en kom ik u graag in een pers oonlijk gesprek mijn motivatie toewijding toelichten. en
brochure 2011bok
21-12-2011
VOORBEELD
-
11:31
BRIEF
Page 37
3
VOORBEELD
-
BRIEF
4
Fouad Achaibi Langemansstraat 10 9290 Berlare Anja De Vliegher Kapucijnenvoer 13
Ijzerhandelaar Den Hamer
3240 Waanrode
De heer De Spijcker Langekoevoetstraat 98 9230 Werkbank
De Kangoeroe
Berlare, 1 december 2012
Mevrouw Stokstaart Olifantenweg 3 2000 Antwerpen
Vacature Allround administratief medewerker Waanrode, 29 maart 2012 Geachte meneer De Spijcker
Beste mevrouw Stokstaart Op de VDAB-website heb ik gelezen dat jullie op zoek zijn naar een allround Toen ik uw vacature vond op de website van de VDAB, was mijn aandacht
administratief bediende. Op dit moment ben ik op zoek naar een nieuwe
onmiddellijk gewekt. Het lijkt me immers een hele uitdaging om in te staan voor
uitdaging.
uw persoonlijke verzorging. Ik heb een administratieve opleiding genoten en heb hierin al heel wat ervaIk heb reeds heel wat ervaring opgedaan tijdens de verzorging van mijn kinderen.
ring opgedaan. Deze ervaring zou ik graag willen uitbreiden met taken als
Maaltijden bereiden, strijken, poetsen,… vormen voor mij geen enkel probleem.
orderverwerking en klantenbeheer. Qua persoonlijkheid ben ik ordelijk,
Ook tijdens mijn opleiding en de daaraan gekoppelde stages heb ik geleerd om op
zeer sociaal in omgang en hecht veel belang aan nauwkeurig werken.
een zorgzame wijze om te gaan met verschillende persoonlijkheden. Discretie,
Bovendien kom ik in aanmerking voor het Activaplan.
ordelijkheid en planmatig werken zijn enkele van mijn troeven. Ik ben ervan overtuigd dat mijn ervaring een waardevolle basis vormt voor Graag zou ik u in een persoonlijk gesprek verder overtuigen van mijn motivatie en
de desbetreffende functie. Ik maak me graag vrij voor een gesprek met u
kwaliteiten.
om mijn belangstelling toe te lichten. Met vriendelijke groeten
Vriendelijke groeten
Fouad Achaibi
Anja De Vlieger
37 Bijlage: curriculum vitae
Bijlage: curriculum vitae (1 blz.)
GEVONDEN!
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 38
» Solliciteren
Telefonisch solliciteren Hoe krijg je een job aan de lijn?
Hallo, ik zou graag meer informatie krijgen …
Mag je zomaar bedrijven opbellen? Stellen ze dat op prijs? Wel, als sollicitant heb je meer dan één reden om de hoorn ter hand te nemen. En ja: het heeft zin. Door te bellen laat je duidelijk je interesse blijken.
Als een vacature niet echt duidelijk is, neem je best contact op met het bedrijf. De telefoon is dan erg handig. Je kan ook een brochure opvragen waarin het bedrijf wordt voorgesteld, of andere documentatie, zoals een jaarverslag.
Hallo, zijn er vacatures? Vraag naar de personeelsdienst of, in kleinere bedrijven, naar de persoon die zich om de aanwervingen bekommert. Zijn er vacatures waarvoor je in aanmerking komt? Dan kan je je meteen kandidaat stellen en proberen een afspraak te maken. Probeer niet per se het volledige sollicitatiegesprek telefonisch te doen. Men kan je te gemakkelijk afschepen. Bovendien ziet men je niet en moet men het doen met datgene wat je zegt en hoe je het zegt. Als je gesprekspartner vraagt een curriculum vitae op te sturen, dan doe je dat uiteraard. Vergeet er geen begeleidende brief bij te stoppen waarin je naar het telefoongesprek verwijst.
Hallo, hebt u mijn sollicitatiebrief goed ontvangen? Het getuigt van gezond initiatief, en je valt dus positief op, door even te bellen om te informeren of je sollicitatiebrief goed is aangekomen. Laat een dag of 10 tussen het versturen van je brief en het telefoontje. Ook na een sollicitatiegesprek mag je gerust bellen om te weten hoe het verlopen is. Laat ook in dit geval een buffer van ongeveer 10 dagen vóór je de telefoon bespringt.
• Bereid je schriftelijk voor. • Zorg dat je je CV steeds bij de hand hebt.
Hallo, ik bel in verband met uw advertentie!
38
In personeelsadvertenties voor functies waarin de telefoon een rol speelt (bv. voor telefoniste) vragen werkgevers soms uitdrukkelijk om telefonisch te solliciteren. Mooi. Dan doe je dat gewoon! Bereid wel je gesprek eerst even voor.
• Schrijf op voorhand op wat je wil zeggen of vragen en met wie je wil spreken. Doe dit in telegramstijl. Zo vermijd je dat je in het gesprek je spiekbriefje ‘afleest’. • Groet iedere persoon die je aan de lijn krijgt en bel met de glimlach. • Stel je kort en bondig voor: geef je naam en zeg meteen waarom je belt. • Spreek voldoende luid. • Blijf zakelijk. • Laat je niet afschepen.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 39
• Wees vriendelijk, ook bij een negatieve reactie, je weet niet wat de toekomst brengt.
personeelschef, probeer liever een afspraak te regelen als het deze persoon beter uitkomt.
• Bedank elke persoon die je aan de lijn krijgt voor het gesprek.
• Kan je terecht bij de persoon in kwestie, hanteer dan de regels voor het sollicitatiegesprek, dat in het volgende hoofdstuk aan bod komt.
• Schrijf zoveel mogelijk informatie op die men geeft. Die kennis is goud waard bij het schrijven van je sollicitatiebrief of bij je gesprek. • Telefoonangst? Oefen dan wat: bel naar belangrijke instanties om informatie te vragen die je zogezegd nodig hebt. • Heb je een afspraak gemaakt, herhaal dan vóór je inhaakt ter controle de datum en het uur: ‘Dus we zien elkaar nu vrijdag om 15 uur. Ik kijk ernaar uit. Graag tot dan, meneer De Weerdt’.
Je persoonlijk aanbieden - stap op de job af! Trek je stoute schoenen aan en ga je persoonlijk bij bedrijven aanbieden. Doe als een vertegenwoordiger: selecteer per regio (bv. een gemeente of een industriepark) de werkgevers die je interesseren en vlieg erin! Het is een beetje als telefonisch solliciteren, met dat verschil dat je nu in levenden lijve aan de receptie staat. Het kan reuzegoed meevallen, dat er net een vacature is en dat de personeelschef onmiddellijk tijd maakt om je te ontvangen. Maar maak je geen illusies, die kans is eerder klein. Beschouw je bezoek eerder als de kans om je CV af te geven en als eerste kennismaking.
• Uitstekende methode als je voor het bedrijf een bord ziet staan met de tekst ‘Ons bedrijf zoekt dringend …’ • Blijf vriendelijk ook bij een negatieve reactie. • Dring niet te veel aan op een ontmoeting met een
39
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 40
» Solliciteren
Solliciteren op het internet op zoek naar www erk
Solliciteren via e-mail elektronisch gaat ook
Je kan tegenwoordig alles op het internet. Verwondert het je dan dat je via je internetverbinding ook kan solliciteren? Het is de laatste jaren zelfs een van de meest populaire toepassingen van het web geworden.
We hebben het al over het internet gehad, dan kan de elektronische post niet achterblijven. Alles wat geldt voor een sollicitatiebrief die je met de postbode laat bezorgen, is uiteraard ook van toepassing op een sollicitatiebrief die je via e-mail bezorgt. Je sollicitatie vliegt met de klik van je muis van jouw pc naar die van de werkgever! Snel en handig. Maar …
VDAB. Zo vind je op www.VDAB.be de internetsite van de VDAB. Je kan je CV on line plaatsen zodat geïnteresseerde werkgevers het kunnen raadplegen wanneer ze iemand met jouw capaciteiten nodig hebben. Dit is het zogenaamde KISS-systeem. Ben je van Brussel dan kan je voor deze dienstverlening terecht bij www.actiris.be. Bedrijfssites. Veel bedrijven plaatsen hun vacatures on line. Ga regelmatig eens kijken op de sites van je favoriete bedrijven. Als je ‘vacatures’, ‘jobs’ of iets dergelijks aanklikt weet je meteen of er vraag is naar iemand zoals jij en wat je moet doen om je kandidatuur te stellen.
!!! Zet niet alles in op het internet alleen. Solliciteren via het web lijkt gemakkelijk en snel, en dat is het ook, maar het is niet zaligmakend. Het jobaanbod is werkelijk wereldwijd en daardoor vaak nogal vrijblijvend.
Weet naar wie je mailt! Er is een grote maar. Bedenk dat een bedrijf op één dag stapels e-mail ontvangt. Als je niet precies weet naar wie je moet e-mailen is de kans groot dat je ‘esollicitatiebrief’ verloren gaat. En zelfs al ken je het individuele e-mailadres van de personeelschef of heb je de e-coördinaten van de personeelsafdeling, dan nog mag je niet vergeten dat ook daar je e-mailtje zwemt in een zee van andere e-mailtjes. Probeer daar maar eens in op te vallen! Solliciteren per e-mail is dus alleen sterk aanbevolen als je contactpersoon in het bedrijf op de hoogte is van je kandidatuur. Bijvoorbeeld als die je zelf heeft uitgenodigd om je CV via e-mail naar hem of haar te sturen.
• Verstuur in dat geval zowel je CV als je begeleidende brief als bijlage (of attachment).
40
• Hou het berichtje zakelijk en kort en verwijs naar de bijlage. • Vermeld bij bestandsnaam CV of sollicitatiebrief en je naam en de datum, bv. CV Bo Deruwe 4 juni 2011. • Let erop dat je e-mailadres zakelijk is bv.
[email protected] en liever niet
[email protected] .
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 41
Spontaan solliciteren - Wat was er eerst de kip of het ei?
• Heb je vernomen dat een bedrijf uitbreidt of verhuist? Dat betekent mogelijke tewerkstelling. Tijd om spontaan te solliciteren!
Hou op, zeg! Stel liever een vraag waarop een mens wél zinnig kan antwoorden. Oké. Moet er eerst een vacature zijn voor je kan solliciteren?
• Alle grote bedrijven hebben op hun website een pagina waarop ze hun vacatures meedelen. Je vindt die pagina meestal onder knop “vacatures” of “jobs” of zo. Surf dus regelmatig naar de websites van de bedrijven waar je graag zou werken. Vroeg of laat heb je prijs.
NEE! Als je om een of andere reden in een bepaald bedrijf wil werken, kan je gerust je kandidatuur stellen zonder dat je eerst een personeelsadvertentie hebt gezien. De reden is eenvoudig: vaak proberen bedrijven, zeker de kleinere organisaties, hun vacatures in te vullen zonder een (dure) personeelsadvertentie te plaatsen. De personeelschef doet dan navraag bij het personeel, of men gaat kijken of er geen geschikte kandidaat in de wervingsreserve zit. De wervingsreserve, dat zijn de personen die eerder bij het bedrijf hebben gesolliciteerd en waarvan men het CV keurig heeft bewaard. Zou het dan niet schitterend zijn dat jouw CV daar mee tussen zit? Ja toch! Schrijf dus gerust op eigen initiatief bedrijven, diensten en instellingen aan.
• Maar let op: begin niet in het wilde weg massaal brieven te verzenden naar gelijk welk bedrijf. Je solliciteert beter gericht naar banen die aansluiten bij wat je wil en kan. • Bij spontane sollicitaties komt het er vooral op aan te benadrukken waarom je denkt dat de werkgever jou kan gebruiken. • Spontaan solliciteren geeft je de kans aan te tonen dat je écht geïnteresseerd bent in een job in die bepaalde firma. Als je dit gericht doet, kom je bovendien niet zomaar tussen een stapel andere sollicitatiebrieven te liggen. • Méér motivatie gecombineerd met minder concurrenten betekent grotere kans op succes.
• Maak van de Open Bedrijvendag of andere opendeurdagen gebruik om je uitverkoren bedrijven beter te leren kennen en contacten te leggen. • Zoek in de bibliotheek de Trends Top 30.000 of een ‘ABC van de bedrijven’ op. Daarin vind je allerlei praktische informatie over de bedrijven die je wil bewerken. • In de ‘Gouden Gids’ vind je heel wat adressen van bedrijven.
Je hebt spontaan gesolliciteerd en zit in de wervingsreserve. Wat nu? Ga dan niet op je lauweren rusten. De buit is nog niet binnen! Geef je kandidatuur extra aandacht door regelmatig te laten weten dat je nog altijd geïnteresseerd bent. Bel de personeelschef of de personeelsdienst regelmatig op, bijvoorbeeld om de twee maanden.
41
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 42
» Het sollicitatiegesprek
0 5 42
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 43
Stuur het
Het sollicitatiegesprek
gesprek in de goeie richting
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 44
» Het sollicitatiegesprek
Het is zover! Al je vorige inspanningen hebben succes gehad en de werkgever nodigt je uit voor een sollicitatiegesprek of interview. Het betekent dat hij denkt dat je een goede kandidaat bent. Maar je bent niet alleen, hij staat voor een keuze. Om de knoop door te hakken wil hij je persoonlijk zien en met je praten. Nu komt het erop aan je te bewijzen.
Goed voorbereid is half gewonnen! Zorg dat je goed geïnformeerd aan het gesprek begint. Als je vooraf informatie over het bedrijf hebt verzameld, kan je in het gesprek laten horen dat je van wanten weet. Het bewijst dat je gemotiveerd bent en het bedrijf naar waarde schat. Zorg ook dat je voor jezelf weet wat je wil. Zo maak je een zelfzekere indruk.
Wat breng je mee naar het sollicitatiegesprek? • Een kopie van je diploma • Het adres en routebeschrijving ernaartoe
• Is het een groot of klein bedrijf? Wat zijn de belangrijkste of bekendste producten? • Een realistisch salaris
Waarover mag je zeker zelf vragen stellen? • De concrete taakinhoud • De werkomstandigheden • Welke verantwoordelijkheden krijg je? • Zijn er promotiemogelijkheden? • Wie je collega’s en directe chef worden? Gebruik niet alleen je mond, ook je ogen en vooral je oren. Als je goed luistert, kan je gericht antwoord geven en ook gericht je eigen vragen stellen. Hierdoor maak je een goede indruk: je toont initiatief, belangstelling en durf. Je hebt niets te verliezen en alles te winnen!
Handleiding voor een goed gesprek
• De naam van de interviewer en zijn functie
Wat lees je nog eens door voor het sollicitatiegesprek? • De advertentie waarop je reageerde
44
• Een kopie van je brief • Een kopie van je CV of sollicitatieformulier • Eventueel je notities van het telefoongesprek
Wat moet je op voorhand weten? • Wat voor bedrijf is het? In welke sector?
Je wil natuurlijk niet te laat komen, dat zou maar een belabberde indruk maken. Vertrek dus op tijd. Kom liever een kwartier te vroeg, dat geeft je de tijd om rustig te worden. Adem een paar keer diep in en uit, ontspan je spieren en spreek jezelf wat moed in. Je kan wat rondkijken, de sfeer van het bedrijf opsnuiven en nóg belangrijker: allicht liggen er enkele brochures van het bedrijf; pak ze vast, neem ze door en doe er je voordeel mee.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 45
De eerste stappen … wie begint? • Binnen de minuut heeft de werkgever een beeld van jou gevormd, niet alleen wat je zegt, maar ook je kleding, uiterlijk, houding en handdruk spelen een rol. • De kleren maken de man of de vrouw, in een sollicitatiegesprek misschien nog meer dan op een feest. Korte broeken, joggings, leggings of overalls laat je in de kleerkast liggen. Een verzorgd uiterlijk aangepast aan de situatie zorgt voor een eerste goede indruk. Let hierbij ook op details: propere nagels, nette schoenen. • Groet bij het binnenkomen. • Geef enkel een hand als de ondervrager zijn hand uitsteekt. Vermijd hevig op en neer schudden en knijp niet tè hard. Vermijd ook een ‘slap handje’, want dat suggereert een zwakke persoonlijkheid. Sandwich de hand van de ander niet (twee handen), dat is te persoonlijk. Tracht gewoon en ontspannen te zijn. • Aanvaard in dank koffie als je er zin in hebt. • Luister aandachtig als de interviewer begint. • Verzorg je taal en spreek overtuigd en duidelijk. • Wees er op voorbereid dat de interviewer jou het gesprek laat beginnen. Maar wacht om het gesprek te openen tot hij je een duidelijke afwachtende blik geeft. Als hij jou laat beginnen, probeer dan hem aan het praten te krijgen. Bijvoorbeeld: ‘Meneer De Groot, ik moet u bedanken voor de uitnodiging. Ik had u graag gesproken over mijn ervaring in verkoop en marketing en wat daar voor u bruikbaar uit is. Kunt u mij misschien even de organisatie van uw marketing afdeling verduidelijken?’. Luister vervolgens aandachtig naar wat je gesprekspartner zegt.
De kern van het gesprek … we zijn op kruissnelheid • Wees voorbereid op alle mogelijke vragen en tracht ze zo volledig mogelijk te beantwoorden. • Bij lastige vragen kun je meer uitleg vragen. In een sollicitatiegesprek komt niet alles van één kant; het is een dialoog, een uitwisseling van informatie. • Heb je voor het interview nog je cursussen doorgenomen of andere documentatie in functie van de vacature, dan kan je die kennis hier uitspelen. Die stof kan je helpen bij het beantwoorden van technische vragen. • Door bijkomende vragen te stellen kom je niet alleen meer aan de weet, maar toon je ook je motivatie. Nieuwsgierig zijn is gezond! • Geef geen overtollige details, maar wees bondig. Te veel praten geeft een nerveuze indruk. • Weet je het antwoord niet op een technische vraag, zeg het dan. Het siert je toe te geven dat je niet alles weet. • Neem je tijd om te antwoorden, blijf kalm. Luister goed naar wat de andere zegt: hoe meer de interviewer aspecten vrijgeeft van de functie, hoe beter je daar direct kan op inspelen. • Ga niet akkoord als je niet akkoord gaat! Meningsverschillen zijn opbouwend, maar blijf correct en beleefd. • Motiveer je antwoorden, verval niet telkens in een kort ‘ja’ of ‘nee’. • Let op met het verstrekken van gegevens over je vorige werkgever: je weet nooit of het een vriend van je interviewer is, enige discretie is op zijn plaats. Begin ook niet te vertellen hoe slecht het was bij de vorige werkgever, dat schept vooral veel achterdocht naar je eigen prestaties en maakt geen goede indruk.
45
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 46
» Het sollicitatiegesprek
De eindfase … afronden met de glimlach • Je mag gerust proberen om een appreciatie los te krijgen van de interviewer, maar waarschijnlijk zal je niet meteen een sluitend antwoord krijgen. Maak duidelijke afspraken over het verloop van de sollicitatieprocedure en dank je interviewer voor het gesprek. • Probeer op een prettige manier af te sluiten. Niet alleen de eerste indruk is belangrijk, ook de laatste blijft hangen! • Geen paniek als het snel gedaan is: een kort gesprek kan even positief beoordeeld worden als een lang.
Body language: wist je dat je lichaam meer zegt dan je mond? Spreken doe je niet alleen met je mond. Je lichaam vertelt bijna altijd meer over jezelf dan je zou willen. Dat heet lichaamstaal of body language in het Engels. Let maar eens op de gebaren die mensen maken wanneer ze in gesprek zijn, wat ze met hun handen doen, hoe ze gaan staan, welke gelaatsuitdrukkingen ze maken. Dat geldt dus ook voor jou. En de interviewer wéét dat: hij luistert naar je uitleg en tegelijkertijd ‘leest’ hij je houding.
• Verzorg je zithouding. Je houdt je armen best losjes op de schoot of leg ze ontspannen op tafel. • Maak geen zenuwachtige gebaren: spelen met een das, sjaaltje of pen laat een onzekere indruk na. • Vermijd nagelbijten! • Door te tikken of te zwaaien met je voet zie je er gehaast of ongeïnteresseerd uit. Bovendien: het kan de interviewer op de zenuwen werken. • Let op de interviewer: ook hij geeft constant verbale en niet-verbale feedback zoals door het venster kijken, met zijn pen spelen, ondertussen andere documenten lezen enz... De kunst is om het op te merken. Verslapt zijn interesse, speel dan daarop in en verander van onderwerp. • Een glimlach is altijd leuker om zien dan een boze blik, vergeet dus niet tijdens je gesprek nu en dan vriendelijk te glimlachen.
46
• Blijf altijd jezelf: voer geen toneel op. Eerlijk duurt het langst, liegen is uit den boze.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 47
Waar knapt een selectieverantwoordelijke op af? En als je nu ’s wist wat er in het hoofd van je gesprekspartner omgaat! Nu, daar heb je geen zwarte magie voor nodig. Dankzij onderzoek kennen we de belangrijke factoren die ervoor zorgen dat een selectieverantwoordelijke een sollicitatiegesprek negatief beoordeelt. Wat kan je gesprekspartner maar beter niet van jou denken?
• Heeft gebrek aan enthousiasme en
• Heeft geen doorzettingsvermogen
motivatie • Is moeilijk om mee samen te werken • Toont geen belangstelling voor het bedrijf en de job • Is bijzonder geïnteresseerd in de extra
• Kan geen stress aan • Heeft geen zelfvertrouwen
legale voordelen • Heeft geen leiderschapskwaliteiten • Wil liever leiding geven in plaats van te werken • Weet niet goed wat hij wil • Kan niet duidelijk maken wat hij bedoelt, denkt verward • Wil niet in detail op vragen ingaan • Toont gebrek aan initiatief • Is te passief
• Had slechte schoolresultaten • Is ongeduldig, zenuwachtig, egoïstisch • Overwaardeert zichzelf • Heeft geen prettige persoonlijkheid
47 • Heeft geen verzorgd uiterlijk • Heeft het interview niet goed voorbereid
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 48
» Het sollicitatiegesprek
Vragen … en antwoorden die je op weg naar een baan helpen
Vragen over de job • Hebt u dit werk al eerder gedaan ?
• Hebt u het gemakkelijk gevonden?
- Probeer altijd ‘ja’ te antwoorden, spreek over een vroegere ervaring, zowel uit jobs als vrijetijdsbesteding.
• Hoe bent u gekomen?
- Toon je interesse om iets nieuws te leren.
• Slecht weer vandaag, niet?
- Toon aan dat je snel leert.
Vragen om het ijs te breken
Antwoord op dit soort vragen kort en positief.
• Waarom wilt u bij ons werken?
Algemene vragen
De werkgever wil positieve redenen horen waaruit blijkt dat je van plan bent te blijven als je wordt aangeworven. Hier kan je laten horen wat je over de firma weet.
• Vertel eens wat over uzelf? Hou je antwoord zakelijk. Benadruk alles wat betrekking heeft tot je sollicitatie en de vacature waarvoor je solliciteert, zowel karaktertrekken als relevante ervaringen en realisaties kan je aan bod laten komen. Bv.:
- Ik ben betrouwbaar en leer snel bij - Ik heb twee jaar ervaring als ... - Ik heb veel interesse in … in mijn vrije tijd doe ik … ik ben aangesloten bij … (enkel als dit relevant is) - Ik heb een verantwoordelijke positie als …. (indien dat het geval is)
48
- Geef eventueel een korte schets van je persoonlijk leven (getrouwd, kinderen, …)
Laat zien dat je geïnteresseerd bent en dat je moeite hebt gedaan om je over het bedrijf te informeren. Met je kennis over het bedrijf maak je een goede indruk.
• Welke machines kunt u bedienen? • Met welke computerprogramma’s kunt u overweg? - Spreek over je ervaring met machines en computerprogramma’s. - Noem de apparatuur waarmee je vertrouwd bent (merk, type). - Vermeld ook opleidingen en trainingen die je gevolgd hebt. Ook vanuit je vrijetijdsbesteding.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 49
Vragen over jezelf • Waarom zouden we u nemen en niet iemand anders? Zorg dat je snel antwoordt. Immers, als je niet zeker bent van jezelf in deze baan, hoe kan je de werkgever dan overtuigen? - Vertel over je goeie eigenschappen die nodig zijn voor de job. - Verwijs naar je opleidingen, vroegere ervaringen, interesses enzovoort. - Overtuig de interviewer dat je efficiënt en hard werkt en dat je zijn vertrouwen waard bent. - Probeer je pluspunten concreet te maken. Iedereen kan zeggen dat hij efficiënt is; het wordt pas interessant als je dit kan aantonen met een voorbeeld. - Je mag in detail treden of met iets zeer concreets uitpakken dat relevant is voor de baan waarvoor je solliciteert: ‘Ik zou de productiviteit van uw bedrijf in een half jaar kunnen verhogen door het productiestelsel om te vormen.’ - Werkgevers horen graag woorden als ‘loyaal’, ‘betrouwbaar’, ‘goed kunnen samenwerken’, ‘efficiënt’, ‘zelfstandig’, ‘workaholic’, ‘toegewijd’, ‘ordelijk’, ‘effectief’. Wees echter wel realistisch en gebruik enkel die termen die echt op jou van toepassing zijn.
!!! Geef nooit kritiek op andere kandidaten; benadruk enkel jouw positieve eigenschappen en capaciteiten.
• Wat zijn uw sterke kanten ? Dit is het moment om je troeven op te sommen!
- Vertel over je vaardigheden, ervaringen, interesses, enthousiasme, betrouwbaarheid, efficiëntie,
communicatievaardigheid, … alles wat je waardevol maakt. - Benadruk of beperk je tot de eigenschappen waar de werkgever wat aan heeft. Als het bijvoorbeeld gaat over een leidinggevende functie, kan je aanhalen dat je ‘anderen kan motiveren’, dat je kan ‘delegeren’ of dat je ‘eerlijk’ bent. Een secretaresse moet ‘efficiënt’ zijn, een receptioniste ‘hartelijk’ en ‘geduldig’. • Wat zijn uw zwakke kanten ? Geef hier de interviewer geen aanleiding om je af te wijzen.
- Spreek over een eigenschap die niet rechtstreeks te maken heeft met de job. - Geef een positieve draai aan iets negatiefs, bv. ‘Vroeger was ik ..., maar nu niet meer’. ‘Ik ben een perfectionist, ik leg de lat erg hoog voor mezelf, waardoor ik teleurgesteld ben in mezelf als ik mijn doel niet volledig bereik’. ‘Ik ben altijd veel te vroeg in plaats van juist op tijd. Zo gebeurt het wel eens dat ik ongelegen kom’ . • Hoe staat het met uw gezondheid? - Ben je kerngezond, zeg dit dan met overtuiging. - Heb je een kwaal, zeg dat dit geen invloed zal hebben op je werk. - Laat duidelijk verstaan dat je de job aankan. • Welk werk doet u het liefste? • Welke taken doet u minder graag? • Waar hebt u nog gesolliciteerd? • Wat zijn uw hobby’s?
49
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 50
» Het sollicitatiegesprek
• Werkt u graag in teamverband? • Kunt u zelfstandig werken? • Welk type mensen liggen u? • Kunnen we u in vertrouwen nemen? • Bent u stressbestendig? Al deze vragen horen thuis in dezelfde categorie. Als je het zelfonderzoek hebt gedaan in het eerste hoofdstuk van dit boekje, kost het je weinig moeite om correct en overtuigend te antwoorden. Bereid je voor, oefening baart kunst!
• Wat trok u het minste aan in uw vorige job? - Ook hier de gulden stelregel: praat niet over ‘de bazen’ of ‘de collega’s’. - Vermijd om het bedrijf in een slecht daglicht te stellen. Je gesprekspartner zal zich hoeden voor de dag dat je hetzelfde doet met zijn bedrijf. - Zeg dus iets neutraals als: ‘het lag te ver van waar ik woon’ (als dat het geval was). • Wat beviel u het minst bij uw vorige chef? Wees tactvol: een antwoord als ‘Ik had graag wat meer feedback gekregen’ zegt ook iets over jezelf, namelijk over je kritische ingesteldheid.
Vragen over je vorige job • Bent u vaak afwezig geweest? • Wat vond uw vorige werkgever van u? - Geef een positief antwoord en geef concrete voorbeelden van dingen die je gerealiseerd hebt. - Zet een aantal eigenschappen in de verf: je werk was altijd ‘af’, je was stipt, je nam initiatief, ... - Geef geen kritiek op je vorige werkgever, dit wekt argwaan. • Wat trok u het meest aan in uw vorige job?
50
- Tracht om dit antwoord zoveel mogelijk te betrekken op de baan waarvoor je nu solliciteert. - Zeg dus niet:‘de vele collega’s’ als je nu solliciteert bij een klein bedrijfje met 5 werknemers. Zeg niet het ‘teamwork’ als je in de nieuwe job alleen moet werken. - Zeg wel iets in de zin van: ‘Ik hou ervan nauwkeurig te werken, van een snel tempo en een collegiale sfeer.’
Was je zelden of nooit afwezig? Zeg dit dan op een overtuigde manier. Was je wel vaak afwezig? Leg dan uit waarom en maak duidelijk dat dit probleem zich niet meer zal voordoen.
• Waarom bent u daar weggegaan? - Wees eerlijk. - Probeer negatieve dingen positiever te formuleren. Bijvoorbeeld: ‘Ik had het gevoel beroepsmatig niet meer vooruit te kunnen. Ik sprak erover met mijn werkgever en we zijn samen tot de conclusie gekomen dat ik bij een ander bedrijf betere kansen kon hebben.’ - Werd je ontslagen? Dan kan je dat eventueel wijten aan veranderingen binnen het bedrijf, een reorganisatie. Probeer te motiveren waarom.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 51
Confronterende en lastige vragen
- ‘Aan welk bedrag had u gedacht?’
• Waarom hebt u de laatste jaren zoveel jobs gehad?
- ‘Er hangt veel af van de andere arbeidsvoorwaarden. Kan u me daar iets meer over vertellen?’
Is dit op jou van toepassing? Wees dan voorbereid! Als je verhuisd bent of overgeplaatst, is je situatie misschien begrijpelijker. Zo niet, overtuig je werkgever dat je na deze periode op zoek bent naar een langdurige positie.
• Hoeveel wilt u verdienen? Praat beter niet over een specifiek bedrag, tenzij men dit echt vraagt. Bijvoorbeeld:
• Hoe oud bent u? Het antwoord op zich is simpel, natuurlijk. Maar er zit meer achter deze vraag. Eigenlijk wil de werkgever weten: ‘ben je niet TE jong of TE oud voor deze job’. Dus geef je hem een bevredigend antwoord: je zegt je leeftijd met nog ‘iets’ erbovenop, bijvoorbeeld: Als je jong bent
- ik wil deze baan lang houden
- ‘Ik verwacht dat u het gangbare loon betaalt’.
- ik pas me vlug aan
- ‘Ik zou graag tussen de €..... en .... € willen verdienen. Het vinden van een interessante job bij een goed bedrijf is echter veel belangrijker voor mij, omdat ik graag lang bij dat bedrijf zou willen blijven werken.’
- ik ben fysiek sterk
- ‘Momenteel verdien ik .... €. Ik zou daar graag wat boven willen komen. Maar voor mijn toekomst vind ik het zeker even belangrijk dat ik werk vind bij een bedrijf waar ik me goed voel.’ In de laatste twee gevallen noem je weliswaar een bedrag, maar laat je flexibiliteit toe. Het is in elk geval goed om je vooraf te informeren over dat ‘gangbare’ loon, bijvoorbeeld in het ACV-dienstencentrum in je buurt. Zo bewijs je opnieuw dat je de sollicitatie ernstig overweegt.
- ik ben enthousiast - ik ben leergierig - ik ben flexibel Als je al wat ouder bent
- ik ben even fit en gezond als vroeger - ik ben niet vastgeroest, ik ben flexibel - ik ben nog lang niet van plan om op te houden met werken - ik heb een ruime ervaring en mijn kennis is zeer uitgebreid - ik oordeel met gezond verstand
• Zou u met minder genoegen nemen?
• Bent u lid van een vakbond? Waarom?
Antwoord met een vraag. Zo bevrijd je jezelf uit een benarde situatie en ligt de bal weer in het kamp van de interviewer. Bijvoorbeeld:
Je kan ervoor kiezen om geen antwoord te geven, maar dan trekt de werkgever natuurlijk zijn eigen conclusies. Of je legt de nadruk op solidariteit met andere werknemers.
51
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 52
» Het sollicitatiegesprek
• Waarom bent u zo lang werkloos?
De laatste vraag
Verkeer je in dat geval, wees dan voorbereid op deze vraag. Bedenk vóór het interview hoe je hier zo positief mogelijk op antwoordt.
• Hebt u nog vragen?
Vragen over ambitie en motivatie • Wat wilt u in uw carrière bereiken? Werkgevers houden van werknemers met ambitie. Zo verzekeren zij zich van personeel dat zich steeds ten volle inzet. Maar wees niet te gretig. Een tactvol antwoord levert je de meeste punten op. Bijvoorbeeld:
- ‘Ik wil mijn job zo goed mogelijk doen. Als er zich nieuwe kansen voordoen binnen het bedrijf, zal ik die uiteraard overwegen.’ - Of vraag: ‘Wat is het gebruikelijke carrièreverloop van iemand met deze functie in uw bedrijf?’
Dit is de kans om aan te tonen dat je goed geluisterd hebt. Je kunt hier bijkomende vragen stellen over zaken die je aanbelangen, maar slechts zijdelings zijn aangeraakt tijdens het gesprek. Met enkele goed gemikte vragen geef je te kennen dat je de baan graag wil. Bijvoorbeeld:
- ‘Is dit een nieuwe functie of vervang ik iemand?’ - ‘Kunt u eens een typische werkdag beschrijven?’ - ‘Wanneer mag ik de resultaten van het gesprek verwachten?’ - ‘Als dit gesprek positief is, wat mag ik dan nog verwachten?’ En natuurlijk, als je vragen voorbereid had die nog niet aan bod zijn gekomen, neem je nu de gelegenheid te baat.
• Wanneer bent u beschikbaar? • Waarom wilt u deze baan? • Bent u bereid overuren te doen? • Wat verwacht u van deze baan?
52
Ook op dit soort vragen heb je vast een antwoord klaar, als je het zelfonderzoek uit het eerste hoofdstuk hebt gedaan.
Test 1-2-3! Nu nog testen ook? Ja, dat valt voor, en allicht vaker dan je lief is. Maar die testen zijn er niet om je te pesten. De werkgever hanteert ze om te voorspellen hoe je zal functioneren in een bepaalde job. Goed nieuws: een psychologische test kan je niet fout invullen! De antwoorden zijn voor iedereen anders. Door te oefenen kan je je wel een beetje voorbereiden op de denkmethodes die in een test van je gevraagd worden. Dat helpt je testvrees te verminderen en krikt je zelfvertrouwen op.
- Laat je niet overdonderen door het grote aantal vragen. Je weet niet hoeveel vragen je tegen een bepaalde tijd moet oplossen.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 53
- Lees elke vraag nauwkeurig. Let op woorden als ‘geen’ of ‘niet’. Dit geldt ook voor woorden als ‘altijd’, ‘soms’ en ‘wel eens’. Lees er niet overheen want ze hebben een functie. - Probeer bij meerkeuzevragen eerst zelf een antwoord te bedenken op de vraag. Kijk dan of jouw antwoord bij de mogelijkheden staat (vooral bij rekenopgaven). Staat het erbij, dan heb je het waarschijnlijk bij het rechte eind. - Niet panikeren als je een vraag niet kan beantwoorden. Sla die ene vraag over en ga door naar de volgende. Laat je dan niet van de wijs brengen. - Wanneer je tijd over hebt, kan je teruggaan naar de overgeslagen vragen. Misschien lukt het deze keer wel! - Je hebt de overgeslagen vragen beantwoord en er is nog tijd over? Controleer de antwoorden
Ken je testen Persoonlijkheidstesten geven je zelfbeeld weer. Je krijgt een reeks uitspraken of karaktereigenschappen voorgeschoteld en jij moet aanduiden in welke mate ze op jou van toepassing zijn. Kennistesten peilen naar je kennis in een bepaald domein, bijvoorbeeld rekenoefeningen of balansoefeningen voor een boekhouder. Algemene intelligentietesten meten je intelligentie of IQ. Je moet bijvoorbeeld wetmatigheden ontdekken tussen verschil-
waarvan je niet zo zeker was nog eens. - Laat meerkeuzevragen waarop je het antwoord schuldig blijft niet zomaar open. Als je al één keuzemogelijkheid kan uitsluiten, verhoog je bij een eventuele gok de kans op het juiste antwoord. - Maar wees ook niet verwonderd: hoe vaker je moet gokken, hoe zwakker het resultaat zal uitvallen.
Oefening baart kunst Haal in de bibliotheek enkele boeken waarin testen staan en oefen naar hartelust. Je vindt in de bib ook cd-roms om je IQ te testen. Of loop je warm op het internet. Surf gerust eens naar deze sites: www. vacature.com en www.VDAB.be. Je vindt er diverse testen om zelf mee aan de slag te gaan.
lende tekeningen en rijen vervolledigen. Aanlegtesten peilen naar wat je kan leren, naar je mogelijkheden, maar niet naar wat je al geleerd hebt. Verbale aanlegtesten testen je talenkennis. Je moet onder andere synoniemen aanduiden, bepalen welke woorden niet thuishoren in een rij en woorden in de juiste volgorde zetten. Numerieke aanlegtesten testen je logica.
Ruimtelijke factortesten testen aan de hand van tekeningen je ruimtelijk inzicht, of anders gezegd: je vermogen om je een exacte voorstelling te maken van ruimtelijke figuren en objecten. Geheugentesten testen je geheugen, zo simpel is het. Je krijgt bijvoorbeeld een lijstje met woorden; die moet je bestuderen. Na enkele minuten verdwijnt het lijstje en moet je je zoveel mogelijk woorden proberen te herinneren.
53
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 54
» Sollicitaties opvolgen
0 6 54
D
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 55
De volhouder wint !
Sollicitaties opvolgen
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 56
» Sollicitaties opvolgen
Je hebt een sollicitatiegesprek achter de rug. Is het nu gedaan? Nee. Er lonken nog andere banen. Misschien dichter bij huis, uitdagender, beter betaald, … Trouwens, niemand zegt dat je na één sollicitatie al binnen bent. Dus ga je door met solliciteren naar andere functies in andere bedrijven, zodat geen tijd verloren gaat. Maar volg wel elk sollicitatiegesprek grondig op.
• Evalueer voor jezelf elk sollicitatiegesprek, trek je conclusies en leer uit je fouten. Dat kan snel en doeltreffend met de checklist voor na het interview. • Bewaar de advertentie en een kopie van elke sollicitatie. • Zet alle sollicitaties in een schema. Zo weet je precies wanneer je solliciteerde, bij welke firma en voor welke functie. ACTIE
De werkgever laat (voorlopig) niets van zich horen Neem op eigen initiatief weer contact op als je na één maand nog niets vernomen hebt (de personeelsdienst heeft enige tijd nodig om de sollicitatiegesprekken te verwerken).
Je krijgt het bericht dat je niet bent weerhouden Vraag waarom je de job niet krijgt. Je kunt dit schriftelijk, telefonisch of persoonlijk doen. Neem een open houding aan, stel je niet verdedigend op en blijf vriendelijk. Veel selectiebureaus zullen ingaan op je vraag om de testresultaten te bespreken. Je kunt hierbij nuttige feedback en tips krijgen voor volgende sollicitaties.
Kopieer dit schema en gebruik het om je sollicitaties op te volgen.
Opvolging sollicitaties ............................................................................................... Datum
Functie(s)
Bedrijf
Adres
Opvolging (datum + contactpersoon)
Antwoord ?
ord ?
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 57
Je krijgt het bericht dat je wordt aangeworven. Hier moeten we geen tekeningetje bij maken … PROFICIAT!
1.
ik ben op tijd gearriveerd
2.
ik droeg de juiste kledij
3.
ik ben goed binnengekomen, heb een hand gegeven
4.
mijn houding was oké
5.
ik heb vragen volledig beantwoord
6.
ik heb mezelf aangeprezen
7.
ik heb gesproken over mijn:
ACTIE
De personen die al bij de eerste sollicitatie prijs hebben zijn dun gezaaid. Je zal dus waarschijnlijk meerdere gesprekken moeten voeren voor je aan de bak komt. Als je na elke sollicitatie voor jezelf nagaat wat je goed en wat je fout hebt gedaan, word je bij elke nieuwe sollicitatie weer wat beter. Kopieer deze checklist in een aantal exemplaren zodat je na elk interview een evaluatie kan maken.
- diploma’s / getuigschriften - vroegere ervaringen - persoonlijke interesse 9.
CHECKLIST VOOR NA HET INTERVIEW Onmiddellijk invullen na elk sollicitatiegesprek.
ik heb op mijn sterke kanten gewezen
10. ik heb duidelijk gemaakt waarom ik voor deze job geschikt ben 11. ik heb referenties gegeven 12. ik heb de interviewer aangekeken terwijl ik sprak
Schrijf een ‘ + ‘ voor elk punt waarover je tevreden bent Schrijf een ‘ – ‘ voor elk punt waarover je niet helemaal tevreden of waar je iets vergeten hebt. Bedrijf: ............................................................
Functie: .......................................................
Plaats van het interview: .................................... ......................................................................
Datum: ...........................................................
13. ik heb nu en dan geglimlacht 14. ik heb na afloop bedankt en een hand gegeven Voor welke thema’s moet ik mijn antwoorden herzien of beter inoefenen? a)
over mijn laatste werk
b)
mijn vorige banen
c)
de reden van vertrek
d)
mijn gezondheid
e)
mijn leeftijd
f)
mijn persoonlijke situatie
g)
mijn toekomstplannen
h)
andere opmerkingen
57
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 58
» Een opleiding volgen
0 7 58
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 59
Sla nieuwe
Een opleiding volgen
wegen naar werk in
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 60
» Een opleiding volgen
Weet je niet goed welke job écht bij je past? Wil je je talenkennis oppoetsen? Vind je de tijd rijp om je computerkennis bij te schaven? Een mens is nooit te oud om (bij) te leren. Wil je een heel nieuwe weg inslaan, dan kan je je inschrijven voor een volledige beroepsopleiding. De VDAB en tal van andere organisaties bieden je als werkzoekende een waaier van opleidingen en omscholingen aan. Wil je werken én een opleiding volgen? Dan kan je avondschool volgen, bv. bij een Centrum Voor Volwassenenonderwijs (CVO). Het volwassenenonderwijs is minder ‘schools’ dan je zou denken. Er is veel aandacht voor praktijk en je leert er heel wat nieuwe mensen kennen. Opleidingen zijn er in alle soorten en gewichten. De ACV-bijblijfconsulent wijst je de weg.
Groot gelijk dat je een opleiding volgt! • Je vergroot je kansen bij het solliciteren. • Je leert andere mensen kennen die in hetzelfde schuitje zitten. • Je krijgt extra stimulansen van je medecursisten. • Je leert terug elke dag iets nieuws en je blijft bij.
60
• De opleidingsorganisatie kan je in je zoektocht naar een job de weg wijzen naar bedrijven & contactpersonen.
• Heb je kinderen? Die vinden het meestal reuze als mama of papa ook les volgt.
• Een stage vormt een prachtige kans om in een bedrijf binnen te geraken en kan uitlopen in een vaste job.
• Je bewijst een gemotiveerd en gedreven sollicitant te zijn.
• Je geraakt gewoon aan een vast werk- of cursusritme.
• Je zelfvertrouwen groeit.
• Je werkt aan je toekomst.
• Je krijgt meestal extra sollicitatiehulp, soms in de vorm van gratis begeleiding & jobcoaching na de opleiding.
brochure 2011bok
21-12-2011
*Je
11:31
Page 61
bent werkzoekende en je volgt een opleiding. Wist je dan dat …
• De VDAB jouw kosten terugbetaalt voor de opvang van je kinderen tijdens je opleiding. (mits erkende instelling en voorleggen van onkostennota)
• Je als werkzoekende voor heel wat cursussen volledige of gedeeltelijke vrijstelling van het inschrijvingsgeld geniet (breng dus je werkloosheidsattest mee als je je inschrijft).
• Je kan kiezen tussen een gratis busabonnement of een vergoeding van 0,15euro/km ongeacht het vervoermiddel dat je gebruikt.
• Je voor bepaalde cursussen vrijstelling van stempelcontrole kan krijgen. Dit moet je wel vooraf aanvragen bij de RVA. Formulieren hiervoor vind je in het ACV dienstencentrum.
• Als je langer dan 1 jaar werkzoekend bent of een leefloon geniet en daarenboven personen ten laste hebt, dan ontvang je een stimulansprmie van 1 euro per opleidingsuur. De opleiding moet wel 150u duren en minstens 24u/week omvatten.
*Je
Wil je meer informatie over opleidingen en je rechten daarbij, raadpleeg dan je ACV-bijblijfconsulent, stap de lokale werkwinkel binnen of bel het gratis VDAB-nummer 0800 30 700
bent werknemer en je volgt een opleiding. Wist je dan dat …
• Je voor heel wat beroepsgerichte opleidingen opleidingscheques van de Vlaamse overheid kan aanvragen? Met deze cheques betaal je de helft van je opleiding of cursus. Mooi uitgespaard! Vraag gauw je opleidingscheques aan op: www.vdab.be/ opleidingscheques. Je kan ook bellen naar het callcenter van de VDAB (gratis nummer: 0800/30 700) of even binnenspringen in de lokale werkwinkel in je buurt.
• Je gebruik kan maken van betaald educatief verlof? Je loon wordt dan doorbetaald voor de dagen waarop je door je opleiding of cursus afwezig bent. Je baas krijgt de kosten voor jouw afwezigheid weer terug van de overheid. Iedereen tevreden! Wil je meer weten over opleidingen en je rechten daarbij? Ga eens langs bij het ACV.
* Deze informatie kan wijzigen, vraag steeds goed na of dit nog van toepassing is.
61
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 62
» Websites met jobs
0 8 62
M
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 63
Maak de klik naar werk
Nuttige linken
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 64
» Nuttige linken
OP ZOEK NAAR EEN JOB Algemene vacaturedatabanken www.vdab.be Site van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Je vindt er tal van vacatures terug. Ook kan je er je eigen curriculum vitae online plaatsen zodat de werkgevers jou kunnen contacteren. Onder werklinks vind je heel wat nuttige websites terug. www.jobat.be Site met uitgebreide vacaturedatabank en mogelijkheid om gratis dagelijks of wekelijks vacatures toegestuurd te krijgen op je mailadres. www.jobstoday.be Site met tal van vacatures in binnen- en buitenland. Ook mogelijkheid tot persoonlijkheidstest. www.kifkif.be Hier vind je jobs van bedrijven die verklaard hebben open te staan voor diversiteit. Bij deze bedrijven en organisaties zou iedereen een eerlijke kans moeten krijgen op basis van competenties en motivatie. www.regiojobs.be Hier kun je gemakkelijker werk vinden in je eigen regio, je stelt het aantal kilometers van je woonplaats in als belangrijkste criterium. www.stepstone.be of www.jobscape.be Vacaturedatabank met verschillende jobs binnen België en Europa. Ook tips voor een succesvol cv onder de link carrière. www.vacature.com Site met uitgebreide vacaturedatabank en de mogelijkheid om gratis dagelijks of wekelijks vacatures toegestuurd te krijgen op je mailadres. Ook tips voor een goed cv en uitleg over je loon.
Jobs bij de overheid en openbare diensten
64
www.bpost.be Onder de link ‘de groep van de post’ vind je tal van vacatures bij De Post. Mogelijkheid om je cv in te brengen. www.jobs.b-rail.be De spoorwegen werven aan. www.jobpol.be Tal van vacatures bij de politie gaande van keukenhulp, schoonmaakonderhoud, hondenbrigade tot officier.
www.jobpunt.be Site met heel wat jobs bij de Vlaamse Overheid. Mogelijkheid om je eigen cv in te voeren. www.mil.be Verschillende vacatures bij defensie zowel ter land, ter zee als in de lucht. www.selor.be Selectiebureau van de Federale Overheid. Op de site kun je heel wat banen opgedeeld naar studieniveau terugvinden. Ook wordt er aangegeven hoe je bewijzen van taalkennis kunt behalen. www.vacatures-in-het-onderwijs.be Portaalsite met allerlei nuttige links voor wie in het onderwijs aan de slag wil. www.vvbad.be Interessante website met vacaturedatabank voor wie aan de slag wil in een bibliotheek of archief. www.werkenbijdelijn.be Vacatures bij De Lijn. www.vvsg.be Vacatures bij gemeenten en OCMW’s. Vooral bediendenjobs.
Vacatures in de zorgsector www.carejobs.be De grootste vacaturebank in de zorgsector. Mogelijkheid tot plaatsen van je eigen cv. Sollicitatietips. www.familiehulp.be Op de website van familiehulp vind je heel wat vacatures voor verzorgenden en poetsvrouwen. Soms ook vacatures voor administratief bedienden, boekhouders,… www.familiezorg.be Verschillende vacatures in de regio OostVlaanderen. www.onafhankelijkleven.be en www.absoluutvzw.be Wie aan de slag wil als persoonlijk assistent vindt hier heel wat vacatures terug. www.onthaalouders.be De meest recente informatie over het statuut van de onthaalouder en de rechten en plichten hieraan verbonden.
www.cultuurnet.be vacatures in cultuurorganisaties. Niet alleen projectcoördinatoren, administratief medewerkers, maar ook bewakers, redacteurs, … www.socius.be Portaalsite voor jobs in de sociaal culturele sector. Naast jobs als educatief medewerker ook soms jobs als administratief bediende, onthaalbediende, ICT-medewerker,...
Jobs in de diensteneconomie www.dienstencheques.be Op deze website vindt u tal van nuttige informatie over het systeem van de dienstencheques. Op de lijst van erkende ondernemingen wordt telkens aangegeven of het gaat over thuishulp van huishoudelijke aard, de boodschappendienst, de strijkdienst of de mindermobielencentrale.
Uitzend- en selectiebureaus www.federgon.be Federgon groepeert de wervings-, search en selectie- en uitzendbedrijven, de outplacementbedrijven, de project- en detacheringsbedrijven en de interim managementbedrijven. Je vindt er links naar al hun leden.
Portaalsites in verband met het zoeken naar werk www.vacatures.2link.be Talrijke links naar vacaturedatabanken www.vdab.be/werklinks
Vacatures in het buitenland ec.europa.eu/eures Het Europees Portaal voor Beroepsmobiliteit www.vvob.be De Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische bijstand – VVOB – heeft jobaanbiedingen in het buitenland.
Vrijwilligerswerk Vacatures in de sociale en culturele sector www.11.be Je vindt er jobs in de sociale sector zowel voor binnen- als buitenland. Ook voor vrijwilligerswerk kan je er terecht.
www.11.be Naast het gewone aanbod, vind je hier ook heel wat jobs voor vrijwilligers in binnen- en buitenland. www.vrijwilligerswerk.be Een uitgebreide vacaturedatabank en tal van informatie om als vrijwilliger aan de slag te gaan.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 65
OP ZOEK NAAR EEN OPLEIDING Opleidingsdatabanken www.hogeronderwijsregister.be Een overzicht van alle Bachelor- en Masteropleidingen. www.ond.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/ volwassen Levenslang leren op de website van Onderwijs en de Vlaamse Gemeenschap. Je vindt er het volledige aanbod van de centra voor volwassenenonderwijs (inclusief het vroegere tweedekansonderwijs). www.prettiggeleerd.be Overzicht van de cursussen, debatavonden, bijeenkomsten, lezingen, tentoonstellingen of uitstappen die georganiseerd worden door tal van sociaal-culturele organisaties. www.sln.be Het Vlaams Steunpunt Lokale Netwerken is een koepelorganisatie voor lokale, nietcommerciële aanbieders van begeleidingstrajecten naar werk. Bij leden vindt je heel wat interessante opleidingsorganisaties terug. www.traininginfo.be Hier vind je heel wat opleidingen en info over de opleidingsmarkt. De opleidingen zijn meestal niet gratis. www.volwassenenonderwijs.2link.be Alle centra voor volwassenenonderwijs gebundeld op één website. www.wordwatjewil.be Zeer uitgebreide opleidingendatabank met opleidingen van VDAB, centra voor volwassenenonderwijs, hoger onderwijs,…
Opleidingscentra www.basiseducatie.be Naast taal- en wiskundecursussen kun je er leren werken met de computer en je voorbereiden voor het theoretisch rijexamen. www.groepintro.be Groep Intro organiseert verschillende interessante opleidingen. Voor opleidingen voor werkzoekenden werken zij samen met VDAB. www.syntra.be Tal van opleidingen voor wie wil starten als zelfstandige. www.vdab.be/opleidingen Site van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding. Je vindt er een uitgebreide opleidingendatabank terug.
www.vokans.be Vzw Vokans (Vormings- en opleidingskansen) heeft een divers (opleidings)aanbod voor werkzoekenden en werknemers.
Sectorfondsen www.absugbn.be Opleidingscentrum van de schoonmaak. www.cepa.be Opleidingscentrum voor havenarbeiders gespecialiseerde dokwerkersopleidingen. www.cevora.be Paritair vormingsfonds van sector 218, organiseert bediendeopleidingen. www.cobot.be Opleidingscentrum voor de textiel- en breigoedsector. www.comokra.be Competentiecentrum voor montage- en kraanwerkzaamheden. www.educam.be Opleidingscentrum van en voor de sectoren van het garagebedrijf, het koetswerk, de metaalhandel, de terugwinning van metalen en edele metalen. www.eduplus.be Vorming en opleiding groensectoren. www.fondschem.be en www.focusopchemie.be Chemische sector. www.fbz-pc314.be Kappers, schoonheidsverzorging en fitness. www.fcbo.be Car- en busopleiding vzw. www.fitnessfaculty.be Opleidingen in de fitnessindustrie. www.fopas.be Verzekeringssector (pc 306). www.fvb.be Opleidingscentrum voor de bouwnijverheid. www.grafoc.be Grafisch opleidingscentrum. www.horecanet.be Centrum voor vorming en vervolmaking in de horecasector. www.inom.be Opleidingscentrum voor metaal en technologische industrie. www.ipv.be Opleidingsadviseur van de voedingsindustrie. www.ivoc.be Opleidingscentrum kleding, confectie of textielverzorging. www.logan.be Logistieke opleidingen.
www.logis-opleidingscentrum.be Opleidingscentrum voor magazijnfuncties. www.logosinform.be Vormingsfonds voor bedienden uit de internationale handel, vervoer en aanverwante bedrijfstakken logistiek. www.mediarte.be Sociaal Fonds van de audiovisuele sector. www.nacvzw.be / www.vacvzw.be Landbouwopleidingen. www.och-cfb.be Opleidingscentrum hout. www.podiumkunsten.be Artistieke of vermakelijkheidsbedrijf. www.portilog.be Havengebonden en logistieke opleidingen. www.sociaalfonds-verhuizingen.be Sociaal Fonds voor de ondernemingen van verhuizingen, meubelbewaring en hun aanverwante activiteiten. www.sfv.be Transport en logistiek. www.taxi-info.be Sociaal Fonds Taxi en Diensten voor Verhuur van Voertuigen met chauffeur. www.v-c-l.be Vervolmakingscentrum voor lassers. http://www.vivosocialprofit.org Vlaams instituut voor vorming en opleiding in de social profit. www.vooruitzenden.be Uitzendsector. www.vormelek-formelec.be Opleidingscentrum elektriciteit.
Afstandsonderwijs www.ou-vlaanderen.be Via afstandsleren kun je eveneens een universitair diploma behalen. www.seniorennet.be Online computerhulp bij tal van vragen/problemen die met de computer te maken hebben. www.vdab.be/webleren Thuis online studeren op je eigen tempo met individuele begeleiding.
65
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 66
» Nuttige linken
Opleidingen Nederlands
(Traject)begeleiding
www.huizenvanhetnederlands.be Het huis van het Nederlands verwijst je graag door naar een voor jou geschikte opleiding.
www.acv-bijblijven.be De bijblijfconsulente uit jouw regio helpt je graag op weg bij je zoektocht naar werk of een opleiding. www.gtb-vlaanderen.be GTB organiseert arbeidstrajectbegeleiding voor mensen die omwille van medische of psychische redenen moeilijkheden ondervinden bij hun zoektocht naar werk. Aanvragen voor werkzoekenden verlopen via VDAB. www.vdab.be Ook bij de VDAB kun je terecht voor trajectbegeleiding. www.vokans.be De professionele begeleiders van Vokans staan onder andere in voor een kwaliteitsvol outplacementtraject op maat.
Assertiviteitscursussen (Anders) leren opkomen voor jezelf kun je leren bij www.basiseducatie.be, www.cm. be, www.vdab.be of www.vormingplus.be . Je vindt ook heel wat opleidingen terug op www.prettiggeleerd.be .
ACHTERGRONDINFORMATIE Informatie over tewerkstellingsmaatregelen en werkloosheidsreglementering www.acv-online.be Allerhande informatie rond tewerkstelling en arbeid. www.aandeslag.be Deze website maakt je wegwijs in alle tewerkstellingsmaatregelen die op dit moment geldig zijn. www.dienstencheques.be Informatie over het systeem van de dienstencheques. www.rsz.fgov.be Website van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.
66
www.rva.be Site van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening. www.socialsecurity.be De officiële website van de Sociale Zekerheid van de Federale Overheid. www.vdab.be/opleidingscheques Meer over de opleidingscheques voor werknemers. www.werk.be Portaalsite voor werk en sociale economie van de Vlaamse Overheid. www.werk.belgie.be Federale Overheidsdienst Tewerkstelling, Werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg. Je vindt er heel wat thematische fiches over arbeidsreglementering en werkgelegenheid terug.
Loopbaanbegeleiding www.arabel.org Erkend centrum voor Loopbaandienstverlening dat loopbaanbegeleiding en individuele coaching aanbiedt. www.beweegjeloopbaan.be Vzw Alternatief is een organisatie die een brede waaier aan coachingstrajecten (ook loopbaanbegeleiding) aanbiedt. www.vdab.be Bij de VDAB kun je terecht voor loopbaanbegeleiding. Op http://www.vdab.be/loopbaanbegeleiding vind je een overzicht van de verschillende centra voor loopbaanbegeleiding.
Zelf testen www.intelligentietest.nl www.vaardighedentest.nl www.vdab.be/tests Welk werk past bij wie je bent? Op deze pagina vind je links naar verschillende beroepskeuzetesten, persoonlijke assessmenttesten, IQ en vaardighedentesten, logisch redeneren en denkvermogen,…
Solliciteren www.cvwizard.nl Heel wat cv en sollicitatietips www.leren.nl/cursus/solliciteren Tips voor een goede cv, sollicitatiebrief, het sollicitatiegesprek,…
www.loopbaanontwikkeling.be Via deze site kom je rechtstreeks uit bij het loopbaanbegeleidingscentrum van LBC, de ACV-centrale voor bedienden en kaderpersoneel. www.vdab.be/solliciteren
Erkenning van diploma's, getuigschriften, ervaring www.ecdl.be Hier kan je een aanvraag doen voor diagnosetesten om zo je kennis en vaardigheden van computerprogramma's te testen. www.ervaringsbewijs.be Adressen van testcentra om een getuigschrift te verkrijgen waarmee je je eerder verworven vaardigheden officieel kan laten erkennen. http://www.ond.vlaanderen.be/naric Informatie en aanvraagformulieren om je buitenlands diploma in België te laten erkennen. www.ond.vlaanderen.be/secundair/ examencommissie Mogelijkheid om je getuigschrift of diploma algemeen secundair onderwijs te behalen.
Personen met een handicap www.cabvlaanderen.be Vlaamse communicatie-assistentiebureau voor doven. Tolkdienst. www.deteugel.be Onafhankelijk informatiecentrum over doofheid en slechthorendheid. www.gripvzw.be Ondersteuning van mensen die gediscrimineerd worden omwille van hun handicap. www.hintoostvlaanderen.be Handige Handicap INformatie en Tips. www.onafhankelijkleven.be en www.absoluutvzw.be Heel wat uitleg omtrent het persoonlijk assistentiebudget. www.vaph.be Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. www.vlabu.be en www.bol-online.be Heel wat uitleg omtrent het persoonlijk assistentiebudget.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 67
Kinderopvang www.kindengezin.be Ben je op zoek naar kinderopvang? Hier vind je een lijst van opvangadressen in je buurt. www.onthaalouders.be De meest recente informatie over het statuut van de onthaalouder en de rechten en plichten hieraan verbonden.
Zoeken naar telefoonnummers en adressen www.1207.be of www.infobel.be Telefoonnummer gezocht? www.desocialekaart.be Een overzicht van de welzijnsorganisaties in de regio met mogelijkheid om via trefwoorden te zoeken. www.goudengids.be Hierin vind je heel wat adressen van bedrijven bij jou in de buurt terug. www.trendstop.be Ook hier vind je adressen en andere gegevens van heel wat bedrijven in België. www.zorgengezondheid.be Je vindt er allerlei adressen uit de zorgsector.
Mobiliteit www.delijn.be De routeplanner wijst je de weg naar elk adres in België en dit zowel met de bus, trein als metro. www.b-rail.be Op de website van de NMBS vindt je heel wat informatie omtrent de treinuren, kostprijs,… http://maps.google.be Via de routeplanner kun je weten langs waar je het beste rijdt. Ook krijg je een idee van de duur van je reis en het aantal km.
Overstap van werkzoekende naar zelfstandige www.fonds.org Het participatiefonds is een federale kredietorganisatie voor zelfstandigen, beoefenaars van vrije beroepen, KO's, starters, inclusief werkzoekenden, die een eigen zaak willen opzetten. www.unizo.be/starters/ Alle informatie die je moet weten als je als zelfstandige aan de slag wil gaan. www.vlao.be De website van het Vlaams Agentschap Ondernemen met zeer veel nuttige informatie. www.zenito.be Heel wat nuttige informatie voor wie wil starten als zelfstandige.
www.serv.be Onder 'Beroepscompetentieprofielen' vind je heel wat uitgebreide beroepsomschrijvingen. www.vdab.be/cobra Op deze website vind je van heel wat beroepen een uitgebreide omschrijving van de jobinhoud en vereiste competenties.
Andere nuttige links http://www.beroepsziekten.nl http://www.beroepsrisico.nl Op deze site vind je allerlei informatie over beroepsziekten die erkend zijn. www.google.be Alles zoeken en alles vinden. www.herstructureringen.be Overheidswebsite met informatie over outplacement, tewerkstellingscel, brugpensioen, … www.jeloopbaan.be Een website boordevol workshops en infosessies die je helpen om je loopbaan in eigen handen te nemen! www.leeftijdenwerk.be Premies, getuigenissen, meldpunt, discriminatie,… en nog heel wat andere nuttige informatie over werken en leren voor de iets ouderen. www.sasam.be Informatie en tips rond pesten op het werk.
67
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 68
» W ie kan je helpen?
0 9 68
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 69
Zorg dat je
W ie kan je helpen?
aan het langste eind trekt
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 70
» W ie kan je helpen?
De ACV-bijblijfconsulenten: wie zijn ze, waar vind je ze, wat doen ze? Ze doken regelmatig op in dit boek en je kan altijd een beroep op ze doen: de ACV-bijblijfconsulenten. Ze geven je alle informatie over opleidingen en staan actief aan je zijde in je zoektocht naar werk. Weetjes, tips, nuttige adressen, … Maak kennis met de ACVbijblijfconsulent in je buurt. Je geraakt er verder mee dan je denkt!
Hulp nodig? Vraag het aan je bijblijfconsulent!
De bijblijfconsulent heeft nog meer in zijn mars Groepssessies
De bijblijfconsulent organiseert verschillende groepsactiviteiten. Doe mee en zie hoe jij je kansen op werk vergroot. Opleidingen, begeleidingskansen, mogelijkheden om werkervaring op te doen … de groepsessies zetten je op scherp.
Individuele begeleiding op maat Hulp bij het zoeken naar een opleiding
Welke opleiding past er bij jou? Waar vind je de gepaste opleiding die je wil volgen? Hoe schrijf je je in voor een opleiding?
Hulp bij het solliciteren
Heb je raad nodig bij het opmaken van je CV en sollicitatiebrief? Heb je raad nodig bij de voorbereiding van een sollicitatiegesprek?
Hulp bij het zoeken naar een job
Welke job past bij jou? Waar haal je de vacatures? Waar vind je ondersteuning bij het zoeken naar een gepaste job?
70 Hulp bij alles en nog wat tijdens je zoektocht naar werk
Wie gaat mijn kinderen opvangen als ik ga werken? Hoe geraak ik op mijn werk, als ik geen auto heb? Ik wil een job, maar ik weet niet hoe ik hieraan moet beginnen …
Je kan je ook individueel door de bijblijfconsulent laten helpen. Stel je vragen. Met de antwoorden die je krijgt gaan nieuwe deuren voor je open.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 71
Waar vind je ze? Voor een actuele lijst met namen en mail-adressen van de bijblijfconsulent bij jou in de buurt surf je best eens naar www.acv-bijblijven.be ('Contact')
ANTWERPEN
OOST-VLAANDEREN
WEST-VLAANDEREN
ACV Antwerpen Nationalestraat 111 2000 Antwerpen
ACV Aalst-Odenaarde Musselystraat 26 9620 Zottegem
[email protected] tel. 053/73.41.29
ACV Brugge-Oostende-Westhoek
Katrien Geets Pieter Vandebosch Karin Blommaert
[email protected] tel. 078/15.20.58 ACV Kempen Korte Begijnenstraat 20 2300 Turnhout
[email protected] tel. 014/44.68.25 ACV Mechelen Onder den Toren 5 2800 Mechelen
[email protected] tel. 015/45.46.72 LIMBURG ACV Limburg Mgr. Broekxplein 6 3500 Hasselt
[email protected] tel. 011/30.61.52
[email protected] tel. 011/30.61.51
ACV Gent-Eeklo Poel 7 9000 Gent
[email protected] [email protected] tel. 09/265.43.97 ACV Waas en Dender Oude Vest 146 9200 Dendermonde
[email protected] tel. 03/765.21.70 VLAAMS BRABANT ACV Halle-Vilvoorde Toekomststraat 17 1800 Vilvoorde
[email protected] tel. 02/557.83.64
Dr. L. Colensstraat 7, 8400 Oostende tel. 059/56.04.37 H. Lybaertstraat 44, 8301 Heist-aan-Zee tel. 050/55.90.82
[email protected] ACV Midden-West-Vaanderen Kruisstraat 8 8870 Izegem
[email protected] tel. 051/23.11.62 ACV Zuid-West-Vlaanderen Marktstraat 76 8530 Harelbeke
[email protected] tel. 056/65 00 41 50+ werking West-Vlaanderen Pres. Kennedypark 16 D 8500 Kortrijk
[email protected] tel. 056/23.56.50 COÖRDINATOR
ACV Leuven O.L.V. Broedersstraat 10 3300 Tienen
[email protected] tel. 078/15.15.99
Marijke Van Kerckhove Haachtsesteenweg 579 1031 Brussel
[email protected] tel. 02/246.32.26
71
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 72
» W ie kan je helpen?
De ACV Arbeidsmarktwerkers In ieder verbond is er een ACV Arbeidsmarktwerker aan de slag. Hij/zij komt op voor de belangen van werkzoekenden. Heb je het gevoel dat je onrechtvaardig behandeld werd tijdens je zoektocht naar werk, tijdens het volgen van een opleiding,… neem contact op met de arbeidsmarktwerker in jouw buurt. Samen gaan jullie na welke stappen noodzakelijk zijn om aan deze onrechtvaardigheid een einde te maken.
De ACV Arbeidsmarktwerking is een contactpunt. • Ook anderen maken mee wat jij meemaakt. • Ook anderen zitten met de vragen die jij je stelt. • Ook anderen zoeken naar oplossingen en wegen uit de werkloosheid. • Ook andere hebben ervaringen, ideeën en inzichten waar je kan uit leren.
72
ACV Arbeidsmarktwerking maakt werkzoekenden weerbaar! Jouw inbreng telt als we ijveren voor beleid dat: • goed bereikbare en uitgebouwde diensten garandeert voor wie werk zoekt. • zorgt voor meer jobs, betere tewerkstellingkansen. • aandacht heeft voor bijzondere tewerkstellingsmaatregelen voor kansengroepen • in overleg en met inspraak van werkenden en werkzoekenden tot stand komt.
Jouw inbreng telt als we werk maken van:
De ACV Arbeidsmarktwerking geeft plaats aan jouw verhaal.
• welvaartvaste uitkeringen
De ACV Arbeidsmarktwerking is er om je te informeren , te praten, te denken en te werken rond jouw situatie en die van zovele anderen.
• een benadering van werkzoekenden met respect en op maat
• een juist evenwicht tussen recht en plicht
• betere begeleidings- en opleidingskansen kansen op zoek naar een job.
ACV Arbeidsmarktwerking geeft je stem. In de vakbond, maar ook daarbuiten.
• meer jobs in plaats van meer sancties en controle
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 73
Adressen: ANTWERPEN
OOST-VLAANDEREN
WEST-VLAANDEREN
ACV Antwerpen Vierselbaan 10 2240 Zandhoven 03 222 73 45
[email protected]
ACV Aalst-Oudenaarde Musselystraat 26 9620 Zottegem 053 73 41 29
[email protected]
ACV Brugge-Oostende-Westhoek St. Jacobsstraat 34 8900 Ieper 059342787
[email protected]
ACV Kempen Korte Begijnenstraat 20 2300 Turnhout 014 44 68 27
[email protected]
ACV Gent-Eeklo Poel 7 9000 Gent 09 265 43 97
ACV Midden-West-Vlaanderen Henri Horriestraat 31 8800 Roeselare 051231162
[email protected]
ACV Mechelen-Rupel Onder den Toren 5 2800 Mechelen 015 71 84 03
[email protected]
ACV Waas en Dender Kerkstraat 115 9200 Buggenhout 037652162
[email protected]
ACV Zuid-West-Vlaanderen Marktstraat 76 8530 Harelbeke 056 65 00 41
[email protected]
VLAAMS BRABANT LIMBURG ACV Limburg Roland Valkeneers Luikerseweg 7 3800 Sint-Truiden 011 30 69 09
[email protected]
ACV Brussel-Halle-Vilvoorde Gildenstraat 2 1840 Londerzeel 025578334
[email protected] ACV Leuven O.l.V. Broedersstraat 10 3300 Tienen 016219389
[email protected]
73
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 74
» W ie kan je helpen?
ACV: in de vakbond sta je nooit alleen Een goed idee: sluit je aan
Solidariteit: iedereen wint
Een vakbond is een vereniging van werknemers en werkzoekenden, jongeren en ouderen, mannen en vrouwen. De vakbond biedt je heel wat diensten aan, hij verdedigt je belangen en bevordert de solidariteit tussen de werknemers.
Werknemers pakken de problemen best samen aan. Want alleen is maar alleen. Werk je of ben je werkloos, ben je arbeider, bediende of kaderlid, tewerkgesteld in een openbare dienst of in de privé, jong of oud, man of vrouw, door samen aan hetzelfde zeel te trekken, kom je het verst. Solidariteit werkt!
Jij vraagt, de vakbond regelt Het ACV zorgt voor de uitbetaling van je werkloosheidsvergoedingen en de opmaak van je werkloosheidsdossier. Maar ook met al je vragen en problemen in verband met je werk- of werkloosheidssituatie ben je welkom. Heb je klachten over loon, kinderbijslag, arbeidsongeval, ziekte, ... ? Het ACV onderzoekt en behandelt ze. En als het nodig is, krijg je gratis verdediging voor de arbeidsrechtbank.
In jouw belang
74
Via allerlei overlegorganen - van ondernemingsraad tot Nationale Arbeidsraad - proberen militanten en vrijgestelden jouw belangen te verdedigen: je belangen als werknemer in een bedrijf of in een bepaalde sector, als rechthebbende op sociale zekerheidsvergoedingen of als werkloze. Als overleg geen resultaten oplevert, gaat de vakbond over tot acties om rechtvaardige eisen af te dwingen.
Hier, daar, overal ! Het ACV is nooit ver weg, of je nu op je werk bent of thuis. ACV-leden krijgen dan ook een dubbel lidmaatschap: ze worden niet alleen lid van een beroepscentrale, maar ook van een gewestelijk verbond. Er zijn in het ACV 10 beroepscentrales (bedienden, openbare diensten, voeding en diensten, ...) die opkomen voor de belangen van de leden die in dezelfde sector werken. Daarnaast zijn er 20 gewestelijke verbonden. Zij organiseren de dienstverlening waarvoor in de meeste Vlaamse gemeenten dienstencentra zijn uitgebouwd. De gewestelijke verbonden zijn ook de motor van allerlei plaatselijke en regionale acties en initiatieven, zoals kinderopvang, lokale tewerkstelling en kringloopcentra. Wist je dat het ACV meer dan 1 miljoen grootste vakbond in Kom dan eens langs
1,7 miljoen leden telt? Waarvan in Vlaanderen? En daarmee de België is? Wil je meer weten? of neem contact op.
brochure 2011bok
22-12-2011
11:05
Page 75
Adressen: AALST-OUDENAARDE
GENT-EEKLO
MIDDEN-WEST-VLAANDEREN
Hopmarkt 45 9300 Aalst 053/77.92.92 www.acv-aalst-oudenaarde.be
Poel 7 9000 Gent 09/265.44.50 www.acv-gent-eeklo.be
H. Horriestraat 31 8800 Roeselare 051/26.55.55 www.acv-midden-westvlaanderen.be
ANTWERPEN
LIMBURG
Nationalestraat 111 2000 Antwerpen 078/15.20.58 www.acv-antwerpen.be
Mgr. Broekxplein 6 3500 Hasselt 011/30.60.00 www.acv-limburg.be
BRUGGE-OOSTENDE-WESTHOEK
KEMPEN
Oude Burg 17 8000 Brugge 050/44.41.11
Korte Begijnenstraat 20 2300 Turnhout 078/15.16.16 www.acvkempen.be
Dr. L. Colensstraat 7 8400 Oostende 059 55 25 11 St. Jacobsstraat 34 8900 Ieper 059 34 26 11 www.acv-brugge-oostendewesthoek.be
WAAS EN DENDER H. Heymanplein 7 9100 Sint-Niklaas 03/765.20.00 www.acv-waasendender.be
ZUID-WEST-VLAANDEREN Pres. Kennedypark 16 D 8500 Kortrijk 056/23.55.11 www.acv-zuid-west-vlaanderen.be
LEUVEN Martelarenlaan 8 3010 Kessel-Lo 078/15.15.99 www.acv-leuven.be
ACV-NATIONAAL Haachtsesteenweg 579 1030 Brussel 02/246.31.11 www.acv-online.be
MECHELEN-RUPEL BRUSSEL-HALLE-VILVOORDE Pletinckxstraat 19 1000 Brussel 02/557.88.88 www.acv-brussel.be
Onder den Toren 5 2800 Mechelen 015/45.46.47 www.acv-mechelen-rupel.be
75
www.acv-online.be
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 76
» Ken je rechten als werkzoekende
1 0 76
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 77
Laat je
Ken je rechten als werkzoekende
niets wijsmaken
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 78
» Ken je rechten als werkzoekende
Het handvest van de werkzoekende Wist je dat er een Vlaams decreet over ‘het handvest van de werkzoekende’ bestaat? Het legt de fundamentele rechten van werkzoekenden op de arbeidsmarkt vast. Alle organisaties die zich bezighouden met arbeidsbemiddeling, beroepskeuzevoorlichting, beroepsopleiding, trajectbegeleiding en erkenning van verworven vaardigheden (competenties) moeten zich aan deze regels houden.
• Gratis informatie. Je moet vooraf informatie kun-
nen krijgen over de aard van het aanbod en de activiteit waaraan je zal deelnemen, de selectiecriteria en de selectieprocedure, het contract dat men je eventueel zal voorleggen, de functievereisten en de aanwervingsvoorwaarden. Bovendien heb je inzagerecht van het dossier dat de dienst over je bijhoudt. • Begeleiding en de kans tot opleiding en werkervaring. De Vlaamse overheid is verplicht om je vanaf een bepaalde periode van werkloosheid te begeleiden. Dit geldt voor elke niet–werkende werkzoekende of verplicht ingeschreven werkzoekende.
Dit zijn je rechten
• Een kwalitatieve dienstverlening.
• Gelijke behandeling en non-discriminatie.
• Erkenning van verworven competenties. Als je begeleid wordt en een opleiding volgt, moet men
• Bescherming van de persoonlijke levenssfeer.
Men mag bv. enkel gegevens over je inwinnen die
rekening houden met de vaardigheden die je hebt opgedaan bij je verdere begeleiding.
noodzakelijk zijn voor de opdracht. • Veiligheid, gezondheid en welzijn bij deelname aan • Gratis deelname aan arbeidsbemiddeling, traject-
beroepsopleidingen.
begeleiding, beroepsopleiding, beroepskeuzevoor-
78
lichting en procedures voor erkenning van verwor-
• Inspraak. Als je een opleiding of werkervaring volgt
ven vaardigheden. Voor beroepsopleiding en be-
die is georganiseerd door de overheid of die door de
roepskeuzevoorlichting is er een uitzondering als je
overheid gesubsidieerd wordt, heb je recht op
geen werkende werkzoekende bent of als het aan-
inspraak.
bod niet georganiseerd of gesubsidieerd wordt door de overheid. In het onderwijs en in de Vlaamse
• Een procedure voor het indienen van mondelinge
openbare sector zijn alle rekruterings- en selectie-
of schriftelijke klachten. Je mag ook in beroep
kosten ten laste van de Vlaamse diensten.
gaan tegen beslissingen.
brochure 2011bok
21-12-2011
11:31
Page 79
Bescherming van de werkzoekenden tijdens selectie- en wervingsprocedures. Wie gaat solliciteren kan terugvallen op een aantal basisprincipes en minimumregels die vastgelegd werden in CAO 38 (6.12.1983). Deze regels moeten door alle ondernemingen van de privésector worden nageleefd: - de aanwervende werkgever mag de sollicitanten niet op een discriminerende wijze behandelen. De werkgever moet tijdens de procedure alle sollicitanten gelijk behandelen. Daarbij mag hij geen onderscheid maken op grond van persoonlijke elementen wanneer deze geen verband houden met de functie of met de aard van de onderneming behalve indien zulks wettelijk wordt vereist of toegelaten. Zo mag de werkgever in principe geen onderscheid maken op grond van (onder meer) leeftijd, geslacht, burgerlijke stand, ziekteverleden, ras, huidskleur, afkomst of nationale of etnische afstamming, politieke of levensovertuiging en lidmaatschap van een vakbond of andere organisatie. Deze opsomming is enkel bij wijze van voorbeeld. Zo zijn bijv ook de seksuele geaardheid of een handicap persoonlijk elementen op basis waarvan de werkgever niet mag discrimineren; - de selectiekosten zijn ten laste van de werkgever; - de overhandiging van eensluidend verklaarde of afgestempelde kopieën van documenten (als diploma's, getuigschriften, enz.) mag slechts worden geëist na beëindiging van de procedure; - de niet weerhouden kandidaat heeft het recht terug in het bezit te worden gesteld van de bij zijn kandidatuur gevoegde documenten; - de kandidaat-werkloze mag de werkgever een attest vragen waarop de datum en het uur vermeld staan waarop hij zich heeft aangeboden evenals, in het voorkomend geval, de reden waarom hij niet werd aangeworven.
Daarnaast staan er in de CAO nr. 38 ook nog een aantal principes die op zich niet rechtstreeks bindend zijn, maar je mag ervan uitgaan dat ze steeds meer toegepast worden. Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit rechtspraak die sommige aspecten ervan toepast als algemene rechtsprincipes en fundamentele mensenrechten. Zo moeten de werkgever en de sollicitant te goeder trouw handelen. De cao bepaalt ook dat de werkgever voldoende inlichtingen moet verschaffen over de aangeboden betrekking; dat hij binnen een redelijke termijn de niet weerhouden kandidaten daar in kennis van moet stellen; dat hij de gelijke behandeling van de kandidaten (ongeacht hun nationaliteit, ras, kleur, geslacht, leeftijd, ziekteverleden, vakbondslidmaatschap, enz.), de eerbiediging van hun priveleven en een vertrouwelijke behandeling van hun persoonlijke gegevens moet waarborgen; dat hij erover waakt de procedure te beperken, geen aanleiding geeft tot onnodige verplaatsingen, enz. Goed om weten!!! Zowel wanneer je je ontslag geeft als wanneer je je ontslag gekregen hebt, heb je het recht om, met behoud van je loon, maximum één volledige dag of twee halve dagen per week afwezig te zijn om ander werk te zoeken. Voor bedienden die meer dan 30.327,00 euro per jaar verdienen is dit recht slechts toepasbaar gedurende de laatste 6 maanden van de opzegtermijn. Voordien is het beperkt tot een 1/2 dag per week.
Heb je ondervonden dat bovenstaande regels niet gerespecteerd werden toen je ging solliciteren? Neem dan contact op met de Arbeidsmarktwerker in jouw buurt. Hun contactgegevens vind je terug op bladzijde 72.
79
21-12-2011
11:31
Page 80
V.U.: D. Leyon, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel - www.acv-online.be - december 2011 - D/2011/0780/52
brochure 2011bok
op www.acv-bijblijven.be vind je heel wat nuttige informatie voor werkzoekenden: -
meer uitleg over de bijblijfwerking van het ACV en waarvoor je er terecht kan
-
adressen van de bijblijfconsulenten
-
een hoop nuttige links naar websites die je op één of andere manier kunnen helpen om aan de slag te raken
-
…
Vormgeving: Ronny Peters
www.acv-bijblijven.be
