Migraine SLAPEN. melanomen. huidanalyse. Lindsey De Grande Leven met leukemie ZIN EN ONZIN OVER. Dossier. 8 vragen over. gratis

Lente ‘15

JAARGANG 10

n°33

gezondheidsmagazine

GRATIS

Lindsey De Grande

Leven met leukemie 8 vragen over

melanomen ZIN EN ONZIN OVER

SLAPEN gratis

huidanalyse

Migraine Dossier

INHOUD

3 5 6

9

Voorwoord

18

Lezersvraag

Als plassen pijn doet

25 9

Interview: Lindsey De Grande

12

8 vragen over melanomen

15

17 25 30

Dossier Migraine

De reisapotheek

Feiten en Fabels

Vitaminen A tot Z

32

34

Duim of fopspeen?

48

34 38

Doorligwonden

Intapen bij sporten

40

52 55

Zin en onzin over slapen

Blaren

46

Hoe littekens genezen?

Voeding: rundsvlees

Mijn moeder

Wedstrijd

57

48

Wat is?

Huidanalyse

colofon

58 62

Verantwoordelijke uitgever: Jan Kuyps • Redactie: Igor Van Mullem Verschijnt om de 2 maanden • Oplage: 24.500 exemplaren • Surplusmagazine wordt verspreid bij de Surpluspartners in Vlaanderen. Overname van teksten en illustraties is enkel toegelaten na schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van herkomst. De redactie staat in voor de betrouwbaarheid van de opgenomen informatie waarvoor ze echter niet aansprakelijk kan worden gesteld. Foto’s interviews © Dirk Kerstens, algemene fotografie © Shutterstock.

Surplusmagazine is een gemeenschappelijke publicatie van de coöperatieve CM-apotheken. www.surplusgezondheid.be Apotheken De Volksmacht Ieper

Apotheek In Het Zwaard

Apotheek Vivantia Leuven

De Lindeboom Apotheek

Medico-Sociale Initiatieven

Ellermanstraat 74,

Prins-Bisschopssingel 75,

K. Leopold I-straat 34,

Ellermanstraat 74,

Roeselare-Tielt

2060 Antwerpen

3500 Hasselt

3000 Leuven

2060 Antwerpen

Beversesteenweg 35,

Tel. 03 206 82 28

Tel. 011 28 05 05

Tel. 016 31 44 60

Tel. 03 206 28 10

8800 Roeselare

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

Tel. 051 26 53 00 [email protected]

2 - Surplusmagazine Lente 2015

Voorwoord

Zomertijd, vakantietijd! Heb je al een zonnige, misschien zelfs exotische of avontuurlijke reis geboekt? Dan is de eerste stap naar een welverdiende vakantie reeds gezet. Het nakijken of aankopen van je vakantie-uitrusting en het plannen van eventuele uitstapjes ter plekke brengen je alvast helemaal in vakantiestemming. Maar op reis ziek worden of met een exotische ziekte terugkomen, kan een behoorlijke domper op de vakantievreugde zetten. Door je vooraf deskundig te laten adviseren, kan je heel wat leed voorkomen.

“Spreek tijdig je arts of apotheker aan als je vragen hebt over reisvaccinaties en malariapreventie. ” Reisgeneeskunde bleef vroeger vaak beperkt tot wat standaardadviezen over malaria, reisvaccinaties of preventie tegen reizigersdiarree. Maar nu de wetenschappelijke kennis in dit domein sterk uitgebreid is, kan reisadvies op maat van de individuele reiziger worden gegeven. In ons land is er in elke provincie minstens één reisadviescentrum waar je terecht kan voor gespecialiseerd advies. Laten we samen overlopen waar je op moet letten bij de voorbereiding van je reis. Bepaal eerst, eventueel samen met je arts, of de beoogde vakantiebestemming geschikt is voor jou. Hoe aanlokkelijk die exotische vakantie ook lijkt, jouw gezondheid primeert. Bedenk goed welke de mogelijke risico’s zijn. Pilletjes en spuitjes zijn geen waterdichte garantie voor je gezondheid op reis. Die heb je in de eerste plaats zelf in de hand! Met preventieve maatregelen tegen insectenbeten kan je in tropische landen ernstige ziekten zoals malaria en dengue voorkomen. Om diarree te vermijden, spring je maar beter voorzichtig om met voedsel en drank. Ga niet zwemmen of pootje baden waar de plaatselijke bevolking het ook niet doet. En wapen je met zonnebril, beschermende kledij en zonnecrème tegen de brandende zon. Spreek tijdig je arts of apotheker aan als je vragen hebt over reisvaccinaties en malariapreventie. Zij kunnen je ook adviseren bij het samenstellen van je reisapotheek voor de zelfbehandeling van o.a. reizigersdiarree, verkoudheid of wondverzorging. Zo nodig verwijzen ze je door naar het Instituut voor Tropische Geneeskunde of een gespecialiseerd reisadviescentrum dichter bij huis. Ook voor een correcte opvang van medische problemen na thuiskomst ben je bij hen aan het juiste adres. In deze uitgave van Surplus Gezondheid vind je nog meer tips en informatie over gezondheid op reis én thuis. De Surpluspartners wensen je alvast een deugddoende zomervakantie.

en BiekteeurGApijostheek In Het Zwaard

h direc ceutisc Farma

Surplusmagazine Lente 2015 - 3

DIEREN TEEK VLO

LEEFOMGEVING

Relax!

MET FRONTLINE RONTLINE COMBO®LINE, BESCHERM JE JOUW HOND EN KAT & HUN LEEFOMGEVING. Want als je huisdier vlooien heeft, bevindt zich slechts 5% op het dier, terwijl de overige 95% zich in de leefomgeving schuil houdt in onvolwassen vorm. FRONTLINE Combo®Line rekent af met volwassen vlooien en teken op jouw huisdier. Dankzij zijn Actieve IGR (Insecten Groei Remmer), elimineert het ook eieren, larven en poppen van vlooien in de leefomgeving van jouw huisdier.

Nieuw

BESCHIKBAAR IN VOORDELIGE 6 PIPET VERPAKKINGEN

FRONTLINE COMBO® LINE DOG S/M/L/XL voor behandeling van honden van 2 tot 10 kg lichaamsgewicht (S), van 10 tot 20 kg lichaamsgewicht (M), van 20 tot 40 kg lichaamsgewicht (L), van meer dan 40 kg lichaamsgewicht (XL); FRONTLINE COMBO® LINE CAT voor behandeling van katten en van fretten: tegen infestaties met vlooien, alleen of in combinatie met teken en/of (maar niet bij fretten) bijtende luizen. • Behandeling van besmettingen met vlooien (Ctenocephalides spp.): de insecticide werkzaamheid tegen nieuwe infestaties met volwassen vlooien houdt gedurende 8 weken bij honden of gedurende 4 weken bij katten en fretten aan. Preventie van de vermenigvuldiging van vlooien door inhibitie van de ontwikkeling van eieren (ovicide werking), van larven en poppen (larvicide werking) afkomstig van eieren die werden gelegd door volwassen vlooien (bij honden gedurende 8 weken en bij katten gedurende 6 weken na toediening). • Behandeling van besmettingen met teken (bij honden en katten: Ixodes ricinus, Dermacentor variabilis, Dermacentor reticulatus (enkel bij de hond), Rhipicephalus sanguineus; bij fretten: Ixodes ricinus ). Het diergeneesmiddel heeft een persisterende acaricide werking tot 4 weken (honden en fretten) en tot 2 weken (katten) tegen teken (bij kat en fret gebaseerd op experimentele gegevens). • Behandeling van besmettingen met bijtende luizen bij honden (Trichodectes canis) en bij katten (Felicola subrostratus). Aflevering: Vrij. Lees aandachtig de bijsluiter. DOG : BE-V4469xx (xx = 15 (S); 24 (M); 33 (L); 42 (XL)); CAT: BE-V446906. Registratiehouder: Merial Belgium NV, Leonardo Da Vincilaan 19, 1831 Diegem ([email protected]). ®Merial. ©2015 – alle rechten voorbehouden. hr051114. Publ_Fro_ADV_022015_VL.

LeZERS

vraag

Is chocolade gevaarlijk voor mijn hond?

Beste Het gebeurt wel eens dat je de chocoladereep niet helemaal op krijgt en dat je het laatste stukje achteloos op de keukentafel laat liggen. Voor straks… denk je. Maar wat als jouw trouwe viervoeter dat in de smiezen heeft? Honden zijn allesbehalve kieskeurig als het op eten aankomt. En dat kan ernstige gevolgen hebben. Chocolade maakt men met cacao, en deze bevat de stof theobromine. Deze zorgt voor die typische bittere smaak van chocolade. Mensen verwerken die makkelijk maar bij honden gaat dit veel langzamer. Twee tot vier uur na het eten, worden honden er nerveus en onrustig door. Ze beginnen veel te urineren, krijgen diarree en moeten zelfs braken. Nog wat later kan ook de ademhaling en de hartslag versnellen en kan de hond koorts krijgen. Als je de symptomen niet op tijd opmerkt kan dit leiden tot epileptische aanvallen en hartritmestoornissen. Soms met fatale afloop. De ernst van de vergiftiging hangt af van de hoeveelheid chocolade die de hond eet, de grootte van de hond… maar ook van het soort chocolade. Hoe donkerder die is, hoe meer theobromine ze bevat. Zo’n 25 gram pure chocolade is genoeg om een hond van twintig kilogram te vergiftigen. Witte chocolade en melkchocolade bevatten zo goed als geen theobromine en zijn dus relatief veilig. Als je hond een klein stukje witte chocolade heeft opgegeten, hoef je je bijgevolg geen zorgen te maken. Maar als hij die volledige pralinedoos heeft opgepeuzeld, breng hem dan zo spoedig mogelijk naar de dierenarts. De regel is dat je actie moet ondernemen als je hond meer dan één gram zwarte chocolade per kilogram lichaamsgewicht heeft gegeten. Bij melkchocolade is dat tien gram per kilogram lichaamsgewicht. Vermits er geen tegengif bestaat zal de dierenarts de hond een injectie geven waardoor die moet braken en zo ook de gevaarlijke stoffen uit het lichaam verwijdert. Voorkomen is dus belangrijker dan genezen. Stop de chocolade altijd goed weg zodat je hond er niet mee aan de haal kan. Overigens zijn katten even gevoelig voor theobromine. Alleen zijn zij veel kieskeuriger als het over eten gaat waardoor katten zelden een chocoladevergiftiging oplopen.

Heb je ook een vraag omtrent gezondheid? Surf dan naar onze nieuwe website www. surplusgezondheid.be en vul er het contactformulier in. En wie weet behandelen we jouw vraag in het volgende nummer.


Als

plassen

pijn

Eens je een blaasontsteking hebt gehad, herken je de symptomen meteen: voortdurend kleine hoeveelheden moeten plassen met telkens een brandend of pijnlijk gevoel. Urineweginfecties zijn één van de meest voorkomende aandoeningen waarvoor we onze huisarts raadplegen. Maar liefst de helft van alle vrouwen krijgt er vroeg of laat mee te maken. Niet dat mannen immuun zijn maar vrouwen lopen vijftig keer meer risico. De verklaring: een verschillende anatomie.

doet


Hoe ontstaat een blaasontsteking?

Waarom meer vrouwen dan mannen?

Meestal door een darmbacterie die er in slaagt om zich via de urinebuis een weg te banen naar de blaas. Daar hecht ze zich vast aan de blaaswand waardoor deze ontsteekt. In mindere mate kan ook een tijdelijke katheder, een blaassteen, een verminderde weerstand of een afwijking aan de urinewegen aan de basis liggen van een blaasontsteking.

Het vrouwelijke urinekanaal is slechts enkele centimeters lang waardoor bacteriën heel snel de blaas bereiken. Bovendien liggen de vagina en de aars vrij dicht bij elkaar waardoor de darmbacteriën makkelijk het vaginale slijmvlies kunnen besmetten en koloniseren.

Welke factoren vergroten het risico?

Zwangerschap Tijdens de zwangerschap wordt de baarmoeder groter waardoor die de blaas wat opzij duwt en je vaker moet plassen. Maar bij zwangere vrouwen blijven er tijdens het plassen makkelijker restjes urine achter in de blaas waardoor bacteriën zich makkelijker kunnen ontwikkelen.

Geslachtsgemeenschap Door te vrijen kan de urinebuis geïrriteerd raken en worden bacteriën via het plaskanaal omhoog geduwd. Vrouwen die gevoelig zijn voor blaasontstekingen kunnen het best voor en zeker na het vrijen, even gaan plassen om de bacteriën af te voeren.

Kunnen mannen dan geen blaasontsteking krijgen? Toch wel, vooral op latere leeftijd en in combinatie met andere prostaatproblemen. De kans is klein, maar als het gebeurt is het zeker niet banaal en is een dringend doktersbezoek absoluut noodzakelijk.

Welke zijn de symptomen van een blaasontsteking? Vaak zijn die heel duidelijk: je moet voortdurend en dringend plassen, je hebt het gevoel dat je blaas niet helemaal leeg is, pijn in de onderbuik, een branderig of pijnlijk gevoel tijdens het plassen en sporen van bloed in de urine.

Kwaliteit van het slijmvlies

Is een blaasontsteking gevaarlijk?

Oestrogenen zijn onder andere verantwoordelijk voor het onderhoud van het slijmvlies in de vagina en de urineleider. Na de menopauze daalt het oestrogeengehalte waardoor het slijmvlies gevoeliger wordt voor infecties.

De meeste blaasontstekingen zijn ongevaarlijk. Toch kun je best je arts raadplegen, zeker bij een eerste keer. Als de symptomen immers gepaard

Persend plassen Vrouwen die lang wachten om naar het toilet te gaan, ontwikkelen een sterke sluitspier. Daardoor moet je harder persen en ontstaat er een soort turbulentiestroming waardoor urine achter de sluitspier blijft ‘staan’ en zelfs terug naar boven wordt gestuwd om zo het slijmvlies te infecteren.

Intieme hygiëne Een gebrekkige intieme hygiëne zorgt er voor dat bacteriën vrij spel krijgen om het slijmvlies te besmetten. Maar ook een overdreven hygiëne kan de natuurlijke zuurtegraad van de vagina ontregelen waardoor bacteriën er zich makkelijker kunnen vermenigvuldigen.

gaan met koorts, pijn in de lenden, misselijkheid of braken, wijst dit mogelijks op een uitbreiding van de infectie naar de nieren of de prostaat. Zwangere en bejaarde vrouwen, kinderen en mannen moeten bij elke blaasontsteking de dokter consulteren. Wat kun je doen tegen een blaasontsteking? Het goede nieuws is dat 40% van de niet-zwangere vrouwen na drie dagen verlost zijn van de klachten. Vaak volstaat een korte antibioticakuur. Bij ernstige blaasontstekingen kan een ziekenhuisopname en een langdurige antibioticakuur noodzakelijk zijn. Voor vrouwen die in een periode van zes maanden minstens twee blaasontstekingen hebben, kan een preventieve behandeling nuttig zijn. Wat als de blaasontstekingen maar blijven terugkomen? Ongeveer drie procent van de volwassen vrouwen hebben drie of meer ongecompliceerde blaasontstekingen per jaar. Dat is behoorlijk veel en vervelend. Vaak kunnen die vrouwen de symptomen heel goed plaatsen en zelf een correcte diagnose stellen. Maar een diepgaand onderzoek kan eventueel aangeboren afwijkingen of onderliggende aandoeningen aan het licht brengen.

  

10 tips om een blaasontsteking te voorkomen

BELANGRIJK

handige tip

1. Drink voldoende

2. Stel het plassen niet uit

3. Zet je neer om te plassen i.p.v. boven het toilet te ‘hangen’

4. Als je gevoelig bent, kun je na het vrijen best even gaan plassen 5. Veenbessen of cranberries hebben een beperkt positief effect

6. Draag geen te strakke broeken of een slip van synthetisch materiaal

7. Koffie, alcohol, pikante kruiden en asperges kunnen de blaas irriteren 8. Neem voldoende vitamine C op

9. Kies voor anticonceptiva zonder zaaddodende middelen want die vergroten het risico

10. Zorg voor een goede intieme hygiëne


Bloeitijd ? Niet voor uw allergie! Producten van URSAPHARM – de juiste oplossing voor elk type allergie.

8 - Surplusmagazine Voorjaar 2015

INTERVIEW

Lindsey De Grande Lindsey De Grande is meervoudig Belgisch kampioene op de 800 en 1500 meter. Op haar twintigste kaapte ze de vierde plaats weg op het Europees kampioenschap voor beloften. Twee jaar later finishte ze knap zesde op het hoogste niveau tijdens het EK in Barcelona en behoorde ze dus tot de Europese top. Meteen ook goed voor een Zilveren Spike in de vitrinekast. De toekomst zag er veelbelovend uit en de Olympische Spelen wenkten. Maar 2011 werd ook het jaar waarin alles veranderde. Een paar weken na het tegenvallende EK kreeg ze te horen dat ze chronische leukemie heeft. Lees het volledige interview vanaf pagina 10. >>


“Ik heb in het begin veel geweend en nu soms nog. Maar vrijwel meteen, kwam ik in een soort overlevingsmodus.”

Lindsey, wanneer werd het duidelijk dat er iets aan de hand was? “Ik voelde dat m’n lichaam wat minder snel recupereerde, maar zo’n periodes maak je wel vaker mee als topsporter. Ondanks de hoge ambities werd het Europees Kampioenschap voor beloften in 2011 een ontgoocheling. Het leek alsof mijn benen blokkeerden in de finale. Toen ik thuis kwam wou ik weten wat er precies scheelde. Had ik last van de hoogtestage? Was er iets anders? Maar zonder me echt zorgen te maken.” Maar je liet je toch uitgebreid onderzoeken? “Elke topsporter laat z’n bloed geregeld controleren om te zien of je bijvoorbeeld nog voldoende ijzer en vitaminen in je lichaam hebt. Uit de resultaten bleek dat het aantal witte bloedcellen bleef toenemen. Dat was nog niet meteen alarmerend want dat kon ook het gevolg zijn van hard trainen of een kleine ontsteking. Maar ondertussen werd het alsmaar moeilijker om m’n niveau te handhaven. Daarom lieten we nog een extra test uitvoeren.” En die liet er geen twijfel over bestaan? “Op dat moment maakte ik me eigenlijk nog altijd geen zorgen. Maar de verdeling tussen de witte bloedcellen bleek helemaal verstoord en bovendien troffen ze in m’n bloed een soort bloedcel aan die er niet thuishoort. De harde conclusie was dat ik chronische leukemie had. In enkele


seconden tijd transformeerde ik van een jonge en gezonde topsportster in een chronisch zieke. Ik wist toen wel dat het een soort kanker was, maar meer ook niet. Mijn mama vroeg meteen naar de levensverwachtingen en kwaliteit van leven, terwijl ik me op dat moment alleen maar afvroeg hoe het met m’n lopen zat. Achteraf gezien waren de vragen van mijn mama absoluut terecht. Het enige lichtpuntje was dat het om chronische leukemie gaat, waardoor er een trager ziekteproces is.”

“ Ik leef meer van dag tot dag, maar wel met veel hoop en doorzettingsvermogen.” Hoe verliep het vanaf dan? “Ik was heel hard aan het trainen om de Olympische Spelen in 2012 te halen, maar plots werd heel mijn wereld onderuit gehaald. Na een beenmergpunctie startten we meteen met een medicatiebehandeling. Tot twee keer toe moesten we overschakelen naar een ander medicijn omdat ze de leukemie wel stabiliseerden maar niet terugdrongen of omdat de nevenwerkingen te ernstig waren.”

Welke zijn die bijwerkingen? “Bij de eerste medicatie kreeg ik heel veel spierpijn in de benen en voortdurend last van hoofdpijn. In de voormiddag voelde ik me telkens misselijk en moest ik vaak overgeven. Toen zijn we overgeschakeld naar een andere soort medicatie, maar die lokte een neurotoxische reactie uit. Een week lang kon ik absoluut niets doen behalve het uitschreeuwen van de pijn. Het leek alsof ik voortdurend prikkeldraad rond m’n lichaam had. Ik kon niet zitten, liggen, eten, drinken of douchen. Een simpel glas opheffen was gewoonweg onmogelijk.” Dus moest de medicatie opnieuw aangepast worden? “Ja, eerst probeerden we de tweede medicatie nog onder een lagere dosis. Toen ook dat te belastend werd voor mijn lichaam, schakelden we over naar de derde medicatiebehandeling. Maar ook die heeft heel wat onaangename neveneffecten. Het is alsof er een zware sluier op mijn hoofd drukt en langs mijn lichaam naar beneden hangt. Die pijn is voortdurend aanwezig. Soms is die wat heviger en dan weer wat milder maar na 3,5 jaar non-stop pijn weegt dat behoorlijk door. Daar komt nog eens bij dat ik amper twee uurtjes energie per dag heb. De rest van de dag moet ik rusten. Het is een vreemde vorm van vermoeidheid die je eigenlijk met niets anders kan vergelijken. Het rare is dat ik me slecht voel door de medicatie, niet door de leukemie zelf. Daardoor krijg je het gevoel dat je jezelf voortdurend verzwakt maar tegelijkertijd besef ik dat ik niet zonder de medicatie kan. Het is de enige manier om de leukemie te stabiliseren en terug te dringen.”

Zijn er manieren waarop je je toch kunt ontspannen?

Toch probeer je ook nog een beetje te werken?

“Automatisch zoek je naar een methode om het leefbaar te houden. Momenten waarop je het heel even van je af kunt zetten. Ook al doet lopen soms pijn, het geeft me ook even afleiding. Tijdens het lopen kan ik tijdelijk ontsnappen aan alles wat gaande is, maar daarna slaat de vermoeidheid natuurlijk wel keihard toe. De ziekte en behandeling putten mijn lichaam uit maar door regelmatig te lopen krijg ik toch een aantal kleine mentale opkikkertjes.”

“Ik wil absoluut iets om handen hebben. Daarom behandel ik als kinesiste een paar patiënten per week. De dag erna bekoop ik dat wel en ben ik een hele dag uitgeteld. Maar ik heb die afleiding ook nodig.”

Hoe ziet een doorsnee dag er voor jou dan uit? “Plannen is amper mogelijk. Eén opdracht lukt nog net. De rest van de dag hangt af van de reactie van mijn lichaam daarop. Zaken die normaal automatisch gebeuren zoals kijken of praten, vergen heel veel energie. Vroeger stond ik er niet bij stil maar nu heb ik bijvoorbeeld enkel al bij het kijken een voortdurende druk op mijn ogen. Een televisieprogramma kan ik enkel met ondertiteling volgen omdat de combinatie van beeld en klank te veel energie vraagt. In het mate van het mogelijke doe ik zelf de boodschappen maar een wat zwaardere doos dragen is uit den boze. Ik weet natuurlijk wel hoe dat komt en kan het wel wat plaatsen. Maar dit is niet wat je van het leven verwacht als je vijfentwintig jaar bent.”

Denk je dat het mogelijk is om ooit nog topsport te beoefenen? “Mijn fysieke capaciteiten zijn natuurlijk drastisch afgenomen. Toch probeer ik vijf à zes dagen in de week te lopen. Het is soms heel bewust kiezen wat je met je energie doet. De dokters raden het ook niet af maar van zodra sporten m’n gezondheid in gevaar zou brengen, dan stop ik er mee. Maar ik blijf er wel in geloven dat ik ooit weer zal weten hoe het voelt om geen pijn te hebben en me gezond te voelen. Het zou kunnen dat ik tegen dan te oud ben om terug te keren op topniveau. De wereld zal er niet door vergaan maar ik blijf wel de hoop koesteren.” Ondanks alles zie je er stralend uit. Geeft dat soms een vertekend beeld van jouw ziekte? “Gelukkig word ik inderdaad niet nagestaard zoals helaas met heel veel kankerpatiënten wel gebeurt. Buiten het feit dat ik behoorlijk wat haar heb verloren, zie ik er niet ziek uit. Ik gebruik het ook om kanker een beetje uit de taboesfeer te halen. Maar tegelijkertijd betekent het soms dat mensen mij minder steunen omdat ze denken dat het allemaal wel mee valt. Maar de realiteit is helaas helemaal anders.” Hoe groot is de kans dat je terug geneest? “Bij mijn vorm van leukemie spreken ze momenteel niet van genezing maar kijken ze of de kanker op termijn al dan niet nog meetbaar is. Op het moment dat je stopt met je medicatie kan het tijdelijk even goed gaan, maar heel vaak is er een terugval na enkele weken of maanden. Heel uitzonderlijk kan je wat langer zonder de medicatie. Maar zeker ben je nooit. Het valt niet te voorspellen maar ik blijf er wel voor gaan.” Hoe zie je je eigen toekomst? “Als je vijfentwintig jaar bent, droom je er natuurlijk van om je leven uit te bouwen. Om een gezin te stichten en een huisje te kopen. Dat is nu minder vanzelfsprekend. Ik leef van dag tot dag, maar wel met veel hoop en doorzettingsvermogen. De kanker heeft veel plannen in de war gestuurd, maar die doelen zijn voor mij niet afgesloten. Ik ga ervan uit dat ik nog vele jaren te leven heb, maar ik besef dat het ook anders kan gaan. Ik probeer dus het beste te maken van elke dag, te genieten

waar het kan en er tijd voor maken. Maar tegelijkertijd ook verder durven dromen.” Is het belangrijk voor jou om er over te kunnen praten? “Ik heb in het begin veel geweend en nu soms nog. Maar vrijwel meteen kwam ik in een soort overlevingsmodus. Onbewust weliswaar. Als ik over mijn ziekte praat, lijkt het alsof ik het over iemand anders heb. Daardoor kan ik er ook vrij nuchter over praten. Maar soms slaat de realiteit je toch nog in het gezicht zoals toen ik mijn boek schreef.” Waarom wou je het boek schrijven? “Zelf heb ik al heel veel gehad aan de steun van lotgenoten. Ik weet dus was dat betekent en wil ook graag anderen helpen. Dat geeft een gevoel van verbondenheid en zorgt voor extra kracht. Maar het is ook bedoeld voor de ‘buitenstaanders’. Het is quasi onmogelijk om je in te beelden welke impact soortgelijke situaties met zich meebrengen. Zelfs voor medici. Mensen denken soms dat het maar een pilletje slikken is. En als je er niet ziek uit ziet, dat alles goed gaat. En dat is vaak niet slecht bedoeld. Ik stond daar vroeger ook niet bij stil. Maar de realiteit is niet zo zwart-wit als sommigen denken. Ik ben heel open over de moeilijke en wanhopige momenten die ik al heb gehad maar evengoed over de zaken die me sterker maken.” Op wie reken jij als je het even moeilijk hebt? “Naast de andere lotgenoten kan ik gelukkig ook altijd rekenen op mijn ouders, mijn zus en mijn vriend. Ze zijn er altijd, ook op momenten dat het me te veel wordt. Ze zorgen er voor dat ik er blijf in geloven dat het goed komt. Samen met hen stel ik me doelen. Niet dat je ze altijd kunt bereiken, maar ook dan komen er andere mooie dingen op je pad. Het is belangrijk om te blijven zoeken naar oplossingen en er samen voor te gaan.”


8 vragen over

melanomen

Zo’n negen procent van alle huidkankers zijn melanomen. Een minderheid dus, maar wel gevaarlijker dan alle andere soorten huidaandoeningen. Bovendien zijn ze de snelst stijgende kankervorm in België. Want we leven nu eenmaal anders dan pakweg vijftig jaar geleden. We gaan vaker op vakantie, zoeken meer de zon op, dragen badpakken en bikini’s, enz. Want de zon speelt een belangrijke rol in het ontwikkelen van melanomen. Al is ze niet de enige boosdoener.


1. Wat is een melanoom? De huid is het grootste orgaan van ons lichaam en bestaat uit drie lagen. De onderste laag is het vetweefsel, daarbovenop komt de lederhuid of bindweefsellaag en aan de oppervlakte ligt de opperhuid. Deze bevat pigmenten of melanines die ons beschermen tegen de schadelijke zonnestralen. Hoe? Door de huid donkerder te maken. Die bruine tint tijdens de zomer is eigenlijk een noodzakelijke lichaamsbescherming tegen het teveel aan UV-zonlicht. Maar door te vaak en onbeschermd in de zon te vertoeven, kunnen die pigmentcellen beschadigd geraken waardoor ze zich ongecontroleerd vermenigvuldigen en zo een kwaadaardig gezwel vormen. Dit noemen we melanomacellen.

2.Waar ontstaan melanomen? Ongeveer één derde van de melanomen ontwikkelen zich vanuit een reeds bestaande pigmentvlek. Dit kan zowel een aangeboren moedervlek zijn als een moedervlek die tijdens de kinderleeftijd ontstond. Op zich zijn die niet gevaarlijk, tenzij ze veranderen van kleur, vorm, dikte of grootte. Of als je er plots jeuk krijgt of begint te bloeden. Maar melanomen kunnen dus ook in een ‘gave huid’ ontstaan. Bij mannen meestal op de romp terwijl bij vrouwen zowel de romp als de benen gevoelige plekken zijn. In minder mate kunnen zich ook op het hoofd, in de hals of op de armen melanomen vormen. Heel uitzonderlijk ontstaan er melanomen in de mondholte, de vagina of in de ogen.

3.Welke zijn de risicofactoren? De ultraviolette zonnestralen spelen dus een belangrijke rol bij het ontstaan van deze huidkanker. Trouwens, ook tijdens een

zonnebanksessie stel je je aan dezelfde UV-stralen bloot. Maar ook je genen bepalen of je al dan niet een vergroot risico op huidkanker loopt. En er zijn een aantal fysieke eigenschappen die het ontwikkelen van melanomen in de hand kunnen werken. Zo lopen mensen met een lichte huid, sproetjes en blond of rossig haar een groter risico. Net zoals personen die snel en makkelijk verbranden, meer dan vijftig pigmentvlekken op hun huid hebben of een familiale voorgeschiedenis met melanomen hebben. Uit onderzoek blijkt dat mensen die op jonge leeftijd verschillende keren een ernstige zonnesteek opliepen, een groot risico lopen op het ontwikkelen van melanomen. Zeker als die zonneslag gepaard ging met blaren. De rekening krijg je meestal pas jaren later gepresenteerd. Want tussen het moment van de intensieve blootstelling aan de zon en het ontwikkelen van een melanoom zit gemiddeld 15 à 20 jaar. Het slechte nieuws is dat je dit risico helaas blijft meenemen in je verdere leven en niet meer kunt wegvegen door je op volwassen leeftijd steeds goed te beschermen tegen de zon.

4.Hoe gevaarlijk zijn melanomen? Eerst het slechte nieuws: melanomen zijn de agressiefste vorm van huidkanker en hebben in een vergevorderd stadium vaak een sombere prognose. In sommige gevallen groeien ze zeer snel aan en zaaien meteen uit. Meestal naar de dichtstbijzijnde lymfeklieren. Maar via het bloed kunnen ze ook andere organen zoals de hersenen, de longen, de lever en het bot infecteren. Het ‘goede’ nieuws is dat als de tumor in een vroeg stadium wordt ontdekt, er een vrij grote kans op genezing is. We kunnen het dus niet genoeg benadrukken: controleer regelmatig je huid, zeker als je tot een risicogroep behoort.

5.Hoe kun je een melanoom herkennen? Met het blote oog is dat zeer moeilijk want vaak lijken ze heel erg op een gewone pigment- of moedervlek. Aan de hand van de ABCDE-regel lukt het makkelijker. Als een pigmentvlek asymmetrisch (A) van vorm is, een onregelmatige boord (B) heeft, kleurveranderingen (C van colour) ondergaat, de diameter (D) groter is dan 6 mm of als er een evolutie (E) is op het vlak van kleur, vorm, afmeting of dikte, dan laat je deze best zo snel mogelijk door je arts nakijken.


Ook plotse jeuk of het bloeden van zo’n pigmentvlek kan een indicatie zijn voor een mogelijke kwaadaardige aanleg. Om alle plekjes te vinden en te controleren kun je best de hulp van iemand anders vragen.

6.Hoe kun je melanomen voorkomen? Er zijn helaas geen sluitende maatregelen waarmee je het risico op melanomen kunt wegnemen. Er is nu eenmaal die erfelijke factor en ook aan je huidtype kun je niets veranderen. Wat je wel kan doen is je goed beschermen tegen zonnebrand. Bij kinderen nemen de ouders die verantwoordelijkheid op zich, maar van zodra je de kindertijd ontgroeit moet zorg dragen voor je huid even evident worden als je tanden poetsen. Daarnaast is het belangrijk je huid geregeld te controleren want door een vroegtijdige opsporing stijgt de kans op genezing aanzienlijk. Mensen die tot een risicogroep behoren laten zich best jaarlijks controleren.


7.Wanneer moet je de arts raadplegen?

Overigens laat de operatie bijna geen sporen na en heelt de wonde vrij snel.

Als je ook maar de minste twijfel hebt over een vlekje, maak je best zo snel mogelijk een afspraak met je arts. Deze kan je al dan niet geruststellen dat het om een onschuldige pigmentvlek gaat of je doorverwijzen naar een dermatoloog of huidspecialist. Die onderzoekt je volledige huidoppervlak met een dermatoscoop. Een soort vergrootglas waardoor men een betere en nauwkeurigere analyse kan maken.

Eventueel start men nog een aanvullende behandeling op, afhankelijk van de plaats, de grootte en vooral de dikte van de verwijderde tumor. Bij uitgezaaide melanomen kan aanvullende chemotherapie, immunotherapie of doelgerichte therapie noodzakelijk zijn. Voel je in ieder geval vrij om het gesprek aan te gaan met je arts omtrent de verschillende soorten behandelingen en hun specifieke bijwerkingen.

8.Wat als het om een kwaadaardig melanoom gaat? In dat geval snijdt men het melanoom samen met een laagje onderhuids vetweefsel weg. Om te voorkomen dat de tumor zich uitzaait naar andere organen wordt er ook een klein randje gezonde huid weggenomen. Het spreekt voor zich dat een vroegtijdige ingreep eenvoudiger en succesvoller is.

Vitaminen van a tot … z

VITAMINE E

Supplementen

Vitamine E is één van de vier vetoplosbare vitaminen en niet zo bekend. Nochtans bewijst ze ons heel wat nuttige diensten. In de eerste plaats als uitstekende antioxidant door onze cellen, celwanden en bloedbaan te beschermen tegen de schadelijke invloed van agressieve stoffen. Bovendien speelt ze een belangrijke rol in het in stand houden van spieren andere weefsels en de aanmaak van rode bloedcellen. Bronnen In een normale voeding zit er een overvloed aan vitamine E. Vooral in plantaardige oliën zoals noten en zaden. Maar ook in groenten, fruit, brood en graanproducten zitten aanzienlijke hoeveelheden. In dierlijke producten zal je ze dan weer amper vinden.

De natuurlijke absorptie via voedingsmiddelen is de meeste efficiënte. Maar soms kan het nuttig zijn om een vitamine E-supplement in te nemen, bijvoorbeeld omwille van zijn antioxidante werking. Maar extra vitamine E is ook belangrijk voor patiënten met galstuwing of mensen die een slechte vetopname hebben zoals bijvoorbeeld het geval is bij mucoviscidose. Overleg goed met je arts of apotheker, want bij personen met cardiovasculaire aandoeningen of diabetes is er een verhoogd risico op hartfalen. Een tekort De kans dat je echt ernstige verschijnselen vertoont door een tekort aan vitamine E, is bijzonder klein. Een slechte vetabsorptie zou een verklaring kunnen zijn en kan in dat geval leiden tot neurologische stoornissen, bloedarmoede of hersenschade.

Goed om weten Vitamine E is gevoelig voor de combinatie van verhitting en zuurstof. Maar maak je geen zorgen, desondanks blijft er steeds genoeg vitamine E in voeding en drank over. De antioxidante werking van vitamine E gebruikt men om vetten in voedingsmiddelen minder snel ranzig te laten worden. Een overdosis Toxische gevolgen door een overdosis vitamine E zijn nog nooit vastgesteld. Wat men wel weet is dat zeer hoge dosissen een invloed kunnen hebben op de bloedstolling bij personen met een vitamine K-tekort en mensen die bloedverdunners nemen.

Aanbevolen hoeveelheid volwassen mannen: 10 mg per dag volwassen vrouwen: 8 mg per dag

Artrose? IK BEN NIET TE STUITEN. Laat artrose u niet tegenhouden. Leef het leven zoals u zelf wil. Futuro™ is hier om u daarbij te helpen. Onze braces en bandages zorgen voor comfort, steun en pasvorm en verlichten zo gewrichtspijn veroorzaakt door artrose. Fietsen, breien, shoppen, schrijven, computeren of sms’en... U bent niet te stuiten...

10776_ad_futuro_artritis_197x139_NL_FR_11.indd 1


28-10-14 13:31

BLIJF BAAS OVER MIGRAINE VERLICHT SNEL MIGRAINE EN VOLGENDE SYMPTOMEN: Hoofdpijn, gevoeligheid voor licht en geluid, misselijkheid

Excedryn is een geneesmiddel. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Niet gebruiken bij kinderen jonger dan 18 jaar, in geval van acetylsalicylzuur of andere niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen, in geval van maag- of duodenumulcus of tijdens de zwangerschap. Lees aandachtig de bijsluiter en vraag raad aan uw arts of apotheker. Novartis Consumer Health NV. P3BE140730

overgevoeligheid aan 16 - Surplusmagazine Voorjaar 2015

DOSSIER migraine

Wat hebben Elvis, Napoleon en Julius Caesar gemeen? Net als nog vele andere historische figuren hadden ze regelmatig af te rekenen met migraineaanvallen. In tegenstelling tot wat sommigen denken is migraine dus absoluut geen welvaartsziekte. Iedereen heeft natuurlijk wel eens hoofdpijn. Dat is normaal en zeker niet erg. Maar nog te weinig mensen kennen de precieze aanleiding voor die hoofdpijn. We spraken met neuroloog Koen Paemeleire over de oorzaken, symptomen en het belang van een correcte diagnose.


DOSSIER MIGRAINE

prof. dr. Koen Paemeleire 18 - Surplusmagazine Lente 2015

Niet alle hoofdpijnen zijn dezelfde. Waar zit precies het verschil? “Eerst en vooral moet je een onderscheid maken tussen de primaire en de secundaire hoofdpijnen. Bij een secundaire hoofdpijn is de oorzaak heel duidelijk en zichtbaar. Bijvoorbeeld een sinusitis, een hersenvliesontsteking of zelfs een klap op het hoofd. Maar bij het overgrote deel van de hoofdpijnen is er helemaal geen onderliggende ziekte. Zelfs op een scan zie je dan helemaal niets, terwijl de patiënt misschien met geweldige hoofdpijn op de tafel ligt. Dit noemen we de primaire hoofdpijnen.” Die laatste kun je dan nog eens onderverdelen. “Dat klopt. Er zijn drie grote lijnen. We onderscheiden spanningshoofdpijn, migraine en een kleinere groep van patiënten die te kampen hebben met clusterhoofdpijn.” Vanwaar dat onderscheid? “Wel, laten we eerst eens kijken naar de spanningshoofdpijn. Iedereen heeft die wel eens en het grootste kenmerk is dat ze eigenlijk geen kenmerken heeft. Door bijvoorbeeld hard te werken of stress kun je een milde hoofdpijn krijgen. Maar ook door bepaalde houdingen of handelingen kan er een spanning ontstaan waardoor je hoofdpijn krijgt. Typische risicoberoepen zijn bijvoorbeeld typiste of vrachtwagenchauffeur.” En dat valt niet te vergelijken met migraine of clusterhoofdpijn? “Absoluut niet. Clusterhoofdpijn treft gelukkig slechts één op de 1.000 mensen want de pijn is niet te harden. Tien maal erger dan een migraineaanval en ter vergelijken met bevallen zonder verdoving of nierstenen. De pijn concentreert zich rond één oog of één kant van het hoofd waar het tot maximum drie uur voor een helse pijn zorgt. Een bijzonder intense aandoening die de onbehandelde patiënt wanhopig kan maken.” Migraine bevindt zich dan tussen die twee uitersten? “Dat zou je zo kunnen zeggen. Minstens tien procent van de bevolking heeft migraine. Maar niet altijd in dezelfde mate. Sommige mensen hebben de helft

van de maand migraine maar andere krijgen bijvoorbeeld maar één aanval per jaar.” Hoe weet je zeker dat het om migraine gaat en niet om spanningshoofdpijn? “Daar zijn een aantal criteria voor. Migraineaanvallen duren minstens vier uur maar kunnen tot drie dagen aanhouden. De hoofdpijn bevindt zich in één helft, ze is kloppend of bonzend van aard, matig tot ernstig qua intensiteit en

“Migraineaanvallen duren minstens vier uur maar kunnen tot drie dagen aanhouden.” verergert van zodra je eenvoudige fysieke activiteiten uitvoert zoals de trap opgaan. Al hoef je niet per definitie aan alle criteria te voldoen. Als je je eigen situatie in minstens twee van deze criteria herkent én je hebt last van misselijkheid en/of

braken of bent overgevoelig voor licht en geluid, dan heb je waarschijnlijk migraine.” Kan iedereen migraine krijgen? “Ja, maar vrouwen hebben er drie keer meer last van dan mannen. Tot achttien procent van de vrouwelijke populatie heeft jaarlijks migraine en daar speelt het vrouwelijk oestrogeen-hormoon een belangrijke rol in. Vaak begint migraine dan ook vanaf de menstruatie. De grootste groep migrainepatiënten zit rond de leeftijd van veertig jaar en we zien dat migraine daarna – globaal gezien - weer afneemt.” Waarom heeft de ene er last van en de andere niet? “Migraine is in grote mate genetisch bepaald en de vatbaarheid ervoor krijg je dus mee met de genen van vader of moeder. Bij vier op de tien migrainepatiënten is er minstens één direct familielid dat ook migraine heeft. Daarnaast zijn er een aantal triggers bekend die zo’n aanval kunnen uitlokken. Heel wat patiënten ervaren stress als zo’n uitlokker. Maar ook overmatig cafeïneen alcoholgebruik, fel licht, bepaalde geuren, lawaai, de menstruatiecyclus, een slaaptekort of een onregelmatig eetpatroon kunnen aan de basis liggen.”


DOSSIER MIGRAINE

helemaal niets mis mee want vaak zijn mensen daar goed mee geholpen. Zo’n standaard pijnstiller werkt in feite als een ontstekingsremmer die elke pijn in je lichaam verlicht. Maar als de arts vaststelt dat je migraine hebt, krijg je toegang tot heel doeltreffende medicatie die specifiek voor migraine is ontwikkeld. Dit zijn de zogenaamde triptanen en bestaan in zeven variaties. Daarom moeten we bij elke patiënt zoeken welk product het beste werkt.” Het is dus belangrijk om te weten waarom je regelmatig hoofdpijn hebt? “Klopt. Want als je te veel pijnstillers neemt, kun je extra hoofdpijn krijgen. Daarom is het belangrijk dat de huisarts en apotheker goed samenwerken om zeker te zijn dat de patiënt de juiste behandeling krijgt.” Hoe succesvol is zo’n behandeling? “De bedoeling is dat een aanval nog maximum twee uur duurt. Als je weet dat sommige onbehandelde migraineaanvallen tot drie dagen kunnen aanhouden, is dat al een serieuze verbetering van de levenskwaliteit. Bij patiënten met frequente migraineaanvallen moeten we ook een preventieve behandeling bespreken. Dit is een soort medicatie die je dagelijks inneemt om migraineaanvallen te voorkomen. Het streefdoel is om hiermee het aantal dagen met hoofdpijn minstens te halveren.” Wat kun je eigenlijk doen om een aanval te vermijden?

En wat gaat er dan precies mis in de hersenen tijdens zo’n aanval? “Heel wat organen beschikken over een alarmsysteem dat in werking treedt op het moment dat er schade is. Ook bij de hersenen is dit het geval. Zo zal je tijdens een hersenbloeding hevige hoofdpijn krijgen die jou er op wijst dat er een onregelmatigheid is. Een pijnlijk maar bijzonder nuttig systeem. Maar bij migraine gaat het alarmsysteem af terwijl er helemaal geen schade is. Daarom is het ook geen ziekte maar eerder een systeemstoornis die jou dwingt om even rust te nemen. Want tijdens zo’n aanval zal je je afzonderen om zo veel mogelijk prikkels te vermijden. Eigenlijk kan je het vergelijken met een snelle sportwagen. Die heeft een grote gulzige motor maar beschikt slechts over een kleine benzinetank. Als je voortdurend gas geeft, loopt de tank snel leeg, raakt de


motor oververhit en moet je de auto aan de kant zetten. Ook bij migrainepatiënten is er een onevenwicht tussen enerzijds de energie die hun hersenen verbruiken en anderzijds de toevoer van die energie. Net zoals die sportwagen moet afkoelen, zorgt dit systeem er voor dat de patiënt het even rustig aan doet.”

“Het is zeer belangrijk om een regelmatig eetpatroon aan te houden en voldoende te slapen. Roken heeft een invloed op migraine, dus dit kun je beter laten. Net zoals overgebruik van cafeïne en alcohol bij een gevoelig individu te vermijden zijn. Neem voldoende lichaamsbeweging, zorg dat je voldoende drinkt en probeer in het mate van het mogelijke stress te voorkomen.”

Kun je migraine behandelen? “Genezen is helaas onmogelijk. Aan de genen kunnen we immers niets veranderen. Wat we wel kunnen is de stoornis proberen onder controle te brengen. En in het overgrote deel van de gevallen lukt dat ook. Alleen weten te weinig mensen dat ze migraine hebben.”

BIO dr. prof. Koen Paemeleire • Prof. dr. aan het UZGENT

Waarom is dat belangrijk?

• Neuroloog

“Heel wat mensen halen een vrij verkrijgbare pijnstiller in de apotheek als ze hoofdpijn hebben. Daar is

• Specialist in hoofdpijn en migraine

INTERVIEW

Annie Sterckx Annie Sterckx was zestien jaar toen ze voor het eerst last kreeg van hevige hoofdpijn. Over migraine sprak men toen nog niet. Je had zware hoofdpijn. Maar de symptomen kende ze wel, die had ze ook bij haar moeder gezien. Net als Annie moest ook zij geregeld het bed houden om het bonzende hoofd tot rust te laten komen. Lees haar verhaal op de volgende pagina’s >>


DOSSIER MIGRAINE

Kun je je de eerste migraineaanval nog herinneren? “De echt allereerste aanval is inmiddels uit m’n geheugen gewist, maar het moet rond m’n zestiende geweest zijn. Midden in mijn puberteit. Vanaf dan kreeg ik elke maand opnieuw migraine en tijdens de zwangerschap werd het zelfs nog erger. De eerste drie maanden van elke zwangerschap had ik voortdurend hoofdpijn. Van ’s morgens tot ’s avonds. Net omdat ik zwanger was mocht ik geen medicatie nemen, dus dat was echt de pijn verbijten.” Ook je moeder had migraine? “Ik herinner me dat ook zij elke maand een volledige dag in bed lag. Tegen de avond voelde ze zich dan wat beter en meestal was ze de volgende dag weer op de been. Bij mij kwamen de Wat gebeurde er precies tijdens aanvallen ook elke maand terug maar zo’n migraineaanval? ze duurden telkens drie tot vier dagen.” “Je voelt een overheersende pijn die alle energie uit je lichaam zuigt. Het is eigenlijk een voortdurend ‘gebons’ aan één kant van mijn hoofd, vaak boven het oog. De pijn was zo hevig dat ik er misselijk van werd en meestal moest overgeven. Ik kon amper iets eten en wat ik at kwam er al snel weer uit. Het liefst wou ik verdwijnen, weg van alle lichtprikkels, alle geluiden en alle geuren. Vooral ook dat laatste. Tijdens zo’n aanval rook ik alle geuren veel scherper en feller dan gewoonlijk.” Lukte het dan nog om te functioneren? “Werken was uitgesloten. Het beetje energie dat overbleef moest ik gebruiken om voor de kinderen te zorgen. Ik zorgde voor eten, al was het soms meer op de tast, en bracht ze naar school. Maar van zodra ik terug thuiskwam en de voordeur achter me


sloot, kwam de terugslag. Dan sleepte ik mezelf naar de zetel of het bed om terug de stilte en het donker op te zoeken. Als je al die maandelijkse aanvallen bij elkaar optelt dan heb ik een behoorlijk stuk van m’n leven in bed doorgebracht door migraine.”

“Als ik thuiskwam, sleepte ik me naar m’n bed. Op zoek naar het donker en de stilte.” Voelde je zo’n aanval aankomen? “Als ik ’s morgens m’n ogen opende en ik had hoofdpijn, dan wist ik wat er me de volgende dagen te wachten

stond. Maar soms begon het ook midden in de dag. Mijn zicht werd dan vertroebeld door vlekken die de voorbode waren van een nieuwe opstoot van migraine. Ongeveer een half uur nadat mijn zicht werd aangetast, brak dan telkens de hoofdpijn door.” Waren er bepaalde ‘triggers’ die de migraineaanvallen uitlokten? “In mijn geval was de migraine heel erg hormonaal gebonden. Elke maand opnieuw kwam ze stipt terug waardoor er een duidelijke link was met de menstruatie. Maar ook stress was soms wel eens de oorzaak van een aanval. Toen mijn man ernstig ziek was heb ik een aantal keren de wagen aan de kant moeten zetten toen ik terugkwam van het ziekenhuis. Door de bezorgdheid omtrent zijn gezondheid brak er geregeld een migraineaanval uit waarbij ik echt ziek werd en moest overgeven. Dat zijn helse ritten waarvan je hoopt dat

ze zo snel mogelijk voorbij zijn. Men beweert soms wel eens dat bepaalde voedingsstoffen een migraineaanval kunnen uitlokken maar dat blijkt niet te kloppen en heb ik ook nooit gemerkt.” Kon je de migraine behandelen? “Zeker in de beginperiode was daar weinig sprake van. De rust van de slaapkamer opzoeken was zowat het enige wat ik kon doen om me af te zonderen van alle prikkels. Naarmate ik ouder werd, las ik hier en daar wel iets over mogelijke behandelingen en ik denk dat ik ze zo goed als allemaal heb geprobeerd. Van acupunctuur tot osteopathie. In mijn geval was er niets dat hielp. Ik heb dan een tijdlang de hoofdpijn proberen te onderdrukken met een gewone pijnstiller maar daarvan kreeg ik maagpijn. Dus dan moest ik eerst een pilletje nemen tegen de maagpijn en dan de pijnstiller tegen de hoofdpijn. Gelukkig heb ik na een

aantal jaren een product gevonden, specifiek voor migraine, die de aanval weliswaar niet kon stoppen maar die de pijn wel iets draaglijker maakte.” En uiteindelijk is de migraine vanzelf gestopt? “Klopt. In mijn geval nam de migraine af toen ik in de menopauze kwam, ongeveer vierendertig jaar nadat het begonnen was. Dat is zeker niet bij iedereen zo maar op dat vlak was ik bij de gelukkigen. Af en toe heb ik nu nog wel eens hoofdpijn maar dat is helemaal niet te vergelijken met de migraineaanvallen die ik vroeger kreeg.”


reis De

apotheek

We kunnen de vakantie al bijna ruiken. Hét moment om reisplannen te smeden of alvast te bedenken wat je zeker moet meenemen. Naast voldoende kledij, spannende reislectuur of een mooi badpak voorzie je best ook een plekje voor je reisapotheek. Die hoeft niet een volledige koffer te beslaan, maar een aantal basisgeneesmiddelen kun je maar beter bij de hand hebben. De precieze inhoud hangt af van de bestemming, het type reis en de reisduur. Ontdek onze checklist en nuttige tips op volgende pagina’s >>


knip deze pagina uit en gebruik de checklist

Zeker meenemen ❑ Eigen voorgeschreven geneesmiddelen, zorg dat je voldoende bij hebt voor de duur van de reis ❑ Medisch paspoort ❑ Middel tegen pijn en koorts

Aangeraden om mee te nemen ❑ Middel tegen maagzuur

Voor de exotische bestemmingen en langere reizen

❑ Hydraterende of ontsmettende oogdruppels

❑ Malariatabletten (op voorschrift)

❑ Middel tegen verstopping

❑ Muggenwerend product op basis van DEET met een hoge concentratie

❑ Ontsmettingsmiddel

❑ Neusspray- of druppels

❑ Middel tegen diarree

❑ Middel tegen uitdroging

❑ Middel tegen misselijkheid en braken

❑ Lippencrème met zonnefilter

❑ Middel tegen reisziekte

❑ Stevige windel

❑ Jeukstillende crème of zalf om insectenbeten te verzachten ❑ Zalf tegen brandwonden ❑ Wondpleisters ❑ Steriele gaaskompressen ❑ Rolletje hechtpleister

❑ Steristrips

❑ Tekentang

❑ Middel tegen voetschimmel ❑ Tabletten om water te desinfecteren ❑ Een met insecticide behandeld muskietennet

❑ Koortsthermometer

❑ Spuiten en naalden (meertalig doktersattest)

❑ Verbandschaar

❑ Antibiotica (op voorschrift)

❑ Oordopjes ❑ Condooms

❑ Bloedstelpende watten ❑ Insectenwerend middel ❑ Zonneproducten met hoge beschermingsfactor ❑ Splinterpincet


Voor meer informatie en medisch advies

• Instituut voor Tropische Geneeskunde (www.itg.be) • Travel phone: 0900 10110 • Medisch centrum van de federale overheidsdienst buitenlandse zaken: 02/501 35 24 en 02/501 35 25

✁

Checklist

   BELANGRIJK

handige tip

Reizigersdiarree Maar liefst één op de drie vakantiegangers die naar warme oorden trekt, krijgt last van reizigersdiarree of turista. Daarmee staat die met stip op één in de lijst van frequentste vakantieklachten. Gevaarlijk is de aandoening meestal niet, maar wel behoorlijk vervelend. Proberen te vermijden dus. Reizigersdiarree ontstaat doordat een bacterie, virus of darmparasiet via besmet voedsel of drinkwater in de darmen terechtkomt. Door de hoge hygiënestandaard in het Westen zijn we daar extra gevoelig voor. De meeste slachtoffers vallen dan ook al in de eerste week van de vakantie. Zij krijgen verschillende keren per dag last van een dunne en waterige ontlasting. Vaak in combinatie met krampen, misselijkheid en zelfs overgeven. Het risico hangt nauw samen met de reisbestemming en de lokale hygiënische omstandigheden. Hoe avontuurlijker je er op uit trekt, hoe groter het risico. Een waterdichte methode om reizigersdiarree te voorkomen is er niet, maar met volgende voorzorgsmaatregelen kun je het risico beperken. 1. Drink voldoende, maar vermijd leidingwater en kies liever voor flessenwater met een gesloten dop. Ook frisdranken, (hete) groentebouillon, thee of soep houden minder risico in. 2. Was steeds je handen na toiletbezoek, vóór het eten en tijdens het koken 3. Vermijd ijsblokjes en ijsjes

4. Was zelf groenten en fruit

5. Vermijd ongekookte melk of voedsel bereid op basis van melkproducten 6. Vergewis je ervan dat de warme maaltijden heet opgediend worden 7. Eet niet te gekruid

8. Eet geen ongepeld fruit, rauwe groenten of onvoldoende gekookte eieren 9. Bij twijfel poets je je tanden best met flessenwater

10. Op avontuurlijke reizen blijft de basisregel: ‘Als je het niet kan bakken, koken of pellen, eet je het beter niet’.

Heb je toch reizigersdiarree? Blijf dan zeker voldoende drinken, in de meeste gevallen verdwijnt de diarree spontaan na enkele dagen. In samenspraak met je arts en apotheker kun je geneesmiddelen die verlichting brengen bij ernstige gevallen, in de reisapotheek stoppen. Overleg met hen hoe en wanneer je deze geneesmiddelen mag gebruiken.

•

Stop je persoonlijke medicatie in de handbagage voor het geval je koffer verloren gaat tijdens de reis.

•

Hou rekening met het tijdsverschil voor de inname van bepaalde medicatie.

•

Neem voldoende lensvloeistof mee als je contactlenzen draagt.

• Neem de bijsluiter van je noodzakelijke geneesmiddelen mee. Als je de geneesmiddelen verliest kan je met dit document terecht bij de plaatselijke arts en/of apotheker. • Verdeel de medicatie eventueel over twee koffers zodat je bij diefstal of verlies niet de hele voorraad kwijt bent. • Bewaar de geneesmiddelen zo droog en koel als mogelijk. Denk eraan dat siropen kunnen uitlekken en zetpillen kunnen smelten. • Diabetespatiënten houden hun insuline steeds bij zich. Bij de apotheker kan je eventueel een koeltasje geschikt voor insuline - kopen. • Controleer tijdig welke vaccinaties eventueel nodig zijn. Spring eens binnen bij je apotheker om samen het lijstje te overlopen


Vakantieconstipatie

Reizen met het vliegtuig

Hoewel reizigersdiarree de beruchtste vakantiebederver is, kan ook een aanhoudende verstopping of constipatie je reis grondig vergallen. Constipatie kan vele oorzaken hebben maar meestal ligt een wijziging in het voedingspatroon, veel zweten of niet de tijd nemen om rustig naar het toilet te gaan, aan de basis. Vooral voldoende drinken is erg belangrijk. Reken op anderhalve tot twee liter per dag, zeker als het warm weer is. Probeer geen maaltijden over te slaan en streef naar een evenwichtig eetpatroon. Je darmen houden namelijk van enige regelmaat. Neem daarom ook regelmatig de tijd voor een bezoek aan het kleine kamertje. Eens op reis wordt dat wel eens vergeten omdat er geen tijd voor is of omdat je niet graag naar een vreemd toilet gaat. Probeer daarom zo snel mogelijk te wennen aan de lokale situatie. Eet voldoende vezels. Die vind je bijvoorbeeld in pasta, muesli of volkorenbrood. Blijf ook voldoende fruit eten en beweeg regelmatig want dat helpt om de darmen aan het werk te zetten.

Met het vliegtuig reizen gaat snel maar geeft soms wat ongemakken. Zo kan de airco er voor zorgen dat je oogslijmvliezen uitdrogen. Zeker als je lenzen draagt is het daarom nuttig om wat fysiologisch serum mee te nemen.

Tip Met de JETLAGAPP kun je, op basis van je slaappatroon en bestemming , een persoonlijk schema aanmaken om een jetlag te voorkomen of verminderen. Bij het opstijgen en dalen ontstaat er een drukverschil tussen het middenoor en de omringende luchtdruk. Dit kan een pijnlijke spanning op de trommelvliezen veroorzaken. Het helpt dan om te slikken, te geeuwen of te kauwen. Eventueel kun je

Reisziekte Zowel in de wagen, op de boot als in het vliegtuig kun je je plots misselijk en duizelig voelen. Je trekt dan wat bleek weg, begint te zweten en soms moet je zelfs overgeven. Je hersenen moeten tijdens het reizen zoveel tegenstrijdige informatie verwerken, dat je soms reisziek wordt. Dit is ongevaarlijk maar zeker geen pretje. Gelukkig zijn er een aantal trucjes om reis-of bewegingsziekte te voorkomen.

1.

Vertrek uitgerust op reis want vermoeidheid maakt je gevoeliger voor reisziekte

2.

Neem in de auto of de bus vooraan plaats

3.

In het vliegtuig zit je het best ter hoogte of in de buurt van de vleugels en op de boot is het middenstuk het stabielst

4.

Ga in de reisrichting zitten


een ontzwellende neusspray gebruiken. En dan is er natuurlijk nog de jetlag. Een lange vliegreis waarbij je verschillende tijdzones overschrijdt, kan je interne klok danig in de war sturen. Sommige mensen zijn er gevoeliger voor dan andere. Het is in ieder geval belangrijk om goed uitgeslapen aan boord te gaan. Zet eventueel je uurwerk al meteen gelijk met de tijd op de plaats van bestemming. Eet licht, drink voldoende en vermijd cafeïne en alcohol tijdens de vlucht. Bij aankomst schakel je best zo snel mogelijk over naar het plaatselijke eet-en slaapritme.

5.

Vertrek niet met een lege maag, maar ook niet na een zware maaltijd. Eet liever licht verteerbare tussendoortjes.

6.

Drink geen alcohol of frisdranken, maar nietbruisend water

7.

Zorg dat de kinderen hoog genoeg zitten zodat ze naar buiten kunnen kijken

8.

Concentreer je op een vast punt in de verte

9.

Lezen, een film bekijken of handwerk doen, verhoogt het risico op reisziekte

10. Draag geen spannende kledij 11. Zet het raampje een beetje open zodat je voldoende frisse lucht krijgt

12. Als je gevoelig bent, kun je voor vertrek een middel tegen reisziekte nemen. Overleg hierover met je apotheker.

eenoméga-6 stralende huid de hele zomer lang bêta-carotène vitamine PP antioxydants omega-6 betacaroteen vitamine PP antioxidanten

s So

1d

dell le n 2 moe r za m e v te om an pv o o * b ij a a n k

oo

ndt 1 ha iegel sp en

le n i u m ®

* k n he s c s e G a

VERKRIJGBAAR IN DE APOTHEEK

Advies

Gezond dankzij planten

Surplusmagazine Voorjaar 2015 - 29

TILMAN SA • Z.I. Sud 15 • B-5377 Baillonville

www.tilman.be

Vliegen tijdens de zwangerschap is gevaarlijk Lang vliegen is – zeker voor een zwangere vrouw – vermoeiend. Maar op zich fabel is er geen medische reden om het niet te doen. Je lichaam ondergaat weliswaar een drukverschil maar doordat de vruchtwatervliezen niet in contact staan met de buitenlucht, is dit geen probleem. De natuurlijke straling is iets hoger in een vliegtuig maar er zijn geen indicaties dat dit een effect heeft op de gezondheid van je baby. Het is wel zo dat de vliegtuigmaatschappij je de toegang tot het toestel kan weigeren vanaf je 36ste week zwangerschap. Sommige maatschappijen hanteren zelfs nog strengere regels. Informeer je dus goed vooraleer je je koffers pakt. Vraag eventueel wat extra beenruimte en steunkousen helpen je om de bloedsomloop in de benen vlot te houden.

’s avonds ben je kleiner dan ’s morgens Mochten al onze wervels op elkaar rusten, zou elke schok bijzonder hard aankomen. Daarom heeft moeder natuur er voor gezorgd dat tussen die feit wervels telkens een tussenwervelschijf zit. Door de zwaartekracht en het intensieve gebruik van onze rug, worden die tussenwervelschijven overdag systematisch samengedrukt waardoor ze gemiddeld 10 procent krimpen. Daardoor zijn we ’s avonds één tot twee centimeter kleiner dan toen we ’s morgens opstonden. Gelukkig zorgt een goede nachtrust er voor dat die tussenwervelschijven opnieuw uitzetten door vocht en voedingsstoffen op te nemen. Zo ‘groeien’ we ’s nachts terug naar onze normale lengte.

Wijn na bier is plezier, bier na wijn is venijn. Deze uitdrukking lijkt al zo oud als de mens zelf en bestaat niet alleen in het fabel Nederlands. Maar eigenlijk klopt ze niet. Toch niet vanuit wetenschappelijk oogpunt. Toxicologen zijn het er over eens dat de kater na het drinken van alcohol niet afhangt van het soort drank, maar wel van de hoeveelheid die je er van drinkt. Om te begrijpen waar deze uitdrukking dan wel op slaat, moeten we terug naar de historische context. In de middeleeuwen was zuiver drinkwater erg schaars en was het daardoor vaak gezonder om bier te drinken. Bier werd de drank van het gewone volk terwijl de rijken zich de duurdere wijn konden veroorloven. Wanneer er bij arme mensen dan toch eens wijn op de tafel verscheen was het feest (plezier). Maar als die op was en er werd terug bier geserveerd dan was er al wel eens ontevredenheid (venijn).

160 Km/uur

De snelheid waarmee we kunnen niezen.


120

70

Gemiddeld aantal dagen dat een rode bloedcel ‘leeft’.

Percentage water in onze hersenen.

Pijn bij het tandjes krijgen? ®

Verzacht wanneer uw baby tandjes kr ijgt

Homeopathisch geneesmiddel. Vraag advies aan uw apotheker. Geen langdurig gebruik zonder medisch advies. Lees aandachtig de bijsluiter.

Camilia GP A4 Bil.indd 2

2/04/14 11:43

Duim fopspeen? of

Pasgeboren baby’s noemen we ook wel eens zuigelingen. Zelfs op sommige echo’s kun je zien dat de baby al in de baarmoeder op het duimpje zuigt. Een natuurlijke en instinctmatige reflex waardoor baby’s en kleine kindjes rustiger worden en een gevoel van veiligheid en geborgenheid krijgen. Jonge ouders vragen zich wel eens af wat het beste is: duimzuigen of de fopspeen? Beide hebben voor- en nadelen, maar één zekerheid hebben ze alvast gemeen: op een dag zal je zoon of dochter zowel het duimen als de fopspeen moeten afleren.


Duimen Duimen is het handigst. Kindjes hebben ‘m – letterlijk – altijd bij de hand en je hoeft dus niet te zoeken waar hij is gebleven. Net daardoor is het ook vrij moeilijk om af te leren. Bovendien kan duimzuigen wel degelijk schade toebrengen aan je gebit. Zolang je kindje nog melktandjes heeft, is er meestal geen probleem. Maar van zodra de eerste snijtanden van het blijvend gebit doorbeken, kunnen ze scheef groeien of naar voren worden geduwd. Duimen kan er ook voor zorgen dat de positie van de tong afwijkt of dat de tanden en kiezen van de boven- en onderkaak elkaar niet raken. We spreken dan van een ‘open beet’. Hoe krachtiger en vaker het kindje op z’n duim zuigt, hoe ernstiger de mogelijke afwijkingen.

Hoe leer je duimzuigen af? De eerste melktandjes komen ongeveer op de leeftijd van acht tot veertien maanden. Op dat moment neemt de zuigreflex af en is dit dus eigenlijk al een uitstekend moment om het duimzuigen af te leren. Vermits een duimpje in de mond stoppen heel snel gaat, is dit niet eenvoudig. Bouw het eventueel langzaam af en heb vooral geduld. In de apotheek vind je producten met een vieze smaak die je aan de duim kunt wrijven maar ook een pleister op de duim of een washandje rond het handje kunnen helpen. Hoe dan ook is stoppen met duimzuigen moeilijker dan komaf maken met de fopspeen.

Fopspeen Op een fopspeen zuig je anders dan op je duim. Daardoor is de kans op misvormingen van de tanden veel kleiner. Bovendien heb je er meer controle over, kun je ‘m makkelijk wegnemen en verloopt het afleerproces vlotter. Er is wel een verschil in zuigtechniek tussen de fopspeen en bij borstvoeding. Wil je je kindje dus graag borstvoeding geven, dan wacht je best even met de fopspeen tot de melkproductie volledig op gang is gekomen en de borstvoeding goed lukt.

Een nadeel van de fopspeen is dat kindjes jonger dan één jaar meer risico lopen op een middenoorontsteking. Probeer daarom ook hier het gebruik te beperken tot het minimum zoals bijvoorbeeld om in te slapen of als troostbrenger. Van zodra je kindje zich in dromenland bevindt, haal je de fopspeen best weg. Soms smeert men wel eens wat zoetigheid aan de fopspeen. Doe dit vooral niet. Dit vergroot immers de kans op tandbederf. Overigens geldt dit ook voor het ‘proper’ maken van de fopspeen door hem als ouder zelf even af te likken. Daardoor geef je immers de microben van je eigen tanden door, die zich vervolgens vastzetten op het tandglazuur van het kind.

Hoe leer je het fopspenen af? Plots de fopspeen wegnemen zal hoogstwaarschijnlijk op heel wat protest stuiten. Kies daarom een rustige periode uit en leg goed uit waarom die fopspeen slecht is voor de definitieve tandjes. Wees in ieder geval vastberaden in je voornemen om de fopspeen te bannen en laat dat ook duidelijk merken. Van zodra je zelf enige twijfel toont, zal ook de motivatie bij je zoon of dochter wegebben. Om het proces wat vlotter te laten verlopen kun je de fopspeen vervangen door bijvoorbeeld een doekje of een knuffeltje.

De ideale fopspeen? Platte fopspenen zijn minder belastend voor de ontwikkeling van het gehemelte en de tandboog. Door hun vorm vallen ze minder snel uit de mond en blijven ze dus langer proper. Controleer de fopspeen regelmatig eens op scheurtjes of puntjes in de speen en vervang hem indien nodig. Als je kindje heel veel in de fopspeen bijt kun je hem beter vervangen door een bijtring. Jouw apotheker kan je wegwijs maken in het aanbod.

MATERNITÉ



  In het schild van de fopspeen zitten twee BELANGRIJK gaatjes. Deze hebben handige tip een dubbele functie. Enerzijds zorgen ze voor ventilatie waardoor het speeksel de huid niet kan irriteren. Maar anderzijds zorgen die gaatjes er ook voor dat er geen verstikkingsgevaar is op het moment dat het kindje er toch in zou slagen om de volledig fopspeen in de mond te stoppen. Daarom mag je er geen koordjes, kettingen, linten of veters aan bevestigen.

Conclusie: Doordat duimzuigen later voor tandproblemen kan zorgen en moeilijker af te leren is, gaat de voorkeur naar de fopspeen. Al blijft bij beide de regel: wacht niet te lang om het af te leren. Het liefst voor dat ze één jaar worden of toch zeker voor dat de eerste definitieve tandjes doorbreken.

BEHOUDT DE SCHOONHEID VAN UW HUID In alle veiligheid voor uw baby STRIEMEN COMFORT

STEVIGHEID

BORSTVOEDING

Ontworpen om hun impact op het milieu te minimaliseren

100% COMPATIBEL MET BORSTVOEDING

VEILIGHEID MAMA-BABY

KLINISCH BEWEZEN DOELTREFFENDHEID

MUSTELA®, DE SPECIALIST VAN DE HUID VAN DE BABY’S EN DE TOEKOMSTIGE MOEDERS, AL MEER DAN 60 JAAR

on i n n o v e r e n o m u w g ez

dh e id

te b e w a

ren


Hilde Claessen Heel veel verpleegkundigen krijgen in hun dagelijkse praktijk te maken met doorligwonden of decubitus. Naar schatting heeft bijna 20 procent van de ernstig zieken en patiënten met mobiliteitsstoornissen last van deze huidbeschadigingen. Zowel in het ziekenhuis, een woonzorgcentrum als thuis. Nochtans kun je de meeste doorligwonden voorkomen. Hilde Claessen is stafmedewerker wondzorg bij het Wit-Gele Kruis en ligt ons uit waarom het belangrijk is om aandacht te hebben voor doorligwonden.

Wat je

moet

weten over

doorligwonden


Hoe ontstaan doorligwonden eigenlijk?

Welke lichaamsdelen zijn het kwetsbaarst?

“Aan de basis ligt altijd een combinatie van druken schuifkracht waardoor er onderhuids weefsel en spiermassa afsterft. Meestal door heel lang in dezelfde houding te liggen of te zitten. Maar soms hoeft het zelfs niet zo lang te duren. Een uurtje in een foute houding liggen, kan al genoeg zijn om een doorligwonde te veroorzaken.”

“Meestal ontstaat decubitus op plaatsen met beenderige uitsteeksels. De hielen, de stuit, de zitknobbels, de ellebogen, de schouders, de knieën, de heupen en het achterhoofd zijn dus gevoelige plekken. Zelfs de achterkant van de oren zijn kwetsbaar omdat die vaak op het kussen rusten.”

Hoe weet je zeker dat het om een doorligwonde gaat?

“De eenvoudigste test is met een drukplaatje op de huid drukken. Een gezonde huid wordt dan wit maar als er onderhuidse schade is, blijft die rood. We noemen dat een niet-wegdrukbare roodheid. Op het moment dat je aan de oppervlakte een beginnende wonde ziet wil dit zeggen dat er al heel wat onderliggende schade is. Pas in laatste instantie wordt die zichtbaar. Daarom is het zo belangrijk om preventief te werken.”

Zijn er bepaalde factoren die het risico verhogen?

“Uiteraard lopen mensen die heel veel tijd liggend of zittend doorbrengen, het grootste risico. Maar ook de leeftijd speelt een rol. Naarmate we ouder worden verslechtert de conditie van onze huid waardoor ze kwetsbaarder wordt. Ook bepaalde aandoeningen zoals suikerziekte of een longaandoening verhogen het risico. Zelfs ondervoeding of een te eenzijdige voeding beïnvloeden het ontwikkelingsproces van doorligwonden.” Zijn er soorten decubitus? “Decubitus kun je in verschillende graden indelen. Het start altijd met die niet-wegdrukbare roodheid. Maar als je niet op tijd ingrijpt kan dit leiden tot het verlies van de huidlaag en zelfs de onderliggende weefsellaag waardoor de spier of het bot zichtbaar wordt.” Hoe kun je doorligwonden voorkomen?

“Preventie begint vanaf dag één. De patiënt moet zich goed bewust zijn van de mogelijke risico’s en de ernst van zo’n doorligwonde. Samen met de mantelzorger, de arts en het verpleegkundige team gaan we dan op zoek naar oplossingen om de druk te verminderen op de cruciale lichaamsdelen. Bijvoorbeeld door

regelmatig de houding te wijzigen en gebruik te maken van alle beschikbare drukverlagende materialen.” Zoals? “De technologie staat gelukkig niet stil en er komen dus voortdurend nieuwe innovatieve producten op de markt. Zowel voor mensen die het bed moeten houden als voor zij die veel zitten. Sommige zijn van een specifiek materiaal gemaakt maar er bestaan ook matrassen en zitkussens waarbij verschillende compartimenten worden opgeblazen en weggedrukt om zo drukwisselingen te creëren. Een erg nuttige preventietechniek. Maar ook op het gebied van wondzorg zijn er tegenwoordig heel veel nieuwe mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld maar aan de actieve verbanden die communiceren met de wondbodem om het vochtgehalte onder controle te houden. Het is belangrijk dat alle betrokkenen goed samenwerken, eventueel met de steun van een thuiszorgwinkel waar je alle materialen kunt vinden.”


®

40

200MG D’IBUPROFENE (SOUS FORME DE LYSINE)

Perdotensio

®

®

comprimés pelliculés

Perdotensio

Perdotensio

Perdotensio

®

Perdotensio verlost je snel van spanningspijn! ®

BE196637

200MG IBUPROFEN (ALS DL-LYSINSALZ)

40 Filmtabletten

Perdotensio Nieuw! ®

200MG IBUPROFEN (ALS LYSINAAT)

40

filmomhulde tabletten

Perdotensio® (ibuprofenlysinaat) is een geneesmiddel voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar. Geen langdurig gebruik zonder geneeskundig advies. Niet toedienen tijdens het derde zwangerschapstrimester, noch in geval van maag- of duodenumulcus of indien Oraal niet-steroïdale gebruik - Voor gebruik de bijsluiter lezen - Buitenammatoire het zicht en bereik van middelen. kinderen bewaren - Ibuprofen 342 mg u allergisch bent aan salicylaten of aan anti-inﬂ Leeslysinaat aandachtig de bijsluiter. Vraag raad aan uw (eq. ibuprofen 200 mg) - Bewaren bij kamertemperatuur (15-25°C) - Niet op medisch voorschrift arts of apotheker. © 2014 Johnson & Johnson Consumer NV BE/PD/14-1117 36 - Surplusmagazine Lente 2015 Voie orale - Lire la notice avant utilisation - Tenir hors de la vue et de la portée des enfants - Lysinate d’ibuprofène 342 mg (eq. ibuprofène 200 mg) - Conserver à température ambiante (15-25°C) - Non soumis à prescription medicale

Zum Einnehmen - Packungsbeilage beachten - Arzneimittel für Kinder unzugänglich aufbewahren - Ibuprofenlysinat 342 mg (eq. Ibuprofen 200 mg) - Bei Zimmertemperatur aufbewahren (15-25°C) - Nicht verschreibungspflichtig

Hoe komt het dat sommige patiënten de wonde niet voelen? “Het gebeurt vaak dat de mantelzorger of verpleegkundige een doorligwonde constateert zonder dat de patiënt er zich bewust van is. Een mogelijke verklaring is dat de zenuwbanen onderbroken zijn waardoor de hersenen geen pijnsignalen krijgen. Anderzijds kan het ook zijn dat mensen de pijnsignalen niet meer correct kunnen interpreteren zoals bijvoorbeeld het geval is bij mensen in een vergevorderd dementieproces.” Moet je elke dag controleren? “Eigenlijk wel want de ontwikkeling van een doorligwonde kan bijzonder snel gaan. Bij sommige mensen is het zinvol om zelfs meerdere keren per dag te controleren ”

Is een doorligwonde geneesbaar?

Hoe lang duurt het om een doorligwonde te laten genezen?

“Het beste is natuurlijk ze te vermijden want doorligwonden genezen vrij moeilijk. De patiënt heeft op dat moment meestal al genoeg zorgen nodig dat hij of zij een bijkomende complicatie kan missen als kiespijn. Daarom is het belangrijk om meteen actie te ondernemen. Overleg goed met alle betrokkenen zodat je zo snel mogelijk de druk kunt verminderen en de wonde vrijwaren van verdere druken schuifkrachten. Bij doorligwonden op de hielen zal men die bijvoorbeeld niet meer op de matras laten rusten.”

“Dat wil elke patiënt graag weten en eigenlijk is daar geen eenduidig antwoord op. Elke wonde is anders en het verloop valt niet te voorspellen. Alles hangt af van het feit of er al dan niet een onderliggende pathologie is en hoe goed we alle elementen die een invloed uitoefenen, kunnen controleren.”

Hoe gevaarlijk zijn doorligwonden?

“Buiten het feit dat een dergelijke huidwonde behoorlijk pijnlijk kan zijn is het mogelijks ook een bron van infectie.”


bewegen

Intapen bij

sporten Winnen en verliezen zijn onlosmakelijk verbonden met sporten. Net zoals sportblessures. Elke dag worden voetballers van het veld gedragen of moet iemand zijn training staken omdat het even niet meer gaat. In het voorkomen van sportblessures speelt het goed intapen van de kwetsbare lichaamsdelen een belangrijke rol.

Verschillende soorten tape Gewone tape Met de gewone tape bedoelen we de witte, wat stuggere en niet-elastische sporttape. Deze bestaat in verschillende lengtes en breedtes zodat ze perfect aansluiten op het lichaamsdeel. Ze ondersteunen niet alleen je pols, enkel of knie maar ook de spieren en helpen zo een verzwikking of spierverrekking te voorkomen. De effectiviteit hangt af van de afstand tussen het gewricht en de tape. Bij een knie is die vrij groot waardoor ze daar minder doeltreffend zijn. Een heel ander verhaal is het bijvoorbeeld bij de enkel. Daar zit de tape zo dicht bij het gewricht dat ze een wezenlijke rol speelt in de preventie van een enkelverzwikking. Vergeet trouwens niet om na de wedstrijd of training de tape te verwijderen om circulatieproblemen te voorkomen. Elastische tape De klassieke elastische tape is zowel in de breedte als de lengte rekbaar en dient om druk uit te oefenen en ter ondersteuning. Deze tape gebruikt men voornamelijk bij de behandeling van spierletsels. Kinesiotape Sinds de Olympische Spelen in Beijing siert de zogenaamde ‘Kinesiotape’ menig atletenlichaam. Ze zijn erg herkenbaar door hun felle kleuren (meestal blauw of roze) en bedacht door een Japanse chiropractor. Het idee is dat je de functie van zowel de spieren, de bloedsomloop als de lymfestroming kunt verbeteren door de spanning op de huid aan te passen. Deze tape is enkel in de lengte rekbaar, veel beweeglijker dan de normale tape, zelfklevend en gemaakt van een water- en luchtdoorlatend elastisch materiaal. Bovendien kun je het verschillende dagen dragen zonder dat het zijn functionaliteit verliest. Door het grote draagcomfort zijn ze erg populair in de preventie en behandeling van blessures en klachten.


Kun je jezelf intapen? Goed intapen vraagt een degelijke beheersing van de techniek. Met ‘goed’ bedoelen we dat je rekening houdt met de spanning, de druk en de richting die je aan de tape geeft. Daarom is het belangrijk om – zeker in het begin – het advies in te winnen van iemand die een specifieke opleiding volgde. Tips voor goed intapen 1. Verwijder de haartjes, liefst elektrisch om snijwondjes te voorkomen 2. Bescherm eventuele wondjes of wrijvingsplekken met vaseline en/of foam 3. Voor de enkel of de knie kun je een ondertape aanbrengen en/of wat kleefspray gebruiken 4. Start vanuit de ankerpunten, dit zijn de eerste circulaire stroken die als basis dienen 5. Breng net voldoende spanning aan, zonder in te snoeren of af te klemmen 6. Test of de tape comfortabel zit en genoeg steun biedt.

Uw expert in eerste hulp

FAMILY PACK Multi-functioneel voor het hele gezin 40 STRIPS : - 20 KINDERPLEISTERS - 12 UNIVERSAL PLEISTERS - 8 ELASTIC PLEISTERS

UNIVERSAL

ELASTIC

KINDEREN

Waterbestendig en vuilwerend

Extra flexibel en laat de huid ademen

Makkelijk te verwijderen Huidvriendelijk Surplusmagazine Voorjaar 2015 - 39

20151435_ADV_1I2p_Hansaplast_PCPF.indd 2

31/03/15 20:53

ONZIN 40 - Surplusmagazine Lente 2015

ONZIN De uren die je voor middernacht slaapt, tellen dubbel Al is de kern van het verhaal achter deze mythe wel begrijpelijk. De eerste uren van je slaap zijn wel degelijk de belangrijkste omdat je dan dieper slaapt. Alleen maakt het niet zo veel uit of je die nu vóór of na middernacht slaapt. Het belangrijkste is dat je voldoende slaapt. fout

Zin

onzin over

Uitslapen in het weekend helpt om slaap in te halen

en

slapen Eén van de mooiste cadeaus die je je eigen lichaam kunt geven is een goede nachtrust. ’s Nachts laden we onze batterijen op om er de volgende dag weer tegen aan te kunnen. Maar door ons jachtige leven en overvolle agenda bouwen we alsmaar minder tijd in voor een degelijk slaappatroon. Voor sommigen lijkt het zelfs regelrechte tijdverspilling. Maar liefst 42% van de Vlamingen is dan ook ontevreden over z’n slaap en voelt zich ’s ochtends niet uitgerust. Daardoor krijgen ze het moeilijk om zich te concentreren, worden prikkelbaar en maken sneller fouten. Tijd dus om de zin en onzin over slapen van elkaar te scheiden.

Wat is er leuker dan in het weekend eens lekker uit te slapen na een hectische week? Je voelt je ongetwijfeld wel even beter maar tegelijkertijd verstoor je je biologische klok en creëer je een ander slaapritme dan tijdens de week. Om optimaal uitgerust te zijn heb je elke dag voldoende slaap nodig. Zeker als je een nachtje hebt doorgedaan, duurt het meestal enkele dagen om volledig te recupereren. Overdag dutjes doen kan dan helpen om je weer goed te voelen. Uitslapen beperk je best tot maximum één uur langer dan gewoonlijk. fout

Je moet minstens acht uur per dag slapen Acht uur slaap is slechts een gemiddelde. De slaapbehoefte is erg individueel en verschillend. Het belangrijkste is dat je genoeg slaapt om de volgende dag helemaal fit te zijn. Voor het overgrote deel van de bevolking zit dat rond de acht uur. Een heel klein percentage heeft genoeg aan minder dan 6,5 uur slaap maar langslapers hebben zelfs negen tot tien uur slaap nodig. fout

Een glas wijn doet je beter slapen Ongeveer een kwart van de Vlamingen drinkt een uurtje voor het slapen nog minstens één glas alcohol. Geen aanrader. Alcohol ontspant weliswaar de spieren maar je slaapt er niet beter van. Integendeel, de alcohol onderdrukt de remslaap waardoor je minder diep slaapt en regelmatig wakker wordt. Elke avond een slaapmutsje is dus geen goed idee. Na een tijdje raakt je lichaam er aan gewend en voor je het weet kan je niet meer zonder. fout


zin en onzin over slapen

ONZIN

’s Avonds intensief sporten bezorgt je een verkwikkende slaap

Voor alle duidelijkheid: gedurende de dag bewegen, bevordert wel degelijk de slaapkwaliteit. Maar ’s avonds laat nog intensief sporten heeft een averechts effect. Om goed in te slapen moet je lichaam afkoelen maar door het intensief bewegen stijgt net de lichaamstemperatuur. Wil je toch ’s avonds bewegen? Beperk je dan tot ontspannende activiteiten zoals rustig zwemmen, yoga of wandelen. fout

Elke ochtend om 5 uur opstaan is niet gezond fout

Dit hoeft geen probleem te zijn. Het belangrijkste is dat je voldoende slaapt en goed functioneert. Het tijdstip van slapengaan en opstaan maakt dan niet zo veel uit.

Vanuit je bed tv-kijken helpt om makkelijker in slaap te vallen Je slaapkamer dient enkel om te slapen of te vrijen en mag geen verlengstuk zijn van de woonkamer. De tv, computer, tablet en gsm houden je eerder actief dan dat ze je helpen om in slaap te vallen. Bovendien verspreiden ze een sterk licht waardoor je langer wakker blijft. fout

Niet iedereen droomt Alle mensen dromen maar sommigen herinneren ze zich gewoon nooit. De meeste en levendigste dromen beleef je tijdens de remslaap. Enkel als je midden in de droom of net erna wakker wordt, kun je je de droom herinneren. fout

Een middagdutje is af te raden Na een actieve voormiddag geniet je van een lekker middagmaal en plots krijg je een dipje. Ken je dit gevoel? Je bent niet de enigste. Bij de meeste mensen vermindert de aandacht net na het middaguur. Dan kan een kort slaapje of ‘powernap’ er voor zorgen dat je snel weer even de batterijen oplaadt. Kort betekent hooguit 20 tot 30 minuten. Als je langer de ogen sluit, kom je in een diepe slaap terecht en zal je je eerder versuft voelen bij het wakker worden. Een middagdutje is evenwel geen goed idee als je ’s nachts al moeilijk kunt slapen. fout


Snurken is gevaarlijk

Doordat de slijmvliezen trillen in de keelholte, ontstaat het typische snurkgeluid. Mannen hebben er doorgaans iets meer last van dan vrouwen en het neemt toe naarmate je ouder wordt. Op zich is snurken ongevaarlijk al kan het wel knap vervelend zijn voor wie naast je ligt. Het geluidsniveau van snurken kan zo hoog oplopen dat het soms te vergelijken is met dat van hard geschreeuw of zelfs van een optreden. Gaat het snurken echter gepaard met het stokken van de ademhaling, dan gaat het om slaapapneu en kun je best advies inwinnen bij je huisarts. fout

Net voor het slapen een sigaretje roken, doet je makkelijker slapen Heel wat rokers steken ter ontspanning graag - net voor bedtijd - nog snel even een sigaretje op. Maar de nicotine stimuleert net je hersenen. Vergelijkbaar met het effect van cafeïne. fout

Als je maar lang genoeg blijft liggen, val je uiteindelijk wel in slaap. Het is te zeggen, na heel lang turen naar het plafond wel. Maar als je al twintig minuten in je bed ligt te woelen, kun je maar beter even opstaan. Door dat woelen stijgt immers je bloeddruk en hartritme waardoor je helemaal wakker wordt. Jezelf bevelen om in slaap te vallen, maakt het vaak nog moeilijker. Sta dus liever op, verzet even je zinnen en probeer het daarna opnieuw. fout

In een warme kamer val je sneller in slaap Het is net omgekeerd. We zagen al dat een daling van de lichaamstemperatuur noodzakelijk is om goed in te slapen. Dus mag ook de temperatuur in de kamer niet te hoog oplopen. Zorg daarom voor een behaaglijke temperatuur en verlucht elke dag je slaapkamer. fout


ZIN Als je ouder wordt, verandert je slaapbehoefte

te woelen in je bed. Overigens kun je dit ook in de bovenbenen, de voeten, de romp of zelfs de armen voelen.

Hoe ouder we worden, hoe minder slaap we nodig hebben. Senioren hebben vaak genoeg aan 6 tot 6,5 uur slaap. Maar doordat de diepe slaapfasen steeds korter worden is die slaap ook dikwijls oppervlakkiger. Daarom kan het voor senioren nuttig zijn om met een kort middagdutje nog een tweede slaapperiode in te lassen.

Tijdens het slapen kan je soms even stoppen met ademen

juist

Telkens op hetzelfde uur gaan slapen en opstaan, bevordert je nachtrust Je kan je lichaam ‘programmeren’ door steeds ongeveer op hetzelfde tijdstip op te staan en te gaan slapen. Je lichaam geeft dan ‘s avonds het signaal dat het bedtijd is, je raakt makkelijk in slaap en ’s morgens word je automatisch wakker op hetzelfde tijdstip. Zo bouw je een vaste slaaproutine op en ontwikkel je een uitstekende interne klok. juist

Als je naar het oosten reist, heb je meer last van een jetlag dan als je naar het westen vliegt Van zodra we naar een andere tijdzone vliegen, verstoren we ons interne ritme. Daardoor kun je je juist moe, korzelig, loom of misselijk voelen. Misschien wel alles tegelijk. Als je naar het Oosten reist, komt de zon sneller op dan je gewoon bent. Ons lichaam past zich daar moeilijker aan aan dan als je in de omgekeerde richting reist.

De plek waar je slaapt, beïnvloedt je slaappatroon juist

Geografische factoren hebben een invloed op onze slaap. Zo slaap je doorgaans iets langer in de bergen en slaap je net wat minder lang als je aan de zee bent.

Sommige mensen kunnen gewoon niet stil blijven liggen in bed Zo’n 5 procent van de mensen krijgt ’s nachts last van een irriterend en branderig gevoel in de kuiten. Net alsof er insecten over je benen kruipen. Dit noemt men het ‘restless leg-syndroom’. Pijn doet het niet echt maar het is wel behoorlijk vervelend omdat je de onweerstaanbare drang hebt om juist

Als je tijdens het slapen tien seconden stopt met ademen, spreekt men van een slaapapneu. Wanneer dit meer dan tien keer per uur gebeurt, gaat het om het slaapapneu-syndroom. Dit komt vooral voor bij oudere mannen met overgewicht. De arts kan je in dit geval doorverwijzen naar een gespecialiseerd centrum voor een diepgaand slaaponderzoek. juist

Slaapwandelen verdwijnt meestal spontaan tijdens de puberteit Het is bijzonder intrigerend om te zien dat mensen in staat zijn om te lopen, te praten of zich aan te kleden… al slapend. Ongeveer 15 procent van de kinderen heeft er last van. Al is de ‘last’ meestal voor de andere gezinsleden omdat de slaapwandelaar bijvoorbeeld het licht of de radio aansteekt. Slaapwandelen doe je tijdens het diepste slaapstadium en kan zich wel twee tot drie keer per nacht herhalen. Meestal vermindert het slaapwandelen tijdens de puberteit en vaak verdwijnt het zelfs helemaal. juist

Wintermoeheid bestaat Zonlicht is een belangrijk kompas voor onze biologische klok. Tijdens de donkere wintermaanden kan die interne klok dan ook danig in de war geraken waardoor je moe en prikkelbaar wordt. Probeer daarom ook tijdens de winter zo veel mogelijk buiten te komen. Zelfs het weinige zonlicht activeert de energiehormonen in je lichaam. juist

Een beker warme melk met honing helpt om in slaap te geraken Melk en melkproducten bevatten de chemische stof tryptofaan, die een belangrijke rol speelt in het slaapmechanisme. Als je bovendien een lepeltje honing aan de melk toevoegt dan zorgt de suiker uit de honing er voor dat de tryptofaan werkzaam wordt. Je zult merken dat je een rust over je voelt komen. juist


Intellect LA “Soms heb ik echt geen zin meer om te studeren. Daarom neem ik Biocure® Intellect LA, wat Siberische ginseng bevat. Zo heb ik minder stress tijdens de examens en het helpt me bij het studeren.”

Soms worden je concentratie en geheugen ﬂink op de proef gesteld. Biocure ® Intellect LA bevat een evenwichtige combinatie van twee gestandaardiseerde extracten met vitamines en ijzer. Ijzer helpt je beter te focussen en door de Siberische ginseng kan je ook beter met tijdelijke stress omgaan. Dankzij de unieke formule komen alle actieve stoffen geleidelijk aan vrij in het lichaam, wat resulteert in een snelle, krachtige en langdurige werking.

* IJzer en Siberische ginseng dragen bij tot een normale cognitieve functie. * Alle claims gelden enkel voor volwassenen.

De dagelijkse aanbevolen portie niet overschrijden. Een voedingssupplement

44 - Surplusmagazine Lente 2015 mag niet als vervanging van een gevarieerde en evenwichtige voeding en van een Rijksweg 9 - B-2880 Bornem

gezonde levensstijl worden gebruikt. Buiten bereik van kinderen bewaren.

ADV/PUB/0113/001/2015-01

www.biocure.be

BE patent 1020198A3


ZIN

De kwaliteit van je matras kan je slaappatroon beïnvloeden Om van een optimale nachtrust te genieten, slaap je juist best op een degelijke matras. Deze ondersteunt de normale S-curve van je rug en verdeelt je gewicht gelijkmatig over het gehele oppervlakte. Ook de dikte van je kussen moet trouwens evenredig zijn met de kromming van je rug.

Soms ‘val’ je tijdens je slaap Althans, zo lijkt het toch. Vlak voordat je in slaapt valt, kun je soms een schok door je lichaam voelen. Net alsof je in een ravijn valt. Dit noemt men een hypnagoge schok en eigenlijk weten we daar nog niet zo veel over. Een mogelijke verklaring zou zijn dat de twee hersenhelften op een verschillend moment in slaap vallen. Vaak komt dit doordat je ongemakkelijk ligt of omdat je gestrest bent. Gelukkig val je niet echt, is er helemaal niets aan de hand en kan je erna meteen verder slapen. juist

Tijdens de slaap blijven je hersenen aan de slag Terwijl ons lichaam uitrust, zijn onze hersenen net juist bijzonder actief tijdens de slaap. Maar anders dan als we wakker zijn. Tijdens de slaap veranderen onze hersenen in een soort boekhoudkantoor. Alle gebeurtenissen en informatie die we die dag hebben opgeslagen worden er verwerkt, netjes geordend en van het korte termijn-geheugen overgedragen naar het lange termijn-geheugen.

Wie genoeg slaapt wordt minder snel ziek Daar valt weinig tegen in te brengen. Tijdens de slaap maakt ons lichaam een resem afweerstoffen aan die je beschermen tegen bacteriën, virussen en allergieën. Het is niet voor niets dat je het bed moet houden wanneer je ziekt bent. juist

Koffie houdt je wakker

Cafeïne heeft een stimulerend effect op je hersenen en die werking kan zo’n drie tot zeven uur duren. Niet iedereen heeft daar even veel last van maar mensen die er gevoelig voor zijn, drinken na drie uur ’s middags best geen koffie meer. Overigens zit er ook cafeïne in bepaalde frisdranken, energiedranken en de meeste theesoorten. juist

Ontspannen voor het slapengaan helpt Soms kun je niet meteen de slaap vatten als je bijvoorbeeld net thuis komt van een feestje. Ons lichaam heeft immers wat tijd nodig om zich voor te bereiden op de nacht. Daarom kun je een half uurtje voor je gaat slapen, beter even tot rust komen. Bijvoorbeeld door een korte wandeling te maken, een ontspannend boek te lezen, ontspanningsoefeningen uit te voeren, een bad te nemen of nog even naar rustige muziek te luisteren. Als je van een goede nachtrust wilt genieten, vermijd je best al te intensieve activiteiten of hevige discussies net voor het slapengaan. juist

Je mag niet te veel eten voor je gaat slapen Te laat en te zwaar eten kan de nachtrust verstoren. Je lichaam stopt dan te veel energie in de spijsvertering waardoor dit het slaapproces negatief beïnvloedt. Overigens ga je ook best niet met een nuchtere maag slapen, want het hongergevoel zal je hoogstwaarschijnlijk evengoed uit je slaap houden. juist

Een bad nemen helpt om in slaap te vallen Om goed in te slapen, moet onze lichaamstemperatuur een klein beetje dalen. Door anderhalf uur voor het slapen een bad te nemen, stijgt de lichaamstemperatuur aanvankelijk maar koelt ze nadien weer af waardoor je dus makkelijker in slaap valt. Overigens hangt de effectiviteit af van persoon tot persoon. juist


VOEDING

Rundvlees gezond of niet? Rundvlees is een verzamelnaam voor vlees dat zowel van de stier, de os, de vaars als de koe kan komen. Het type van dier, de kweekwijze en de leeftijd bepalen de smaak en de textuur van het vlees. Ook België telt een aantal uitstekende rassen zoals het rode, witrode, roodbonte en zwartbonte ras. Maar het allerbekendst is het Belgisch Witblauw. Een erg geliefd runderras omwille van haar uitstekende smaak, befaamd om haar forse billen en dat z’n naam dankt aan de egaal witte kleur met blauwschijnende vlekken. Maar rundvlees is niet alleen lekker, het bevat ook heel wat belangrijke voedingsstoffen.


Is rundvlees gezond? Rundsvlees, en bij uitbreiding vlees in het algemeen, heeft een soms wat kwalijke reputatie. Maar de waarheid is veel genuanceerder. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B6, B12, selenium, zink, fosfor, ijzer en kalium. Alleen moet je niet overdrijven. Elke dag een reusachtige biefstuk op je bord, is te veel van het goede. Maar uiteindelijk geldt dat voor zo goed als alle voedingsmiddelen. De basisregel is dat 100 gram vlees per dag geen probleem vormt. Op voorwaarde dat je elke week ook 1 à 2 keer het vlees vervangt door bijvoorbeeld vis of andere vleesvervangers.

Is rundvlees veilig? België heeft een heel strenge wetgeving en past zeer strikte controles toe. Dankzij een transparante traceerbaarheid kan men perfect de weg reconstrueren die het vlees heeft afgelegd. Van de voederproducent tot de slager of winkel.

Bron van ijzer IJzer is belangrijk voor het zuurstoftransport in het bloed en de stofwisseling. Rundvlees bevat ongeveer 2,1 milligram ijzer per 100 gram vlees. Dat is behoorlijk wat, zeker omdat het om heemijzer gaat. Ons lichaam neemt die veel beter op dan het niet-heemijzer dat je bijvoorbeeld in planten vindt. Heel veel jongeren en vrouwen nemen trouwens te weinig ijzer op. Maar ook voor kleine kinderen is ijzer essentieel voor de cognitieve ontwikkeling en de opbouw van het immuunsysteem.

hoeveelheid. Daarom is het belangrijk dat vegetariërs en veganisten extra zink opnemen, bijvoorbeeld via een supplement.

Bron van vitamine B12 Vitamine B12 vind je alleen in dierlijke producten. Niet alleen in (rund)vlees maar ook in melk, melkproducten, ei en vis. Het zorgt er voor dat ons lichaam rode bloedcellen aanmaakt en dat ons zenuwstelsel en immuunsysteem normaal werken. Ook hier is het dus belangrijk dat mensen die vlees van het menu schrappen, hun vitamine B12-gehalte op peil houden met verrijkte voedingsmiddelen of voedingssupplementen.

Word je dik van rundvlees? Het vetgehalte in vlees hangt af van de diersoort, het lichaamsdeel en het voer. Zo zijn er aanwijzingen dat het vlees van runderen die altijd gras en kruiden eten, minder vet is dan dat van runderen die veel granen eten. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees. Maar bij magere biefstuk, tournedos of rosbief is dat zelfs minder dan drie gram. Het vetdooraderd rundvlees dat je bijvoorbeeld in de soep gebruikt, bevat dan weer wel veel vet. Hoe magerder het vlees is, hoe meer eiwitten en hoe minder verzadigd vet het bevat. Een stukje mager rundvlees past dus perfect in een gezond eetpatroon.

Is er een verschil tussen kalfsvlees en rundsvlees? Kalfsvlees komt van jonge dieren die maximum acht maanden oud zijn op het moment van de slachting. Daardoor is

Hoe moet je rundvlees bewaren? Rundvlees bederft vrij snel. Controleer de houdbaarheidsdatum dus goed en bewaar het op het koudste plekje in de koelkast. Gemalen of gehakt vlees is meestal slechts één dag houdbaar, vlees dat je in porties snijdt zo’n twee dagen en gebakken en gebraden vlees drie tot vier dagen.

Hoe moet je rundvlees bereiden? Rundvlees kun je op verschillende manieren klaarmaken. Je kan het koken, bakken, grillen, braden, smoren, stoven, enz. Begin steeds met het wegsnijden van de vetrandjes en zorg dat de vetstof goed heet is vooraleer je het vlees in de pan legt. Zo ben je zeker dat het vlees meteen dichtschroeit waardoor het geen extra vet meer opneemt en er geen smaak verloren gaat. Probeer ook niet te veel zout te gebruiken maar geef eerder de voorkeur aan wat andere specerijen. Om zo weinig mogelijk vocht te verliezen, kruid je het vlees trouwens best net voordat je het in de pan legt. Ben je verlekkerd op die vleessaus? Probeer ze dan misschien iets minder vet te maken door er een beetje water of vetarme bouillon aan toe te voegen.

Verschillende runderen

Bron van zink Een zinktekort komt slechts zeer uitzonderlijk voor, maar kan aan de basis liggen van een groeistoornis, een huidprobleem, haaruitval, zicht- en reukafwijkingen en een verminderde werking van het afweersysteem. Een lapje rundvlees van 100 gram levert je ongeveer 40 % van de aanbevolen dagelijkse

kalfsvlees meestal mager tot zeer mager vlees en heeft ze een andere smaak en textuur dan het rundsvlees. Kalfsvlees bevat dan wel iets minder ijzer maar is ook rijk aan eiwitten, vitamine B3, B6, B12 en zink. Het is lichter verteerbaar en erg mals.

Koe:

vrouwelijk rund Stier: mannelijk rund Os: gecastreerde stier Vaars: jonge koe die voor de eerste maal drachtig is


huid analyse Gratis


De huid is niet alleen het grootste menselijk orgaan, het is ook jouw visitekaartje. Het verraadt zowel je gezondheidstoestand als je leeftijd. Voortdurend zijn er allerlei factoren zoals stress, voeding, zon en vervuiling die je huid teisteren. Het verouderingsproces kan je dan ook niet stoppen maar met een goede verzorging kan je het wel vertragen en zó langer van een stralende huid genieten. De eerste stap is goed weten in welke conditie jouw huid verkeert. Daarom kun je in de apotheken van Herentals, Bonheiden, Willebroek, Hasselt en Heverlee gratis je huid wetenschappelijk en objectief laten beoordelen met het Callegari Soft Plus-apparaat. Aan de hand van deze persoonlijke analyse kunnen we je huid terug doen stralen. Inez en Catho – respectievelijk titularis en assistent in de apotheek van Herentals – vertellen ons hoe het precies werkt.

Hoe komt het eigenlijk dat onze huid verandert? “Vanaf de leeftijd van dertig jaar vertoont onze huid de eerste tekenen van veroudering. Ze wordt wat dunner, droger en verliest wat van haar elasticiteit. Dat is een natuurlijk proces dat we niet kunnen terugdraaien. Maar gelukkig kunnen we het wel vertragen. Want we willen er het liefst zo jeugdig mogelijk blijven uitzien. Maar het is niet alleen een kwestie van schoonheid. Ook voor je gezondheid is het belangrijk om geregeld je huid eens goed te analyseren.” Wat kan dit toestel precies meten? “Je kan een hele brede waaier aan parameters onder de loep nemen. Daarvoor maken we gebruik van heel nauwkeurige meetpennen en microcamera’s. Zo kom je alles te weten over het vochtgehalte, de stevigheid van de huid, de pigmentatie, de talgproductie, de zuurtegraad, het zonnetype en op het einde van de rit vertelt dit toestel je welke huidleeftijd je precies hebt.”

Eén van de belangrijkste punten is hydratatie. Hoe komt het dat de huid uitdroogt? “Dat kan verschillende oorzaken hebben. De winterkoude of de airco hebben bijvoorbeeld een effect, maar nog belangrijker is de manier waarop we onze huid verzorgen. Heel veel mensen reinigen de huid te agressief. Door heel veel zeep te gebruiken spoel je de huidvetten weg waardoor het vocht in de huid makkelijk verdampt. Het klinkt tegenstrijdig maar heel veel water op je huid maakt je huid alleen maar droger. Zo zijn er heel wat beroepen die een risico op huiduitdroging inhouden omdat je heel vaak je handen wast. Denk maar aan artsen, verpleegsters, koks, schoonmaaksters, enz. Doordat het toestel het precieze vochtgehalte in je huid meet, kunnen we een heel persoonlijk advies geven over welke producten jij best gebruikt.”

Ook de elasticiteit kun je meten? “Dat klopt. Eén van de meest opvallende huidveranderingen zijn de rimpels. Als je wat ouder wordt maak je steeds minder elastine in de huid aan waardoor die zijn elasticiteit verliest. Rimpels geven het gezicht karakter maar we stellen ze natuurlijk liever zo lang mogelijk uit. Op basis van de analyse kunnen we kijken welk product je daarbij het best helpt. Zo kun je voor de ogen bijvoorbeeld een oogcrème of ooggel gebruiken.” Nog een belangrijke parameter is de pigmentatie? “We weten allemaal welk effect de zon op onze huid heeft. Een getaande huid houdt ook heel wat gezondheidsrisico’s in. De zonnestralen verslechteren niet alleen de conditie van de huid maar zijn ook in grote mate verantwoordelijk voor het ontstaan van huidkanker. Mensen beschermen zich hier onvoldoende tegen. Het is belangrijk een hoge Uvfilter aan te brengen bij felle zon en regelmatig bij te smeren. Door de huid


aan een onderzoek te onderwerpen kunnen we niet alleen bepalen hoe het met de pigmentatie zit maar ook individueel zonadvies geven, afhankelijk van het huidtype.” Kun je alle lichaamsdelen screenen? “Ja. Het gezicht en de handen zijn heel vaak onbedekt en dus onderhevig aan heel wat externe factoren. Maar je kan ook de huid van je benen, armen en buik laten controleren.” Kun je het resultaat van het advies ook opvolgen? “Na de screening overlopen we samen met de klant welke producten hij of zij het best gebruikt. In de apotheek hebben we enkel hoogwaardige artikelen in huis en beschikken we over een zeer breed gamma. We kunnen dus voor elk huidtype een goede oplossing vinden. De bedoeling is dat je met dit advies aan de slag gaat en na enkele maanden terugkomt om een nieuwe screening te maken. Dan zie je het effect van de behandeling en kunnen we waar nodig nog wat bijsturen.” Zijn er zaken waar je rekening moet mee houden om een analyse te laten maken? “Het is wel belangrijk dat je geen make-up of andere producten aanbrengt vóór het onderzoek. Dat geeft immers een vertekend beeld. Voor het overige hoef je niets speciaals te doen buiten ongeveer een kwartiertje tijd te voorzien voor de analyse. Daarna krijg je een zeer individueel advies en begeleiden we je in het aanbod zodat je meteen van start kunt met een goede huidverzorging.”

Interesse? Voor meer info zie: www.surplusgezondheid.be/huidanalyse Kom langs in een van volgende apotheken voor vrijblijvend en gratis advies. Of maak een afspraak. Apotheek De Lindeboom Bonheiden

Mechelsesteenweg 127

2820 Bonheiden

015 55 05 04

Apotheek De Lindeboom Herentals

Hofkwartier 5

2200 Herentals

014 25 08 20

Apotheek de Lindeboom Willebroek Van Landeghemstraat 53

2830 Willebroek

03 886 65 17

Apotheek In het Zwaard Hasselt

Grote Markt 3

3500 Hasselt

011 22 33 90

Apotheek Vivantia Ter Elst

Sint-Jansbergsesteenweg 11 3001 Heverlee


016 20 06 16

Be.care verzorgende douche-olie Ook geschikt voor baby’s en kinderen • Beschermt de huid tegen uitdroging • Maakt zeep overbodig • Ook voor de gevoelige huid

€ 7,75

€ 6,20* 20% korting

• Laat geen sporen na in bad

Het volledige gamma be.care producten is ‘in huis’ ontwikkeld door je apotheker. Vraag ernaar.

* Actie loopt van 1/01/2015 t.e.m. 28/02/2015. Surplusmagazine Lente 2015 - 51

VERZORGING

Blaren Blaren zijn de nachtmerrie van zowat elke wandelaar. Doordat er wrijving ontstaat tussen de voet en het schoeisel of tussen de tenen wordt de huid rood en branderig. De bovenlaag van die geïrriteerde huid komt vervolgens los of scheurt waardoor er een zakje ontstaat dat zich vult met lymfevocht. Maar ook in te nauwe of nieuwe schoenen kun je al snel een blaar krijgen. Niet iedereen heeft er overigens evenveel last van. Jouw specifieke huidkenmerken en de vorm van je voet zijn daarin doorslaggevend.

Hoe moet je een blaar verzorgen?

Tips om blaren te voorkomen

De beste behandeling is helemaal niets doen. Als er geen reden is om ze open te maken doe je dat dan ook beter niet en scherm je ze gewoon af met een speciale blarenpleister. Zo voorkom je dat ze vuil wordt. Enkel als de blaar pijn doet of op een lastige plaats zit, kun je ze doorprikken.

HANDIG

Hoe prik je een blaar door? Was eerst goed je handen en reinig de huid rond de blaar met water en zeep. Doorprik de blaar aan twee uiteinden met een steriele of ontsmette naald en druk vervolgens het vocht vanuit het centrum naar de doorgeprikte uiteinden. Het vocht dep je dan weg waarna je de blaar kunt ontsmetten. Vraag hiervoor raad aan je apotheker. Knip zeker geen stukje huid van de blaar weg maar dek ze wel af met een speciale wondpleister of gaasje. Mocht de blaar toch opnieuw opzwellen dan herhaal je de behandeling.

Blaren zijn vervelend en het kan wel even duren vooraleer je er terug vanaf bent. Met deze 10 tips kun je je al heel wat ellende besparen.

1.

Loop niet meteen een hele dag rond met een nieuw paar schoenen

2.

Leren schoenen ademen beter dan schoenen in kunststof

3.

Pas je schoeisel aan naargelang de ondergrond

4.

Draag naadloze sokken

5.

Voor bepaalde sporten bestaan er aangepaste sokken

6.

Inlegzolen kunnen de blaargevoelige plaatsten ontlasten, maar laat je hierover goed adviseren

7.

Gevoelige plekken kun je beschermen met speciale blarenpleisters

8.

Verwijder regelmatig eelt

Hoe weet je of er een infectie is?

9.

De huid kleurt dan rood, voelt warm en pijnlijk aan en scheidt een troebel gelig vocht af. In dit geval moet je de blaar regelmatig reinigen en ontsmetten. `

Trek na een wandeling meteen je schoenen en sokken uit en spoel je voeten onder koud water

10.

Gebruik een goede verzorgende voetcrème

Wat als de blaar is opengescheurd? Ook dan is het belangrijk om de huidwonde goed te reinigen en eventueel te ontsmetten. Knip in dit geval wel de losgekomen huid weg met een fijn schaartje en breng een beschermende wondpleister of gaasje aan. Een ‘second skin’-pleister zorgt er voor dat de wonde niet uitdroogt en de beschermende film houdt water en bacteriën tegen.


Waarom krijg je eelt? Doordat onze voeten heel veel druk en wrijving ondergaan, groeien de buitenste huidlagen sneller aan en worden dus dikker. In delen van de wereld waar men vaak blootsvoets loopt is dit dus een uitstekende bescherming. Maar in de westerse landen dragen we meestal schoenen waardoor dit verdediggingsmechanisme eerder hinderlijk kan zijn. Al kunnen die schoenen zelf ook een deel van het probleem zijn. Door onaangepast schoeisel te dragen ontstaan er wrijvingen op de voet. Ook overgewicht, het doorzakken van de voorvoet, een teenof voetafwijking of de aftakeling van het bloedvatensysteem kunnen aan de basis liggen.

Eelt

Onze voeten krijgen het een hele dag door zwaar te verduren. We wandelen, lopen of springen en telkens zijn het onze voetzolen die ons ondersteunen. Om zich te beschermen tegen die druk zijn ze voorzien van een dikkere huid. Maar soms werkt dat verdedigingsmechanisme té goed waardoor de opperhuid op bepaalde plekken droog, hard en dik wordt. We spreken dan van eelt of hyperkeratose.

Welke plekken zijn het gevoeligst? Eelt ontstaat meestal onder de bal van de voet en op de hiel. Deze plekken krijgen de grootste druk te verwerken tijdens het staan en lopen. Maar als je niet helemaal lekker in je schoenen zit, kan er ook eelt op de zijkant of op de bovenzijde van de tenen ontstaan.

Is eelt pijnlijk? Meestal niet, maar het kan wel pijnlijk worden wanneer je je schoenen aantrekt. Bovendien is eelt heel erg droge huid waardoor er barsten en kloven kunnen ontstaan. Deze zijn wel erg pijnlijk en kunnen bloeden en zelfs ontsteken. Door de aanhoudende druk op de eelt kan die als een omgekeerde piramide naar binnen groeien waardoor er likdoorn ontstaat. Ook deze veroorzaken een scherpe pijn.

Kan ik er vanaf geraken? Eelt oogt niet alleen minder fraai maar kan dus ook pijn veroorzaken. Daarom kun je ze maar beter op tijd behandelen. Door je voeten in een voetbad te stoppen wordt de eelt weker waarna je ze kunt wegvijlen of raspen. Je kunt dit zelf doen of de hulp inroepen van een pedicure.

Kun je eelt voorkomen? Om eelt te voorkomen moet je eerst weten waar de oorzaak ligt. Draag in ieder geval goed passende schoenen en sokken, let op je gewicht om de voetzool zo min mogelijk te belasten en wrijf je voeten regelmatig in met een goede verzorgende crème of zalf. Jouw apotheker beschikt over een breed gamma, laat je dus goed informeren zodat je deze zomer van mooie en pijnvrije voeten kunt genieten.


HYPERTROFISCHE LITTEKENS EN KELOÏDEN VOORKOMEN EN BEHANDELEN

Een mooi litteken is een litteken dat je vergeet

Vermindert de roodheid van littekens(1,2) Maakt verheven littekens soepeler en platter(1,2) Verlicht de jeuk en pijn geassocieerd met littekens(1,2)

Indien Kelo-cote® gebruikt wordt als preventie, vermenigvuldigt dit met 2,4 de kans op het ontwikkelen van een normaal litteken (3)

Kelo-cote® is de enige gepatenteerde transparante siliconengel waarvan de doeltreffendheid en veiligheid aangetoond werden bij de preventie en behandeling van littekens. (1) Sebastian G, Buxbaum-Conradi H, Fischer S et al. Akt Dermatol 2004 ; 30:450. (2) Sepehrmanesh M. Komp Dermatologie 2006 ; 1 :30-32 (3) Signorini M, Clementoni MT. Aesth Plast Surg 2007 ; 31:183.


www.kelo-cote.be

Hoe

littekens genezen? Wanneer het lichaamsweefsel zich na een verwonding, brandwonde of operatie herstelt, kan er zich een litteken vormen. Meestal is die wit en vervaagt ze met de tijd. Maar in sommige gevallen kan ze toch rood, opgeblazen, hard en zelfs pijnlijk worden. We spreken dan over hypertrofische littekens of keloïden. Welke factoren spelen hierin een rol en hoe zorg je er voor dat het litteken er ‘normaal’ uitziet? Lees meer over littekens op de volgende pagina >>


De bekende risicofactoren

De juiste behandeling voor een 'mooi' litteken

Een aantal factoren belemmeren de genezingsfase en bepalen daardoor het uiteindelijke uiterlijk van het litteken:

Tijdens het letsel

De leeftijd Bij kinderen en adolescenten regenereren huidcellen sneller dan bij volwassenen. Daardoor herstelt de wonde zich niet altijd op een esthetische manier en is het risico op een hypertrofisch litteken of keloïde groter. Hoe ouder we worden, hoe minder callogeen of bindweefsel we aanmaken waardoor het genezingsproces trager en dus mooier verloopt.

De plaats van het litteken Abnormale littekens vormen zich vaker op specifieke gebieden van het lichaam zoals bijvoorbeeld de hals, de rug, de benen, de schouders en de gewrichten.

De pigmentatie van de huid en het huidtype Een huid met een lage pigmentatie geneest beter dan een donkere huid waardoor er minder risico is op het ontwikkelen van ‘abnormale’ littekens. Er bestaat ook een erfelijke aanleg voor de vorming van abnormale littekens.

De voeding Een tekort aan vitamine C en E verhoogt het risico op het ontwikkelen van een abnormaal litteken. Het is daarom raadzaam om voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan vitaminen en zink om de wondgenezing te bevorderen.

Infecties De infectie van een wonde door bacteriën kan een abnormaal en lelijk litteken veroorzaken. Daarom is het steeds belangrijk om de wonde met een antiseptisch middel te ontsmetten.


Maak eerst en vooral je handen proper en zorg voor een zuivere werkomgeving. Spoel de wonde met water of fysiologisch serum om alle vuil, gruis, zand en aarde te verwijderen. Bij chronische wonden met zichtbare tekenen van infectie en bij erg vuile acute wonden gebruik je best een ontsmettingsmiddel. Van zodra de wonde is gespoeld, maak je ze droog met een schone niet-pluizende doek, kompres of huishoudpapier. Gebruik zeker geen watten. Bij een diepe wonde contacteer je de arts zodat die kan oordelen of ze al dan niet moet gehecht worden. De arts kan ook een pleister gebruiken om de spanning op de hechtingen te verminderen of om het letsel te immobiliseren. Tijdens de genezingsfase Kort nadat je je verwond hebt, begint de huid zich opnieuw te herstellen. Toch blijft het belangrijk om in het begin de wonde dagelijks te wassen en het verband te vernieuwen. Omdat de herstellende huid zich niet in dezelfde mate kan bevochtigen als de niet-beschadigde huid is het belangrijk ze regelmatig voorzichtig in te wrijven met een vochtinbrengende crème. Dit kan aanvankelijk onaangenaam aanvoelen, maar dat zal geleidelijk aan verbeteren en werkt verzachtend. Tijdens de rijpingsfase Van zodra de wonde gesloten is of de hechtingen worden verwijderd, begint de rijpingsfase van het litteken. Vanaf nu krijgt het litteken zijn uiteindelijke uiterlijk, een fase die tot twee jaar kan duren. Om het beste resultaat te bekomen is het raadzaam om gedurende twee tot drie maanden twee keer per dag een siliconengel of gelplaat op het gesloten, proper en droog litteken aan te brengen. Zo kun je de jeuk en pijn reduceren en blijven de littekens zacht, vlak, soepel en bleek. Hou het litteken weg van de zon om te voorkomen dat er zich pigment in het litteken afzet. Het litteken bruint dan mee, maar verbleekt nadien niet meer mee met de rest van de huid. Voor de onbedekte lichaamsdelen, zoals het gezicht of de handen, gebruik je best een hoge zonnefilter gedurende het hele jaar. Zelfs op dagen met weinig zon.

Aanvullende behandelingen Siliconengel is een uitstekende eerstelijnsbehandeling voor hypertrofische littekens en keloïden. Maar er bestaan ook nog andere behandelingsmogelijkheden tegen littekens. Afhankelijk van de aard, de leeftijd en de ernst van het litteken, is het soms noodzakelijk om een aanvullende medische behandeling te volgen. De belangrijkste zijn injecties met corticosteroïden, compressie, cryotherapie (behandelingsmethode met koude), laser, chirurgie en radiotherapie. De specialist bepaalt tijdens de consultatie welke voor jou de meest geschikte medische methode is.

Wat is...

het verschil tussen verzadigde en onverzadigde vetten?

Vet heeft een wat negatieve bijklank maar tegelijkertijd kunnen we ook niet zonder. Het geeft immers niet alleen een lekkere smaak aan je eten maar is ook een noodzakelijke brand- en bouwstof voor ons lichaam. Het is dus belangrijk te weten welke de goede vetten zijn en welke de slechte. Want er is wel degelijk een verschil. Onverzadigde vetten Laten we eerst eens naar de ‘goede’ vetten kijken. Zowel de enkelvoudige als de meervoudige onverzadigde vetten vind je vooral in planten en hebben een positief effect op de verhouding tussen de goede en de slechte cholesterol in je bloed. Daardoor verkleinen ze ook onrechtstreeks het risico op hart- en vaatziekten. Tegelijkertijd spelen ze ook een rol in de opbouw van de lichaamscellen en helpen ze om je weerstand te versterken. Omdat ons lichaam deze vetten niet zelf aanmaakt, halen we ze uit onze voeding. Daarom spreekt men ook wel eens van essentiële vetzuren. Onverzadigde vetzuren zijn zacht en vloeibaar en vind je bijvoorbeeld in plantaardige oliën, tofu en vette vis zoals makreel, zalm en haring. Verzadigde vetten Als er goede vetten bestaan, moeten er dus ook ‘slechte’ zijn. Dat zijn de verzadigde vetten. Zij doen de hoeveelheid slechte cholesterol in ons bloed net stijgen en spelen daarbij zelfs een belangrijkere rol dan de cholesterol die je uit voeding opneemt. Daardoor kunnen er zich vetlaagjes afzetten in de

e bovenop d art Surpluska

Hoe weet je wat je eet? Verzadigd vet stolt van zodra het op kamertemperatuur komt. Dus hoe harder het vet is, hoe slechter. Zo is harde boter bijvoorbeeld slechter dan olie of kun je beter vloeibaar frituurvet gebruiken in plaats van de harde blokken frituurvet. Maar ook het etiket op het product vertelt je hoe het precies zit met de verhouding tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren. Lees het dus goed!

OORDOPPEN

zwemdoppen, slaapdoppen, muziekdoppen, ...

BON

-10% *

bloedvatwanden waardoor ze langzaamaan dichtslibben en zo verschillende hart- en vaatziekten kunnen veroorzaken. Overigens wil dit niet zeggen dat verzadigde vetten per definitie tot overgewicht leiden. Soms merk je er een hele tijd niets van dat je te veel slechte vetten opneemt, tot dat bij een bloedafname blijkt dat je cholesterol te hoog is of dat je last krijgt van hartproblemen. Je kan ze dus maar beter vermijden. Maar hoe? Wel, verzadigde vetten zitten vooral in dierlijke producten zoals boter, room, eieren, volle zuivelproducten en uiteraard de vette vleessoorten. Maar ook in koekjes, chocolade en gebak zitten verzadigde vetten.

* bij aankoop van alle Alpine oordoppen. Bon geldig t.e.m. 31/7/2015 in alle Surpluspartner apotheken. www.surplusgezondheid.be

Zo hoort het.



MIJN MOEDER

Marita is mantelzorgster voor haar dementerende moeder. In deze column schrijft ze over hun moeizame relatie.


COLUMN We zitten recht tegenover elkaar. Zij in een rolstoel naast het bed. Ik met een kussen tegen de leuning van datzelfde bed. Onze gebruikelijke positie. Het is stil tussen ons. Af en toe kijkt ze me aan, zeker nu ik aan het schrijven ben. Dan staart ze weer voor zich uit. Als ik mijn hand op haar been leg kijkt ze me even aan. Soms opent ze haar mond alsof ze iets wil zeggen. Maar er komt niets. Vandaag is het leeg. Er is niets tussen ons.

Ze kijkt gewoon. Ik vraag me af of ze iets waarneemt of gewoon maar kijkt. Er is geen emotie, geen kwaadheid, geen verdriet, geen blijdschap. Plots kijkt ze naar mijn geschrijf en vraagt roepend wat ik daar allemaal opschrijf. Ik moet lachen maar ze zinkt al weer weg. De dingen hangen niet meer samen. Het zijn losse flodders. Nu kijkt ze me streng aan en roept plots haar eigen naam. “Ik ben Paula De Meyere.” Alsof haar dat weer een beetje doet bestaan. Op de achtergrond hoor ik de karren van het personeel op de gang. Wat een contrast met de stilte hier tussen ons. Als ik niets onderneem zal hier niets gebeuren. Ik laat het even. Maar dat lukt me niet lang. Ik moet er haar terug bij roepen. Zij moet toch weten dat ik er ben, dat ik hier voor haar ben. Zij moet voelen dat ik er ben. Voorzichtig masseer ik haar onderbenen en voeten. Ze laat het gebeuren. Ik probeer wat ik voor haar voel in mijn bewegingen te leggen. Revitaliserend zegt de tube zalf. Af en toe vloekt ze luid. En ze roept. Ze wordt alerter, de ogen bedachtzamer. Ik wéét gewoon dat het haar deugd doet. Na de massage roept ze een paar keer luid: “Doet deugd, doet deugd, doet deugd…” Ik moet er om lachen. Zal ik nog even met haar een tas koffie gaan drinken of laat ik de leegte maar de leegte? Ik kijk haar aan. Ze is weer verzonken. Uit ervaring weet ik dat haar voeten nu tintelen. Zou ze het voelen? Ik vul het zelf maar in. Ik besluit toch maar even met haar de kamer, haar trieste nest, te verlaten voor een tas koffie. Even later komt mijn dochter langs en wat eigenlijk onmogelijk is… gebeurt. Alsof het heel gewoon is zegt mijn moeder plots: : “Uw mama heeft mijn voeten gemasseerd en dat deed deugd.” Ik staar haar verwonderd aan. Heel even lijkt ze weer mijn oude moeder.

Marita Matthys


We stellen je autonomie voorop en gamma aan hulpmiddelen verder je plan. Sa bij iedere of langer durende zorgvra jeacute maximaal om die te behouden. ons professioneel advies, Thuiszorgwinkel belooft je een passende oplossin zodat alleen veel We stellen je autonomie voorop en onders gamma aan hulpmiddelen in verhu verder je plan. Samen kiez bij iedere of langer durende zorgvraag. jeacute maximaal om die te behouden. Dankzij professioneel advies, trek je zo Thuiszorgwinkel belooft ons je een passende oplossing zodat alleen veel langer d We stellen je autonomie voorop enin ondersteunen gamma aan hulpmiddelen verhuur en ve verder je plan. Samen bij iedere acute of langer durende zorgvraag. kiezen we d je maximaal om die te behouden. Dankzij ons uitge ons professioneel advies, trek jeduren zonder m Thuiszorgwinkel belooft je een passende oplossing zodat alleen veel langer kan We stellen je autonomie voorop en ondersteunen gamma aan hulpmiddelen in verhuur en verkoop verder je plan. Samen kiezen we de besteé bij iedere of langer durende zorgvraag. jeacute maximaal om die te behouden. Dankzij ons uitgebreid ons professioneel advies, trek jeduren zonder moeite Thuiszorgwinkel belooft je een passende oplossing zodat alleen veel langer kan. Je ben We stellen je autonomie voorop enin ondersteunen gamma aan hulpmiddelen verhuur en verkoop én Vlotjuiste vooru verder je plan. Samen kiezen we de beste strategie bij iedere of langer durende zorgvraag. Mobiliteit jeacute maximaal om die te behouden. Dankzij ons uitgebreid plek. B ons professioneel advies, trek je zonder moeite Thuiszorgwinkel belooft je een passende oplossing zodat alleen veel langer duren kan. Blaas Je bent er geraa We stellen je autonomie voorop enin ondersteunen gamma aan hulpmiddelen Vlotjuiste vooruit Discrete het grez moment verder je plan. Samenverhuur kiezen en weverkoop de besteén strategie bij iedere acute of langer durende zorgvraag. Mobiliteit Incontinen je maximaal om die te behouden. Dankzij ons uitgebreid zorgen plek. Bij Thuiszo ons professioneel advies, trek jeduren zonder moeite zodat alleen veel langer kan. immer Blaas maar even We stellen je autonomie voorop enin ondersteunen gamma aan hulpmiddelen verhuur Vlot vooruit Discrete zekerheid Comfort De dee hei het grootste verder je plan. Samen kiezen en weverkoop de besteén strategie Mobiliteit Incontinentie &ploeg stom je maximaal om die te behouden. Dankzij ons uitgebreid zorgenErgonomie los. Vana ons professioneel advies, trek jeduren zonder moeite zodat alleen veel langer kan. voor j immers niet mee gamma aan hulpmiddelen in verhuur Discrete zekerheid Comfort inSnel huis Vlot vooruit enontle per De hele Thuiszo verder je plan. Samen kiezen en weverkoop de besteén strategie

Z Zo

Opendeurdag

5 en 6 juni Iedereen welkom

Zorg & Farma

GEZONDHEIDSWINKEL

&ploeg stomastaat Ergonomie & woonco Mobiliteit Incontinentie Uitleendie begele acht voor je omonder je pr Comfort inSnel huis Discrete zekerheid Mooi enjov Vlot vooruit 4op enontleend perfect verder je plan. Samen kiezen we de beste strategie Ergonomie & wooncomfort & stomaUitleendienst Borstzorg, Mobiliteit Incontinentie begeleiden naar Of het zodat alleen veel langer duren kan. ondersteuning. Mooi Comfort inSnel huisontleend Stevig Vlot vooruit 4 en vrouwelijk Discrete zekerheid 6 voorge ie Borstzorg, Braces lingerie &b Ergonomie & wooncomfort Mobiliteit Incontinentie & stomaUitleendienst met &on Of het vooruitgeb jezelf Mooi Stevig Zo hoort h Discrete zekerheid 6 Comfort inSnel huisontleend 8 Vlot vooruit 4 en vrouwelijk gespe voorgesteund iemand uit je Borstzorg, Braces lingerie &bandages badmode Hoorcentr & stomaUitleendienst Ergonomie & wooncomfort Mobiliteit Incontinentie dragen met &onze experti uitgebreid verlen gamm Stevig Zo hoort het Mooi Meten is m w Comfort inSnel huisontleend 8 10 Discrete zekerheid 6 gesteund Vlot vooruit 4 en vrouwelijk en fun gespecialiseerd Hoorcentrum Borstzorg, Braces lingerie&&bandages badmode Ergonomie & wooncomfort & stomaUitleendienst Mobiliteit Incontinentie dragenMeetappa weAurilis bij aan Bij de verlening, maxim Zo hoort het Meten is weten Stevig Moeder e 10 Mooi 11 Comfort inSnel huisontleend 8 Discrete zekerheid 6 gesteund Thuisz Vlot vooruit 4 en vrouwelijk en functionele inn Hoorcentrum Aurilis Zwanger, Meetapparatuur Borstzorg, Braces lingerie&&bandages badmode Ergonomie & wooncomfort & stomaUitleendienst altijd te Mobiliteit Incontinentie problev Bij de experten Meten Moeder enStop kind Zo hoort het aller Mooi en vrouwelijk 11 Stevig 12 10 is weten Comfort inSnel huisontleend 8 wordt Discrete zekerheid 6 gesteund Thuiszorgwinkel Meetapparatuur borstvoedin Hoorcentrum Aurilis Zwanger, Allergie &d Borstzorg, Braces lingerie&&bandages badmode Ergonomie & wooncomfort Zorg Incontinentie & stomaUitleendienst altijd terecht. Gee andere probleem is ze vr Moeder enStop kind allergie Meten Fitalle en gez Stevig gesteund 12 Zo hoort het 13 Mooi en vrouwelijk 11 10 is weten solidai Comfort inSnel huisontleend 8 wordt in disc &dragen verzo Allergie luchtwege Meetapparatuur Fitness & Hoorcentrum Aurilis Zwanger, borstvoeding Borstzorg, Braces lingerie&&bandages badmode ErgonomieUitleendienst & wooncomfort Zorg&dragen voor anderen is de ba Fit13 en gezond Moeder enStop kind Zo hoort het 2 Stralende Meten 14 Stevig gesteund 12 allergie Mooi en vrouwelijk 11 Snel ontleend 10 is weten solidaire samenle Allergie & luchtwegen Fitness & revalidatie &dragen verzorging Warmtethe Hoorcentrum Aurilis Zwanger, borstvoeding Meetapparatuur Borstzorg, Braces lingerie&&bandages badmode Uitleendienst wij Ontde graag hoe w Fit13 en gezond warmte 2 Stralende Meten is weten 14 Moeder enStop kind Zo hoort het Stevig gesteund 12 allergie het lev Mooi en vrouwelijk 11 Fitness & revalidatie Warmtetherapie & in Allergie & luchtwegen Meetapparatuur & verzorging Hoorcentrum Aurilis Zwanger, borstvoeding Borstzorg, Braces lingerie&&bandages badmode Ontdek in deze hoe we SAMEN warmte 2 Stralende Fit13 en gezond Moeder enStop kind Meten is weten 14 Zo hoort het Tot bin Stevig gesteund 12 allergie het leven kiezen Warmtetherapie & infrarood Fitness & revalidatie & verzorging Allergie & luchtwegen Meetapparatuur Hoorcentrum Aurilis Zwanger, borstvoeding onze T Braces & bandages

ons professioneel advies, trek jeduren zonder moeite zodat alleen veel langer kan.

Vanaf 27 april 2015 kan je terecht in onze nieuwe gezondheidswinkel op de Antwerpsesteenweg 259 in Mechelen.

2 Stralende warmte Fit13 en gezond 15 Moeder enStop kindallergie Meten is weten 14 Zo hoort het Tot binnenkort, in Warmtetherapie & infrarood Allergie & luchtwegen Fitness & revalidatie & verzorging Meetapparatuur Hoorcentrum Aurilis Zwanger, borstvoeding onze Thuiszorgw

Probeer 100 1 van de

2 Stralende Fit en gezond warmte Moeder enStop kindallergie Meten is weten 14 Fitness & revalidatie Warmtetherapie & infrarood Allergie & luchtwegen Zwanger, borstvoeding & verzorging Meetapparatuur

Travekolkceristy

N E N N I W TE water

!

2 Stralende warmte Fit en gezond * Moeder enStop kindallergie Warmtetherapie & infrarood Fitness & revalidatie Allergie & luchtwegen Zwanger, borstvoeding & verzorging 2 Stralende warmte Fit en gezond Stop allergie Warmtetherapie & infrarood Fitness & revalidatie Allergie & luchtwegen 2 Stralende warmte Fit en gezond Warmtetherapie & infrarood Fitness & revalidatie

15

15

15

15

www 2

Stralende warmte Warmtetherapie & infrarood

* Zie reglement op www.moustimug.be

De anti-mug reflex

Gebruik afweermiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. 42 - Surplusmagazine Voorjaar 2015

NY/MO/15/0015

www.thuiszor 2

ZORG EN FARMA Discrete zekerheid Vlot vooruit 4 GEZONDHEIDSWINKEL Mobiliteit Incontinentie & stoma

4

Comfort in huis Discrete zekerheid Incontinentie & stoma & wooncomfort In onzeErgonomie gezondheidswinkel

8

Vlot vooruit Mobiliteit

6

6

vind je verschillende experten onder8 Comfort inSnel huisontleend Uitleendienst Ergonomie & wooncomfort één dak. Er is een apotheek, thuiszorgwinkel, hoorcentrum,10 Mooi en vrouwelijk Snel ontleend Borstzorg, lingerie badmode Uitleendienst uitleendienst en een& uitgebreid aanbod aangesteund gespecialiseerd advies. Stevig Mooi en vrouwelijk 11 Braces & bandages Borstzorg, lingerie & badmode Onze apothekers, winkeladviseurs mobiliteitverstrekker, bandagist, Zo hoort het Stevig gesteund 12 Hoorcentrum Aurilis Braces & bandages orthopedist, woningadviseur en Metenhelpen is weten je graag verder. Zoaudioloog hoort het 13

10

11

12

13

14

Meetapparatuur Hoorcentrum Aurilis

gespecialiseerd materiaal voor iemand uit je omgeving, dragen we aan snelle hulpmet onze expertise enbijons maximale autonomie uitgebreid verlening, gamma aan en functionele gespecialiseerd materiaalinnovaties. dragen we bij aan snelle hulpBij de experten van verlening, maximale autonomie Thuiszorgwinkel en functionele innovaties. kan je altijd terecht. Geen vraag of probleem Bij de experten van is ze vreemd en je wordt in alle Thuiszorgwinkel kan je discretie geholpen. Zorg dragen voor altijd terecht. Geen vraag of jezelf en anderen is deen basis probleem is ze vreemd je van een solidaire samenleving wordt in alle discretie geholpen. en daar dragen wij graag Zorg dragen voor jezelf en aan bij. anderen is de basis van een solidaire samenleving en daar in deze dragen wij Ontdek graag aan bij. brochure hoe we SAMEN voor het leven kiezen. Ontdek in deze brochure hoe we SAMEN voor Tot binnenkort, in één van het leven kiezen. onze Thuiszorgwinkels. Tot binnenkort, in één van onze Thuiszorgwinkels.

Moeder en kind Meten is weten 14 Zwanger, borstvoeding & verzorging Meetapparatuur Onze gezondheidswinkel is open: Moeder enStop kindallergie Op weekdagen doorlopend van 8u tot 17u30. Allergie & luchtwegen Zwanger, borstvoeding verzorging Op zaterdag van 9u tot&13u. 15

Fit en gezond Stop allergie Fitness & revalidatie Allergie & luchtwegen Stralende warmte Fit en gezond Warmtetherapie & infrarood Fitness & revalidatie SurplusMagazine_Progyn_NL_2015-04-07[vectorisé].pdf Zuivere huid

2

15 1 7/04/2015 14:07:29

www.thuiszorgwinkel.be

Stralende warmte Warmtetherapie & infrarood

www.thuiszorgwinkel.be

C

M

J

CM

MJ

CJ

CMJ

N

WEDSTRIJD Weet jij in welke stad deze twee foto’s werden genomen? Laat het ons dan snel weten en maak kans op het boek ‘Weglopen is geen optie’ van Lindsey De Grande. Deelnemen kan tot 15 juni 2015.

Hoe kun je deelnemen? - Surf naar www.surplusgezondheid.be - Klik door naar de wedstrijdpagina - Vul je naam, voornaam, e-mailadres en het juiste antwoord in - Klik op ‘Verzenden’ en klaar!

We brengen de winnaar persoonlijk op de hoogte. De prijs is af te halen in een apotheek bij jou in de buurt.

Wat kan je winnen? 'Weglopen is geen optie’ ‘Ja juffrouw, er is toch iets aan de hand’, zei de professor. ‘U hebt chronische leukemie.’ Ik heb wat? Kanker? Ik? Als aan de grond genageld staarde ik de prof aan. De grond, die stilaan onder m’n voeten wegzakte. Eén kort zinnetje, dat m’n wereld deed instorten. Mijn wereld, waarin ik de ene seconde nog een jonge, gezonde topsporter ben, op weg naar de Olympische Spelen, en een fractie later als chronisch zieke en kankerpatiënte me een weg door het leven moet banen. De toekomst van Lindsey De Grande oogt stralend wanneer ze in 2011 naar een knappe zesde plaats op het Europees Kampioenschap loopt. Maar dan slaat het noodlot toe. In een ontroerend dagboekverhaal vertelt ze over de rollercoaster aan emoties en gebeurtenissen van de afgelopen jaren. Hoe ze haar eigen weg volgt, zoekend en zwoegend naar een nieuw evenwicht. Een evenwicht waarin kanker noodgedwongen een plaats opeist. Maar in haar zoektocht blijft ze van één ding overtuigd. Dat hoop en liefde alles overwinnen... Altijd.


Bedankt voor

jullie steun. Onze be.care lippenstift-actie was een succes. Dankzij jullie kunnen de Surplus-apotheken 1265 € schenken aan Wereldsolidariteit en de stichting Hubi & Vinciane. De bevolking van Benin dankt jullie voor dit steuntje in de rug.


producten

kijker

in de

gezondheid Last van blaren? Compeed barenpleister medium

-20% -15%

Examenstress? -15% op Defatyl Plus

Hygiëne Bepanthol babyzalf en hydraterende crème

20% kortingNeutrogena voet

gratis gastendoekje*

* bij aankoop van 2 producten GRATIS gastendoekje

-10%

Migraine SLAPEN. melanomen. huidanalyse. Lindsey De Grande Leven met leukemie ZIN EN ONZIN OVER. Dossier. 8 vragen over. gratis

Recommend Documents