NIEUWSBERICHTEN UIT D E ROTTERDAMSCHE COURANT, 1853, DOOR W . J. L. POELMANS. 1 JANUARI. In 1852 zijn alhier overleden 568 mannen, 612 vrouwen, 1668 kinderen, te zamen 2848 personen. Geboren zijn 3644 kinderen, gehuwd 859 paren en 7 echtscheidingen zijn uitgesproken. 12 JANUARI. De R.K. kapel van het St. Laurens-weeshuis aan de Hoogstraat/Kipstraat wordt ingezegend door den aartspriester Verhaegen, terwijl de professor aan het seminarie te Warmond Van Vree een redevoering houdt. 14 JANUARI. H. K. H. prinses Frederik heeft aan de loterij van de Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo alhier twee prachtige vazen doen toekomen. 14 JANUARI. De hier beroepen predikant Dr. A. Niermeyer te Wemeldinge heeft, na bekomen ontslag van de Ned. Hervormde Gemeente alhier, het beroep tot hoogleeraar aan de Leidsche Hoogeschool aangenomen. 16 JANUARI. In het R. K. Weeshuis aan de Hoogstraat wordt een tentoonstelling van voorwerpen gehouden, bestemd voor de loterij ten behoeve van de Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo. 17 JANUARI. Met ingang van 1 Mei 1853 is tot organist van de Zuiderkerk benoemd de heer J. A. van Eyken, organist bij de Remonstrantsch gereformeerde gemeente te Amsterdam. 27 JANUARI. De Gemeenteraad beraadslaagt over het rapport van B. en W . inzake de onderhandelingen over het servituut op de Kievitsweide (Park). 27 JANUARI. De Gemeenteraad besluit, het in marmer gebeiteld borstbeeld van Z. M. den Koning in de vergaderzaal te plaatsen, waarvan de kosten door de leden van den Raad zelve gedragen zullen worden, terwijl de uitvoering is opgedragen aan den beeldhouwer J. Strackee. 28 JANUARI. Bij Kon. besluit van dezen datum is de heer A. J. C. Janssens benoemd tot hoofdcommissaris en de heer K. J. Rietveld tot commissaris van politie. 31 JANUARI. In de concertzaal aan de Bierstraat wordt een vergadering gehouden van leden en donateurs der geprojecteerde inrichting eener school voor Doofstommen-onderwijs naar de 1853 133
Duitsche methode, onder leiding van Dr. J. B. Molewater. Tot bestuursleden worden gekozen de heeren Dr. J. B. Molewater, Dr. G. van Charante, M. Polano, P. A. Keuls, P. van der Dussen van Beeftingh en J. H. C. van der Kun, allen alhier, Dr. A. Maas te Schiedam, Dr. Timmers Verhoeven te Dordrecht en Dr. C. J. Vaillant te Maassluis. Tot hoofdonderwijzer de heer Hirsch en tot secretaris de heer A. Sijmons. 31 JANUARI. De Maatschappij tot bevordering der Toonkunst stelt het programma vast voor het in het jaar 1854 te houden muziekfeest. 3 FEBRUARI. In de vergadering van den Gemeenteraad worden beraadslagingen gehouden over het in orde maken der Kruiskade. 3 FEBRUARI. In de Concertzaal beraadslaagt men over de verandering van het beursuur. Aan den Gemeenteraad zal verzocht worden het beursuur van 1 —2 te bepalen. 9 FEBRUARI. Ds. J. C. Diehl, H. Uden Masman en Dr. D. H. H. Tijssen komen voor op het drietal voor predikant bij de Ned. Hervormde gemeente. 9 FEBRUARI. Het stoffelijk overschot van L. C. Dilman Meyer, kweekeling in de chirurgie aan de Klinische school alhier, wordt door twaalf kweekelingen ten grave gedragen. Aan het graf wordt gesproken door Dr. Molewater en Van der Hoff. 9 FEBRUARI. In de alhier gehouden vergadering van deelhebbers in de onderneming W . Cores de Vries, gevestigd te Soerabaja, ter uitoefening van de stoomvaart in Ned.-Indië, wordt besloten het kapitaal dier onderneming met ƒ 350.000 te vergrooten, welke leening daarna terstond door de aanwezige aandeelhouders volteekend wordt. 9 FEBRUARI. Dr. D. H. H. Tijssen, predikant te Beetgum, wordt alhier beroepen. 11 FEBRUARI. De leerlingen der Gymnastiekschool geven, in hef lokaal aan den Oostsingel, proeven van gemaakte vorderingen. Na afloop houdt de heer Joost van Vollenhoven, als voorzitter der commissie, een rede, waarin hij den heer Meinhardt, onderwijzer, allen lof geeft. 12 FEBRUARI. De afdeeling Rotterdam der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst besluit tot oprichting met 1 Mei eener orgelklasse en benoemt den heer J. A. van Eijken tot onder134 1853
MEVROUW ENGELMAN ALS DE HERTOGIN VAN MARLBOROUGH IN „EEN GLAS WATER"
wijzer in dat vak; het onderwijs zal worden gegeven op het fraaie orgel der Zuiderkerk. 17 FEBRUARI. In de vergadering van den Gemeenteraad is ingekomen een adres van den gemeenteontvanger Jhr. D. G. van Teylingen van Kamerik, om te doen zien welke gunstige resul" taten het ruim 30 jaren hier ter stede gevolgde belastingstelsel gehad heeft en om het behoud daarvan aan te bevelen. 21 FEBRUARI. De veldopnemingen voor den zijtak van den Rijnspoorweg van Utrecht naar Rotterdam zijn geëindigd. 22 FEBRUARI. Ds. Grandpierre, predikant te Parijs, secretaris der Société centrale Protestante, houdt in de EngelschPresbyteriaansche kerk een toespraak over de evangelisatie in Frankrijk. 23 FEBRUARI. Z. K. H. Prins Hendrik komt alhier aan ter bijwoning van het bal der Kon. Ned. Yachtclub en overnacht in het Hotel des Pays-Bas. 26 FEBRUARI. Bij een bakker in de Breedstraat op den hoek der Langelijnstraat stelen kinderen een half brood; de bakker levert hen aan de politie over, ten gevolge waarvan een volksoploop ontstaat en de glazen van het winkelhuis stuk geslagen worden. 2 MAART. Dr. D. H. H. Tijssen neemt het beroep bij de Ned. Hervormde gemeente aan. 3 MAART. Bij het Italiaansche opera-gezelschap treden voor het laatst op in Lucia di Lammermoor, opera van Donizetti: Gardoni, Mevr. Perziani en Tamburini. 5 MAART. De laatste voorstelling in het tegenwoordig lokaal van den Rotterdamschen Schouwburg heeft plaats met de opvoering van Scribe's tooneelspel „Een glas water". Spoedig daarna wordt met het afbreken der schouwburgzaal aangevangen. De schouwburg werd 28 December 1774 met de opvoering van het treurspel Maria van Bourgondië geopend, bij welke gelegenheid de tooneelspeler J. Punt een door den heer C. van der Pot vervaardigde dankzegging aan de Vroedschap uitsprak. 7 MAART. De kunstbeschouwingen, gegeven door het bestuur der Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen in een der zalen van de Sociëteit Harmonie, worden gesloten. Voor dit doel zijn portefeuilles met teekeningen ingezonden door de heeren P. van der Dussen van Beeftingh, D. Vis 1853 135
Blokhuyzen, G. Duuring, W. Baartz en het Museum Boymans, alle alhier, N. Pieneman te Amsterdam, L. Hanedoes te's-Gravenhage en J. de Vos Jac.zn. te Amsterdam. 7 MAART. Het jaarlijksch examen der leerlingen van de Lagere Industrie- en Herhalingsschool heeft plaats in een der lokalen van het Oude Mannenhuis; 22 leerlingen ontvangen het getuigschrift ter plaatsing op de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen. 9 MAART. Het eerste verslag van de afdeeling Rotterdam der Vereeniging het Nederlandsch Mettray verschijnt. Het bestuur bestaat uit de heeren Jb. Mees, W . van Rossem, Ds. J. F. Blaauw, S. Dunlop, W . S. van den Bergh van Heinenoord, L. V. Ledeboer Bz. en F. W . C. Blom. 9 MAART. In de manege aan den Binnenweg wordt een caroussel gegeven, voorstellende de feesten ten jare 1520 voor de Koningen van Frankrijk en Engeland, Frans I en Hendrik VIII, in het zoogenaamd Champ du drap d'or gehouden. 10 MAART. In de vergadering van den Gemeenteraad wordt het tarief van het meetloon voor de korenmeters vastgesteld. 11 MAART. Door den heer D. A. van Putten wordt een circulaire verzonden tot daarstelling eener electro-magnetische telegraaf tusschen Rotterdam, Hellevoetsluis, Brielle en Brouwershaven, volgens plan van den heer E. Wenckebach, waarvoor benoodigd zou zijn een bedrag van ƒ60.000. 12 MAART. Door gekleed te water te springen redt de heer Joost van Aller het reeds in zinkenden staat verkeerende zoontje van den arbeider Van den Berg uit een sloot aan den Oudedijk. 14 MAART. H. M. de Koningin heeft aan den Heer H. Nijgh een bedrag van ƒ 100,'— doen toekomen ten behoeve van het fonds Dorcas. 15 MAART. Op de plaats der Sociëteit Harmonie wordt door de Hollandsche Maatschappij van Landbouw een tentoonstelling van vee enz. gehouden. 16 MAART. Door den Kerkeraad der Ned. Hervormde Gemeente is aan de Tweede Kamer een adres gericht, houdende verzoek om geheele verwerping van het ontwerp van wet op het Armbestuur. 1 APRIL. Het jaarlijksch onderzoek naar de vorderingen der leerlingen in de wis- en natuurkundige wetenschappen van de 136 1853
Academie van Beeldende Kunsten en Technische wetenschappen heeft in de groote teekenzaal der Academie plaats. 2 APRIL. De vergadering der Kon. Ned. Yachtclub wordt gepresideerd door Z. K. H. Prins Hendrik. Besloten wordt dit jaar, bij wijze van proef, voor de kotters, schoeners en andere scherpe vaartuigen de mededinging in de open zee te doen plaats hebben, terwijl dan tegelijkertijd ter reede van Hellevoetsluis wedstrijden zullen worden gehouden door vierriems gieken, geschikt om zee te bouwen en door vijfriems walvischsloepen. 2 APRIL. Tot lid van den Raad wordt benoemd de heer A. Vlierboom in plaats van den heer J. R. Mees, die in de vorige vergadering daartoe benoemd, voor die benoeming bedankt heeft. 6 APRIL. Aan de leden der Spaar- en Hulpkas-vereeniging wordt het eerste verslag uitgebracht. Voordeelig saldo ƒ 496,54^. 7 APRIL. Vergadering der kiesvereeniging Eendragt maakt Magt in de zaal Concordia aan de Kruiskade tot verkiezing van candidaten voor de Provinciale Staten. Al de aftredende leden worden herkozen; als nieuwe candidaat wordt gekozen de heer H.T. Löhnis, in plaats van den heer Mr. C. A. Kerckhoff, die bedankt heeft. 7 APRIL. In de prachtige zalen van het gebouw der Kon. Ned. Yachtclub wordt een luisterrijk bal gehouden door de leden dier Club. 7 APRIL. De 13de jaarlijksche vergadering van het EngelschVrouwen-hulp-zendelinggenootschap heeft plaats in de EngelschPresbyteriaansche kerk. De heeren Davies, Francken, Theesing, Barger en Brine houden toespraken over de evangelische zending onder de heidenen. 8 APRIL. De Kamer van Koophandel en Fabrieken bericht aan Burgemeester en Wethouders, dat zij een verandering in het beursuur niet raadzaam acht, doch dat de zaak een nadere overweging verdient, als de Rijnspoorweg van Utrecht in exploitatie zal zijn. 8 APRIL. In een lokaal aan den Goudschesingel heeft een openbare les plaats van de Gymnastiekschool, opgericht door het Departement Rotterdam der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, bestaande uit 30 jongelieden, alle hulponderwijzers. Aan den onderwijzer Meinhardt wordt hulde gebracht. 11 APRIL. Op een aan Z. M. den Koning gericht adres van 1853 137
protestantsche ingezetenen, over de vestiging der Bisschoppelijke hiërarchie in Nederland, zijn 9935 handteekeningen geplaatst. 14 APRIL. In de vergaderingvan den Gemeenteraad wordt goedgekeurd het afstaan van terrein voor het Zeemanshuis, nadat de heer R. A. Mees het nut van een dergelijke inrichting betoogd heeft. 14 APRIL. De Rotterdamsche Liedertafel Amphion, directeur de heer C. C. A. de Vliegh, geeft in „het Nut" een uitvoering. 19 APRIL. Ten Raadhuize worden o.a. aanbesteed het maken van vijf gemetselde kaaimuren, laagste inschrijver is de heer P. J. van Schaik voor ƒ10885.—. 20 APRIL. De Kerkeraad der Evangelisch Lutherschegemeente heeft aan Z. M. den Koning een verklaring ingezonden, dat hij, ter zake van de oprichting der R. K. Bisdommen hier te lande, ten volle instemt met het ingediend adres. 21 APRIL. In de vergadering van den Gemeenteraad worden de adressen betrekkelijk het beursuur behandeld; besloten wordt vooralsnog het tegenwoordig beursuur te houden. 23 APRIL. Gehouden wordt alhier de tweede algemeene vergadering van aandeelhouders in de Nederlandsche maatschappij van dakpannen, tegels en steenen. De fabriek „de Nijverheid" is opgericht onder Oegstgeest, alwaar pannen van inlandsch fabricaat gemaakt zullen worden, welke vroeger uit België betrokken moesten worden. 25 APRIL. Het barkschip Bezoeki wordt te water gelaten van de werf Rotterdams Welvaren, waarna de kiel gelegd wordt voor het schoonerschip Argo, beide voor de heeren A. van Hoboken 8 Zonen. 28 APRIL. Nadat de twee compagnieën van het 3e Bataillon van het 2e regiment infanterie naar Vlissingen vertrokken waren, komen alhier aan om garnizoen te houden; de staf en de 3e en 4e comp. van het 4e bat. 3e regiment infanterie onder commando van majoor H. L. F. Eichholtz. 30 APRIL. De staf van het 3e bat. 2e regiment infanterie vertrekt van hier naar Vlissingen. 4 MEI. Door de kiezers in wijk 9 en andere wijken worden gekozen de heeren Jhr. Mr. W . T. Gevers Deynoot en Mr. A. Hoynck van Papendrecht als candidaten voor de Tweede Kamer 138 1853
en de 6 aftredende heeren met den heer H. T. Löhnis voor de Provinciale Staten. 4 MEI. De liedertafel „Harpe Davids" geeft een uitvoering in de concertzaal aan de Bierstraat onder directie van den heer A. J.Schnitzler. Uitgevoerd worden o.a. Speisezettel van Beltjens en Oogstlied van C. C. A. de Vliegh. 6 MEI. De kiesvereeniging Eendragt maakt Magt kiest tot candidaten voor de Tweede Kamer de heeren oud-ministers J. C. Baud en J. C. Rijk. 6 MEI. De kiesvereeniging Vaderland en Koning maakt een voordracht, bestaande uit de heeren J. C. Baud, Mr. G. W . Vreede, F. J. Plate en J. C. Rijk, om daaruit later twee candidaten als voren te kiezen. 7 MEI. Het door Z. M. den Koning toegezegde portret van Z. M. aan de Kon. Ned. Yachtclub, komt aldaar aan. 7 MEI. De heer F. J. Plate richt aan de kiesvereeniging Vaderland en Koning een brief, waarin hij bedankt voor de hem aangeboden candidatuur. 8 MEI. Ds. C.W. van der Pot van Leiden, herwaarts beroepen» wordt alhier in de Remonstrantsche Geref. gemeente bevestigd door Ds. H. N . vanTeutem. 9 MEI. De heeren J. C. Baud en J. C. Rijk nemen de hun door de kiesvereeniging Eendragt maakt Magt aangeboden candidatuur voor het lidmaatschap der Tweede Kamer aan. 9 MEI. Vergadering van kiezers in het Notarishuis, waarin wordt opgericht de vereeniging Orde en een bestuur gekozen. De voorzitter, Mr. W . S. van Reesema, houdt een toespraak, waarna als candidaten voor het lidmaatschap der Tweede Kamer worden gekozen de heeren P. P. van Bosse en Mr. A. Hoynck van Papendrecht. 10 MEI. Vergadering van de voorloopige algemeene kiesvergaderingen in de Sociëteit Harmonie, geopend door den voorzitter Mr. I.Thooft. Als candidaten worden geproclameerd de heeren J. C. Baud en J. C. Rijk. 11 MEI. De heer H.T. Löhnis wordt gekozen tot lid der Provinciale Staten. Herkozen worden de heeren J. F. Hoffman, Mr. A. T. Prins, Jhr. A. L. Coenen, W . S. van den Bergh van Heinenoord, Mr. J. B. L. Wentholt en P. H. Tromp. 12 MEI. In de vergadering van den Gemeenteraad worden be1853 139
raadslagingen gehouden over het voorstel der commissie voor de plaatselijke werken, omtrent het schoonmaken der straten voor rekening der stad en om daartoe een contract aan te gaan tegen een som van ƒ 9500,— 's jaars. 12 MEI. In de vergadering van de kiesvereeniging Orde wordt beraadslaagd over de te volgen gedragslijn na de stemming in de algemeene voorloopige kiesvergadering in de Harmonie. Bij acclamatie wordt besloten de candidaten der vereeniging, Mr. P. P. van Bosse en Mr. A. Hoynck van Papendrecht, aan te bevelen. 22 MEI. De eerste herderlijke brief van den Bisschop van Haarlem wordt alhier in alle R. K. kerken afgelezen. 23 MEI. De werkplaats van den vuurwerkmaker C. Gall aan de Langekade springt in de lucht, waarbij 2 personen, de 34-jarige zoon van genoemden vuurwerkmaker en een 14-jarige jongen omkomen. De vlammen deelen zich mede aan den aangrenzenden snuif-, pel- en specerijmolen van den heer T. van der Velde, welke molen geheel in de asch gelegd wordt. 23 MEI. De inrichting voor doofstommen-onderwijs aan de Hoogstraat, wijk 10 nr. 92 wordt geopend met 20 leerlingen. De beschermheer, burgemeester Hoffman, is daarbij mede tegenwoordig. 25 MEI. In de vergadering der kiesvereeniging Vaderland en Koning wordt besloten de heeren J. C. Baud en J. C. Rijk als candidaten der vereeniging te blijven steunen. 26 MEI. De Gemeenteraad beraadslaagt over afstand van een terrein voor eene zwemschool aan het Tweede Nieuwewerk. 26 MEI. De heer A. Ruijssenaers schenkt aan de Kon. Ned. Yachtclub eenige modellen van kabels, in gebruik bij de ElectriekTelegraaf-Compagnie. 1 JUNI. De Rotterdamsche afdeeling van de Nederlandsche Vereeniging tot bevordering des Christendoms onder de Chineezen houdt in de Engelsch-Presbyteriaansche Kerk een openbare vergadering, waarin het woord gevoerd wordt door de heeren Ds. van Teutem, Hiebrink en Dr. van Oosterzee. 2 JUNI. Vergadering van den Gemeenteraad; beraadslagingen over den spoorweg naar Utrecht en de brug over den Coolsingel. 10 JUNI. Door de heeren P. Spuijbroek 6 Zoon is, ten behoeve van Pakhuismeesteren van de thee, een brandkast vervaardigd, 140 1853
waarbij geconditioneerd was, dat die aan een vuurproef moest onderworpen worden. Die proef wordt aan het Bosland genomen waarna, bij opening, bleek, dat het daarin gelegde papier geheel ongeschonden gebleven is. 11 JUNI. De heer Lassaigne stijgt met zijn luchtballon op van het land achter de gasfabriek aan den Hoogen Zeedijk, waarbij de heer Julio gymnastische exercitien maakt aan twee ringen onder aan het schuitje; nederdaling in den Hoepelpolder op een uur afstand van Delft. 12 JUNI. Dr. D. H. H. Tijssen wordtin de Groote Kerk bevestigd door Ds. J. F. Blaauw. De bevestigde doet zijn intreerede en heeft tot tekst gekozen Hand. XVIII: 9-10. 13 JUNI. Er vormt zich een eerewacht tot begeleiding van Prins Hendrik en zijne gemalin. Aan de heeren Joost van Vollenhoven en A. van Hoboken van Rhoon en Pendrecht wordt het commando opgedragen. 14 JUNI. In de vergadering der Maatschappij Bouwvereeniging aan het Nieuwewerk wordt besloten de nog ledige gronden langs de Wester- en Maasstraat te bebouwen. 15 JUNI. Volgens de Grondwet moeten 12 leden van den Raad aftreden; bij loting is reeds in de vergadering van 29 Nov. 1851 beslist, dat aan de beurt van aftreding zijn de heeren: Mr. R. A. Mees, J. F. Schuuren, J. W. L. van Oordt, A. van der Hoop, H. van Ryckevorsel, H. W. de Critter, C. I. Thooft, W . Smalt, D. van der Pot, J. F. Hoffman, J. J. Zeewoldt en Jb. Mees. 15 JUNI. Algemeene vergadering der Kon. Ned. Yachtclub. Als geschenken zijn ontvangen van den heer Geo Folsom te 's-Gravenhage, een afbeeldsel van het clipper jacht America, van den heer J. Wambersie alhier een afbeeldsel van het cutterjacht Maria. 16 JUNI. In de vergadering van den Gemeenteraad worden beraadslagingen gehouden over het voorstel der commissie voor de plaatselijke werken tot bekading van den veerdam op Katendrecht. 17 JUNI. De eerewacht te paard, ter ontvangst van Prins en Prinses Hendrik is, behalve uit de reeds genoemde commandanten, samengesteld uit de heeren: A. T. van Casteel, C. K. van Stegerhoek, P. Overgaauw, R. Baelde, C. Vlierboom, D. Vlierboom, M. Vlierboom, J. Gildenhuis Hz., B. C. D. Hanegraaff, 1853 Hl
E. C. Smith, C. L. Hollertt, Mr. J. D. Musquetier,}. F. Schuuren, W . P. J. d'Aquin, T. W . Engels, G. Schuurmans, H. Moens, F. van Houten, J. Criellaert, B. C. M. van der Hoop, R. Smith, P. C. Loopuijt, N. A. Koning, P. Oudemans Havelaar, D. Madry, P. J. Cantzlaar Jr., H. W. A. Voorhoeve. }. ter Meulen en A. Voigt. 17 JUNI. Jaarlijksche algemeene vergadering der Maatschappij tot oprichting van Bewaarscholen. Op de drie scholen zijn thans 499 leerlingen, te weten: 200 in de Breedstraat, 125 op de Meent en 174 in de Kerklaan. Aan de beurt van aftreding zijn de heeren: S. Dunlop, N. M. van Beeftingh, C. J. Glavimans en M. Plemp, en de dames: mevrouw De Bie-Wachter en Hollertt-Mees. 21 JUNI. Na het voltrekken van hun huwelijk te Weimar komen Prins Hendrik en zijne gemalin hier aan. De Burgemeester houdt een toespraak, waarna hun in het smaakvol ingericht gebouw der Kon. Ned. Yachtclub een huwelijksgeschenk en een dejeuner worden aangeboden. 22 JUNI. In een vergadering van deelhebbers wordt overgegaan tot de regelmatige daarstelling eener vereeniging, als zedelijk lichaam, onder de benaming van de Rotterdamsche Vereeniging voor gymnastie- en zwemscholen. Ieder lid verbindt zich tot het doen eener rentelooze storting van ƒ100 remboursabel bij uitloting. 23 JUNI. In de vergadering van den Gemeenteraad worden beraadslagingen gehouden over het rapport omtrent de Wafellaan (Goudsche rijweg). 24 JUNI. Het verslag van het Wetenschappelijk Instituut meldt, dat in het afgeloopen winterseizoen onderwijs is gegeven in de organische scheikunde door Dr. de Vrij en in cosmographie door den heer Frangois. Prof. S. Vissering te Leiden heeft een zestal voorlezingen gehouden over staathuishoudkunde en de heer Dr. E. Piaget heeft een schets gegeven van de geschiedenis der Fransene litteratuur. Behalve 34 begunstigers, hebben zich 96 toehoorders verbonden. 24 JUNI. De collecte, gehouden ten behoeve van het fonds ter aanmoediging en ondersteuning van den gewapenden dienst, heeft opgebracht ƒ988,—. 27 JUNI. Een schilderij, vervaardigd door den heer Lessing, voorstellende Luther te Wittenberg op 10 December 1520, wordt 142 1853
aangekocht door onzen stadgenoot, den heer A. Nottebohm, 29 JUNI. De verzameling Coleoptera van wijlen Dr. C. Dalen wordt door J. van Baaien 6 Zoon in veiling verkocht voor ƒ2000.aan het Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra te Am" sterdam, terwijl de verzameling Lepidoptera voor circa ƒ1200.*— wordt toegewezen aan den heer L. van Eijndhoven. 30 JUNI. Vergadering van den Gemeenteraad, beraadslagingen over de stukken van den heer Kunst betreffende het voorzien der stad van gefiltreerd Maaswater. 1 JULI. Van af heden zal de Rotterdamsche Courant iederen dag verschijnen. 1 JULI. De boekerij der Remonstrantsche kerk, in een nieuw lokaal geplaatst, ontvangt van den heer Mr. J. van Dam van Noordeloos geschenken in boekwerken en handschriften, waaronder het adres aan de Synode te Dordrecht, door Episcopius eigenhandig geschreven. 2 JULI. In de Sociëteit Harmonie heeft de tweede jaarlijksche prijsuitdeeling plaats der Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen, opgeluisterd door muziek en zang onder directie van de heeren Hutschenruyter en Verhulst. De heer Dr. G. A. Schneither houdt een redevoering, waarin hij eenige denkbeelden over de kunst en den kunstenaar ontwikkelt. De heer Dr. J. W . Sluyter reikt aan de leerlingen de prijzen uit met toespraken. 5 JULI. Op de veiling der bibliotheek van wijlen Dr. C. Dalen zijn o. a. verkocht de volgende prachtwerken: Gallerie de Florence, Collectie van Engelsche Pittoresquen, Gallerie du Musée Napoléon, Curtis, Botanical Magazine, Gould Birds of Australia, Nozeman en Sepp, Buffon's Vogelen. 6 JULI. Voor het lidmaatschap van den Gemeenteraad wordt de candidatuur, hun aangeboden door de kiesvereeniging Eendragt maakt Magt, aangenomen door de heeren J. F. Hoffman, Jacob Mees, J. W . L. van Oordt, Mr. R. A. Mees, W . Smalt, Jhr. Mr. F. W . A. Beelaerts van Blokland, G. H. Betz, Mr. P* F. Hubrecht, W . S. van den Bergh van Heinenoord en L. Klerk de Reus; in plaats van de heeren H. W . de Critter en E. L. Jacobson, die bedankt hebben, worden gekozen de heeren H. van Rijckevorsel en D. P. van Wageninge. 7 JULI. De liedertafel Harpe Davids viert haar eenjarig be1853 143
staan; aan den directeur, den heer A. }. Schnitzler, wordt een gouden horloge ten geschenke gegeven. 9 JULI. Een buitengewoon hevig onweder barst los. 9 JULI. De heeren H. van Rijckevorsel en D. P. van Wageninge, hebben de hun aangeboden candidatuur-gemeenteraadslid aangenomen* 9 JULI. De heer W . Smalt neemt de hem door de Kiesvereeniging Orde aangeboden candidatuur voor het lidmaatschap van den Gemeenteraad aan, in plaats van Mr. C. A. van Kerkhoff, die bedankt heeft. 13 JULI. De heer Jacob Mees wordt door de vergadering van kiezers der Nederlandsche Handel Maatschappij tot commissaris herkozen en de heer J. R. Veder tot plaatsvervangend commissaris gekozen. 13 JULI. Vergadering van de Kon. Ned. Yachtclub, gepresideerd door Z. K. H. prins Hendrik der Nederlanden. 13 JULI. De heer D. Wachter heeft de candidatuur voor den Gemeenteraad van de kiesvereeniging Vaderland en Koning niet aangenomen. 14 JULI. Voor het huis van den heer J. A. M. Bekking aan de Melkmarkt is een door hem vervaardigde electrische klok geplaatst. Ook is daar te zien een toestel ter verklaring van de electro-magnetische telegraaf. Eenigen tijd geleden is door den heer Bekking een rekest aan den Gemeenteraad ingediend tot het daarstellen van electrische klokken binnen de gemeente. 16 JULI. Bij de herstemming voor nog vier candidaten-raadslid worden gekozen de heeren G. H. Betz, Mr. P. F. Hubrecht, Mr. F. W . A. Beelaerts van Blokland en W . S. van den Bergh van Heinenoord. 17 JULI. Pastoor Hermanus Heykamp wordt in de kerk der Roomsch Katholieken van de Klerezy aan den Oppert gewijd tot bisschop van Deventer. 19 JULI. Ingeleverd worden 1616 biljetten voor de verkiezing voor twaalf leden voor den Gemeenteraad. Het getal kiesbevoegden bedraagt ruim 2800. 20 JULI. Gekozen zijn als voren de heeren: J. F. Hoffman, H. van Rijckevorsel, J. W . L. van Oordt, Jacob Mees, Mr. R. A. Mees, W . Smalt, D. P. van Wageninge en J. F. Schuuren. Tot benoeming der vier overige leden moet herstemming plaats heb144 1853
ben tusschen de heeren Jhr. Mr. F. W . A. Beelaerts van Blok* land, G. H. Betz, Mr. P. F. Hubrecht, F. J. Plate, Mr. W . S . van Reesema, W . S. van den Bcrgh van Heincnoord, Dr. C. H. van der Looy en Mr. G. J. de Haas. 20 JULI. Wedstrijd der Kon. Ned. Yachtclub; vóór het vereenigingsgebouw, dat rijk versierd is, zijn twee muziektempels opgericht, op het balcon staan twee fauteuils voor prins en prinses Hendrik, die te negen uur aankomen, waarna de wedstrijden een aanvang nemen. Prijzen worden behaald door de heeren P. H. Tromp, G. Sillem, G. van Houten, J. R. Eek, P. Struyk Jr., K. Kok, C. van Iepenhuizen, D. Rook, W . Oosthoek, J. Vlieg in 't Hart, P. Bijkerk, C. Vlierboom 6 Zonen, J. B. 't Hooft, F. C. Deking Dura, E. Suermondt ö Zoon 6 Co., A. P. Dekker, Arie Maasland, L. de Graaf, W . Bakker, W . A. van Houten en H. Buijs. Aan de Prinses wordt een fraai schilderij in vergulde lijst aangeboden, voorstellende een gezicht op de rivier met aankomst van het jonge paar op 21 Juni. Na verschillende feestelijkheden verlaten de prins en de prinses het vereenigingsgebouw en keeren te elf uur naar Den Haag terug. 20 JULI. De 56e Algemeene vergadering van het Ned. Zendeling Genootschap wordt gehouden in de Remonstrantsche kerk, Voorzitter Dr. J. J. van Oosterzee. De directeur H. Hiebrink doet verslag, waaruit blijkt dat aan giften enz. is ingekomen een bedrag van ƒ89.829,20. Ds. D. Pijzel, van Dordrecht, houdt een feestrede, waarna twee zendelingen H. Rooker en A. Goudswaard plechtig worden afgevaardigd naar Zuid-Celebes. 21 JULI. Prins Hendrik komt om negen uur hier aan en begeeft zich aan boord van de stoomboot Antwerpen om den tocht naar Hellevoetsluis te aanvaarden, ten einde den aldaar te houden wedstrijd der Kon. Ned. Yachtclub in zee bij te wonen. Prijzen worden behaald door de heeren C. Vlierboom ö Zonen, door de Zeil- en Roeivereeniging de Maas, waarvan commissaris is de heer J. E. Knight en door de heeren T. Scheepsma en E. Sillem. Een bezoek wordt gebracht aan het barkschip Japara van den heer W . Ruijs J.Dzn. Om 3 uur wordt de terugreis aanvaard: bij het vereenigingsgebouw aan wal gestapt, vertrekt prins Hendrik terstond naar Den Haag. 22 JULI. Aan den heer P. Struyk, bouwmeester van de giek 1853 145
Favorite, is toegewezen een zilveren medaille en aan den heer P. H. Kortlandt, bouwmeester van de barkas Bezoeki, een bronzen medaille. 23 JULI. Een detachement van 55 onderofficieren en manschappen komt alhier aan en vertrekt met het brikschip Gouverneur Elsevier, van den heer H. van Rijckevorsel, naar Curagao. 23 JULI. De 15e jaarlijksche vergadering der AlgemeeneOnderwijzersvereeniging in het 8e schooldistrict in Zuid-Holland wordt gehouden op de Plaats Pax Intrantibus. Voorzitter de heer schoolopziener G. H. M. Delprat. Dr. A. de Jager houdt een redevoering. Een voorschot wordt verleend aan de redactie voor de gravure van de topographische kaart van Rotterdam en omstreken, met inbegrip der steden Delft, Vlaardingen, Schiedam, Delfshaven, enz., geteekend door F. K. Görlitz. 24 JULI. H. M. de Koningin vertrekt van hier naar Mainz per stoomboot Stolzenfels. 25 JULI. Door den kleinzoon van den Burgemeester wordt de eerste steen gelegd der glasblazerij op den Hoogen Zeedijk, toebehooirende aan de heeren J. F. Hoftman ö Zonen, die den 29 Nov. 1836, gedurende een hevigen storm, grootendeels door brand was vernield. 28 JULI. In de vergadering van den Gemeenteraad worden beraadslagingen gehouden over de huizen aan de Kleine Draaisteeg (Kolkkade). 28 JULI. De door B. en W . geveilde ambachtsheerlijkheden zijn aangekocht: de ambachtsheerlijkheid Benthuizen door den heer O. B. 't Hooft c.s. te Dordrecht, de ambachtsheerlijkheid Bleiswijk door den heer C. Scheffer te Wassenaar, de ambachtsheerlijkheid Hillegersberg, Rotteban en Bergschehoek, die van Moercapelle en de Wilde Veenen en die van Moordrecht, alle door den heer J. J. van Voorst, predikant te Amsterdam. 29 JULI. Commissarissen ter zake van Drenkelingen vereeren den chirurgijn N. Bosz een gouden medaille voor de behandeling, met gelukkig gevolg, van een schijndoode, genaamd T. Janssen, op 31 Mei 1.1. 3 AUGUSTUS. Bij herstemming worden nog tot leden van den Gemeenteraad gekozen de heeren G. H. Betz, Jhr. Mr. F. W . A. Beelaerts van Blokland, Mr. P. T. Hubrecht en F. J. Plate. 4 AUGUSTUS. De heer P. H. Tromp schenkt aan de roei- en 146 1853
zeilvereeniging de Maas de vierriemsgiek de Oranjeboom, welke in de laatst gehouden wedstrijden te Zaandam en Rotterdam den prijs heeft behaald; aan de vereeniging is het gebruik afgestaan van een vertrek in het gebouw der Kon. Ned. Yachtclub, alwaar vele door haar gewonnen prijzen zijn tentoongesteld. 5 AUGUSTUS. Het Comité, gevormd voor het groot muziekfeest ter viering van het 25-jarig bestaan der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst in Juli 1854, bestaat uit de heeren }. F. Hoffman, C. G. Schutze van Houten, A. Rueb, J. R. Smalt, D. Blankenheym, W . S. van den Bergh van Heinenoord, H. de Bruyn, A. C. Dalen, Mr. A. Hoynck van Papendrecht, E. L. Jacobson, J. H. C. van der Kun, M. M. de Monchy, P. H. Tromp, A. Vlierboom en Joost van Vollenhoven; benevens de heeren van het afdeelingsbestuur der Maatschappij: S. van Baaien, N. C. Gregoor, J. van der Hoop Jac.zn., M. H. C. van Oosterzee en C. Serruijs Jr. 5 AUGUSTUS. Uit Rigi in Zwitserland wordt alhier aangebracht een zware os, wegende 3685 ponden; dit dier zal gedurende de kermis worden tentoongesteld en is voor eenige dagen geherbergd in een der lokalen van het Grand Hotel des Pays-Bas. 6 AUGUSTUS. Het examen en de prijsuitdeeling der muziekschool van de Afdeeling Rotterdam der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst wordt gehouden in de groote zaal der Sociëteit Harmonie. 7 AUGUSTUS. De collecte, gedaan in de godsdienstoefeningen der Ned. Herv. gemeente, tot oprichting van een vijfde diaconieschool, heeft opgebracht ƒ 2115,82. 11 AUGUSTUS. Vergadering van den Gemeenteraad; het jaar 1852 sluit met een batig saldo van ƒ373.310,80. 11 AUGUSTUS. Prins en Prinses Hendrik vertrekken van hier per stoomboot naar Coblenz om van daar de reis naar Luxemburg te vervolgen. 13 AUGUSTUS. De nieuwe schouwburg aan den Coolsingel wordt ingewijd. De architect A. W . van Dam en de aannemers G. de Haas ö Zoon worden gehuldigd. In de parterre zijn 336 zitplaatsen en 80 staanplaatsen, op de balcons 154, in de loges 230 en op de galerij 400. De beelden Melpomene en Thalia, die vroeger ter wederzijde van het tooneel prijkten, zijn in de nissen van den voorgevel geplaatst. Een zinnebeeldige voorstelling in 1853 147
dichtmaat wordt gegeven van „Het Feestvierend Rotterdam" door F. H. Greb; na de pauze het treurspel Adel en Mathilda van Wiselius. 16 AUGUSTUS. De Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente heeft een adres aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal ingezonden, waarbij instemming wordt betuigd met den geest en de beginselen der wet op het toezicht over de kerkgenootschappen. 23 AUGUSTUS. In een der zalen van de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen, in het Museum Boymans, is tentoongesteld een schilderij van C. Kruseman, voorstellende het bezoek des Heeren bij Martha en Maria, volgens Lucas X vers 38. 25 AUGUSTUS. Het plan voor een gebouw voor het in 1854 te houden muziekfeest, ontworpen door den gemeente-architect Rose, wordt door het Comité goedgekeurd. Het gebouw zal een langwerpig vierkant zijn van ruim 62 ned. ellen, bij een breedte van 28 en in het midden eene hoogte van 19 ned. ellen en zal geplaatst worden aan het Nieuwewerk. 25 AUGUSTUS. De heer ElihuBurrit, een Noord-Amerikaan, bezoekt deze stad met het doel om zijn plan ingang te doen vinden betreffende het vervoer der brieven uit Engeland naar Oost- of West-Indië en Amerika tegen een uniform tarief van 1 penny of 5 cents Nederlandsch. 29 AUGUSTUS. In de vergadering der afdeeling Rotterdam, Schiedam e.o. der Hollandsche Maatschappij van Landbouw in de Concertzaal aan de Bierstraat, wordt medegedeeld dat een ploeg wedstrijd zal gehouden worden teCharloisop 14 September. 1 SEPTEMBER. In de vergadering van den Gemeenteraad is ingekomen de begrooting van inkomsten en uitgaven der gemeente voor den dienst 1854. Balans: inkomsten ƒ1215624.16, uitgaven ƒ 1215214.50; waarschijnlijk batig saldo ƒ409.66. 1 SEPTEMBER. Op de werf van de heeren De Jong, Kortlandt en Anthony wordt de kiel gelegd voor een fregatschip Prinses Amalia, groot 400 gemeten last, voor rekening van de heeren C. Vlierboom Ö Zonen. 3 SEPTEMBER. Ds. J. F. Blaauw bedankt voor een beroep naar Amsterdam. 3 SEPTEMBER. Een Wetsrol wordt aan de Ned.-Israëlitische 148 1853
gemeente ten geschenke gegeven, bij welke gelegenheid deopperrabbijn Dr. I. Isaacson een rede houdt. 3—6 SEPTEMBER. 10e Tentoonstelling van bloemen, vruchten, tuinsieraden enz. der Kon. Ned. Maatschappij tot aanmoediging van den tuinbouw. 6 SEPTEMBER. Vergadering van den Gemeenteraad, onderzoek der geloofsbrieven van 12 nieuw benoemde leden. 7 SEPTEMBER. De stoomboot Antwerpen, aan boord waarvan leden der Kon. Ned. Yachtdub en van de roei- en zeilvereeniging de Maas, ter bijwoning van de wedstrijd der Belgische Yachtclub te Antwerpen naar die stad gestoomd, keert alhier terug. 8 SEPTEMBER. Het monument voor wijlen den vice-admiraal E. B. van den Bosch wordt in het stoomschip Sara Lydia ingeladen om naar Soerabaja te worden overgebracht. 8 SEPTEMBER. De geneeskundige school viert haar 25-jarig bestaan in de Waalsche kerk. Een harmonie orkest onder directie van den heer Hutschenruyter opent de plechtigheid. Dr. G. Ph. F. Groshans houdt een redevoering, des avonds diner op de plaats Pax Intrantibus, gepresideerd door burgemeester Hoffman en soiree musicale in de Concertzaal aan de Bierstraat. 11 SEPTEMBER. Bij de plaatselijke Commissie van geneeskundig toevoorzigt worden aangegeven: 41 choleralijders, 6herstelden, 10 overledenen. 15 SEPTEMBER. De milicien-verlofgangers van het 3e regiment alhier in garnizoen vertrekken naar Groningen. 21 SEPTEMBER. Tot commissaris van politie alhier is benoemd, de commissaris van politie te Groningen Mr. C. Cardinaal. 21 SEPTEMBER. De jaarlijksche vergadering der Maatschappij tot het aanleeren van ambachten enz. onder de Israëlieten wordt gehouden in het locaal Concordia. 22 SEPTEMBER. Op verzoek van de Maatschappij totNutder Zeevaart houdt de heer Maury, luitenant der Amerikaansche Marine, een verhandeling over de peilingen van den oceaan. 24 SEPTEMBER. De heer Maury wordt benoemd tot correspondeerend lid van het Bataafsch Genootschap. 25 SEPTEMBER. De geheele buitenstad wordt door een hoogen vloed onder water gezet; een dam breekt door aan de nieuw 1853 149
aangelegde haven aan het Nieuwewerk, doch door tijdig te kisten is het mogen gelukken den Muizepolder aan het Nieuwewerk voor overstrooming te bewaren. Het kruis op de R. K. kerk aan den Houttuin wordt door den wind afgerukt. Aan het Kralingscheveer wordt gekist. 26 SEPTEMBER. De speciale commissie voor de Aziatische cholera is samengesteld uit de heeren: J. F. Hoffman, voorzitter, Mr. A.T. Prins, F. van Vollenhoven, H. A. van Overzee, D. P. •an Wageninge, A. Symons, Dr. A. G. van Stipriaan Luïscius, Dr. L. Levie, Dr. C. H. van der Looy, B. Eickma, secretaris en Dr. J. B. Molewater. 28 SEPTEMBER. In de jaarlijksche algemeene vergadering der leden van de afdeeling Rotterdam der Maatschappij ter bevordering der Toonkunst wordt de heer J. A. van Eijken benoemd tot honorair lid dier vereeniging. Het ledental bedraagt 248, de zangvereeniging telt 141 leden, de muziekschool 284 leerlingen. 29 SEPTEMBER. Het voorstel van B. en W., om aan de commissie tot verzorging van choleralijders een geldelijke bijdrage te verleenen, geeft tot langdurige woordenwisseling aanleiding in de vergadering van den Gemeenteraad. 29 SEPTEMBER. Het barkscbip Nederland wordt te water gelaten van de werf der heeren Gebrs. Visser, gebouwd voor rekening van de heeren Mees ö Moens. 6 OCTOBER. In de vergadering van den Gemeenteraad wordt besloten wederom een cursus der Zeevaartkundige school te openen en is in beginsel aangenomen om de kaden en straten door . de stad te doen onderhouden. 12 OCTOBER. Een bijeenkomst van gerechtigden tot het dragen van het metalen kruis wordt gehouden ter oprichting van eene afdeeling der Vereeniging „het Metalen Kruis" alhier. 16 OCTOBER. Bij den broodbakker J. C. Grootenboer in de Prinsenstraat ontstaat brand, waarbij de dienstbode Petronella Ariëns omkomt. 18 OCTOBER. De toondichter Dr. Robert Schumann en zijne echtgenoote, de pianiste mevrouw Clara Schumann-Wieck worden alhier verwacht. 19 OCTOBER. Door den heer J. A. M. Bekking wordt de eerste geleiddraad gespannen voor de electromagnetische klokken. 150 1853
20 OCTOBER. In de Groote kerk wordt de 39ste algemeene vergadering van het Nederlandsen Bijbelgenootschap gehouden. De voorganger Ds. S. Hoekstra deelt mede, dat Karel Gericke de Javaansche Bij bel ver taling voltooid heeft, dat door de Rotterdamsche afdeeling zijn ontvangen 469 bijbels en 2340 testamenten, waarvan 402 bijbels en 692 testamenten om niet zijn uitgereikt, waarvoor aan het Hoofdbestuur is overgemaakt een som van ƒ4436,—; batig saldo ƒ560,—. 20 OCTOBER. In een der zalen van de Sociëteit Harmonie wordt een vergadering gehouden van 140 werkbazen uit verschillende vakken om over de belangen van het ambachtsvolk te raadplegen bij de tegenwoordige duurte van levensmiddelen* 22 OCTOBER. Het uittrekken van het laatste korps Rotterdamsche vrijwilligers of gezelschap Kapot-jassen in den jare 1831 wordt met een maaltijd herdacht in de stadsherberg aan het Nieuwewerk. 27 OCTOBER. In het Nut wordt gegeven een concert der liedertafel Harpe Davids, onder leiding van den heer A. J. Schnitzler ten voordeele der nagelaten betrekkingen van de slachtoffers der cholera. Het orkest onder leiding van den heer W . Hutschenruy ter voert twee ouvertures uit van Fesca enOnslow. Opbrengst
f221.34'. 28 OCTOBER. Van de werf der heeren Gebrs. Visser, wordt het schoenerschip Gouverneur Schomerus te water gelaten, voor rekening van den heer H. van Rijckevorsel, waarna voor dezelfde rekening het barkschip Burgemeester Hoffman op stapel wordt gezet. 1 NOVEMBER. Op verzoek van den heer Speijer heeft de heer Tollens een gedicht vervaardigd, dat door den heer Hutschenruyter op muziek zal worden gezet en daarna uitgevoerd zal worden in de groote zaal der Sociëteit Harmonie ten voordeele der cholera-lijders. 2 NOVEMBER. De electro-magnetische klokken van den heer Bekking worden geplaatst in gaslantaarns op de Hoogstraat hoek Stadhuissteeg, aan den Steiger voor de Romeinsteeg en op den hoek van de Lamsteeg en Boerenvischmarkt. 2 NOVEMBER. Bij het examen voor een onderwijzer aan de nieuw opgerichte lagere tusschen- of centenschool hebben het meest uitgemunt de heeren F. A. Landsman, P. Molenbroek, 1853 151
R. de Bruijn en J. P. Regeer, hulponderwijzers resp. te Monster, Rotterdam, 's-Gravenhage en Rotterdam. 3 NOVEMBER. H. M. de Koningin komt van hare buitenlandscbe reis alhier terug en vertrekt onmiddellijk naar Den Haag» 3 NOVEMBER. Een commissie, bestaande uit de heeren S. van Baaien, J. A. M. van Berckel, N. C. Gregoor, B. C. D. Hanegraaff, Mr. P. van der Hoeven, W. J. Hoffman, J. L. Nierstrasz en J. R. Smalt vormt zich tot het doen uitvoeren van het nog niet in het openbaar gehoorde oratorium Elias van Felix Mendelssohn Bartholdy, ten voordeele der cholera-lijders. 4 NOVEMBER. Opening der tentoonstelling van voorwerpen voor de loterij ten behoeve der cholera-lijders of hunne nagelaten betrekkingen. 4 NOVEMBER. Aan de heeren H. G. en A. B. W. Peereboom, mrs. stukadoors alhier, is op de tentoonstelling van bouw-materialen, gehouden te Amsterdam, een zilveren medaille toegekend voor het inzenden van pleister-ornamenten. 5 NOVEMBER. H. M. de Koningin schenkt aan de tentoonstelling van voorwerpen voor de loterij ten behoeve der choleralijders twee fraaie lampen. 7 NOVEMBER. De beroemde violist B. H. Romberg wordt alhier verwacht. 7 NOVEMBER. Ten Raadhuize wordt aanbesteed het maken eener ijzeren horizontaal draaiende brug over den Coolsingel tegenover den Schouwburg en de Raamstraat voor ƒ6122. 10 NOVEMBER. In de vergadering van den Gemeenteraad is ingekomen een geschiedkundig rapport van B. en W . betreffende den gedenksteen, welke in de kaaimuur aan de Boompjes is geplaatst geweest. De heer Van der Hoop brengt hulde aan den opsteller van dat rapport *). 10 NOVEMBER. Tot onderwijzer aan de Centenschool wordt benoemd de heer F. A. Landsman. Na deze benoeming wordt besloten den naam van Centenschool te veranderen in dien van Tweede Tusschenschool A. 12 NOVEMBER. De correctioneele Rechtbank veroordeelt 23 winkeliers in een geldboete van ƒ10,— wegens nalatigheid in het doen herijken van maten en gewichten. 1) Zie hierover de Raadsnotulen 1853,6 Oct., 10 Nov. en 24 Nov. en de Bijlagen nrs. 445, 499 en 522.
152
1853
15 NOVEMBER. Het barkschip „Zes Gezusters* Vertrekt van hier naar Batavia met een detachement suppletie-troepen, 130 man sterk. De matroos Cornells Stroo valt bij het vertrek uit de fokkerust over boord en verdrinkt. 16 NOVEMBER. Een afdeeling van de Vereeniging „Het Metalen Kruis" wordt alhier gevestigd. 17 NOVEMBER. Gedenkdag der 40-jarige onafhankelijkheid van Nederland. 17 NOVEMBER. B. en W. stellen den Gemeenteraad voor» gronden in de Baan te verkoopen aan den heer C. Vlierboom, mevr. A. W. Servaas wed. Van Dorp, C. J. Manger, E. P. de Monchy, J. Eisen, Erven }. Rijshouwer, Vrouwe J. Vogel en J. Wilton, 22 NOVEMBER. In de branderij van Vrijmoed en Knock aan de Vest op den hoek van de Hennepgang, ontstaat brand; het bovengedeelte der fabriek en het woonhuis, dat door de heeren Vrijmoed en Knock bewoond werd, branden geheel uit. 23 NOVEMBER. Tot leden van de Kamer van Koophandel en Fabrieken worden herkozen de heeren: G. J. Mees, A. van Ryckevorsel Hzn., D. Dunlop, F. W. C. Blom, J. J. Reuchlin, P. H. Tromp en f. R. Veder. 24 NOVEMBER. De Gemeenteraad verwerpt het verzoek van den aannemer Van Haaften om een schadevergoeding van ƒ4000,— wegens de doorbraak aan het Nieuwe Werk. 24 NOVEMBER. Het programma voor het in 1854 te houden groote muziekfeest is vastgesteld. Voor de Ie. uitvoering: Feestouverture en het oratorium Israël in Egypte, 2e. uitvoering: Het oratorium Die Jahreszeiten, 3e. uitvoering: Een compositie met orchest van Verhulst en de 9de Symphonie van Beethoven. 25 NOVEMBER. De Kamer van Koophandel richt een adres aan de Tweede Kamer, waarin wordt aangedrongen om het voorstel over de afschaffing van het tonnegeld, met Januari a.s., aan te nemen. 26 NOVEMBER. In de algemeene vergadering van de Kon. Ned. Yachtclub deelt de heer P. H. Tromp, vice-president, mede, dat sedert Juli 37 leerlingen van het roeikorps bij onderscheiden reederijen geplaatst zijn. 26 NOVEMBER. Een ijzeren schroefstoomjacht komt alhier 1853 153
I van Duisburg aan, bestemd voor den dienst tusschen Rotterdam en den Haag. 28 NOVEMBER. Wegens het uitgeven van vermoedelijk val" sche 25- en 10-cents-stukken, wordt aangehouden zekere in de Banketstraat woonachtige L. V. 28 NOVEMBER. In de vergadering van de afdeeling Rotterdam, Schiedam e.o. der Hollandsche Maatschappij van Landbouw worden tot bestuursleden gekozen de heeren Mr. J. A. Vaillant te Schiedam en A. de Koning te Rhoon. 1 DECEMBER. Robert Schumann en zijn vrouw Clara Wieck laten zich hooren op het 1ste concert van Eruditio Musica. Na afloop wordt hun een serenade bij fakkellicht gebracht aan het Nieuw Bath Hotel aan de Boompjes, waarbij worden uitgevoerd de Marsch van Schumann, gearrangeerd door W . Hutschenruyter, Mendelsohn's An die Künstler, het mannenkoor uit Schumann's Pilgerfahrt der Rose en het Vlaggelied van Verhulst, alles met begeleiding van blaasinstrumenten. 2 DECEMBER. De Rotterdamsche Liedertafel Amphion, directeur C. C. A. de Vliegh, geeft een uitvoering. 7 DECEMBER. Ds. J. J. van Oosterzee heeft verzocht voor de aanstaande beroeping te Utrecht niet verder in aanmerking te komen. 7 DECEMBER. De buitengewone collecte in de Waalsche kerk alhier voor de noodlijdende kerken heeft ƒ461,55 opgebracht. 7 DECEMBER. Een langs de Leuvehaven gedreven os loopt een aldaar in aanbouw zijnd pand binnen, gaat de trap op en vertoont zich daarna voor een der vensters in het voorvertrek aan de op straat staande toeschouwers. 8 DECEMBER. Het personeel van den Amsterdamschen schouwburg, directeur J. E. de Vries, geeft alhier een voorstelling van het tooneelspel De Eer des Huizes. 10 DECEMBER. Het jaarlijksch examen der Zangschool van aankomende onderwijzers, leider de heer }. J. van Krieken, wordt gehouden in het Nut. 14 DECEMBER. Alhier wordt opgericht een schoolfonds, bestemd om aan kinderen van Protestantsche ouders van goed zedelijk gedrag, die in behoeftige omstandigheden verkeeren zonder in de termen te vallen dat hunne kinderen van stads-of diaconie154 1853
wege op scholen geplaatst worden, onderwijs op bewaar-, tus~ schen- of burgerscholen te verschaffen. Het bestuur bestaat uit de heeren: Dr. M. C. Mensing, F. K. Görlitz, M. Storm en A. P. L. Spuijbroek. 14 DECEMBER. Eene bijeenkomst van de Rotterdamsche afdeeling der Nederlandsche Vereeniging tot bevordering des Christendoms onder de Chineezen heeft plaats in de EngelschPresbyteriaansche kerk. De voorzitter Dr. H. N. van Teutem deelt o. a. mede, dat Ds. James te Birmingham een millioen bijbels naar China zal zenden. Daarna is het woord aan Dr. J. J. van Oosterzee. 15 DECEMBER. De Gemeenteraad besluit om een te koop aangeboden uit papier maché vervaardigde afbeelding van de Oude Hoofdpoort te weigeren; de Hoofdpoort zal eerlang verdwijnen. 16 DECEMBER. Examen van de leerlingen der Gymnastiek^ school onder directie van den heer Meinhardt. De heer Joost van Vollenhoven, voorzitter, houdt een rede. 17 DECEMBER. De Maas voor deze stad is vol drijfijs. 17 DECEMBER. Op het kerkhof te Hillegersberg wordt het stoffelijk overschot ter aarde besteld van den oudsten Rotterdamschen boekhandelaar Jacob van Baaien. Ruim vijftig jaren lang had hij zijn bedrijf uitgeoefend. Menigvuldig en hoogst belangrijk waren de particuliere bibliotheken, welker verkoop hem werd toevertrouwd, o.a. die van Scharp, Hoog, Reepmaker, De Jong en Rochussen. 18 DECEMBER. De stand van den thermometer is 13-16 graden Fahrenheit. 19 DECEMBER. Laatste optreden van de pianiste mevrouw Clara Schumann geb. Wieck in de Concertzaal aan de Bierstraat. 21 DECEMBER. De beoordeeling heeft plaats van vlas, ingezonden op de tentoonstelling der Hollandsche Maatschappij van Landbouw. Prijzen zijn toegekend aan de heeren Jan Salomeë Jr., te Groede, De Cock, Hop en Van Wijngaerdt alhier. 22 DECEMBER. In de rijschool van den heer P. J. Giebels aan den Coolsingel wordt een caroussel gegeven. 27 DECEMBER. Een geldleening, groot ƒ70.000 a 4 %,aflosbaar uiterlijk in 70 jaren, is gesloten door Dijkgraaf en Hoogheemraden van Schieland tot daarstelling van eenen hulpboezem 1853 155
ter verruiming van den bestaanden Hoogen Boezem der rivier de Rotte. 28 DECEMBER. In de Concertzaal aan de Bierstraat doet de heer J. Stuart, gevolmachtigde van den Volksraad der Hollandsche Afrikaansche Republiek, mededeeling van den toestand dier Republiek. Na deze mededeeling stelt spreker voor een commissie te benoemen om de zaak te onderzoeken, welk voorstel ondersteund wordt door den heer H. H. van Dam. Tot leden dezer commissie worden daarna benoemd de heeren Jb. Mees, F. J. Plate, L. V. Ledeboer, Jhr. Mr. F. W . A. Beelaerts van Blokland, D. P. van Wageninge, Jhr. W . T. Gevers Deynoot en H. T. Löhnis. 29 DECEMBER. In de vergadering van den Gemeenteraad komen o.a. in behandeling het verzoek van het bestuur der Nederlandsche Rijnspoorweg-Maatschappij tot wijziging van vroegere bepalingen omtrent het overpad onder Kralingen en het voorstel tot het afstaan van een terrein in het Park ten behoeve der Officieren-sociëteit. Een voorstel van den heer Schadee om een som van ƒ 300 te verdeelen onder de 7 a 8 beambten aan het bureau van den burgelijken stand, uit hoofde van de duurte van alle levensbehoeften, wordt goedgekeurd.
156
1853
