De hertogin Hedwigepolder, toneel van machtstrijd.
Pion in en dekmantel van de eigenlijke Westerschelde problematiek
Ir. W.B.P.M. Lases c.i.
Haven van Antwerpen ~ natuurorganisties
Als de haven van Antwerpen en natuurorganisaties een coalitie sluiten, dan is er wezenlijk iets mis. Als 80% van de Zeeuwen tegen ontpoldering is, dan vraagt dat om bezinning. Eigenbelang haven en natuurorganisaties staat centraal; de Westerschelde niet. De natuurorganisaties als wegbereider van de haven: extra ruimte voor de zee. Beide bespelen de sentimenten. Onjuiste voorstelling van zaken.
Onderwerpen
De Hedwigepolder: situatie en historie. Ontwikkeling rond verdragen van 2005. Fysische natuur Westerschelde: − −
Historische ontwikkeling Westerschelde. Doel haven van Antwerpen: zee naar haven; status. Natuurbeleid Westerschelde: − −
bepalend; biologie volgt. natuurherstel in Westerschelde (deels) mogelijk.
geen wetenschappelijke basis. denken vanuit biologische modellen.
Ontpolderingsplannen met afgraven. Verzilting. Kering in monding kwestie van tijd.
Hedwigepolder
Hedwigepolder 2010
Plan Hedwige-Perkpolder
Ontwikkeling linker Scheldeoever
Oost Zeeuws-Vlaanderen
1574
Militaire inundaties 1599
Militaire inundatie 1
Militaire inundatie 2 (1650)
De scheldeverdragen 2005
Voorspel: − −
2e verdieping: geen natuurcompensatie; wel verwacht. 1996: bezoek Leterme aan Kok:
Verzoek aanpassing W.S. aan scheepvaart ontwikkeling.
Ondertekening door ministers 2005. Cie. Maljers: zoeken alternatieven ontpoldering. Goedkeuring door parlementen: −
Eerste Kamer akkoord mits alternatief Hedwigepolder. Instelling en rapport cie. Nijpels. Kabinet Balkenende: heroverweging; validatierapport. Kabinet Rutte: alternatief Hedwigepolder; deltaresrapport. Bezoek Di Rupo aan Rutte: onder water zetten Hedwige. Brief Potocnik; Nederland bepaalt alternatieven.
3e verdieping
Scheldeloop
Verloop getijvolume en tijverschil
Deltamorfologie 2000
Dijkontwikkeling bij Breskens
Paleografische Scheldeloop
Romeinse tijd 1
Romeinse tijd 2
Vrije van Sluis 1288 (Dampierrekaart)
Leermomenten om de drie eeuwen door menselijk ingrijpen.
980 n.C.: graven Ottogracht annex Wielingen. − −
13e/14e eeuw: excessieve veenwinning. − − −
Voor brandstof, maar vooral zoutwinning: export. Veen afgraven voor en achter dijken. Grootste overstromingsramp 1375; ontstaan Braakman
1584 en 1622: militaire inundaties. − − −
Reden: verzanding Zwin; alternatieve vaarroute voor Brugge en Gent. Stimuleerde het inbreken van de zee.
75% Zeeuws-Vlaanderen onder water gezet Enorme uitschuring Westerschelde, vooral in oosten. Verlies polders; mooie vaarroute Antwerpen.
19e/20e eeuw: verdiepen en ontpolderen.
Haven van Antwerpen
Zeehaven sinds 14e eeuw. Scheidingsverdrag 1839: − −
Baggeren en aanpassingen in 20e eeuw. Heeft regeringen in houdgreep. 3e verdieping is statusproject; niet cruciaal. Solitair gedrag, beleid: berg naar Mohammed: −
Gegarandeerde vrije vaart (nog zeilvaart). In stand houden vaarwegen van die tijd.
Verkeerde ligging voor diep stekende schepen.
Conglomeraat van havens in deze delta: −
Samenwerking op basis van strategische aspecten.
Antwerpen 1877
Natuurorganisaties en beleid
Land afgenomen van zee: dus ontpolderen. Rivierdenken: Schelde estuarium is heel Zeeland. Beperken tot polders 2 km langs Westerschelde. Vogel- en Habitatrichtlijn; Natura 2000 (Eu). Natuurbeschermingswet (NL): extra eisen. Westerschelde staat niet op zich zelf. Fysische natuur buiten beschouwing, echter: −
Fysische natuur is bepalend; de biologie volgt.
Habitatdenken NL is hier statisch. Wat is de referentie voor natuur in W-Schelde?: − − −
Voorstelling van zaken wispelturig (historie of verd.) Eigen tekentafel denken. Belang industrie van maakbare natuur.
Keuze in menselijk handelen
Natuurlijke mens gerichte ontwikkeling: − −
Van terp naar bedijking naar kustlijnverkorting. Geleiding van de fysische natuur. −
Inrichting naar heersende ecologische cultuur: − − −
Afgraven gronden voor de zee. Onveiligheid neemt versneld toe. Kering in monding op kortere termijn. −
Keuze -
Òf -
Bouwen met de natuur: − −
Zandmotors en voorland scheppen. Kering in monding op langere termijn.
Plan Perkpolder 1
Plan Perkpolder 2
Plan Perkpolder 3
Plan Waterdunen (Breskens)
Einde
Tijdschrift voor waterstaatsgeschiedenis: −
−
Kenniskring VOR (oud medewerkers RWS): Nederland en de Europese regelgeving − www.vorrws.nl/downloads De Scheldekwestie, Mr. Dr. C. Smit, 1966. Website: www.ikmaakmezorgen.nl −
De Westerschelde natuurlijk? Ontpoldering en verdieping in historisch perspectief. Wil Lases en Adrie de Kraker, december 2009. www.jvdn.nl/downloads
