Met de problemen die er geweest zijn in Kenia en algemeen duurder wordende safari’s in Oost-Afrika, hebben we het voorbije jaar het safarigebeuren wat verlegd naar Zuid-Afrika waar we kunnen profiteren van een aanzienlijk verzwakte rand die de fel gestegen transportkosten en fueltoeslagen compenseren. We combineren er klassiek gekende parken als Krüger en Hluhluwe met nieuwe ontdekkingen als Umfolozi, St.Lucia & Cape Vidal, Mlilwane, Mkhaya en Phophonyane Nature Reserve in Swaziland tot een boeiende, gevarieerde safari.
Op Safari in Zuid-Afrika juli 2008
Dag 1 & 2 : Johannesburg – Drakensbergen We vliegen met Ethiopian Airlines vanuit Brussel naar Johannesburg. De lange vlucht wordt in Addis Abeba voor enkele uren onderbroken, een welgekomen verademing. Rond 13u30 landen we in Johannesburg. Sakki wacht ons op met een 17-seater bus waarin het veertienkoppige reisgezelschap zich comfortabel installeert voor nog driehonderdvijftig kilometer over de N3 snelweg naar de Drakensbergen. In juli bevinden we ons in de Zuid-Afrikaanse winter waarbij de zon reeds ondergaat rond 17u30. Dat gebeurt als we de heuvels en de tafelbergen rondom het Mount Everest Private Game Reserve passeren. Voor een zonsondergang over het Sterkfonteinstuwmeer met vlakbij een gierenvoederplaats zijn we net te laat. De Oliviershoekbergpas beklimmen we in de duisternis en om 18u45 arriveren we in het Orion Mont aux Sources Hotel met prachtig uitzicht op het Amphitheatre in het Royal Natal National Park, het noordelijke gedeelte van de Drakensbergen. Onze honger, na een goede maar karige lunch aan boord van Ethiopian en de niet door iedereen geapprecieerde Zuid-Afrikaanse snacks als biltong en droge worst onderweg, wordt vlug gestild met een uitgebreid buffetdiner. Buiten waait een felle wind ons een kille nacht in, maar het reisgezelschap is goed voorbereid op de koude nachttemperaturen die overdag overgaan in aangename warme omstandigheden tussen 20 en 30°C. Dag 3 : Helicoptervlucht – Royal Natal National Park Bij het ontwaken straalt de zon in een wolkenloos blauwe hemel. De wind is gaan liggen en daardoor kan de gereserveerde helicoptervlucht doorgaan. Tegen 10u00 komt een helicopter overgevlogen vanuit Cathedral Peak. In groepjes van vier vliegen we tijdens een vijftien minuten durende panoramavlucht over de hoogste pieken van de noordelijke Drakensbergen. Aan de voet ervan liggen de hutten van verschillende Zuludorpen. Om 11u30 rijden we met een picknicklunch het Royal Natal National Park in. Vanuit het mooi gelegen Tendele Camp neemt Arthur, een hotelgids, ons mee voor een wandeling over het golvende Hoogveld naar de Tiger Falls. Na twee uur wandelen, waarbij we herhaaldelijk mountain reedbucks en bavianen zien, blijkt die gereduceerd te zijn tot een waterstraaltje dat Arthur opvangt in zijn fluitketeltje waarmee hij warme koffie en thee zet. Het blijft stralend zonnig weer en iedereen geniet van het landschap met boomvarens en proteastruiken. Via de Tugela-rivier daalt Arthur af naar de forelvijver van het Royal Natal Hotel waar Sakki ons met de bus ophaalt, weliswaar na enige verwarring omdat Arthur de plaats van afspraak had gewijzigd. De open haard en enkele aperitieven brengen ons op temperatuur. De goede sfeer zet door tijdens het buffetdiner. Voldaan na een geslaagde dag gaan we vroeg slapen want morgen staat een transfer van ruim vijfhonderd kilometer op het programma. Dag 4 : Howick – Hluhluwe (Kwazulu Natal) Tijdens de Zuid-Afrikaanse winter mag je uitgaan van droog en zonnig weer, maar in andere perioden van het jaar kan dat wel anders zijn. Dat ervaren we zelf bij het ontwaken als het zwaar bewolkt is. Het is duidelijk dat we gisteren geluk hebben gehad. We beseffen nu dat, bij slecht weer in de Drakensbergen, je al bijna vier dagen onderweg bent voor je echt aan een genietbare safari begint. Daarom schrappen we de Drakensbergen voor 2009 en zullen vanuit Johannesburg doorvliegen naar Durban en rechtstreeks naar Hluhluwe doorrijden. De bergwandeling voorzien we dan in de omgeving van Piggs Peak in Swaziland. Nu vertrekken we na het ontbijt om 07u30. Na tweehonderd kilometer stoppen we in Howick voor een bezoek aan de waterval en de Spar supermarkt voor inkopen voor de picknick die we langsheen de snelweg N2 voorbij Durban in het Ultra City tankstation nuttigen. Daar kan je ook fastfood snacks kopen. Vanuit Pietermaritzburg is een alternatieve panoramische weg mogelijk langsheen de vallei van de Duizend Valleien die we in oktober zullen uitproberen. Andere mogelijke (picknick)lunchplaatsen zijn Salt Rock Beach en Tugela Mouth langsheen de Indische Oceaan. Om goed 15u00 zijn we in de omgeving van Hluhluwe aangekomen en verblijven we drie nachten in Emdoneni Game Lodge zoals in ons reisprogramma ‘het Oosten van zuidelijk Afrika’ met dezelfde activiteiten: bezoek aan het rehabilitatieproject van wilde katten, safari’s in de wildparken Umfolozi, Hluhluwe en St.Lucia Wetlands, strandwandelingen met zwemmogelijkheid bij Cape Vidal en een boottocht op de St.Lucia lagune. Dag 5 & 6 : Umfolozi & Hluhluwe – St.Lucia & Cape Vidal Zie dag 11 & 12 Het Oosten van Zuid-Afrika Umfolozi blijkt opnieuw wildrijker dan Hluhluwe. We zien nu verschillende olifanten, misschien wel twintig neushoorns en ook twee cheeta’s. In Hill Top, mooie accommodatie in Hluhluwe met (picknick)lunchmogelijkheden verliezen we te veel tijd in het à la carte restaurant. Een picknickbox vanuit het hotel blijft dus aangewezen.
We eindigen in Hluhluwe met een mooie kudde olifanten die in het dichte groen afdaalt naar de rivier, apotheose van een boeiende safaridag. Bij Cape Vidal zien we de zeldzame Samango-apen, rode duiker en crested guineafowls. Zwemmen ervaren we in de winterse maand juli met water van 15 à 16°C als aangenaam en plezant vanwege de sterke golfslag. De boottocht bij zonsondergang levert mooie plaatjes van vervaarlijke nijlpaardmuilen en Afrikaanse visarend met prooi. Dag 7 : Mkuze – Mkhaya (Swaziland) Het Mkhaya natuurreservaat heeft de reputatie het meest exclusieve te zijn van de Swaziland-wildparken. Het vierduizend hectaren grote park herbergt ook neushoorns en olifanten. Het Mkhaya Stone Camp is kleinschalig met open chalets zonder ramen of elektriciteit en voorziet je ‘in a real bush way’ toch van alle comfort. Bij de ingang word je om 10u00 of 16u00 opgehaald en stapt over in open jeeps waarmee je in safari het Stone Camp bereikt. Onze lokale agent heeft pas net voor vertrek gemeld dat er een wezenlijk verschil is tussen een aankomst ’s morgens of in de namiddag. In beide gevallen moet je Mkhaya verlaten om 09u00 de volgende dag, en gezien we geboekt werden voor 16u00 in half pension wordt ons verblijf nu wel erg kort en nagenoeg zonder daglicht tijdens de winterperiode. Ik hoopte daar lokaal een mouw aan te kunnen passen. Een voordeel is nu wel dat we niet erg vroeg en overhaast dienen te vertrekken om de tweehonderdtwintig kilometer met de Swaziland-grensovergang te kunnen klaren voor 10u00, en dat is welkom nieuws voor de jongere kinderen in ons gezelschap. Toch besluiten we tot een vertrek reeds om 08u00, zodat we onderweg het niet geplande Mkuze-reservaat kunnen bezoeken dat bekend staat om zijn vogelrijkdom. In Hluhluwe kopen we picknick en vijftig kilometer verder noordwaarts bereiken we reeds de afslag naar Mkuze, nog vijfentwintig kilometer piste langsheen typisch Afrikaanse dorpstaferelen met hutten, koeien en vrouwen bij de waterplaats, mannen socialiserend onder de schaduw van een boom. De weg is opgesmukt met indrukwekkende geel en oranje bloeiende bergaloës. Het park zelf strekt zich uit rondom enkele waterplassen en we rijden rechtstreeks naar de Nsumo Pan waaraan verschillende vogelhutten liggen en de drie kilometer lange Fig Forest Walk mogelijk is. Deze laatste is echter gesloten en mag blijkbaar enkel via een prearrangement met een ranger in het centrale Mantuma Camp bewandeld worden. In korte tijd zien we crowned en yellow billed hornbill, spoorwiekgans, black winged tern, nimmerzat, jacana, bonte ijsvogel en voor mij een nieuwe soort: de red capped Robin chat. Qua wild hebben we vanwege tijdgebrek weinig aandacht voor impala, nyala, giraffe, zebra en gnoe. Na een vlugge picknick in Mantuma vertrekken we om 13u00 naar Mkhaya in Swaziland. Dank zij voorbereide paspoortlijsten is de grensovergang in minder dan tien minuten een feit. Om 15u45 arriveren we een kwartier te vroeg bij het meeting point voor Mkhaya. Twee jeeps wachten ons reeds op. De bus en overbodige bagage worden op een bewaakte plaats gestationeerd waarna we bij een welkomstdrankje een aantal papieren dienen in te vullen en ondertekenen. Via de kweekprogramma’s voor paard- en sabelantilopen vatten we dan de safari aan in het vier vierkante kilometer grote omheinde park. We zien daarbij eland, tretsebee, nyala, kudu, wrattenzwijn, grijze duiker en giraffe. Een neushoorn met jong mogen we te voet benaderen. Apotheose zijn zeventien olifanten die bij zonsondergang aan een plas komen drinken en ons vervaarlijk dicht agressief passeren. Bij aankomst in Stone Camp worden we kordaat gebrieft door een militaristische lodgemanag(st) er. Eenieder is in de wolken over de accommodatie met de ruime familiechalets met open bad- en slaapkamer, die je één laten worden met de natuur. Nog meer dan voorheen dringt zich nu een regeling op om langer te kunnen blijven zodat we ook bij daglicht kunnen genieten van deze goddelijke plaats. Rond het kampvuur wordt met de manager en de reizigers een compromis bereikt waarbij we voor R200 per persoon een extra voetsafari en lunch kunnen genieten en de chalets mogen bezetten tot de lunch. De regeling wordt met applaus onthaald en hiermee is ook de zwakte van het winterschema met een aankomst om 16u00 opgevangen. Het diner wordt onder de blote hemel geserveerd bij het kampvuur. Echt koud wordt het pas ’s nachts, maar dikke dekens en een warmwaterkruik beschermen ons daartegen. ’s Nachts horen we geluid dat lijkt op geschrei van een kind en weten nu waar bush babies hun naam vandaan haalden. Dag 8 : Mkhaya – Manzini – Krüger National Park Om 06u00 worden we gewekt met koffie en thee en om 06u30 vertrekken we op safari waarbij dekens, een fleece, muts en handschoenen geen overbodige luxe zijn. Eens de zonnestralen doorbreken warmt het vlug op. Een stevig ontbijt, met zelfs frieten, wordt geapprecieerd. Tot 11u00 zijn we vrij om verder op te warmen, een bad te nemen, te relaxen en op zoek te gaan naar enkele bijzondere vogelsoorten. Crested
guineafowls komen talrijk voor in Stone Camp waar ze blijkbaar worden gevoederd. Vluchtig zie ik een purple crested tourako in een imposante ficus. Andere niet opgemerkte Mkhaya specials zijn narina trongo en green en pink throated twinspot. De voetsafari levert giraffen met ossenpikkers, zebra’s, buffels… en helemaal op het einde ook drie witte neushoorns, zodat de frustratie omwille van de talrijke rhinotoilets, een territoriummarkering, toch wegebt. We lunchen onder de schaduwrijke ficus, het laatste wapenfeit van een onvergetelijke ervaring en ontdekking voor de toekomst. Met spijt verlaten we Mkhaya om 13u30. In Manzini stoppen we even bij de lokale markt en rijden dan via Piggs Peak naar de Jeppe’s Reef grensovergang met ZuidAfrika. Als ik even voor Piggs Peak een aanwijzing zie voor Phophonyane Lodge, herinner ik me deze mooie plaats van een reis tien jaar geleden. Zij is het perfecte alternatief voor wandelingen in de Drakensbergen. Daar komt ook het Mlilwane wildreservaat in Swaziland voor in aanmerking met zijn originele beehive-hutten of het meer exclusieve Reilly’s Rock Manor House. Beide plaatsen nemen we op in het safariprogramma van 2009. Rond 18u30 arriveren we bij de Krüger Pestana Lodge, gelegen nabij de zuidelijke parkingang van Krüger Nationaal Park aan de Krokodilrivier. Deze viersterrenlodge heeft de allures van een resort met ruime chalets, twee zwembaden en golfmogelijkheden in de nabijheid. We verblijven hier twee nachten en genieten van een uitgebreid dinerbuffet. Dag 9 : Krüger National Park Om de kinderen onder ons wat op adem te laten komen vertrekken we pas om 09u30. Bij het ontbijt worden reeds olifanten en krokodillen waargenomen van op het view deck aan de Krokodilrivier. Als we de brug overrijden naar de Malelane Gate zien we nog meer krokodillen, de reuzenijsvogel, purperreiger en een Nijlvaraan. Op het circuit rond Berg & Dal zoeken we vergeefs naar wilde honden. We zien wel een vechtarend, de scops owl en opvallend veel magpie shrikes. Als we de Sabi-rivier naderen wordt het wild talrijker: olifanten, giraffen, waterbokken, twee leeuwen en uiterst moeilijk zichtbaar, diep verscholen in een dichte boomkruin, een luipaard. We lunchen laat op het Lower Sabi panoramaterras met zicht op nijlpaarden, krokodillen en watervogels. Bij bloeiende boomaloës kan ik black capped bul bul, collared sunbird, white fronted bee-eater, specled mousebirds, blue eared glossy starling, crested en collared barbet fotograferen. Net voor zonsondergang zijn we terug in de Pestana Lodge, zodat de kinderen nog kunnen zwemmen in het relatief koude water. Dag 10 : Manyeleti Game Reserve (Krüger) We verhuizen vandaag naar het Honeyguide Khoka Moya luxe tentenkamp in het Manyeleti Game Reserve. Dat grenst aan het Krüger National Park en ligt in de omgeving van de Orphen Gate op zowat tweehonderdtwintig kilometer safari doorheen het Krügerpark. Teneinde migratie van dieren toe te laten werd in 1994 de omheining tussen de privé reservaten Sabi Sabi, Timbavati, Manyeleti en Klaserie weggehaald, waarmee Krüger met tweeduizend vierkante kilometer werd uitgebreid tot 21.497 km². We worden in Khoka Moya verwacht tegen lunchtijd en besluiten safarigaande door het Krügerpark te rijden, een weliswaar dure transfer want je dient R130 per persoon parkingang te betalen, maar daar tegenover staat dat je altijd kans hebt op dieren. Concreet zien we een kudde drinkende olifanten, leeuwen, een klipspringer en aanvliegende gieren bij een karkas. Volgens planning arriveren we om 13u00 in Khoka Moya, een kleinschalig tentenkamp met een verrassend modern design waar je even aan moet wennen, maar dat toch langzaam begint te bekoren. We verblijven er op all inclusive basis: gamedrives met open jeeps, sundowner, aperitief, dranken en wijnen aan tafel inbegrepen. De maaltijden zijn een culinair hoogstandje en helaas moet dat een beetje de wildarmoede van het moment compenseren. Het biotoop is vrij droog en we moeten ons tevreden stellen (of zijn we te verwend geraakt?) met een solitaire olifantenstier, twee overjaarse leeuwen, enkele zebra’s, gnoes, impala’s en tal van frankolijnen (crested, natal en swainsons). De nachtsafari levert een olifant die de piste blokkeert, een hyena en bush babies. Het diner is opnieuw uitstekend en de inbegrepen wijn – de logde beschikt over een vinotheek – zorgt voor een opperbeste sfeer. Met een gevoel van meer dan voldoende geven we ons over aan de nacht. Dag 11 : Manyeleti – Punda Maria (Krüger) – Pafuri Na een povere ochtendsafari, waarbij zelfs wat motregen valt, en een verzorgd ontbijt, vertrekken we om 09u00 voor de driehonderdtachtig kilometer naar Pafuri dat we uiterlijk om 16u00 moeten bereiken. Daarom besluiten we buiten het Krügerpark om te rijden via Letsitele en Giyani (R36/R529), want de voorzichtige Sakki is niet onmiddellijk geneigd om de snelheidsbeperking van 50 km/uur in Krüger te overtreden. Onderweg passeren we tal van citrusplantages en geven enkele huttendorpen een meer zwart
Afrikaans beeld. In Giyani kopen we picknick in de Spar. Op het parkeerterrein worden mopanewormen verkocht: een proteïnerijke delicatesse voor de lokale Vendabevolking. We picknicken in het Punda Maria Restcamp en daarmee zijn we terug in Krüger National Park. Het Restcamp bestaat al sinds 1930, is niet echt uitnodigend en dringend aan renovatie toe. Er is geen reden om er lang te blijven zodat we goed op tijd in Pafuri arriveren. Iedereen is onmiddellijk betoverd door de infrastructuur en de ligging (zie ook dag 18/19 ‘het Oosten van zuidelijk Afrika’) en we prijzen ons gelukkig dat we een speciale regeling hebben aangevraagd. We krijgen een nachtsafari na het diner zodat we nog enkele uren de magie van Pafuri op ons kunnen laten inwerken. Britt en Warren zijn de gidsen tijdens ons driedaags verblijf. Warren Ozorio is de buitengewone gids die we bij de verkenning van Pafuri in februari 2007 genoten. De man die ons toonde hoe een spider hunting wasp een baboon spider, met de afmetingen van een tarantula, dodelijk stak zodat het kadaver waarin de wesp haar eieren legt als eerste voedselbron kan dienen voor haar nageslacht. Ook nu zal hij zijn talentrijke kennis op indrukwekkende wijze overbrengen. De nachtsafari levert o.a. freckled en square tailed nachtzwaluwen, genet en civetkat, bush baby… geen Pell’s visuil, maar wel – hoewel onduidelijk - een white backed night heron, en die is volgens Britt nog zeldzamer dan de Pell’s. Na de koude die we in april doorstonden, valt de temperatuur nu best mee. Het is volle maan met een wolkenloze hemel en dat zorgt voor een nacht vol dieren- en vogelgeluiden: leeuwengebrul, geblaf van hyena’s en bavianen, olifanten die door de Luvuvhu waden… wilder Afrikaans kan niet! Dag 12 & 13 : Pafuri (zie ook dag 18/19 ‘het Oosten van zuidelijk Afrika’) De safari’s in de diverse biotopen leveren meer wild op dan in februari en april met o.a. verschillende kuddes onrustige buffels en een olifantenstier die zich neervleit op de rivieroever. We hebben ook een voetsafari aangevraagd en die levert een Pell’s visuil op die wegvliegt uit een imposante Nyala-boom en zich laat fotograferen op een open tak. De schokkende rit naar Lannerkloof is een hoogtepunt, zeker voor Celine die gisteren volwassen werd (21) en vandaag op de hoge rots die neerkijkt op de canyon van de Luvuvhu haar verjaardagswensen op de gsm ontvangt. Persoonlijk heb ik de beste herinneringen aan de vrije momenten tussen de safari’s wanneer ik me terugtrok in mijn afgelegen tent 20. Als begeleider had ik die ingenomen om de anderen de lange wandelafstand te besparen. Maar later was dat een zegen want, gelegen aan het einde van de walkway, bleek dit een wildcorridor te zijn op weg naar de rivier. Van op mijn terras kon ik zo tal van dieren en vogels vastleggen die op enkele meters afstand van me kwamen drinken: kudu, nyala, bosbok, olifant, impala, vervet monkey, baviaan, brown hooded en malachite kingfisher, grey headed bushshrike, spectacled weaver, red capped Robin chat, red billed quelea’s… Heel wat tijd hield ik me bezig met het fotograferen van white fronted bee-eaters in vlucht. Die hebben immers de gewoonte op dezelfde plaats neer te strijken, in dit geval op enkele olifantenbollen. Het was mijn derde verblijf in Pafuri en ik heb er nog meer dan vroeger van genoten. Helaas zijn er nog meer wildliefhebbers die Pafuri hebben ontdenkt. Het camp is, ondanks zijn prijskaartje, bijna steeds volgeboekt. Eén van de oktobergroepen is moeten uitwijken naar een alternatieve plaats: Tanda Tula in het private Timbavati-reservaat. Zo krijgen we weer eens wat anders voorgeschoteld. Dag 14 : Pafuri – Pretoria Voor de liefhebbers is er nog een laatste ochtendsafari waarbij men op een kudde agressieve olifanten stoot. De nabijheid van Zimbabwe en zijn hongerige vluchtelingen heeft blijkbaar toch invloed op het wild in de noordelijke gebieden van Krüger. Na de brunch komt Sakki ons ophalen. Die heeft drie dagen gerust in het goedkopere Pafuri River Camp nabij de Pafuri Gate van Krüger. Hij rijdt terug via Giyani en Polokwane naar Pretoria, waar we zoals in het programma ‘de Oostkant van zuidelijk Afrika’ opnieuw verblijven in The Farm Inn. Dag 15 & 16 : Pretoria – terugvlucht De medereizigers vliegen terug met Ethiopian om 14u30, zodat we ons bezoek aan Pretoria beperken tot de Uniegebouwen en Church Square. We vertrekken om 10u00. Een extra bezoek aan het Voortrekkersmonument neemt al vlug anderhalf uur in beslag en zou daarom een vertrek om 08u00 impliceren, met het risico dat je vast rijdt in de ochtendspits op een werkdag. De lange terugvlucht voor ogen verkoos het gezelschap daarom een rustige afsluiter. Om 12u00 wuiven Christine en ikzelf het reisgezelschap emotioneel uit. We waren twee weken lang een heuse familie van echte vrienden. Wijzelf blijven nog een weekje achter ter voorbereiding van onze initiatieven rond de Wereldbeker Voetbal in 2010 (zie verder) en gaan tegelijk enkele nieuwe of vernieuwde accommodaties bekijken in de omgeving van Rustenberg en Kaapstad.
