NR
DE
www.defruitteeltkrant.nl
4/2014 Augustus
DE
De Fruitteeltkrant is een uitgave van FruitMedia en Plantpress. De Fruitteeltkrant wordt gratis verspreid onder ruim 2.700 fruittelers in Nederland en België.
De nieuwste innovatie van Hol Spraying systems: HSS CM1000 Chemicaliën Mixer. Het Nederlandse mechanisatiebedrijf H. Hol & Zn. en het dochterbedrijf Hol Spraying Systems (HSS) zijn continue op zoek naar innovatieve oplossingen in de spuittechniek. De laatste aanwinst is de HSS CM1000 Chemicaliën Mixer.
UW EXCLUSIEVE REGIODEALER
Gebr. Bonenkamp Rivierenland b.v.
De HSS CM1000 Chemicaliën Mixer is bedoeld om op een eenvoudige manier tankmixen aan te maken en de boomgaardspuit te vullen. Hol heeft het idee opgedaan in de akkerbouw, waar dergelijke apparaten veel gebruikt worden. “Je kunt de Chemicaliën Mixer bijvoorbeeld gebruiken om een hoog geconcentreerde spuitoplossing aan te maken.”, legt Hendrik Hol uit. De Chemicaliën Mixer zorgt ervoor dat de vloeistof continu in beweging blijft zodat gewasbeschermingsmiddelen in oplossing blijven. “Tijdens het spuiten vul je de boomgaardspuit met bijvoorbeeld 200 liter spuitvloeistof uit de chemicaliën Mixer en vult dit aan met water. Op deze manier kun je in een keer de spuitvloeistof voor bijvoorbeeld 5 tanken aanmaken”. Voordeel is ook dat de persoon die verantwoordelijk is voor het spuiten maar niet zelf de trekker met spuit bestuurt, in een keer de spuitvloeistof voor het hele bedrijf kan aan-
Met de nieuwe HSS CM1000 Chemicaliën Mixer is op een eenvoudige en arbeidsvriendelijke manier de spuitvloeistof aan te maken en in oplos sing te houden. maken en niet iedere keer de spuit moet komen vullen of het vullen van de spuit aan iemand anders over moet laten. Door het in een keer aanmaken van de spuitoplossing voor meerdere tankvullingen is het aantal contactmomenten
met gewasbeschermingsmiddelen minder. Dit komt de veiligheid voor de toepasser ten goede.
3 uitvoeringen
De mixer bestaat uit een tank van 1.000 liter, een pomp voor het roeren van de spuitoplossing en desgewenst een tweede pomp voor het vullen van de mixer en de boomgaardspuit met water. De mixer is met een touch-screen bediening in te stellen. Dit alles is gebouwd op een gegalvaniseerd frame. Er zijn 3 verschillende types van de HSS Chemicaliën Mixer leverbaar. Kijk voor meer info op www.holsprayingsystems.com
Redlove appels met rood vruchtvlees nu ook in Nederland en België Appels met rood vruchtvlees staan volop in de belangstelling. In diverse veredelingsprogramma’s wordt achter de schermen hard gewerkt aan de ontwikkeling van appelrassen met rood vruchtvlees. De eerste appels die in Nederland en België geteeld en op de markt gebracht worden zijn die uit het Zwitserse veredelingsprogramma van Fruture. Recent sloot het Zwitserse bedrijf een overeenkomst met Red Love Nederland voor de introductie van Redlove appels met rood vruchtvlees in Nederland. Vorig jaar werd al een overeenkomst gesloten met de Belgische Fruitveiling (BFV) Lees meer op pagina 3 van deze Fruitteeltkrant
Advertentie verkoop De redactie en advertentieverkoop van zowel het European Fruit Magazine als De Fruitteeltkrant is ondergebracht bij FruitMedia BV. De combinatie van beide bladen is voor adverteerders zeer interessant. Met De Fruitteeltkrant bereiken adverteerders vrijwel alle fruittelers in Nederland en België en met EFM de toonaangevende, toekomstgerichte fruitbedrijven in Europa.
Meer informatie over advertentiemogelijkheden in EFM, De Fruitteeltkrant en de wekelijks Fruitteeltkrant Nieuws Mail is te vinden op
www.fruitmedia.info
In dit nummer onder andere: XX Verliefd op Redlove®
Van Gellicum Vastgoed b.v. Rentmeesters- Makelaars- & Taxatiekantoor • Aan- en verkoop Agrarisch • Specialisten in fruitteelttaxaties • Beheer en exploitatie en -makelaardij • Taxaties • Onteigening en schaderegelingen Bekijk ons complete aanbod op www.vangellicumvastgoed.nl
Tiel +31(0)344-820344 www.fendt.nu
Van Gellicum Vastgoed b.v. Roodseweg 11A, 4156 AP Rumpt, 0345-651635 / 06-51260930
XX Behoud van onafhankelijk fruitteeltonderzoek vraagt samenwerking en betrokkenheid XX Nieuwe dienst: Oogstadvisering en monitoring XX EFM: Hét informatiemedium voor iedere moderne fruitteler XX Zonnepanelen op het fruitbedrijf XX Afnemers overtuigd van SmartFresh XX Kleur pot heeft grote invloed op aantal grondscheuten XX SmartFresh ook op peren
DE
2
Afnemers overtuigd van SmartFresh Steeds meer supermarkten ontdekken de voordelen van SmartFresh op het uitstalleven van Elstar. Dankzij SmartFresh-behandelingen kan het Nederlandse topras Elstar de concurrentie met buitenlandse appelrassen weer aan. Door een SmartFresh behandeling blijven Elstar appels langer hard, langer verkoopbaar en vooral langer lekker.
Meer dan hardere appels
Wie aan SmartFresh denkt, denkt in eerste instantie aan de invloed van dit middel op de hardheid. Dit is vanzelfsprekend een zeer belangrijk effect. Er is echter meer. Dankzij SmartFresh blijft bijvoorbeeld ook de grondkleur langer groen, blijven de appels langer fris en lekker en is er minder uitval door vruchtrot tijdens de bewaring, in het winkelschap en bij de consument. Vrijwel alle grote handelshuizen, afzetorganisaties en supermarkten zijn overtuigd van de voordelen van SmartFresh als hulpmiddel om de door hen gewenste kwaliteit in het schap te krijgen.
sen zorgt SmartFresh ook voor behoud van kwaliteit en hardheid als het middel na celopening wordt toegepast. Deze extra toepassingsmogelijkheid roept de vraag op wanneer een partij Elstar nu het beste behandeld kan worden. AgroFresh, fabrikant en leverancier van SmartFresh, heeft hierover een helder advies.
SmartFresh advies
“We adviseren om Elstar van de tweede en derde pluk met een
zetmeelwaarde van drie of hoger direct na de pluk met SmartFresh te behandelen en de appels tot maximaal eind februari te bewaren”, vertelt Jan Vernooij van AgroFresh. Voor de appels van de eerste pluk met een zetmeelwaarde van 2 of 3 die vanaf januari worden verkocht luidt het advies om deze na opening van de cel te behandelen.
4/2014
Kleur pot heeft grote invloed op aantal grondscheuten Frambozen maken tijdens de productiefase in witte potten aanzienlijk minder grondscheuten dan in zwarte potten. Onderzoeker Alexander Kerbusch van pcfruit kwam in een van zijn proeven tot deze opvallende ontdekking. De proef was eigenlijk opgezet om de invloed van het type pot en de watergift op wortelvorming, groei en productie te beoordelen. In de proef werden traditionele ronde zwarte potten vergeleken met een relatief nieuw type vierkante pot met een witte of zwarte kleur.
In de zwarte potten ontwikkelde het proefras Tulameen, afhankelijk van het type pot en de watergift, gemiddeld tussen de 11,7 en 17,9 nieuwe scheuten per pot. In de witte potten slechts 3,2. Het geringere aantal scheuten in de witte potten is tijdens de productiefase een voordeel. In de opkweekfase is dit echter een nadeel. Verder onderzoek moet uitwijzen in welke fase van de teelt (opkweek- of productiefase) het aantal grondscheuten wordt bepaald.
Lage ethyleenproductie
Elstar heeft een, in vergelijking met andere appelrassen, opvallende eigenschap. De ethyleenproductie is veel lager dan van alle ander rassen. Dit biedt extra mogelijkheden als het gaat om de toepassing van SmartFresh. Bij vrijwel alle appel- en perenrassen is SmartFresh alleen effectief als het binnen 7 tot 10 dagen na de pluk wordt toegepast. Elstar (maar ook Junami) vormt echter een uitzondering. Bij deze ras-
HSS Boomgaardspuiten HSS enkel-rijenspuit 1000-2000 liter
HSS CF2000-3 drie-rijenspuit
Horticruitment werving en selectie zoekt voor Van Kessel Fruit BV voor hun sorteer- en pakstation in Velddriel een:
Leider Sorteer- en Pakstation Fruit BEDRIJFSOMSCHRIJVING
De corebusiness van Van Kessel Fruit is het jaarrond leveren van een hoogwaardige kwaliteit hardfruit in diverse verpakkingen. Dit familiebedrijf is gevestigd in het hart van het Nederlandse fruitteelt. Naast eigen productie worden partijen fruit aangekocht in Nederland en België. De afzet is gericht op retail, exporteurs en groothandel in voornamelijk West Europa. Het bedrijf maakt gebruik een sorteerlijn, een pakstation en koelcellen. Recentelijk is de capaciteit verdubbeld door de plaatsing van een nieuwe sorteerlijn.
HSS onkruidspuit
HSS Chemicaliën Mixer
FUNCTIEOMSCHRIJVING
De Leider sorteer- en pakstation fruit is verantwoordelijk voor het managen van een sorteer- en verpakkingslijn voor appels en peren. Voor deze functie zoeken wij iemand die voldoet aan onderstaande functie-eisen: • HBO werk- en denkniveau, bij voorkeur een technische opleiding. • Enkele jaren leidinggevende ervaring. • Ervaring met verpakken van verse producten. • Oog voor kwaliteit. • Goede communicatieve vaardigheden.
• • • • • •
Flexibele instelling. Sociaal vaardig. Stressbestendig. Technische kennis. Oplossings- en resultaatgericht. Woonachtig in Midden Nederland.
Kijk voor een volledige functieomschrijving op:
Website: www.holsprayingsystems.com H.S.S. B.V. Den Bommel 8, 4194 TZ Meteren - Nederland, Tel: +31 (0)345 569294
[email protected] www.holsprayingsystems.com
www.horticruitment.nl/vacature-overzicht (vacature nummer V140037)
Van Kessel heeft de procedure voor deze vacature uitbesteed aan Horticruitment en reacties op deze vacature kunt u sturen naar:
Gert Boesveld consultant Tel 06-23230558
E-mail:
[email protected]
DE
4/2014
3
Verliefd op Redlove® Appels met rood vruchtvlees staan om meerdere redenen in de belangstelling. Allereerst is het rode vruchtvlees weer eens wat anders dan het traditionele witte of gele vruchtvlees. Onder het mom van ‘verandering van spijs doet eten’ blijken consumenten bereid om nieuwe en opvallende producten te kopen. De platte perziken en nectarines, de gele kiwi’s en peren met een rode schil zijn hiervan mooie voorbeelden. Een tweede argument is de veronderstelde positieve invloed op de menselijke gezondheid. Appels zijn goed voor de gezondheid, maar appels met rood vruchtvlees zijn nog beter voor de gezondheid, zo is de gedachte. De voor de rode kleur verantwoordelijke anthocyanen zouden een remmende invloed op sommige vormen van kanker hebben.
Meerdere veredelingsprogramma’s
Wereldwijd zijn er meerdere veredelingsprogramma’s waarin wordt gewerkt aan de ontwikkeling van appels met rood vrucht-
“Ik geloof in producten die zich onderscheiden. Zo heb ik als een van de eersten Sweet Sensation geplant. Verder spreken me korte, directe lijnen met afnemers aan. Nu laat je de verkoop vaak over aan je afzetorganisatie. Je geeft je product af en weet niet wat er verder mee gebeurt. Dit geeft een onbevredigend gevoel”, geeft Merkens als belangrijke redenen voor zijn initiatief aan. De teelt van Redlove appels past ook prima bij een ander initiatief waarin Merkens deelneemt; Local2Local Krommerijnstreek. Local2Local is een initiatief van agrarische ondernemers uit de Utrechtse
Merkens gaat de introductie van Redlove in Nederland niet alleen oppakken. Hij heeft hiervoor Jan Vernooij, oprichter en oud eigenaar van het bekende handelsbedrijf Jover in de hand genomen. Vernooij gaat zijn uitgebreide kennis en ervaring inzetten om Merkens te begeleiden bij het opzetten ven de verkoop..
Transparantie belangrijk
Telers van Redlove mogen zelf koelen, mits ze voldoende product hebben om een hele cel te vullen. Sorteren en verpakken gebeurt centraal. De telers krijgen de verkoopprijs minus de door Red
Jacco Merkens heeft in het voorjaar van 2014 al 2 hectare Redlove geplant.
Het doel is om in Nederland 50 hectare Redlove te planten
Appels met rood vruchtvlees bevatten meer anti-oxidanten dan appels met wit of geel vruchtvlees. vlees. Twee Europese programma’s treffen de voorbereidingen voor een grootschalige introductie van hun appels met rood vruchtvlees. De Redlove appels uit het Zwitserse veredelingsprogramma van het bedrijf Fruture zijn de eerste en voorlopig enige rassen met rood vruchtvlees die in Nederland en België op de markt komen. De afgelopen jaren is gebouwd aan een netwerk van partners die in de verschillende Europese landen de appels gaan telen, promoten en verkopen.
Geloof in onderscheid
`Het Zwitserse bedrijf Fruture toonde in 2009 voor het eerst haar appelrassen met rood vruchtvlees aan de wereld. Sindsdien is het hard gegaan. In heel Europa heeft Fruture inmiddels afspraken gemaakt met partners voor de verkoop van appels met rood vruchtvlees onder de merknaam Redlove®. In België gaat de Belgische Fruitveiling (BFV) de marketing en verkoop van de Redlove appels voor haar rekening nemen. In Nederland is niet de samenwerking met een grote afzetorganisatie, maar met een particulier initiatief van fruitteler Jacco Merkens gekozen. Het bedrijf wat de fruitteler uit Werkhoven voor dit doel heeft opgezet is Red Love Nederland BV.
Krommerijnstreek die samen een uitgebreid pakket voedselproducten leveren aan bijvoorbeeld restaurants of winkels.
Meteen overtuigd van Redlove®
Toen Merkens in 2010 ging kijken op het oudste perceel met Redlove in Zwitserland raakte hij meteen overtuigd van de mogelijkheden van deze appel. Toen hij vervolgens in 2013 met Fruture in gesprek ging om in Nederland het Redlove-concept uit te rollen waren beide partijen het snel eens en werden de afspraken rondom de teelt, marketing en verkoop van Redlove in Nederland door Red Love Nederland BV gemaakt. De rol van Red Love Nederland hierbij is: Marktintroductie en promotie van Redlove in Nederland. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de door de Zwitserse eigenaar Fruture ontwikkelde materiaal. Het zoeken van telers Sorteren en verpakken Verwerken van klasse 2 product tot Redlove-sap, -chips, -appelmoes en andere producten Verkoop van zowel klasse 1 appels als de overige Redlove producten.
Love Nederland gemaakte kosten uitbetaald. “Ik hecht hierbij veel waarde aan transparantie”, stelt Merkens. “De telers krijgen inzicht in de door Red Love Nederland gemaakte kosten”. Het doel van Fruture en Red Love Nederland is nadrukkelijk om Redlove als een exclusief product in het hoge prijssegment af te zetten.
200 hectare Redlove?
Merkens heeft in het voor jaar van 2014 2 hectare Redlove geplant. In het plantseizoen 2014/2015 komt daar nog 3 hectare bij. Ook voor collega-telers zijn er komend plantseizoen Redlove-bomen beschikbaar. Er geldt een minimale oppervlakte van 2 hectare per bedrijf en telers in gebieden waar regelmatig hagel valt mogen Redlove alleen onder hagelnetten telen. Het doel is om binnen een aantal jaren te groeien naar een oppervlakte van 50 hectare. Het is op dit moment echter moeilijk om in te schatten hoe groot de markt voor Redlove producten zal zijn. “Ik denk eerlijk gezegd dat er ruimte is voor zeker 200 hectare Redlove in Nederland”, laat Merkens zich ontvallen.
Verpakte en gestickerde Redlove appels.
Paraplumerk Redlove is een paraplumerk waaronder meerdere rassen met rood vruchtvlees verkocht worden. Dit betekent ook dat rassen vervangen kunnen worden door betere rassen. De eerste drie geselecteerde rassen met rood vruchtvlees zijn vervangen door het ras met de naam Luresweet. Dit ras heeft een betere smaak en overige vruchteigenschappen dan de eerder geplante selecties. Ongeveer 90% van alle op dit moment in Europe geplante Redlove is Luresweet.
Bijna 90% van alle geplante Redlove is nummer 119/06 ofwel Luresweet.
DE
4
4/2014
Veel Kilowatts vanaf de gebouwen op een fruitbedrijf De zon levert in Nederland per jaar ongeveer 1000 Kilowattuur (kWh) per vierkante meter. Zonnepanelen kunnen een deel van deze energie omzetten in elektrische energie. Afhankelijk van de situatie van het dak, zoals helling en ligging ten opzichte van de zon, kan een zonnepaneel van 1,65 m2 ongeveer 200 tot 250 kWh per jaar leveren. Zonnepanelen halen de energie vooral uit het zichtbare deel van het licht. Omdat een belangrijk deel van de zonne-energie bestaat uit infrarode en ultraviolette straling, is het helaas slechts mogelijk om ongeveer 20% van de zonne-energie om te zetten in elektriciteit. Daarnaast speelt het rendement van de zonnepanelen een rol. Zonnepanelen worden ook PV-panelen genoemd: Photo Voltaïsche panelen. Met behulp van twee dunne lagen silicium wordt het zonlicht omgezet in een gelijkspanning van 0,5 Volt per element. Door meerdere elementen per paneel in serie te schakelen ontstaat een gelijkspanning van ongeveer 40 Volt. Via omvormers wordt de stroom geschikt gemaakt voor aansluiting op het net.
Watt piek: Aanwezig: Totale installatie: Productie:
len tussen leveranciers. Voor de fruitteelt is het van groot belang dat een leverancier de sector kent en ruime ervaring heeft met het installeren van zonnepanelen op bedrijfsgebouwen. Solar Comfort uit Geldermalsen is onderdeel van de J.C. van Kessel groep. Het bouwen aannemingsbedrijf van deze groep bouwt al jaren bedrijfsgebouwen en woonhuizen voor fruittelers vooral in midden Nederland. Omdat vanuit de fruitteeltpraktijk vragen kwamen over het installeren van zonnepanelen op nieuwe bedrijfsgebouwen, is het bedrijf zich gaan verdiepen in de levering van panelen. In Solar Comfort werd de advisering en verkoop van zonnepanelen ondergebracht, dit bedrijf besteedt veel aandacht aan de kwaliteit en de service bij
250 Watt per paneel 100 panelen 25.000 Wp 21.500 tot 22.500 kWh per jaar
Rinie Evertse bij demoruimte van Solar Comfort
Capaciteit van zonnepanelen
De capaciteit van zonnepanelen wordt uitgedrukt in Watt piek (Wp). Dit is het vermogen per paneel onder standaard meetomstandigheden. In de dagelijkse praktijk ligt het geleverde vermogen ongeveer 10-15% lager, maar kan ook hoger zijn bij een hoge instraling en niet te hoge temperatuur. Voor de opbrengst wordt in Nederland als regel aangehouden dat 1 Watt piek gelijk is aan 0,85-0,9 kWh per jaar. Dit wordt de productiefactor genoemd. Een voorbeeld:
Leverancier is belangrijk
Door de sterke opkomst van zonnepanelen is ook het aantal leveranciers van zonnepanelen flink toegenomen. Er zijn grote verschil-
Bert van Sonsbeek
de levering van zonnepanelen. Steekproefsgewijs worden een aantal panelen per zending door een onafhankelijk bedrijf getest op het afgegeven vermogen en cel breuk. Rinie Evertse van Solar comfort: "Zonnepanelen kunnen onzichtbare schade hebben in de vorm van microcracks die ontstaan zijn bij de fabricage of transport. Deze kleine onzichtbare scheurtjes veroorzaken een lagere capaciteit en worden met een speciale camera opgespoord. Bevat een zending panelen foutieve exemplaren, dan gaat de hele zending terug naar de fabrikant. Door deze testen kunnen we een goede kwaliteit waarborgen”. Solar Comfort heeft ook een demo- en testruimte. Aspirant kopers kunnen hier een indruk krijgen van de opbouw van een installatie en zien welke keuzemo-
gelijkheden er zijn in panelen en omvormers. Solar Comfort en het bouwbedrijf horen bij een bedrijvengroep, daarom zijn de lijnen kort en kan al in een vroeg stadium advies worden gegeven over zonnepanelen en de plaats en vorm van het nieuwe bedrijfsgebouw.
Kosten en baten
Om de prijs van zonnepanelen goed te kunnen vergelijken wordt vaak gewerkt met de prijs per Watt piek (Wp) vermogen.
Solar Comfort hanteert in 2014 een prijs van ongeveer € 1,20 per Wp voor een opgeleverde installatie. Per situatie kunnen verschillen ontstaan door extra kosten voor de aansluiting op het net en constructieaanpassingen. De 100 panelen uit het voorbeeld kosten € 30.000,- (100 * 250 Wp * € 1,20 per Wp). Deze panelen leveren minimaal 21.500 kWh van 12,5 cent per kWh. De financiële opbrengst is dan € 2.687,50 en de terugverdientijd ongeveer 11 jaar, dus het
rendement 9%. Hierbij is geen rekening gehouden met belastingvoordelen zoals investeringsaftrek, milieu investeringsaftrek (MIA) of eventueel andere fiscale faciliteiten. Per bedrijf moeten worden berekend wat het rendement is van de investering in zonnepanelen. De subsidieregeling “Asbest eraf, zonnepanelen erop” biedt slechts een tegemoetkoming van € 3,00/m2.
Ervaring en vanuit de praktijk Fruitteler Kees Diks uit Schalkwijk heeft in 2011 op een bedrijfsloods 172 polykristallijne zonnepanelen laten monteren door Solar Comfort. Diks kwam in contact met Solar Comfort omdat bouwbedrijf
Van Kessel bij zijn neef nieuwe bedrijfsruimtes bouwde. Gezien de goede ervaringen van zijn neef besloot Diks met Solar Comfort in zee te gaan. Het fruitbedrijf van Diks heeft duurzaam produceren hoog
Zonnepanelen op bedrijfsruimte van Kees Diks
Bert van Sonsbeek
in het vaandel staan en daarom ook een Nurture certificaat voor levering aan Tesco. “Zonnepanelen passen uitstekend bij het streven om zo duurzaam mogelijk te produceren” zegt Diks. Het bedrijf gebruikt ongeveer 40.000 kWh en de productie van de zonnepanelen ligt tussen de 36.000 en 38.000 kWh. Omdat zijn vorige energieleverancier moeilijk deed over het terug leveren van stroom is Diks overgestapt op leverancier Greenchoice. In het contract met deze energieleverancier staat dat het bedrijf 100% van de stroom kan terug leveren bij een aansluiting op het net van 3 * 80 Ampère. Tot ongeveer februari heeft het bedrijf 200 ton fruit in de ULO bewaring zitten, daarna in het voorjaar en zomer is een groot overschot aan stroom. Diks is uiterst tevreden over zijn keuze voor zonnepanelen. “Als je een investering binnen 10 jaar kunt terugverdienen, dan is dat zeer interessant, zeker in vergelijking met andere investeringen” aldus Diks. In het tweede jaar waren er problemen met de omvormers waarbij de fabrikant van de omvormers niet met een oplossing kwam. Diks vindt dat Solar Comfort dat op een goede en passende wijze heeft opgelost.
Ideal Perfection 1500 geleverd met:
- Polethyleentank van 1500 liter - Handwastank - Watertank voor het reinigen van de leidingen - Gegalvaniseerd frame en transportwagen - Ventilator met 2 snelheden en neutrale positie - Ventilator met 2 contra roterende verstelbare proppelers - Centrifugaalkoppeling - Beschermkap aan onderzijde proppeler - Koperen antidrupdoppen met 2 dophouders - Zuigfilter met klep - Comet pomp Aps 121 - Hydraulisch roermechanisme + evoideal roerstaaf - Electrische bediening vanuit de cabine - Set zelfreinigende filters - Elektrische 2 wegkleppen met electrische drukregelaar. - Grotere wielen: 13.55.16 - Verlichtingsset - Roterende tankwasvoorziening - Poederzuigsysteem - Vaten schoonmaak set - Ecologisch afvoer voorziening - 2e Albuz ATR spuitmond - Let op: zonder aftakas
Elst: Lottum: Smilde: Aalsmeerderbrug:
Bemmelseweg 64 Markt 14 Rijksweg 96 Aalsmeerderdijk 207a
6662 PC 5973 NR 9422 CG 1436 BA
Tel: 0481-371423 Tel: 077-4632341 Tel: 0592-430041 Tel: 020-6534153
website: www.lozeman.nl webshop: shop.lozeman.nl e-mail:
[email protected]
€ 12.500,-
ex btw
DE
4/2014
5
Behoud van onafhankelijk Financiering fruitteeltonderzoek vraagt samenwerking en betrokkenheid De uitdaging waar PPO fruit in Randwijk mee te maken heeft, is voor iedereen zichtbaar. PPO fruit zag zich de afgelopen maanden genoodzaakt fors te reorganiseren. Belangrijk is nu wat de sector gezamenlijk kan doen om op langere termijn te zorgen voor behoud van onafhankelijk fruitteeltonderzoek. Onafhankelijk onderzoek is voor elke individuele fruitteler van belang. Op bedrijfsniveau risico’s lopen door onvoldoende onderzochte nieuwe rassen, dunmiddelen, gewasbeschermingsmiddelen of meststoffen daar zit geen enkele teler op te wachten. Telers betalen uiteindelijk de prijs wanneer rassen minder goed blijken te zijn dan werd voorgespiegeld of dure bladmeststoffen niet beter blijken dan de goedkopere alternatieven.
waarna WUR aan Fruitconsult vroeg om de exploitatie van het proefbedrijf over te nemen”, aldus Jan Peeters, voorlichter/directeur van Fruitconsult. Het sloot aan
met raseigenaren diverse kleinere blokjes van nieuwere rassen zoals Kanzi en Honeycrisp. Pinxterhuis en Peeters benadrukken dat er bij proeven of demo’s geen ex-
Betrokkenheid van telers
Opklimmen vanuit een diep dal
Door het wegvallen van het PT valt een derde van de financiering voor PPO weg. Dit verklaart meteen de recente forse reorganisatie. Hopelijk is hiermee het dieptepunt bereikt. In de 4 jaar dat Bert Pinxterhuis Business unit manager is, is er alleen nog maar krimp geweest bij PPO fruit. “Toch heeft de afslanking geen gevolgen voor de dekking van de vakgebieden”, benadrukt Pinxterhuis. “In die zin dat wanneer bewaaronderzoek wordt aangevraagd intensievere samenwerking zal plaatsvinden met andere onderdelen van Wageningen UR zoals bij bewaaronderzoek met FBR (o.a. Alex van Schaik en Frank van der Geijn). “Op die manier kunnen aan PPO nog steeds projecten op alle vakgebieden worden aanbesteed”.
Nieuwe structuur
“WUR overwoog om PPO fruit voort te zetten zonder proeftuin en de overgebleven onderzoekers in Wageningen te stationeren. PPO en Fruitconsult concludeerden beiden dat dit voor de sector zeer ongewenst zou zijn,
“Financiering van PPO blijft ondanks bezuinigingen deels van de overheid komen, maar is enkel competitief. Wel heeft de fruitsector het geluk dat het onder de Topsectoren Tuinbouw en Uitgangsmaterialen en ‘AGRO en Food’ valt. “Momenteel zijn er gelukkig veel projecten toegekend, omdat binnen de fruitsector organisaties zoals NFO, afzetorganisaties en diverse handelsbedrijven, boomkwekers, adviesbureaus en diverse fabrikanten bereid zijn om het voor deze projecten essentiële private geld bijeen te brengen. Vooral de NFO speelt bij diverse projecten, in organisatorische/wervende zin, een hele belangrijke rol”. PPO fruit heeft een zeer goed Europees netwerk waardoor het met collega onderzoeksinstituten aan veel Europese projecten meedoet. Europese subsidie is zo een wezenlijk deel van de begroting. “Financiering van regionale overheden worden nu belangrijker”, zegt Pinxterhuis. Projecten gefinancierd door Fruitpact en LaMi zijn daar voorbeelden van. De financiering van de proeftuin van Fruitconsult komt deels vanuit PPO projecten. PPO huurt ten behoeve van haar onderzoek de benodigde ruimte bij Fruitconsult. Daarnaast moet financiering komen van onderzoek door fabrikanten en toeleveranciers van (nieuwe) producten; van geld van fruittelers voor demo’s en van verkoop van de fruitproductie zelf.
Een teler kan zelf de verantwoordelijkheid opnemen en een bijdrage leveren aan onafhankelijk praktijkonderzoek door vriend te worden van de proeftuin. Een rondgang over de tuin leert dat er al flink wat demo’s liggen. Van de demo’s die vanuit de ´vriendenclub´ worden gefinancierd, krijgen de vrienden de rapportages met proefresultaten. Op die wijze dragen zij bij aan het behoud van de proeflocatie, en plukken zij er de vruchten van.
Jan Peeters en Bert Pinxterhuis op de proeftuin die in de nieuwe structuur door Fruitconsult wordt gehuurd en beheerd. FruitMedia op de wens van Fruitconsult om weer een proeftuin te creëren zoals Zeewolde of Numansdorp. “We wilden voor de telers weer een proeftuin die tegemoet komt aan het gevoel wat telers destijds kregen in Zeewolde en Numansdorp”, zei Peeters. Naast het echte onderzoek, waar de verantwoording ligt bij PPO, moeten er veel demo’s liggen die dicht bij de praktijk staan, waar een teler direct wat aan heeft voor zijn bedrijfsvoering. Begin dit jaar kwamen PPO, WUR en Fruitconsult er samen uit. Fruitconsult huurt en beheert nu de 12 hectare grote tuin. Sindsdien is door Fruitconsult al ruim 1,5 hectare nieuw ingeplant, waaronder een blok Elstar, en in samenspraak
clusieve samenwerking is tussen PPO en Fruitconsult. Het doel en de noodzaak is dat vele partijen, gezamenlijk de schouders zetten onder het behoud van deze onafhankelijke proeflocatie. Andere adviespartijen en onderzoeksbedrijven zijn van harte welkom om onderzoek of demo’s op het proefbedrijf onder te brengen, waarbij zij zelf een rol kunnen spelen in de uitvoering. Illustratief hiervoor is de Natyra demo, welke in samenspraak met DLV gebeurt. Voordeel voor adviesorganisaties is dat zij met hun klanten in een rondgang over het proefbedrijf naast eigen demo’s ook kunnen kijken naar diverse andere onderzoeken en demo’s.
Met het beheer van de proeftuin en de vele demoproeven wil Fruitconsult de betrokkenheid van de telers bij het onderzoek vergroten. FruitMedia
Testen van producten De structuur van onderzoek van producten is nu anders opgezet. De tarieven per vierkante meter zijn omlaag gebracht. En voor bijvoorbeeld het testen van bladvoedingsproducten of gewasbeschermingsmiddelen is nu de mogelijkheid om meerdere commerciële producten naast elkaar in één proef te testen, waardoor het goedkoper wordt voor één fabrikant. De fabrikant krijgt uiteindelijk een statistisch onderbouwd rapport met informatie hoe zijn product scoort ten opzichte van de huidige standaardproducten. In een vergelijking van bijvoorbeeld 5-6 bladvoedingsmiddelen betaalt één fabrikant betaalt dan slechts €5.000 tot €6.000 per getest product, omdat de overheadkosten worden gedeeld. Deze opzet bevordert bovendien de transparantie, wat gunstig is voor telers.
Onafhankelijk Voor behoud van PPO fruit met een omliggende proeftuin is op langere termijn een bijdrage van telers essentieel.FruitMedia
Bert Pinxterhuis benadrukt dat onafhankelijk en vertrouwelijk onderzoek door de scheiding van de verantwoordelijkheden die PPO en Fruitconsult hebben, nog steeds goed kan worden gegarandeerd. Fruitconsult heeft geen inzicht in de behandelingen, tellingen en metingen, omdat die volledig door PPO worden uitgevoerd.
DE
6
SmartFresh ook op peren Na bijna tien jaar ervaring met SmartFresh op appel is iedereen overtuigd van het belang van het behoud van de hardheid en kwaliteit tijdens het uitstalleven en de rol die SmartFresh daarbij kan vervullen. Een logische vervolgstap is om SmartFresh ook bij peren in te zetten om de hardheid, grondkleur en kwaliteit tijdens bewaring en uitstalleven langer op een hoog niveau te houden.
Proefperiode SmartFresh op peer voorbij.
SmartFresh bij peer is anders dan bij appel. “Appels moeten hard blijven en peren moeten zacht worden”, vat Jan Vernooij van AgroFresh de uitdaging samen, “maar we weten nu wel hoe dat te bereiken”. Door de opgedane ervaringen is er nu een helder advies waarmee ook Conference en Doyenné du Comice optimaal kunnen profiteren van de voordelen van SmartFresh op behoud van hardheid en uitstalleven. Na de oogst van 2013 heeft een substantieel aantal telers, handelsbedrijven en afzetorganisaties met goed resultaat hun peren met SmartFresh behandeld.
Flexibeler dankzij SmartFresh
Voor inkopers van handelsbedrijven, exporteurs of supermarkten is het vaak lastig inschatten hoeveel peren ze precies nodig hebben. Het gebeurt dan ook regelmatig dat partijen peren na sorteren en verpakken langer in de koelcel blijven staan dan voor de kwaliteit van de partij goed is. Het gevolg: overrijpe partijen die in het winkelschap belanden. Met SmartFresh behandelde peren blijven juist ook onder dergelijke omstandigheden langer hard en groen. “SmartFresh biedt de handel een grotere flexibiliteit omdat behandelde partijen in de afzetketen langer hun optimale kwaliteit behouden”, concludeert Vernooij.
Niet alleen Conference
De behandeling blijft niet beperkt tot Conference. Ook Doyenné du Comice en Rode Doyenné van Doorn (Sweet Sensation) reageren, mits het advies wordt gevolgd, volgens Vernooij goed op SmartFresh. Behandelde peren blijven niet alleen langer hard dan onbehandelde partijen, de peren blijven ook langer fris en groen en het optreden van ouderdomsbederf door SmartFresh wordt vertraagd. De schil van SmartFresh behandelde peren blijkt daarnaast na het sorteren en verpakken minder gevoelig voor vegen en strepen.
Advies peren
De juiste strategie van SmartFresh behandeling van Conferenceperen hangt sterk af van het plukmoment, de smaak, het suikergehalte en de hardheid van de peren en de beoogde manier van bewaren (koelcel of ULO). Conference peren die aan het eind van het plukvenster geplukt zijn en met SmartFresh behandeld, kunnen met een goed resultaat tot de jaarwisseling afgezet worden. Conference met een suikergehalte van minimaal 11,5 Brix en een hardheid tussen de 5,8 en 6,5 kg/ cm2 zijn prima geschikt voor lange ULO-bewaring. Bij de in de praktijk gehanteerde (relatief vroege) pluktijdstippen van Doyenné du Comice en Sweet Sensation adviseert AgroFresh om alleen partijen te behandelen die na de jaarwisseling worden afgezet.
HUUR ELEK. SNOEISTELLING ?
Tel : +31 (0)183 – 633 515 E-mail:
[email protected]
4/2014
Vrienden van de PPO-Fruit proeftuin in Randwijk Op de klantendag van AWIKA en Fruitconsult in het begin van dit jaar deed Fruitconsult directeur Jan Peeters een oproep aan telers om vriend te worden van de proeftuin. De plannen hebben even in de kast gestaan, maar zijn nu weer actueel. Door lid te worden van de ´Vrienden van de proeftuin Randwijk’ kan een teler bijdragen aan de instandhouding van een onafhankelijk fruitteeltonderzoek in Nederland. Pitfruittelers betalen € 250,- per bedrijf en € 5,- per hec-
tare voor een lidmaatschap van de vriendenclub. Steenfruittelers betalen vanwege de gemiddeld kleinere omvang van de bedrijven €150,- en daarnaast €10,- per hectare. Een rondgang over de tuin leert dat er al flink wat demo’s liggen. Van de demo’s die vanuit de ´vriendenclub´ worden gefinancierd, krijgen degene die hieraan bijdragen de rapportages met proefresultaten. Op die wijze dragen zij niet alleen bij aan het behoud van de proeflocatie,
maar plukken zij er ook de vruchten van. Alle telers zijn van harte uitgenodigd om op deze wijze de proeftuin te ondersteunen. Op de open dag van 14 augustus kan eenieder een indruk krijgen van de vele proeven en demo’s die inmiddels weer op de proeftuin liggen. Telers die vriend willen worden van de proeftuin, kunnen een email sturen naar
[email protected] en krijgen dan een aanmeldformulier toegestuurd.
DE
4/2014
7
EFM: Hét Vijf redenen informatiemedium voor om op EFM te iedere moderne fruitteler abonneren Begin 2014 vierde het European Fruit Magazine (EFM) de vijfde verjaardag. Gedurende de afgelopen vijf jaar is EFM uitgegroeid tot een toonaangevend Europees fruitteeltvakblad met abonnees in alle Europese teeltgebieden. De formule lijkt aan te slaan: Een onafhankelijk vakblad met technischinhoudelijke artikelen en berichten. EFM is ook een vakblad wat niet, zoals de meeste Europese fruitteeltvakbladen, is gebonden aan een organisatie. In EFM dus geen berichtgeving over verenigingszaken of verplichte aandacht aan optredens van politici, maar vakinhoudelijke artikelen en berichten gericht op de professionele fruitteeltondernemer.
Internationale contacten
EFM wordt geschreven door mensen met vakkennis. Door mensen die de ‘taal’ van de fruitteler spreken en verstaan. De redactie van EFM onderhoudt een uitgebreid netwerk met onderzoekers, voorlichters en fruitteeltspecialisten in heel Europa. De filosofie is dat teksten in EFM gebaseerd moeten zijn op informatie van specialisten op het betreffende gebied of dat deze specialisten zelf in de vorm van artikelen hun vakkennis in EFM delen.
EFM is een grensoverschrijdend, Europees georiënteerd vakblad EFM brengt waardevolle kennis, ontwikkelingen, inzichten, nieuws, en onderzoeksresultaten bij elkaar in één blad EFM is geschreven door fruitteeltspecialisten, voor fruitteeltspecialisten EFM is een perfecte aanvulling op andere, landelijk georiënteerde vakbladen In EFM leest u wat u elders niet leest EFM bevat praktische informatie gericht op telers van pit- en steenfruit (appels, peren, pruimen, abrikozen en kersen). EFM verschijnt maandelijks (12x per jaar) aan het begin van de maand.
In EFM verschijnen regelmatig artikelen geschreven door redacteuren van de Poolse fruitteeltvakbladen van dezelfde uitgever als EFM. derlinge uitwisseling van artikelen. Op deze manier is nieuws en informatie over de Poolse fruitteelt uit de eerste hand geïmplementeerd in EFM.
Geen concurrentie, maar aanvulling
In de beginjaren waren de redacties en uitgevers van de bestaande vakbladen bang dat er te veel inhoudelijke overlap tussen EFM en de bestaande fruitteeltvakbladen zou zijn. Het uitgangspunt van de redactie van EFM is van het begin
over wat er buiten de landsgrenzen gebeurt of bekend is. De afgelopen vijf jaar heeft EFM duidelijk laten zien geen ‘bedreiging’ voor, maar een aanvulling op bestaande fruitteeltvakbladen te zijn. De redactie van EFM hecht veel waarde aan het leveren van een unieke inhoud en investeert veel tijd om dit doel te verwezenlijken.. Dit gebeurt door het onderhouden van contacten met fruitteeltspecialisten in binnen- en buitenland, maar ook in de vorm van bezoeken aan bedrijven, bijeenkomsten en beurzen in heel Europa.
EFM en Social Media Steeds meer fruittelers zijn actief op Social Media als Twitter, Facebook en Youtube. Ook EFM gebruikt deze media om bijvoorbeeld foto’s of video’s die de artikelen ondersteunen met de lezers te delen. Zo heeft EFM een Facebookpagina (www.facebook.com/EuropeanFruitMagazine) en een Youtubekanaal (www.youtube.com/user/EFMfruitmagazine) om video’s te delen. De komende jaren zal dit ongetwijfeld een nog belangrijkere rol in de informatievoorziening aan de lezers gaan vervullen.
Maak kennis met EFM
Op de website www.fruitmagazine.eu is het mogelijk om de reeds verschenen nummers vna EFM in te zien. Op deze manier is een prima beeld te krijgen van de in EFM gepubliceerde artikelen en berichten. Het lezen van de artikelen is echter niet mogelijk. Naast de maandelijkse editie van EFM geeft de uitgever ieder jaar een speciaal kennismakingsnummer uit. Dit nummer wordt gedurende het hele jaar op beurzen, telerbijeenkomsten enzovoort verspreid.
Samenwerking redactie Poolse vakbladen
Polen is de afgelopen jaren ontwikkeld tot een toonaangevend fruitteeltland. De redactie van EFM werkt nauw samen met de uitgever en redactie van drie Poolse fruitteeltvakbladen. Er is een on-
af aan geweest om juist anders dan andere vakbladen te zijn. De meeste vakbladen hebben een min of meer regionaal karakter en beperken zich tot het verspreiden van de kennis en informatie uit het land zelf. EFM heeft juist tot doel de telers te informeren
Advertentie verkoop De redactie en advertentieverkoop van zowel het European Fruit Magazine als De Fruitteeltkrant is ondergebracht bij FruitMedia BV. De combinatie van beide bladen is voor adverteerders zeer interessant. Met De Fruitteeltkrant bereiken adverteerders vrijwel alle fruittelers in Nederland en België en met EFM de toonaangevende, toekomstgerichte fruitbedrijven in Europa. Meer informatie over advertentiemogelijkheden in EFM, De Fruitteeltkrant en de wekelijks Fruitteeltkrant Nieuws Mail is te vinden op www.fruitmedia.info
Heeft u al een abonnement op EFM? U kent ongetwijfeld het European Fruit Magazine (EFM), het vakblad voor de professionele fruitteler. EFM verschijnt sinds januari 2009 maandelijks in drie talen, waaronder het Nederlands. De artikelen en berichten in EFM behandelen een breed scala aan onderwerpen, zoals teelttechniek, markt- en afzetontwikkelingen, innovaties, resultaten uit onderzoek,
nieuwe rassen, hagelwering, gewasbescherming, reportages over opvallende bedrijven, et cetera. Anders dan andere bladen Het European Fruit Magazine is anders dan andere vakbladen. EFM is een grensoverschrijdend, Europees fruitteeltblad met informatie en artikelen vanuit heel Europa.
Interesse? Abonneer nu via onze website:
Recent verschenen artikelen in EFM: Slim spuiten leidt tot veel besparingen Zoete kers; een fruitsoort met toekomstperspectief Verschuivingen in Poolse fruitteelt Grote vergissing in strategie biologische teelt
Kleur belangrijkste koopcriterium bij appel Rol van spinnen als nuttigen onderschat Emper en Polinka: nieuwe, vroegrijpende pruimenrassen Abrikozen telen zonder nachtvorstschade en Pseudomonas?
DE
8
Nieuwe dienst WTE fruitadvies:
Oogstadvisering en monitoring
“De pluk van appels en peren is een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering maar krijgt vaak niet zoveel aandacht van fruitteeltadviseurs”, stelt Wouter van Teeffelen van WTE Fruitadvies. Van Teeffelen wil hier in de komende plukperiode verandering in brengen door een nieuwe dienst aan te bieden: oogstadvisering en monitoring. Zijn ervaring als teelttechnisch- en bedrijfseconomisch adviseur alsook zijn 25 jarige ervaring met de oogst op zijn eigen fruitbedrijf komen hier prima van pas. “Er zijn grote verschillen in plukprestatie tussen fruittelers met vergelijkbare percelen. Ook de verschillen in de kwaliteit van plukken zijn soms erg groot. Een goede organisatie van de pluk draagt heel sterk bij tot lage plukkosten met weinig uitval door plukbeschadiging “, heeft van Teeffelen ervaren. De adviseur is ervan overtuigd dat telers veel geld kunnen besparen als ze de pluk beter organiseren. Van Teeffelen biedt aan ze daarbij te helpen. Belangrijk onderdeel van de plukadvisering is de monitoring van de pluk. Een simpele berekening van de plukprestatie en vergelijking met andere bedrijven geeft al een eerste aanwijzing. Tijdens 2 à 3 bedrijfsbezoeken tijdens de pluk zal de adviseur kritisch de pluk volgen en het geplukte fruit kritisch op plukschade beoordelen.
niet alleen naar de plukprestatie (hoeveel kilo per uur) gekeken, maar ook naar de kwaliteit van het geplukte fruit. Met een berekening van de plukkosten, zo nodig uitgesplitst per ras, krijgt ook het financieel-economische aspect volop aandacht. Belangrijk onderdeel is ook een bedrijfsvergelijkend overzicht van de resultaten van iedere deelnemer in vergelijking met andere bedrijven (onder
nummer). Na de pluk volgt nog een bedrijfsbezoek om de resultaten met de deelnemer te bespreken en een bijeenkomst waarin de resultaten toegelicht worden en ervaringen tussen deelnemende fruittelers onderling uitgewisseld kunnen worden. Na afloop van het bewaarseizoen wordt, indien mogelijk, de resultaten van de sortering nog gekoppeld aan de analyses in de pluk.
Oogstadvisering en monitoring in het kort Voor de pluk: schriftelijke informatie & telefonisch overleg over het traject en monitoring Tijdens de pluk: 3 bedrijfsbezoeken ( van minimaal 1 uur) tijdens de pluk van de hoofdrassen. Volgen van plukorganisatie, kwaliteit van het plukken e.d. Na de pluk: – Adviesrapport met belangrijkste resultaten en adviezen – Bedrijfsbezoek om resultaten en advies te bespreken – Groepsbijeenkomst met presentatie en onderlinge uitwisseling van ervaringen. Na het bewaarseizoen: – Check van bewaarverlies (indien sorteeroverzicht beschikbaar is). De kosten van dit adviestraject bedragen € 495,- excl. BTW. Voor opgave of meer informatie kunt u terecht bij Wouter van Teeffelen, tel. 06-38419771 of
[email protected]
Agenda Opendeurdag Pitfruit
Land: België Datum: 13 augustus 2014 Plaats: Fruittuinweg1; 3800 Sint-Truiden Organisator: Proefcentrum fruitteelt (pcfruit) Info: www.pcfruit.be Kosten: 20 Euro voor niet-leden van pcfruit
Open Dag Fruitkenniscentrum
Adviesrapport Na afloop van de pluk ontvangt de deelnemende teler een adviesrapport met de resultaten van de monitoring met daarbij concrete adviezen voor verbeterpunten in de plukorganisatie. Hierbij wordt
Land: Datum: Locatie:
Nederland 14 augustus 2014 PPO Randwijk, Lingewal 1, Randwijk
Apfeltag in Klein-Altendorf
Black Hannibal ultrasone vernevelaar Onlangs introduceerde B&B Humidification haar nieuwste product, de Black Hannibal. Een compacte ultrasone vernevelaar zonder toeters en bellen en met een adviesprijs van slechts €885,-. De Black Hannibal is speciaal ontwikkeld voor situaties waarbij uitgebreide functionaliteiten waarmee de reguliere apparaten van B&B zijn uitgerust, niet nodig zijn maar waarbij kwaliteit en gemak wel een rol spelen. Onder andere in de fruitteelt blijkt er grote interesse te zijn en in korte tijd heeft het bedrijf tientallen Black Hannibals geleverd. Zo lijkt ook deze bedrijfstak, die vaak nog verouderde of relatief dure op-
4/2014
Land: Duitsland Datum: 15. August 2013 Tijd: 09.30 - 12.30 en 13.30 - 16.30 uur (beide keren hetzelfde programma) Locatie: Obstbauversuchsbetrieb Klein Altendorf, Campus Klein Altendorf 2 in 53359 Rheinbach
Kennisdag
Land: Nederland Datum: 14 november 2014 Locatie: Congrescentrum Hof van Wageningen; Lawickse Allee 9; Wageningen Programma: Lezingen en informatiemarkt Info: www.nfofruit.nl
Interpoma
Vakbeurs en congres Land: Italië Datum: 20-22 November 2014 Locatie: Messe-Bozen / Fiera Bolzano Spa Piazza Fiera 1, I-39100 Bozen, Italien Info: www.interpoma.it Kijk op www.defruitteeltkrant.nl/kalender voor meer informatie.
lossingen gebruikte, optimaal te gaan profiteren van de kwalitei-
ten en mogelijkheden van ultrasone nevel. Ultrasone nevel wordt vaak beschouwd als de beste oplossing maar kende vaak een zekere drempel. Door de combinatie van mistcapaciteit (ook in de verschillende praktijksituaties blijkt de Black Hannibal haar grote capaciteit waar te maken) prijs en eenvoud is het apparaat een gedegen concurrent voor andere apparaten en oplossingen voor bevochtiging in minder complexe toepassingen. B&B, dat niet bekend staat als prijsvechter, zette altijd service en kwaliteit voorop. Met de introductie van de Black Hannibal lijkt ze daar laagdrempeligheid aan toe te voegen. (bron:B&B Humidification)
COLOFON Website: www.defruitteeltkrant.nl Uitgever:
Verspreiding: De Fruitteeltkrant wordt gratis verstuurd aan fruittelers in Nederland en België. Oplage: 3.500 stuks
Plantpress Sp. z o.o. ul. Juliusza Lea 114a 30-133 Kraków Polen Vormgeving: MAK / Andrzej Szmid Multikolor / Mariusz Bibik Redactie: FruitMedia bv / Gerard Poldervaart Rooimond 23 4197 BS Buurmalsen Nederland
[email protected] tel: +31(0)618054231
De inhoud van De Fruitteeltkrant is door de auteurs en de uitgever zorgvuldig samengesteld. De uitgever aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard ook als gevolg van handelingen van lezers die gebaseerd zijn op de inhoud van deze uitgave. De uitgever wijst er op dat producten die in dit blad genoemd worden, niet in alle landen beschikbaar en/of toegelaten zijn. De lezer wordt er op gewezen altijd de wet- en regelgeving in het eigen land te volgen.