Merefeldia, klaar voor de toekomst! Ontwikkelrichting en strategische keuzes

33

Merefeldia, klaar voor de toekomst! Ontwikkelrichting en strategische keuzes

November 2012

Inhoudsopgave

Pagina

1. Samenvatting

3

2. Voorwoord

5

3. Aanleiding en aanpak

6

4. Merefeldia anno 2012

7

5. Ontwikkelingen in de sport

18

6. SWOT-analyse

23

7. Vervolgaanpak

26

Bijlage I: Verwachte sportdeelname

28

Bijlage II: Betrokken personen

29

Bijlage III Actiepunten/opdrachten

30

2 Merefeldia, klaar voor de toekomst! November 2012

1. Samenvatting Merefeldia is een 650 leden tellende, stabiele voetbalvereniging binnen de gemeente Nederweert. Demografische en sociaal-maatschappelijke veranderingen en ontwikkelingen in de wereld van de sport maken het nodig om een koers te bepalen voor de langere termijn. De vraag is dan ook: Welke strategische richting dient zich aan voor Merefeldia ?

Huidige situatie Om de strategische richting te bepalen is een goed beeld nodig van de huidige situatie. Dat beeld is immers het vertrekpunt voor concrete activiteiten op weg naar die toekomst. Hoe ziet Merefeldia er medio 2012 uit? De vereniging functioneert operationeel gezien op bijna alle fronten goed. Hoewel er de beschikking is over een groot vrijwilligerspotentieel, voeren té weinig mensen té veel taken uit. Dit maakt de vereniging kwetsbaar. De financiële situatie van Merefeldia is gezond en beperkte investeringen zijn mogelijk. Merefeldia geeft in beperkte mate uitvoering aan haar maatschappelijke rol. Ledenwerving heeft geen speciale aandacht omdat de toestroom tot op heden een vanzelfsprekendheid is. Op sportief vlak biedt de vereniging de traditionele voetbalvorm aan. Wat betreft de accommodatie maakt Merefeldia onderdeel uit van het zeer gunstig gelegen sportpark ‘de Bengele’. Overigens is de kwaliteit van de voetbalvelden van de vereniging onvoldoende.

Ontwikkelingen in de sport Met welke ontwikkelingen dienen we rekening te houden bij het bepalen van de strategische richting? Wat zijn belangrijke ontwikkelingen in de omgeving van Merefeldia ? De leeftijdsopbouw van de bevolking in Nederweert verschuift van meer jongeren naar meer ouderen. Door brede samenwerking van organisaties ontwikkelt sport zich van vrijetijdsbesteding naar een middel ten behoeve van gezondheidsbevordering en sociale cohesie. Er komt meer concurrentie binnen de vrijetijdsbesteding. De vraag naar ongeorganiseerde sportbeoefening groeit. De kritische, ouder wordende sportconsument ziet tijd als een schaars goed, vindt kwaliteit en flexibiliteit van groot belang en is bereid hiervoor te betalen. Het gebruik van social media verandert de wijze van communicatie over sport en de toegankelijkheid van sport. Zorgverzekeraars gaan steeds meer samenwerken met organisaties die gezond gedrag bevorderen. De overheid onderkent de kracht van sport als middel en faciliteert deze ontwikkeling. Sport en ruimte is een steeds belangrijker thema, er wordt aangestuurd op de vorming van sportieve omgevingen waar (sport-)faciliteiten multifunctioneel gebruikt worden.


Ontwikkelrichting Het samenbrengen van de huidige situatie van Merefeldia en de ontwikkelingen in de sport door middel van een sterkte/zwakte analyse leidt tot een helder beeld van een ontwikkelrichting. Dat beeld laat zich als volgt omschrijven: “Merefeldia heeft de mogelijkheden om zich de komende decennia te ontwikkelen tot een extern gerichte sportvereniging die beschikt over een moderne, multifunctionele accommodatie binnen een open sportieve omgeving met een breed aanbod aan sportieve en sociaal-maatschappelijke activiteiten die georganiseerd worden door een kleine kern professionals en een groot aantal vrijwilligers. “

Strategische keuzes Om bovenstaande ontwikkelrichting te concretiseren zijn strategische keuzes randvoorwaardelijk: 1. Merefeldia boeit en bindt haar vrijwilligers(-potentieel) proactief en optimaal. Deze vrijwilligers, zowel jong als oud, worden ingezet voor het uitvoeren van diverse projectmatige taken binnen de vereniging. Daar waar het noodzakelijk is worden taken uitgevoerd door professionals. Merefeldia ziet het als haar maatschappelijke rol om vrijwilligerswerk te stimuleren, zowel intern (inzet binnen de eigen vereniging) als extern gericht (inzet voor andere initiatieven/organisaties). Daarnaast is Merefeldia een leerplek voor stagiaires die een bijdrage willen leveren aan de vereniging. 2. Hoewel Merefeldia in de basis een voetbalvereniging is biedt zij een breed spectrum van georganiseerde en ongeorganiseerde sporten en activiteiten aan (combi-sportvereniging). Deze sporten en activiteiten zijn toegankelijk voor iedereen, zowel jong als oud. Door een actief wervings- en bindingsbeleid en samenwerking met maatschappelijke partners blijft de omvang van de vereniging stabiel en is groei mogelijk. 3. Merefeldia ziet voor haarzelf een maatschappelijk rol weggelegd in het stimuleren van gezond gedrag, sociale participatie en persoonlijke ontwikkeling van jong en oud. Samenwerking met andere verenigingen en professionele organisaties is hierbij een belangijk element. De inzet van kennis en kunde, maar ook de toegankelijke sportaccommodatie maken van Merefeldia een maatschappelijk partner met grote meerwaarde. 4. Merefeldia maakt onderdeel uit van een sportieve omgeving “de Bengele”, waar sportieve en recreatieve activiteiten en ontmoetingen centraal staan. Door inzet van haar multifunctionele, duurzame en moderne sportaccommodatie is Merefeldia een belangrijke partner in het netwerk van gebruikers en overige organisaties en (sport-)verenigingen.

Resultaat Een planmatige uitvoering van de ontwikkelrichting en de strategische keuzes resulteert in een maatschappelijk, waardevol en toekomstbestendig Nederweerts Merefeldia.

Vervolg De leden van Merefeldia besluiten op 18 januari 2013 over deze ontwikkelrichting. Daarna kan een nog samen te stellen Toekomstteam de ontwikkelrichting verder uitwerken en werkgroepen samenstellen die het beleid in de tweede helft van 2013 omzetten in projectmatige activiteiten.


2. Voorwoord Tijdens de algemene ledenvergadering eind 2011 hebben de leden opdracht gegeven tot uitvoering van een strategisch plan dat dient te leiden tot een waardevol, toekomstbestendig Nederweerts Merefeldia. In navolging hierop heeft op 23 februari jl. een eerste bijeenkomst plaatsgevonden met ondergetekenden. Na een uitgebreide kennismaking en verdere verkenning van de opdracht was Toekomstteam Merefeldia vanaf dat moment een feit. Het bleef niet bij die eerste bijeenkomst, met enthousiasme hebben er nog vele vergaderingen en overleggen plaatsgevonden met als resultaat het startdocument ‘Merefeldia, klaar voor de toekomst!’. Door luisteren, discussiëren, kijken en verdiepen in meningen en mogelijkheden is dit document tot stand gekomen. Dit hebben we niet zonder inbreng en steun van bestuur, leden en andere betrokkenen kunnen doen. Zowel procesmatig als inhoudelijk zijn we hierbij ondersteund door Monique Poell – van Thuijl. We willen iedereen hartelijk bedanken die zijn steentje heeft bijdragen aan het uiteindelijke resultaat. Tijdens de ledenvergadering van 18 januari 2013 bieden we het bestuur en haar leden de ontwikkelrichting en strategische keuzes voor de toekomst aan. Tevens wordt aangegeven op welke manier de plannen in de toekomst zouden kunnen worden gerealiseerd. Dit wil niet zeggen: vanaf nu gaan we alles anders doen. Het is belangrijk dat de zaken die goed lopen, worden vastgehouden en dat wij de zaken die aandacht nodig hebben, gezamenlijk verbeteren. Er is nog veel werk aan de winkel, het begin is echter gemaakt. Dit betekent dat we van leden, professionals, maatschappelijke organisaties en andere betrokkenen positiviteit, het inzetten van talenten en betrokkenheid blijven vragen. We gaan ervan uit dat dit document een positieve bijdrage levert aan de verdere toekomst van Merefeldia. Nederweert, november 2012 Namens Toekomstteam Merefeldia: Peter Lenders Thijs Bijlmakers Pascal van de Schoor Jan van Nierop Ton Weekers Danielle Niessen


3. Aanleiding en aanpak Aanleiding Hoewel Merefeldia anno 2012 een stabiele voetbalvereniging is maken demografische en sociaalmaatschappelijke veranderingen het nodig om vooruit te kijken en te zorgen voor een toekomstbestendig Merefeldia. Ontwikkelingen in de wereld van sport en sportbeleving zijn hierbij ook van invloed. Dankzij de huidige stabiele situatie van Merefeldia is het mogelijk om koers te bepalen voor de langere termijn en stap voor stap toe te groeien naar een toekomstbestendige vereniging. Tijdens de algemene ledenvergadering in 2011 hebben de leden opdracht gegeven tot uitvoering van een strategisch plan dat dient te leiden tot een waardevol, toekomstbestendig Nederweerts Merefeldia.

Aanpak Om te komen tot een strategisch plan is een zogenaamd ‘Toekomstteam’ opgericht. De opdracht van dit Toekomstteam, welke tijdens de algemene ledenvergadering in 2011 is meegegeven, luidt: ‘Leg de ALV november 2012 een evaluatie van een strategische analyse en een evaluatie van de missie en visie voor en formuleer de daaruit voortvloeiende keuzemogelijkheden.’ Het Toekomstteam heeft met dit startdocument getracht invulling te geven aan deze opdracht. Het strategische plan geeft vorm en inhoud aan fase 1 van het totale proces. Na het vaststellen van de strategische richting die Merefeldia kiest voor de toekomst, dient in fase 2 een vertaalslag te worden gemaakt naar tactisch niveau waarna in fase 3 de daadwerkelijke uitvoering plaatsvindt. Het Toekomstteam wordt vormgegeven door Danielle Niessen, Jan van Nierop, Pascal van de Schoor, Ton Weekers, Thijs Bijlmakers en Peter Lenders. Het team is procesmatig en inhoudelijk ondersteund door Monique Poell- van Thuijl.

Leeswijzer Door middel van een interne analyse (Hoofdstuk 4) is een evaluatie gedaan van de huidige situatie (incl. missie en visie) van Merefeldia. Input voor deze interne analyse is verkregen door dieptegesprekken met het bestuur, leden en anderszins betrokkenen van Merefeldia, uitkomsten van Café de Toekomst (20 juni jl.), reflecties met een klankbordgroep, resultaten uit de ledenenquête (dec. 2011) en bijeenkomsten met het Toekomstteam. Een externe analyse (Hoofdstuk 5) heeft daarnaast inzicht gegeven in toekomstige ontwikkelingen, zowel op demografisch en sociaal- maatschappelijk vlak als ook in de wereld van sport en bewegen. Input voor de externe analyse is verkregen via de externe procesbegeleider (lid van het Toekomstteam) en bijeenkomsten met het Toekomstteam en de Klankbordgroep. Op basis van de interne en externe analyse is een SWOT analyse (Hoofdstuk 6) gemaakt teneinde strategische opties te formuleren. Afsluitend is in dit startdocument een overzicht uitgewerkt van conclusies, adviezen en het vervolgproces (Hoofdstuk 7). Extra informatie over de verwachte sportdeelname in Nederland, de betrokken personen bij dit proces en mogelijk uit te voeren acties/opdrachten zijn terug te vinden in de bijlagen.


4. Merefeldia anno 2012 Een goede schets van de huidige situatie van Merefeldia is noodzakelijk om strategische keuzes te kunnen maken voor de toekomst. In dit hoofdstuk wordt de huidige situatie van Merefeldia beschreven door middel van de huidige visie en missie van Merefeldia en zeven aandachtsgebieden (pijlers). Deze zeven pijlers vormen het fundament voor een sportvereniging en worden ook op landelijke schaal gehanteerd. De wijze waarop inhoud wordt gegeven aan de pijlers is bepalend voor de mate waarin een sportvereniging al dan niet toekomstgericht en -bestendig is. De inhoud van onderstaand uitgewerkte pijlers is gebaseerd op het huidige beleid van Merefeldia, de resultaten van de uitgevoerde verenigingsenquête in 2011, de jaarvergadering van 2011 en diepteinterviews met diverse clubbetrokkenen. Op basis van deze informatie zijn interpretaties gedaan en conclusies getrokken.

4.1 Huidige visie/missie Merefeldia heeft de volgende visie en missie beschreven in haar beleidsplan (2011-2015):

Visie ‘Merefeldia is een voetbalvereniging die bestaat uit leden die zich op vrijwillige basis verenigd hebben om binnen het verenigingsgebied Nederweert en Budschop zodanige randvoorwaarden te scheppen dat alle leden, actief en/of passief, mee kunnen blijven doen aan de voetbalsport en de daarbij horende verenigingsactiviteiten. Merefeldia maakt het voor mannen, vrouwen, jongens en meisjes mogelijk om te voetballen in veteranen-, senioren- en jeugdverband. Daarvoor sluiten wij ons aan bij de KNVB en NKS. De prestatie van onze teams is gebaseerd op het sportieve vermogen van onze eigen leden, die zich daar helemaal vrijwillig voor inzetten. Samen zorgen wij voor een verenigingsklimaat met de volgende kenmerken: sportief gedrag, respect voor elkaar en alle andere sportbeoefenaars en supporters, gezelligheid, saamhorigheid, kameraadschap, een grote mate van betrokkenheid en naleving van algemeen geldende normen en waarden. Leden van Merefeldia eisen van zichzelf en van andere leden dat ze actief bijdragen aan een positief verenigingsklimaat. Merefeldia wil er voor zorgen dat alle leden een zo goed mogelijke accommodatie hebben om de voetbalsport actief te kunnen beoefenen. Dat bereiken wij op basis van een gezonde, onafhankelijke financiële situatie. En dankzij een grote inzet en betrokkenheid van alle leden. De structuur van de vereniging wordt gedragen door leden die de diverse organisatorische taken vrijwillig uitvoeren. Wij streven naar een goede band met andere (voetbal)verenigingen en in het bijzonder met onze zusterverenigingen binnen Nederweert.’


Missie ‘Wij geven onze leden de mogelijkheid om deel te nemen aan de voetbalsport en inhoud te geven aan ons verenigingsleven. Daarbij streven wij naar een positief verenigingsklimaat, dat zich kenmerkt door sportief gedrag, saamhorigheid en naleving van algemeen geldende normen en waarden. Wij willen een stabiele vereniging zijn die uitblinkt door een goede organisatie en hoge servicegraad, gebaseerd op vrijwilligers en een grote betrokkenheid.’ De missie en visie zijn opgesteld in 2002 en vastgesteld in 2003. Tot op heden heeft er geen officiële evaluatie en bijstelling plaatsgevonden terwijl de tijd niet heeft stilgestaan. Het past in het strategisch plan om de missie en visie aan te passen aan de veranderde tijd en aan de strategische keuzes die de leden gaan maken. Ook de statuten (1993) vragen in die lijn om een kritische update.

4.2 Netwerk en organisatie Organisatiestructuur Merefeldia is op de volgende wijze georganiseerd: Algemene Ledenvergadering

Algemeen Bestuur

Commissies*

Uitvoerend kader * Voetbalzaken, vrijwilligers, communicatie, sponsoring, accommodatie, onderhoud, activiteiten en archief

De taken en verantwoordelijkheden van de diverse organen zijn uitgebreid beschreven in het beleidsplan van Merefeldia (2011-2015). Actuele praktijk Merefeldia functioneert operationeel gezien op bijna alle fronten redelijk. Het valt wel op dat sommige commissies niet of op een laag pitje functioneren. Met name de organisatie van de kantine behoeft noodzakelijke aandacht. Het ontbreken van (concrete uitvoering van) beleid voor diverse organisatorische aspecten (m.u.v. sponsoring) maakt dat er doorgaans op ad hoc basis wordt gehandeld en continue inzet is van dezelfde vrijwilligers en het bestuur. Hoewel het potentieel aan mensen (die dingen kunnen en willen doen) binnen de vereniging groot is hebben op dit moment té weinig mensen té veel taken. Door de beperkte menskracht is de focus van het kader van Merefeldia vooral gericht op operationele zaken. Het


geven van richting en het strategisch sturen komen hierdoor in het gedrang. Het organiseren en redeneren op basis van ‘de waan van de dag’ maakt de organisatie erg kwetsbaar. Ook de beperkte animo voor de algemene ledenvergadering vraagt aandacht: hoe kan de betrokkenheid bij het hoogste orgaan in de club vergroot worden?

Ledensamenstellingen en aantal voetbalteams Merefeldia kent in het seizoen 2011-2012 bijna zevenhonderd leden, waarvan er circa vijfhonderd actief deelnemen aan de voetbalsport. In het voetbalseizoen 2011-2012 heeft Merefeldia de volgende teams: • Veteranen: 1 • Senioren (mannen): 8 • Senioren (dames): 1 • Junioren (jongens): 7 • Junioren (meisjes): 2 • Pupillen: 16

Jeugdbeleid Merefeldia heeft specifiek beleid voor haar jeugdopleiding. Het algemene doel van deze opleiding is om alle spelers zo goed mogelijk te begeleiden in hun voetbalontwikkeling. Het jeugdvoetbalplan biedt hierbij ondersteuning en heeft een aantal doelstellingen: • Een goed werkende organisatie; • Kwantitatief en kwalitatief voldoende jeugdspelers; • Geschoolde trainers; • Goed functionerend/ervaren kader en begeleiding; • Doorstroming van eigen jeugd naar het 1e elftal van Merefeldia; • Doorstroming van jeugd naar senioren en deze daarvoor behouden. Naast deze doelstellingen wordt er een technisch beleid nagestreefd (zie paragraaf 4.8 voor een nadere uitwerking hiervan). De jeugdcommissie is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken binnen het jeugdvoetbal. De jeugdcommissie valt rechtstreeks onder het bestuur van Merefeldia. De overige taken en verantwoordelijkheden van de jeugdcommissie zijn uitgebreid beschreven in het beleidsplan van Merefeldia (2011-2015). Actuele praktijk De jeugdcommissie geeft uitvoering aan haar taken conform het beleidsplan, maar in de praktijk gebeurt dit niet altijd consistent. De taken worden tijdens een vergadering met elkaar besproken en verdeeld. Afhankelijk van de activiteit voeren de commissieleden verschillende taken uit. Doelstellingen worden besproken en indien nodig aangepast. Er is een plan opgesteld (niet digitaal beschikbaar) waarin staat wat de taken zijn van de wedstrijdcoördinator voor de zaterdag. De jeugdcommissie draait deze diensten op


toerbeurt. Er wordt door de voorzitter per seizoen een nieuwe indeling gemaakt. De commissieleden kunnen onderling ruilen. Indien een nieuw lid zich aanmeldt dan zal hij/zij enkele keren meelopen om te bekijken wat e.e.a. inhoudt en welke taken er uitgevoerd dienen te worden. Door de technische staf worden ieder seizoen trainingscursussen georganiseerd met zowel een theoretisch als een praktisch gedeelte. Nieuwe trainers doorlopen geen specifiek programma om voorbereid te worden op hun taak als trainer/begeleider. Ook is niet duidelijk bij wie zij vragen kunnen stellen; is dit de technische staf of is dit het jeugdcommissielid?

Seniorenbeleid Er is geen specifiek beschreven beleid voor de seniorenafdeling (volwassen spelers) van Merefeldia.

Vrijwilligersbeleid Het vrijwilligersbeleid van Merefeldia is ondergebracht bij de ‘vrijwilligerscommissie’. Deze commissie zorgt onder andere voor de begeleiding van nieuwe vrijwilligers in het eerste jaar van functioneren. Daarnaast assisteert deze commissie vrijwilligers en inventariseert zij hun opleidings- en scholingsbehoeften. Vrijwilligers worden op een aantal manieren gewaardeerd voor hun inzet: • Vergoedingen/betaalde krachten: hoofdtrainer, technisch jeugdcoördinator, keeperstrainer, fysiotherapeut en kantinebeheer; • Contributiekortingen en vergoeding voor kleding en/of schoeisel: trainers van de standaard jeugdteams; • Vergoeding voor kleding en/of schoeisel: trainers van niet-standaard teams • Vergoeding van opleidingskosten; • Vergoeding van reiskosten; • Feestavond; • Kleine attentie. Actuele praktijk Bovenstaand beleid beschrijft de gewenste situatie. Echter, de seizoengids van het jaar 2011-2012 laat zien dat er geen vrijwilligerscommissie is. Alle taken op het gebied van vrijwilligerswerk worden tot op heden gecoördineerd en (deels) uitgevoerd door mensen van het bestuur.

Financieel beheer Merefeldia werkt met een jaarlijkse begroting en per kwartaal wordt een managementrapportage opgemaakt van de financiële stand van zaken. Een meerjarenraming wordt gemaakt door middel van extrapolatie van het lopende begrotingsjaar. De voorzitter en penningmeester zijn verantwoordelijk voor het financieel beheer, de penningmeester voert de boekhouding. De boekhouding wordt jaarlijks gecontroleerd door een kascontrolecommissie bestaande uit een aantal leden van wisselende samenstelling. Tijdens de algemene ledenvergadering (1 keer per jaar) wordt het financieel jaarverslag voorgelegd aan de leden en geeft de kascontrolecommissie advies aan de leden om het jaarverslag wel/niet goed te keuren.


Daarnaast wordt tijdens de algemene ledenvergadering de volgende jaarbegroting vastgesteld en de meerjarenraming voorgelegd. Voor een beschrijving van de actuele praktijk zie paragraaf 4.6.

Sponsorcommissie Er is een sponsorcommissie ingesteld met als hoofdtaak het werven en behouden van sponsoren. Hierbij dient een ‘win – win’ situatie te ontstaan voor zowel de vereniging als de betreffende sponsor. Verder heeft de sponsorcommissie de volgende doelen: • Uitbreiding van het totale sponsorbestand; • Aansluitend op het kledingplan een sponsor per leeftijdscategorie werven; • Facilitaire jeugdsponsor werven; • Organiseren van activiteiten ten behoeve van sponsoren; • Streven naar een perfecte communicatie en presentatie tussen sponsoren en de vereniging. Voor een beschrijving van de actuele praktijk zie paragraaf 4.6.

Netwerk Het netwerk waarbinnen Merefeldia zich begeeft ziet er als volgt uit:

Vrijwilligers Sponsoren

Leden

Merefeldia

Gemeente

Leveranciers Andere voetbalverenigingen

Ouders

KNVB

Andere sportverenigingen

4.3 Aanbod Bij Merefeldia is het voetbalspel de corebusiness. Voor (bijna) alle teams geldt dat het traditionele voetbalspel wordt gespeeld. Daarnaast worden er sociale activiteiten georganiseerd, zowel met als zonder relatie naar het voetbalspel:


• Kerstzaalvoetbaltoernooi (jeugd) • Winteractiviteit jeugd (zwemmen, schaatsen, spellenmidddag) (overigens in 2012 niet uitgevoerd) • Jeugdkamp (junioren) • Deelname aan toernooien voor de jeugdleden • Rabbuizersbal (senioren en junioren) • Doe-dag (senioren en junioren) • Nieuwjaarsreceptie (senioren en junioren) • Gemiddeld 1 keer per jaar een feestavond (Belgische avond, Crazy Sunday, 90’s Party) • Kaartavonden (senioren) • Mixtoernooi (senioren) • Paasactiviteit (in 2012 voor het eerst eieren rapen en kleurwedstrijd) (junioren) • Vrijwilligersavond (vrijwilligers) • Sponsoravond (senioren) (voorheen sponsortoernooi) • Merefeldia Quiz (senioren) • Spelregelkampioenschap (senioren) Bovenstaande activiteiten worden bijna allemaal één keer per jaar georganiseerd. Merefeldia loopt overigens niet voorop bij het invoeren van nieuwe concepten of het aanboren van nieuwe doelgroepen, zoals veteranen/senioren, dames en minder valide sporters. De activiteiten richten zich op de eigen leden en staan vooral in het teken van gezelligheid en saamhorigheid.

4.4 Maatschappelijke rol Actuele praktijk Merefeldia is sterk intern gericht als vereniging. Er is geen (structurele) samenwerking met andere sportverengingen of organisaties op het gebied van o.a. sportkennismaking, vrijwilligerswerk, gebruik van accommodatie. Ook heeft Merefeldia nauwelijks een inhoudelijke relatie met de gemeente op het gebied van bijvoorbeeld sportstimulering en activiteiten. Merefeldia geeft dan ook in beperkte mate uitvoering aan haar maatschappelijke rol, hetgeen een negatieve invloed kan hebben op andere zaken of kansen van de vereniging. Onbenutte kansen liggen er bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid en voeding. Merefeldia heeft als grote sportvereniging geen beleid op het gebied van blessurepreventie, verzorging en gezonde voeding.

4.5 Voorzieningen Sportaccommodatie Sinds 1973 voetbalt Merefeldia op het sportcomplex ‘De Bengele’. Deze accommodatie bestaat uit de volgende voorzieningen: • Drie speelvelden (waaronder vier E/F velden); • Twee verlichte trainingsvelden;


• • • • • •

Negen kleedlokalen; Een verzorgingslokaal; Een vergaderruimte (bestuurskamer); Een multifunctionele kantine; Een overdekte staantribune; Groenvoorzieningen rondom de velden.

Actuele praktijk Over de accommodatie van Merefeldia is veel discussie. Er zijn op elke jaarvergadering opmerkingen over de staat van de trainingsvelden en het hoofdveld. Vooral het hoofdveld voldoet op dit ogenblik niet. Het is hobbelig en groot onderhoud is noodzakelijk. De wens is er om binnen niet al te lange tijd te beschikken over 1 of 2 kunst grasvelden om fatsoenlijk te kunnen trainen of meer te kunnen spelen onder bijna alle weersomstandigheden. Complicerende factor is dat de velden eigendom zijn van de gemeente en dat de vereniging deze huurt. Dit knelpunt vergt een zakelijke aanpak, waar externe expertise voor ingezet kan worden. Daarnaast zijn een aantal (grote) gebouwelijke onderdelen toe aan renovatie/modernisering zoals de kleedlokalen en de keuken, daarnaast is er geen mindervalide toilet. In de jaarvergadering (begin 2012) is afgesproken dat groot onderhoud van de kleedkamers gaat plaatsvinden. Dit zou gebeuren in de zomer van 2012 (is inmiddels opgestart in najaar 2012). De lichtinstallatie is daarnaast in technisch en financieel opzicht het ‘zorgenkindje’ van de accommodatie. Ook hiervoor geldt dat er besluiten zijn genomen in de jaarvergadering van begin 2012. De warmwater- en cv-installatie van de kleedlokalen zijn overigens recent vervangen. Dit laatste geldt niet voor de kantine, waar vervanging van de warmwater- en cv-installatie ook gewenst is. In het onderhoudsplan staan twee speerpunten/prioriteiten genoemd: vernieuwing van de lichtinstallatie en modernisering van de kleedlokalen 1 tot en met 6. Dit zal in eigen beheer gebeuren om zo minimaal gebruik te hoeven maken van externe hulp, wat kostenbesparend is. De realisatie wordt mogelijk gemaakt door het afsluiten van een lening. De leden hebben hier tijdens de ledenvergadering, begin 2012, toestemming voor gegeven. Merefeldia komt niet in aanmerking voor gemeentelijke subsidie voor het uitvoeren van deze werkzaamheden. Dit vanwege de huidige wet- en regelgeving van de gemeente Nederweert. Wanneer alle wensen gerealiseerd zijn staat een overdekte zittribune ook nog op het wensenlijstje.

Beheer en exploitatie Het beheer en exploitatie van de accommodatie is grotendeels de verantwoordelijkheid van Merefeldia. Onderhoud en herstelwerkzaamheden gebeuren zoveel als mogelijk door vrijwilligers van de vereniging. Echter, het onderhoud van de velden is een verantwoordelijkheid van de gemeente Nederweert. Over dit laatste is veel ontevredenheid binnen de vereniging; de kwaliteit van de velden (met name de trainingsvelden en veld 1) is ondermaats. Het is niet duidelijk wie voor welk gedeelte verantwoordelijk is wat betreft het onderhoud van de groenvoorzieningen rondom de velden: de eigenaar of de huurder?


Wet- en regelgeving Het beheer en de exploitatie van de accommodatie is gebonden aan een aantal kaders vanuit wet- en regelgeving. Het bestuur van Merefeldia is verantwoordelijk voor naleving van deze kaders: • ARBO: veiligheid vrijwilligers, omgang met materiaal, legionella bestrijding. • Drank- en horecawet: horecavergunning, verklaring sociale hygiëne, rookverbod, schenktijden en leeftijdsgrenzen. • HACCP: bereiding en uitgifte van voedingsmiddelen volgens gestelde norm. • Aansprakelijkheid: de vereniging is wellicht voor veel meer aansprakelijk dan verondersteld wordt. Het is de vraag of Merefeldia zich hiervan bewust is. Een goede inventarisatie van risico’s en aansprakelijkheid is geboden. Daarnaast heeft Merefeldia nog een gedragscode die geldend is binnen de gehele vereniging: • Waardering en respect voor inzet van vrijwilligers; • Omgang met spullen als waren het je eigen spullen; • Als voetballer ben je een voorbeeld voor anderen; • Respecteren van besluiten; • Goed gastheerschap thuiswedstrijden, goede gast bij uitwedstrijden; • Houden aan afspraken en regels; • Aanspreken van elkaar op ontoelaatbaar gedrag; • Praten met elkaar, niet over elkaar; • Merefeldia is er voor mij, ik ben er voor Merefeldia; • Niemand is groter dan Merefeldia.

4.6 Financiën In het algemene beleid van Merefeldia is een aantal uitgangspunten opgenomen voor wat betreft de financiële situatie van de vereniging. Merefeldia heeft de ambitie een stabiele sportvereniging te zijn: een gezonde vereniging met een onafhankelijk financiële situatie. Door middel van een aantal financiële doelen dient dit te worden gerealiseerd: • een jaarlijks sluitende begroting; • een jaarlijks positief saldo voor eenmalige investeringen; • geld vrij te spelen door het hanteren en naleven van vrijwilligersbeleid; • financiële toegankelijkheid voor huidige en potentiele leden; • investering in accommodatie. Om deze doelstellingen te behalen kijkt Merefeldia kritisch naar de kosten en worden inkomsten, daar waar mogelijk, vergroot. Een sponsorcommissie is opgesteld ten behoeve van dit laatste aspect.

Contributie In het algemene beleid van Merefeldia is geen concrete uitwerking gedaan van het aspect ‘contributie’. Zonder een beleidsinspanning verloopt het proces contributie ogenschijnlijk zonder problemen. Contributie


draagt ongeveer 42% bij aan de totale opbrengsten van Merefeldia, met name jeugdleden zijn hierbij een belangrijke factor. Het is onduidelijk hoeveel geld naar de diverse doelgroepen of activiteiten vloeit en of dat in verhouding staat tot de inbreng aan contributie door die doelgroep. Onderstaand een overzicht van de contributiecategorieën die Merefeldia hanteert voor het seizoen 2011-2012. Het landelijk gemiddelde voor wat betreft contributie ligt voor jeugdleden tussen de € 50,- en € 150,-, voor senioren tussen de € 150,- en € 230,- (Bron: Geld en Recht, 2012). De stelling dat Merefeldia beschikt over potentiële ruimte als gevolg van onbenutte contributiecapaciteit is zondermeer houdbaar. Categorie

Spelend

Steunend

Senioren

€ 138,00

€ 65,00

A,B,C jeugd

€ 110,00

€ 46,00

D,E,F jeugd

€ 98,00

€ 43,00

Mini F

€ 57,00

-

Babylid

-

€ 20,00

KNVB lid

-

€ 20,00

Sponsoring Merefeldia heeft in totaal 175 sponsoren en door het instellen van een sponsorcommissie heeft sponsoring hernieuwde aandacht gekregen. Sponsoring maakt dan ook ongeveer 22% uit van de totale opbrengst van Merefeldia. De netto opbrengst uit sponsoring blijft minimaal gelijk, ondanks de aanhoudende economische crisis en dankzij de inzet van een nieuwe sponsorcommissie.

Fondsenwerving Fondsenwerving maakt geen onderdeel uit van het algemeen beleid van Merefeldia, althans er is geen concreet beleid beschreven voor dit onderdeel. Toch maakt fondsenwerving ongeveer 9% uit van de totale opbrengsten. Daarnaast zijn er nog wedstrijd- en Toto/Lotto-opbrengsten. Overigens is Merefeldia bekend met het Dichterbij Fonds van de Rabobank; jaarlijks wordt hierop een beroep gedaan.

Kantine De organisatie en exploitatie van de kantine van Merefeldia staat niet beschreven in het algemeen beleid van Merefeldia. Dit terwijl de kantine een belangrijke spil is binnen de vereniging. Naast het sociale component van de kantine, is de kantineopbrengst een belangrijk facet. Zonder een beleidsinspanning en kantinecommissie draagt de kantine ongeveer 27% bij aan de totale opbrengsten. Het aandeel van de kantine in de totale opbrengsten stijgt. Echter, het ontbreken van beleid en controlemogelijkheden alsmede het stijgende eigen gebruik drukt de netto kantineopbrengst. Punt van aandacht is verder dat het langdurige beroep op enkele vrijwilligers niet oneindig houdbaar is.


Actuele praktijk Het overall-beeld is dat de financiële situatie van Merefeldia gezond is. Het huidige financiële beleid van Merefeldia leidt immers sinds 2010/2011 tot een jaarlijks positief resultaat en maakt investeringen in de accommodatie mogelijk. Echter, het beleid is diffuus en niet transparant. Het ontbreken van een geconcretiseerd en allesomvattend financieel beleid maakt dat er geen duidelijk zicht is op verdeling van gelden en kosten. Door het gemis van een concrete strategie zijn er geen specifieke en realistische (meer jaren-) plannen en is er geen planmatige toebedeling van gelden aan doelgroepen en verenigingsactiviteiten. Er liggen ontwikkelingskansen voor de organisatie en exploitatie.

4.7 Promotie Het belang van promotie wordt breed erkend binnen Merefeldia. Informatiekanalen die Merefeldia gebruikt in het kader van communicatie en promotie zijn: • Verenigingswebsite; • Weekblad Nederweert; • Clubblad de Inworp; • MTV, clubinformatiekanaal in kantine; • Aanplakbiljetten thuiswedstrijden 1e elftal. Daarnaast is vanaf het seizoen 2011-2012 gestart met merchandising, Merefeldia paraplu’s en clubsjaals zijn verkrijgbaar voor een kleine vergoeding. Actuele praktijk In het kader van ledenwerving onderneemt Merefeldia geen specifieke communicatie- en/of promotieacties, afgezien van een incidentele clinic. Simpelweg vanwege het feit dat het tot op heden niet noodzakelijk is gebleken dit te doen. De toestroom van jonge aanwas is vanzelfsprekend. Promotie van de vereniging als actieve partners in het maatschappelijk middenveld lijkt minder prioriteit te hebben, waardoor het profiel/imago van de vereniging bij relevante partners nog ontwikkelpotentie heeft. Taken in het kader van communicatie en p.r. zijn veelal ondergebracht bij het bestuur. In de vereniging bestaat overigens voldoende potentieel om hier leden voor te activeren.

4.8 Voetbaltechnische zaken Voetbaltechnische zaken zijn een verantwoordelijkheid van de commissie ‘voetbalzaken’. Deze commissie heeft als doelstelling zorg te dragen voor zowel het prestatieve als het recreatieve voetbal bij Merefeldia. Om deze doelstelling te realiseren zorgt deze commissie voor: • Coördinatie van de totale gang van zaken rond voetbal; • De voetbaltechnische opleiding en begeleiding binnen de vereniging; • Het aantrekken van de trainersstaf (hoofdtrainer, technisch jeugdcoördinator) en de sportmedische zorg.


De commissie voetbalzaken bestaat uit een bestuurslid, de hoofdtrainer en de technische jeugdcommissie. Actuele praktijk In de praktijk blijkt dat Merefeldia puur draait op hobbyisten. Gelukkig zijn er veel vrijwilligers die de eigen vereniging enthousiast ondersteunen. Echter met name de 2e en lagere standaardteams worden door onervaren coaches begeleid, die vanwege het extra tijdsbeslag geen gebruik wensen te maken van het cursusaanbod van 8 avonden. Hierdoor haken mensen af. Het alternatief is het aantrekken van vrijwilligers van buitenaf hetgeen echter financieel niet haalbaar is. Enkele jaren geleden is een doordacht technisch beleid op poten gezet. Vanwege diverse omstandigheden (o.a. trainerswisselingen) is hier de klad in gekomen, maar recent is besloten om de ingezette lijn toch weer op te pakken. In het voetbaltechnisch beleid van Merefeldia is blessurepreventie en medische verzorging overigens onderbelicht.

Jeugdopleiding Merefeldia heeft in het kader van haar jeugdopleiding een jeugdvoetbalplan met hierin een uitwerking van technisch beleid. Onderstaand een beknopte uitwerking: • Het opleiden van jeugdspelers is het belangrijkste; • Plezier, prestatie en presentatie staan centraal bij jeugdspelers, de mate waarin een elftal gericht is op prestatie of recreatie is hierin bepalend; • Voor leiding en begeleiding geldt dat deze persoon moet passen bij de groep waaraan hij/zij leiding geeft; • Het trainerscorps en de trainingen moeten voldoen aan kwalitatieve eisen en moeten passen bij de doelgroep; • Het selectiebeleid is helder en objectief, de jeugdcoördinator bepaalt en beslist in samenwerking met trainers, leiders en coördinatoren; • De overgang van jeugdspelers naar senioren wordt zorgvuldig uitgevoerd; • De keeperstraining is erop gericht in een vroeg stadium voldoende en kwalitatieve keepers op te leiden en deze geschikt te houden of te maken voor de teams waarin ze uitkomen. Actuele praktijk De jeugdopleiding is al enkele jaren behoorlijk georganiseerd. Het opleidingsplan voor de jeugd is beschreven. Er is een rode raad aan oefenstof die geldt vanaf de F- t/m de A-jeugd. De individuele ontwikkeling van jeugdspelers staat zoveel mogelijk centraal. Er is sprake van een prestatieverbetering vooral in de toename van het aantal afgeleverde talenten. Momenteel is de D, C en B-jeugd een stabiele lichting. Het doel blijft om jaarlijks een zestal spelers door te laten stromen naar de A-selectie. Externe factoren als werk, studie en persoonlijke omstandigheden zijn van invloed op de doorstroom naar de A selectie, maar zijn niet te beïnvloeden. Wat momenteel nog ontbreekt is het vastleggen van (mondeling gemaakte) praktische afspraken (bijvoorbeeld ‘waar moet ik zijn voor…?’). Om duidelijkheid naar de (jeugd-)leden te vergroten is recent besloten om de technische commissie op te laten gaan in de jeugdcommissie.


5. Ontwikkelingen in de sport De wereld van de sport is continu in beweging. Demografische en sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen zorgen ervoor dat er steeds een andere invulling wordt gegeven aan sport en sportbeleving. Ook voor Merefeldia, als belangrijke speelpartner in het Nederweertse sportlandschap, zijn deze ontwikkelingen van belang.

5.1 Het landschap verandert Demografische ontwikkelingen De bevolkingssamenstelling verandert als gevolg van ontgroening en krimp. Ook in Nederweert verandert de bevolkingssamenstelling. In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de bevolking voor de periode 20202030 uitgewerkt. Ten opzichte van 2012 daalt het aantal jongeren (0-19 jaar) met 13% in 2020 en 15% in 2030. Voor de middengroep (20-64 jaar) geldt dat er ten opzichte van 2012 een daling is van 4% in 2020 en 15% in 2030. Het aantal ouderen (65+) stijgt ten opzichte van 2012 met 35% in 2020 en 72% in 2030. Leeftijdscategorie vs. verhouding inwoners Nederweert

2012

2020

2030

Totaal

%

Totaal

%

Totaal

0-19 jaar

3.749

22

3.280

19

3.200

20-64 jaar

10.041

60

9.650

57

65+

2.983

18

4.040

Totaal

16.773

100%

16.970

stijging/daling t.o.v. ‘12

%

‘20

‘30

19

- 13%

- 15%

8.560

51

- 4%

- 15%

24

5.120

30

+ 35%

+ 72%

100%

16.850

100%

+ 1%

+ 0,5%

Bron: Etil; Progneff, 2012

Merefeldia streeft ernaar om het huidige ledenaantal (circa 700 leden) minimaal te behouden en het liefst licht te laten stijgen. Het is bijna niet voor te stellen, maar bovenstaande ontwikkeling gaat ook aan Merefeldia niet voorbij. Hoe favoriet Merefeldia op dit moment ook is bij de jeugd, deze doelgroep wordt steeds kleiner. En met het toenemen van de doelgroep 65+ dient Merefeldia zich te beraden over haar positie. Richt Merefeldia zich in toekomst primair op jeugdleden, wetende dat deze vijver steeds kleiner wordt? Of vormt de groep 65-plussers een belangrijkere doelgroep? Hoe dan ook, Merefeldia dient in alle gevallen een vernieuwend en aantrekkelijk aanbod te hebben voor deze ‘nieuwe’ doelgroepen. Hierbij moet verder gedacht worden dan alleen het klassieke voetbalaanbod: andere voetbalvormen (bijv. 7x7), sportieve activiteiten (bijv. jeu de boules), recreatieve activiteiten (bijv. sport- & spelmiddag) en sociale activiteiten (bijv. bridgen en feestavond).


De ruimte voor sport verandert De ruimte voor de sport wordt steeds schaarser, dit als gevolg van de bevolkingskrimp en ontgroening. Er wordt veel geïnvesteerd in het aantrekkelijk maken van een gemeente als vestigingsplaats, denk hierbij aan bouwprojecten en ander soortige bestemmingsplannen. De inzet op aantrekkelijke ruimte voor wonen, werken en recreëren maken dat er ‘ruimte-concurrentie’ ontstaat. In de sport wordt hierop geanticipeerd door het stimuleren van multifunctioneel gebruik van voorzieningen. De fysieke bundeling van sport(verenigingen) heeft niet alleen in ruimtelijke zin een voordeel. Inhoudelijke samenwerking tussen sportverenigingen wordt op deze manier gestimuleerd en ook in financieel opzicht is multifunctioneel gebruik van sportaccommodaties aantrekkelijk. Zogenaamde ‘sportieve omgevingen’ ontstaan steeds vaker als gevolg van bovenstaande beweegredenen. Binnen een sportieve omgeving is de sport vertegenwoordigd, maar is daarnaast ook plaats voor onderwijs, kinderopvang en welzijnsinstellingen. Georganiseerd sportparkmanagement is verantwoordelijk voor de coördinatie en organisatie van de samenwerking tussen de aanwezige organisaties op de sportieve omgeving. Merefeldia is gevestigd op ‘de Bengele’, een omgeving waar primair onderwijs, kinderopvang, een tennisvereniging, skatebaan, basketbalveld, multifunctioneel grasveld, jongerenopvangplaats en een sporthal bij elkaar liggen. De ligging van ‘de Bengele’, midden in een woonwijk en langs de A2, maken deze omgeving zeer bijzonder. Alle ingrediënten voor een ‘sportieve omgeving’ zijn aanwezig. Toch is er tot op heden nog nauwelijks/geen samenwerking tussen de aanwezige partijen. Samenwerking op accommodatieniveau (bijv. gebruik van kleedlokalen, functie als buurthuis) maar ook op inhoudelijk niveau (bijv. gezamenlijke inkoop, sportkennismakingslessen) biedt vele kansen. Door ook de relatie te zoeken met het lokale bedrijfsleven kan nog een extra dimensie worden gegeven aan ‘de Bengele’. Een zeer voor de hand liggend scenario is het gebruik van faciliteiten van Merefeldia voor gasten van het welnesscentre en het hotel (gelegen aan de A2 en aangrenzend aan de voetbalvelden van Merefeldia). Maar ook samenwerking met de buurtvereniging en woningvereniging Nederweert biedt mogelijkheden om de functie van ‘de Bengele’ en specifiek de faciliteiten van Merefeldia optimaal te benutten. Daarnaast heeft de Bengele potentie om een parkfunctie te vervullen wanneer bijvoorbeeld wandelpaden, een jeu de boules baan, zitbankjes en beweegtoestellen aanwezig zijn. Een toekomstige rol (langere termijn) voor onder andere coördinatie en onderhoud van ‘Sportieve omgeving de Bengele’ kan weggelegd zijn voor een professionele sportparkmanager.

5.2 De benadering van sport verandert Sport als middel Waar sport voorheen werd beschouwd als een leuke manier van vrijetijdsbesteding wordt het tegenwoordig steeds meer gezien als middel. Meer en meer wordt sport succesvol ingezet ten behoeve van onder andere gezondheidsbevordering, sociale cohesie, leefbaarheid, inburgering, citymarketing en economie. Sport vormt en sport verbindt. Om de kracht van sport optimaal te benutten is een integrale benadering noodzakelijk. Samenwerking tussen sportverenigingen, onderwijs, kinderopvang, welzijnsinstellingen en het bedrijfsleven


krijgt dan ook steeds meer vorm en leidt vaak tot aantrekkelijke beweegconcepten voor diverse doelgroepen met diverse doeleinden. Ook bij Merefeldia is sport een belangrijk ‘middel’. Aansluitend bij bovenstaande kernbegrippen heeft de voetbalsport een vormende en verbindende werking. Merefeldia is een ontmoetingsplek voor jong en oud en een krachtig netwerk van kennis en kunde. Deze functies zijn belangrijk voor het klimaat en de levensvatbaarheid van de vereniging. De kracht van sport als middel dient daarom optimaal te worden benut binnen Merefeldia. Dat kan op diverse manieren: van het beschikbaar stellen van de accommodatie voor gezonde bewegingsactiviteiten tot het aanbieden van gezonde voeding in het assortiment van de kantine.

De rol van de overheid verandert De rol van de overheid op het gebied van sport verandert. Het belang van sport wordt onderkend evenals de kracht van sport als middel. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft vanaf 2007 de regeling Combinatiefuncties geïnitieerd. Dit is een regeling die onder andere sporten cultuurparticipatie onder jongeren (4 t/m 18 jaar) moet bevorderen. Als aanvulling op deze succesvolle regeling initieert het Ministerie de regeling BuurtSportCoaches. Deze regeling maakt het mogelijk dat lokale overheden sport in de buurt/wijk kunnen stimuleren voor een brede doelgroep, bijvoorbeeld ook ouderen. Beide regelingen voorzien lokale overheden van subsidiemiddelen om zogenoemde combinatiefunctionarissen en/of buurtsportcoaches aan te stellen. Combinatiefuncties Nederweert Ook de gemeente Nederweert doet mee met de regeling Combinatiefuncties. Nederweert komt in aanmerking voor 2,5 fte, die gedeeltelijk binnen de sector cultuur (1 fte) en gedeeltelijk in de sector sport (1,5 fte) werkzaam zullen gaan zijn. Ook voor Merefeldia biedt deze ontwikkeling kansen. De inzet van een combinatiefunctionaris sport kan bijdragen aan meer samenwerking tussen Merefeldia en het onderwijs, buitenschoolse opvang, jeugd-/jongerenwerk en ouderenorganisaties. Denk hierbij aan sportkennismakingslessen, gezamenlijke inkoop, betere benutting van de accommodatie en gezamenlijke promotie. Sportimpuls Naast de regeling Combinatiefuncties is ook de rijksregeling Sportimpuls geïnitieerd door het Ministerie. Deze impulsregeling maakt het mogelijk dat sportverenigingen een startsubsidie (max. 2 jaar) krijgen (variërend van € 10.000,- tot € 150.000,-) voor het opstarten en uitvoeren van een bewezen effectieve sportinterventie. Door middel van een sportmenukaart kan een sportvereniging een keuze maken voor een interventie en een aanvraag doen. Belangrijke voorwaarde voor het doen van een aanvraag is dat de betreffende interventie ook na de subsidieperiode wordt gecontinueerd. Zorgverzekeraars Andere belangrijke spelers op het terrein van gezondheidsbevordering en -preventie door sport en bewegen zijn de zorgverzekeraars. Zorggroepen als CZ en Achmea investeren in samenwerking met de lokale overheid, sportverenigingen en het onderwijs in preventieve gezondheids- en beweegprogramma’s. Merefeldia is


hierbij uiteraard ook een denkbare partner. Individueel of in samenwerking met de gemeente en/of andere sportverenigingen kunnen de mogelijkheden voor samenwerking met een zorgverzekeraar worden bekeken. De ontwikkelingen in het politieke landschap (met subsidies of fondsen) en bij zorgverzekeraars bieden kansen voor Merefeldia. Het aandachtig volgen van deze ontwikkelingen is dan ook een absolute noodzaak om op de hoogte te blijven in deze materie en kansen te verzilveren.

De dynamiek van de sport verandert De dynamiek van de sport neemt toe. De toenemende concurrentie binnen vrijetijdsbesteding zorgt ervoor dat mensen keuzes maken en dit gaat soms ten koste van de sport. Ongeorganiseerde sporten zijn dan ook steeds meer in opkomst (o.a. hardlopen, nordic-walking, fitness, golf). Men bepaalt zelf waar en wanneer een sportieve activiteit wordt ondernomen. Waar voorheen de georganiseerde en traditionele sporten populair waren, kiest de sportconsument nu voor de vrijblijvendheid van het ongeorganiseerde sporten1. Positieve trend is dat steeds meer ouderen (65+) gaan sporten. Vaak doen zij dit in ongeorganiseerd verband, vanwege de vrijblijvendheid maar vooral ook omdat het bestaande sportaanbod niet aansluit bij hun wens en behoeften. Ook de komst van social media (o.a. Twitter en Facebook) heeft de sport beïnvloed. Steeds vaker wordt via deze media afgesproken om gezamenlijk een sportieve activiteit te ondernemen of wordt een beoordeling gegeven over een bestaande sportactiviteit. Daarnaast vormt internet vaak het uithangbord voor sportverenigingen en commerciële sportaanbieders. Communicatie over het sportaanbod, uitslagen, foto’s en een discussieforum maken dat er ook naast het daadwerkelijke sporten sportbeleving is. De dynamiek van de sport vraagt om een herbezinning van het traditionele sportaanbod van Merefeldia wil zij marktaandeel houden in de sport van Nederweert. Onder andere nieuwe vormen van voetbal, andere spelvormen, proactieve communicatie en inzet van social media zorgen ervoor dat de vereniging aantrekkelijk blijft voor de jongere en oudere doelgroep.

5.3 De kritische sportconsument De sporter verandert In lijn met de bovenstaand beschreven ontwikkelingen verandert ook de sporter in kwestie. Steeds meer krijgt de sporter het profiel van een consument, een kritische sportconsument. In de wereld van de sportconsument is tijd schaars en staat het individu voorop. Kwaliteit en flexibiliteit zijn van groot belang en men is bereid hier (extra) voor te betalen. Afstand is daarnaast geen probleem, de sportconsument is erg mobiel en bereid om binnen een bepaalde afstand te reizen. Ook wordt de sportconsument ouder, men is tot op latere leeftijd sportief actief. Bovenstaande ontwikkelingen zijn aanleiding voor Merefeldia om haar profiel als sportvereniging tegen het licht te houden. Welke sporters zijn lid van Merefeldia: leden of consumenten? Dient er onderscheid te worden gemaakt in leden en consumenten? Wat doet Merefeldia aan kwaliteitsbevordering en -bewaking? 1

Zie bijlage 1 voor concrete cijfers over de verwachte sportdeelname tot 2020.


Hoe flexibel en vraaggericht is het aanbod? Gaan we meer marktconforme tarieven hanteren? Gaan we gedifferentieerde contributies invoeren?

De sportvereniging verandert De positie van sportverenigingen verandert. Als gevolg van demografische ontwikkelingen, de veranderende dynamiek van de sport en de kritische sportconsument hebben sportverenigingen meer en meer te maken met teruglopende ledenaantallen, vrijwilligerstekorten, afnemende betrokkenheid van leden en een afnemend marktaandeel. De positie van sportverenigingen zal dan ook veranderen; de traditionele sportvereniging maakt plaats voor de maatschappelijk betrokken sportvereniging. Een sportvereniging die extern gericht is, een vernieuwend aanbod heeft, samenwerkt met maatschappelijke partners (bijv. onderwijs) en een professionele organisatie kent, heeft de toekomst. Ook in Nederweert is de verandering van de positie van sportverenigingen te zien. Steeds meer sportverenigingen hebben te maken met teruglopende ledenaantallen, vrijwilligerstekorten en financiële problematieken. Hier liggen uitdagingen en kansen. Uitdagingen om de omschakeling te maken naar een maatschappelijk betrokken sportvereniging en kansen om samenwerking te zoeken met andere sportverenigingen en organisaties. De voorgaande paragrafen hebben duidelijk gemaakt dat er een uitdaging ligt voor Merefeldia als het gaat om de toekomstgerichtheid en -bestendigheid van de vereniging. Wil Merefeldia ook in de toekomst een sterke en gezonde vereniging zijn dan dient er geanticipeerd te worden op de beschreven ontwikkelingen. De vereniging zal vanuit haar eigen kracht en met behulp van haar interne en externe netwerk stappen moeten zetten om dit te realiseren.


6. SWOT analyse Door middel van een SWOT-analyse is het huidige Merefeldia (hoofdstuk 4) afgezet tegen de ontwikkelingen in de sport (hoofdstuk 5). Hierdoor wordt een helder beeld verkregen van de mogelijkheden die er voor Merefeldia zijn om zich te ontwikkelen tot een toekomstbestendige sportvereniging.

6.1 Confrontatiematrix Onderstaande confrontatiematrix is tot stand gekomen door het zogenaamde ‘puntensysteem’. De leden van het Toekomstteam hebben op basis van de benoemde sterke en zwakke punten en kansen en bedreigingen een classificatie van prioriteiten gemaakt. Per combinatie (bijvoorbeeld sterke punten vs. kansen) zijn punten als volgt verdeeld: prioriteit 1; 3 punten, prioriteit 2; 2 punten en prioriteit 3; 1 punt. Op basis van deze puntenverdeling zijn bij elk onderdeel van de confrontatiematrix de meest belangrijke prioriteiten zichtbaar gemaakt. Deze prioriteiten geven aanleiding tot het maken van strategische keuzes. Uiteraard is het meest gewenste scenario om werk te maken van alle benoemde sterke en zwakke punten en kansen en bedreigingen. Echter, de realiteit leert dat prioritering noodzakelijk is om stap voor stap een veranderslag te kunnen maken.

Kansen A. Sportieve omgeving B. Maatschappelijke rol C. Vergrijzing (leden, activiteiten, vrijwilligers) D. Gezond gedrag, leefstijl, bewust gedrag 3 E. Samenwerking met derden F. Vestiging hotel en welness G. Veranderende sporter

2 3

Sterke punten

Zwakke punten

1. Omvang en massa van de vereniging 2. Locatie sportaccommodatie 3. Imago van de vereniging 4. Goede operationele uitvoering 5. Sociale betrokkenheid 6. Groot vrijwilligerspotentieel 7. P.R. en externe communicatie

1. Kwetsbaarheid door dubbelfuncties 2 2. Ontbreken van SMARTIE financieel en technisch beleid 3. Geen consequente uitvoering van beleid 4. Geen diversiteit in doelgroepen 5. Beperkte investeringsruimte 6. Niet extern gericht 7. Slechte onderhoudstoestand accommodatie 8. Werven, boeien en binden van leden en vrijwilligers 9. Té informele organisatie 10. Gesloten cultuur

Scoren A2 B2 B6 C6

Trainen A7 B6

Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden, Inspirerend en Eigenaarschap. Gemeente, onderwijs, zorgverzekeraars, woningvereniging, buurtvereniging etc.


4

H. Regelingen landelijke overheid I. Vermarketing van sport, sport is hot J. Social media

Bedreigingen K. Ontgroening (minder jongeren) L. Individualisering M. Terugtrekkende lokale overheid N. Economische crisis O. Concurrentie vrijetijdsbesteding.

Verdedigen K1 L1 O2

Wisselen L1 L6 O6

6.2 Ontwikkelrichting en strategische keuzes Een vertaling van bovenstaande prioriteiten is gewenst. Immers, het beschrijven van strategische keuzes maakt het (voor de leden van Merefeldia) mogelijk om richting te geven aan de koers die de vereniging wil gaan varen. Een koers/ontwikkelrichting die leidt tot een toekomstbestendig Merefeldia.

Strategische keuzes Aan de hand van de eerder beschreven pijlers (zie hoofdstuk 4) worden de prioriteiten uit paragraaf 6.1 vertaald naar strategische keuzes. Echter, niet alle pijlers zijn uitgewerkt. De pijlers financien, p.r. en communicatie en voetbaltechnisch beleid zijn niet vertaald in een strategische keuze. Dit vanwege het feit dat deze drie pijlers te maken hebben met operationeel niveau (uitvoering) en niet met strategisch niveau. Waneer de strategische keuzes zijn gemaakt en er uitvoering wordt gegeven aan de volgende fase in het proces om te komen tot een toekomstbestendig Merefeldia dan dienen deze drie pijlers, net zoals de overige pijlers, uitgewerkt te worden. In hoofdstuk 7 is dit vervolgproces beschreven. Netwerk en organisatie ‘Merefeldia boeit en bindt haar vrijwilligers(-potentieel) proactief en optimaal. Deze vrijwilligers, zowel jong als oud, worden ingezet voor het uitvoeren van diverse projectmatige taken binnen de vereniging. Daar waar het noodzakelijk is worden taken uitgevoerd door professionals. Merefeldia ziet het als haar maatschappelijke rol om vrijwilligerswerk te stimuleren, zowel intern (inzet binnen de eigen vereniging) als extern gericht (inzet voor andere initiatieven/organisaties). Naast een netwerkorganisatie is Merefeldia een leerplek voor stagiaires die een bijdrage willen leveren aan de vereniging.’ Sportaanbod ‘Hoewel Merefeldia in de basis een voetbalvereniging is, biedt zij een breed spectrum van georganiseerde en ongeorganiseerde sporten en activiteiten aan (combisportvereniging). Deze sporten en activiteiten zijn toegankelijk voor iedereen, zowel jong als oud. Door een actief wervings- en bindingsbeleid en samenwerking met maatschappelijke partners blijft de omvang van de vereniging stabiel en is groei mogelijk.’

4

Combinatiefuncties en Sportimpuls.


Maatschappelijke rol ‘Merefeldia ziet voor haarzelf een maatschappelijk rol weggelegd in het stimuleren van gezond gedrag, sociale participatie en persoonlijke ontwikkeling van jong en oud. Samenwerking met andere verenigingen en professionele organisaties is hierbij een belangijk element. Inzet van kennis en kunde, maar ook de toegankelijke sportaccommodatie maken van Merefeldia een maatschappelijk partner met grote meerwaarde.’ Voorzieningen ‘Merefeldia maakt onderdeel uit van sportieve omgeving de Bengele, waar sportieve en recreatieve activiteiten en ontmoeting centraal staan. Door inzet van haar multifunctionele, duurzame en moderne sportaccommodatie is Merefeldia een belangrijke partner in het netwerk van gebruikers en overige organisaties en (sport-)verenigingen. Merefeldia is een open vereniging liggend in een open omgeving.’

Ontwikkelrichting Bovenstaande strategische keuzes leiden tot de volgende koers/ontwikkelrichting voor Merefeldia: “Merefeldia heeft de mogelijkheden om zich de komende decennia te ontwikkelen tot een extern gerichte sportvereniging die beschikt over een moderne, multifunctionele accommodatie binnen een open sportieve omgeving met een breed aanbod aan sportieve en sociaal-maatschappelijke activiteiten die georganiseerd worden door een kleine kern professionals en een groot aantal vrijwilligers.“


7. Vervolgaanpak Om daadwerkelijk een waardevol en toekomstbestendig Merefeldia te realiseren is het noodzakelijk de (in hoofdstuk 6 beschreven) strategische keuzes te vertalen naar uitvoering. Dit proces dient met de nodige zorg en aandacht te gebeuren en is allesbepalend voor de mate waarin de koers/ontwikkelrichting wordt gerealiseerd.

7.1 Vervolgaanpak: fase 2 Fasering proces Zoals aangegeven in hoofdstuk 3 kenmerkt het proces om te komen tot een waardevol en toekomstbestendig Merefeldia zich in drie fasen: 1. Strategische analyse en keuzeopties (strategisch niveau): geheel 2012 2. Vertaalslag van strategie naar uitvoering (tactisch niveau): eerste helft 2013 3. Implementatie (operationeel niveau): vanaf tweede helft 2013 Met het maken van strategische keuzes is fase 1 afgerond en wordt met fase 2 gestart.

Regiegroep vs. werkgroepen Aangezien het strategisch plan is gebaseerd op een zevental pijlers (zie hoofdstuk 4) wordt geadviseerd om in fase 2 en 3 vast te houden aan deze pijlers en door middel van opdrachten aan werkgroepen uitvoering te geven aan de inhoud hiervan. Deze opdrachten dienen te voldoen aan de criteria van de gekozen strategieën/ontwikkelrichting. Een, nog samen te stellen, regiegroep (Toekomstteam 3.0) heeft als taak de missie en visie van Merefeldia te herformuleren conform de strategische keuzes/ontwikkelrichting. Daarnaast heeft deze regiegroep de taak het proces van fase 2 te managen. De regiegroep zorgt voor de opdrachtverstrekking aan de werkgroepen en de terugkoppeling naar het bestuur en naar de leden.

Aandachtspunten regiegroep • • • • • •

Herformulering missie en visie Procesmanagement fase 2 Terugkoppeling naar bestuur Terugkoppeling naar leden Opdrachtverstrekking naar werkgroepen Afstemming tussen werkgroepen

Opdrachten aan de werkgroepen Elke werkgroep heeft de verantwoordelijkheid voor een opdracht (die onderdeel is van één van de zeven pijlers) verstrekt door de regiegroep. Centraal staan hierbij de vragen: 1. Wat gaan we ervoor doen? 2. Met wie gaan we dit doen?


3. Wanneer gaan we dit doen? 4. Welke middelen zijn hiervoor nodig? Samenwerking tussen werkgroepen is denkbaar en in sommige gevallen noodzakelijk om te komen tot een krachtig en SMARTIE geformuleerd beleidskader en uitvoeringsplan. Opdrachten die passen binnen de strategische keuze/ontwikkelrichting zijn: Netwerk & organisatie • Jeugdbeleid • Seniorenbeleid • Vrijwilligersbeleid (boeien en binden) • Financieel beheer/organisatie • Netwerk externe partners Aanbod • Aanbod voor jeugd • Aanbod voor senioren • Aanbod voor veteranen • Aanbod voor ‘nieuwe’ doelgroepen Maatschappelijke rol • Samenwerking externe partners • Inzet voor maatschappelijke doelen • Sport en agressie • Sport en voeding

Voorzieningen • Sportaccommodatie (velden, kleedlokalen etc.) • Beheer & exploitatie (onderhoud) • Kantine-organisatie/-beheer • Wet- en regelgeving Promotie • Bereiken van huidige leden (jong en oud) • Bereiken van ouders • Promotie van activiteiten Merefeldia naar externen • Promotie richting (nieuwe) sponsoren Financiën • Algemeen financieel beleid • Contributie • Kantine • Sponsoring • Fondsenwerving

Voetbaltechnisch beleid • Voetbaltechnisch beleid jeugd • Voetbaltechnisch beleid senioren • Ledenvolgsysteem • Blessurepreventiebeleid Bovenstaand beschreven proces (fase 2 en 3) is gericht op de middellange en lange termijn. Echter, tijdens de uitvoering van fase 1 zijn er bij de uitvoering van de interne en externe analyse een aantal zaken aan het licht gekomen waar actie op kortere termijn mogelijk c.q. wenselijk is. Dit kunnen de eerste opdrachten zijn van de werkgroepen. In bijlage III zijn deze beschreven


Bijlage I: Verwachte sportdeelname Verwachte sportdeelname tot 2020 Onderstaand een overzicht van de sporten die Nederweert worden aangeboden en de verwachte sportdeelname tot 2020. Sport

Sportdeelname tot 2020

Badminton

- 12%

Gymnastiek

- 23%

Handbal

- 28%

Jeu de boules

+ 69%

Judo

+ 16%

Tafeltennis

- 7%

Tennis

+ 15%

Voetbal

0%

Volleybal

+ 7%

Bron: NOC*NSF, SCP (2011)


Bijlage II: Betrokken personen Dit document is tot stand gekomen door middel van informatie welke is verkregen dankzij de volgende betrokkenen:

Dieptegesprekken Henk Cuijpers (voorzitter), Joep Gommans (secretaris), Jan Koppen (penningmeester), Marcel Boelaars (voetbaltechnisch beleid), Jan van Riet (afdeling sport en cultuur, gemeente Nederweert).

Café de Toekomst, 20 juni 2012 Leo Bregman, Gard van Hulzen, Leon Beijes, Marcel Boelaars, Louis Boonen, Maurice Brouns, John Duits, Wils Duits, Joost Florie, Pierre Geelen, Frans Gommans, Joep Gommans, Ivo Hanssen, Iwan Hoeben, Bart Janssen, Paul Janssen, Jordy Jeurninck, John Kalders, Jan Koppen, Koen Lenders, Roy Looijen, Ger Niessen, Laura Niessen, Ria Peeters, Roel Pellemans, Hein Poell, Pierre Ronken, Falco Thiessen, Gerrit Timmermans, Frank Tullemans, Rick Tullemans, Maan Vaas, Daan Vaes, Els Vaes, Jos Vaes, Naard Vaes, Piet Vaes, Marcel van Berlo, Paul van Berlo, Koen van den Beucken, Paul van der Sande, Louis van Hoof, Errol van Kempen, Rolf Verheijen en Theo Verheijen.

Klankbordgroep Toekomstteam Patrick Berben, Paul Derckx, Joost Florie, Piet Geelen, Iwan Hoeben, Paul Janssen, Jan Knapen, Laura Niessen, Marcel Peerlings, Hein Poell, Wendy Schreurs, Jesse Smedts, Els Vaes, Ronald van den Einden en Huub Vissers.

Communicatieteam Leo Bregman, Joost Florie, Joep Gommans, Jesse Smedts, Ronald van den Einden, Robbert van der Vleuten en Gard van Hulzen.

Leden Merefeldia Een evaluatie van relevante uitkomsten van de ledenenquête van 2011.


Bijlage III Actiepunten/opdrachten 1. Zorg voor uitbreiding van het bestuur met 2 á 3 personen die zich bezig houden met de procesbegeleiding c.q. het managen van de activiteiten rondom de werkgroepen. Deze personen maken eveneens onderdeel uit van het Toekomstteam 3.0 (de regiegroep). Vraag het Toekomstteam, naar aanleiding van hun ervaringen in het proces, kandidaten aan te zoeken. 2. Speel actief in op de mogelijkheid van de gemeente om gebruik te maken van de combinatiefunctionaris ‘verenigingsconsulent’. Zorg ervoor dat Merefeldia profiteert van de professionele capaciteit die wordt vrijgemaakt voor sportstimulering in Nederweert. 3. Maak een werkgroep Technische zaken die met externen (bijv. met semi-/professionele voetbalverenigingen) een eigen visie op voetbal voor Merefeldia formuleert en uitwerkt. 4. Zoek financiële expertise (binnen de vereniging) die samen met de penningmeester als werkgroep Financiën gaat opereren. Taken/opdrachten: modernisering financiële exploitatie, in beeld brengen van en lijntjes leggen naar externe fondsen, doorlichten van de barexploitatie en het opstellen van een plan voor een structureel financieel gezonde organisatie. 5. Zoek mensen die onder leiding van een bestuurslid als werkgroep Netwerk en Organisatie aan de slag gaan met het updaten van het vrijwilligersbeleid binnen de vereniging. 6. Positioneer de ‘gezonde leefstijl’ in de vereniging. Denk hierbij onder andere aan het assortiment van de kantine, strikte regels met betrekking tot alcohol en jeugd, blessurepreventie en -behandeling. 7. Stel een werkgroep Voorzieningen samen die acties en maatregelen uitwerkt en uitvoert met betrekking tot de accommodatie. Denk hierbij aan de kwaliteit van de veldaccommodatie (overleg gemeente, juridische stappen in het kader van de huurrelatie, externe expertise, etc.). 8. Zoek mensen die vanuit de werkgroep Netwerk en Organisatie inventariseren welke risico’s en aansprakelijkheden aan de orde zijn binnen Merefeldia en vervolgens bekijken of die risico’s voldoende afgedekt zijn.


Merefeldia, klaar voor de toekomst! Ontwikkelrichting en strategische keuzes

Recommend Documents