MERCON KLOOS
WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
Alblasserdam
Inleiding Inleiding Dit is onze visie op de herontwikkeling van het ‘Mercon Kloos’ terrein in Alblasserdam. Deze buitendijkse locatie ligt even ten noorden van Alblasserdam en is momenteel in gebruik als bedrijfsterrein. Binnen afzienbare tijd worden de activiteiten beëindigd en wordt het terrein tot een woongebied omgevormd. De ligging aan de Noord en de nabijgelegen molens van Kinderdijk maken deze locatie tot een geliefde woonomgeving. Daarnaast biedt de ontwikkeling van dit project de mogelijkheid om de toegang tot het molengebied te optimaliseren.
Partijen ‘Mercon Kloos’ is een ontwikkeling van Planoform Vastgoedontwikkeling bv in Arnhem. Het stedenbouwkundig plan is tot stand gekomen in samenwerking met Wissing stedebouw en ruimtelijke vormgeving bv. Deze planpresentatie maakt deel uit van het ontwikkelingsplan tussen de gemeente Alblasserdam en Planoform. Arnhem, november 2005
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
1
Plangebied
Regionale visie Alblasserdam maakt deel uit van het samenwerkingsverband ‘Drechtsteden’. Deze hebben voor diverse woningbouwlocaties in de regio ambitieniveaus vastgelegd. In het stedenbouwkundig ontwerp hebben wij deze uitgangspunten verwerkt. Het project bestaat voor het merendeel uit eengezinswoningen die een hoogte hebben van drie tot vier bouwlagen. De appartementengebouwen vormen de accenten in het rivierfront.
Toeristische visie Het molengebied van Kinderdijk is een grote toeristische trekpleister. Om invulling aan deze toeristische component te geven, wordt aan de kade een aanlegsteiger voor toeristenschepen gerealiseerd. Het voorliggende stedenbouwkundig ontwerp met het ruim opgezette groene park, maakt van deze locatie een prachtige entree tot het molengebied. Onderin het appartementengebouw komt een kleinschalige en hoogwaardige horecavoorziening. Hier kunnen mensen aan het groene park genieten van een kopje koffie.
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
2
Locatie Historie / bestaande situatie Het ‘Mercon Kloos’ terrein is een buitendijks gebied dat momenteel in gebruik is als bedrijfsterrein. Het terrein is in het verleden vanuit het noorden naar het zuiden toe uitgebreid. Dit gebeurde door steeds nieuwe stukken land aan te winnen. De eerste bebouwing bestond uit scheepshellingen, later zijn steeds grotere constructie- en montagehallen gebouwd. Dit heeft in de loop der tijd geleid tot een zeer groot schaalverschil tussen de bebouwing binnen en buiten de dijk.
Kinderdijk Het aangrenzende molengebied van Kinderdijk is vanaf 1993 een beschermd dorpsgezicht en staat sinds 1997 op de Werelderfgoedlijst van Unesco. De ontwikkeling van ‘Mercon Kloos’ biedt de mogelijkheid om de bereikbaarheid van het molengebied voor toeristen te vergroten.
De dijk De dijk doet dienst als doorgaande weg en vormt een opvallende lijn in het landschap. Het is van belang om dit zo herkenbaar mogelijk te houden. Op de dijk staan vele kleinschalige dijkwoningen, deze vormen sinds lange tijd het kenmerkende beeld van de dijk. Het huidige beleid van het Waterschap is zeer kritisch tegenover bebouwing aan de dijk. Dit betekent dat de woningen op ruime afstand van de dijk moeten staan.
Rivier ‘De Noord’ De locatie wordt aan de westzijde over de gehele lengte begrensd door De Noord. De rivier vormt een belangrijke schakel in noord-zuidrichting tussen de Lek en de Merwede. In verband met het scheepvaartverkeer vereist Rijkswaterstaat een bebouwingsvrije zone van 20 meter vanaf de oeverlijn.
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
3
al en da
287
mw
November 2005
an
285
d 283 0 .1 5 +4 .4 +4 5 .4 +4 .7 5 +3
281
GEMEENTE ALBLASSERDAM
IN TK ES W
p
BESCHERMO NATUURGEBIED
R DE
p p
K DIJ
p p
G
279
p
277
p p p
nieuwe showroom
275
p p
273
H
271 269 267 265
in aanbouwzijnde constructieloods
263
DE
Stedenbouwkundig plan
NO
261
OR
259
D
257 255 253 251 249
247 245 243 241
ES W IN TK
239
IJK RD DE
237 235 233 231
229 227
223 221
Planconcept
21 9 21
1 20
9
BESCHERMD NATUURGEBIED
5
20
ADE MOLENK 3
20
DE IN TK ES W
20
1
19
9
IJK RD
19
7
19
De transformatie van bedrijfsterrein naar woongebied vindt plaats in een omgeving, die wordt gedomineerd door de rivier, de Kinderdijk en het molengebied. Elk van deze heeft bijzondere kwaliteiten, waar het ontwerp op inspeelt. De rivier kent een grote schaal, een weidse vlakte. Bebouwing langs de rivier is van een robuuste schaal in de vorm van loodsen en werven. De dijk wordt echter gekenmerkt door kleinschalige lintbebouwing, geleding in de opbouw en diversiteit in vormgeving. De Kinderdijk vormt het meest continue element in de Alblasserwaard. Het is een hoge ring rondom het laaggelegen polderland, de grens tussen water en land, tussen buitendijks en binnendijks gebied.
5
19
SCHU
3
19
UR
ADE MOLENK
1
7 18
181
*
179
177
SCH
175
173
169
OOSTEROMSEWIEL
165
GAR 155
153
151
149 147
5 4
SC
HU
UR
1
12
19
1
1b
1c
117
1d
1e
ZWARTEPAARD
EL
NG RSI
74
EE OKW BL
107
Mercon Kloos is een buitendijks woongebied dat als een zelfstandige eenheid ligt tussen de dijk en de rivier. In het plangebied is sprake van drie belangrijke zichtsituaties, namelijk: • vanaf de rivier op de locatie • vanaf de dijk op de locatie en de rivier • vanuit het molengebied op de dijk en het plangebied. 384
82
36
84
AK
22
20
18
71
69
72
LOOD
D
95
67
70
65
S
68
91
63
66
89
AT
24
73
74
97
RA
AT
ST
RA
ER
ST
DS
76
OR
61
64
OO KIN ST
59
57
62
DE
55
60
85
58
81
54
56
83
UK
RD
carports
26
77
75
99
NO
horeca/winkelvoorziening
28
79
73
DE
71
52
appartementen
M
IT
LOO
78
EP
M
81
80
*
HE
30
RS
82
eengezinswoningen
SC
FO
84
103
Renvooi
34
32
86
105
72
312
40
80
KATTENWIEL
33
42
76
78
73
50
75
48
69
O LO
67
65
46
DS
44
42
26
erf
24
22 20
schanskorf
E NK DO
O LO RS
T
Op twee punten sluit het achterland aan op de dijk, dit is ter plaatse van de Molenkade en het Zwarte Paard. Hier worden in het plan twee openbare ruimtes gesitueerd, die een verdeling in drieën aanbrengen in de bebouwingsstructuur. Tussen de rivier en de dijk liggen een drietal wooneilanden die worden omringd door landschap. 18
16
rijbaan
51
14 12
49
hellingbaan
10 8 6
trap parkeren parkeren onder appartement verblijfsgebied plein
ER
DO
NK
OO SL
T
RIJZENWIEL
dijk openbaar groen talud boom rivier de Noord
A3
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
4
Stedenbouwkundig plan
De Kinderdijk De herkenbaarheid van de Kinderdijk als lijnelement is een doelstelling in het ontwerp. De positie van de rijweg en de tuimeldijk blijven ongewijzigd en een dijkverzwaring blijft mogelijk. Het westelijk dijktalud wordt uitgevoerd als een grastalud dat eindigt in een laagte. doorsnede kade
Rivierfront Het rivierfront krijgt een eigen identiteit, waarbij de rivier als grootschalige openbare ruimte wordt aangehouden. Het rivierfront vormt een balans tegenover de grote schaal van de ruimte van de rivier. Hier wordt een stevige gevelwand gecreëerd en een kade van robuuste materialen en inrichting gerealiseeerd.
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
5
Stedenbouwkundig plan Bebouwingsstructuur De bebouwingsstructuur kent drie compacte bouwblokken. Binnen deze bouwblokkenstructuur vindt een geleding plaats door middel van tussenruimten en binnenhoven. De wanden van de bouwblokken worden op verschillende wijze vormgegeven, afhankelijk van de oriëntatie op de dijk, de rivier of een vizier.
De Wooneilanden De eilanden hebben een stevige bewanding. Het zijn compacte bebouwingsstructuren, maar er worden ruime doorzichten geboden. De belangrijkste openbare ruimten vormen de kade en de dijk. In de dwarsrichting worden vizieren vanaf de dijk op de rivier gecreëerd, alsmede ‘stoepen’, die ook van oudsher langs de dijk zijn te vinden. De twee ontsluitingswegen zijn onopvallend in de bebouwingsstructuur opgenomen, ze vormen in de openbare ruimte relatief bescheiden en functionele verkeersruimte. In het noordelijke en zuidelijk wooneiland zijn twee kleinere vizieren opgenomen in de vorm van verblijfsruimten of speelplekken.
schema groen en pleinen
schema wooneilanden
schema bouwblokken
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
6
Stedenbouwkundig plan Bebouwing Het dijklint Het ontwerp voorziet in nieuwe lintbebouwing die het dijklint van Alblasserdam en Kinderdijk aanvult. Deze bebouwing bestaat uit overwegend kleinschalige bebouwing met een grote individualiteit. Dit kan worden verkregen door verticale geleding van de gevelwanden en accenten in de vormgeving van de woningen.
Het rivierfront De bebouwing staat in een stevige rooilijn en is rijzig. In het perspectief kent de gevelwand een horizontale belijning, maar in de opbouw van de gevelwand is juist sprake van een verticale geleding. De appartementen vormen de accenten in het rivierfront.
De vizieren De twee belangrijkste vizieren liggen ter hoogte van de Molenkade en het Zwarte Paard. In de bebouwingsstructuur van de bouwblokken bevinden zich accenten in de gevelwand in de vorm van appartementengebouwen. De oriëntatie is overwegend gericht op de rivier. Bij de bebouwing wordt een grote eenheid in de vormgeving nagestreefd: het perspectief op de rivier wordt met de bebouwing benadrukt. schema zichtlijnen
aanzicht rivierfront
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
7
Stedenbouwkundig plan
Verkeer en ontsluiting In het ontwerp zijn twee auto-ontsluitingen opgenomen naar de West-Kinderdijk in de vorm van T-kruisingen. De kade vormt de ontsluiting van de woonblokken waardoor de bebouwingsvrije zone wordt benut. Langs de rivier blijft er ruimte voor een royale wandelboulevard. Voor fietsers en voetgangers zijn er meerdere aansluitingen. De kade kan eveneens worden gebruikt voor fietsers die de dijk willen mijden. In het plan is een aanlegsteiger opgenomen voor het aanmeren van toeristenschepen. Vanaf de aanlegsteiger komt een wandelroute door het groene park. Op de dijk wordt een oversteek naar het molengebied gerealiseerd.
Parkeren Onder de koopappartementen bevinden zich parkeergarages. Het overige parkeren vindt plaats in de binnenhoven en op de kade. In het plan zijn 278 woningen opgenomen, waarvoor in totaal 489 parkeerplaatsen beschikbaar zijn. Daarvan zijn 82 parkeerplaatsen aan de kade voor bezoekers bestemd. Het parkeren voldoet hiermee aan het gemeentelijk parkeerbeleid.
schema verkeersontsluiting
auto fiets wandel
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
8
0 .1 5 +4 .4 +4 5 .4 +4 .7 5 +3
november 2005 281
IJK RD DE IN TK ES W
GEMEENTE ALBLASSERDAM
BESCHERMO NATUURGEBIED
279
277
Woningprogramma
275 273 271 269 267 265 263
Woningtype
261 259 257
Woningprogramma
Aantal
Beukmaat
Grootte
Rijwoning-dijk
8
5,4 m
400 m3
Rijwoning-rivier
20
6,0 m
550 m3
Appartement
64
7,5 m
80-120 m2
Het woningprogramma bestaat uit eengezinswoningen en appartementen. Het project zal in drie fasen worden gerealiseerd. De eengezinswoningen aan de dijk zijn bedoeld voor startende gezinnen. De woningen bestaan uit twee lagen met een kap. Het parkeren vindt plaats in het binnenhof achter de woningen.
255 253 251 249
Fase 1
247 245 243 241
ES W RD
DE IN TK
239
IJK
237 235 233 231
229 227
223 221
9 21 1 21
9 20 5 20
BESCHERMD NATUURGEBIED
E
MOLENKAD 3 20
DE IN TK ES W
1 20
IJK RD
92
9 19 7 19
5 19
SCHU
3 19
UR
DE MOLENKA
1 19
Fase 2
7 18
181
*
179
177
SCH
Rijwoning-dijk
33
5,4 m
400 m3
Rijwoning-rivier
26
6,0 m
550 m3
Appartement
21
7,5 m
80-120 m2
175 173
169
OOSTEROMSEWIEL
165
GAR 155
153 151
149
80
147
SC
HU
UR
De woningen aan de rivier bestaan uit drie bouwlagen en maken vanwege de unieke ligging deel uit van het dure segment. Het parkeren vindt plaats in het binnenhof achter de woningen. Aan de voorzijde van de woningen, op de kade, is het parkeren voor bezoekers gesitueerd.
Fase 3
1
12
1 19
1b
1c
117
Rijwoning-dijk
26
5,4 m
400 m3
Rijwoning-rivier
35
6,0 m
550 m3
Appartement
20
7,5 m
80-120 m2
Appartement-huur
25
7,0 m
75 m2
ZWARTEPAARD
EL ING
RS EE OKW BL
107
74 42 76
40
78
384
80
KATTENWIEL
82
36
84
34 32
FO
86
30
RS M
84
81
IT
105
28
ST RA
82
79
AT
103
80
LOO
77
DS
78
75
DE
73
73
76
99
NO
74
97
71 69
LOOD
OR
72
D
95
67
70
65
S
68
91
63
89
66
61
OO
64
KIN ST
59 62
DE
106
85
58
81
54
56
83
UK
RD
60
52
71 73
50
75
48
69
67
LO
65
De appartementen zijn voornamelijk georiënteerd op de rivier. Om aan te sluiten bij de eengezinswoningen hebben de appartementen een gemiddelde hoogte van vijf bouwlagen. Op enkele plaatsen kan een hoogteaccent tot acht bouwlagen voorkomen. Onder de appartementengebouwen worden parkeergarages gerealiseerd voor de bewoners.
OD
46
S
Totaal Woningen
Aan de noordzijde van het plangebied worden 25 sociale huurappartementen gerealiseerd. De bewoners kunnen parkeren op de nabijgelegen openbare parkeerplaatsen.
278
26
24
22 20
N DO
RS KE
LO
OT
18 16 51
14 12
49
10 8 6
DO
NK
S ER
LO
OT
Renvooi Rivierwoningen
RIJZENWIEL
Dijkwoningen Appartementen, koop Appartementen, huur
A3 1:2000
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
9
0 .1 5 +4 .4 +4 5 .4 +4 .7 5 +3
november 2005 281
IJK RD DE IN TK ES W
GEMEENTE ALBLASSERDAM
BESCHERMO NATUURGEBIED
Parkeren
279
277
275 273 271 269 267 265
263 261 259 257 255 253 251 249
247 245 243 241
IJK RD DE IN TK ES W
239
237 235 233 231
229
Parkeren
227
223 221
9 21
Woningtype 1 21
Woningen
Norm
P-plaatsen
Bewoners
Bezoekers
Rijwoning-dijk
8
1,8
14
12
2
Rijwoning-rivier
20
2,0
40
34
6
Appartement
64
1,6
102
83
19
Totaal
9 20 5 20
BESCHERMD NATUURGEBIED
E MOLENKAD 3 20
IJK RD DE IN TK ES W
Fase 1
1 20
9 19 7 19
5 19
UR SCHU
3 19
DE MOLENKA
1 19
7 18
181
*
179
177
SCH
175 173
169
OOSTEROMSEWIEL
165
GAR
156
155
153 151
149
Fase 2
147
UR HU SC 1 12
1 19
1b
Rijwoning-dijk
33
1,8
59
50
9
Rijwoning-rivier
26
2,0
52
44
8
Appartement
21
1,7
36
30
6
1c
117
ZWARTEPAARD
EL ING RS EE OKW BL
107
74 42 76
40
78
384
80
KATTENWIEL
82
36
84
84
82 103
80
147
32
AT RA ST IT M RS FO
86
105
34
30 81
28 79
DS LOO
77
78
75
74
97
71 69
72
S LOOD
D OR NO DE
73
73
76
99
95
67
70
65 68
91
63
89
66
61
Fase 3
59 62 60
85
58
81
54
56
83
UK RD DE KIN ST OO
64
52
71 73
Rijwoning-dijk
26
1,8
47
39
8
Rijwoning-rivier
35
2,0
70
60
10
Appartement
20
1,7
34
28
6
Appartement-soc.
25
1,4
35
27
8
50
75
48
69
46
S OD LO
67
65
26
24
22
20
18 16 51
14
OT SLO ER NK DO
12
49
10 8 6
OT SLO ER NK DO
Renvooi
186
parkeren ten behoeve van rivierwoningen parkeren ten behoeve van dijkwoningen parkeren ten behoeve van appartementen, koop parjkeren ten behoeve van appartementen, huur
RIJZENWIEL
TOTAAL PARKEREN
407
82
489
A3 1:2000
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
10
www.planoform.nl Een ontwikkeling van: Planoform Vastgoedontwikkeling B.V. Izaäk Evertslaan 1 Postbus 234 6800 AE Arnhem T 026 – 354 99 10 F 026 – 354 99 39 I www.planoform.nl
M E R C O N K LO OS , WO O N E I L AN D A AN D E N O O R D
Wissing stedebouw en ruimtelijke vormgeving bv Kruidentuin 5 Postbus 37 2990 AA Barendrecht T 0180 - 61 31 44 F 0180 - 62 04 61 I www.wissing.nl
