Mentaal. GGZ NML wint innovatieprijs Medezeggenschap Samen!!

Mentaal Mentaal M A G A Z I N E VA N G G Z N O O R D - E N M I D D E N - L I M B U R G

Jaargang 4 | Nummer 7 | juli 2008

‘GGZ NML wint innovatieprijs Medezeggenschap Samen!!’



Verder in dit nummer:

Goede omgangsvormen; houd het onderwerp levend! Elk Regionaal Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg een unieke marktpositie.

Mentaal

Kijk op de wijk In vogelvlucht

Mentaal | jaargang 4 | Nummer 7 | juli 2008

INHOUD Start pilot SMS-service

Nieuwsberichten SMS-service Knipoog

6

Reportage OnGegrond PVP miekemichels. waarbenjij.nu

14 “C’est le ton qui fait la musique”

De ontmoeting Elke RCG een unieke marktpositie

17

Afscheid Gien Arts Kollummerkasie

Servaashof Werkplek PV IGG Boekbespreking Bibliotheek

26

Personalia

“Maatwerk of confectie?”

29

6 8 10 12 14 16

HKZ

20

4

Afscheid Paul Dorenbosch Beeldspraak In vogelvlucht

20 21 22 25 26 27 28 29 30 31 32

Van de redactie De bal is aan het rollen gebracht Als u deze Mentaal leest, loopt heel Nederland wellicht in Oranje getooid, toeterend rond over straten en pleinen. Met trom-pet, brul-shirt en welpie. Wat een triomf. Zo moeten ook de voorzitters van Ondernemingsraad en Raad van Bestuur zich gevoeld hebben toen ze in Utrecht de prijzen in de wacht sleepten van de innovatiewedstrijd “Medezeggenschap Anders”. De eerste slag is dus binnen en de aanvoerders van beide teams hebben de bal aan het rollen gebracht. Het nieuwe medezeggenschapsspel is begonnen. Nu worden er nog spelers gezocht die het spel mee gaan spelen. Kansen genoeg dus. Voelt u zich door het EK en de naderende sportzomer met grote evenementen aangesproken tot het maken van een welpie-lied dat van toepassing is op GGZ NML, houd u zich dan niet in. Uw suggestie is meer dan welkom. Verder gaan we Mentaal niet transformeren tot het zoveelste sportblad van Nederland, maar blijven we vooral berichten over de ontwikkelingen binnen en buiten GGZ NML. Dat zijn er talloze zoals u dagelijks meemaakt. Maar als straks het balletje uitgerold is en u toch iets wilt in de medezeggenschap, dan kunt u wellicht de fakkel overnemen en volgens de Olympische gedachte meedoen. Want dat is nog altijd belangrijker dan winnen. Fijne sportzomer én vakantie !!

COLOFON Mentaal is het magazine van GGZ Noord- en Midden-Limburg voor (oud)medewerkers, vrijwilligers en externe relaties en verschijnt elke laatste vrijdag van de maand. Uitgave: Bureau Communicatie GGZ NML. Hoofdredactie: Eleän Mulder (Bureau Communicatie), Eindredactie: Eleän Mulder (Bureau Communicatie), Sabine Nicolasen (Bureau Communicatie) Redactie: Fun Sijbers (Bureau Communicatie), Ans Swillens (Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid), Karin Tummers (Paschalis), Diana Wong Si Kwie (RCG Venray). Vormgeving: MarksMarks Venlo. Reproductie: Grafisch centrum Facilitair Bedrijf GGZ NML. Fotografie: Jos Faessen GGZ NML, Hans van der Beele Sevenum, Bureau Communicatie GGZ NML. Oplage: 2450 ex. Redactieadres: GGZ Noord- en Midden-Limburg, Bureau Communicatie, E. Mulder-Verleg, Postbus 5, 5800 AA Venray, (0478) 52 71 86, [email protected]. Deadline kopij augustusnummer: 11 juli 2008, foto’s gescheiden van tekst - dus als apart jpg-bestand - aanleveren. Voor meer info zie www.ggznml.nl of het intranet. Indien u besluit uw abonnement te beëindigen, kunt u dit kenbaar maken via [email protected] of schriftelijk via het redactieadres.

BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS

Locatie Stationsweg Venray 2005

Arbodienst Achmea Arbo: 0475-399899, Lisette de Bruijn, bedrijfsarts: [email protected], Louis Thissen, bedrijfsarts: [email protected], GGZ Noord- en Midden-Limburg algemeen: 0478-527527, Personeelsvertrouwenspersoon: Marjon Vinken, 0475-399899, [email protected], Klachtencommissie individuele medewerkers: 0478-527597, [email protected], Commissie sociale begeleiding: 0478-527597, [email protected], Arbo-coördinator: 0478-7631, [email protected], Ondernemingsraad: 0478-527245, Ziek- en herstelmelding: 0478-527161

Mentaal | 3

Mentaal

Peter Mooren, medewerker GGZ Noord- en Midden-Limburg, winnaar Nationale Bedrijfsfietsdag

23 mei jl. is Co Wegh op 63-jarige leeftijd in het Catherina ziekenhuis in Eindhoven op eigen kracht ingeslapen. Co was de oudste van vier kinderen en hij groeide op in Wageningen. Op 12-jarige leeftijd wilde hij broeder Boer in de missie worden. Hij kwam bij de broeders van Liefde in Venray, koos de naam

Woensdag 4 juni is de heer Peter Mooren, werkzaam bij GGZ Noord- en Midden Limburg als winnaar van de Nationale Bedrijfsfietsdag, overvallen door Martijn Thissen, Projectmanager van Nationale Fiets Projecten. Collega’s van Peter hadden er met een smoes voor gezorgd dat hij om 10.30 uur aanwezig was op de afdeling Ouderen van het RCG Venray, om zijn prijs in ontvangst te nemen. Peter was zichtbaar blij verrast met de prijs, een volledig verzorgde acht-daagse fietsvakantie in Toscane. De vakantie kwam zeer zeker goed terecht, omdat Peter en zijn partner wel al een aantal vrije dagen hadden gepland, maar nog geen vakantie hadden geboekt. Ze verwachten dan ook snel gebruik te gaan maken van de prijs.

Martinus en werd eerst broeder in de verpleging. Via het werk in de handenarbeid werkte hij met anderen aan zijn vorming tot creatief therapeut. Hij leerde zijn vrouw Mia kennen en koos met Mia voor het gezinsleven. 24 jaar werkte hij op Servaas en vanaf de jaren ’90 tot 2006 als creatief therapeut op de PAAZ in Venlo. Hij introduceerde daar het werken met mandala’s en tuintherapie. Vermeldenswaard was zijn bijdrage als creatief therapeut bij de behandeling van pathologische rouw. Co heeft voor de patiënten, maar ook voor de medewerkers, ja iedereen die met hem te maken kreeg, echt iets betekend. Hij wist de ander en het leven op de juiste waarde te schatten; met een kwinkslag, een schouderklop of een echt ritueel. Wie kent Co Wegh niet? Het was een genoegen met hem samen te werken, de man die aan zijn

Werkend Nederland heeft massaal gebruik gemaakt van de gelegenheid om deel te nemen aan de Nationale Bedrijfsfietsdag. In totaal zijn 4.888 deelnemers 29 mei op de fiets gestapt naar hun werk. Hiermee maakten zij kans op leuke prijzen én hebben zij bijgedragen aan de donatie die tijdens the Ride for the Roses aan KWF Kankerbestrijding gedaan zal worden.

werk als non-verbaal therapeut ‘vlees en bloed’ wist te geven. Een gaaf mens is heengegaan. 27 mei hebben we in een overvolle kerk in Smakt op een Co-waardige manier afscheid van hem genomen. We wensen zijn vrouw Mia, maatschappelijk werkster op ons centrum, en zijn zoon Kees en dochter Carrie al die inspiratie en troost toe die Co ook aan anderen heeft weten te geven. Guus van Loenen, hoofd pastorale dienst Alphons van Nispen tot Pannerden, psychiater

GGZ NML werkt aan een wervings­ campagne in samenwerking met Scholieren.tv

Daarnaast beschikt Scholieren.tv over een zeer uitgebreid netwerk voor de verspreiding van de films, zoals TMF.nl, Kennisnet. nl, Leerlingen.com, Werk.nl en Beroepenkrant.nl, maar ook op een groot aantal websites van middelbare scholen en ROC ’s.

Jongeren lezen steeds minder en zijn heel visueel georiënteerd. In onze hedendaagse samenleving gaan we van een woord- naar een beeldcultuur. Na de middelbare school zijn er vele beroepen, opleidingen en organisaties om een keuze uit te maken. Voor GGZ NML is het van belang dat jongeren kiezen voor een studie of opleiding in de gezondheidszorg en dan in het bijzonder de geestelijke gezondheidszorg.

GGZ NML heeft na afronding van de productie bovendien veel mogelijkheden om de films te verspreiden. Natuurlijk mogen de films niet ontbreken op de eigen website.

Om voor jongeren in beeld te brengen wat werken en opleiden in de GGZ betekent én wat een opleiding binnen GGZ NML aan carriereperspectieven kan bieden, worden op dit moment een viertal filmpjes geprodu-

Mentaal | 4

ceerd, in samenwerking met Scholieren.tv Aan de totstandkoming van deze filmpjes werken een aantal medewerkers van GGZ NML mee. Via de unieke films van Scholieren.tv worden opleiding(en), beroep(en) en onze eigen organisatie onder de aandacht van jongeren gebracht. Dat gebeurt op www.scholieren.tv waar alle films zichtbaar zijn.

Van het bezoek op de websites worden bezoekstatistieken bijgehouden. Zo weten we per periode exact hoeveel bezoekers een film heeft gehad, hoeveel films er zijn bekeken en welke filmfragmenten veel bekijks trekken. Eind juni zijn de opnames en eerste montages van de films beoordeeld zodat in de zomerperiode de eindmontage plaats kan vinden en de films aan het einde van de zomervakantie on-line gaan.

GGZ Noord- en Midden- Limburg biedt haar medewerkers de gelegenheid om gebruik te maken van het NFP Fietsplan om het gebruik van de fiets voor het woon-werkverkeer door werknemers van GGZ Noord- en Midden- Limburg te bevorderen. Fietsen is niet alleen gezond, het is ook goedkoop, milieuvriendelijk en het levert bovendien een bijdrage tot het verminderen van parkeer- en fileproblemen. De regeling maakt deel uit van het arbeidsvoorwaardenpakket van GGZ Noord- en Midden- Limburg.

Maatwerk

Nieuws juni 2008

In memoriam Co Wegh

Dhr. Peter Mooren (links) en Martijn Thissen (rechts).

voor de cliënt Op donderdag 8 mei jl. ondertekende Henk Verstappen, leidinggevende van de afdeling Preventie, Informatie en Arbeidsrehabilitatie (PIA) namens GGZ NML een samenwerkingsovereenkomst met twee externe reïntegratie- en adviesbureaus. Bureau Werxe en bureau Canters Coaching zijn beide, net als de medewerkers van het team Arbeidsrehabilitatie, gespecialiseerd in de reïntegratie en werkbegeleiding van mensen die na een periode van psychische klachten willen terugkeren in het arbeidsproces. U las erover in de vorige Mentaal (juni 2008). Per abuis werd bovenstaande foto niet geplaatst bij het artikel. Op de foto van links naar rechts: Susan Tilmans (PIA), Marlies Alaerds (Werxe), Hans Canters (Canters Coaching), Margret Derks (PIA) en Henk Verstappen (PIA).

Mentaal | 5

Mentaal

Door: Sabine Nicolasen

GGZ NML start pilot met smsservice Het klinkt even eenvoudig als effectief: stuur cliënten een sms, zodat zij hun afspraak niet vergeten. Of het inderdaad zo werkt, wordt sinds maart onderzocht bij onze regionale ggz-centra in Venray en Venlo. ‘Als eind juni, wanneer de pilot wordt geëvalueerd, blijkt dat cliënten deze digitale geheugensteuntjes waarderen, volgen er hoogstwaarschijnlijk experimenten met andere toepassingen’, aldus Marcel van Ewijk. Reden voor het starten met de sms-service is het feit dat GGZ NML bezig is met verschillende e-healthprojecten, waarmee cliënten met moderne communicatiemiddelen worden benaderd. Het mobieltje lijkt in dit verband interessante aanvullende mogelijkheden te bieden naast internet. Pilot

De pilot is in eerste instantie bedoeld om de achterliggende techniek uit te testen. ‘Om cliënten niet onnodig te belasten, zijn we gestart met herinnerings-smsjes voor cliënten die een eerste afspraak hebben gemaakt’, legt Marcel uit. ‘Als dat inderdaad goed werkt, willen we bekijken of we deze sms-service ook ter ondersteuning van onze behandelingen kunnen inzetten. Bij wijze van uitzondering en vooruitlopend op de pilotresultaten zijn we inmiddels naast de pilot in beide RCG’s bovendien gestart met een sms-service voor een cliënt die lijdt

Mentaal | 6

Met een sms-je cliënten herinneren aan hun afspraak. Het lijkt een prima optie. Niet alleen als extra service voor cliënten, maar ook als middel om de no-show, dus het niet komen opdagen voor een afspraak, effectief terug te dringen. GGZ Noord- en Midden-Limburg draait sinds dit voorjaar een pilot om te zien of het echt zo werkt. Ondertussen filosofeert projectleider Marcel van Ewijk, webmaster binnen Bureau Communicatie, al over veel meer toepassingsmogelijkheden.

aan een ernstige vorm van geheugenverlies. Deze cliënt is erg angstig en krijgt om die reden elk half uur een geruststellend sms-je via ons pilot-systeem. We zijn erg benieuwd of de cliënt baat zal hebben bij dit enkelvoudige proefje.’ Andere toepassingen

‘Daarnaast valt bijvoorbeeld te denken aan de ondersteuning van cliënten met schizo-

Mobieltje

‘Aan de start van deze pilot was het voor ons uiteraard de vraag of er wel voldoende cliënten gebruik maken van een mobieltje’, vervolgt hij. ‘En gelukkig bleek dat het geval. Onze intakers noteren in 90% van de inschrijvingen een 06-nummer van cliënten. We vragen overigens nadrukkelijk van tevoren toestemming voor deze sms-service, zodat wij hen daar niet mee overvallen en

Meer dan een extra ser vice voor cliënten frenie. Het is voor hen van groot belang dat zij op de juiste tijden hun medicatie krijgen toegediend. Met zo’n extra sms kunnen we dat wellicht bevorderen, zodat deze cliënten niet onnodig terugvallen. GGZ Drenthe heeft hiermee inmiddels een proef (project ‘Memex’) onder schizofreniepatiënten succesvol afgerond’, illustreert Marcel. ‘Een andere toepassing is de mogelijkheid afspraken met de behandelaar te sms’en. GGZ Drenthe verzond bijvoorbeeld tijdens het weekeinde lusteloze patiënten berichten als; ‘Ga lekker even de stad in, wat leuks doen.’ Deze berichten werden in een systeem ingevoerd en op het gewenste tijdstip verstuurd. GGZ Drenthe ziet de sms als een krachtig hulpmiddel. Naast schizofreniepatiënten wil men daar de techniek ook gaan inzetten voor mensen met Alzheimer, Korsakoff en ADHD.’ Als laatste voorbeeld noemt Marcel de medicijndoos van SIMpill Nederland. ‘SIMpill heeft een medicijndoosje ontwikkeld dat communiceert met de mobiele telefoon van de cliënt. Als deze zijn medicijnen niet op het juiste tijdstip inneemt, dan stuurt het systeem sms-berichten. Het systeem stuurt geen sms als de medicijnen wel op tijd worden ingenomen. Dit zogeheten real-time herinneringssysteem is momenteel op de markt voor een pilot onder HIV-patiënten. Wellicht op termijn ook een optie voor onze cliënten voor wie medicatietrouw cruciaal is.’

het ook geen achterdocht wekt. Zeker bij cliënten met psychoses kan dat belangrijk zijn.’ ‘Hoe belangrijk de sms-service gaat worden als onderdeel van een behandeling is nog moeilijk in te schatten. Dat zal de toekomst moeten leren’, besluit Marcel. Er lopen inmiddels diverse landelijke projecten met sms-berichtgeving. Komende periode gaat Van Ewijk vanuit GGZ NML met de diverse landelijke deelnemers om de tafel om te kijken of en hoe ervaringen gedeeld kunnen worden en hoe verschillende systemen op elkaar kunnen worden afgestemd. Uiteraard zal Mentaal terugkomen op de resultaten en conclusies van de pilot.

Mentaal | 7

Mentaal Door: Fun Sijbers

Reportage

GGZ Noord- en Midden-Limburg wint de juryprijs

Medezeggenschap zoekt ruimte buiten de ondernemingsraad GGZ Noord- en Midden-Limburg innoveert medezeggenschap De ondernemingsraad en bestuurder van GGZ Noord- en Midden-Limburg zijn op 16 juni de winnaars van zowel de juryprijs als de publieksprijs van de innovatiewedstrijd ‘Verbeter de medezeggenschap blijvend’.

Jury en publiek waren het er over eens dat GGZ Noord- en Midden-Limburg een concrete aanpak heeft gevonden om vernieuwing van medezeggenschap vorm te geven en daarvoor ook draagvlak binnen de organisatie verwierf. GGZ Noord- en Midden-Limburg gaat na een proef van een half jaar de ondernemingsraad per 1 januari 2009 opheffen. In plaats daarvan voert de voorzitter van de Raad van Bestuur samen met een klein groepje medewerkers regie over de participatie. De Beuk Organisatieadvies schreef de wedstrijd uit in het kader van haar initiatie-

Mentaal | 8

ven om medezeggenschap te vernieuwen. Maandag 16 juni jl. presenteerden de vier genomineerde organisaties hun nieuwe aanpak. Dat gebeurde in Utrecht tijdens een programma dat De Beuk rondom innovatie van medezeggenschap samenstelde.  Voor een betere medezeggenschap in de organisatie wil de ondernemingsraad, ook binnen GGZ NML een stap opzij doen. Effectieve medezeggenschap blijkt vooral daar te ontstaan waar directeuren, HRmanagers en ondernemingsraden samen buiten bestaande kaders durven treden.

Dat blijkt uit de resultaten uit de innovatiewedstrijd ‘Verbeter de medezeggenschap blijvend’ van De Beuk Organisatieadvies waaraan twaalf organisaties deelnamen. Opdracht was een radicale innovatie van de medezeggenschap. GGZ Noord- en Midden-Limburg is winnaar geworden van de juryprijs, omdat we het meest concreet zijn in de aanpak om samen aan iets geheel nieuws te beginnen dat draagvlak krijgt en perspectief biedt. De jury prijst in de aanpak het doorbreken van ‘lemen lagen’ en het ophalen en benutten van de input van de werkvloer.

Bij de presentatie van de initiatieven tijdens de conferentie van De Beuk, betoogde Henk W. Volberda (hoogleraar Strategisch Management en Ondernemingsbeleid en voorzitter van de vakgroep Strategie & Omgeving van de RSM Erasmus Universiteit Rotterdam) dat bedrijven zich meer moeten richten op sociale innovatie en dat participatie van werknemers noodzaak is, omdat er een kloof ontstaan is tussen top en werkvloer. Volberda ziet drie elementen die tot sociale innovatie leiden: leiderschap, diversiteit en open netwerken. De succesfactoren bij innovatie van mede-

zeggenschap volgens De Beuk blijken: – Samen: vertrouwen tussen directie en ondernemingsraden die de medezeggenschap vernieuwen. – M aatwerk: participatie moet aansluiten bij lokale omstandigheden, organisatieontwikkelingen en omgevingsfactoren. Niet vooraf vastgelegde structuren, maar maatwerk biedt de beste oplossingen. – Nut en noodzaak: partijen moeten het nut van maatwerkparticipatie inzien en de noodzaak ervaren om tot innovatie te komen.

Ondernemingsraad en Raad van Bestuur presenteerden hun nieuwe aanpak door gezamenlijk een figuurlijke muur van obstructies aan de kant te “beuken”. Met de restanten van de muur werd een nieuwe en open vorm gebouwd, die symbool staat voor de nieuwe en transparante vorm van medezeggenschap die bestuurders en medewerkers gezamenlijk vorm gaan geven. Komende maanden gaan Ondernemingsraad en Raad van Bestuur een volgende fase van ontwikkeling van het nieuwe medezeggenschapsmodel in, waarbij vooral getest wordt of en hoe het model werkt.

Mentaal | 9

Mentaal

GGZ Noord- en Midden-Limburg heeft een Klachtencommissie voor Cliënten op grond van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector (WKCZ) en de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Een cliënt of degenen die optreedt namens de cliënt kan een klacht indienen bij deze commissie als hij of zij bezwaar heeft tegen een gedraging van een medewerker of een handelwijze van de instelling jegens de cliënt of tegen een beslissing met betrekking tot de behandeling of begeleiding die gevolgen heeft voor de cliënt. De commissie verklaart de klacht gegrond of ongegrond en brengt haar oordeel ter kennis van de Raad van Bestuur die vervolgens maatregelen kan treffen.

Rubriek waarin uitspraken van de Klachtencommissie voor Cliënten worden toegelicht.

Door: Ad Burgmans1

ongegrond?

Klacht

Mevrouw A heeft een klacht ingediend tegen de toepassing van dwangbehandeling in de vorm van dwangmedicatie. Relevante feiten

A is met een rechterlijke machtiging opgenomen op afdeling Intensief 1 van de Langdurige Complexe Zorg van GGZNML te Venray. De diagnose is paranoïde schizofrenie met ernstige impulsregulatiestoornissen. Sinds september 2005 wordt dwangbehandeling toegepast in de vorm van dwangmedicatie. Haar medicatie bestaat uit Haldol in depot, toegediend per injectie en uit Depakine-tabletten. De patiënt heeft in haar klaagschrift aangegeven dat zij veel last heeft van de bijwerkingen van de medicijnen. Zij krijgt het er warm van en heeft last van stijve kaken. Zij heeft dit vaak tegen haar behandelend psychiater gezegd, maar die bleef dezelfde medicatie voorschrijven.

onbekwaam. Zij heeft een mentor die haar belangen behartigt. Dankzij de medicatie is de psychose voor een belangrijk deel onder controle. Het beëindigen van de dwangmedicatie zou onverantwoord zijn. Volgens de psychiater moet zij met de huidige medicatie doorgaan, omdat zij in het verleden op andere medicatie slechter reageerde. Patiënt staat volgens hem wat ambivalent tegenover de medicatie. Het ene moment wil ze geen medicatie en het andere moment vraagt ze meer dan ze krijgt voorgeschreven. Tegenverweer

Klaagster heeft het idee dat zij met betrekking tot de bijwerkingen door de psychiater niet serieus wordt genomen. Ook betwist zij de noodzaak van dwangmedicatie, omdat er geen gevaar zou zijn, noch voor haarzelf, noch voor anderen. Haar agressie zou vooral een uiting van verzet zijn tegen de dwangmedicatie. Beoordeling van de Commissie

Verweer

De behandelend psychiater heeft een verweerschrift ingediend. Op de hoorzitting werd het verweer gevoerd door een somatisch arts als plaatsvervanger van de psychiater. Patiënt is in het verleden zeer vaak ernstig psychotisch geweest en had daarbij forse impulsdoorbraken met agressief gedrag naar haar omgeving, waarbij zij met name materiële schade aanrichtte op de afdeling. Onlangs zou ze nog een groot flatscreen kapot hebben gegooid. Zij zou in het geheel geen ziekteinzicht en geen ziektebesef hebben. Zij is vanwege een verstandelijke beperking wils-

Mentaal | 10

Uitgangspunt is het zelfbeschikkingsrecht. Iedere patiënt mag zelf uitmaken of hij een behandeling wel of niet wil ondergaan. Uitzonderingen hierop zijn bij wet geregeld. Als een patiënt wilsonbekwaam is, wordt de beslissingsbevoegdheid overgenomen door een (wettelijke) vertegenwoordiger. Wilsonbekwaamheid laat echter de mogelijkheid van de patiënt om een klacht in te dienen, onverlet. Op grond van de wet BOPZ mag aan het zelfbeschikkingsrecht van een patiënt voorbij worden gegaan en mag er dwangbehandeling worden toegepast indien dit gebeurt conform het behandelingsplan en het volstrekt

noodzakelijk is om gevaar voor de patiënt of anderen, voortvloeiend uit de stoornis der geestvermogens, af te wenden. Nu de klaagster de noodzaak van dwangmedicatie betwist, is het aan de verweerder om duidelijk te maken dat die noodzaak wel aanwezig is. Dat wil zeggen dat hij concreet moet kunnen aangeven dat in de gegeven situatie het volstrekt noodzakelijk is om de dwangbeAd Burgmans verzorgt deze rubriek in opdracht als jurist van ADJUST juridisch advies.

handeling toe te passen om het gevaar voor de patiënt of voor anderen, voortvloeiend uit de geestesstoornis, af te wenden. De verweerder heeft dat in zijn verweerschrift volgens de Commissie onvoldoende gedaan. Het gevaar, dat de reden voor de dwangmedicatie vormt, is daar globaal omschreven. Het is niet duidelijk wat er precies is gebeurd, wat voor escalaties hebben plaatsgevonden en in welke periode.

De dwangbehandeling wordt al sinds september 2005 toegepast. Het behandelingsplan dat door verweerder is meegestuurd bood evenmin duidelijkheid. Tijdens de hoorzitting was de arts die als plaatsvervanger optrad namens de psychiater niet in staat om de ontbrekende informatie aan te vullen. De Commissie heeft zich daar kritisch over uitgelaten. In het dossier zouden immers voldoende duidelijke en recente gegevens aanwezig moeten zijn om de noodzaak van een bepaalde behandeling en van eventuele dwangtoepassing uit te leggen en te onderbouwen. De plaatsvervanger heeft van de Commissie de gelegenheid gekregen om op korte termijn onderbouwende rapportages aan te leveren. Toen de Commissie na twee herinneringen niets ontving, heeft zij haar conclusie getrokken op basis van de beschikbare stukken. Uitspraak

De Klachtencommissie verklaart de klacht van Mevrouw A tegen de dwangbehandeling in de vorm van medicatie, gegrond. Nu vaststaat dat klaagster al sinds september 2005 dwangbehandeling krijgt, maar op geen enkele manier (bijvoorbeeld door evaluaties) voor de Klachtencommissie onderbouwd aannemelijk is gemaakt dat deze dwangbehandeling doelmatig is en vanwege het nog steeds bestaande gevaar voortgezet moet worden, kan de Klachtencommissie niet anders dan de klacht gegrond te verklaren. Commentaar

In de uitspraak wijst de Commissie op de tekortkoming van de verweerder. Bij de verweerder ligt a.h.w. de bewijslast. De Com-

missie zegt weliswaar dat ze ervan overtuigd is dat dwangmedicatie voor klaagster geïndiceerd is en dat ze de bewering van de psychiater dat beëindiging van de dwangbehandeling onverantwoord is, niet in twijfel trekt. Maar enkel de bewering in het verweerschrift is niet voldoende. Het moet gestaafd worden met rapportages die in het dossier zijn opgenomen. Misschien zit daar het probleem. Als het dossier onvolledig is, kan de verweerder niet aan het verzoek voldoen om onderbouwende rapportages aan te leveren. Bij het ontbreken daarvan kan de Commissie onvoldoende toetsen of de maatregel voldoet aan de eisen van proportionaliteit, subsidiariteit en doelmatigheid. Bij de onvolledigheid van het dossier kunnen er ook andere vragen opkomen. Zou het kunnen dat het behandelingsplan uit 2005 automatisch is voortgezet? Zou daarbij de chroniciteit van de problematiek en het feit dat de patiënt wilsonbekwaam is een rol spelen, waardoor het verzet van de patiënt tegen de behandeling gebagatelliseerd is? Ik vraag me ook af welke rol de mentor gespeeld heeft in de besluitvorming. Is de mentor op enig moment betrokken bij het behandelingsplan? Heeft zij plaatsvervangend ingestemd met de aanpak? Heeft zij actie ondernomen op het verzet van de patiënt en wat is hiermee gedaan? Vragen die door de Klachtencommissie niet gesteld zijn. En waarom is de mentor niet zelf gehoord door de Klachtencommissie? Het was beter geweest als de verweerder aan het verzoek van de Klachtencommissie om aanvullende informatie aan te leveren, had voldaan. Door dat niet te doen voelt de Commissie zich misschien niet serieus genomen.

Mentaal | 11

Mentaal

Jaarrapportage

Door: Paul Geurts, patiëntenvertrouwenspersoon

van de Patiënten­ vertrouwenspersonen Binnen de GGZ Noord- en Midden-Limburg zijn drie patiëntenvertrouwenspersonen actief, die cliënten binnen de GGZ NML ondersteunen op het vlak van

In de jaarrapportage blijkt dat in 2007 een behoorlijke daling heeft plaats gevonden van het aantal cliënten én van het aantal vragen en klachten binnen de GGZ NML. Die daling komt overeen met het landelijke beeld. Vergeleken met voorgaande jaren zijn er ook minder cliënten van de GGZ NML, die contact hebben gezocht met de landelijke Helpdesk.

patiëntenrechten. Dat zijn Anke van Dalen, Ton Nijhof en Paul Geurts. Onlangs hebben zij een jaarrapportage gepresenteerd aan de Raad van Bestuur. Daarmee geven ze inzicht in hun werk en dragen zij bij aan de verbetering van de kwaliteit van de zorg binnen GGZ NML.

Wat betreft de onderwerpen hebben de meeste vragen en klachten binnen de GGZ NML – net als voorgaande jaren – betrekking op behandeling, vrijheidsbeperking en juridische titel/wens tot ontslag/overplaatsing. Het aantal vragen en klachten over dwangtoepassing is licht afgenomen. Dit is een tendens die al eerder is ingezet en waarschijnlijk samenhangt met het SMAKK-beleid. Daar tegenover staat wel een lichte stijging van het aantal vragen en klachten over vrijheidsbeperking, terwijl het aantal vragen en klachten landelijk bij dit onderwerp juist een dalende tendens laat zien. Het aantal vragen en klachten over juridische titel/wens tot ontslag/ overplaatsing kent binnen de GGZ NML in 2007 een stevige daling, terwijl de GGZ NML hier andere jaren fors hoger scoorde (dan de landelijke cijfers). Het aantal vragen en klachten over bejegening is toegenomen, terwijl bij dit onderwerp landelijk juist een (lichte) daling valt waar te nemen. Het valt op dat in 2007 meer aan de wens van de klagende cliënt tegemoet gekomen is dan in voorgaande jaren. Overigens blijft

Mentaal | 12

GGZ NML op dit punt nog wel achter bij het landelijk gemiddelde. Het aantal procedures bij de klachtencommissie, waarbij de pvp is betrokken, is in het verslagjaar 2007 fors toegenomen. Van 26 in 2006 naar 46 in 2007. Een groei die overeenkomt met het landelijke beeld. Naast bijstand, advies en informatie ten behoeve van de cliënt heeft de pvp ook een signaleringsfunctie. Dat wil zeggen dat de pvp binnen de instelling waargenomen structurele tekortkomingen kan aankaarten bij de verantwoordelijke medewerker en/of de Raad van Bestuur. In totaal hebben de pvp’en twaalf signalen afgegeven, waarbij in 11 gevallen actie is ondernomen om de tekortkoming weg te nemen. In één geval is dat slechts gedeeltelijk gedaan. Waar het gaat om de praktijk van alle dag zijn de pvp’en positief over de open houding van de medewerkers ten aanzien van de cliëntenondersteuningsfunctie van de pvp. Over de signaleringsfunctie van de pvp heeft wel discussie plaatsgevonden met de Raad van Bestuur en de Eerste Geneeskundige. Deze discussie heeft geleid tot afspraken over de wijze waarop gesignaleerd wordt en hoe de afhandeling plaats vindt. Indien u interesse heeft in de Jaarrapportage van de pvp’en, dan kunt u die jaarrapportage ontvangen. Mail naar p.geurts@ pvp.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk een exemplaar toegestuurd.

Mentaal | 13

Mentaal

Door: Sabine Nicolasen

Mieke Michels over haar hulpactie in Ghana:

‘Niets aan de strijkstok!’

Mieke Michels met vroedvrouw Madam Fulera.

Begin dit jaar is Mieke Michels tijdens haar verlofmaanden naar het noorden van Ghana,

Van oorsprong is Mieke psychiatrisch ver plee gkundige, maar in het kleine hospitaal zijn alle helpende handen welkom, ‘..en dan kom je een heel eind met gezond verstand!’, stelt Mieke. ‘Ik heb de “oude” opleiding nog gevolgd en daarbij kreeg je ook een behoorlijk onderricht in somatiek, dus dat kwam nu goed van pas.’ “Vrijwillig Afrika” heeft structureel 20 vrijwilligers gestationeerd in Tamalé, binnen allerhande projecten. Het gaat om projecten op het gebied van gezondheidszorg, maar ook op het gebied van onderwijs, microkrediet, wezenopvang, etc.

naartoe gingen. Toen ik hoorde dat daar geen bestemming voor was, hoefde ik niet lang na te denken. Ik ben gaan vragen of ik wat van deze afgeschreven spullen mocht hebben om door te sturen naar Ghana. En dat mocht! De kliniek heeft namelijk nauwelijks materiaal; er is geen tafel, geen stoel, geen fatsoenlijke bedden, dus al is het materiaal ouder, als het functioneert, is het goed. Ook de Raad van Bestuur was enthousiast en was zeer bereidwillig mee te werken.’

voor het transporteren van de goederen gevonden. Transport kost echter geld. Veel geld. Vandaar dat Mieke via de Mentaal graag een oproep doet voor een kleine donatie. Als Mieke 3000 euro bij elkaar krijgt, kan al het materiaal dat nu klaarstaat verscheept worden. ‘Het komt er ei-

genlijk op neer; hoe meer geld ik ophaal, hoe meer ik kan versturen. Dus iedereen die een paar euro wil doneren ben ik heel erg dankbaar!’ Mieke gaat volgend jaar persoonlijk terug naar Tamalé om te kijken of alle spullen

op de juiste plek zijn beland ‘Bij donaties aan allerlei grote organisaties weet je niet wat er aan de strijkstok blijft hangen. In het geval van deze actie durf ik iedereen, als gezegd, voor 100% te garanderen dat het totale bedrag ten goede komt aan de mensen daar!!’

naar Tamalé, geweest waar ze voor de organisatie “ Vrijwillig Afrika” pro deo werkte in een kliniek voor moeder en kind die

‘Het mooie is bovendien dat je wordt ondergebracht bij de plaatselijke bevolking en dus het echte Ghanese leven meekrijgt. Je bent geen toerist. Ik heb het als heel bijzonder ervaren om op deze manier te worden opgenomen in een gezin en al hun gewoonten mee te maken.’

zorg verleent aan de Bereidwillig

allerarmsten.

Mentaal | 14

In Venray wordt er druk gebouwd aan het plan Servaashof. Oude gebouwen, en dus ook oude interieurs maken plaats voor nieuwbouw en de modernste aankleding ervan. Dat bracht Mieke op een idee. ‘Dat spullen oud of voor onze begrippen verouderd zijn wil niet zeggen dat ze onbruikbaar zijn. Ik besloot te gaan informeren waar alle oude bedden, lakens, handdoeken, kasten, tafels en stoelen

Strijkstok

Grootste moeilijkheid blijkt echter niet het verzamelen van materiaal maar de zaken ‘compleet’ op de juiste plek krijgen. Er is namelijk sprake van corruptie, bureaucratie en allerlei andere obstakels als je spullen wilt verschepen. Mieke heeft hier echter een passende oplossing voor weten te vinden. Via kerkelijke contacten heeft ze een gegarandeerd ‘veilige’ route

Uw donatie kunt u storten op ING-rekeningnummer 66 61 15 893 onder vermelding van M. Michels, actie Tamalé. Over de situatie in Tamalé en de ervaringen van Mieke leest u meer via de website miekemichels.waarbenjij.nu.

Mentaal | 15

Mentaal

De familie

In deze rubriek staat het contact centraal tussen een behandelaar en een cliënt.

Deontmoeting

De komst van de nieuwe keuken bracht nogal wat vreugde in huize puinzicht, en samen met moeders hebben we de afwas van de laatste paar jaren gedaan. Er was gepoetst en geschrobd en de keuken blonk werkelijk. Maar niet voor lang, want circa anderhalf jaar later is deze zelfde keuken volledig afgefakkeld, maar dat is weer een ander verhaal.

Henk van Vorselen, woonbegeleider binnen de divisie Verslavingszorg.

In ieder geval nodigde de keuken uit tot culinaire hoogstandjes zoals friet, gebakken eieren en de frikadel speciaal, waar moeders mij, als dank voor verleende diensten, fluisterend en op samenzweerderige toon het recept van verraadde. Op een van de bezoeken bij de familie toonde moeders mij haar laatste aanwinst; een telefoon waar je foto’s mee kunt knippen. Ik mocht meteen als model fungeren. Alleen toen ik het resultaat zag, schrok ik wel een beetje, omdat het een foto van haar was. Ze had de camera verkeerdom gehouden tijdens het knippen. Verder waren vooral de feestdagen en in het bijzonder de kerst de hoogtepunten in het jaar. Zo rond september werd een gedeelte van het puin naar buiten gegooid en kwam er een knots van een kerstboom in de kamer te staan. Deze werd volledig door de familie opgetuigd, kompleet met lampjes, ballen en dergelijke. Zo zag je er niet veel in september.

Mentaal | 16

Toen ik eind november op huisbezoek kwam, was de kerstboom weg. Op mijn vraag waar de kerstboom was gebleven, kreeg ik als antwoord; ‘Die waren we moe. Die stond in de weg, dus die hebben we naar buiten geflikkerd.’ Ook werd ik op een dag geconfronteerd met gezinsuitbreiding. In dit geval een iets oudere hond van een onbekend merk. Een kruising waar verschillende rassen bij betrokken waren. Een soort ‘flodderhond’, compleet met kale plekken en behoorlijk vals en nog drukker dan Jopie. Speciaal voor Jopie hadden ze deze aanschaf gepleegd, en hij was er best wel blij mee. Jopie werd als hij te druk werd naar buiten gedirigeerd, waar pa, in een oude volière, een auto voor hem gemaakt had, d.w.z. een stoel in een ren met twee spiegels aan de zijkant en een stuur aan de wand van het hok. Daar kon Jopie naar hartenlust scheuren. Een soort van voorloper van de

‘Playstation’. Toen wij het volgens pa teveel hadden over Jopies toekomst, onder het mom van ‘eerdaags zijn jullie er niet meer’, werden wij vriendelijk verzocht het pand te verlaten. Wij hadden de hoop nog iets voor Jopie te kunnen betekenen, al was het maar voor een paar dagdelen in de week. Ik mocht anderhalf jaar later weer terugkomen, nadat de keuken uitgebrand was, en het huis gerenoveerd, en de familie tijdelijk elders ondergebracht moest worden. Moeders beklaagde zich nog over het feit dat toen het huis in brand stond iedereen gevlucht was, maar aangezien moeders nog tv zat te kijken niemand op het idee was gekomen haar daarvan in kennis te stellen. Zij werd gealarmeerd door de zwaailichten van de brandweer die al voor de deur stond. Uiteindelijk is ook hier alles goed gekomen.

Door: Hans Hofmans

Marktkennis is een belangrijke voorwaarde

Elk RCG heeft in principe een zelfde func-

1 Marktpositie

om de kansen te kunnen duiden voor verdere

tie in een specifiek verzorgingsgebied, ge-

groei en ontwikkeling van een organisatie De

concentreerd rond de steden Venray, Venlo

totale markt van GGZ zorg in Noord en Mid-

en Roermond. De verdeling van het totale

den Limburg is moeilijk in kaart te brengen

verzorgingsgebied van de GGZ NML in deze

omdat de harde cijfers hiervoor nog ontbre-

drie regio’s heeft als belangrijkste doelen het

ken. Daardoor wordt het moeilijk om uitspra-

fysiek bereikbaar maken van GGZ voorzie-

ken te doen over het marktaandeel van de

ningen voor klanten en als organisatie aan-

diverse partijen. Wat rest zijn landelijke ge-

sluiten bij de verschillende netwerken in de

gevens die mogelijk als referentiekader kun-

diverse regio’s. Elke regio kent daarbij zijn

Om een eerste indruk te krijgen van de posities van de drie RCG’s in 2007 is er gekeken naar variabelen als aantal cliënten dat in hulp is (geweest), het bereik in de diverse verzorgingsgebieden en de onderlinge productieverdelingen. Dit om een beeld te krijgen van de toegankelijkheid in relatie tot de eigen markt en de totale markt van Noord en Midden limburg.

nen dienen, verwachtingen op basis van In-

eigen kenmerken en dynamiek. Deze eerste

ternationale instrumenten (Goldberg Huxley)

analyse is bedoeld om op basis van eigen

en bovenal de eigen productiegegevens uit

cijfers de posities van de RCG’s te duiden

een betrouwbare periode die te extrapoleren

t.o.v. elkaar, in het perspectief van ieders re-

zijn naar realistische verwachtingen. Met de

gionale situatie en uiteindelijk in relatie tot

keuze voor de laatste insteek wordt gekozen

de marktkansen.

Aantal cliënten in 2007 per RCG Ingeschreven 1-1-2007

Roermond

Venlo

Venray

1546

4023

2392

om vooral uit te gaan van de eigen situatie en

Ingeschreven in 2007

303

2334

471

de eigen krachten aan te wenden als het gaat

Uitgeschreven in 2007*

334

2138

614

1515

4219

2249

om verdere marktontwikkelingen.

In dit artikel ga ik dieper in op de volgende

Saldo op 31-12-07

De markt beweegt en kent ontwikkelingen

vragen:

Groei

die tijdig onderkend moeten worden om als

Vervanging (% jaar)

marktpartij adequaat te kunnen anticipe-

1 Hoe is de marktpositie per RCG te

ren. Een van de speerpunten in het kader

definiëren als het gaat om productie-

van deze marketingopdracht is dan ook een

omvang?

betrouwbare monitor ontwikkelen die snel

Resultaten uit het verleden geven geen ga-

en adequaat informatie geeft over de belang-

rantie voor de toekomst, maar die resultaten

rijkste marktresultaten en ontwikkelingen en

kunnen wel gebruikt worden om een be-

daarmee een belangrijk sturingsinstrument

trouwbaar beeld te krijgen over de omvang

wordt voor het management.

van het publiek dat je bedient, hoe lang dat

Voor deze marktanalyse is vooral gebruik

ze gemiddeld van je diensten gebruik ma-

gemaakt van de cijfers 2007 zoals die door

ken en of het aanbod aan voorzieningen nog

(psychis) zijn geproduceerd. Een belangrijk

spoort met de vraag.

probleem bij het verzamelen van de diverse gegevens uit deze periode is gelegen in het feit dat de cijfers van Roermond en Venray opgeschoond zijn, terwijl het RCG Venlo eind

2 Hoe is het bereikte publiek te classificeren?

2007 nog een bestand kent van cliënten die

Om een indruk te krijgen van de doelgroepen

nog wel ingeschreven staan maar geen be-

die bereikt worden brengen we kenmerken

handeling meer ontvangen. Naar schatting

van cliënten in beeld zoals leeftijd, herkomst

betreft dit 350 cliënten over 2007(hier kom

en door wie men verwezen is. De huidige

ik later nog op terug).

doelgroep wordt nader in beeld gebracht.

- 31

196

-143

21,6%

52%

25,6%

RCG Venlo scoort qua aantallen cliënten veruit het hoogst en heeft daarmee de grootste productieomvang intern. Daarnaast is het opvallend dat de jaarlijkse vervangingsopdracht voor Venlo ruim twee keer zo hoog is om op productieniveau te blijven. Een belangrijke verklaring voor het feit dat Venlo een relatief groot aantal inschrijvingen kent is gelegen in het feit dat hierin de inschrijvingen vanuit de crisisdiensten zijn meegenomen. RCG Venlo vervult een crisisdienst voor het totale verzorgingsgebied waarmee volgens schattingen jaarlijks 850 cliënten ingeschreven worden. Nader onderzoek moet nog zekerheid gaan geven over deze aantallen en bijvoorbeeld ook herkomst.

Mentaal | 17

Mentaal

Zetten we de aantallen cliënten af tegen de omvang van het aantal inwoners per verzorgingsgebied dan krijgen we een indruk van de marktpositie in termen van: voor hoeveel procent van de bevolking vervult men een functie?



Ambulant

Klinisch

Deeltijd

Onbekend



In/uit

in/uit

in/uit

in/uit

Roermond Venlo



Aantal inwoners

aantal cliënten

Venray

Totaal

295/298

7/6

1/24

0/6

303/334

2308/2038

25/80

1/19

0/1

2334/2138

453/524

16/65

2/25

0/0

471/614

%bereik Roermond

153.000

1515

0,99%

Venlo

175.000

4219

2,29%

Venray

102.000

2249

2,20%

Bovenstaand overzicht laat zien dat het procentuele bereik van Venray en Venlo voor ieders verzorgingsgebied bijna gelijk is. Roermond heeft procentueel een kleiner bereik in haar verzorgingsgebied. Deze positie is te verklaren uit het feit dat het RCG Roermond een kortere historie kent in haar verzorgingsgebied. Deze cijfers geven een goede indicatie omtrent de dominantie van de drie RCG’s in ieders verzorgingsgebied. Onderlinge productieverdeling RCG’s in procenten.

Roermond

Venlo

Venray

Bestand op 1-1-2007 19,5%

50,5%

30%

Bestand op 31-12-07

19%

53%

28%

Inschrijvingen 2007

10%

75%

15%

Uitschrijvingen 2007*

11%

69%

20%

Saldo groei

-1%

6%

-5%

Opvallend in dit overzicht is dat Venlo 50,5% van de totale productie voor haar rekening neemt en hiervoor 75% van alle nieuwe inschrijvingen nodig heeft om op productieniveau te blijven. M.a.w. Venlo kent een heel andere dynamiek (popula-

Naast omvang zijn typeringen van de diverse doelgroepen belangrijk om in kaart te brengen: Voor wie heeft men een functie in de markt? En via welke kanalen komen deze cliënten in beeld? Er is geclassificeerd op basis van leeftijd, eerste diagnose en verwijzer. De classificatie op basis van eerste psychiatrische diagnoses is nog onderwerp van studie. Mogelijk dat we hier later op terug komen.

GGZ Centrum Roermond

Herkomst cliënten op basis van verwijzing per RCG:

Samenvatting en conclusies Verwijzer

61%

62%

1-1-2007 en 31-12 2007.

M.F.E.’s

0,6% 0,16%

0,54%

A.P.Z.

1,6%

3,8% 15,37%

RIAGG

9,4%

3,8%

4,6%

0,98%

0,3%

0,13%

Roermond

Venlo

Venray

Tot 25 jaar

10%

6%

7%

Verslavingszorg

0,8%

0,4%

0,8%

25 – 60 jaar

84%

63%

74%

PAAZ/GAAZ/PUK

4,5%

8,6%

3,3%

6%

31%

19%

Vrijgev, psych.

10%

0,4%

0,5%

Overig GGZ

1,6%

1%

1,5%

Ziekenhuis

0,16%

4%

1,7%

Bedrijfsarts

0,16%

0

0,06%

AMW/BMW

4,5%

0,4%

1,1%

Justitie/rechter

0,32%

0,4%

0,75%

Eigen initiatief

11,2%

4%

1,4%

0

1,5%

1,25%

10,2%

8,2%

5,5%

RCG Venlo

Landelijk zien we de vraag naar geestelijke gezondheidszorg stijgen en dan vooral in de ambulante sfeer. Bovenstaand overzicht geeft een enigszins vertekend beeld omdat Roermond en Venray een “opgeschoond” bestand kennen en Venlo nog niet*. Toch is er een duidelijke trend waarneembaar waarbij met name de ambulante hulpverlening, conform het landelijke beeld, sterk in beeld is. Rekening houdend met de opschoning in Venray en Roermond s er sprake van een sterke ambulante vraag in alle RCG’s. De cijfers

Venray

43%

60 jaar >

*NB: Zowel in het aantal cliënten, de onderlinge productieverdeling als de in- en uitschrijvingen voor Venlo zit vervuiling. Dit heeft te maken met het gegeven dat voor Venray en Roermond in 2007 de cliëntenbestanden opgeschoond zijn en voor Venlo nog niet. Interne deskundigen schatten dat er voor Venlo ongeveer 350 cliënten van de lijst kunnen. Vooralsnog zijn in bovenstaande overzichten de totalen vermeld conform de actualiteit van de administratie tot op 31-12-2007. De opschoning in Venray en Roermond is mogelijk voor een belangrijk deel oorzaak van de terugloop in aantal cliënten. Terwijl voor Venlo een groei van 196 cliënten na opschoning (350) omgezet kan worden in een krimp van 154.

Venlo

Huisartsen

K&J

omtrent productie kliniek en deeltijd zijn niet opgenomen omdat deze nog zeer onbetrouwbaar zijn.

Roermond

Leeftijd; gemiddelde verdeling op basis van bestand



tie?) als het gaat om het vermarkten van haar aanbod. Waarschijnlijk dat ook hier het aantal cliënten vanuit de crisisdienst verantwoordelijk is voor de hogere cijfers in Venlo. Daarnaast speelt de opschoning in 2007 in Venray en Roermond een belangrijke rol als het gaat om groei en krimp.

op dat zij vanuit een dominante marktpositie stevig gepositioneerd zijn bij huisartsen als belangrijkste verwijzers. Voor Venlo valt de relatie met Viecuri op als het gaat om verwijzingen vanuit de PAAZ en in Venray komt de relatie tussen RCG en APZ heel nadrukkelijk naar voren als het gaat om verwijzingen.

2 Kenmerken cliënten

In- en uitgeschreven cliënten per voorziening in 2007:

Roermond heeft een relatief groter bereik onder jeugdigen en volwassenen. Venlo scoort opvallend hoog bij de leeftijdscategorie ouderen en Venray neemt op alle leeftijdscategorieën een middenpositie in.

Verpleeghuis Onbekend

Opvallend in dit overzicht is dat Roermond een heel eigen profiel kent. Men scoort laag als het gaat om verwijzingen door huisartsen, maar we zien een hogere score bij verwijzingen door maatschappelijk werk, RIAGG, vrijgevestigd psychologen en de cliënten die uit eigen beweging komen. Mogelijk dat het invoegen op een bestaande markt hier voor een belangrijk deel de oorzaak van is. Men heeft alternatieve routes gezocht als het gaat om de verwijzingen. Voor Venlo en Venray valt

Elk RCG is op een unieke wijze gepositioneerd in het eigen verzorgingsgebied. Er zijn duidelijke verschillen als het gaat om dominantie in de markt op basis van productieomvang, doorloopsnelheid, verwijzingspatronen en leeftijdsgroepen die men bedient. Er zal dus maatwerk nodig zijn om de drie RCG’s in het kader van een strategisch marketingbeleid verder te positioneren. Nader onderzoek als het gaat om de classificatie van de diverse groepen op basis van eerste psychiatrische diagnose zal de specifieke vraag nog duidelijker in beeld brengen en daarmee de wens om verdere productdifferentiatie. Onderzoek naar verwijspatronen en de posities in de verschillende netwerken geven aanleiding om als specialistisch hulpverlener stevig in te zetten op samenwerking. De onderlinge verschillen tussen de drie RCG’s geven kansen om van elkaar te leren als het gaat om productontwikkeling, het vermarkten daarvan en het aangaan van samenwerkingsrelaties.

RCG Venray

Mentaal | 18

Mentaal | 19

Mentaal

Gecertificeerd en dan…?

Afscheid Gien Arts

Door: Dieuwke Oegema

Na 41 jaar als verpleegkundige werkzaam te zijn geweest binnen de GGZ, gaat Gien Arts nu met OBU.

leid was belangrijk, maar kwam niet op de eerste plaats, welzijn voor de patiënt stond voorop.

Veel van haar 41 jaren is Gien werkzaam geweest binnen de gezinsverpleging. Gien en Thea Martens hebben een tijd lang samen, noodgedwongen de gezinsverpleging draaiende gehouden. Warme zorg had haar prioriteit. Van belang was dat de patiënt zich prettig voelde. Ze had veel belangstelling voor de gezinnen, wist veel van de achtergronden, en was goed op de hoogte van het reilen en zeilen aldaar. Ze was tot in haar vrije tijd nog vaak aanspreekbaar voor haar cliënten en gezinnen.

Wij hebben Gien ervaren als een zeer collegiaal iemand, die nooit verstek liet gaan. Binnen Begeleid Wonen is Gien tot op de dag van vandaag, flexibel inzetbaar en kunnen wij altijd een beroep op haar doen. Ze straalde niet alleen warme zorg uit, maar  had ook de nodige psychiatrisch verpleegkundige deskundigheid in huis. Vanuit de ervaring opgebouwde sterke intuïtie maakte haar tot een betrouwbare collega. Onze patiënten en wij als collega’s plukken nu nog de vruchten van haar ervaring. Dat Gien altijd met plezier naar haar werk toe is gekomen, blijkt wel uit het feit dat

Gien hield niet van strenge regelgeving, be-

Voortzetting van de interne audits

ze een enkeling nog als vrijwilliger blijft bezoeken. Gien was de stille werker op de achtergrond, die stilletjes hele bergen werk verzette. Namens haar collega’s van Begeleid Wonen, tevens met dank aan Ger Keizers.

Kollummerkasie C’est le ton qui fait la musique

Gebeurt het u ook wel eens dat u zich onheus bejegend voelt, dat u het gevoel heeft belazerd te worden? Of dat u op zijn zachtst gezegd ‘met een kluitje in het riet wordt gestuurd?’ Hebt u ook wel eens gehad, dat u zichzelf ontzettend druk maakte over het gedrag van iemand, over de beslissingen die iemand nam in zaken die uzelf betreffen en dat u dan een fikse kwaadheid ervoer, woede zelfs? En dat wanneer u dan die kwaadheid jegens die persoon uitspreekt, kenbaar maakt, dat dan uw kwaadheid wordt overschreeuwd door de kwaadheid van juist de persoon wiens optreden u zo kwaad maakt? Wat doet u dan? Spontaan ontploffen? Wikken en wegen? Uzelf verschuilen in de verste hoek? Lijdzaam toezien? Troepen om u heen verzamelen? De grote klok luiden? De kop in ’t zand

Mentaal | 20

steken? De oorlog verklaren of de lieve vrede bewaren? Enkele weken geleden werd mij van hogerhand medegedeeld dat mij van de ene op de andere dag mijn therapielokaal werd afgenomen. Een dienstbevel, anders kan ik het niet noemen. Geen overleg. En niemand die mij helder inzicht kon verschaffen in het hoe en waarom van deze beslissing. Het had iets te maken met herschikking, ruimte die opgeëist werd, weet ik veel. Mijn broek zakte me welhaast op mijn schoenen. De patiënten die bij mij therapie volgen heb ik natuurlijk mee moeten delen dat ‘ons’ therapielokaal wellicht gaat verdwijnen. “Hoe kun jij je jouw lokaal zomaar laten afpakken, Bart?”, vroeg een van hen. Ik stond met de mond vol tanden. Met moeite heb ik hen ervan kunnen weerhouden in optocht met spandoek en al over het terrein te gaan lopen. Actie! Blijf maar rustig. Wie zijn werk goed wil doen, moet met alle geledingen in gesprek blijven. En dan de juiste toon aanslaan. Bart Drost, creatief therapeut.

column

Heeft u dat ook wel eens? Dat u iets meemaakt waarover u zich vreselijk opwindt? Dat u iets overkomt waarover u verschrikkelijk boos bent? Of verontwaardigd? En dat u denkt ‘wat heb ik nou aan mijn fiets hangen?’ of – erger – ‘zijn ze nou helemaal gek geworden?’

Dit artikel is geschreven voordat de laatste Certificatie-audit door KEMA werd uitgevoerd. Misschien zijn we bij het uitkomen van de Mentaal al gecertifceerd … misschien moeten we nog een paar tekortkomingen op korte termijn wegwerken. En daarna ….? Certificeren is geen eenmalige gebeurtenis. Na uitreiking van het HKZcertificaat moeten we aan blijven tonen dat we volgens de HKZ-normen werken. Voor GGZ Noord- en MiddenLimburg wordt dit getoetst via interne audits door ons eigen intern auditteam en externe vervolgaudits door KEMA

Met een vaste regelmaat zullen we interne audits uit blijven voeren. Die zullen minder omvangrijk zijn dan de interne audits die gehouden zijn voorafgaand aan de KEMAcertificeringsaudits. De interne vervolgaudits zullen in ieder geval jaarlijks gehouden worden. Voor 2008 gebeurt dat in september en oktober. De inhoud van de interne audits wordt afgestemd met managers. Ook in 2009 en de jaren daarna zullen weer interne audits plaatsvinden. Niet alle afdelingen zullen jaarlijks tijdens de interne even intensief met audits te maken krijgen, maar het blijft een voortgaand proces. Ongeacht of er een audit plaatsvindt zullen afdelingen zelfstandig de verbeterplannen die uit voorgaande audits komen moeten afhandelen en met vaste regelmaat de ontwikkeling van kwaliteit moeten bewaken en toetsen. Opleiden van een nieuwe auditgroep

Door vertrek van auditoren is de groep interne auditoren kleiner geworden. Daarom zal een nieuwe groep interne auditoren opgeleid worden. Bij de samenstelling van de pool van auditoren is gekeken naar een evenwichtige spreiding over de divisies. Inmiddels hebben zich na een oproep in Mentaal en het rechtstreeks benaderen van medewerkers ruim 15 mensen aangemeld om auditor te worden. Het is prettig om te merken dat er positief is gereageerd en dat het gelukt is om de groep auditoren te versterken. Hiermee bereiken we dat het werk dat samengaat met de interne audits niet op enkele schouders terecht komt. Bovendien zijn interne auditoren ook in hun eigen afdelingen een steunpunt voor kwaliteit. Zij blijken goed op de hoogte te zijn van wat HKZ vraagt en ze zien hoe kwaliteit in andere afdelingen gestalte krijgt.

De nieuwe auditoren worden in september en oktober getraind en zullen gedurende de trainingsperiode de interne vervolgsaudits voor 2008 uitvoeren. Naar verwachting zullen we dit najaar geen beroep meer hoeven te doen op de auditoren die in januari en februari 2008 de voorbereidende audits voor de certificering hebben uitgevoerd. Dit was een forse klus die met veel inspanning goed geklaard is. Voortzetting van de externe audits

Jaarlijks zal KEMA ook een externe audit uitvoeren. Vooraf worden met KEMA afspraken gemaakt welke afdelingen betrokken worden bij de externe vervolgaudit en welke onderwerpen aan de orde komen. In ieder geval wordt jaarlijks de Raad van Bestuur door KEMA geaudit om te zien of het management systeem voor kwaliteit goed bljift functioneren en zich verder ontwikkeld. In 2009 vindt de externe audit plaats in november. In september zal bekend zijn hoe het auditprogramma er uit ziet. Bij vragen over audits en het kwaliteitssysteem kan eenieder bij mij terecht, telefonisch of via de mail. Van deze helpdeskfunctie wordt bij grote en kleine vragen ook al zeer regelmatig gebruik gemaakt, bijvoorbeeld waar het gaat om het gebruik van de GGZ-thermometer en het handboek kwaliteit. Stafmedewerker Kwaliteit Tel: 0478 - 52 76 32  of   06 41 13 92 51 Stafbureau Raad van Bestuur Postbus 5, 5800 AA Venray Werkdagen: ma, wo, do en (in even weken) vr

Mentaal | 21

Mentaal



Door: Chrit Nicolaes

Voortgang bouw

Door: P. Platzbeecker, Bouwcoördinator

BW = Begeleid Wonen • LBV = Langdurige Begeleiding en Verzorging • IWB= Intramurale WoonBegeleiding • LCZ = Langdurige Complexe Zorg

Gebouwen 74 zorgappartementen en Korsakov NAH zijn uit de grond!! St. Servatiusweg 51 t/m 177 oneven, postcode 5803 AD (zorgappartementen) De kelder is klaar. De aannemer is bezig met de vloer van de begane grond aan te bren-

MIJLPAAL IN AANLEG INFRA ONDER EN BOVEN DE GROND

gen. De voorbereidingen voor het plaatsen van de eerste “tunnels” voor het storten van de wanden zijn afgerond. Het gebouw zal nu snel de hoogte in gaan. De voorbereidingen voor de verhuizing komen op gang.

Ter plekke Chrit Nicolaes is vanuit het Facilitair Bedrijf verantwoordelijk voor de aanleg van de onder- en bovengrondse infrastructuur in Servaashof. Voorafgaand aan de aanleg van de tuinen en het park was het nodig de Servaashof voor

mijlpaal is bereikt.

D’n Herk 50 t/m 88 (LCZ appartementen A / LBV/IWB; gebouw 7 west).

al kleur. Ook de meeste kozijnen zijn in de

De timmerman legt de laatste hand aan de

gevel geplaatst.

houten gevels. De tegelzetter heeft een aantal

Installateurs zijn bezig met het aanbrengen

badkamers betegeld en de stukadoor heeft

van alle leidingen.

de wanden in de woonkamers behangklaar.

De tweede fase is uit de grond. De installa-

Het dak is klaar op het aanbrengen van de

teurs hebben de leidingen in de kruipruimtes

kiezel na.

aangebracht. De vloerplaten zijn nagenoeg

Installateurs zijn de installaties aan het afmon-

geheel gelegd en gestart is met het lijmen van

teren.

de kalkzandsteen binnenmuren.

een groot deel ‘overhoop’ te halen om alle ondergrondse infrastructuur aan te leggen. Nu dat nagenoeg is afgerond, is het meest dankbare werk begonnen, de aanleg van de tuinen en het park en de bovengrondse infrastructuur. Een

Er is een begin gemaakt met het metselen van de buitenmuren. Het gebouw krijgt dus

D’n Herk 27 t/m 65 (LCZ appartementen D’n Herk 92 (Korsakov – NAH, gebouw 4)

A; LBV/IWB; gebouw 8 oost).

De bouw verloopt in twee fases.

Dit gebouw heeft schade opgelopen door de

Van de eerste fase is het metselwerk van de

weersomstandigheden. De aannemers zijn be-

binnenwanden gereed en de plafondplaten

zig om de schade op zo kort mogelijke termijn

zijn gedeeltelijk aangebracht. De plinten van

te herstellen.De timmerman is begonnen met

beton aan de buitenzijde zijn aangebracht.

het aanbrengen van de houten geveldelen. De

Ondergronds

Chrit: “De puinhoop waar we de afgelopen anderhalf jaar doorheen moesten gaan, was voor de aanleg van ondergrondse leidingen voor het gas, water en licht, de riolering en alle kabels voor telefoon, data ICT en beveiligingssystemen. Bijzonder aan het werk was wel dat we constant ‘in de lucht moesten blijven’. Daarom zijn er ook tijdelijke voorzieningen getroffen. Er is een compleet nieuwe riolering aangelegd, die bestaat uit twee systemen. Eén

Mentaal | 22

voor de afvoer van het vervuilde water uit de gebouwen en één voor de opvang van het regenwater. Het regenwater sijpelt via de geperforeerde buizen weer terug in de bodem. Dat is goed voor de bomen, struiken, planten en het gras. Als het nodig is, kan het overtollig water in de toekomstige vijver in het park ook via deze buizen in de bodem zakken.” Bovengronds

als afgerond is, zijn we ook begonnen met het werk boven de grond. Naast de aanleg van de tuinen bij de nieuwe gebouwen, hebben we de eerste definitieve paden aangelegd. Een belangrijke mijlpaal in de aanleg van de infrastructuur onder en boven de grond. Nu kunnen we zien hoe het echt gaat worden. In combinatie met de toekomstige lantaarnpalen, bankjes, afvalbakken en bewegwijzeringbordjes is het straks echt af!”

stukadoor

is

binnen bezig met het

behangklaar

afwerken van alle wanden. De metselaar legt de laatste hand aan het gevelmetselwerk. Het “schilderijlijstje” is dan af.

Chrit: “Nu het werk ondergronds zo goed

Mentaal | 23

Mentaal



werkplek

Door: Angela van den Elshout

Omgangsvormen medewerkers Wim van Eijk en Marion

LEVEN ZOALS JE ZELF WILT De twee appartementengebouwen aan de rand van de binnenhof zijn ook al bijna klaar. Beide met 19 woningen. Na de zomer nemen de bewoners er hun intrek in. Zij volgen de bouw op de voet en zijn enorm enthousiast. Eén van hen is Marion: “Ik ben blij dat ik zelfstandig mag gaan wonen.” Wim van Eijk is manager Zorg en ziet dat de verhuizing een stuk levensvreugde bij de mensen bovenhaalt. Wim: “Wij willen bewoners op maat begeleiden in het zo zelfstandig mogelijk wonen. Leven zoals je zelf wilt.”

Eigen keuzes

Marion: “Vroeger woonde ik op mijzelf totdat bleek dat ik last had van schizofrenie en bij GGZ NML kwam. In het begin woonde ik in groepen van 22 personen en deelde een kamer met vier anderen. Op vaste momenten kon je de badkamer gebruiken of werd er gegeten. De mensen waar je mee leeft kun je niet zelf kiezen, zoals anderen dat voor elkaar doen. Ik ben al heel vaak verhuisd. Vorig jaar nog van de Noordsingel naar Servaashof. Om alvast aan de omgeving te wennen. En dan binnenkort naar de nieuwbouw.” In een enquête konden de cliënten opgeven wat de woonwensen zijn. Marion: “Bijvoorbeeld of je alleen wilde wonen of met twee. Maar ook over de inrichting kan je zelf zeggen wat je wil. Ik kan nu eigen keuzes maken, zoals de indeling van mijn dag. Ik ben van plan naar het Activiteitencentrum te gaan voor de

Mentaal | 24

handvaardigheid en naar de Tamboerin om te eten. Maar ook wil ik zelf wel eens boodschappen doen en wat te eten maken. En mijn familie en vriendinnen op bezoek vragen in mijn eigen appartementje. Ik hoop dat ik er een tijdje kan blijven wonen en ik er een nieuwe toekomst op kan bouwen.” Individu centraal

Wim: “De bewoners krijgen begeleiding van hun casemanager, hun maatje. Hij of zij volgt het pad van de cliënt op weg naar het zelfstandig wonen. Uitgangspunt daarbij is wat de mensen zelf kunnen en willen. Dit heeft tot een omslag in het denken over de zorg geleid. Eerst dachten wij vanuit de structuur van het instituut, vanuit wat mogelijk was in een groep. Nu benaderen wij de zorg voor de bewoners vanuit het individu. De benodigde zorg dienen wij zoveel mogelijk aan hen aan te passen. Voor wie nog zelf-

standiger kan wonen bouwt GGZ NML de 74 appartementen aan de St. Servatiusweg in de buitenhof.” “Elk appartement heeft straks de sfeer van de eigen bewoner. Cliënten zijn mee naar bedrijven geweest en werden daar benaderd als klanten. Per persoon vindt op maat de verdere inrichting plaats. Bijvoorbeeld of iemand zelf kan gaan wassen en een wasmachine nodig heeft. We bieden cliënten ruimte om het eigen huishouden te voeren, om zelf die verantwoordelijkheid te nemen. De begeleiders zijn voor de cliënten oproepbaar. De vraag is of de cliënten zelf voldoende contacten kunnen onderhouden. Daarom heeft één van de gebouwen op de begane grond een inloop om elkaar te ontmoeten. De voorzieningen in Servaashof zoals de kinderboerderij, de inloop, het wijkcentrum en het prachtige park bieden ook volop kansen.”

Goede omgangsvormen tussen medewerkers zijn in de ogen van velen gemeengoed. Gelukkig gaat het in de meeste gevallen ook gewoon goed, maar er zijn uitzonderingen. Pesten, treiteren, scheef gegroeide machtsverhoudingen, seksuele intimidatie zijn voorbeelden hiervan. Hiervoor kun je eenvoudigweg de ogen niet sluiten. Om deze reden is er op initiatief van de Ondernemingsraad en in opdracht van de Raad van Bestuur het laatste anderhalf jaar een werkgroep aan de slag geweest om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Deze werkgroep, bestaande uit diverse vertegenwoordigers van de organisatie, heeft via publicaties in de Mentaal het onderwerp omgangsvormen aandacht gegeven. We zijn begonnen met Max Mentaal, het stripfiguurtje op de laatste pagina van Mentaal, die medewerkers na liet denken over omgangsvormen. Daarnaast zijn een aantal artikelen gepubliceerd over ongewenste omgangsvormen, de rol die je hier zelf in kunt spelen, het belang van het bespreekbaar maken van (ongewenste) omgangsvormen en wat je kunt doen als je zelf hinder ondervindt van ongewenste omgangsvormen. De rol en functie van de personeelsvertrouwenspersoon is hierbij nog eens toegelicht. Daarnaast is een folder “Omgangsvormen medewerkers GGZ NML” ontwikkeld en breed verspreid onder alle medewerkers. Als laatste is er nog een poll over omgangsvormen via intranet gehouden waarin medewerkers konden reageren op enkele stellingen. En heeft dit ook geleid tot andere omgangsvormen??? Dat is natuurlijk heel moeilijk te meten en in cijfers of harde resultaten uit te drukken. Dit was ook niet direct het doel van de werkgroep. Belangrijker is dat het onderwerp omgangsvormen bespreekbaar is en dat medewerkers weten dat ze zelf een bijdrage

kunnen leveren aan goede omgangsvormen. En als het dan toch ergens misgaat weten medewerkers waar ze terecht kunnen voor advies en hulp. De werkgroep denkt dat ze geslaagd is in deze opzet en beëindigt hiermee dan ook haar opdracht. Het stokje wordt nu overgedragen aan u. Houd het onderwerp levend door er over te spreken in het werkoverleg, informeel met collega’s en ga vooral op een goede manier met elkaar om. Succes!!

De werkgroep bedankt iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan het tot stand komen van de resultaten. Mies Wiegant, Voorzitter Ondernemingsraad Lieda van Stigt, Personeelsconsulent Monique Bos, Beleidsmedewerker P&O Eleän Mulder – Verleg, Medewerker Bureau Communicatie Johan Fleurkens, Arbo-coördinator

Resultaten poll intranet Omgangsvormen

Poll 2: 7 april t/m 13 april

april 2008

Titel: Omgangsvormen medewerkers GGZ NML?? Belangrijk onderwerp. Moeten we

In de periode van 31 maart t/m 20 april is op

structureel over praten. Ook omdat dit een

intranet een poll gehouden naar stellingen

afspiegeling is van de manier waarop we met

over omgangsvormen voor medewerkers.

cliënten omgaan.

Hieronder treft u de resultaten aan van de poll. Hieruit blijkt dat bijna 10% van onze

Stemmen voor:

medewerkers heeft gestemd op de polls.

Stemmen tegen: 4

35 (90% mee eens) (10% mee oneens

Onder de stemmers blijkt het onderwerp omgangsvormen wel te leven en zegt zelfs

Totaal aantal stemmen poll 2: 39

90% het een belangrijk onderwerp te vinden dat structureel besproken moet worden. Poll 3: 14 april t/m 20 april Resultaten per stelling

Titel: Goede omgangsvormen tussen medewerkers zijn zo vanzelfsprekend, daar hebben

Poll 1: 31 maart t/m 6 april 2008

we geen folders of specifieke aandacht in de

Titel: Omgangsvormen medewerkers GGZ

Mentaal voor nodig.

NML?? Iedereen is toch mans of vrouws genoeg om duidelijk te maken als grenzen

Stemmen voor:

overschreden worden!

Stemmen tegen: 23 (59% mee oneens)

Stemmen voor:

Totaal aantal stemmen poll 3: 39

32 (44% mee eens)

16 (41% mee eens)

Stemmen tegen: 41 (56% mee oneens) Aantal stemmers totaal 151 Totaal aantal stemmen poll 1: 73

Mentaal | 25

Mentaal

Agenda Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid Radar reizen, écht wat voor…

te kunnen werken of studeren. Hoe blijf je

Het reisaanbod is afgestemd op vakantie-

op de hoogte van de nieuwste ontwikke-

gangers die vanwege hun psychische ge-

lingen? Wat is er beschikbaar en hoe kom

steldheid (enige) begeleiding nodig hebben.

je ervoor in aanmerking? Hoe zorg je dat je

Zij organiseren korte en langere groepsrei-

optimaal geïnformeerd blijft? Onderwerpen

zen in binnen- én buitenland. De reisgids is

die ter sparake komen op het openings-

verkrijgbaar bij het Informatiecentrum of bij

congres van de Week van de Chronisch

radar reizen 0575-538630 of

Zieken 2008. Het congres is bedoeld voor

www.radar-reizen.nl

patiënten met hun familie, mantelzorgers,

Voor meer informatie over genoemde activiteiten of andere vragen omtrent geestelijke gezondheidszorg kunt u

zorgaanbieders, werkgevers en studenten. Alzheimer Café Venlo

Voor mensen die zich vóór 1 oktober 2008

Op 1 juli 2008 en dinsdag 5 augustus 2008

aanmelden is de toegang gratis.

is het Alzheimer Café Venlo in Gemeen-

Openingsdag Week van de Chronisch

schapshuis De Bantuin, Pastoor Kierkelsplein

Zieken op 7 november 2008 in Orpheus

20 te Venlo geopend. Het thema voor

Apeldoorn. Aanmelding via de website

1 juli is: Toneelvoorstelling met eenak-

www.chronischziek.nl.

ter over dementie met een optreden

PV Bericht van de Personeelsvereniging De voorgenomen dagtocht naar het Aviodrome hebben we helaas moeten annuleren ten gevolge van het te geringe aantal inschrijvingen. Op 6 juli bezoeken we het concert van André Rieu in Maastricht. Gedurende de zomermaanden zijn er verder weinig speciale activiteiten van de Personeelsvereniging. Mede daarom willen wij u nu alvast een fijne en ontspannende vakantie toewensen en hopen u wederom t.z.t. graag te ontmoeten bij ( een van ) onze activiteiten in de 2e helft van 2008. Omdat u dat nog van ons tegoed had en we er nu plaats voor hebben is een foto van het huidige bestuur van de Personeelsvereniging bijgevoegd. Voor actuele informatie, convocaties en inschrijfformulieren voor de diverse activiteiten verwijzen we u graag naar het Intranet en de mail van de Personeelsvereniging die 2 wekelijks verschijnt op maandag. Oud-medewerkers worden middels convocaties aan huis op de hoogte gehouden. En hebt u suggesties, laat het ons weten. Wij onderzoeken graag de mogelijkheden!

Mentaal | 26

contact opnemen met:

Informatiecentrum Geestelijke Gezondheid

van Bertie en Colla Bemelman. Op 5 au-

Boottocht voor mantelzorgers(van

gustus wordt er een film over dementie

dementerenden)

vertoond. De inloop is vanaf 19.00 uur

Alzheimer Nederland afdeling Noord-Lim-

en aanvang programma om 19.30 uur. De

burg, organiseert in het kader van Wereld

avond wordt uiterlijk 22.00 uur afgesloten

Alzheimerdag een verwendag, in de vorm

en de toegang is gratis.

van een boottocht op de Maas, is zaterdag

Stationsweg 46, 5803 AC Venray tel: 0478-52 7066 e-mail: [email protected]

20 september 2008. Deelname is gratis.

Tel. secretariaat PV: (52)7112 (tijdens kantooruren) Postadres: Stationsweg 46 C t.n.v. Secretariaat Personeelsvereniging

Alzheimer Café Venray

Voor vervoer van en naar het vertrekpunt

Op 14 juli 2008 en 11 augustus 2008

in Neer dient men zelf te zorgen. Tijdens

is het Alzheimer Café Venray open voor

de boottocht is er koffie met gebak en

alle mensen met dementie, hun partners,

een uitgebreide lunch. Dit alles onder het

familieleden en betrokkenen. Hulpverleners

genot van muziek. Opgave tot 28 juli 2008

en andere belangstellenden zijn ook van

door middel van een aanmeldingsformulier.

harte welkom. Op beide avonden is er

Informatie en formulier kunt u opvragen bij

een vakantieprogramma met video.

mevrouw A. Engels (077-4678003) of me-

Het Alzheimer Café Venray vindt plaats in

vrouw L. Nieukerke (077-3981238). Begin

De Kemphaan, Kennedyplein 1 te Venray.

augustus 2008 ontvangt men schriftelijk

Inloop vanaf 19.00 uur en aanvang pro-

bericht over definitieve deelname en nadere

gramma 19.30 uur. De avond wordt uiterlijk

bijzonderheden over de boottocht. Alle

22.00 uur afgesloten. De toegang is gratis.

deelnemers zullen een medische lijst moeten

Openingstijden Informatiecentrum:

maandag t/m vrijdag van 09.00 - 12.00 uur en van 13.00 - 16.00 uur.

invullen. Alleen als de mantelzorger de zorg

Emailadres: [email protected] het Bestuur

Leven met medicijnen en hulpmiddelen

voor de dementerende partner (familielid

Elk jaar komen er nieuwe medicijnen en

of vriend(in)) niet aan iemand anders kan

hulpmiddelen beschikbaar die het leven van

overlaten, mag de dementerende ook mee.

een chronisch ziele of gehandicapte makke-

Vrijwilligers zullen zo veel mogelijk de zorg

lijker maken. Ze geven veerkracht om in het

voor de dementerende overnemen, zodat

dagelijks leven en op maatschappelijk vlak

de mantelzorger even de handen vrij heeft.

meer te bereiken, door bijvoorbeeld (weer)

Mentaal | 27

Mentaal

De heimweefabriek

Geheugen, tijd & ouderdom Auteur: Douwe Draaisma Historische Uitgeverij, Groningen, EUR 15,ISBN 978-90-6554-440-7

De heimweefabriek is een boek dat gaat over het geheugen. Vooral het geheugen van ouderen. De titel slaat op de ontdekking dat naar mate we ouder worden we in onze herinneringen meer terug gaan naar onze jeugd. De meeste mensen boven de tachtig herinneren zich meer over hun kindertijd dan over de tijd dat ze bijvoorbeeld veertig waren. Draaisma begint zijn boek met de constatering dat oud meestal een negatieve klank heeft. Als je iemand oud noemt dan gaat dat vaak samen met de constatering dat de persoon een aantal zaken niet meer kan, of niet meer weet. Hoe wel het spreekwoord zegt dat wijsheid met de jaren komt, wordt dat in onze cultuur niet op die manier uitgelegd. Draaisma zelf vindt dat de ouderdom misschien wel wat problemen geeft, maar dat het meestal goed gaat met ouderen in Nederland. Ouderen leven langer dan ooit en zijn langer gezond dan ooit. Wat Draaisma vooral interesseert is hoe zit het met het geheugen van ouderen. (Eerder schreef hij al een boek met de titel: waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt ). Hij wijst er op dat het geheugen geen spier is die we kunnen trainen en dat een slechter wordend geheugen zelden een voorspeller is voor dementie. Hij ontdekte dat wanneer je ouderen herinneringen laat ophalen dat zij recente gebeurtenissen goed kunnen weergeven en de herinneringen aan hun jeugd. Bij mensen met een zeer hoge leeftijd, ongeveer 100 jaar houdt de herinneringen op wanneer ze ongeveer 30 jaar zijn. Draaisma noemt dit fenomeen het reminiscentie-effect. Een verklaring zou kunnen zijn dat veel herinneringen samen gaan met de eerste keer: de eerste verliefdheid, de eerste baan, de geboorte van het eerste kind. Wanneer je in de ouderdom helemaal geen aansluiting vindt met de huidige leefomgeving, dan kan er sterke heimwee optreden, waar mensen ziek van worden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij mensen die geëmigreerd zijn na de tweede wereldoorlog naar Nieuw Zeeland of Australië. Soms hebben zij de eerste jaren in het onbekende land ook heimwee gehad naar hun geboortestreek. Als ze ouder worden kan heimwee opnieuw toeslaan. Deze ouderen voelen zich dan verscheurd in het teruggaan naar hun geboortegrond of blijven in het land van hun kinderen en kleinkinderen. Met het ouder worden van de bevolking en een toename van immigranten krijgen we steeds meer met dit fenomeen te maken.

Nieuws van de bibliotheek Aparte themanummers verpleegkunde In 2007 zijn bij het tijdschrift Bijzijn aparte bewaarbijlages verschenen over: Chronisch Zieken, Evidence Based Practice, Innovatie, Kwaliteit, Patiëntveiligheid. Ze zijn opgenomen in de catalogus en op artikelniveau ontsloten in NAZ , de Nederlandse Artikelendatabank voor de Zorg. Helaas zijn deze artikelen nog niet online. Het is wel handig om je op de site van Bijzijn persoonlijk te registreren. Je kunt dan inloggen en hebt o.a. toegang tot de Dossiers, en daarmee toegang tot de full text artikelen uit oudere jaargangen over Ziektebeelden, Psychiatrie, Ouderenzorg etc. Die zijn wel de moeite waard. Ook Medisch contact bracht onlangs (2008, nr. 14), in samenwerking met “Nursing, tijdschrift voor verpleegkundigen”, een mooie special uit over Arts en verpleegkundige. De wachtwoorden voor online toegang tot Medisch Contact staan vermeld bij het tijdschrift in de bibliotheekcatalogus. Uit het gebuikersonderzoek van de bibliotheek bleek dat de NAZ, de Nederlandse artikelendatabank voor de Zorg, vrij onbekend is. Zij bevat titelbeschrijvingen van 75 tijdschriften over verpleging en verzorging. Bij steeds meer artikelen kun je doorklikken naar de full text. Te vinden in de bibliotheekcatalogus bij de externe databanken. De bibliotheek collectioneert ook de externe protocollen en richtlijnen. (De interne staan op ons intranet). Kijk in de catalogus bij U zoekt … een Protocol of bij Dossiers. Daar zijn een aantal verpleegkundige richtlijnen apart vermeld, maar zijn ook verwijzingen te vinden naar handige websites zoals: Medisch-verpleegkundige protocollen (A t/m Z, maar ook uitgesplitst naar voorbehouden, risicovolle en overige), Databank GGz standaarden, Databank richtlijnen LEVV, Verpleegplannen.nl/ psychiatrie.

RvN, Hersenstichting

Uit dienst mei 2008 Arrianne van Duursen

In dienst mei 2008 Annemarieke Lammertink

Basisteam Venlo 2,

Centrum voor Adolescentenpsychiatrie,

Psychotherapeut

Psycholoog

Ingrid Bekker

Lambèr Miggiels

Personeel en Organisatie,

Team – IZV,

Personeelsconsulent

Psychotherapeut

Mia Massa – Janssen

Johan Cox

Centrum voor Psychotherapie Venlo,

Centrum voor Adolescentenpsychiatrie,

Medewerker huishoudelijke zaken

MST-therapeut

Freek Knaebel

Katja Clevers

Centrum voor Adolescentenpsychiatrie,

Centrum voor Adolescentenpsychiatrie,

Begeleider (2)

MST-therapeut

Annemie Bonants – Kallen

Margreet van Bruggen – Martens

Meibloem,

Team – Neuropsychiatrie,

Assistent Verpleegafdeling

Verpleegkundige (Neuropsychiatrie)

Dieny Janssen – van Dijck

Stefan Bergmans

Heuvel A,

Behandelhuis GGZ Centrum Roermond,

Assistent Verpleegafdeling

Verpleegkundige

Wim Molemaker

Mieke Selten

WOO Algemeen,

Forensische Psychiatrische Afdeling,

Aios

Verpleegkundige A

Auke Winkes – Rijnbeek

Sabine Tjong-Pian-Gi

Ouderen 2 RCG Venlo,

Centrum voor Angststoornissen (KGT),

Verpleegkundige

Begeleider (2)

Overleden Co Wegh

Mist U het een en ander, meld het ons! Het boek is prettig om te lezen door de aansprekende voorbeelden en geeft een goede kijk op de werking van het geheugen gedurende het leven.

Personalia

Boekbespreking

De bibliotheek is geopend van

Verblijf RCG Venray, Creatief Therapeut

ma. t/m do. van 8.30 tot 17.00 uur. e-mail: [email protected] telefoon: (0478) 52 76 45

Mentaal | 28

Mentaal | 29

:

Deze maand

Afscheid Paul Dorenbosch Door: Fun Sijbers

Maatwerk of Confectie Ter gelegenheid van het afscheid van Paul Dorenbosch organiseerde het Regionaal Centrum GGZ Venray op 29 mei jl. een symposium met als titel “Maatwerk of Confectie”.

Tijdens dit symposium werd ingegaan op de verbinding tussen de eerste en de tweede lijn in de GGZ. De eerste lijn is daarbij hét laagdrempelig aanspreekpunt dicht bij huis voor alle zorgvragers. Van daaruit worden verbindingen gelegd naar de tweedelijns curatieve zorg en soms naar care en maatschappelijke ondersteuning. Dat stelt hulpverleners voor de uitdaging om de eerste lijn zo te versterken dat deze zijn centrale rol kan behouden. Korte lijnen en eerstelijns platforms zijn antwoorden daarop. Maar wat is nu de rol van de tweede lijn en hoe wordt deze rol in de toekomst ingevuld. Daar werd tijdens het symposium uitgebreid ingegaan. Drs. Frans Schmeetz (huisarts en dagvoorzitter) blikte terug op de samenwerking tussen de RCG en de eerste lijn de afgelopen decennia en presenteerde de resultaten van een tevredenheidsonderzoek, gehouden onder huisartsen in de regio. Drs. Hans Hendrikx (psychiater, medisch manager Divisie Kortdurende Zorg) haakte daarop in door vooruit te blikken op de ontwikkelingen in de RCG-en in de komende jaren. Drs. Harold Kuijpers (psychiater RCG) verzorgde een presentatie over de operationalisatie van de zorglijn depressie waarbij zowel de taak van de huisarts als van het RCG werd toegelicht.

Mentaal | 30

Prof. dr. Giel Hutschemaekers (hoogleraar professionalisering GGZ) sprak over generalistische en specialistische GGZ. In de algemene gezondheidszorg is het onderscheid tussen de generalistische eerstelijn en de specialistische tweede lijn bijna vanzelfsprekend. In de GGZ is dat allerminst het geval. De nieuwe multidisciplinaire richtlijnen in de GGZ suggereren zelfs dat de context waarin de zorg wordt aangeboden er in het geheel niet toe doet: zelfde diagnostiek, zelfde indicatiestelling en zelfde interventies. In zijn lezing werd duidelijk dat deze visie voor kritiek vatbaar is en dat er juist heel veel voor te zeggen valt om het onderscheid tussen generalistische en specialistische gezondheidszorg ook te introduceren op het gebied van de GGZ. Dat leidt niet alleen tot meer diversiteit maar ook tot betere zorg. Het slotakkoord was uiteraard voor Paul Dorenbosch (psychotherapeut, systeemtherapeut en supervisor systeemtherapie) die inging op psychotherapie binnen het RCGVenray als een pijler voor de toekoms!” De specifieke plaats van de psychotherapie binnen een RCG werd door Paul toegelicht vanuit een historisch en hedendaags perspectief. Het belang van deze discilpine, zowel in de bijdrage aan het behandelpakket als wel aan de ontwikkeling van nieuwe behandelvormen, werd onderstreept aan de hand van kernbegrippen uit de “psychotherapie”, verduidelijkt met praktijkvoorbeelden.

B

E

E

L

D

S

P

R

A

A

K

In vogelvlucht

Locatie Venray Servaashof 2008 www.ser vaashof.nl

De volgende Mentaal verschijnt in augustus 2008.