WINNAAR LOF INNOVATIEPRIJS 2009

24 juni 2011 - 4e jaargang - Nummer 27 Onze 25 Geïnspireerde ambtenaren aan het woord Netwerk De drijfveer van Guido Bayens Boeken Personal Branding

WINNAAR LOF INNOVATIEPRIJS 2009

+ Hoe kri jg je de g ees t

?

! 25 n e insp g irerende opleidin

> www.rePublic.nl Gratis voor ambtenaren en bestuurders Xxx Neem een abonnement via onze site Xxx

Vanaf pagina NN een compleet overzicht van alle nieuwe vacatures

Volg re.Public op Twitter, Linkedin of Facebook

Efficiënt & zorgvuldig groenbeheer uitvoeren? Volg één van de trainingen op het gebied van Flora en Fauna en je haalt kennis en kunde in huis!

»

Flora en Fauna Bestendig Beheer (niveau 1 t/m 3)

»

Flora en Fauna Ruimtelijke Ontwikkeling (niveau 3 en 4)

Op ieder niveau over de juiste informatie van de flora- en faunawet beschikken? Dat kan tijdens deze twee of driedaagse training. Sluit je de training met een voldoende af, dan voldoe jij aan de deskundigheidseisen conform de CROW-richtlijnen.

Ben je als werkvoorbereider, planvormer of projectleider betrokken bij het (her)inrichten van de buitenruimte? Én wil je beschikken over het Stadswerk certificaat Flora en Fauna Ruimtelijke Ontwikkeling? Vereist in bestekken en contracten. Volg dan één van deze driedaagse, zeer praktische trainingen welke afgesloten worden met een examen.

»

Handhaving Gedragscode nieuw!

»

Planmatig Groenbeheer

Hoe kan je als handhaver overtredingen van de flora- en faunawet herkennen; op welke signalen moet je afgaan? Deze ééndaagse training behandelt wetgeving, gedragscodes en de toetsing van zorgvuldig handelen in de praktijk. Zoals toepasbaar in de stedelijke en landelijke omgeving.

Planmatig en duurzaam groenbeheer bevordert de kwaliteit van het groen. Het toepassen ervan stuit echter vaak op blokkades zoals veeleisende burgers of beperkte budgetten. Deze training helpt de blokkades te herkennen en op planmatige en duurzame wijze kwaliteitsdoelen te realiseren.

Kijk voor ons meest actuele aanbod op www.ipcgroen.nl

KONINGSWEG 35, ARNHEM POSTBUS 393, 6800 AJ ARNHEM TELEFOON: (026) 35 50 100 FAX: (026) 44 55 629 E-MAIL: [email protected]

Inschrijven via www.ipcgroen.nl

re.Public 27 24 juni 2011


Thema Opleidingen - Inhoud 3

DitNummer 4 Onze 25

Inspirerende opleidingen

42

Netwerken, Carrière & Netwerkagenda

Ingezonden door ambtenaren, geselecteerd door de redactie van re.Public

17 Achtergrond ‘Inspiratie is hard werken’

17

Fantasie, empathie en doorzettingsvermogen noodzakelijk ingezonden mededeling

Avondprogramma Bestuurskunde (MSc) Erasmus Universiteit Rotterdam Faculteit der Sociale Wetenschappen

Inspiratie

Ben je een professional in het publieke domein? Doe inspiratie en kennis op bij de master Bestuurskunde

re.Public vroeg lezers dit voorjaar of ze een inspirerende opleiding hebben gevolgd. Dat heeft heel wat losgemaakt. De reacties stroomden binnen en het was nog een hele klus om daar de 25 meest inspirerende uit te halen. Het resultaat kun je in dit extra dikke zomernummer lezen. Inspiratie is voor mij zoiets als zuurstof. Zonder inspiratie worden leven en werken niet alleen onaangenaam, maar ook flets. Dan is alles wat je doet gehuld in grijstinten. Je leeft zonder nieuwe wegen in te slaan en je werk doe je op de automatische piloot. Zonder intrinsieke motivatie, het product van inspiratie, is het de dood in de pot. Vernieuwing is een manier om tot nieuwe inspiratie te komen. re.Public onderging ruim een jaar geleden een metamorfose: het weekblad werd een thematisch magazine en voor de redactie kwam de focus op de site te liggen. Vorige maand moest ik mijzelf de vraag stellen of ik nog voldoende inspiratie had om re.Public nóg een keer te vernieuwen. Ik kwam tot de conclusie dat iemand met een frisse blik die taak op zich moest nemen. Wat er verandert? Op papier zal re.Public vanaf 1 juli nog maar een enkele keer per jaar verschijnen. Een aantal populaire rubrieken blijft overigens verschijnen, maar in het blad PM Public Mission (zie ook de pagina’s in het hart van dit blad). De site van re.Public gaat zich meer dan nu richten op ambtenaren en hun carrière. Ik verlaat jullie met een positief gevoel. Ik heb drie fantastische jaren meegemaakt met vele journalistieke hoogtepunten. Zonder geweldige redactieleden, betrokken uitgevers, maar vooral jullie – de lezers – was dat allemaal niet mogelijk geweest. Iedereen enorm bedankt daarvoor. Mijn opvolger, Cindy Castricum, die hoofdredacteur is van het maandblad PM Public Mission, wens ik wens veel succes en inspiratie toe.

In twee jaar verstevig en stimuleer je je bijdrage aan maatschappelijke sturing. Voor de professional die vooruit wil. www.avondprogrammabestuurskunde.eur.nl Start opleiding 29 augustus 2011

[email protected], hoofdredacteur re.Public +www.twitter.com/martijnvdkooij

(Aanmelden voor 1 augustus 2011)

Lakse babsen Lees Ömer Kaya’s blog > www.rePublic.nl

4 Thema Opleidingen



Onze 25 meest inspirerende opleidingen

‘Sociaal wetenschappelijk onderzoek is niet zwart-wit’ ‘We zijn nu vijf maanden bezig, met een gemêleerde groep. Ik heb zelf een wetenschappelijke achtergrond, dus voor mij is het meer verdieping. Vooral mijn manier van denken, van beoordelen, is aangescherpt.’ ‘Bij deze opleiding leren we hoe je wetenschappelijk onderzoek goed kunt beoordelen om het vervolgens in het toezicht of op beleid toe te passen. Er is ook een tweejarige master over dit onderwerp, de module die ik volg duurt zes maanden. Het is zeker niet zo dat er bij de Inspectie nu niet op een evidence based manier wordt gewerkt, wel proberen we dat steeds meer op deze manier te doen. En nieuwe medewerkers wordt geleerd hoe ze dat zoveel mogelijk kunnen toepassen. Daarnaast willen we gaan proberen meer te evalueren. Dat passen we nu al toe bij nieuwe interventies.’ ’Ik merk dat ik onbewust al meer bezig ben met wat ik op

de opleiding leer. Bijvoorbeeld meer literatuur bij onderzoek betrekken en kritischer kijken naar de uitvoering van onderzoek. Lang niet ieder onderzoek is direct toepasbaar op de huidige situatie in Nederland. Of er is bijvoorbeeld geen controlegroep, zodat je de resultaten niet kan generaliseren. Maar het kan ook zijn dat er uit twee heel goede onderzoeken verschillende resultaten komen, dan is het maar net welk resultaat je gebruikt. In de sociale wetenschap heeft dat meer te maken met visie, het is niet zo zwart-wit. Bij medisch onderzoek test je pil A en pil B in verschillende groepen. Bij sociaalwetenschappelijk onderzoek zijn deze groepen vaak niet zo duidelijk te onderscheiden, een interventie wordt meestal

landelijk ingezet. Daarom is beter generaliseren. Zo dacht het noodzakelijk onderzoeksik eigenlijk ook wel voor ik de resultaten goed te kunnen module deed, maar dat het interpreteren.’ ’Bij de opleiding zo werkt is nu bevestigd. Ik komt een aantal hoogleraren weet nu dat ik vertellen over onderzoek dat kan zeggen zij hebben uitgevoerd, dat vind dat het ik erg interessant. Zo vertelde goed is om iemand van Buitenlandse naast een Zaken hoe moeilijk het is om experiment met experimenten te beoorverdiepend delen of subsidieprojecten kwalitatief in bijvoorbeeld Afrika goed onderzoek werken. Hij zei: ‘Als het te doen.’ beschrijvende onderzoek heel goed is en je zet dat af tegen een experiment dat niet goed uitgevoerd is, kan je beter het beschrijvende onderzoek gebruiken.’ Dat was voor mij een eye opener. Juist die combinatie is heel mooi. Want met expeFunctie: Onderzoeker bij Inspectie van het Onderwijs rimenteel Opleiding: Module Evidence Based Policy and onderzoek Evaluation (TIER) kun je weer

Rosanne Bobeldijk (27)

Leren verplaatsen in de ander ’Als bestuurskundige wist ik wel hoe de overheid zou moeten werken. In deze cursus, ook wel de training Rotterdamkunde genoemd, krijgen verse ambtenaren in vijf dagdelen meer inzicht in de praktijk. Zoals

Bart Nijhof (30) Functie: Beleidsadviseur afdeling Economie bij Stadsontwikkeling Rotterdam Opleiding: Training politiek-bestuurlijke sensitiviteit (Stadsontwikkeling i.s.m. De Rotterdamse School)

het contact met burgers en de politiek, maar ook met andere diensten binnen de gemeente. Het is bovendien heel waardevol om eens uit je eigen wereldje te worden gehaald. Door heel openhartige gesprekken met raadsleden weet ik dat we in verschillende rollen toch hetzelfde doel nastreven. Wij zijn hier bezig met wat wij denken dat klopt. Zij zitten er

anders in, zijn natuurlijk ook bezig met hun eigen profilering. Maar uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: een betere stad om in te werken en te leven. Ik weet nu hoe je beter beleid kunt maken door je in de ander te verplaatsen. De verschillende belangen en wensen in kaart brengen en daar rekening mee houden, dan kun je veel effectiever beleid maken.’



Thema Opleidingen - Onze 25 5

Interviews: Jisca Cohen en Rob Voorwinden Foto's: Helen Cats

‘Je mag lekker blunderen’ ‘Doordat we er meer taken bij krijgen en andere taken anders invullen moeten we bij de gemeente Hillegom anders gaan werken. Bij die transformatie helpt Lerende Overheid ons. Ik zit in een trai-

Mariska Roos (50) Functie: Beleidsmedewerker Beleid en Ontwikkeling gemeente Hillegom Opleiding: Leerproject Hillevoort (Lerende Overheid)

ningsgroepje dat zich in de virtuele gemeente Hillevoort begeeft en daar mag uitproberen en blunderen en out of the box moet denken. Ik kom daar steeds vol energie vandaan, ook omdat ik leer uit te spreken wat ik denk, zelfs als dat onaangenaam is voor anderen. Mijn collega’s, die ik dacht te kennen, maak ik mee als mensen die ook met

de beste bedoelingen dingen doen. We verkennen steeds nieuwe wegen met elkaar. Daarbij is de uitkomst het minst belangrijk. De weg die je samen gaat, dié telt. Want dat is ook de opgave bij de transformatie. Zo’n verandering lijkt eng en pijnlijk, maar in Hillevoort maken we het tegenovergestelde mee. Het is leerzaam en leuk.’

Zelfverzekerd naar de rechtbank ‘Voor mijn werk als taxateur heb ik deze opleiding niet per se nodig, maar ik wilde graag meer verdieping. En waarschijnlijk heb ik mijn eerste rechtszaak gewonnen, dat voelt goed.’ ‘Ik werk nu drie jaar als taxateur bij de Belasting-samenwerking Rivierenland (BSR), daarin werken het waterschap en zeven gemeenten waaronder Tiel, samen op het gebied van belasting en taxaties. Wij taxeren huizen en stellen de WOZ-waarde vast. Daarvoor is mijn vooropleiding hbo Makelaardij voldoende, maar ik ben redelijk leergierig, dus ik wilde graag weten hoe het traject verloopt nádat wij een waarde hebben vastgesteld. Hoe gaat het met de aanslag, welke bezwaarmogelijkheden hebben mensen.’ ‘Het is een tweejarige hboopleiding, die ik in deeltijd gevolgd heb. Een jaar geleden ben ik afgestudeerd. Dat kostte vrij veel tijd ja, vooral het schrijven van de scriptie. Eén dag in week ging ik naar school, deels op kosten en in tijd van de werkgever. Het is heel goed

dat de BSR die mogelijkheid biedt aan werknemers. Ik vind het erg leuk om te leren. En ik vond het heel fijn om me te spiegelen aan mensen van andere organisaties die op hetzelfde vakgebied werken. In het samenwerkingsverband moeten wij rekening houden met andere gemeenten en het waterschap, maar je moet ook weten hoe de rechtbank bepaalde zaken beoordeelt. En je moet rekening houden met de burger. Het vak is multidisciplinair geworden.’

FEITJES ‘Tijdens de opleiding wordt ook aandacht besteed aan rechtszittingen. Als mensen niet met de WOZ-waarde instemmen, kunnen ze bij ons bezwaar indienen en gaan wij de waarde opnieuw beoordelen. Uiteindelijk kunnen ze zelfs naar de rechtbank.

Twee weken geleden heb ik mijn eerste rechtszitting gedaan. Dat had ik zonder deze opleiding ook wel mogen doen, maar nu voel ik me toch zekerder. Tijdens de opleiding hebben we veel rollenspellen gedaan, zodat je een beetje weet wat de rechter gaat vragen. Waarschijnlijk hebben we de zaak gewonnen. Dat voelt toch goed voor de eerste keer.’ ‘De studie was zeker niet alleen feitjes stampen. Je krijgt een bredere vorming; hoe communiceer je en ga je te werk. Ik heb geleerd dat ik soms verder moet kijken dan de eerste conclusie. Verder vond ik de onderdelen bestuursrecht en gemeenterecht heel interessant. Privé houd ik me ook bezig met politiek en bij de opleiding komt ook veel aan de orde over de structuur van de overheid. Door de opleiding kom je zekerder over, zowel bij de rechtbank als bij de burger. Je weet beter hoe de plaatselijke politiek in elkaar zit, waarom besluiten genomen worden. Je kunt beter anticiperen.’

Cees Lock (30) Functie: Taxateur, Belastingsamenwerking Rivierenland namens gemeente Tiel Opleiding: Heffings Ambtenaar Lagere Overheid (HALO), Bestuursacademie

6 Onze 25 - Thema Opleidingen



Blog Judgmental

‘Je ziet mensen groeien op Schateiland’

D

e eerste cursus die ik ooit op kosten van de baas mocht volgen, is zonder twijfel de belangrijkste geweest. Inspirerend kan ik de week in het spreekwoordelijke cursushotel niet noemen, maar ik heb er belangrijke levenslessen opgedaan. Het was een cursus ‘persoonlijke effectiviteit’ of iets in die trant, zo’n cursus die iedereen vroeg of laat een keer gaat doen.

Voor de trainingen van bureau Schateiland moet je altijd een eindje varen. In afzondering leren collega’s elkaar kennen en werken ze aan de teamgeest.

Voor mij was het de eerste keer dat ik inzicht kreeg in de manier waarop mensen mij in de werksfeer zien. De cursus en het opgedane inzicht kwamen vrij laat, ik was al dertig, omdat ik tot die tijd als promovendus aan de universiteit had gewerkt. In de universitaire werkomgeving worden sociale vaardigheden als irrelevant beschouwd – ergens verstand van hebben is genoeg. Na mijn promotie wilde ik wel eens een echte baan, met collega’s en werkoverleg en dat soort dingen, maar op dat vlak had ik wel een en ander bij te leren. Al op de eerste cursusdag viel ik door de mand: in het rollenspel met mijn meest irritante leidinggevende (knap nagespeeld door een medecursist) zag iedereen wat ik zelf tot die tijd niet wist, namelijk dat mijn mening over haar als het ware op mijn voorhoofd stond geschreven. ‘Ik was toch heel vriendelijk en beleefd’, bracht ik nog slapjes te berde bij de nabespreking, maar dat leidde tot hilarisch gelach: ‘Ja, da’s waar, je zei ‘alsjeblieft’, terwijl je haar aankeek alsof ze niet goed snik was!’ Tijdens de rest van de cursusweek en in de maanden daarna heb ik gevochten tegen het beeld dat ik mensen snel beoordeel en veroordeel (de Amerikanen noemen het judgmental), maar pas na de nodige aanvaringen op het werk realiseerde ik me dat het er niet om ging of ik daadwerkelijk judgmental ben, maar dat ik blijkbaar zo kan overkomen. Het was een les waar ik later nog heel vaak aan heb teruggedacht: vaak te laat, dan was het kwaad al geschied, maar steeds vaker ook nét op tijd. Jezelf veranderen kan niet en hoeft misschien ook niet, maar bijleren kan dus wel degelijk.

Klaartje Peters (41) is zelfstandig onderzoeker en publicist

‘Er zijn twee locaties: in de buurt van Leiden word je met een bootje overgezet naar een kaasboerderij, bij IJmuiden vaar je naar het Forteiland in de monding van het Noordzeekanaal. Bij de kaasboerderij maak je dan bijvoorbeeld een wandeling door de wei met een collega met wie je geen dagelijks contact hebt. En dan praat je over wat je beweegt, waar je blij van wordt en waar je energie van krijgt. Later die dag krijgt iedere deelnemer vijf kaarten waarop een aantal kwaliteiten staat, en dan moet je die onderling ruilen totdat iedereen vijf kaarten heeft die op hem of haar van toepassing zijn. Je leert je collega’s zo veel beter kennen. En we doen een simulatiespel waarbij we als team moeten samenwerken om bijvoorbeeld een moeilijke aanbesteding rond te krijgen. Want dat is ons dagelijks werk: wij kopen facilitaire producten en diensten in voor alle 180 panden van UWV in heel Nederland. Van pennen tot bewaking.’ ‘Op het Forteiland bij IJmuiden doe je allerlei teamoefeningen, zoals je weg vinden door een spinnenweb van touwen en via houten balken over een diepe put lopen. Je ziet elkaar dan weer van een heel andere kant: je ziet dat de ene collega aarzelt, en

dat de anderen hem dan gaan helpen. Je ziet mensen groeien. Die teambuilding heeft enorm veel resultaat. Als iemand op kantoor nu moeite heeft met bijvoorbeeld het adviseren van een interne klant, komen anderen er even bij zitten. Om te helpen, of om er van te leren. Het is niet meer: ‘Dit is míjn klant dus ik trek de deur dicht.’ En als er iemand ziek wordt of privéproblemen heeft, wordt dat onderling opgelost, zonder gedoe. Van een verzameling individuen zijn we een hechte afdeling geworden.’

VRIJHEID ‘Ik heb in die trainingen ook veel over mezelf geleerd. Ik heb gemerkt dat ik bijvoorbeeld snel een paar takken hoger in de boom zit dan anderen: ik dreigde snel de verbinding kwijt te raken. Maar de belangrijkste conclusie is dat als ik investeer in mensen en ze verantwoordelijkheid en vrijheid geef, alles veel makkelijker gaat. Ik kan bijvoorbeeld verordonneren dat we elk jaar bepaalde doelstellingen moeten halen, of ik kan iedereen daar zelf een voorstel voor laten doen. Dan is het hun eigen idee, dan lopen ze er warm voor en dan levert het vaak nog meer op dan ik in gedachten had. Dat is gewoon gaaf. Ik zou graag nog vaker naar Schateiland gaan – eigenlijk jammer dat ze maar twee locaties hebben.’

Diederik Uytenbogaart (44) Reageren? [email protected]

Functie: Manager Inkoop Facilitair & Huisvesting, UWV Opleiding: Teamontwikkeling (Schateiland)




‘Doel is mensen uit hun rol halen’ ‘Deze opleiding is typerend voor de ontwikkelingen in de praktijk. Twaalf jaar geleden was de opleiding nog helemaal ‘rood’ (brandweer), nu is het multidisciplinair.’ ‘De 20 tot 25 deelnemers per lichting vormen bewust een gemengd gezelschap. Van brandweer, politie en geneeskundige hulpverleners tot mensen die bij een gemeente, Defensie of waterschap werken. Die verandering zie je ook in het veiligheidsdomein. Tien jaar geleden werd een incident of crisis vanuit elke organisatie afzonderlijk benaderd. Met de vorming van de veiligheidsregio’s is dat de afgelopen jaren verbeterd. Deze tweejarige masterstudie zorgt ervoor dat er binnen elke organisatie mensen zijn die basiskennis hebben van de werkwijze, cultuur en besluitvorming van andere organisaties.’ ‘De opleiding is er echt op gericht om mensen die zich dagelijks bezighouden met veiligheids- en crisismanagement uit hun eigen rol te ha-

len en daarmee het multidisciplinaire denken en werken te bevorderen. Ik heb het voordeel dat ik al met andere disciplines gewerkt heb. Sinds twee jaar werk ik voor een gemeente en daarvoor heb ik zeven jaar bij de Marechaussee gewerkt. Daarnaast deed ik in deeltijd de hbo-opleiding Integrale Veiligheid aan de Thorbecke Academie in Leeuwarden.’

SHELL ‘Ik kwam dus al uit een multidisciplinaire omgeving, maar nu ik deze master doe merk ik dat ik in mijn dagelijkse werk bepaalde theorieën toepas of herken in dingen die om me heen gebeuren. Zo hebben we met behulp van het veiligheidssysteem van Shell vraagstukken uit de praktijk geanalyseerd. Het gaat dan om de toegepaste methodiek.

Rolie Tromp (30) Functie: Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid, gemeente Steenwijkerland Opleiding: Master of Crisis and Public order Management (Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid & de Politieacademie) Bijvoorbeeld dat je je energie moet inzetten op het individu. Je kunt een hoop regels bedenken, maar je moet terug naar de basis: waar zaken fout kunnen gaan, moet je de motivatie aanbrengen om bepaald gedrag te veranderen. Die methodiek kun je ook toepassen op crisismanagement. Je kan wel alles afbakenen en inkaderen met regels, maar een crisis laat zich niet leiden. In de bewustwording daarvan kun je mensen trainen.’ ‘Ik hoop dat meer gemeenteambtenaren deze opleiding

gaan doen. Het is ten eerste goed voor jezelf, maar het draagt ook ontzettend bij aan de rol van gemeenten in rampenbestrijding. Crisismanagement vindt altijd plaats op een moment dat het niemand uitkomt. Het gebeurt altijd onder hoge druk. Als je dan terugvalt op je eigen basis, mis je de aansluiting met andere organisaties. En juist door meer integraal te denken in plaats vanuit de eigen koker, pak je het efficiënter aan. En voorkom je dat de crisis bij je wegloopt.’

‘Nooit zeggen: doe even normaal’ ‘In mijn werk draait alles om goede communicatie. In deze training leer je hoe je dat tot stand brengt. Een coach en een acteur laten in praktijksituaties zien dat aandachtig luisteren de kern is. Je in de ander verplaatsen, daar gaat het om. Ik doe dit werk al twintig jaar en ben mij weer heel erg bewust geworden van het effect van mijn

handelen. Als iemand aan de balie stond te schelden, kon ik boos vragen of hij even normaal wilde doen. Ik weet nu dat hij door zo’n woord helemáál over de rooie kan gaan, want je zegt eigenlijk dat hij abnormaal is. Aandacht geven is effectiever. Als mensen ervaren dat ze gehoord worden, komt het wel goed, al zijn ze nóg zo

boos. Ik ben weer goed gaan uitleggen waaróm iets een probleem is; dat het niet zomaar stomme regeltjes zijn. Daarmee neem je de verontwaardiging niet helemaal weg bij klanten, maar ze accepteren het wél.’

Marion Vermeij (56) Functie: Baliemedewerker Burgerzaken gemeente ’s-Hertogenbosch Opleiding: Burgergericht werken (De Beuk Organisatieadvies)

ic 27 2011


Thema Opleidingen - Rubrieken 9

vind je een inspirerende opleiding?

Martine Kooreman 40 jaar mobiliteitsadviseur bij het rijk

‘Wat wil je bereiken met een cursus?’ Tekst Rob Voorwinden Beeld Helen Cats

Het netwerk van Martine Kooreman

Ineke Bouma collega bij de MobiliteitsOrganisatie

Aaltje Vincent jobmarketeer en o.a. co-auteur van het boek ‘Solliciteren via LinkedIn’

Hoe vind je een goede opleiding voor je klanten? ‘Ambtenaren die bij ons binnenkomen hebben een loopbaanvraag, maar ze hebben soms ook al een opleiding uitgezocht die ze willen volgen. Dan gaan we het daar eerst over hebben. Wat wil hij of zij eigenlijk bereiken? En is die opleiding daar de beste manier voor?’ Jij achterhaalt de vraag achter de vraag. ‘Story of my life: altijd dóórvragen. Wat voor werk past bij iemand?’

Fiona Stoop loopbaanadviseur en ‘Twittergoeroe’, auteur van het boek ‘Twitter Werkt’

Hoe kom je daar achter? ‘Daar heb je persoonlijkheidstests voor, maar je achtergrond is ook heel belangrijk. Ik probeer in het gesprek daarom te achterhalen hoe iemand is opgegroeid en opgevoed.’ Want je ouders kiezen je beroep? ‘Niet direct. Maar als je bent

opgevoed door twee ambtenaren die heel erg aan zekerheid hechten, kan het minder voor de hand liggen om zelfstandig ondernemer te worden. En een ondernemerskind wordt misschien gillend gek bij de overheid. Dan kan je dat vast wegstrepen, als carrièremogelijkheid.’ En zoiets kunnen de mensen niet zelf bedenken? ‘Ha! Het aardige is dat ze dat uiteindelijk ook wel doen. Ik help ze alleen, door de situatie te structureren. Als mensen in de gaten krijgen dat ze bijvoorbeeld erg hechten aan een scheiding van werk en privé, komen ze wel op het idee dat ze dan beter geen journalist kunnen worden, bijvoorbeeld.’ Hoe heb je zelf dit beroep gekozen? ‘Ook via een loopbaantraject. Ik was persvoorlichter bij KPN en sliep met mijn mobieltje naast mijn bed. Dat trok ik niet. Uit een

loopbaanscan bleek dat ik beter één-op-één advisering kon gaan doen.’ Leuk werk? ‘Geweldig. Want we begeleiden veel mensen helemaal tot aan de arbeidsmarkt.’ Gooien mensen vaak het roer helemaal om in zo’n loopbaantraject? ‘Dat kan, maar ik ben daar realistisch in. Iemand van 45 jaar met een mbodiploma kan best dierenarts willen worden, maar ga dan eerst eens kijken wat je daar dan allemaal voor moet doen. En of het dan nog zo aantrekkelijk is.’ En uiteindelijk zit iedereen weer lekker in zijn vel? ‘Dat is de bedoeling. En als iemand echt zijn bestemming gevonden heeft, bijvoorbeeld in een leuke nieuwe baan, sta ik hier op de tafel te dansen.’

LEZINGENSERIE

Next level: de wendbare publieke sector ♦ 5 september 2011:

STRATEGISCH PERSONEELSBELEID

♦ 10 oktober 2011:

PUBLIEK LEIDERSCHAP EN VERANDERMANAGEMENT

♦ 28 november 2011:

DE WENDBARE (OVERHEIDS) ORGANISATIE IN DE MODERNE INFORMATIESAMENLEVING ♦ 23 januari 2012:

LEAN DIENSTVERLENING ♦ 6 februari 2012:

REGIE IN NETWERKEN ♦ 19 maart 2012:

WENDBAARHEID ALS PUBLIEKE ORGANISATIE (STRATEGISCHE OVERVIEW)

MBA- en managementopleidingen

dé Action Learning business school

STEP TO THE NEXT LEVEL: ACTION LEARNING MBA Organisaties in de publieke sector moeten wendbaar zijn om in te kunnen spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Een uitdaging voor de managers die deze bewegingen organiseren. Zet uzelf op voorsprong en kies voor een Action Learning opleiding van Business School Nederland. Hierin gaan we verder dan het aanbieden van kennis. Bij Action Learning leert u door toepassing van theorie in uw eigen praktijk. Het resultaat ziet u terug in betere prestaties. Van uzelf én van uw organisatie.

Meer weten? Bel 0344 579 056.

www.bsn.eu

Public 27 juni 2011



‘Nu ben ik een échte moderator’ ‘Als procesbegeleider of moderator ondersteun ik ambtenaren in allerlei

processen, zoals het opzetten van duurzame inkoop. Mijn belangrijkste taak is om mensen zelf oplossingen te laten vinden voor problemen. Want heel veel kwesties zijn geen probleem, maar

Rick Lindeman (34) Functie: Moderator Agentschap NL Opleiding: Intensive training for moderation and facilitation for logical framework analyses (PCM group)

gewoon de afwezigheid van een oplossing. Om mezelf als moderator nog scherper te maken heb ik deze intensieve training gevolgd, in Brussel. Een paar dagen lang theorie, afgewisseld met rollenspellen. Iemand speelde bijvoorbeeld de marketingmanager van een fabriek, die constateert dat de concurrentie sneller en goedkoper produceert. Hij gaf de schuld

aan de productieafdeling, maar volgens die afdeling lag de oorzaak weer ergens anders. Hoe ga je daarmee om, als facilitator? En de voorbeelden zijn natuurlijk zo gekozen dat je vastloopt, en dan moet je je daar weer uit proberen te redden. Het waren heftige dagen, maar toen ik terugkwam dacht ik: Hee, nu ben ik een échte moderator.’

‘Voor mij was het een paradigmashift’ ‘De veranderingen op terreinen als techniek en organisaties gaan heel snel. Om bij te blijven is kennis vergaren niet voldoende, de ontwikkelingen vragen om een andere mentaliteit’ ‘Ik behoor niet tot de jongere generatie in de organisatie. Maar ik kan ook niet zeggen: het zal mijn tijd wel duren. Dan word ik vreselijk afhankelijk. Daarnaast is er steeds meer een information overload. Kranten lezen, televisie kijken, email - hoe ga je dat allemaal bijhouden? Mijn partner en ik hoorden over web 2.0 en Het Nieuwe Werken en besloten deze training van vier dagdelen te volgen bij EL&I, deelname stond ook open voor niet-ambtenaren.’ ‘Er ging een wereld voor me open. Het is een soort paradigmashift. Minder competitief zijn, het gaat om delen en geven. In het begin dacht ik wel: moet ik zomaar mijn Powerpoint presentatie weggeven? Nu zie ik er de voordelen van; als jij mijn presentatie gebruikt en je noemt mijn naam, is dat alleen maar positieve

aandacht voor iedereen.’ ‘Voor mij is het voornamelijk een soort gedachtegoed. Problemen zijn vaak te groot om alleen op te lossen. Waarom zou je ook niet gebruik maken van het weten en kunnen van anderen? Uiteraard kan ik praktisch niet zonder de tools. Ik zit op Facebook, Twitter, LinkedIn en heb me meteen bij Ambtenaar 2.0 aangemeld. Op mijn werk heb ik een iGoogle startpagina en ik gebruik readability, zodat je niet meer een hele website hoeft te printen.

SCHONE TAAL ‘Maar het gaat om meer dan dat. Ik merk dat andere dingen belangrijk worden. Passie, respect, eerlijkheid, creativiteit, kwaliteit. De wereld is heel turbulent. Vroeger was er zekerheid. Nu is het enige wat ik weet, dat ik eigenlijk niets

weet. Er is niet één waarheid. Filosofisch ja, maar dat is het hele leven toch eigenlijk. Een paar jaar geleden heb ik ook een andere opleiding gevolgd, Clean Language, een vraagcommunicatietechniek. Zonder aannames en op positieve wijze met iemand een gesprek aangaan. Daar geef ik nu zelf trainingen in. Ik ben niet van de ene op de andere dag zo gaan denken natuurlijk.’ ‘Toch heeft de training me absoluut ook praktisch veranderd. Ik heb de kranten de deur uitgedaan, die lees ik online. Een iPad heb ik nog niet, maar die gaat er wel komen. Vroeger keek ik op televisie wat er langs kwam, nu kijk ik bewust wat ik wil zien. Tijd is het enige dat schaars blijft, waar we niet meer van kunnen maken. Je moet dus heel bewust keuzes maken.’

Edith Albers (58) Functie: Bestuursassistent bij de CdK in Zuid-Holland en Clean Language trainer/coach Opleiding: Web 2.0 en Het Nieuwe Werken (bij het ministerie EL&I, door Max Janssen van Atos Origin)

Het kennisnetwerk waar publieke inkopers en aanbesteders elkaar ontmoeten

NIEUW!

Training Aanbestedingswet in de praktijk Start vanaf september

Trainingen t&VSPQFFTBBOCFTUFEFOCBTJT t&VSPQFFTBBOCFTUFEFOWFSWPMH t.BTUFSDMBTT&VSPQFFTBBOCFTUFEFO t&VSPQFFTBBOCFTUFEFOXFSLFO

t%VVS[BBNJOLPQFO t%F1TWBO%VVS[BBNJOLPQFO t-FFSHBOH1VCMJFL t1SFTUBUJFJOLPPQ1VCMJFL

7PPSNFFSJOGPSNBUJFXXXOFWJOM HET KENNISNETWERK VOOR INKOOP EN SUPPLY MANAGEMENT

Public 27 juni 2011



‘Ik weet nu precies wanneer ik ga vermijden’ ‘Regelmatig gaan mensen van onze organisatie naar deze training. Met talloze doelstellingen: beter vergaderingen leiden, slecht-nieuws gesprekken voeren, samenwerken in een team, delegeren.’ ‘Ik wil als projectmanager effectiever worden in mijn werk. Beter delegeren en samenwerken met anderen, niet meer alles zelf doen. Daarvoor is deze training heel goed. Met name omdat je jezelf erg leert kennen. In een tijdsbestek van een half jaar volg je vier blokken van twee of drie dagen.’ ‘Mijn valkuil is dat ik harde conflicten vermijd. Dat heb ik van huis uit meegekregen, er werd niet echt ruzie gemaakt. Dat maakt mij minder effectief, omdat ik daardoor niet altijd met dezelfde intensiteit kan zeggen wat ik van iets vind, dat ik iets niet goed vind bijvoorbeeld. Het is natuurlijk moeilijk om gedrag te

veranderen, maar je kan je er wel bewust van worden. Bewustwording leidt ertoe dat je merkt wanneer je dat ineffectieve gedrag gaat vertonen. Ik weet nu precies wanneer ik moeilijke situaties ga vermijden. Je kunt je erin oefenen dat te voorkomen.’

VALKUILEN ‘Ik ben duidelijk meer open en eerlijker geworden. Ik zeg het vaker als ik iets goed vind, maar ook als ik iets níet goed vind. Dus ik denk dat ik wel effectiever geworden ben, ja. Als startend manager - ik stuur als projectleider een klein team aan - is een van de valkuilen dat je heel veel zelf doet. Nu kan ik er beter

op vertrouwen dat andere mensen hun werk doen, en me er ook niet mee gaan bemoeien. Ik durf eerder te zeggen wat ik vind, hoe ik vind dat het zou moeten gebeuren en hoe het anders zou moeten.’ ‘Tijdens je carrière ontwikkel je jezelf sowieso, maar deze training heeft dat wel versneld. En het heeft een impact op je hele ‘zijn’, dus ook op je privéleven. Mensen om mij heen merken ook dat ik veranderd ben. Als je je eenmaal bewust bent van de manier waarop jij reageert in bepaalde situaties, raak je dat niet meer kwijt. Met dat bewustzijn moet je iets doen. Het is absoluut die training, die duurt niet voor niets een

half jaar en je krijgt ook oefeningen mee. Maar je moet het uiteindelijk gewoon zelf doen, stoppen met vermijden.’

Armand van de Laar (31) Functie: Programme Manager Enterprise Europe Network, Agentschap NL ministerie EL&I Opleiding: Training Communicatie, Interactie en Managementvaardigheden (Van Harte & Lingsma)

‘Paarden tonen mij wie ik ben’ ‘Loopbaanontwikkeling gaat altijd over de vraag wie je bent, wat je wilt en wat je daarvoor over hebt. Je ratio maakt daarin vaak andere keuzes dan je gevoel. Dat wilde ik vóór zijn bij mij, want ik wil in mijn werk ook stappen maken. Zo ben ik bij Deborah Smulders terechtgekomen,

Henk Gozefoort (56) Functie: Loopbaanadviseur gemeente Emmen Opleiding: Coachingstraject met paarden (Be&Become)

een coach die met paarden werkt. Paarden zijn heel sensitief en voelen feilloos bij mensen aan of zij zichzelf zijn of aangeleerd gedrag vertonen. Wil ik bijvoorbeeld een paard leiden en laat ik daarbij gedrag zien wat niet overeenkomt met mijn gevoel, dan haakt het paard af. Ik ben dan onbetrouwbaar als leider, omdat ik verschillende signalen uitzend. Zodra mijn gedrag en gevoel weer

in overeenstemming zijn en ik dus authentiek ben, komt het paard terug. Heel inspirerend, want zo werkt het in het gewone leven en op je werk ook. De paarden tonen mij wie ik ben. Ratio en gevoel komen steeds meer in balans. Ze helpen me bij mijn persoonlijke groei. Had ik dit tien jaar geleden al willen leren? Jazeker, maar soms heb je de weg ernaartoe nodig om er te komen.’

Overheidsacademie voor Informatiemanagement

ICT voor niet ICT’ers Een summercource speciaal voor beleidsmedewerkers en directeuren werkzaam bij beleidsdirecties van departementen.

Deze IMAC summercourse biedt u: Een overzicht van de belangrijkste ICT-trends, innovaties en hindernissen; Een overzicht van de zgn ‘Electronische overheid’ en de ‘iOverheid’; Inzicht in de relatie tussen beleid en ICT; Inzicht in uw beïnvloedingsmogelijkheden bij de ontwikkeling en organisatie van ICT. U kunt zich inschrijven voor de summercourse van 30 augustus. Voor meer informatie, het totale aanbod van opleidingen en trainingen kijk op: www.imac-academie.nl De summercourse wordt verzorgd door de Overheidsacademie voor Informatiemanagement (IMAC). IMAC is in 2003 opgericht vanuit een uniek samenwerkingsverband tussen een aantal uitvoeringsorganisaties en ministeries. Het doel van IMAC is om de essentiële verbindende schakel tussen organisaties en ICT te professionaliseren. Vanwege het groeiende belang van ICT in de samenleving en binnen de overheid, wordt deze rol nog belangrijker. IMAC biedt vanuit die doelstelling trainingen, masterclasses en opleidingen aan voor verschillende doelgroepen binnen de overheid. Een incompany training behoort eveneens tot de mogelijkheden. WRR-rapport iOverheid:

“Informatisering is doorgedrongen tot in de haarvaten van de overheid”

IMAC is onderdeel van Het Expertise Centrum

Public 27 juni 2011



‘Ik heb mijn woordje nu klaar’ ‘Ik ben nog niet klaar met mijn training Neurolinguïstisch Programmeren (NLP), maar de effecten merk ik al. Ik kan veel sneller doordringen tot de kern van een zaak en in conflictsituaties blokkeer ik niet meer. Vooral om dat laatste ben ik deze training gaan doen. Ik wilde

effectiever in mijn communicatie worden. Het mooie van NLP vind ik dat je veel meer leert dan dat. Vooral inzicht in menselijk gedrag. Ik merk dat ik me daardoor nauwelijks meer stoor aan mensen. Ik snap nu beter waarom ze irritant doen. Alles wat ik opsteek tijdens deze training

Edmond van der Lende (37) Functie: Midofficebeheerder gemeente Weststellingwerf Opleiding: Neurolinguïstisch Programmeren (ITAN) is toe te spitsen op de dagelijkse praktijk of te relateren aan ervaringen in het verleden. Zowel in mijn werk- als privésituatie. Ik leer niet alleen het gedrag van anderen

te begrijpen, maar ook dat van mijzelf. Daardoor sta ik positiever in het leven. Ik voel me sterker en verstijf ook niet meer bij ruzies. Ik heb mijn woordje nu klaar.

‘Ik ben slimmer geworden’ ‘Ik werk nu vier jaar bij de overheid en ik wil graag doorgroeien. Maar daarvoor heb ik universitaire papieren nodig, dus ben ik een masteropleiding Bestuurskunde gaan doen.’ ‘De Erasmus Universiteit was een logische keuze, vanuit Zeeland. En bovendien kon ik de deeltijdopleiding hier binnen twee jaar doen. Maar dat heb ik wel geweten, want de lesstof gaat ontzettend snel. In het eerste jaar krijg je acht vakken in tien maanden, en als je te vaak afwezig bent krijg je nog eens een extra opdracht. Dat wil je echt niet. Dus in de winter, met besneeuwde wegen, reed ik vanuit Zeeland twee avonden

per week toch naar Rotterdam. De rest van de avonden en de weekeinden ben je thuis veel met de stof bezig. Ik heb twee jaar lang vrijwel geen televisie gekeken. En in het weekeinde ging mijn man vaak met de kinderen naar het bos of het zwembad, zodat ik rustig kon studeren. Maar dat is het allemaal waard, want de studie is ontzettend leuk.’

BARCELONA ‘Het eerste jaar is heel individueel, je bent echt kennis in je hoofd aan het pompen. Elke anderhalve maand heb je een tentamen, en ik heb ze allemaal gehaald: dat viel niet tegen. Het tweede jaar maak je veel werkstukken met collega-studenten, en schrijf je essays en miniscripties. Je leert van alles over het openbare bestuur in

Esther van Ham–van der Hoeven (33) Functie: Afdelingshoofd / senior beleidsmedewerker Welzijn & Sociale Zaken gemeente Noord-Beveland Opleiding: Master Bestuurskunde (Erasmus Universiteit)

Nederland en veel daaromheen: van economie tot ict. De stof wordt continu aan de praktijk gelinkt. Dingen die ik tijdens het college hoor, kan ik soms de volgende dag al in de praktijk brengen. Ik ben nu aan mijn eindscriptie begonnen, over samenwerking tussen gemeente en provincie op het gebied van zorg en welzijn. Dat is een onderwerp waar ik ook in mijn dagelijkse werk mee bezig ben. Zo versterken opleiding en praktijk elkaar.’ ‘In de zomervakantie heb ik ook nog de International Summer School gedaan, in Barcelona. Je werkt dan twee weken lang heel intensief samen met studenten uit het openbaar bestuur uit heel Europa, en je krijgt elke dag college van internationale deskundigen. Dat was echt een hoogtepunt van de opleiding: met sommige studenten die ik daar leerde kennen heb ik nog steeds contact.’ ‘De studie is ontzettend inspirerend, ik ben er door gegroeid. Je leert om met een bredere blik te kijken, om eerst na te denken en niet met je oordeel klaar te staan en zomaar wat te roepen. Ik ben slimmer geworden, vind ik zelf.’

Samen bouwen aan het openbaa r best uur

HAAL HET BESTE UIT UZELF! Met een (vak)opleiding van de Bestuursacademie Nederland De zomer is in zicht! Tijd voor ontspanning en reflectie. Wellicht heeft u uw gedachten al laten gaan over wat u komend cursusjaar wilt gaan doen. Wilt u een boost geven aan uw carrière? Of kiest u liever voor het op peil houden van uw kennis? Welke opleiding u ook kiest, met een (vak) opleiding van de Bestuursacademie Nederland haalt u het beste uit uzelf! Jaarlijks starten in september onze langlopende opleidingen. In één of twee jaar bent u verzekerd van de juiste kennis en competenties op uw vakgebied. Een diploma van de Bestuursacademie Nederland vormt de basis voor een langdurige carrière bij de overheid. Bovendien bent u verzekerd van een goede positie op de arbeidsmarkt! Wilt u weten met welke opleiding u het beste uit uzelf haalt? Vraag dan een persoonlijk studieadvies aan via www.bestuursacademie.nl.

ing n i a r t g n i n r a Gratis e-le r 1 juli! ó ó v g n i d l e bij aanm

Schrijf u in vóór 1 juli 2011 voor een één- of meerjarige opleiding en ontvang een e-learning training cadeau! U kunt een keuze maken uit één van de volgende drie e-learning trainingen: 1. Omgaan met emotie en agressie 2. Feedback geven en ontvangen 3. Klantgericht communiceren en handelen Kijk voor de actievoorwaarden en de betreffende opleidingen op www.bestuursacademie.nl.


Thema Opleidingen - Achtergrond 17

Inspiratie is hard werken Fantasie, empathie en doorzettingsvermogen noodzakelijk voor actie

Dit najaar organiseert OSR voor het eerst een serie postacademische masterclasses bestuursrecht. Deze masterclasses bestaan uit drie meerdaagse modules, die thematisch zijn opgebouwd te weten: 1. Het nieuwe bestuursprocesrecht, 2. Overheidsaansprakelijkheid en 3. Overheid en marktwerking.

START R NA JAA 2011

EXCELLEREN IN BESTUURSRECHT GRIJP DE KANS UW ERVARING UIT TE BOUWEN TOT SPECIALISME EN VOLG DEZE UNIEKE MASTERCLASSES • • • •

Exclusief voor ervaren bestuursrechtjuristen Topdocenten verbonden aan universiteit, rechterlijke macht, advocatuur en accountancy Kleine groepen (max. 16 deelnemers per module) met veel interactie WWW.OSR.NL/MASTERCLASSES 3 modules, losse inschrijving mogelijk

Actief in de wereld van Werk & Inkomen Je hebt meer collega’s dan je denkt. Van beleidsmedewerkers tot communicatieadviseurs en van klantmanagers tot sociaal rechercheurs. Ontdek hoe zij met hun dagelijkse uitdagingen omgaan.

Meld je aan op het besloten platform Naleving.net Vind en deel informatie, ideeën en ervaringen • Nieuws • Documenten • Agenda • Discussies • Communities • Netwerk

Direct aanmelden? Ga naar Naleving.net Voor vragen mail je naar [email protected] Een initiatief van RCF en het ministerie van SZW



Wat willen we van ons werk? Ontwikkeling, afwisseling en uitdaging. Noem het motivatie of bezieling, zonder inspiratie gebeurt er weinig. Maar waar hebben we het dan eigenlijk over, en belangrijker: hoe kom je er aan? Tekst Mirjam van Immerzeel ‘Jullie denken zeker nog dat de inspiratie vanzelf komt als je je opsluit op een zolderkamer met een fles wijn en leeg vel?’ Gerdy Geersing - tegenwoordig psycholoog bij loopbaanbureau &Talent - maar ooit student aan de kunstacademie, denkt nog wel eens terug aan de woorden van haar oude docent daar. ‘Vergeet het maar’, liet hij indertijd op zijn retorische vraag volgen, ‘inspiratie is heel hard werken’. In haar praktijk ontmoet Geersing geregeld mensen op zoek naar inspiratie – niet zozeer om een kunstwerk te creëren, maar om een nieuwe wending aan hun loopbaan te geven, en niet zelden ook aan hun leven. Ze zijn vastgelopen, staan voor belangrijke keuzes of zijn gewoon even hun motivatie kwijt. Soms, merkt ze, hebben ze een nogal romantisch beeld van het lichtje dat als vanzelf moet gaan branden voor dat ene goede idee of plan. En tot die tijd komt er weinig uit hun vingers en hebben ze een duwtje van haar nodig. Dat geeft ze. ‘In de negentiende eeuw dacht men dat inspiratie een passief proces is, iets wat je overkomt’, vertelt Geersing. ‘Maar we zijn er inmiddels wel achter dat het niet zo werkt. Je moet er zelf wat voor doen. Inspiratie is inderdaad hard werken.’ De makke van inspiratie is natuurlijk dat het woord alleen al vaag klinkt. Nogal hoogdravend voor de een en ogenschijnlijk onbereikbaar voor de ander. Maar wat is het nu eigenlijk precies? Het illuminatieve moment waarop een briljant idee binnenvalt? Een oplossing voor een hardnekkig probleem of een ijzersterk plan voor die positieve wending aan je leven? Het kan allemaal. Wie op zoek gaat naar inspiratie in de populaire literatuur komt allerlei verwante termen tegen. Van modeter-

men als flow, zingeving en motivatie tot archaische termen als bezieling, ingeving en zelfs de ‘goddelijke vonk’. Inspiratie komt van oorsprong uit de theologische hoek, legt Ian van Lidth de Jeude uit. Hij is psycholoog en loopbaancoach bij Van Ede & Partners. Maar de herkomst van het woord zelf spreekt hem nog het meest aan. ‘Inspiratie komt van het Latijnse woord voor inademen. Dat zegt het eigenlijk helemaal. Inspiratie revitaliseert namelijk en vergroot je bewustzijn. Het gekke is dat vanuit de psychologie weinig onderzoek is gedaan naar het fenomeen, terwijl het wel een heel belangrijk begrip is in het

‘Ik kan mezelf nog beter verkopen’ ’Ik ben deze eendaagse cursus bij toeval gaan doen, omdat een collega die zich had opgegeven verhinderd was. Vooraf was ik sceptisch, maar gaandeweg bleek het heel leuk te zijn. Op een originele manier leer je je sterke punten voor

Alexander Versteeg, (30) Functie: Beleidsmedewerker regiegroep Regeldruk, ministerie EL&I Opleiding: Summer Course ‘Personal Branding’ (Het Buitenhuis, BZK)

jezelf te benoemen en over te brengen op anderen. Ik heb geleerd hoe ik nog scherper kan neerzetten waar ik voor sta. En ook hoe je dat meer doet vanuit je eigen competenties. Bijvoorbeeld dat ik sterk gericht ben op harmonie en samenwerken, bij conflicten of meningsverschillen zie ik goed de verbanden. Dat kan ik nu inzetten bij vergaderingen,

door goed te luisteren naar de verschillende visies die tegenover elkaar staan. Zo kan ik een bijdrage leveren aan het oplossen van problemen. Door dat bovendien te communiceren naar collega’s, weten mensen dat jij daar goed in bent en zullen ze in de toekomst eerder naar jou komen. Ik ben nog beter geworden in het verkopen van mezelf.’

Wegwijs in de digitale overheid Het implementeren van de digitale overheid vraagt om samenhang tussen dienstverlening, organisatie en ICT. Hiervoor zijn inzicht in de processen en begrip van de standaarden essentieel. Om gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van een gemeentelijk inrichtingsplan biedt Novius in samenwerking met KING een samenhangend pakket aan opleidingen op het gebied van informatieplanning, architectuur en zaakgericht werken. Praktijkgerichte opleidingen, ontwikkeld vanuit de Novius expertise en

Novius Academy voor Gemeenten

gericht op toepassing van de GEMMA.

In-company:

Najaar 2011 starten: Gemeentelijke Informatieplanning

(4 daagse opleiding)

Architectuur Academy voor Gemeenten


Informatiearchitectuur

(1 dag)

Zaakgerichte Procesarchitectuur


Zaakgericht Procesontwerp


Op weg naar een excellente dienstverlening met ‘De Burger is Meester’; het spel voor Zaakgericht Werken. Kijk voor meer informatie op www.novius.nl/academy/noviusacademy-voor-gemeenten

Alle opleidingen ook in-company mogelijk.

Novius Business & Information Management Langbroekerdijk A 121 B | 3947 BG LANGBROEK | Tel: 0343 - 760076 | www.novius.nl

IdeaDJ 21 juli

Culturele Kijk op het Rijk 28 juli

Persoonlijke Innovatie & Branding 14 juli

Compacte Rijksdienst in Beeld 4 augustus

Informatie en inschrijfformulier www.het-buitenhuis.nl/komervaren / 070 - 889 49 13 Het Buitenhuis | Plein 1813 | nr. 2 Den Haag Kosten voor één Course € 695,- inclusief materialen en lunch



Meer inspiratie in vijf stappen Stap 1 Denk om je gezondheid: goed slapen, goed eten en regelmatig bewegen. Dat bevordert je energieniveau, weerbaarheid en stemming. Bij sport komen hormonen vrij die je humeur positief beïnvloeden. Stap 2 Doe zelfonderzoek: welke bezigheden en mensen boeien je? Breng al je interesses in kaart. Lees boeken en artikelen, kijk films en het nieuws, praat met anderen; wat raakt je, waarover kun je je opwinden? Stap 3 Zoek actief situaties en bezigheden op die je boeien. Durf nieuwe dingen te

dagelijkse werk van psychologen.’ Van Lidth de Jeude merkt dat alleen al een goed gesprek kan leiden tot inspiratie. Hij citeert daartoe Goethe: ‘Verkwikkender dan het licht, is het gesprek.’ Zo werkt het ook. Een gesprek tussen mensen met dezelfde interesse kan op een hoger niveau terechtkomen, waarop ze tijd en ruimte vergeten. Daarom is inspiratie verwant aan flow, wanneer je helemaal opgaat in je bezigheden.’ Inspiratie staat vaak aan de wieg van actie. Voor de overgang van ingeving op uitvoering hebben we voorstellingsvermogen en fantasie nodig. Allemaal eigenschappen en talenten die we volgens Arnold Bakker te danken hebben aan onze evolutie tot complexe sociale wezens. Deze hoogleraar Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam doet al jaren onderzoek naar motivatie en enthousiasme van mensen. ‘We kunnen anticiperen op de positieve dingen die gaan komen. Geestdrift zorgt dat we uitdagende taken voor elkaar krijgen. Dat is een groot evolutionair voordeel ten opzichte van dieren.’ We hebben dus enthousiasme nodig om onszelf doelen te stellen en inspiratie om dat op te brengen. Aan dit vermogen hebben we onze kunstwerken, iPads, antibiotica en rechtstaat in zekere zin te danken. Er is nog een bijkomend voordeel: het voelt bijzonder prettig. Bakker: ‘Inspiratie helpt je professionele pres-

doen, een cursus, een hobby... Loop je nergens echt warm voor? Maakt niet uit, begin gewoon ergens. Doe iets. Stap 4 Zoek het gezelschap van enthousiaste mensen, dat werkt namelijk aanstekelijk, blijkt uit onderzoek. Zij kunnen een waardevolle medestander zijn, als de inspiratie toeslaat. Stap 5 Stel jezelf haalbare doelen, daarmee bescherm je je ontluikende bevlogenheid. Veel goede ideeën sterven in schoonheid èn door te hoge verwachtingen op te korte termijn. Stapje voor stapje realiseer je je inspiratie.

taties te verhogen en daaruit bevrediging te halen. Als je weet waarvoor je het doet, kun je ook langer doorgaan.’ Het klinkt heel goed; dit wil natuurlijk iedereen wel. Maar hoe raak je in zo’n staat? Zoals de vroegere docent van Geersing al zei: het valt niet af te dwingen, niet door jezelf en al helemaal niet door anderen met een cursus of training. Misschien overkomt het je daarom toch wel een beetje, filosofeert Van Lidth de Jeude. Inspiratie doe je in ieder geval op door iets te doen of te observeren wat je boeit, leggen de beide psychologen uit. Dus als de docent een begenadigd verteller is en de leerstof spreekt je aan, dan maak je bij een cursus al meer kans.

‘Inspiratie revitaliseert en vergroot je bewustzijn’

EMPATHIE ‘Mensen raken vooral geïnspireerd door andere mensen’, vertelt Bakker. ‘Bijvoorbeeld door een leidinggevende die visie uitdraagt, iemand die het goede voorbeeld geeft, en die intellectueel stimuleert. Maar je kunt ook geïnspireerd raken door iets indrukwekkends mee te maken. Bijvoorbeeld toeschouwer zijn bij een ramp, kan ertoe leiden dat je de hulpverlening ingaat.’ Helden, leiders en charismatische persoonlijkheden zijn uitgelezen inspiratiebronnen. Vandaar dat hun biografieën zo populair zijn. Toen

‘In virtuele gemeente leer je veel’ ‘Na mijn afstuderen aan de Groningse universiteit kwam ik terecht bij de gemeente Arnhem. Daar werd ik benaderd door het bedrijf Newpublic, dat me een traineetraject aanbood. Ze hadden mijn profiel op LinkedIn en Monsterboard gezien, en ze zochten mensen die echt bewust kiezen voor een baan bij de overheid. Ik werk nu 36 uur per week als trainee bij de gemeente Leusden. Daarnaast werk ik met acht

andere trainees in een virtuele gemeente, die we ‘Voortwaerts’ hebben genoemd. Onze eerste opdracht was om voor die gemeente een organisatiemodel op te zetten dat klaar is voor de toekomst. We hebben een model ontworpen: er zijn geen afdelingen, er wordt voornamelijk gewerkt in processen en projecten. Rigoureus, maar best realistisch.’ ‘Via Voortwaerts leg je makkelijk contact met collega-

trainees bij andere gemeenten, provincies en andere overheidsinstanties. Zo raak je heel snel thuis in overheidsland. Onze nieuwe opdracht is het opzetten van een gemeentelijk jeugdbeleid voor Voortwaerts. Ik denk dat daar weer iets leuks uit komt.’

Robert Vos (27) Functie: Trainee via Newpublic bij de gemeente Leusden, projectleider Klant Contact Centrum Opleding: Traineetraject Simpublic

22 Thema Opleidingen - Achtergrond


Meer inspiratie Vakantie-inspiratieboekje ‘Doe meer met je talenten’ door Gerdy Geersing € 7,95

‘De ogen lichten op en het hart slaat sneller’

Van Lidth de Jeude eens Maarten Luther King op televisie zag spreken, raakte hem dat. ‘Dat soort mensen is in staat om heel veel anderen te raken’, vertelt hij. ‘Maar zelfs Maarten Luther King inspireerde niet iedereen. Er zullen Ku Klux Klan-leden zijn die juist weerzin voelden en juist geïnspireerd werden door hun leider.’ Zo bekeken kan alles en iedereen een inspiratiebron zijn en is er geen echte gemene deler waar iedereen het over eens is. De een vindt inspiratie in de keuken, de ander haalt veel uit films. Sommige mensen kunnen met meditatie, zelfonderzoek en interne dialoog inspiratie uit zichzelf halen. De natuur is voor velen een

grote inspiratiebron, net als religie en filosofie. Maar vervolgens heb je daar binnen ook weer onderscheid. Inspiratie lijkt de ene mens wat makkelijker te komen aanvliegen dan de ander. Volgens de drie psychologen vooral een kwestie van persoonlijkheid en levenshouding. Van Lidth de Jeude wijst op het verschil tussen ouderen en jongeren. ‘Kinderen staan meer open, zijn veel poreuzer. Met volwassen worden leer je allerlei conventies en regels en is het lastiger om geïnspireerd te raken.’ Uit onderzoek van Bakker blijkt dat er een link bestaat tussen inlevingsvermogen en het ver-

‘Je geeft honderd procent’ ‘Ik heb de pabo gevolgd, maar ben kort daarna bij een gemeente gaan werken. Omdat ik graag verder wil in het management in de publieke sector volg ik nu de MBA Public Sector van Nyenrode. Een brede studie waarin allerlei zaken aan bod komen, van publiek-private

Christian de Kriek (27) Functie: Teamleider WMO bij gemeente Stichtse Vecht Opleiding: MBA Public Sector (Nyenrode Business Universiteit)

partnerships, integriteit en duurzaamheid tot hrm, financiën en risicomanagement. In iedere module krijg je individuele opdrachten en groepsopdrachten. Bij die groepsopdrachten leer je heel veel van je medestudenten die op allerlei andere plekken bij de overheid zitten: van de NOS tot het ministerie van Defensie.’ ‘Het is hard werken, je geeft je twee jaar lang voor honderd

procent. Ik moet vaak nee zeggen tegen verjaardagen van vrienden en familieleden, maar dat is niet erg omdat de studie zo leuk is. Het meest interessante vind ik de politieke spanning in de publieke sector. Want besluiten worden niet altijd genomen op zakelijke gronden, maar op wat politiek haalbaar is. Daar moet je als manager mee kunnen omgaan.’



mogen geïnspireerd te raken. ‘Mensen die empathisch zijn, kunnen beter het perspectief van de ander innemen. Hierdoor kunnen ze eerder geïnspireerd raken door wat de ander vertelt, mits dit overtuigend is. Zo niet, dan zullen empathische mensen juist eerder afhaken.’ De hoogleraar schat dat maar vijf tot zes procent van de bevolking een werkelijk enthousiaste persoonlijkheid heeft, die ontvankelijker is voor inspiratie en ook eerder tot actie zal overgaan. In haar praktijk merkt Geersing duidelijk verschillen tussen mensen die wat extraverter en actiever zijn met het leggen van contacten, en mensen met een passiever houding. ‘Die eerste groep raakt vaker en eerder geïnspireerd dan de ander. Als je dat van je zelf weet, dan kun je wat ondernemen om je meer bloot te stellen aan inspiratiebronnen. Om de randvoorwaarden van inspiratie te optimaliseren breng je eerst in kaart wat je interesses zijn. Denk onder meer aan boeken, films, soort mensen, culturen, hobby’s, taken op je werk. Zoek vervolgens die zaken bewust op.’ Wat volgens haar ook helpt is afstand nemen. ‘Tijdens vakanties is de routine van het dagelijkse leven uit zicht. Je komt met andere dingen en mensen in contact en zo krijgen nieuwe ideeën spontaan de kans om op te borrelen. Jammer is wel dat vaak de inspiratie om die ideeën uit te voeren wegzakt na thuiskomst.’ Om haar inspiratie vast te houden, neemt Geersing zelf altijd een klein notitieboekje mee op vakantie. Mocht iets opwellen

dan schrijft ze het op. En die gewoonte inspireerde haar weer tot het schrijven van een boekje met tips en toegankelijke opdrachten om op vakantie mee te nemen. ‘Zie het niet als huiswerk’, zegt de psycholoog, ‘want ik merk dat mensen tijdens hun vakantie toch altijd nadenken over hun leven en werk. Waarom dan niet daar ook wat mee doen zodat je er ook later wat aan hebt?’

BEVLIEGING Het psychologische effect van inspiratie is bij alle mensen hetzelfde. Er gaat bijna letterlijk een lichtje branden en je staat open voor nieuwe ideeën. Dat moment heeft allerlei lichamelijke kenmerken die ook bij geluksgevoelens horen: je ogen lichten op, je hart gaat harder kloppen en je ademhaling sneller. Inspiratie geeft een kick en je wilt tot actie overgaan. De drie psychologen koppelen inspiratie dui-

‘Het lijkt op de sociale academie’ ‘De opleiding draait om het inzicht dat iedereen anders tegen de wereld aan kijkt. We zijn bijvoorbeeld op bezoek geweest in Kanaleneiland, in Utrecht. Daar hebben we een vmbo-school bezocht en een paar uur gewerkt in een Turkse supermarkt. Je beleeft van alles en je spreekt met mensen die je normaal niet ontmoet. Je krijgt meer inzicht in je

eigen kijk op de wereld, en in de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op veranderprocessen. Dat is wel nodig, want ik vind dat er dingen de verkeerde kant op gaan in de maatschappij en bij de overheid. Problemen worden ‘opgelost’ door het stellen van steeds meer regels, terwijl die de situatie vaak helemaal niet verbeteren. Je kunt beter kijken

naar de context waarin die problemen ontstaan, en daar proberen in te grijpen. In de opleiding trof ik mensen die dat óók vinden. Ik heb vroeger de sociale academie gevolgd, en dit deed me er sterk aan denken.’

Sandra Mennen (46) Functie: Dorp- en wijkcoördinator gemeente Overbetuwe Opleiding: Mijn gevoel voor realiteit (Sezen Academy)

“Uw expertise over salarissen, arbeidsvoorwaarden en ontslag met uw doelgroep delen?”

Adverteer in het themanummer over salarissen, arbeidsvoorwaarden en ontslag Bereik direct 12.000 beslissers en bestuurders bij de rijksoverheid, decentrale overheden en uitvoeringsorganisaties. Q

Q Q

Alle ins en outs van dit onderzoek staan in september en oktober in PM Public Mission en in HR Overheid. - In september deel 1: topinkomens, mobiliteit en persoonlijke ontwikkeling. - In oktober deel 2: ontslagvergoedingen en wachtgeld. PM biedt u de mogelijkheid een gesponsorde bijdrage te plaatsen in de editie van september en/of oktober, op PM.nl en in de e-nieuwsbrief. Redactionele ondersteuning behoort tot de mogelijkheden. 24 augustus is de deadline. Neem contact op met salesmanager Asha Narain, (070) 378 95 11, [email protected] of media-adviseur Saskia van der Tol, (070) 378 07 32, [email protected] voor een communicatieadvies op maat.

Kijk voor meer informatie op www.beslissersbereikt.nl

Feiten

Kennis Kunde

Lees Leeshier hierhet de nieuwste nieuwste VNG VNG Magazine! Magazine!

Lees nu

/

| AANMELDEN Doorzoek dezeINLOGGEN site Zoeken

BLOG BLOG

NIEUWS

MAGAZINE

STUUR IN

VNG.nl À

Zoek

>

De voordelen van vngmagazine.nl voor u:

Neem stelling op vngmagazine.nl

Dynamiek en interactie: blog, LinkedIn en Twitter

VNG Magazine, het vertrouwde en veelgelezen vakblad, biedt u vanaf nu ook een interactieve website met bijbehorende e-nieuwsbrief. Ga snel naar www.vngmagazine.nl en ervaar de voordelen van deze unieke online.

Actualiteit: nieuwsberichten

WWW.VNGMAGAZINE.NL

Gratis e-nieuwsbrief Wilt u elke twee weken gratis een e-nieuwsbrief met links naar nieuwsartikelen op de website ontvangen? Meld u dan aan voor de gratis e-nieuwsbrief op de website www.vngmagazine.nl.

Achtergrondinformatie: magazine En ook: gratis tweewekelijkse e-nieuwsbrief



‘Zelfs Maarten Luther King inspireerde niet iedereen’ delijk aan dadendrang. Zonder het verlangen er naar te handelen, is het een lege huls. Een kunstenaar of schrijver zal iets willen scheppen. Geïnspireerde hulpwerkers, actievoerders en politici zullen dingen willen veranderen. Gepassioneerde topsporters, ondernemers en professionals willen een doel bereiken. Van geïnspireerd in een luie stoel zitten, is nog nooit iemand wijzer geworden. Toch houdt inspiratie niet automatisch in dat je overgaat tot actie en dat je omgeving daar positief op reageert. Om inspiratie handen en voeten te geven, heb je wilskracht en doorzet-

tingsvermogen nodig, stelt Van Lidth de Jeude. ‘Het vraagt discipline. Gedragverandering duurt drie maanden zeg ik altijd. Jij hebt misschien de inspiratie voor een andere aanpak of nieuwe weg, maar dat geldt niet voor je omgeving. Anderen kunnen aanvankelijk denken dat het toch maar een bevlieging is en het zelfs negeren. Pas na een tijdje zullen ze doorkrijgen dat het ernst is en kun je te maken krijgen met weerstand. Over het algemeen hebben mensen namelijk moeite met opgelegde veranderingen.’ Wie in die fase doorzet, doet zijn of haar inspiratie eer aan.

•

Meer informatie: +www.entalent.nl +www.inspiratiepost.nl +www.menscentraal.nl ingezonden mededeling

GRATIS ABONNEMENT OP DE HANDHAVINGSKRANT

dit is een uitgave van het ccv

nummer 2 juni 2011

De Handhavingskrant Klucht

De Handhavingskrant is er voor iedere professional met belangstelling voor handhaving. De krant biedt artikelen over de hele breedte van het handhavingsveld, van milieuhandhaving tot handhaving in de openbare ruimte. U vindt er trends en wetenschappelijke ontwikkelingen, maar ook best practices, informatie over bijeenkomsten en voorbeelden van slim handhaven. In de rubriek Persoonlijk Portret krijgt de handhaver een gezicht. De Handhavingskrant komt vier keer per jaar uit. Als u een gratis abonnement neemt, krijgt u de Handhavingskrant vanzelf toegestuurd.

05

Laat bewoners meebepalen waaraan politie en Stadstoezicht hun werkuren besteden. Het Rotterdamse project Buurt Bestuurt werkt, zegt burgemeester Ahmed Aboutaleb.

06

Steeds meer organisaties ontdekken de toepassingen van sociale media. Ook voor de handhaving ontstaan nieuwe mogelijkheden. Wat zijn de kansen? En de valkuilen?

10

Handhavers en toezichthouders krijgen het platform dat ze verdienen: een eigen beroepsvereniging. Een belangrijke stap op weg naar verdere professionalisering, vertelt Beboa-voorzitter Minze Beuving.

DRANKAANPAK JEUGD OP DE SCHOP

Ik loop al even mee in dit vak. Dit is mijn veertigste seizoen. Wat ik merk is dat vooral jongeren uit sociaal lagere milieus, zeg maar eenvoudige gezinnen, gevoelig zijn voor overmatig drankgebruik. Ze houden die gewoontes ook langer vast, anders dan studenten die een paar jaar als lullo door het leven gaan. Of ik hierin als kroegbaas een verantwoordelijkheid heb? Zeker weten! Bij ons is drinken niet het doel. Gezelligheid is waar het om gaat, en daar mag best drank bij horen. Corrigeren doe ik ook. Vooral bij de eilandjeugd die ik vaker in mijn zaak krijg. Zo’n jongen van 14 jaar met een stuk in zijn kraag, die kan ik lelijk op z’n nummer zetten. Het wordt dus hoog tijd dat de overheid ermee ophoudt de oplossing voor maatschappelijk problemen bij mij op de bar neer te leggen. Ik pleit voor een andere definitie van wie kind is. Die leeftijdgrens van 16 is uit de tijd. Vroeger was je dan kind. Wie nu 14 of 15 jaar oud is, moet je op een volwassen manier behandelen en benaderen. Mijn tweede punt: repressief beleid heb je absoluut nodig. Maar doe het op een manier die de overtreder zelf raakt. Ze hebben allemaal een identiteitskaart. Zorg dat het persoonlijk gevolgen heeft als ze een paar keer zwalkend van straat worden gehaald. Vier keer betrapt, uitstellen van het rijbewijs. Dat helpt. Hessel van der Kooij, alias de Zingende Kroegbaas, is eigenaar van café de Groene Weide op Terschelling dat in 2011 is gekroond tot ‘het beste café van Nederland.’

het alcoholprobleem onder jongeren is niet nieuw, de aanpak wel /

Meld u nu aan via www.hetccv.nl/publicaties/handhavingskrant Via deze site kunt u de krant ook downloaden. 82143_Centrum Criminaliteitsprev1 1

‘Oh oh Cherso’ of ‘Try before you die’; daar kan ik me dus enorm kwaad over maken. Zuipen en seks tot je erbij neervalt, is dat de norm die we onze pubers meegeven? Je moet niet vreemd opkijken dat sommige van de jongens en meisjes die bij mij in de kroeg komen dan ook dit gedrag vertonen. En weet je wat? Dan heb ik het als verstrekker gedaan. Het lijkt wel een klucht! Als ik 200 kilometer per uur over de A2 rijd, is de boete toch ook niet voor de autofabrikant? Toch is dat wel wat er in het alcoholbeleid gebeurt. Al moet je de excessen ook niet uitvergroten. Tachtig procent van de jongeren weet prima waar de grens ligt, niks mee aan de hand.

Nederlandse jongeren drinken veel, vaak en op jonge leeftijd. De schade is groot: hersenen ontwikkelen zich slechter, in de ongevallenstatistieken is de jeugd oververtegenwoordigd. Vandalisme en agressie zijn een probleem. In de politiek klinkt de roep om actie al jaren. Het kabinet wil de nieuwe ‘alcoholwet’ op 1 januari 2012 invoeren. De handhaving verandert daardoor ingrijpend.

Hij heeft ze geregeld in het ziekenhuis liggen, jongens en meisjes in comateuze toestand door overmatig drankgebruik. “De schade is bizar groot”, vertelt kinderarts Nico van der Lely van het Reinier de Graaf Ziekenhuis in Delft. “Wie op jonge leeftijd grote hoeveelheden alcohol drinkt (binge drinken) loopt het risico één of twee schoolniveaus te zakken. Dat zie ik bij een kwart van mijn patiënten.” Dat staat nog los van secundair letsel zoals gebroken armen en benen of – nog erger – meisjes met

een slok te veel op die slachtoffer worden van seksueel misbruik. De problemen zijn groot. Uit CBS-cijfers blijkt dat iets meer dan 10 procent van de meiden en bijna 30 procent van de jongens tussen de 15 en 25 jaar zwaar drinkt: minimaal eens per week zes of meer glazen alcohol op één dag. De startleeftijd is laag, blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut: van de kinderen tussen de 12 en 14 jaar drinkt ruim de helft elke maand. Vervolg op pagina 2 >>

14-6-2011 9:29:24

www.delfttoptech.nl/publicsafety

Complexiteit van veiligheid managen?

Master of Public Safety De advanced Master of Public Safety richt zich op risicobeheersing, crisismanagement en rampenbestrijding in het domein van publieke veiligheid. De essentie van deze opleiding omvat het snijvlak van bestuurlijk-politieke flexibiliteit en technischoperationele onbuigzaamheid. In deze opleiding leert u de complexe veiligheidsproblematiek gestructureerd aan te pakken. Samenwerkende partners en tegengestelde belangen; kosten versus veiligheid; media en informatie voorziening; reële risico’s en veiligheidsbeleving. U studeert af met een toegepaste wetenschappelijke scriptie en ontvangt een mastertitel van de TU Delft. Neem voor meer informatie contact op met Judith Cremers 015 278 80 19 of [email protected].

“ Hé ambtenaar, jij houdt de BV Nederland draaiend.” Cindy Castricum, hoofdredacteur PM Public Mission

Jouw favoriete rubrieken uit re.Public voortaan alleen in PM Public Mission Neem nu een abonnement op PM Public Mission, tijdelijk voor slechts € 14,95 per jaar! www.pm.nl/info

‘Ben jij het ambtenaren bashen Hét onderzoek naar salaris, vakantiedagen en ontslag in de publieke sector Dit najaar presenteert PM de resultaten van het grote salaris-, arbeidsvoorwaarden- en ontslagonderzoek. • Welke overheidsorganisatie betaalt het best? • Waar geldt de meest royale verlofregeling? • Wie kreeg de grootste gouden handdruk? • En waar krijg je een iPad van de zaak? Lees het in september en oktober in PM. Plus: alles over topinkomens, wat levert werken in Brussel op en rechten en plichten van ambtenaren.

PM Public Mission laat zien dat jij een fantastisch vak hebt. Altijd up-to-date over werken bij de overheid.

n ook zo beu?’ Elke maand in PM • Uitgebreid aandacht voor een actueel thema (zoals salaris, politiek-ambtelijke verhoudingen en kennis over Europa) • De overstap: ambtenaren met een nieuwe baan aan het woord over hun carrière, leermeesters, hoofdpijndossiers, culturele bagage en gadgets • Een overzicht van de belangrijkste spelers: wie is wie bij de overheid? • Over de vloer bij een overheidsorganisatie • Vier keer per jaar een onderzoek over de ambtenaar als professional: hoe oefent hij zijn vak uit en welke tools zijn daarvoor nodig?

PM Top 100 In februari 2012 presenteren we voor de tweede keer de PM Top 100 Best Presterende Ambtenaren. Kom jij, of een van je collega’s, voor deze titel in aanmerking? Vanaf oktober kan er weer genomineerd worden. Houd PM dus in de gaten.

Neem nu een abonnement op PM Public Mission, tijdelijk voor slechts € 14,95 per jaar! www.pm.nl/info

PM-ENQUÊTE: EEN OP DRIE AMBTENAREN VREEST ONTSLAG

SPECIAL SUBSIDIES MAXIME VERHAGEN IN DE BRES VOOR TOPSECTOREN

MEI 2011 || NUMMER 4 || JAARGANG 7 || WWW.PM.NL

JUNI 2011 || NUMMER 5 || JAARGANG 7 || WWW.PM.NL

THEMA COMPACTE OVERHEID > DEELGEMEENTEN ADIEU > KRIJGSMACHT MOET OUTSOURCEN > DEPARTEMENTALE FUSIES DUUR BETAALD

THEMA DE DUURZAME AGENDA > TWEEDE KAMER ERNSTIG VERDEELD

> BRUSSEL LEGT MILIEULAT HOGER

> GREEN DEAL IN DE HERKANSING

> DUURZAAM INKOPEN OVERLEEFT AANSLAG

LUCAS REIJNDERS

MARIANNE WITLOX (SZW) OVER HET NIEUWE WERKEN

ANNE-MARIE RAKHORST

JACQUELINE CRAMER

HET GROTE DUURZAAMHEIDSDEBAT

KLEINE OVERHEID, GROTE PLANNEN

ECOLOGIE FUSEERT MET ECONOMIE

CRISIS- EN HERSTELWET

TAKENDISCUSSIE

INTERVIEW ADRIAAN SCHOUT

BESTUURSAKKOORD

TOEKOMST VAN DE DIPLOMATIE

ORATIE ROEL NIEUWENKAMP

‘BURGER VOGELVRIJ IN BESTUURSRECHT’

DE VERLOKKINGEN VAN DE DOE-HET-ZELF-DEMOCRATIE

‘NATIONALE SOEVEREINITEIT IS ILLUSIE BINNEN DE EU’

IPO, VNG EN FNV IN DE CLINCH MET ACHTERBAN

AMBASSADEUR DIENT FUNCTIONEEL TE TWITTEREN

‘POLITIEK EN AMBTENARIJ IN RELATIETHERAPIE’

Ja, ik wil graag PM Public Mission voor slechts

€ 14,95 per jaar ontvangen

✔ Ga naar www.PM.nl/info en vul je gegevens in. In september valt PM Public Mission bij jou in de bus!

✔ Of vul hieronder je naam- en adresgegevens in Naam: Voornaam: Adres: Postcode en plaats: E-mail*: Telefoon: * Sdu Uitgevers houdt mij per e-mail op de hoogte van producten en diensten van zorgvuldig door Sdu Uitgevers geselecteerde derden op mijn vakgebied:

Ja

Nee

Fax dit bestelformulier naar (070) 378 97 83 of stuur het naar Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag Deze actie is geldig t/m 1 september 2011. Prijzen zijn incl. verzend- en administratiekosten Actiecode 1598PM151 Wij verwerken uw gegevens voor de uitvoering van de (abonnement) overeenkomst en om u van informatie te voorzien over Sdu Uitgevers bv en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Als u geen prijs stelt op deze informatie, kunt u dit schriftelijk melden bij Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 EA Den Haag. Onze uitgaven zijn verkrijgbaar in de boekhandel. Voor informatie over onze leveringsvoorwaarden kunt u terecht op www.sdu.nl.

Feiten

Kennis

www.pm.nl/info

Kunde

Public 27 juni 2011



‘Je beleeft in vogelvlucht compleet beleidsproces’ ‘De deelname aan het Leeratelier heb ik mede geïnitieerd. Om OCW-medewerkers een effectievere rol in beleidsprocessen te laten spelen. En zo tegelijkertijd het lerend vermogen van de organisatie te verhogen.’ ‘Ik heb in Leiden Sociologie en Organisatiekunde gestudeerd. Organisatieadviseur is mijn beroep. Met hart voor de publieke zaak, zeg ik er altijd bij. De overheid, daar ben ik dertig jaar geleden binnengekomen en ik werk er nóg. Ik ben beleidsadviseur bij de dienst OCW van de gemeente Den Haag. ‘In een leeratelier wordt in vogelvlucht een beleidsproces van begin tot eind beleefd. Mét de diverse stakeholders aan tafel, die daar elk met hun eigen optiek zitten. De belangen kunnen zó uiteenlopen dat ze samenwerking in de weg staan. In een leeratelier leer je deze obstakels bijtijds signaleren en oplossingen bedenken die de belangen van meerdere partijen recht doen. Je lokt eigenlijk kansen uit voor samen-

werking, ook door vertrouwen op te bouwen. Maar daarvoor moet je je wel eerst verdiepen in al die deelbelangen en snappen waarom ze voor partijen zo belangrijk zijn.’

GEDRAG ‘In een leeratelier wordt één casus helemaal uitgewerkt. In vier sessies. In mijn geval was dat een nieuw actieprogramma Jeugd. Dat moest herijkt worden op een nieuwe wethouder, die de koers drastisch wilde wijzigen. Je begint dan met een stakeholderanalyse: wat wil elke partij uit het vuur slepen en waarom?

In mijn ambtelijke leven heb ik tientallen van die analyses gemaakt. Onbewust maak je die vanuit je eigen belang, weet ik nu. En wat ik me door het leeratelier óók realiseer is dat ik mijn gedragsrepertoire moet en kan verbreden. Met een oefening met kleuren werd duidelijk gemaakt hoe anderen jouw gedrag opvatten en vervolgens hun eigen gedrag daarop aanpassen. In een leeratelier worden allerlei krachten in een beleidsproces zichtbaar en dus ook de punten waarop jij je kunt verbeteren. Voor een persoonlijk ontwikkelingsplan kan een leeratelier dus eveneens waardevol zijn.’ ‘We waren met zijn twaalven bij het eerste leeratelier. Onder hen veel collega’s van het programmabureau Jeugd. Zij zijn nu veel intensiever bij de totstandkoming van het

Bert Dekkers (62) Functie: Senior beleidsadviseur gemeente Den Haag, dienst OCW Opleiding: Leeratelier Interactieve Beleidsvorming (gemeente Den Haag i.s.m. met Hiemstra & De Vries)

actieprogramma betrokken, omdat ze de motivatie van alle stakeholders kennen. Die werden uitgenodigd in één minuut tegenover een denkbeeldige wethouder hun belang te bepleiten. Zo kwamen alle deelbelangen scherp in beeld. Werken en leren vloeiden praktisch in elkaar over. Ik kijk uit naar volgende leerateliers.’

‘Ik wil de boel wakker schudden’ ‘Toen ik hier tweeënhalf jaar geleden binnenkwam op de afdeling communicatie, gebeurde er nog te weinig op het gebied van nieuwe media. Ik kom zelf uit die wereld, dus ik wilde de mensen hier wakker schudden. Daarom hebben we

Coen Göebel (41) Functie: Adviseur communicatie/specialist digitale media Dienst Stadsontwikkeling Rotterdam Opleiding: Tweedaagse workshop ‘digitale media’ (NewMediaBrains)

met acht collega’s de cursus NewMediaBrains gevolgd. Dat was een enorm boeiende tweedaagse, een rollercoaster aan nieuwe ervaringen. Allerlei grote sprekers uit de digitale wereld vertelden over wat er allemaal gebeurt op het gebied van digitale media, en waarom wij daar als gemeente niet omheen kunnen. Want onze klanten bevinden zich tegenwoordig immers ook op internet en op sociale media,

en doen daar van alles. Ze praten met elkaar, bespreken jou en vormen een mening over je. Ze klagen over je of ze geven je complimenten. Daar moet je wat mee: je moet als gemeente betrokkenheid tonen, de interactie aangaan. Dat doen we dus steeds meer, onder andere op Facebook, Twitter, Linkedin en Youtube. Als gemeente heb je tenslotte interesse in al je klanten: ook de virtuele.’

Eindelijk echt

inspiratie gevonden

Buddy Netwerk zet zich in voor mensen met een ernstige, chronische en/of levensbedreigende ziekte, zoals kanker, MS of Hart-en Vaatziekten. De impact van de ziekte op iemands sociale en emotionele leven is groot, soms te groot. Word nu buddy en vergroot de wereld van een ander en ook die van jezelf. Simpelweg door er eens per week een paar uur voor de ander te zijn.

Word ook buddy !

www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500

Public 27 juni 2011



‘Het beste wat me is overkomen’ ‘Ik heb altijd in de commercie gewerkt, de laatste jaren bij een Opel-dealer. Toen kwam de recessie: eerst verdwenen mijn collega’s en daarna was ik zelf aan de beurt. Via het UWV wilde ik de opleiding tot Handhaving milieuwetgeving volgen, maar dat vonden ze wat te hoog gegrepen. Het werd de opleiding tot gemeentelijk opsporingsambtenaar. Ik liep stage bij de gemeente

Barneveld, waar ik nu in dienst ben, als handhavertoezichthouder bij agrarische bedrijven. Wat daar leuk aan is? Kijk: in de autobranche wil je klanten van auto A naar auto B hebben, als een soort adviseur, en er zelf iets aan verdienen. In mijn nieuwe baan wil ik agrariërs verder helpen, ook als adviseur. We kijken bijvoorbeeld samen hoe ze een bepaalde vergun-

ning kunnen krijgen. Als dat lukt is iedereen tevreden: de agrariër, de gemeente en uiteindelijk ook de burger. Het is heel mooi werk, dit is het beste dat me in de crisis is overkomen.’

Richard Zegers (43) Functie: Handhaver/toezichthouder gemeente Barneveld Opleiding: Gemeentelijk Opsporingsambtenaar (Bestuursacademie Zuid-Nederland)

‘Zó dom, jong talent wegsturen’ ‘Ik heb al een master Human Resource Management. De master die ik nu doe is daar een mooie aanvulling op. Mijn einddoel? De overheid strategischer maken op hrm-gebied.’ ‘Na mijn studie Bedrijfskunde in Rotterdam heb ik kort bij een bank gewerkt, maar in de commerciële wereld ligt mijn hart niet. Ik wil werken aan Nederland. Dat doe ik nu als trainee bij ROI. Twee jaar lang word ik gedetacheerd binnen de publieke sector. Steeds voor acht maanden. Eén dag per week hebben tien andere trainees en ik college. Het is dus een master waarbij wetenschap en praktijk hand in hand gaan om uiteindelijk het

Harmen van Norel (26) Functie: Strategisch hrm-trainee bij ROI Opleiding: Master of Public Human Resource Strategy (ROI i.s.m. EUR)

hrm-beleid in de publieke sector naar een hoger strategisch niveau te tillen. Want je ziet nu bijvoorbeeld dat de afslanking in sterke mate plaatsvindt via het last-infirst-out principe. Jonge talenten worden weggestuurd. Strategisch niet slim. Over vier jaar heb je ze keihard nodig.’ ‘Op hrm-gebied staat er bij de overheid de komende jaren ontzettend veel te gebeuren. Daar zoomt deze opleiding op in. De colleges zijn erg inspirerend. Wetenschappelijk onderzoek biedt inzichten die wij in de praktijk kunnen gebruiken, denk aan zaken als de motivatie van ambtenaren, succesvol onderhandelen of het belang van opleidingen. Daarnaast komen leiders uit de publieke sector vertellen over de problemen waar zij tegenaan liepen toen zij veranderingen moesten doorvoeren. Je moet

dat bijvoorbeeld niet in één keer willen doen, maar stapsgewijs. Leiderschap is daarbij erg belangrijk. Hoe je dat ontwikkelt en toch dichtbij je medewerkers kunt staan door aandacht en vertrouwen te geven, zijn aspecten die je allemaal leert. Ik steek dus geweldig veel op.’

RELATIVEREN ’Ik leer ook van de feedback van mijn medetrainees. Als je twee jaar met zijn elven optrekt, leer je elkaar goed kennen. Er ontstaat een vertrouwde setting, waarbij je elkaar kunt sturen. Ik ben nogal nuchter, kan goed relativeren. Dat kan in de weg zitten als je mensen enthousiast wilt krijgen voor veranderingen. Daar moet ik dus aan werken en dat kán in het praktijkgedeelte. Ik ben op dit moment gedetacheerd bij Het Expertise Centrum. Daar help ik mee aan het opzetten van een opleiding voor ambtenaren in de icthoek van de publieke sector. Superinteressant.’

34 Thema Opleidingen - Onze 25



‘Regels durf ik nu los te laten’ ‘Ik ben concerncontroller, maar misschien ben ik wat apart. Ik ben namelijk niet zo van de regeltjes en vastomlijnde structuren. Het is goed te sturen op vertrouwen.’ ‘Ik heb de opleiding Overheidscontroller aan de Bestuursacademie Nederland gevolgd. Daar ben ik nóg beter gaan beseffen dat het beheersen van alles wat we doen afhangt van mensen, niét van regeltjes. De kwaliteit van een organisatie wordt vooral bepaald door de cultuur; veel minder door de structuur. Je kunt niet zonder structuur, maar die is ondergeschikt aan de cultuur. Want als de cultuur goed is, hebben de medewerkers meer plezier in hun werk en zullen ze beter presteren. Bovendien vergroot het je aantrekkingskracht op het beste talent. Het is een zichzelf versterkend effect waardoor je als organisatie groeit.’ ‘Ik heb na de middelbare school de hbo-opleiding Be-

Nick Doorn (53) Functie: Concerncontroller gemeente Achtkarspelen Opleiding: Overheidscontroller (Bestuursacademie Nederland)

drijfseconomie gedaan. Daar leer je te denken in processen en structuren. Dat heb ik ook twintig jaar gedaan. Nu probeer ik de mens centraal te stellen. Dat komt ook door onze gemeentesecretaris Eise van der Sluis, die dat sterk aanmoedigt. Hij is afkomstig uit het bedrijfsleven en heeft het standpunt dat iedereen kwaliteiten heeft en op basis daarvan waardevol is voor de organisatie. Eise wil stimuleren en vertrouwen geven. Dat vindt hij een betere strategie dan strenge regels, want regels motiveren niet. In de opleiding Overheidscontroller stuit je daar ook op. Wanneer de kernwaarden VIS BV (vertrouwen, initiatief, samenwerken, betrokkenheid en verantwoordelijkheid) in de cultuur zijn opgenomen, kan de control van strak naar veel losser. Dát probeer ik nu handen en voeten te geven. Centraal in de opleiding staat ook dat de taak

van een controller beheersen is, niét controleren. Want dat is achteraf fouten ontdekken en die herstellen. Als controller moet je fouten vóór zijn; beheersen aan de voorkant. Dat kan alleen als de collega’s je goed op de hoogte houden over wat zij doen. Daarvoor is verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid in heel de organisatie nodig.’

STOEPTEGELS ’Regels voldoen niet, want die worden omzeild en leiden zo tot nieuwe regels die óók weer worden ontdoken. Het gaat niet om regels, het gaat om het doel ervan. Het probleem ligt bij managers die steeds weer nieuwe processen bedenken om de controle te behouden. Zij omarmen de structuren om zich tegen mislukkingen in te dekken. Daar gaat het fout. Zij zouden vertrouwen in hun medewerkers moeten hebben en de regeltjes moeten loslaten. De man van Gemeentewerken weet alles van de straat, weet waar stoeptegels scheef liggen. Hij lost het zelf wel op. Daarvoor heeft hij geen regeltjes nodig.’

‘Overheid kan meer doen met marketing’ ‘Aan Nyenrode volg ik de opleiding Executive MBA. In de FD Career Challenge heb ik die gewonnen, althans de helft ervan. Officieel kost deze MBA 47.500 euro. Veel geld, maar externen die je inhuurt voor probleemanalyses zijn ook duur en bij deze MBA ontwikkel je snel tools om zulke analyses zelf in de organisatie te doen. Ik kom een hele nieuwe wereld binnen, een nieuw netwerk met ambiti-

euze professionals die heel anders aankijken tegen mijn organisatie. Omdat ik zelf ook op afstand sta, zie ik hoe ontwikkelingen in de wereld, de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) beïnvloeden. Ik ga ook in het buitenland studeren. De MBA is een geweldige mogelijkheid om mijn huidige functie een boost te geven. We krijgen bijvoorbeeld colleges marketing. Vreemd terrein voor de overheid, want we

verkopen geen Coca Cola. Ook bij diensten van de overheid kan marketing echter een rol spelen. Waar zit de waarde voor de burger, zodat hij ervoor wil betalen? Dat is nu nog weleens een probleem. Op die manier naar de overheid kijken, maakt deze MBA ook heel inspirerend.’

Fleur Pullen (31) Functie: Senioradviseur strategische & externe ontwikkelingen bij RDW Opleiding: Executive MBA (Nyenrode)

Public 27 juni 2011



‘Samenwerken via social media’ ‘Door de digitalisering van de samenleving is de rol van de gemeen-

te én de inwoners fundamenteel veranderd. Met deze opleiding heb ik meer inzicht gekregen in die nieuwe online toepassingen. Ik weet nu hoe wij beter kunnen aansluiten bij de belevingswereld van onze inwoners en hun kennis

Peter Koelewijn (33) Functie: Communicatieadviseur bij gemeente Bunschoten Opleiding: NextCommunication, post-hbo opleiding digitale communicatie (Lectric)

en gedrag kunnen beïnvloeden door bijvoorbeeld het gesprek aan te gaan via social media. Al zat de gemeente al in maart 2009 op Twitter. Tijdens de opleiding vertelden professionals uit de praktijk hoe je daarmee om moet gaan. Hoe kun je mensen betrekken in plaats van ze alleen te informeren. Daar heb ik onder andere met het college van B en W over ge-

sproken. Eind 2011 starten we met een pilot waarbij we via social media gaan samenwerken met wijkbewoners in een nieuwbouwwijk. Inmiddels is bij onze gemeente het social mediabeleid geïntegreerd in het centrale communicatiebeleid. We verwachten dat internet in de toekomst het voorkeurskanaal van de burger wordt bij het afnemen van onze producten en diensten.’

‘B&W adviseren over social media’ ‘Ik ben politicoloog en werk sinds kort als senior beleidsadviseur Samenleving bij de gemeente Woerden. In mijn nieuwe baan moet ik grote veranderprocessen aansturen. Mijn opleiding geeft me daarbij zoveel vertrouwen.’ ‘Ik ben bezig met de transitie van de jeugdzorg en ook de kanteling van de Wmo. Ik doe dat met veel vertrouwen, dankzij de hbo-opleiding Management in Zorg en Maatschappelijke Dienstverlening die ik de afgelopen twee jaar heb gevolgd. Een opleiding van één dag per week aan de Hogeschool van Amsterdam waar je veel basisvaardigheden krijgt bijgebracht, vooral op het intermenselijke vlak.’ ‘Het is misschien wat overdreven te stellen dat voor mij een wereld is opengegaan, maar daar komt het wel op neer. Ik ben als politicoloog erg rationeel ingesteld. Eerder een denker dan een doener, hoofdzakelijk door die studie. Politicologie leidt op voor wetenschappelijke functies. Velen komen bij

de overheid, in het hoger onderwijs en de journalistiek terecht. Het is een kennisopleiding, erg gericht op macht, argumentatie, confrontatie en gelijk hebben. Eigenlijk moet je dat, tenminste in de baan die ik nu heb, allemaal afleren.’

NON-VERBAAL ’Als politicoloog leer je visies te ontwikkelen. Prima, maar dan komt punt twee: hoe krijg je mensen warm voor jouw visie. In die vaardigheden word je op de universiteit nauwelijks getraind. Hoe je medewerkers coacht en begeleidt, leer je ook niet echt. Ik voelde dat als een gemis. Als je in je carrière stappen wilt zetten, is het belangrijk dat je kunt aantonen dat je ook dié vaardigheden

beheerst. In mijn studietijd is dat geheel aan mij voorbijgegaan. Ik was oprichter en hoofdredacteur van het politicologenblad Synthese en volledig door inhoud en resultaat gedreven. De hbo-opleiding heeft dat veranderd. Die heeft erg geholpen mij open te stellen voor anderen en daardoor ook oog te krijgen voor wat anderen nodig hebben. Uiteindelijk gaat het om empathie. Dat merk je tijdens heel veel nagebootste werksituaties. Die worden ook stilgezet en dan wijst de docent je op verstorende non-verbale signalen die je uitzendt. Maar ook andere uitingen waarmee je eerder weerstanden oproept dan het begrip dat je hebben wilt.’ ‘Aan veranderprocessen zit altijd een cultuuraspect. Niet iedereen is bereid tot verandering en vaak hebben ze daar goede redenen voor. Je

in de ander verplaatsen en proberen te begrijpen wat hem beweegt, daar gaat het om. Kijken op welk punt je elkaar kunt vinden, daarmee kom je het verst. Dát heb ik geleerd op deze opleiding. Een veranderplan opstellen en uitvoeren, dat gaat nu met zorg voor de ander.’

Jeroen Göttgens (33) Functie: Senior beleidsadviseur Samenleving gemeente Woerden Opleiding: Management in Zorg en Maatschappelijke Dienstverlening (Hogeschool van Amsterdam)

De rechtspraktijk van de gemeentejurist kent een eigen krachtenveld en vereist bijzondere kennis en vaardigheden. Met de leergang voor gemeentejuristen komt OSR Juridische Opleidingen tegemoet aan de opleidingswensen en –behoeften van de gemeentejurist. De volgende editie start op 8 september 2011.

START BER SEPTEM 1 1 20

COMPACTE LEERGANG VOOR GEMEENTEJURISTEN UW PRAKTIJK ALS UITGANGSPUNT • • • •

In 4 maanden op de hoogte, 8 modules. “Bijzonder geslaagde combinatie van theorie en praktijk!” Ervaren docenten uit de praktijk. “Feedback met de groep wordt als zeer positief ervaren. Interactief.”

WWW.OSR.NL/GEMEENTEJURISTEN

Executive Master in Information Management: Management voor de informatiesamenleving NVAO-geaccrediteerd: na afronding mag u de titel Master of Science (MSc) voeren Uw leeropbrengst: •

Innovatie voor taaie vraagstukken: op een innovatieve manier omgaan met complexe en dynamische informatievraagstukken.

•

Inspiratie uit andere disciplines en blik op de toekomst: nieuwe aspecten en ontwikkelingen in het vakgebied.

•

Learning by sharing: leren van en met mede-studenten en gerenommeerde nationale en internationale docenten. Wetenschappelijk én praktijkgericht.

•

Strategisch gesprekspartner: vraagstukken waar u en uw organisatie mee geconfronteerd worden op strategisch niveau verwoorden en aanpakken.

•

Thought leader: ontwikkelen van uw innovatief denkvermogen en uw visie op het vakgebied.

•

ReÀective learning: verbreding en verdieping. Elke kennis is ‘knowledge in progress’ die u samen ontwikkelt en uitbreidt.

Start: 13 september 2011 15 modules van 3 dagen, inclusief studiereis. Maximaal 20 deelnemers. Voor meer informatie: Stichting Postdoctorale Opleidingen Informatie en Management http://www.ienm.nl tel: +31 20 525 4266 / e-mail:[email protected]



37

De Nationale ombudsman beschrijft in deze rubriek casussen uit zijn praktijk. Hij is blogger voor re.Public.nl Zie voor alle bijdragen: +www.rePublic.nl/ombudsman

De ombudsman Bouwen op empathie Mijn meest inspirerende opleiding? Dat was die tot mediator. Van de rechter die beslist, werd ik omgeschoold tot iemand die op professionele wijze partijen in hun geschillen en conflicten kan begeleiden.

Mijn proefschrift had als titel: ‘De toegang tot de rechter’ en ging over de grote betekenis van onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak. Ik ben vele jaren rechter geweest. Toch kon ik mij op den duur in die rol minder goed vinden. Rechtspraak is belangrijk, maar vaak duren procedures erg lang en bovendien is het de vraag of een rechterlijke uitspraak het geschil tussen partijen wel oplost. Om die reden heb ik uiteindelijk de rechtsprekende functie prijs gegeven en ben teruggekeerd naar de universiteit om de vraag te beantwoorden of er alternatieven zijn voor rechtspraak. Mijn onderwerp werd: Alternative dispute resolution, ADR. In dat kader ben ik zelf een training als mediator - professioneel conflictbemiddelaar gaan volgen. Niet meer partijen vertellen wat ‘rechtens is’, maar al vragenderwijs partijen door laten dringen tot de kern van hun geschil of conflict. Heel vaak kunnen ze hun geschil zelf oplossen. Deze training en mijn verdieping in het vakgebied heeft grote invloed gehad op de wijze waarop ik naar de samenleving en het samenleven van mensen ben gaan kijken. Een jurist is gewend om een bepaalde situatie te vertalen naar een ‘casus’ en voor die casus is er een juridische oplossing. Als mediator krijg je meer oog voor het achterliggende conflict en de escalatie van dat conflict. Hoewel het schrijven van een mooie rechterlijke uitspraak mij veel voldoening kan geven, haal ik nog meer voldoening uit sommige complexe bemiddelingen. Dat geldt ook voor mijn huidige werk als Nationale ombudsman. Wij brengen rapporten uit met een beoordeling van de behoorlijkheid van bepaald overheidshandelen. Maar in veel meer gevallen proberen we met een

interventie richting bestuursorgaan het probleem dat voor de burger speelt op te lossen. Zo nodig met behulp van bemiddeling. De effectiviteit van ons werk is met de verschuiving van rapporteren naar interventies en bemiddelingen veel groter geworden. Bovendien is de waardering van de betrokken burgers veel groter. Onderzoek van TNS/NIPO laat zien dat het voeren van een klacht- of bezwaarprocedure voor mensen de slechtste ervaring vormt die ze met de overheid kunnen hebben. Hoe zorgvuldig we ook met klachten en bezwaren omgaan. Als de overheid bij klachten en bezwaren voor een vorm van bemiddeling kiest dan neemt de tevredenheid van de betrokken burgers met 40 procent toe. Ook de tevredenheid van ambtenaren zelf neemt aanzienlijk toe. Er zijn 2,7 miljoen bezwaarprocedures per jaar, terwijl 60 procent van al die bezwaarprocedures op een informele wijze opgelost kan worden. Er valt veel ergernis bij de burger weg te nemen wanneer ambtenaren op een professionele wijze een bemiddelende rol kunnen vervullen. Vaak hoor ik als reactie: ‘Maar dat doe ik al!’ Dat dacht ik vroeger van mezelf ook, totdat ik trainingen op het terrein van conflicthantering ging volgen. Die training kan ik iedereen aanbevelen. Onderzoek wijst uit dat je met competitie en strijd zelden positieve resultaten bereikt. In de praktijk van het openbaar bestuur heeft professionele conflictbemiddeling zich inmiddels bewezen. Ik verwacht dat formele juridische procedures steeds vaker vervangen worden door een aanpak met professionele bemiddeling. Afgezien van dit zakelijke succes, heb ik persoonlijk in mijn leven het meeste geleerd van mijn training conflicthantering. Dat wens ik u ook graag toe. Meer weten? Zie het project 'Prettig contact met de overheid' van BZK via hun website: dit project is met een Public Service Award onderscheiden als een van de meest innovatieve projecten van de overheid door de Verenigde Naties.

Alex Brenninkmeijer (59) is de Nationale ombudsman

Oproep: deelname marktonderzoek

Werken voor de Overheid 2011 Neem deel en werk mee aan de vijfde editie van het grootschalige marktonderzoek Werken voor de Overheid. Hiermee inventariseren wij hoe de huidige externe dienstverleners bij de overheid presteren. Vanzelfsprekend hebben wij daar de experts uit de praktijk bij nodig. Wij nodigen u daarom van harte uit om als (mede)beslisser mee te werken aan dit belangrijke onderzoek. Uiteraard wordt uw reactie anoniem verwerkt. De unieke eindresultaten worden in december a.s. gepresenteerd in PM Select Werken voor de Overheid 2011, dat u bij uw vakblad zult ontvangen. Het invullen van de vragenlijst neemt slechts 10 tot 15 minuten van uw kostbare tijd in beslag. Via www.pm.nl/werkenvoordeoverheid komt u bij de vragenlijst. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Henrike Bijlstra, telefoon (020) 522 54 22 of e-mail [email protected]. Indien u vragen heeft van technische aard, verzoeken wij u een bericht te sturen naar [email protected]. Hartelijke dank voor uw medewerking!

Geef uw mening over externe dienstverleners via: www.pm.nl/werkenvoordeoverheid

KENT U DE WIJZIGINGEN IN DE WET WERK EN BIJSTAND? GEEN ZORGEN... ...DE BLAUWE EISELIN IS ER WEER! In alweer de 16e versie van het gerenommeerde boekwerk Tekst en Toelichting, Wet Werk en Bijstand, leest u de meest actuele wettekst – plus de heldere toelichting van Wim Eiselin, teammanager informatie bij Stimulansz. Nieuw in deze versie: de volledige inwerkingtreding WIJ veranderingen door de reparatie- en verzamelwet SZW

Bestel het boek en bijhorende CD-Rom nu voor slechts € 79,50

Surf naar www.sdu.nl/wwb

27 11

Thema Opleidingen - Rubrieken 39


Boeken

Politiek als marketingconcept Lezen/ Personal branding

Het begon ooit met Mei Li Vos de vakbond, toen kwam Mei Li Vos het Kamerlid en de laatste incarnatie is Mei Li Vos de schrijfster. Om het merk MLV opnieuw te laden, heeft la Vos de wereld kond gedaan van haar ervaringen in Den Haag. Gek genoeg kwam het boek niet uit in september, meestal toch de tijd van grote productlanceringen en rebrandings. Ja, Vos is commercieel en ze weet haar communicatieve vaardigheden aardig te verzilveren. Hamvraag is natuurlijk of je het boek desondanks moet lezen. Op het eerste gezicht zou je zeggen van wel. Vos mag dan jammer genoeg niet met modder gooien, ze geeft wel een aardig inkijkje in de Haagse burelen. Smakelijk vertelt ze over haar werk als ambtenaar. Het gaat over politici die gescheiden vuilnisbakken hebben en dan hoog opgeven over hoe milieuvriendelijk ze zijn. Interessant is ook zeker haar verhaal over hoe ze vóór haar Kamerlidmaatschap op het ministerie van Algemene zaken aan het ‘normen-en-waardenproject’ van Balkenende werkte. Hoewel ze zich had bekend tot de Partij van de Arbeid, schreef communicatiespecialist Vos moeiteloos speeches voor de premier van het CDA. Benieuwd of ‘de VOC-mentaliteit’ ook van haar is. Het meest interessant zijn echter haar

Politiek voor de leek Een insiderverslag van een outsider Mei Li Vos Uitgeverij Prometheus, 2011 ISBN 9044617370 € 16,95

ervaringen als lid van de PvdA-fractie. In het persbericht van de uitgever heet het: ‘Ze observeerde met een mild cynische, maar optimistische blik haar eigen verrichtingen en die van haar collega-Binnenhof-bewoners.’ Klopt zowaar. Zo vertelt ze hoe we dankzij een natte vinger in de lucht van een paar ambtenaren op het bedrag van 18 miljard euro komen, dat het kabinet Rutte nu gaat bezuinigen. Ook haar verhaal over de besluitvorming rond Uruzgan is aardig om te lezen. Ze beschrijft zonder gêne haar eigen twijfels over deze belangrijkste beslissing in haar periode als Kamerlid. Er zijn weinig politici die zo open zijn over het recente verleden. Toch blijft er steeds iets knagen tijdens het lezen van Politiek voor de Leek. Vos kan aardig schrijven en weet haar twijfels en naïeve omgang met de politiek aardig te verhalen. Maar haar ‘kleine meid in de grote stad’ manier van vertellen gaat op een bepaald moment irriteren. Voor iemand die zich zo intensief met politiek heeft beziggehouden – Vos is politicologe –

is haar onbevangen blik niet bijzonder geloofwaardig. Ik kreeg gaandeweg het boek dan ook steeds meer het gevoel dat het een trucje was, een manier om zichzelf neer te zetten als frisse en fruitige dame met een verhaal. Iemand die iets heeft meegemaakt. Vos is zich iets te nadrukkelijk aan het positioneren als dagvoorzitter en spreker. Een snelle blik leert dat ze zich inmiddels heeft laten inschrijven bij Speaker’s Academy. Op haar ervaringen in Den Haag kan ze in dat circuit jaren mee, er zijn immers altijd weer middagjes met ambtenaren die aan elkaar moeten worden gekletst. Het boek is geen afrekening met het verleden of zelfs maar een poging om inkomen te genereren, het moet het merk MLV vooral opnieuw in de markt zetten. Precies zoals ze twee keer eerder heeft gedaan. (MvI)

Verder lezen/Persoonlijke ervaringen Lees het wel en wee van bouwondernemer Ad Bos, de klokkenluider die grootse fraude aan het licht bracht, en huiver. Over staat en burger, goed en fout, en het enorme grijze gebied er tussen. Klokkenluider Het leven van Ad en Joke Bos Rosa Koelemeijer The House Of Books 2011 ISBN 9044330349 € 17,95

Niet minder dan een revolutie op het vlak van zelfonderzoek beloven de auteurs. Als lezer betekent dit dat je aan de slag moet: nadenken, invullen en hun adviezen ter harte nemen. Ontdek je sterke punten Een revolutionair programma om unieke talenten te ontwikkelen Marcus Buckingham en Donald O. Clifton Spectrum, 2011 ISBN 9027426155 € 14,99

Claude Lanzmann maakte filmgeschiedenis met Shoah, over de massamoord op joden door de nazi's. In zijn memoires verhaalt hij over zijn ervaringen als verzetstrijder, zijn vriendschappen met schrijvers als Sartre en de twaalf jaar dat hij aan Shoah werkte. Een levenskunstenaar, terecht bekroond met de WELT Literatuurprijs. De Patagonische Haas Memoires Claude Lanzmann Arbeiderspers, 2011 ISBN 9029575255 € 39,95

40 Thema Opleidingen - Foto

Inspirerend werken





Van negen tot vijf aan de arbeid, elke dag op hetzelfde kantoor. Dat is voor inspiratie de dood in de pot. Steeds meer ambtenaren doen dat dus anders. Voor Betty Feenstra (Binnenlandse Zaken, rechts.), Moni-

Thema Opleidingen - Foto 41

que Roosen (provincie Noord-Brabant) en Robert Vos (gemeente Leusden) werkt het zó. Beeld Helen Cats

42



Netwerken

Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING)

Tekst Jisca Cohen

Novius Academy

UWV

Abstracte beleidsvoornemens over het inrichten van de digitale overheid concreet en uitvoerbaar maken. Die vertaalslag probeert Novius Academy in trainingen te maken. Het belangrijkste uitgangspunt is mensen uit de organisatie zelf erbij betrekken, vertelt Guido Bayens, als partner bij Novius verantwoordelijk voor de opleidingen. ‘We komen niet met een kruiwagen kennis op de stoep kieperen en gaan dan weer weg. Mensen moeten er zelf grip op krijgen om het echt te kunnen realiseren.’ Op deze wijze heeft Novius trainingen gegeven bij provincies aan bedrijfsarchitecten en informatiemanagers, medewerkers die betrokken zijn bij de inrichting van bedrijfsen informatieprocessen. ‘We hebben bovendien bewust mensen uit meerdere provincies tegelijk opgeleid. Dat heeft een belangrijke impuls gegeven aan de samenwerking tussen provincies op het gebied van modernisering.’ Hetzelfde principe wordt nu ingezet bij gemeenten. KING, het Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten, beveelt gemeenten de opleidingen van Novius zelfs aan, samen met die van één ander opleidingsinstituut. ‘Het voordeel is ook dat de opleiding uniformeert. Wij leren mensen dezelfde taal spreken. En gemeenten kunnen elkaar helpen, ze hoeven niet alles in hun eentje te doen.’

gemeente Amersfoort

ICTU

Hoogheemraadschap van Rijnland

provincie Zuid-Holland

ingezonden mededeling

Netwerkagenda Hoera: 15 jaar! Op naar het volgende lustrum! w w w. s e g m e nt. nl

27 juni 2011: Open Koffie Ambtenaar 2.0 Den Haag | Ministerie van EL&I (foyer). In de laatste Open Koffie vóór de zomer wordt teruggekeken op drie jaar Ambtenaar 2.0. In juni 2008 werd het netwerk Ambtenaar 2.0 opgericht en drie jaar later staat het aantal leden bijna op 7000. In december van dat jaar werd het eerste boek Ambtenaar 2.0 uitgebracht en daarvan zijn er zo’n 25.000 verspreid. Uit een recent onderzoek onder 1000 Nederlandse ambtenaren bleek dat de helft bekend was met Ambtenaar 2.0. De Dag van de Ambtenaar 2.0 werd dit jaar door zo’n 400 mensen bezocht. Aanmelden kan via: [email protected] 28 juni 2011: Themamiddag Citymarketing Apeldoorn | Jong Apeldoorn Netwerk organiseert de themamiddag. Wethouder Paul Blokhuis houdt een verhaal over dit onderwerp. Ook wordt er een bezoek aan Omnisport gebracht. Daar kunnen de deelnemers een skeeler- of wielerclinic volgen, maar ook het Omnisport bezichtigen. Dit evenement is bedoeld voor jonge ambtenaren (tot en met 35 jaar) werkzaam bij de gemeente Apeldoorn (JAN), gemeente Arnhem

(Jong Arnhem), gemeente Nijmegen (Jong Nijmegen), gemeente Ede (De Poema’s), provincie Gelderland (Jong Gelderland), Stadregio Arnhem Nijmegen (JONAS), Belastingdienst (Jong Belastingdienst) en Kadaster (Jong Kadaster). Meer informatie via: [email protected] 30 juni 2011: Strandslag 2011 Utrecht | De besturen van jongeambtenarennetwerken zijn uitgenodigd om op het stadsstrand van Utrecht in een gemoedelijke sfeer de strijd met elkaar aan te gaan. Hans Goedhart, de algemeen directeur van de provincie Utrecht trapt de middag af. De dag wordt afgesloten met een barbecue en een borrel. De winnaar van Strandslag wint niet alleen de Gouden Schep, maar ook de organisatie van dit jaarlijks terugkerende evenement voor besturen van jongeambtenarennetwerken. Meer informatie via: [email protected] Summercourse 2011 In sommige branches is er in de zomer weinig beweging. Op veel werkplekken is het rustiger dan normaal. En het mooie zomerweer zorgt voor een ontspannen sfeer. Misschien is dit ook voor jou de uitgelezen periode om van die rust

7 1


Thema Opleidingen - Netwerken 43

Karel Goossens vriend, pianist

Guido Bayens Hans Tönissen vriend, mede-auteur van ‘Bedrijfsarchitectuur’ en collega

Anneke Spijker programmamanager provincie Flevoland

Marcel Hofland vriend, kunstkenner en zelfstandig adviseur

Math Muijres interim CIO Utrecht

De drijfveer van Guido Bayens is de Nederlandse overheid afhelpen van het negatieve imago. ‘Nederland verdient een goede overheid, een moderne dienstverlener die adequaat mensen kan helpen.’ Zijn doel is duidelijk: een overheid waar mensen niet met de rug naar toe staan, maar waar je trots op kunt zijn. ‘De overheid wordt in belangrijke mate afgerekend op slechte dienstverlening. Dat moeten we dus verbeteren. Het moet wel goed functioneren. Want de overheid vervult niet alleen een belangrijke rol als dienstverlener, maar ook in het democratische besluitvormingproces.’ Volgens Bayens moet het negatieve imago van de overheid worden omgezet in dat van de overheid als moderne dienstverlener. Als opsteller van NORA, de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur van ICTU, leverde hij een bijdrage aan de ontwikkeling van het idee dat de Nederlandse overheid onder architectuur wordt gebouwd. ‘Overheidsorganisaties moeten niet alleen afspraken maken over samenwerken op bestuurlijk niveau, maar ook werkprocessen op elkaar laten aansluiten. Bijvoorbeeld gezamenlijk diensten aanbieden.’

ingezonden mededeling

Jouw bijeenkomst in deze rubriek? Mail naar [email protected]

gebruik te maken door tijd te nemen om aan jezelf te werken. Van Harte & Lingsma organiseert ‘de Summercourse’: een serie ééndaagse trainingen die je op verschillende vlakken weer in beweging zetten. Kort en dynamisch. Dus wil je je tijdens de zomer verdiepen in een bepaald thema of wil je je capaciteiten verder ontwikkelen in één dag? De startdatum is 11 juli. Meer informatie en inschrijven via: ww.h-l.nl/contact/summercourse_2011/1074/ Vanaf 5 september 2011: Next Level sessies Wie had kunnen bedenken dat het verkopen van ‘slechte hypotheken’ in de buitenwijken van Boston er toe zou leiden dat de gemeente Barendrecht nu stevig moet bezuinigen? Overheidsorganisaties moeten wendbaar zijn om in te kunnen spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Een uitdaging voor de managers van de publieke sector. Wendbaarheid dus. Daar hoort nu ook bij: bezuinigen en met minder mensen het werk doen. Rijnconsult en Business School Nederland hebben zes ‘Next Level sessies’ ontwikkeld om vanuit verschillende kanten het thema wendbaarheid te belichten. De eerste sessie op 5 september gaat over strategisch personeelsbeleid. Meer

HET PAARD ALS SPIEGEL VOOR PERSOONLIJKE GROEI

informatier via: www.bsn.eu (zoek op next level) 15 december 2011: Reuring! Café Den Haag | Van potlood naar qwerty: deze overgang is voor de ene ambtenaar vanzelfsprekend en de ander komt de drempel maar niet over. Een derde heeft het potloodtijdperk nooit meegemaakt. ICT is een middel. Het moet ons helpen onze taken beter uit te voeren. Maar dat roept nieuwe vragen op: hoe gebruiken we het in de context van vertrouwen, Het Nieuwe Werken? Is Open Source echt zo goed? Onze elektronische ambtenaren zijn: Matt Poelmans, directeur Burgerlink, Philippe Raets, adviseur bij Het Expertise Centrum en voormalig pSG bij BZK, en Zsolt Szabo, Vice President bij Cap Gemini en voormalig VVD Kamerlid met de portefeuille ICT. Host is Elly Bogerman, directeur ICTU (ICT Uitvoeringsorganisatie). Tijdens dit Reuring! Café verzorgt de huisband van het Ministerie van Algemene Zaken, de ‘Wizardz of AZ’ de muziek. Mark Frequin, DG bij het ministerie van EZ, is onze presentator. Meer informatie via: www.vom-online.nl

Kijk voor de actuele netwerkagenda op www.rePublic.nl/netwerk

✓ ✓ ✓ ✓

Teambuilding Leiderschap Communicatie Persoonlijke ontwikkeling

Het paard heeft een sterke aangeboren intuïtie en is professional in non verbale communicatie. Daarmee geeft het paard ons inzicht in onbewuste (denk) patronen die van invloed zijn op ons gedrag. Paarden zijn niet voor de gek te houden door uiterlijk vertoon of mooie woorden die echte gevoelens en capaciteiten verbergen. Dat maakt ze tot uitstekende spiegels voor zowel teams als individuen! GRATIS KENNISMAKINGSWORKSHOP Wanneer: 21 juli & 15 september Voor wie: HR-managers en leidinggevenden Waarom: Om zelf de meerwaarde te ervaren van het trainen met paarden. Voor meer informatie: www.beandbecome.nl of mail naar: [email protected]

44

- Advertorial -

de Vacature

Gezocht: Oracle specialisten voor de Sociale Verzekerings de Do’s

De SVB vernieuwt haar it-landschap met Oracle technologie. In dat proces speel jij een sturende rol. Je hebt dus een it/Oracle achtergrond, bent pro-actief en analytisch ingesteld. Je combineert een groot probleemoplossend vermogen met uitstekende communicatieve vaardigheden. Je kunt snel schakelen en bent vasthoudend in het bereiken van resultaten. Je bent iemand die buiten de gebaande paden kan denken en standpunten overtuigend verdedigt. Om snel met Oracle te kunnen schakelen is het belangrijk dat je het Engels goed beheerst.

de Don’ts

Samenwerken staat centraal bij de Sociale Verzekeringsbank. Wie graag solistisch opereert en denkt vanuit problemen in plaats van oplossingen, is bij de SVB niet op zijn plaats. Je bent juist niét zo’n ambtenaar die strikt volgens het boekje werkt, maar gaat daar creatief mee om. Je bent stressbestendig en initiatiefrijk; legt en onderhoudt gemakkelijk contacten. Je vindt het niet erg om langer door te werken als er deadlines moeten worden gehaald. Je stelt je dan flexibel op. Heb je ervaring met architectuur van bedrijfsprocessen, dan is dat een pre.

de Cultuur

Bij de Sociale Verzekeringsbank lever je een actieve bijdrage aan de samenleving. De maatschappelijke betrokkenheid vind je terug in de cultuur. De SVB is een dynamische organisatie die staat voor teamwork en kennis met elkaar delen, om zo een resultaatgerichte werkgemeenschap te kunnen zijn. De medewerkers, en dat zijn er meer dan drieduizend, krijgen ruimte om die weg naar resultaat zelf in te vullen, in een dynamische en informele sfeer waar het publieke belang voorop staat. Met ruimte en faciliteiten om jezelf (verder) te ontwikkelen.

De Sociale Verzekeringsbank (SVB) regelt voor ruim vijf miljoen mensen dat ze de uitkering ontvangen waar ze recht op hebben. Of dat nu gaat om AOW-pensioen, kinderbijslag, of een van de vijftien andere wetten en regelingen die de SVB uitvoert. Alle achttien miljoen mensen die een relatie hebben met de Nederlandse overheid kunnen bij de SVB terecht voor een pensioenoverzicht, of voor informatie over sociale zekerheid. De SVB keert jaarlijks meer dan 34 miljard euro uit en verricht daarvoor zo’n 44 miljoen transacties. Liefst 98 procent van alle dienstverlening verloopt geautomatiseerd. ‘Dat is erg hoog’, zegt Michiel Kramer, Oracle Solution Architect bij de SVB. Zó hoog dat het de SVB dwingt met haar ict-voorzieningen voorop te lopen. ‘Om de dienstverlening aan miljoenen burgers op lange termijn zeker te stellen’, zegt Martine Mensinga, ICT manager

het Perspectief

Het ict-verandertraject waar de SVB in zit, biedt Oracle specialisten volop mogelijkheden om te werken aan vernieuwing en verdieping van hun vak en kennis. Denk aan het meepraten met Oracle over aanpassing van bestaande pakketten en de ontwikkeling van nieuwe pakketten, die straks door organisaties in de hele wereld worden gebruikt. Je werkt met de nieuwste systemen die nog niet voor andere bedrijven beschikbaar zijn. De SVB stimuleert dat medewerkers zich blijven ontwikkelen en heeft een loopbaan- en opleidingscentrum.

bij de Sociale Verzekeringsbank. NIEUWE WETTEN Die inrichting verandert fors. Bij de SVB wordt met de nieuwste technologieën van software-ontwikkelaar Oracle een volledig nieuwe en innovatieve architectuur voor bedrijfsprocessen aangelegd. De ict-systemen worden vernieuwd, waardoor alle automatiseringszaken overzichtelijk samenkomen in één multiregelingensysteem. Dat is niet alleen een borg voor betrouwbare, kwalitatief goede dienstverlening aan miljoenen klanten in de toekomst. Het nieuwe systeem is ook bedoeld om de huidige wetten en regelingen efficiënter uit te voeren, snel wetswijzigingen te kunnen doorvoeren en nieuwe wetten te kunnen implementeren. ‘Je bouwt mee aan een efficiëntere overheid’, zegt Kramer over de Oracle specialisten die de transitie helpen vormgeven en bijsturen. De SVB heeft zes vacatures (zie werkenbijdesvb.nl) voor dergelijke experts. Zij maken zich

‘Bouwen aan een e

re.Public 27


24 juni 2011 - Advertorial -

45

Voor wie bij de overheid wil werken zijn er mogelijkheden te over. Ieder nummer wordt hier een openstaande vacature belicht.

bank (SVB) de Collega’s

niet alleen de nieuwste Oracle technologieën snel eigen, zij brengen die kennis ook over op medewerkers en externen, nemen deel aan overleg met de Oracle ontwerpstaven in Engeland, Amerika en Nederland, en nemen ontwerpbeslissingen om de ict pakketten op maat te maken. ‘Die beslissingen kunnen gevolgen hebben voor het hele traject, dus je moet vooruit kunnen zien’, zegt Kramer. De zeventien wetten en regelingen die nu allemaal een eigen systeem hebben, moeten in één systeem worden ondergebracht, terwijl ‘de winkel’ openblijft. ‘Meer dan 99 procent van alle transacties gaat foutloos en dat willen we zo houden’, zegt Kramer. De transitie is dus nogal complex. Dat, gevoegd bij de schaalgrootte, maakt de functie razend interessant voor Oracle specialisten, denkt Kramer. Er is een ‘speeltuin’ waar de specialisten gedachten de vrije loop kunnen laten en ‘oplossingen’ kunnen toetsen aan de praktijk. Zij worden ook deel van een Oracle Competence

het Kantoor

Center binnen de SVB en kunnen daar kennishouder of overzichtsspecialist worden. FORMULIEREN Het nieuwe multiregelingensysteem moet het mogelijk maken iedereen op maat te bedienen als hij of zij bij de SVB telefonisch, online of bij een van de kantoren aanklopt met een vraag. ‘Wij willen heel open en bereikbaar zijn voor onze klanten’, zegt Mensinga. ‘Internet helpt daar natuurlijk geweldig bij. Eén elektronisch loket waar je makkelijk toegang hebt tot alle diensten, en ze ook tot stand kunt brengen, maakt de brieven en formulieren van nu overbodig. Dat scheelt tijd, geld en moeite.’ Het nieuwe multiregelingensysteem brengt alle gegevens van klanten samen in één klantbeeld. Mensinga: ‘En de klanten wordt het gemakkelijker gemaakt. Optimale dienstverlening, dat is ons uitgangspunt. Daar gaat het om.’

de Werkomgeving

de Beloning

Voor alle zes vacatures (zie werkenbijdesvb.nl) geldt dat het salaris afhankelijk is van de functie en van opleiding en ervaring. Variërend van maximaal € 3.435,00 bruto per maand voor de Junior Oracle Specialist, tot maximaal € 5.021,00 voor de Senior Licentiespecialist. Bedragen zijn exclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering. De SVB kent goede secundaire arbeidsvoorwaarden waaronder flexibele werktijden, een cafetariaregeling en een eindejaarsuitkering van 8,33 procent. Uitgegaan wordt van een werkweek van 36 uur, maar 32 uur is ook mogelijk.

de Standplaats

Het hoofdkantoor van de Sociale Verzekeringsbank staat midden in het winkelhart van Amstelveen. Het is goed bereikbaar, zowel per auto als met het openbaar vervoer.

Interesse?

Voor meer informatie over de vacatures kun je contact opnemen met Michiel Kramer, Oracle Solution Architect (06-13905811). De ins and outs over de vacatures zijn te vinden op werkenbijdesvb.nl/vacatures. Je kunt je sollicitatie sturen aan [email protected]. t.a.v. Marleen Hofstede.

efficiënte overheid’ Ook hier uw vacature? Mail dan naar [email protected]

Het grootste wervingsmedium voor de lokale overheid



FUTUR 47

VWS loopt stage in de zorg

Blog

JongVWS is een van de eerste jonge ambtenarennetwerken van Nederland. De vereniging bestaat 12,5 jaar en is een geaccepteerde partij binnen het ministerie.

Karikaturen

D

e overheid moet flink bezuinigen. Veel jonge ambtenaren zijn bang daar de dupe van te worden. Tijdelijke contracten worden niet verlengd. Degenen met een vaste aanstelling zien hun kansen slinken door reorganisatieprincipes als last in first out. Een uittocht van jong talent naar het bedrijfsleven dreigt. Ondertussen gaat de vergrijzing van het personeelsbestand gewoon door, zodat dezelfde mensen die nu buiten de boot vallen over een paar jaar weer keihard nodig zijn.

Tekst Jet van Paassen Pieter van Hofwegen (32) Jonge Ambtenaar van het Jaar 2011

De bezuinigingen treffen alle generaties op de werkvloer. ‘Jong en oud’ en ‘overheid en bedrijfsleven’ staan als karikaturen tegenover elkaar. In plaats van wedijveren over welke leeftijdsgroep de meeste aandacht verdient, zou het gesprek veel meer moeten gaan over de kwaliteit die we de komende jaren nodig hebben en hoe we daarop kunnen sturen. Helaas ontbreekt een echte visie daarop. En vallen we bij het bepalen van wie weg moet en wie mag blijven terug op een nietszeggend criterium als het aantal jaren dat iemand in overheidsdienst is. Het bedrijfsleven wordt weggezet als kaper van jong talent. Los van dat het talent in kwestie daarin ook nog iets te zeggen heeft, vind ik het helemaal niet verkeerd dat ambtenaren een keer de overstap maken naar de commerciële sector. Wat ik wel verontrustend vind is dat de overheid er onvoldoende in slaagt werknemers uit de profitsector te verleiden tot een overstap de andere kant op. Het is een illusie dat je jonge mensen hun hele werkzame leven kunt vasthouden. Wat niet wil zeggen dat ze nooit meer terugkomen. Tegen alle jonge collega’s voor wie op de korte termijn bij de overheid geen plek is, zou ik willen zeggen: blijf regisseur van je eigen loopbaan. Stel je niet te afhankelijk op van de organisatie, maar trek je eigen plan. Benut de ervaring die je bij de overheid hebt opgedaan om elders aan de slag te gaan, ontwikkel je daar verder en overweeg een terugkeer op het moment dat er weer ruimte is. Het is aan de overheid om tegen die tijd een werkomgeving te bieden die je over de streep trekt.

[email protected] +www.linkedin.com/in/pietervanhofwegen +twitter.com/pvanhofwegen JongVWS in de sneeuw

Deze pagina’s vallen onder verantwoordelijkheid van FUTUR

‘De vereniging werd vooral opgericht om te netwerken, ervaringen uit te wisselen en een gezellige borrel te kunnen organiseren, voor alle collega’s tot 35 jaar’, zegt scheidend voorzitter Jelle Rauwerdink. Inmiddels is JongVWS een zelfstandige, bloeiende vereniging die van grote waarde is voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. ‘Per jaar organiseren we ruim dertig activiteiten, van maandelijkse borrel tot aan wijnproeverij, wintersport of debat’, vertelt Rauwerdink. Ook vaak met andere departementen, met de andere organisaties binnen het VWS-concern en het zorgveld. Dit jaar organiseert JongVWS voor iedereen een congres op VWS. Uniek was ook dit jaar het project ‘VWS op stage’. ‘We hebben het departement aangespoord uit de Haagse torens te komen. Dat sloeg aan. Iedereen wilde ons graag ontvangen. De Linkedin-groep heeft 450 leden. Nu is het zaak dat regelmatig stage lopen echt onderdeel wordt van ieders werk.’ De vereniging JongVWS kent naast een bestuur ook

verschillende commissies. De activiteitencommissie organiseert vanzelfsprekend alle gezellige activiteiten, ‘Jong Actueel’ is er voor goede debatten en excursies, de reiscommissie voor de jaarlijkse inhoudelijke studiereis en Jong P&O zorgt dat VWS een leuke en goede werkgever is en blijft voor jonge ambtenaren. Rauwerdink: ‘De vereniging staat wat betreft dat laatste nu echt goed op de kaart. Wij geven waar nodig gevraagd en ongevraagd advies, hebben bijdrages bij managementconferenties en daar wordt ook echt naar ons geluisterd.’ Maar het gaat uiteraard ook om plezier buiten werktijd. Afgelopen nieuwjaarsbijeenkomst werd een heuse lipdub gepresenteerd, een videoclip waarin een groep mensen op verschillende manieren een lied playbackt. Bij JongVWS was dit ‘A little less conversation’ van JunkieXL. ‘Het filmpje werd erg goed ontvangen. Zo’n tachtig mensen deden mee en de reacties waren overweldigend. JongVWS was weer eens de sfeermaker!’, besluit Rauwerdink.

Kijk voor activiteiten van Futur op pagina 42 en 43.

Volledig inzicht in uw rechten en plichten? Direct alles duidelijk met de pockets Rechtspositie Raads- en commissieleden 2011 en Rechtspositie Burgemeester en wethouders 2011 Deze handzame uitgaven bieden een overzichtelijke weergave van de rechtspositie van raads- en commissieleden en burgemeesters en wethouders.

• Alle actuele wetgeving en vergoedingen • Nieuwe informatie Appa-uitkeringen, sollicitatieplicht, • •

opgave neveninkomsten. Nieuwe bepalingen voor burgemeesters en wethouders Inclusief praktische vergoedingstabellen

Prijs: € 34,75 ISBN: 978 90 12 57366 5

Prijs: € 29,95 ISBN: 978 90 12 57352 8

Kijk voor meer informatie of om te bestellen op www.sdu.nl of bel (070) 378 98 80

HR

Gemeente



Blog

Colofon re.Public biedt overheidsnieuws, artikelen, interviews en vacatures voor ambtenaren en bestuurders bij de overheid en bestaat uit de website www.rePublic.nl en een dagelijkse e-nieuwsbrief.

Durf te breken

re.Public is een uitgave van Sdu Uitgevers.

A

Redactieadres Postbus 20020, 2500 EA Den Haag 070 - 378 96 39 [email protected] www.rePublic.nl Volg re.Public op Twitter (+www.twitter.com/rePublicNieuws), op +www.LinkedIn.nl, (tik bij ‘search groups’ re.Public in) of zoek op de term re.Public op +www.Facebook.com

ls er één klimaat is waarin inspiratie níet gedijt, is het wel het huidige tijdsgewricht. De afgelopen maanden berichtte re.Public op de website over duizenden banen die op de tocht staan bij ministeries en gemeenten. Over de ‘payrollers’ van AgentschapNL, die zonder sociaal plan op straat dreigen te belanden. Over trainees die geen baangarantie meer krijgen. Over jonge ambtenaren die vrezen als eerste te sneuvelen onder de taakstelling. Over actievoerend Defensiepersoneel dat het mocht doen met de wens ‘succes met uw loopbaan’ van minister Hillen.

Hoofdredactie Martijn van der Kooij, Linda van Tilburg (adjunct) Eindredactie Bertjan Mol Vaste medewerkers Alex Brenninkmeijer, Jisca Cohen, Mirjam van Immerzeel, Klaartje Peters, Rob Voorwinden, Webredactie Stijn Jaspers, Linda van Tilburg Redactiesecretariaat Carla van der Meulen Beeldredactie Janneke Koorevaar Basisvormgeving Koos Staal, Haren Art Direction Denis Frietman Prepress Mediabuilders BV, Zutphen Druk Senefelder Misset, Doetinchem

Voor al deze mensen – en vele anderen, ook buiten de overheid – wordt elke werkdag gekleurd door bezuinigingen en ontslagen. In zo’n klimaat floreren overlevingsstrategieën. Medewerkers durven uit angst voor ontslag geen kansloze opdracht of te zwaar takenpakket te weigeren. Managers zijn alleen nog bezig met kostenplaatjes. Die beheersdrift is ook angst, want als zij de kostenreductie niet realiseren vliegen ze er zelf uit.

Directie Marieke Cambeen Uitgever Esther van Doesburg Marketing Claartje Visser Salesmanager Asha Narain Personeelsadvertenties Soenith Chaturi 070 - 378 07 04, Saskia van der Tol 070 - 378 07 32, Boyke Rajbalsing 070 - 378 07 03, Jasper Slagboom 070 - 378 02 11, [email protected] / www.rePublic.nl/adverteren Product- en dienstenadvertenties Soenith Chaturi 070 - 378 07 04, Saskia van der Tol 070 - 378 07 32 [email protected] Mediaservice Advertentiereserveringen: [email protected] Advertentiemateriaal: [email protected] Sdu Uitgevers, Afd. Mediaservice re.Public Prinses Beatrixlaan 116, 2595 AL Den Haag Postbus 34, 2501 AG Den Haag Gratis abonnementen Voor vragen over abonnementen: bel Sdu Klantenservice op 070 - 378 98 80 of mail naar [email protected] re.Public wordt alleen binnen Nederland (exclusief Nederlandse Antillen/ Aruba) gratis toegezonden aan: • Ambtenaren vanaf loonschaal 8 (m.u.v. zorg en onderwijs) en bestuurders bij overheden • Ambtenaren bij politie, brandweer en defensie vanaf loonschaal 10 • Personen met minimaal een hbo-opleiding (studenten vanaf één jaar voor afstuderen) die een carrière bij de overheid ambiëren. Zij krijgen het blad één jaar gratis toegezonden, waarna het abonnement automatisch stopt. Zie voor de precieze voorwaarden: www.rePublic.nl

Niemand zal het hardop erkennen, maar talent en vakmanschap zijn in zo’n bedrijfsvoering geen factoren van enige betekenis. Intrinsieke motivatie – liefde voor het vak en de mensen voor wie je het doet – evenmin. Probeer dan maar eens geïnspireerd te blijven.

Linda van Tilburg (43) is journalist en publicist en blogger voor rePublic.nl

Rutte straks écht single? Lees Gijs Schumachers blog > www.rePublic.nl

Het afsluiten en annuleren van een abonnement of het doorgeven van een adreswijziging kan alleen via inloggen op www.rePublic.nl. Wij verwerken de gegevens voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst en om abonnees van informatie te voorzien over Sdu Uitgevers en andere zorgvuldig geselecteerde bedrijven. Wie geen prijs stelt op deze informatie, kan dat aangeven tijdens de inschrijving op www.rePublic.nl of schriftelijk melden bij Sdu Klantenservice, postbus 20014, 2500 EA Den Haag. Informatie over de leveringsvoorwaarden is te vinden op www.sdu.nl. ISSN 1876-2492 © Sdu Uitgevers 2011

49

Nut van koelkasten verkopen Lees Fleur Pullens blog > www.rePublic.nl

Is het ironie dat wij uitgerekend nu het thema ‘inspiratie’ kozen voor het magazine? Toch niet. Want met inspiratie is het net als met zo’n ander teer goed, de liefde: juist onder hoogspanning bloeien de mooiste dingen op. Ik heb dat zelf jaren geleden ervaren als journalist. Bij het blad waar ik werkte draaide bij een op handen zijnde reorganisatie alles om productienormen en bedrijfspolitieke spelletjes. Mijn passie, het schrijven van mooie verhalen, droogde op. Tot ik een masterclass volgde waar mijn werk tot op de komma werd gefileerd op kwaliteit. Toen werden alle taalclichés waar: mijn hart begon sneller te kloppen, ik zat op het puntje van mijn stoel. Ik viel weer samen met mijzelf. Dát is inspiratie. Bij de reorganisatie bleef ik op het nippertje gespaard. Maar niet veel later ben ik zelf opgestapt. Het is een van de beste beslissingen die ik ooit heb genomen. Door te breken kwam er weer ruimte voor inspiratie. En werd ik weer gelukkig. Datzelfde hoor ik nu van mensen – ambtenaren en anderen – die ontslagen zijn of zelf hebben besloten het spel niet meer mee te spelen. Durf te delen, was drie jaar lang het motto van re.Public. Nu voor de huidige makers het doek valt, zeg ik: durf te breken. Laat je desnoods breken. Ergens buiten ligt het moment waarmee je samenvalt. Reageren? [email protected]

Informatiebeleid Overheidscloud op pauze HRM & Organisatie Vergeet externen, leer van elkaar Financiën & Control Sturing vraagt om duidelijkheid

#3

VERENIGING FEDERATIE VAN ALGEMENE MIDDELENMANAGERS BIJ DE OVERHEID

PARTNER VAN RE.PUBLIC

Zaaksgewijs werken Houd het simpel, begin klein

...jouw netwerk!

2



Nieuws

Deze pagina’s worden je aangeboden door de FAMO, vereniging federatie van algemene middelenmanagers

Cloud op pauze Informatiebeleid Ik sta op. De wekker geeft aan dat het een mooie dag wordt en er geen vertraging is bij het openbaar vervoer. Dat scheelt. In de trein stuur ik de gemeenschap van betrokken burgers een vraag om inzichten over een nieuw beleidsthema. Wel handig dat ik via documentclassificatie ook in het systeem interne berichten kan lezen. Ik ben benieuwd of er verstandige reacties komen, want het is best een complex onderwerp. Terwijl ik naar de vergadering loop, zie ik dat de minister mijn stukken nog niet heeft gelezen en controleer ik mijn email op mijn smartphone. Tussen alle zakelijke berichten ook een privé bericht: als ik morgen thuiswerk, of ik dan ook de hond van de buren kan uitlaten. Indien u bovenstaande passage interpreteert als een toekomstvisie: welkom in 2011. Dit kan nu, en is voor velen dagelijkse routine, die mogelijk wordt gemaakt doordat niet alleen informatie, maar ook software en infrastructuur via het internet beschikbaar zijn. Dat heet met een parapluterm Cloud Computing. Er zijn vele omschrijvingen voor wat wel of niet cloud computing mag heten en wat dan open, privaat of gesloten is. Kern in alle omschrijvingen en discussies is dat cloud computing een ontwikkeling is die zowel

FAMO Agenda

de markt, de overheid als de burger raakt. Ook voor deze in eerste instantie vage ontwikkelingen, diensten via het internet, is het broodnodig dat de overheid een strategie bepaalt, zodat er geprofiteerd kan worden van de voordelen, zonder de nadelen over het hoofd te zien: geen eenvoudige klus. Minister Donner, die consequent spreekt van de wolk, heeft na een motie van de Kamer een poging voor strategievorming gedaan en hij stelt dan ook in zijn ’cloud brief’ aan de Tweede Kamer (20 april 2011) dat er vele gesprekken aan vooraf waren gegaan. Het blijft echter bij een eerste poging: met een breed gebaar veegt minister Donner het belangrijkste potentieel van cloud computing voorlopig van zijn bureau. Hij zet de overheid op pauze terwijl de ontwikkelingen en ervaringen in hoog tempo doordenderen. Een gemiste kans? Er lijkt geen scherpe onderbouwde motivatie voor deze zelf opgelegde beperking. De minister verwijst slechts algemeen naar een gepercipieerde ‘onvolwassenheid’ van de markt en dat het moet voldoen aan eisen rond beveiliging. Donner kiest met deze afwijzing voor een gesloten rijkscloud. Deze eigen overheidscloud komt grofweg neer op het samenvoegen van data-

Overheid omarmt voorzichtig werken in de cloud

centers en het vereenvoudigen van de complexe it-infrastructuur van de rijksoverheid. Die stap naar de rijkscloud is een verbetering, maar een gesloten nieuw datacenter van het Rijk is bij lange na geen complete cloud computingstrategie. Het is misschien te zien als onderdeel van een grotere ambitie, een echte cloud (first) strategie.

weer op ‘play’ word gedrukt. Men benoemt experimenten met open data, en mogelijke inzet op beperkte schaal van publieke cloudoplossingen. Dat is een mooie stap, waardoor wij aan zet zijn – letterlijk, wij: zowel aanbieders als afnemers, zowel medewerkers in het bedrijfsleven als ambtenaar – om aan te tonen wat er kan, wat we willen en wat we nodig hebben.

hint Een gesloten rijkscloud representeert niet of nauwelijks de inhoud of de vorm van de open, constructieve dialogen die de afgelopen maanden hebben plaatsgevonden tussen burger, bedrijf en overheid over het potentieel van cloud computing. Het lijkt meer op het drukken op de pauzeknop, omdat de markt en maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van cloud computing sneller gaan dan de overheid kan of wil volgen. De rijksoverheid geeft gelukkig wel een hint naar wat er volgt en mogelijk is als er

23 juni: ‘Bent u in control?’ Regiobijeenkomst in gemeentehuis Weststellingwerf te Wolvega.

Ministerie BZK, VNG en FAMO. Gemeentehuizen van Leeuwarden, Amersfoort, Enschede, Rotterdam, Haarlem en Roermond.

20, 27, 29, 30 juni en 4, 6 juli: Regiodagen ‘Gemeentefinancien en decentralisaties’

30 juni, 1 juli, 8 en 16 september: AQProcesSimulatiespel Bijeenkomsten in Utrecht, Oss en Het Bildt.

Terug naar huis lees ik alvast een paar van de reacties door. Er wordt gevraagd of de geharmoniseerde Europese wetgeving van 2015, die cloud computing zoveel ruimte heeft gegeven in Europa, de basis wordt voor de wereldwijde afspraken. Ik vink aan dat de afzender een uitnodiging moet krijgen voor gefilterde participatie, want dit is nu net waar het telepresencegesprek van morgen over zal gaan. Als het maar niet te lang duurt, de hond moet nog wel uitgelaten worden.

Hans Bos, National Technology Officer, Microsoft

21, 28 september: Regiobijeenkomsten Hoe kan ik de risico’s inclusief kosten van grondexploitaties verhalen? In Wolvega en Sassenheim. Voor meer informatie en een actueel overzicht, kijk op: www.famo.org



Blog

Over FAMO De overheid verandert constant. De FAMO werkt aan verdere professionalisering van de (lokale) overheid om aan veranderingen in de bedrijfsvoering het hoofd te kunnen bieden. FAMO ontwikkelt, bundelt en gebruikt kennis en deskundigheid van leden en sponsoren om daarin een voortrekkersrol te vervullen. De FAMO organiseert o.a. (lokale) bijeenkomsten, congressen en netwerkmogelijkheden. Drie vakgroepen, Financiën & Control, HRM en Informatiebeleid geven inhoud aan de activiteiten van FAMO. De vereniging heeft ongeveer duizend leden, verspreid over heel Nederland. Ben je leidinggevende, beleidsmedewerker of adviseur bij een overheidsorganisatie?

H

et is alom bezuinigen wat de klok slaat. Natuurlijk ontkomen onze ambtelijke organisaties daar ook niet aan. Vaak kiest men voor snijden in budgetten, wat zich direct vertaalt in minder uitgaven. En dan komen de opleidingsbudgetten ook in het vizier. Volgens een recent onderzoek van het A+O fonds (O&O monitor) gaven gemeenten in 2009 nog 2,1 procent van de loonsom uit aan opleidingen. Dat is beduidend minder dan in het bedrijfsleven en bij de rijksoverheid. Ik waag mij niet aan een voorspelling van wat straks in de begrotingen van 2012 zal staan, maar een daling zal zeker aan de orde zijn.

JIJ EN FAMO? • Bouw een netwerk op in jouw regio. • Blijf op de hoogte van actuele onderwerpen op je vakgebied. • Wissel praktijkervaringen uit met vakgenoten. • Krijg aanzienlijke korting op themadagen én korting op de toegangsprijs van het FAMO-jaarcongres. • Ontvang jaarlijks het FAMOledenboek, met contactgegevens van alle leden.

Benchmark en spel Je financiële huishouding vergelijken met die van soortgelijke publieke organisaties. Die zelftoets is mogelijk via deelname aan het Best of Finance benchmarkonderzoek, opgezet door DPA Finance in samenwerking met FAMO. De alweer zesde editie van het onderzoek richt zich volledig op de financiële kolom van publieke organisaties. De basis voor het onderzoek is een benchmarkmodel, waarin onder meer prestatieindicatoren, uitbesteden, marktgericht denken, lastenverlichting en sturingsmethodiek zijn opgenomen. Deelnemers aan het onderzoek waarderen de financiële kolom van hun eigen organisatie door de eigen prestaties te vergelijken met het Best of Finance Public-model. Op basis van die resultaten kan de bedrijfsvoering getoetst worden aan die van vergelijkbare organisaties. Gezamenlijk geven de resultaten inzicht in

Meester en gezel

Is jouw vakgebied informatiebeleid, HRM & organisatie, financiën, administratie of control? Dan is een lidmaatschap wat voor jou.

Ga om lid te worden naar +www.famo.org en klik op ‘Word lid’. Kosten: € 180,- per jaar.

het verbeterpotentieel van de publieke sector. Voor meer info en deelname: +www.bestoffinance.nl ‘Vaak proberen we elkaar in ellenlange gesprekken te overtuigen van het belang van procesmatig werken of procesdenken. Dit spel betekent: zelf ervaren wat je rol is in een proces. Zelf ervaren dat een proces pas goed loopt, als alle schakels kloppen.’ Aldus een enthousiaste deelnemer aan het AQ-processimulatiespel van FAMO. In dit interactieve spel maken deelnemers door middel van simulaties kennis met de gevolgen van diverse soorten aansturing op werkdruk, efficiency en procescontrole. Het recept voor een leerzame sessie vol herkenning, hilariteit en plezier. Voor meer informatie: +www.famo.org

3

Frank Galesloot is bestuurslid van de vakgroep Financiën en Control van FAMO

Er is natuurlijk veel kritiek te uiten op het rendement van opleidingen. Veel geld zou over de balk worden gesmeten met dure competentietrainingen. Gemeenten zouden opleidingsbudgetten niet koppelen aan strategische doelen, niet doelmatig sturen en het overzicht missen. Zo blijkt uit onderzoek van alweer ons eigen A+O fonds. Die kritiek is serieus te nemen. Maar de conclusie dat de budgetten voor opleidingen dan maar moeten krimpen vind ik penny wise & pound foolish. Misschien is er een betere oplossing. Gemeenten staan niet alleen onder bezuinigingsdruk, maar krijgen ook te maken met een enorme uitstroom van gekwalificeerde medewerkers. Een hele generatie gaat en neemt, als we niet goed opletten, een schat aan kennis mee. Je hoeft geen econoom te zijn om dat een zorgelijke ontwikkeling te vinden. Wat als we die kennis eens systematisch gingen ontsluiten voor de opleiding van de nieuwe generatie ambtenaren? Ik roep hierbij op tot een andere vorm van ‘het nieuwe werken’: de oudere generatie brengt kennis systematisch over op de jongere generatie. Bij onze oosterburen bestaat in de ambachten een dergelijk meester-gezel systeem nog steeds. Misschien is het juist heel modern om naast alle hypes over het nieuwe werken ook hier eens een oud beproefd systeem nieuw leven in te blazen.

4 FAMO



Nieuws

Deze pagina’s worden je aangeboden door de FAMO, vereniging federatie van algemene middelenmanagers

%J

*O

)

BS

Zaaksgewijs klein beginnen Zaaksgewijs werken is een hot item bij de overheid. Hoe pak je zo’n omwenteling aan? ‘Begin klein, bijvoorbeeld met een loszittende stoeptegel.’ INFORMATIEBELEID Het product centraal stellen zodat burgers en andere ‘klanten’ beter en sneller worden bediend. De klant verwacht het, de overheid wil het en de voordelen zijn legio. Maar het vraagt wel een stevige aanpassing in de bedrijfsvoering. Michel Veenhuis, oprichter en directeur van Exxellence Group, waarschuwt voor dé grote valkuil. ‘Veel organisaties maken de fout om het meteen veel te groots aan te pakken of heel erg top down.’

Slimmer is het om klein te beginnen. ‘Je moet beginnen met het laaghangende fruit. Kijk waar je een daadwerkelijk operationeel probleem hebt, zoals de terugbelbelofte of iets als een losliggende stoeptegel. Begin met het inrichten van die kleine processen en bouw van daaruit verder.’ Uiteindelijk moet de hele bestaande ict-infrastructuur op de schop, aldus Veenhuis.‘Systemen moeten vooral procesgericht opgebouwd worden. Ze moeten in ketens kunnen functioneren.

Dat betekent dat ze geïntegreerd moeten worden met achterliggende applicaties die al aanwezig zijn. Maar ook met landelijke systemen en systemen binnen andere overheden.’ De grootste verandering zal echter moeten komen van de mensen die het werk doen. Veenhuis: ‘Ambtenaren moeten niet langer zichzelf en hun eigen taak centraal stellen, maar hun klant, team of de organisatie.’ Voor ambtenaren die de gedragsverandering moeten aansturen heeft de Exxellence-directeur ook een advies. ‘Zorg allereerst voor een heldere visie die je permanent communiceert met de organisatie. Bij het invoeren van de eerste kleine systemen

,$

"

8B

7F

XF

8

8

7F

, Houd de puzzel in eerste instantie simpel

BS

"

"O moet je zorgen dat gebruikers op de werkvloer enthousiast raken en dat zij het gaan dragen. Zodat iedereen hetzelfde eindbeeld voor ogen heeft.’

Marloes Caunter, Exxellence Group +www.exxellence.nl

8B

7F

,

"O

8B

7F

Vergeet externen, leer van elkaar

Iedere gemeente wil een lerende organisatie zijn. Dat is ook nodig want nergens is de dynamiek zo groot als bij de lokale overheid. Nieuw beleid, nieuwe wetten, aanpassingen in weten regelgeving; gemeenteambtenaren hebben er continu mee te maken. Daarnaast werken ze dagelijks aan het leveren van producten en diensten die ze continu proberen te verbeteren. En dan is er iedere vier jaar ook nog een aanzienlijke verandering in de top van de organisatie. Nieuwe raadsle-

den en een ander dagelijks bestuur. Het bedrijfsleven is er niks bij. Zo’n ‘bedrijf’ staat of valt bij de expertise van zijn personeel én het op peil houden daarvan. Grow or go, dat is het adagium. Als ambtenaar moet je blijven leren en jezelf ontwikkelen. Nieuwe ideeën vormen, nieuwe concepten delen. Dat hoef je niet helemaal alleen te doen, want voor een beetje gemeente is de ontwikkeling van medewerkers een belangrijk onderdeel van het personeelsbeleid. Bij het trainen maken gemeenten zoveel mogelijk

"O

#F

Permanente scholing van ambtenaren is voor gemeenten een must. De interne leerschool is de aantrekkelijkste optie. HRM EN ORGANISATIE

,

BSC

gebruik van interne kennis en kwaliteit. Externe opleiders zijn niet bekend met de manier van werken en de stijl van opereren. Eigen mensen zijn als geen ander in staat om de gemeentelijke cultuur, kennis en vaardigheden over te dragen. Trainingen die daarvoor geschikt zijn, liggen op het vlak van verzuimmanagement, functioneringsgesprek-

ken, projectmatig werken en adviesvaardigheden. Ook het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers is bijzonder nuttig. Met elkaar kom je verder.

Piet Wanrooij, gemeentesecretaris van Neerijnen en lid van FAMO-vakgroep HRM

Wie zijn wij?

Advies- en managementbureau met een kwart eeuw ervaring in het hart van de publieke sector.

Wat doen wij?

Wij werken onder andere mee aan een toekomstbestendig ruimtelijk Nederland. Bijvoorbeeld in Drenthe, waar wij samen met de provincie, gemeente Assen en een groot aantal betrokken partijen een ontwikkelvisie schreven voor TT Circuit Assen en omgeving.

En jij?

Jij hebt tenminste drie jaar werkervaring en bent thuis in de dossiers op het terrein van Ruimte & Wonen, Financiën & Bedrijfsvoering of Maatschappelijke Ontwikkeling. Jij hebt het BMC-profiel en bent één van onze nieuwe

Beleidsexperts En nu?

Wij komen graag met jou in contact. Kijk voor meer informatie op onze website www.bmc.nl

Samen naar beter

6 FAMO



Sturing vraagt om duidelijkheid Van een afdelingsplan verwacht je dat het is afgestemd op de gemeentelijke begroting. En ook tussen beleids- en managementdocumenten zien we graag afstemming. Helaas ontbreekt maar al te vaak elke vorm van samenhang. FINANCIËN EN CONTROL Pepperflow bekeek voor een aantal gemeenten de onderlinge samenhang tussen sturingsinstrumenten als de begroting, collegewerkprogramma, beleidsvisies, afdelingsplannen en managementrapportages. Die bleek in alle gevallen te ontbreken. Vaak was überhaupt geen relatie te leggen tussen de thema’s in de verschillende documenten. Dat maakt planning en control onnodig moeilijk én kostbaar. Projecten en activiteiten krijgen bijna per plan of rapportage nieuwe namen, worden (schijnbaar) samengevoegd, verdwijnen plots of keren in een heel andere gedaante te-

rug. ‘Wij konden in ons onderzoek geen gemeente vinden die als het ware met één druk op de knop een overzicht kon laten zien van alle lopende zaken’, aldus de onderzoekers. ‘Laat staan ons inzicht geven in de vraag hoe het met project A of activiteit B stond, wie er bij betrokken waren enzovoort. Elke keer opnieuw moest een zoektocht naar informatie worden gestart.’ Een voorbeeld is de fictieve gemeente Bosschergeest, die ‘een veilige woon-en leefomgeving’ als doelstelling heeft. Het Integraal Veiligheidsbeleid schaart daaronder negen projecten, maar in de programmabegroting staan er slechts drie, die bovendien anders heten. Het Afdelingsplan Vei-

ligheid noemt weer helemaal geen projecten. Daar staat slechts in dat uitvoering wordt gegeven aan het Integraal Veiligheidsbeleid. Wat daarmee wordt bedoeld blijft schimmig. ‘Blijkbaar wordt de informatie voor deze documenten elke keer opnieuw aangeleverd en beschreven’, concluderen de onderzoekers. Elke gemeente moet een eenduidige projecten- en activiteitenadministratie gaan voeren, luidt de aanbeveling dan ook. En in elk formeel beleids- of managementstuk moeten deze namen worden overgenomen. ‘Dit bespaart niet alleen op de planningen controlcyclus maar komt ook de stuurbaarheid van gemeenten ten goede. Dan wordt immers snel duidelijk

wat een gemeente doet, wat daarvoor nodig is en hoe het ermee staat’, aldus de onderzoekers. Voor meer informatie en beschrijving van de casus Bosschergeest +www. pepperflow.nl

Marianne van den Hooven en Jan Post, zijn respectievelijk accountmanager en directeur van Pepperflow

Het echte ‘lean’ zit tussen de oren Hetzelfde doen met minder mensen. Lean management heet dat, en steeds meer gemeenten ontdekken het in tijden van bezuinigingen. Maar een wondermiddel voor de korte termijn is het niet. FINANCIËN EN CONTROL Veel gemeenten hebben lean management ontdekt als methode om de door de rijksoverheid opgelegde besparingen te bereiken. En daar hebben ze gelijk in. Uit Europees onderzoek (ACE,

2008) blijkt dat het veel voordelen oplevert. Organisaties die ‘lean’ hebben ingevoerd zijn efficiënter en flexibeler, hun klanten en medewerkers tevredener. Maar er schuilt ook een gevaar in lean management: korte termijndenken. De

verleiding is groot om het kritisch doorlichten van bedrijfsprocessen te zien als een project, een tijdelijke actie om de bezuinigingsdoelstelling te halen. Daarmee is de kans op een terugval ook levensgroot: na verloop van tijd verliest het project aan momentum, gaat de energie eruit, worden er nieuwe ‘workarounds’ gecreëerd en zijn er extern of intern ontwikkelingen die de focus doen verschuiven. De besparing wordt dan maar deels of helemaal niet bereikt.

Lean management heeft pas echt kans van slagen als het als leidend principe wordt gehanteerd. Lean is geen project, maar een wijze van organiseren en van denken. Dat betekent dat het topmanagement voorop gaat, het operationeel management er vaardig in is en medewerkers het doen. Gebeurt dat niet, dan is onmiddellijk stoppen de enige remedie om zinloze investeringen te voorkomen.

Diederik Hommes, directeur Rijnconsult

Samen bouwen aan het openbaa r best uur

JFOTUWFSMFOJOH 7FSBOEFSFOEF BSCFJETNBSLU 4MJNNFS XFSLFO 8BCP Bezuinigen )FU OJFVXF XFSLFO 8NP "OUXPPSE

OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHF

)FU OJFVXF XFSLFO 8NP "OUXPPSE *OUFSHFNFFOUFMJKLF 4BNFOXFSLJOH ,$$ "NCUFOBBS %JFOTUWFSMFOJOH 7FSBOEFSFOE

SCFJETNBSLU 4MJNNFS XFSLFO 8BCP #F[VJOJHFO )FU OJFVXF XFSLFO 8NP "OUXPPSE *OUFSHFNFFOUFMJKLF 4BNFOXFSLJOH

$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO8N

"OUXPPSE *OUFSHFNFFOUFMJKLF 4BNFOXFSLJOH ,$$ "NCUFOBBS %JFOTUWFSMFOJOH 7FSBOEFSFOEF BSCFJETNBSLU 4MJNNFS XFSLFO

8BCP#F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH

FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCPBezuinigen)FUOJFVXFXFSLFO8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNF

Inspelen op ontwikkelingen?

FSLJOH,$$"NCUFOBBSDienstverlening7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO

8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLF


FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJO

,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOE

SCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCPBezuinigen)FUOJFVXFXFSLFO8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$

"NCUFOBBS %JFOTUWFSMFOJOH 7FSBOEFSFOEF BSCFJETNBSLU 4MJNNFS XFSLFO 8BCP #F[VJOJHFO )FU OJFVXF XFSLFO 8NP

OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO



,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO8NP

OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO

8BCPBezuinigen)FUOJFVXFXFSLFO8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBSDienstverlening


,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO8NP

OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP

F[VJOJHFO)FUOJFVXFXFSLFO8NP"OUXPPSE*OUFSHFNFFOUFMJKLF4BNFOXFSLJOH,$$"NCUFOBBS%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOE

CFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCP#F[VJOJHFO%JFOTUWFSMFOJOH7FSBOEFSFOEFBSCFJETNBSLU4MJNNFSXFSLFO8BCPBezuinige

Ontwikkelingen binnen de overheid volgen elkaar in snel tempo op. Niet alleen nieuwe weten regelgeving, maar ook veranderende klantwensen, het gebruik van sociale media en de beschikbare middelen hebben gevolgen voor de wijze waarop organisaties worden ingericht. En de wijze waarop medewerkers hun functie uitoefenen.

Dit vraagt een flinke dosis flexibiliteit en wendbaarheid. De Bestuursacademie Nederland helpt mensen en organisaties in te spelen op deze ontwikkelingen en om te gaan met de veranderende omstandigheden. Meer weten? Kijk op www.bestuursacademie.nl.

WINNAAR LOF INNOVATIEPRIJS 2009

Recommend Documents