IVN District Limburg p/a Godsweerderstraat 2 6041 GH Roermond tel. 0475 38 64 60 fax. 0475 38 64 69 Website: www.ivn.nl/districtlimburg E-mail:
[email protected] Bank: NL57 INGB 0001 1688 14
Meerjarenbeleid 2015-2019 ’Verandering en vooruitgang’ Dit meerjarenbeleidplan past in onze traditie om in te spelen op nieuwe en bestaande wensen en om IVN districtsleden, afdelingen, regio’s en de provincie Limburg een beter inzicht te bieden in onze plannen voor de komende periode. In de periode 2010-2014 hebben we een aantal zaken bereikt en daarbij ook veel geleerd. Onze koers voor de periode 2015-2019 is daarop gebaseerd. Vanzelfsprekend zijn wij hiervoor afhankelijk van het aantal beschikbare vrijwilligers, hun mogelijkheden en bereidwilligheid. Daarom willen wij onze leden graag verder engageren en binden. Mede hiervoor werkt het Districtsbestuur aan bestuurlijke vernieuwing en verjonging. Missie Het bestuur van het IVN District ziet – zoals voorheen – voor haar zelf een drieledige taak. Enerzijds als degene die een overall view heeft over het IVN gebeuren van heel Limburg. Daarbij hoort het ‘kartrekker’ zijn bij nieuwe of vernieuwende projecten zoals bijvoorbeeld de landschapsgidsenopleidingen door heel Limburg, het Heimansproject en het Ommetjesproject. Maar anderzijds ook het reageren op vragen of initiatieven en de erbij horende activiteiten van individuele districtsleden of afdelingen. Daarnaast stelt ze zich ook als taak in te spelen op landelijke en provinciale IVN ontwikkelingen, daar waar dit zinvol is, voor de leden en de afdelingen van het District Limburg. Visie De sterkte van IVN (of kenmerkend voor het IVN) is om nauw aan te sluiten bij de beleving van mensen, uit te gaan van overdracht van kennis en het creëren van positieve ervaringen, ’het beleven’. Dat is verwoord in de visie: Het IVN laat je leren van de natuur en verrijkt daarmee je leven. Het laat je nadenken over je gedrag en motiveert tot milieubewust handelen. Daarmee zijn wij een lerende organisatie. Zo heeft naast ‘natuur, milieu en landschap’ ook het begrip ’duurzaamheid’ een nadrukkelijke plaats gekregen en de wens om de educatie rond dat punt vorm te geven. Hierbij gaan wij terug tot de uitgangspunten van Brundtland: Is het ecologisch verantwoord? Is het economisch haalbaar? Is het ethisch en sociaal rechtvaardig? ‘Planet, Profit and People (PPP’). Vanuit burgeroptiek voegen wij daar de P van plezier aan toe zodat wat iemand leert ook beklijft en leidt tot gewenste gedragsveranderingen.
1 van 9
Uitgangspunten Het IVN District Limburg streeft ernaar om in de periode 2015-2019 haar districtsactiviteiten te realiseren met inachtneming van • een goede interne samenwerking tussen district, regio’s en afdelingen, • een klimaat waarin de IVN-vrijwilligers zich gewaardeerd en op hun plaats voelen • en goede externe samenwerking met derden, • verantwoordelijkheden zo dicht mogelijk bij de uitvoerende vrijwilliger houden, • maatwerk in scholing en bijscholing bieden aan natuur- en landschapsgidsen. Het IVN District Limburg werkt aan voornoemde uitgangspunten door het initiëren, faciliteren en incidenteel organiseren van activiteiten ten behoeve van haar 35 Limburgse IVN-afdelingen en de daarbij betrokken vrijwilligers. Hiervoor wordt aangesloten bij de wensen van de leden en de thema’s van het landelijke IVN. Ook worden de provinciale ‘groene’ ontwikkelingen en wensen nauwlettend in de gaten gehouden. Hiermee bereiken we samen zo’n 60.000 deelnemers bij al onze afdelingsactiviteiten. Herstructurering Het Districtsbestuur zal per 1 januari 2015 met een Dagelijks Bestuur (DB) en een Algemeen Bestuur (AB) gaan functioneren (zie organogram). Deze verandering komt tot stand uit de behoefte van de leden van het District, aan meer efficiënte communicatie tussen de afdelingen en de regio’s. Op deze wijze is het ook mogelijk optimaal gebruik te maken van de voorhanden zijnde menskracht en de taakverdeling binnen het District Limburg. Het Dagelijks Bestuur zal bestaan uit voorzitter, vice-voorzitter, secretaris en penningmeester en heeft als taak het voorbereiden van alle beleids- en financiële beslissingen, agendabeheer en postverzorging. Het Dagelijks Bestuur vergadert ten minste vier maal per jaar en legt de door haar voorbereide beleidsstukken aan het algemeen bestuur ter goedkeuring voor. Het Algemeen Bestuur zal bestaan uit het voltallige bestuur, dat wordt gevormd door: • Het Dagelijks Bestuur; • Per regio een vertegenwoordiger om zodoende te trachten betrokkenheid te creëren waardoor regio’s optimaal aan de discussie rond het te voeren beleid zullen en kunnen participeren; regio’s vormen immers een essentiële schakel binnen het werk dat het Districtsbestuur doet. • Een vertegenwoordiger van de werkgroep Communicatie, omdat communicatie van wezenlijk belang is om gestelde doelen te bereiken. • Indien nodig iemand met een specifieke expertise Het Algemeen Bestuur krijgt als taak om bij instemming met de voorstellen van het Dagelijks Bestuur, werkafspraken vorm te geven dan wel die te bekrachtigen. Het Algemeen Bestuur vergadert vier maal per jaar. De Districtsleden, de afdelingen, zijn en blijven verantwoordelijk voor het leveren van input voor het te voeren beleid en voor goedkeuring van de jaarverslagen en jaarplannen. De Districtsledenvergadering komt twee maal per jaar bij elkaar. Werk- en projectgroepen, zowel vaste als tijdelijke, worden, op initiatief van het bestuur en/of de werk- of projectgroep, uitgenodigd bestuursvergaderingen bij te wonen.
2 van 9
Activiteiten In dit Meerjarenbeleidsplan onderscheiden we vijf groepen van activiteiten: • Uitvoering van districtsactiviteiten zoals het uitvoeren van bereikmeting van afdelingen, binding van vrijwilligers en streven naar verjonging van het kader, versterking van de effectiviteit van regio’s in Limburg, vorming van loketfuncties. • Het opleiden van hoogwaardige natuur- en landschapsgidsen, bijscholen en binden van deze gidsen, cursusteams opleiden. • Faciliteren van jeugd- en jongerenactiviteiten en opleidingscursussen jeugdbegeleiders. • Organisatie van korte cursussen, studiedagen en workshops rondom landelijke en provinciale thema’s. • Het opstellen en uitvoeren van een communicatie- en pr-plan.
A. Districtsactiviteiten. Onder het kopje herstructurering beschreven we hoe wij als IVN-districtsbestuur gaan werken, met als kernwoorden: optimaliseren van de communicatie binnen het district, optimaliseren van het werkklimaat, meer maatwerk, nog betere samenwerking, zelfsturende projectgroepen, vergaderdruk verminderen, verantwoordelijkheden duidelijk toebedelen. De taakverdeling en de daarmee samenhangende verantwoordelijkheden zullen wij als dat nodig is jaarlijks in onze werkplannen aanpassen. Wij gaan in ieder geval aandacht besteden aan: Bereikmetingen met een betere taakverdeling tussen de IVN vestiging Limburg en het IVN District Limburg. Voor ons zijn deze metingen nuttig maar we herbezinnen ons op de taakverdeling tussen District en vestiging Limburg. Ondersteuning van de dialoog t.a.v. de beïnvloeding van het landelijke IVN beleid, landelijke bronnen raadplegen en aansluiting zoeken bij landelijke thema’s. Ondersteuning bij de verbetering van IVN onderkomens (n.a.v. inventarisatie 2014). Uitbreiding van de loketfunctie. Het werkgebied uitbreiden naar heel Limburg en het takenpakket uitbreiden via meer loketten zoals cursusloket, docentenloket, sprekersloket, enz. (zie organogram). Vernieuwing en verjonging van ons bestuurlijk kader. Vanuit onze jeugdactiviteiten en in mindere mate vanuit cursussen zoals Scharrelkids proberen wij jongere doelgroepen te bereiken. Deze vinden wij essentieel voor onze verenigingsactiviteiten, maar zeker ook in het kader van bestuurlijke vernieuwing. Versterking en stimulering van de vijf Limburgse IVN-regio’s door meer samenwerking, uitwisseling expertise en publicatie van elkaars aanbod binnen de regio. Samenwerking, daar waar zinvol, met andere organisaties, zoals die met het IKL binnen het ommetjesproject ‘Nieuwe natuur in Limburg’ dat naar verwachting eind 2014 zal starten. Voortzetting en aangaan van andere samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld met boerenbedrijven, Groei en Bloei.
3 van 9
B1. Opleidingen natuur- en landschapsgidsen. Natuurgidsen vormen het hart van de IVN-organisatie. De opleiding daarvoor is zeer gedegen; de inhoud wordt bewaakt door het landelijk ‘IVN Cursushuis’. Ieder jaar zijn er in Limburg, één of meer, meesttijds regionaal georganiseerde IVN Natuurgidsencursussen. Deze leveren elk ongeveer 20 gidsen op. De ‘Cursus Coaches’ adviseren de cursusteams en het District verschaft een financiële bijdrage aan de cursussen. Veel externe organisaties maken van onze gidsenopleiding gebruik en/of zetten IVN-gidsen in voor excursies. Landschapsgidsen: door de brede opzet met cultuurhistorie en andere mensgerichte zaken zijn deze gidsen een naar verhouding belangrijke bron van nieuw en gedifferentieerd kader. Na twee succesvolle landschapsgidsencursussen in Zuid-Limburg is de opschaling naar Noord-Limburg gelukt en is een cursus in Midden-Limburg gestart. 2015:
Afronding van de landschapsgidsencursus Midden, mogelijke opstart van een natuur en/of landschapsgidsencursus Noord, afronding Natuurgidsencursus in Maas & Mergelland en mogelijk start van twee natuurgidsencursussen, één in de Westelijke Mijnstreek en één in Midden-Limburg.
2016 t/m 2019: Continuering van ons aanbod in plaats en vorm waarin dat gewenst wordt.
B2. Bijscholen en binden Het is van groot belang dat IVN-gidsen de kans krijgen ervaring op te doen. Uitwisseling van kennis met andere gidsen is daarom noodzakelijk. Verbeterpunten tijdig signaleren en bijscholing daarop laten aansluiten. Hoogwaardig opgeleide gidsen kunnen gevraagd worden om deel uit te maken van het excursieloket. 2015:
Noord- en Midden-Limburg zullen het voorbeeld volgen van Zuid-Limburg waarmee wij goede ervaringen hebben opgedaan. Wij kunnen de doelgroep uitbreiden met bestaande natuurgidsen.
2016 t/m 2019: Continuering van ons aanbod in plaats en vorm waarin dat gewenst wordt.
B3. Cursusteams opleiden (train de trainer). In Limburg hebben we behoefte aan kader dat cursusteams kan vormen. Een training kan opleiders een belangrijke steun bieden voor middellange en lange cursussen, zoals een natuurgidsencursus of landschapsgidsencursus. Dit levert hopelijk nieuwe cursuscoaches op. 2015: Na een inventarisatie van wenselijkheid en behoeftes willen wij in Noord-, Midden- en ZuidLimburg een team met trainers opleiden. 2016 t/m 2019: Continuering en verbetering van de opleiding naar behoefte.
4 van 9
C1. Stimuleren en faciliteren van Jeugd- en Jongerenactiviteiten. Onder het motto: ‘IVN zoekt de jeugd op’ willen wij meer jeugd en jongeren kennis laten maken met de natuur van Limburg. Daartoe faciliteren we activiteiten voor jeugd en jongeren. Voorbeeldsuggesties op drie niveaus: Afdelingsniveau
Regioniveau
Districtsniveau
Aan de slag met:
Aan de slag met:
Aan de slag met:
Buitenschoolse opvang
Workshops
Jeugd met beperkingen
Werk-doe-dagen
Natuursafari’s
Festivals
In het park
Een (water) survival dag
Kinderfeestjes
Excursies
Opa en oma dagen
Voor jeugd aansprekende excursies zoals een groeve dag
Samenwerking zoeken en stimuleren met andere organisaties, b.v. jeugdwerkinstellingen zoals de Kidsparty, Stichting Cultuurpad (netwerk bedrijfsleven, Pabo’s, IKL), buitenprovinciale IVNinitiatieven.
Burendagen
Studenten bereiken door middel van aandachtstrekkende stadsactiviteiten (guerrilla garden).
NME-dag met Woesteland. Ondersteuning uitwisseling op regioniveau.
2015: - Nagaan welke mogelijkheden er zijn en initiatieven van afdelingen en regio’s faciliteren. - Mede organiseren van de Kidsparty 2015. 2016 t/m 2019: Voortgezette ondersteuning, opschaling van initiatieven en zelf projecten oppakken. C2. Cursussen jeugdbegeleider en Scharrelkids. Voor het betrekken van jeugd moeten wij in de eerste plaats kunnen beschikken over een pool van jeugdbegeleiders. Daarom ondersteunt het District de opleiding van jeugdbegeleiders en stimuleert de gebruikmaking van activiteiten in het kader van het landelijke programma Scharrelkids. Met slootjesdagen proberen wij onze activiteiten beter voor het daglicht te kunnen plaatsen. 2015:
Start jeugdbegeleiderscursus in Maas & Mergelland. Opstart van cursussen jeugdbegeleider in de regio’s Westelijke Mijnstreek, Midden en Noord (indien mogelijk), diverse jeugdactiviteiten en inventarisatie mogelijke ‘scharrelplaatsen’. Oprichting scholen coördinatie werkgroep en/of jeugdbegeleiderswerkgroep.
2016 t/m 2019: Voortgezette facilitering van jeugd- en jongerenprogramma’s.
5 van 9
D. Inspiratie-, studiedagen en workshops rondom landelijke en provinciale thema’s. Jaarlijks maken wij een keuze uit onderwerpen voor inspiratie- en studiedagen. Er zijn een groot aantal mogelijkheden, zoals: water, bodem, EDO (Educatie voor duurzame ontwikkeling), een korte cursus voor ‘Ambassadeurs van het landschap’, mediatraining, cursussen voor bestuurders van afdelingen, etc. Onze keuzes worden bepaald door onze ervaring met succesvolle onderwerpen (slootjesdagen, water), het beeld dat wij willen uitstralen (duurzaamheid) en onze mogelijkheden. 2015: ‘Water’. Landelijk zal het aandachtsgebied water voor afdelingsactiviteiten nog centraal staan. Het is in ieder geval wenselijk dat dit geleidelijk aan vervangen gaat worden door het aandachtsgebied bodem en EDO. 2016 t/m 2019: Bij onze jaarplanning gaan wij enerzijds te werk met een strategie waarin wij betrokkenheid opbouwen (duurzaamheid) en anderzijds met een strategie waarbij wij onderwerpen afwisselen (water, bodem, mediatraining, biowalking). Duurzaamheid.
Afwisselende onderwerpen.
2015: Inventarisatie van mogelijkheden binnen excursies. Organiseren van een informatie- en discussiedag ‘wat betekent duurzaamheid voor mij’. Inpassen van werkvormen.
2015: Water binnen afdelingsthema’s, mediatraining, didactiek
2016: Studiedag per regio of gecombineerde regio’s. De regio neemt PR en organisatie voor haar rekening met steun van district
2016: Bodem, biowalking 2017: Provinciale uitwisseling dag met onderwerpen (per regio of provinciaal) naar keuze 2018 t/m 2019: nader te kiezen onderwerpen.
2017: Activiteiten per regio, uitwisseling. Publicaties van afdelingen (ledenblaadjes). Een prijsvraag voor activiteiten waarin duurzaamheid een rol speelt. 2018: Evaluatie van onze programma’s en die van het landelijke IVN. 2019: Duurzaamheid wordt deel van onze programma’s.
6 van 9
E. Communicatie Communicatie (PR, voorlichting, marketing, publiciteit, reclame) is een krachtig en onontbeerlijk middel om gestelde doelen en doelgroepen te bereiken, te betrekken en vast te houden. Daarom heeft het Districtsbestuur een paar jaar geleden besloten een werkgroep Communicatie in het leven te roepen om de bewustwording en het belang van duidelijke communicatie met haar achterban te stimuleren. De afgelopen tijd heeft deze werkgroep zich onder meer bezig gehouden met de implementatie van de nieuwe huisstijl en IVN-internetomgeving, het verzorgen van een aantal advertenties in de provinciale dagbladen, de ondersteuning bij het uitvoeren van communicatiemiddelen bij diverse provinciale en regionale activiteiten. Om meer effectieve resultaten te bereiken, zal de werkgroep zich moeten focussen op strategische communicatie. Ter versterking zal de werkgroep nieuwe leden dienen aan te trekken, die gevoel voor en ervaring met communicatie hebben. Bij voorkeur een vertegenwoordiger per regio als eigen aanspreekpunt in de werkgroep. Afdelingsniveau
Regioniveau
Districtsniveau
De werkgroep zal volledig vraaggestuurd werken en zich beperken tot verwijzing, advisering, coaching en ondersteuning.
De werkgroep zal vooral vraaggestuurd werken, meedenken over doelgroepen, doelstellingen, in te zetten middelen, initiatieven verbinden door regio’s naar elkaar te verwijzen.
De werkgroep geeft gevraagd en ongevraagd advies, denkt mee over de koers van het district en daaruit volgende doelen, doelgroepen en communicatiemiddelen. Zij functioneert als klankbord, bewaakt huisstijl en website. Neemt deel in projectgroepen. Zij voert coördinatie, eindredactie van bijdragen aan De Natuurgids en nieuwsbrieven en verzorgt communicatie rond plannen en projecten.
Zij functioneert als klankbord, werkt mee aan het promoten van regionale activiteiten en vervult een helpdeskfunctie.
Arie Boersma, voorzitter IVN-District Limburg,
Marianne Bonten-Habets, secretaris IVN-District Limburg,
7 van 9
Bijlage 1. Verantwoordelijkheden en taakverdeling Bestuur 2015. Arie Boersma
Marianne Bonten Lou Houben (nog niet definitief) Tineke de Jong
DB, AB, voorzitter, ommetjes, regiovertegenwoordiger M&M, LR, DLV, Overleg met consulentschap, en provincie, stichting Nymphaea, taakwaarnemer, nieuwe taken. DB, AB, secretaris, DKV, inspiratiedagen, DLV, regio M&M, cursuscoach. DB, AB, penningmeester, stichting Nymphaea, DLV.
Jeanne Boosten
AB, natuur- en landschapsgidsencursussen, DKV, DLV, cursushuis, cursuscoach, vormgeven cursusloket. AB, excursieloket, bijscholing landschapsgidsen.
Peter Schouten
Werkgroep Districtskadervorming (DKV).
Miep Philipsen
Werkgroep Districtskadervorming (DKV).
Lieke Muyris
AB, werkgroep Communicatie.
Peter Hammer
Werkgroep Communicatie.
Vacatures
Werkgroep Communicatie (uit iedere regio een vertegenwoordiger).
Wil de Jong
Stichting Nymphaea.
Piet Weijers (nog niet definitief) Vacatures
AB, regio Noord. AB, vertegenwoordigers uit de regio’s Midden, Parkstad, Westelijke Mijnstreek
8 van 9
Bijlage 2. Richt begroting 2015 Inkomsten Contributies afdelingen
2.600
Rentes - bankkosten
400
Bijdrage Provincie Limburg
15.000
Diverse baten
100
Totaal
18.100
Uitgaven Natuur- en landschapsgidsencursussen, bijscholing
5.600
- 3 cursussen à 1.200 (+ voorschot 4e cursus)
4.200
- bijscholing en reiskosten
1.400
Jeugdactiviteiten, verjonging
2.000
Korte cursussen, studiedagen, workshops
3.000
Communicatie en PR
2.000
Districtsactiviteiten
5.500
- bereikmetingen
100
- secretariaat
300
- districtsledenvergaderingen
400
- visiemiddag
400
- reiskosten bestuur en werkgroepen
2.300
- forfaitaire vergoedingen
1.600
- representatie, diversen
300
- bankkosten
100
Totaal
18.100
9 van 9
