Meerjaren Beleidsplan
de Bibliotheek Liemers
2014 - 2016
Inhoudsopgave 1. Voorwoord
5
2. De Bibliotheek Liemers
6
3. Trends in de samenleving
10
4. Kernfuncties van de Bibliotheek
13
5. Strategie
16
6. Meerjarenprogramma 2014-2016
18
6.1 De inspirerende Bibliotheek
18
6.2 De digitale Bibliotheek
18
6.3 De Bibliotheek op locatie
19
6.4 De Bibliotheek voor een Leven Lang Leren
21
7. Hoe gaan we het doen?
22
8. De organisatie
27
9. Meerjarenbegroting
28
3
1. Voorwoord Voor u ligt het beleidsplan 2014-2016 van de Stichting de Bibliotheek Liemers. Sinds het vorige beleidsplan 2010-2014 Liemers Bibliotheken daar word je wijzer van is er veel veranderd in de lokale samenleving. Deze veranderingen hebben grote impact op het consumentengedrag en daarmee de leesbehoeften van de mensen.
4
“De constante factor is dat de Bibliotheek er is voor iedereen die zich wil ontwikkelen.”
De veranderende leesbehoefte biedt tot een groot speelveld met veel dynamiek voor de Bibliotheek. De Bibliotheek groeit van het uitlenen van collecties naar een schatkamer van bronnen in een inspirerende omgeving. Een omgeving waar mensen elkaar graag ontmoeten om kennis, ervaring en interesses te delen en waar co-creatie plaatsvindt. Hoewel de uitleenfunctie een belangrijke functie van de Bibliotheek is, willen we ook onze andere kernfuncties – lezen, leren en informeren – een prominente plek geven. De opkomst van e-books, e-content, smartphones, tablets en sociale netwerken is niet meer te stuiten. Informatie is 24 uur per dag op iedere willekeurige plek beschikbaar. Dit heeft een enorme impact op de wijze waarop we informatie zoeken en verwerken. Dat biedt kansen voor de Bibliotheek als gids in de overvolle informatiezee. Ondanks deze kansen
vormt de economische crisis een andere realiteit met grote impact op het bibliotheekwerk. Ook de Bibliotheek Liemers staat voor grote bezuinigingsopgaves. De veranderende samenleving en de bezuinigingen dagen ons uit om iets eerder dan gepland nieuw strategisch beleid te formuleren. In dit beleidsplan geven we de richting aan voor de komende jaren, benoemen we onze strategische doelen en zetten we uiteen hoe en met welke middelen we daar uitvoering aan gaan geven. 5
De Bibliotheek Liemers ziet hierbij ook in de komende jaren een belangrijke rol voor zichzelf weggelegd in de zelfontplooiing van burgers. Als informatieleverancier pur sang willen we hen blijven ondersteunen, zodat zij volwaardig kunnen participeren in de lokale samenleving. We doen dit enerzijds door de groeiende hoeveelheid informatie toegankelijk te maken en anderzijds door inwoners te ondersteunen in het ontwikkelen van informatievaardigheden, leesvaardigheden en het bevorderen van leesplezier.
Hans Spruijt, Directeur / Bestuurder a.i.
2. De Bibliotheek Liemers
6
De Bibliotheek Liemers heeft vier gemeentelijke opdrachtgevers te weten Duiven, Rijnwaarden, Westervoort en Zevenaar. Met iedere gemeente worden afspraken gemaakt en vastgelegd in uitvoeringsplannen. Omdat er binnen de vier gemeenten diverse ontwikkelingen gaande zijn is het formuleren van eenduidig beleid voor de Bibliotheek Liemers niet eenvoudig. Het uitgangspunt is om te streven naar één beleid voor alle bibliotheekdienstverlening met waar nodig accentverschillen per gemeente. Samenwerking als uitgangspunt Wij geloven dat de kracht van goede informatievoorziening niet alleen schuilt in het uitlenen van materialen, maar ook in een goede samenwerking. Informatie wordt pas kennis als het gedeeld wordt. We werken al met diverse partners samen en hebben bovendien vergevorderde plannen om met culturele organisaties uit Zevenaar verder samen op te trekken. Gelders netwerk van Bibliotheken Behalve samenwerking op lokaal niveau participeert de Bibliotheek Liemers in het Gelders netwerk van Bibliotheken. Dit netwerk is van
essentieel belang om gezamenlijk ontwikkelingen te realiseren die nodig zijn om in te spelen op veranderingen in de samenleving.
“De kracht van goede informatievoorziening schuilt niet alleen in het uitlenen van materialen, maar ook in een goede samenwerking. Informatie wordt pas kennis als het gedeeld wordt.”
2.1 Vier gemeenten, vier accenten Duiven Met de gemeente Duiven zijn we overeengekomen om een eigentijdse en aantrekkelijke bibliotheekvestiging te realiseren voor de Duivense inwoners. Met het toepassen van een door de branche ontwikkeld concept kunnen we aan de uitstraling en aantrekkingskracht van de huidige vestiging versterken. De bibliotheekvestiging in Duiven maakt in de toekomst onderdeel uit van de nieuw te bouwen gemeenschapsvoorziening. Dit maakt nieuwe dwarsverbanden met andere (culturele) aanbieders mogelijk. In deze nieuwe omgeving bieden we een actuele en aantrekkelijke collectie die gericht is op datgene waar de meeste vraag naar is. Hierdoor is het mogelijk om het benodigd aantal vierkante meters te beperken. Versmallen we aan de ene kant de collectie in de Bibliotheekvestiging, aan de andere kant brengen we onderdelen van de collectie onder in omgevingen waar grote klantgroepen zich bevinden, zoals scholen en zorginstellingen. a. In lijn met de ontwikkeling van dis locaties of servicepunten ten behoeve van jeugd van 0 tot 18 jaar - implemen
teren we samen met scholen het lande- lijk ontwikkelde concept de Biblio- theek op school (dBos) b. We willen onze dienstverlening ook aan minder mobiele ouderen dichtbij aanbie den. Samen met andere partijen verken nen we de mogelijkheden, zoals het verder ontwikkelen van de service “Boek aan Huis” of een collectie op locatie als “inhouse service”. Rijnwaarden Veranderingen in de subsidiekaders voor bibliotheekwerk hebben de afgelopen periode geleid tot de sluiting van de vaste vestigingen in Rijnwaarden (eind 2012). Met de inzet van de bibliobus kunnen we de dienstverlening continueren. Dit heeft echter wel geleid tot ledenverlies. Op verzoek van de gemeente Rijnwaarden hebben we twee scenario’s onderzocht betreffende de verschijningsvorm van het bibliotheekwerk binnen Rijnwaarden vanaf 2014. De twee scenario’s zijn: • Het realiseren van één of twee Bibliotheek- servicepunten – al dan niet in aansluiting op de servicepunten van welzijn - waar- mee de inwoners van Rijnwaarden op nieuw toegang krijgen tot een fysieke vestiging in de eigen gemeente • Het aansluiten van de dienstverlening op het primair onderwijs waarmee de jeugd-
7
leden tot 12 jaar via de scholen toegang hebben middels het concept de Bibliotheek op school (dBos) Op moment van schrijven zijn we in afwachting van de verdere besluitvorming van de gemeenteraad over de toekomst van het bibliotheekwerk in Rijnwaarden. Tot en met 2014 is de inzet van de Bibliobus gegarandeerd.
8
“De Bibliotheek zelf is de perfecte studieplek met werkruimte, studiemateriaal en pc’s met toegang tot verscheidene digitale bronnen.”
Naast de focus op de jeugd onderzoeken we of we onderdelen van de collectie decentraal kunnen uitzetten in bijvoorbeeld Kulturhus de Nieuwhof. Dit ten behoeve van doelgroepen die minder mobiel zijn.
Westervoort In deze beleidsperiode heeft de huisvesting van de Bibliotheek de volle aandacht. We realiseren in Westervoort een eigentijdse en aantrekkelijke vestiging met een informatieen ontmoetingsfunctie. Dit doen we met middels een door de branche ontwikkeld concept. Ook zetten we actief in op het verlaten van het huidige pand.
Zevenaar De Bibliotheek Liemers en gemeente Zevenaar hebben nog geen uitvoeringsplan voor de Bibliotheek in Zevenaar. Dat wil niet zeggen dat er geen ontwikkelingen zijn op het gebied van bibliotheekdienstverlening in Zevenaar. Juist het tegenovergestelde is waar. De Bibliotheek Liemers, het Filmhuis Zevenaar, het Liemers Museum en de Volksuniversiteit Zevenaar onderzoeken verregaande samenwerkinsmogelijkheden om een cultureel kenniscluster te realiseren. Met betrekking tot de programmering is het Musiater hier ook bij betrokken.
In Westervoort richt de bibliotheek zich op de ontwikkeling van integrale dienstverlening of servicepunten ten behoeve van de jeugd. In lijn hiermee zoeken we samenwerking met scholen, voorschoolse voorzieningen en gemeenten om het landelijk ontwikkelde concept De Bibliotheek op School (dBos) te implementeren. De gezamenlijke aanpak is er op gericht het leesplezier van kinderen te bevorderen om zodoende taal-, lees- en informatievaardigheden meetbaar te verbeteren.
Met de samenwerking willen we een inspirerend en cultureel centrum aan Zevenaar en de Liemers bieden en tegelijkertijd efficiencywinst behalen. Tot het zo ver is zitten we niet stil. In Zevenaar ontwikkelt de Bibliotheek zich als maatschappelijk ondernemer, o.a. door in 2014 een zorgaanbieder ruimte te geven in het pand aan de Hooge Bongert. Vanuit deze samenwerking ontwikkelen we nieuwe diensten waarvoor we een groter bereik onder de bevolking van Zevenaar realiseren.
9
3. Trends in de samenleving De wereld verandert, de Bibliotheek verandert Veranderingen en trends in de samenleving hebben grote invloed op de wijze waarop mensen hun dagelijks leven organiseren. Wat zijn deze trends en veranderingen en wat betekent dat voor het bibliotheekwerk?
10
Digitalisering en veranderend mediagebruik De opkomst van e-books, e-content, smartphones, tablets en sociale netwerken zijn niet meer te stuiten. Informatie is 24 uur per dag op iedere willekeurige plek beschikbaar. Mensen zijn voortdurend connected. Dit heeft een enorme impact op de wijze waarop we informatie zoeken, verwerken en beoordelen. Er ontstaat een “zap-mindset” waarbij mensen steeds vluchtiger en continue informatie consumeren. Participeren in de kennissamenleving In onze kennissamenleving verwachten we van mensen dat ze zelfredzaam zijn en zich blijven ontwikkelen. De voortdurende (technologische) veranderingen zijn voor bepaalde groepen in de samenleving moeilijk bij te be-
nen. Hierdoor ontstaat polarisatie met aan het ene eind van het spectrum mensen met beperkte vaardigheden en toegang (not connected) en aan het andere eind van het spectrum de nieuwe ‘generatie Einstein’ (connected).
“Het huidige kabinet wil een volledige digitale overheid in 2017” Vanaf dan moeten overheidszaken en bedrijven hun zaken volledig digitaal regelen. Digibeten moeten volgens minister Plasterk geholpen worden bij buurtcentrum, stadhuis of bibliotheek”. Bron: Nu.nl mei 2013
Individualisering en socialisering We hebben een druk bestaan, leven in een multiculturele samenleving waarin traditionele verbanden wegvallen en individualisering toeneemt. Als reactie daarop groeit de behoefte aan sociale samenhang, aan plaatsen en momenten voor ontmoeting. Individuen organiseren zich informeel rond thema’s waarbij de drijfveren bestaan uit ontmoeting, beleving, kennisdeling en ondernemen. Veranderend consumentengedrag De klant is niet langer een passieve consument. De moderne klant is zelfbewust en kiest uit het aanbod datgene wat het best past bij zijn identiteit. Meningen en content worden vrijelijk gedeeld en persoonlijke wensen worden steeds belangrijker. Sociale netwerken spelen daarbij een belangrijke rol. Klanten verwachten van bibliotheken dezelfde mate
van dienstverlening die ze krijgen van (online) winkels en overige aanbieders: ze willen niet alleen aanbod op maat, maar willen dit aanbod bovendien ook snel. Veranderende rol van de overheid De economische crisis is hardnekkig en heeft grote gevolgen voor de gemeentefondsen. Gemeenten moeten hierdoor op zoek moeten naar een nieuw evenwicht tussen inkomsten en uitgaven. De subsidie voor de bibliotheek is niet langer vanzelfsprekend. Steeds vaker kiezen lokale overheden er voor om te subsidiëren om gewenste maatschappelijke effecten en resultaten te realiseren. Gemeenten verwachten hierbij dat het bibliotheekbeleid aansluit op de gemeentelijke beleidsthema’s. Dit doet een groter beroep op het vermogen van Bibliotheken om maatschappelijk te ondernemen.
11
12
“De Bibliotheek is de leesmotor van Nederland en draagt actief bij aan de deelname van alle burgers in de kennismaatschappij.”
4. Kernfuncties van de Bibliotheek Lezen, Leren, Informeren Het bibliotheek is zichzelf momenteel aan het heruitvinden. Voor informatie en leesplezier zijn consumenten niet langer alleen aangewezen op de Bibliotheek. In de eerdergenoemde ontwikkelingen zien wij kans om het bibliotheekwerk een nieuwe impuls te geven. De constante factor is dat de Bibliotheek er is voor iedereen die zich wil ontwikkelen. Om dit te realiseren moeten we accenten verleggen en meer in spelen op de trends in de samenleving. De kernfuncties blijven evenwel lezen, leren en informeren. Deze functies zijn nu en zeker ook in de toekomst nodig zodat mensen zich in cultureel en maatschappelijk opzicht kunnen ontwikkelen. Dit is een voorwaarde om bewust, kritisch en actief te kunnen deelnemen in onze kennissamenleving. Mensen moeten meer dan ooit tevoren beschikken over voldoende basisvaardigheden om te kunnen participeren.
Vrijheid, welvaart, ontplooiing van de samenleving en het individu zijn fundamentele menselijke waarden. Deze kunnen alleen worden gerealiseerd door goed geïnformeerde burgers die in staat zijn hun democratische rechten uit te oefenen en een actieve rol te spelen in de samenleving. Constructief deelnemen aan het maatschappelijke leven en meewerken aan het vormgeven van de democratie zijn afhankelijk van voldoende opleiding en van vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie. De openbare bibliotheek, de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een essentiële voorwaarde voor levenslang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen. Bron: Unesco manifest
13
14
“De Bibliotheek is de informatieleverancier die bijdraagt aan vaardig burgerschap en zelfontplooiing van burgers zodat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de lokale samenleving.”
4.1 Lezen
4.3 Informeren
Lezen is de basisvoorwaarde om mee te kunnen en blijven doen. Lezen vormt het fundament voor een continue individuele ontplooiing. Wie niet (goed) kan lezen, kan in onze moderne samenleving eenvoudigweg niet meedoen. De Bibliotheek kan als autoriteit op het gebied van lezen als geen ander (onderwijs) instellingen ondersteunen bij het ( leren) lezen, het vergroten van het leesplezier en bestrijden van laaggeletterdheid.
De Bibliotheek zet zich in om in het groeiend oerwoud aan informatie sturing en houvast te bieden. We staan pal voor kwalitatieve en objectieve informatievoorziening, zowel analoog als online. Met onze kennis en ervaring kunnen we mensen ondersteunen in het selecteren en verwerken van informatie. Dit alles met als doel burgers in staat te stellen zich te ontplooien zodat zij aan de maatschappij kunnen deelnemen als actieve, participerende burgers. De Bibliotheek is de leesmotor van Nederland en draagt actief bij aan de deelname van alle burgers in de kennismaatschappij. Kortom, de Bibliotheek Liemers staat voor een grote uitdaging om binnen nieuwe financiële kaders onze ambities te realiseren. Het vraagt vooral om een flinke dosis ondernemend vermogen.
4.2 Leren De Bibliotheek maakt een leven lang leren mogelijk. Zelfontplooiing kent geen leeftijdsgrens. De Bibliotheek helpt mee de algemene ontwikkeling van jongeren én volwassenen te bevorderen en op peil te houden. Dit doen we intensief op scholen in samenwerking met docenten en leerkrachten. Daarnaast vormt de Bibliotheek zelf de perfecte studieplek met werkruimte, studiemateriaal en pc’s met toegang tot verscheidene digitale bronnen. De Bibliotheek is kortom dé plek om je te ontplooien.
15
5. Strategie
Missie De Bibliotheek Liemers: daar word je wijzer van!
De Bibliotheek is de informatieleverancier die bijdraagt aan vaardig burgerschap en zelfontplooiing van burgers zodat zij volwaardig kunnen deelnemen aan de lokale samenleving. We doen dit door: • De alsmaar groeiende hoeveelheid in formatie voor onze inwoners toegankelijk temaken • Inwoners toe te rusten met de vaardig heden om zelf informatie te vinden en op waarde te beoordelen • Het ontwikkelen van leesvaardigheden en het bevorderen van leesplezier
Onze waarden daarbij zijn: • Betrouwbaar, als het gaat om kwaliteit van informatie, de afspraken die we maken, onze professionaliteit en onze inzet. • Drempelloos, we bieden toegang voor ieder- een met geen of weinig obstakels. • Verrijkend, als het gaat om verbindingen die we leggen met informatiebronnen van samenwerkingspartners. • Verleidelijk, in ons aanbod en de wijze waar- op we de producten en diensten aanbieden.
Deze beleidsperiode kiezen we er voor om onze vestigingen om te bouwen tot inspirerende Bibliotheken waar mensen graag verblijven en waar ze verleid worden tot het meenemen van extra materialen. Dit alles ter bevordering van het leesplezier en daarmee de taalontwikkeling.
Visie In een tijd waarin het traditionele bibliotheekwerk onder druk staat willen we: • Bestaande klanten behouden op basis van hun binding met de huidige dienstverlening • Het bestaande klantenbestand uitbreiden door de bibliotheekvestigingen aan te passen aan de eisen die passen bij de huidige tijd
16
We zetten onze middelen in om de beschikbare ICT toepassingen beter te benutten en specifieke groepen op maat te bedienen. Dit laatste vindt plaats in samenhang met het aanbod van andere maatschappelijke instellingen en in het bijzonder het onderwijs. De focus voor de jeugd ligt op media-educatie, leesbevordering en taalstimulering.
Als gevolg van een terugtrekkende overheid zijn subsidies voor de Bibliotheek Liemers niet langer vanzelfsprekend. Om de dienstverlening in stand te houden, moeten de kosten omlaag. Dit willen we realiseren door: • In samenwerking met partners huisvestings kosten te besparen
• Volledige aansluiting te zoeken bij de landelijke digitale bibliotheek • Werkprocessen te vereenvoudigen en/of digitaliseren en daar waar mogelijk in netwerkverband uit te voeren We blijven investeren in het vernieuwen van die functies die van belang zijn voor het toekomstig functioneren. De betrokkenheid van de burgers en gebruikers van de Bibliotheek is hierin van groot belang. Alleen op basis van de gedachte ‘voor en door gebruikers’ kan de Bibliotheek zich ontwikkelen tot het informa-
tie ontmoeting- en kennisknooppunt voor de Liemerse burgers. Naast betrokkenheid van burgers en gebruikers willen we inzetten op samenwerking met stakeholders, onderwijsinstellingen en andere culturele en maatschappelijke instellingen. Op deze manier kunnen we in gezamenlijkheid een goed programma van activiteiten organiseren tegen zo laag mogelijke kosten en met een sluitende exploitatie. Hiermee geven we invulling aan het begrip cultureel ondernemerschap, een belangrijke vernieuwing voor deze beleidsperiode.
17
6. Meerjarenprogramma 2014-2016 De strategie van de organisatie wordt uitgewerkt in vier inhoudelijke programmalijnen te weten:
18
• De inspirerende Bibliotheek • De digitale Bibliotheek • De Bibliotheek op locatie • De Bibliotheek voor een leven lang leren
6.1 De inspirerende Bibliotheek De fysieke Bibliotheekvestiging vervult een belangrijke functie in het stimuleren van recreatief leesplezier voor jong en oud. Onze ambitie is om alle vestigingen om te bouwen tot inspirerende Bibliotheken met een moderne uitstraling. De Bibliotheken moeten gemakkelijk toegankelijk zijn, ruime openingstijden hebben en goede zelfservice mogelijkheden bieden. De inspirerende Bibliotheek biedt toegang tot een actuele collectie die is afgestemd op de vraag van de gebruikers. De presentatie verleidt gebruikers daarnaast om meer materialen mee te nemen en langer in de Bibliotheek te verblijven. De Bibliotheek wordt kortom een aantrekkelijke schatkamer waar
iedereen terecht kan om zonder belemmeringen eenvoudig en betaalbare informatie op maat te vinden en/of media te lenen. Speerpunten • Realiseren van een dynamische biblio theekomgeving met aantrekkelijk gepre- senteerde media • Vergroten van het publieksbereik door het ontwikkelen van producten en activiteiten die aansluiten bij de Liemerse bevolking • Consolideren van het huidige ledenbestand • Informatiemakelaar zijn • Verzorgen van cursussen op het gebied van mediawijsheid • Versterken van de organisatie en haar netwerk
6.2 De digitale Bibliotheek Een goed functionerende digitale Bibliotheek, die 24 uur per dag open en interactief is, draagt bij aan een stijging van het aantal bezoekers/leners en een omvangrijker gebruik van de Bibliotheek. Het Rijk is verantwoordelijk voor de infrastructuur van de digitale Bibliotheek. Onze ambitie is om in lijn met de landelijke ontwikkelingen verder invulling te geven aan de digitale Bibliotheek. De focus ligt hierbij op de kernfunctie informatie ten behoeve van alle doelgroepen.
Speerpunten • Verbeteren van de digitale bereikbaarheid en dienstverlening (reserveren, verlengen, attenderingsservice, vraagbaak, informa- tie-arrangement) • Uitbreiden van digitale content • Versterken van communicatie over en weer met de gebruikers en participatie via digitale communities en forums
6.3 De Bibliotheek op locatie De Bibliotheek is een veilige plek in het publieke domein waar waardevolle informatie op maat beschikbaar is. Deze informatie wordt onafhankelijk, zonder belemmeringen en betaalbaar aangeboden in de fysieke en digitale Bibliotheek. Toch zijn er mensen voor wie de fysieke Bibliotheek en de digitale Bibliotheek moeilijk bereikbaar zijn. Wij willen extra aandacht voor deze doelgroep. Vanuit deze lijn staan de activiteiten van de Bibliotheek centraal en niet de vestiging. Daar waar de vraag ontstaat en activiteiten haalbaar zijn ondersteunen of initiëren we deze activiteit. Met de focus op lezen, leren en informeren zoeken we de verbinding met andere instellingen. Vanuit deze lijn zetten we in op de doelgroep 0 – 18 jaar en de doelgroep minder validen en ouderen.
Specifiek voor de doelgroep 0 – 18 jaar maken we, nog meer dan nu, de verbinding tussen de Bibliotheek en het onderwijs. Het doel is het optimaal benutten van expertise, het helder afbakenen van taken en het beter benutten van beschikbare middelen. Speerpunten • Bevorderen van Leeseducatie en -inspiratie • Versterken van de doorgaande leeslijn voor het primair onderwijs en het voort- gezet onderwijs • Een vraaggericht educatie aanbod voor scholen. • Ondersteunen bij (taal)achterstanden • Bevorderen van mediawijsheid Specifiek voor de doelgroep minder validen en ouderen bieden we de collectieservice aan huis en een dienstverlening op maat voor zorginstellingen. De rol van de Bibliotheek hierin is die van vraagbaak en kennisinstituut. De activiteiten sluiten aan op de dynamiek in buurten en wijken en vinden plaats met inzet van vrijwilligers of mensen met een sociale indicatie. Speerpunt • Een vraaggericht en kostendekkend aanbod van activiteiten
19
“De Bibliotheek kan als autoriteit op het gebied van lezen als geen ander (onderwijs) instellingen ondersteunen bij het leren lezen, het vergroten van het leesplezier en bestrijden van laaggeletterdheid.”
6.4 De Bibliotheek voor een Leven Lang Leren Leren blijft niet beperkt tot het klaslokaal. Persoonlijke ontwikkeling vindt veelal plaats buiten schooltijd en na de actieve schooljaren. De Bibliotheek Liemers speelt een belangrijke rol in deze buitenschoolse persoonlijke ontwikkeling. In ons beleid leggen we de nadruk op actualiteit en op mediawijs zijn in het bijzonder. Vorming en ontwikkeling zijn hierbij centrale begrippen.
20
Speerpunten • Opzettten van activiteiten gericht op naschools en buitenschools leren • Versterken van communicatie over en weer met klanten • Realiseren van een prettige verblijf-, studie- en werkplek • Samenwerking met partners op het gebied van leven lang leren
21
Om de algemene ontwikkeling van jongeren én volwassen te bevorderen en bij te houden, organiseren we enerzijds activiteiten die gericht zijn op het vergroten van de digitale informatievaardigheden van mensen. Anderzijds is de Bibliotheek zelf de ideale studieplek, voorzien van prima studiemateriaal en pc’s met toegang tot digitale bronnen. De Bibliotheek is met recht een plek om wijzer te worden.
7. Hoe gaan we het doen? Organisatie en inzet van middelen
22
In de vorige hoofdstukken hebben we beschreven wat we de komende jaren willen bereiken. Voor het realiseren van onze plannen is het van belang om helder te hebben wat daar voor nodig is. Dat beschrijven we in dit hoofdstuk aan de hand van de onderwerpen • Collectie • De Bibliotheek als winkel • Samenwerking en partners • Medewerkers • Marketing en promotie • Financiële middelen Collectie De Bibliotheek heeft een actuele en aantrekkelijke collectie die we samenstellen op basis van een rationeel collectiemodel: de RCB module. Met behulp van statistisch cijfermateriaal over recent leengedrag stellen we jaarlijks een collectieprofiel op voor het aanschaffen en het saneren van media op basis van vraag en gebruik van bibliotheekleden. Titels die lokaal niet beschikbaar zijn, kunnen met een efficiënt bestelsysteem snel geleverd worden vanuit de landelijke samenwerkingscollectie.
Naast de fysieke collectie ontstaat een steeds grotere digitale collectie van bronnen op internet. Op landelijk niveau wordt ingezet op digitale content die beschikbaar komt voor de leden van onze Bibliotheek. Speerpunten • Aantrekkelijke collectie afgestemd op gebruik en vraag van leden • Verdere centralisatie van het collectione- ringsproces op provinciaal en/of landelijk niveau • Collectie presenteren op een aantrekkelijke wijze volgens het landelijk ontwikkelde concept voor de Bibliotheekformule • Digitale content beschikbaar in lokale catalogus De Bibliotheek als winkel Onze ambitie is om alle vestigingen om te bouwen tot inspirerende Bibliotheken met een moderne uitstraling. De Bibliotheken moeten gemakkelijk toegankelijk zijn, ruime openingstijden hebben en goede zelfservice mogelijkheden bieden. Hiervoor maken we gebruik van het landelijk ontwikkelde concept voor de Bibliotheekformule. Deze Bibliotheekformule kent een aantal onderdelen te weten: • Een actuele en op de gebruiker afgestemde collectie • Aantrekkelijke presentatie van de collectie gericht op het verrassen, verleiden en inspi-
reren van de bibliotheekbezoeker • Landelijk ontwikkelde nieuwe huisstijl • Zelfservice apparatuur waardoor we openingstijden kunnen verruimen • Proactieve houding van de bibliotheek medewerker • Deskundige medewerkers • De traditionele informatiebalie verdwijnt ten gunste van het presenteren van de collectie Samenwerking en partners Voor alle kernfuncties van Bibliotheek Liemers geldt het toenemende belang van samenwerking. We onderscheiden hierin twee richtingen. Enerzijds de samenwerking in het bibliotheeknetwerk en anderzijds de samenwerking met de lokale partners, die zich vooral richt op de taakgebieden educatie en cultuur vanuit de rol als Cultureel ondernemer. In het Bibliotheeknetwerk hebben we te maken met verschillende partijen. De belangrijkste hierin zijn • De VOB als landelijke brancheorganisatie • Bibliotheek.nl, de partner in het ontwikke- len van digitale producten en diensten • De Rijnbrink Groep, partner op provinciaal niveau • De Vereniging Samenwerkende Gelderse Bibliotheken
Lokaal zijn de banden heel divers: van culturele instellingen tot onderwijs en van welzijnsinstellingen tot de gemeente. Een aantal voorbeelden: het Liemers museum, Volksuniversiteit Zevenaar, Musiater, het voortgezet onderwijs en scholen voor primair onderwijs. Vanuit onze onafhankelijke positie is de Bibliotheek een interessante partij. In het kader van de programmalijnen de inspirerende Bibliotheek, de Bibliotheek op locatie en de Bibliotheek voor een leven lang leren intensiveren we deze samenwerkingsverbanden. Op deze manier wordt de Bibliotheek in toenemende mate van en voor onze inwoners. Medewerkers Onze strategie is ambitieus en doet daarmee een zwaar beroep op de medewerkers. Tegelijkertijd biedt het hen ook groeimogelijkheden. De komende periode 2014-2016 zetten we volop in op het scholen van personeel in de volle breedte. De nadruk ligt hierbij op: • Het werken en aansturen van de Biblio- theek conform de landelijk ontwikkelde Bibliotheekformule • Een proactieve en servicegerichte houding van de bibliotheekmedewerker in de Biblio- theek • De groeiende rol van de Bibliotheek bij ondersteuning van het onderwijs • Verdere professionalisering van medewer- kers ten aanzien van digitale vaardigheden
23
• Vaardigheden om een leven lang leren goed te begeleiden vanuit onze Bibliotheken
“Alleen op basis van de gedachte ‘voor en door gebruikers’ kan de Bibliotheek zich ontwikkelen tot het informatie ontmoeting- en kennisknooppunt voor de Liemerse burgers.”
24
De Bibliotheek heeft een HRM beleidsplan conform de kwaliteit- en functie eisen die daarbij gesteld worden. De Bibliotheek werkt met persoonlijke ontwikkelplannen, waarvan we de voortgang bijhouden in jaarlijkse functioneringsgesprekken. Marketing en communicatie Om de ambitie waar te maken is het van belang om een goede marketing en communicatie strategie uit te voeren. In deze strategie richten we ons vooral op de veranderende rol van de Bibliotheek en dragen we de waarde van de Bibliotheek uit. De drie belangrijkste doelgroepen voor de marketing en communicatie zijn de gebruikers van de Bibliotheek, de subsidiënten en de samenwerkingspartners. Voor zover mogelijk sluit de marketing en communicatie aan bij het landelijk bureau Formulemanagement waar het concept de Bibliotheekformule is ondergebracht. Daarnaast sluiten we aan bij landelijke en provinciale promotionele acties zoals Nederland Leest en de Boekenweek.
Financiële middelen Deze beleidsperiode kenmerkt zich door bezuinigingen. Desondanks willen we onze dienstverlening op peil houden zodat de Bibliotheek ook in de toekomst voldoet aan de normen van certificering en kan blijven participeren in de netwerken van Bibliotheken. Mogelijkheden hiervoor zien we in: • Betere benutting van ICT toepassingen • Vermindering van het aantal benodigde vierkante meters per vestiging • Het verhogen van eigen inkomsten • Verlagen van de eigen kosten ICT en Digitale Bibliotheek Een goede digitale infrastructuur is belangrijk voor het realiseren van onze strategie. Voor wat betreft de digitale Bibliotheek volgen we de landelijke strategie van Bibliotheek.nl en vertalen we die naar onze lokale situatie.
25
8. De organisatie De Bibliotheek Liemers kent een platte organisatiestructuur die werkt volgens het principe van Cultural Governance. De Raad van Toezicht bestaat uit 5 leden die benoemd zijn op basis van competenties en expertise zoals juridische, inhoudelijke en financiële kennis. De directeur-bestuurder en de Raad van Toezicht vergaderen zes keer per jaar.
26
Naast de directeur-bestuurder werken er binnen de stichting een manager, zeven medewerkers Bibliotheek, vier medewerkers backoffice, twee leesconsulenten en zes medewerkers klantenservice. In totaal werken er 10,4 fte binnen de organisatie. De stichting heeft een personeel-, financieel- en salarisadministratie. De controller en communicatie expertise wordt ingekocht. Vanwege de beperkte omvang van de organisatie kopen we bovendien specialistische expertise in op het gebied van educatie primair onderwijs, educatie voortgezet onderwijs en de Bibliotheekformule. Inkoop van dergelijke expertise zorgt ervoor dat de organisatie gemakkelijk kan schakelen op ontwikkelingen in de samenleving. Tegelijkertijd maakt het ons kwetsbaar omdat deze kennis de organisatie
weer verlaat. De komende beleidsperiode is het van belang om een goede balans te vinden tussen inkoop van kennis en eigen competenties. Binnen de stichting de Bibliotheek Liemers is een personeelsvertegenwoordiging aanwezig. Periodiek houden we een klanttevredenheiden medewerker tevredenheidonderzoek. Uit de effectmeting van 2013 blijkt dat klanten onze dienstverlening belonen met een 7,3, maar dat het beeld van een traditionele Bibliotheek bestaat. De komende jaren zorgen we ervoor dat we met behulp van de gedane aanbevelingen onze dienstverlening nog verder verbeteren.
27
9. Meerjarenbegroting De Bibliotheek Liemers BATEN
Begroting 2014 €
Begroting 2015
Begroting 2016 €
1.196.593
1.164.649 0 593.010 2.081 20.808
1.187.940 0 613.228 2.122 21.224
Subsidies Gemeentelijke subsidie * bekostigingsbijdrage Eigen inkomsten * contributies en overige opbr. * huuropbrengsten * inkomsten Back office Overige baten * giften en overige bijdragen LASTEN
28
Front-office: * personeel * media * bibliobus * overige kosten Back-office: * bestuur en organisatie * personeel * administratie * transport * automatisering * overige kosten Huisvesting Bijzondere baten/lasten
SALDO VAN BATEN EN LASTEN RESULTAAT UIT BIBL.ACTIVITEITEN FINANCIËLE BATEN EN LASTEN AANWENDING RESERVE RESULTAAT
517.425 30.804 20.400 0
0
1.765.222
1.780.548
0
540.194 328.496 0 376
574.370 338.387 0 648
591.911 339.635 0 605
47.940 238.286 77.622 21.331 229.590 0 408.197 0
48.899 198.052 67.299 23.960 237.655 0 291.756 0
49.877 202.013 68.645 25.212 243.423 0 303.490 0
1.892.032
1.781.025
-126.810 -126.810 10.200 116.610 0
-478 -478 10.404 -9.926 0
1.824.514
1.824.810 296-296 10.612 -10.317 0
Colofon Eindredactie De Bibliotheek Liemers Kim Keijsers Hans Spruijt Geny Nijboer Ontwerp en vormgeving Sjoerd de Vos Rijnbrinkgroep Oplage 200 Contact Stichting Bibliotheek de Liemers www.debibliotheekliemers.nl
[email protected] 0316-523819 Bezoek/postadres De Hooge Bongert 1 6903 DA Zevenaar
Liemers
De Bibliotheek Liemers De Hooge Bongert 1 6903 DA Zevenaar Telefoon 0316 52 38 19 E-mail:
[email protected] Website: www.debibliotheekliemers.nl
