Materialenlijst Peru
Beste leerkracht,
Weet je niet waar te starten met wereldburgerschap? Start eens te werken rond een actualiteit! Vaak biedt de krant veel mogelijkheden om een discussie in de klas te starten en dit vervolgens te linken aan (digitaal) educatief materiaal.
Om je een handje te helpen, geven we in dit dossier handvatten om aan de slag te gaan rond Peru.
Deze bundel bevat: 1.
De Kleur Bekennen documentatiecentra
2.
De Inspiratiemuur
3.
In de documentatiecentra van Kleur Bekennen…
4. Link met de invalshoeken van wereldburgerschap
De Kleur Bekennen documentatiecentra In onze documentatiecentra ontleen je gratis educatief materiaal om te werken aan wereldburgerschap. Onze documentalisten geven advies, tips en suggesties om met het materiaal aan de slag te gaan.
Onze collectie is...
Actueel
De informatie die in educatieve materialen zit moet actueel en relevant zijn. Daarom volgen onze documentalisten de laatste ontwikkelingen van pedagogische materialen op de voet. Archivering is een permanent aandachtspunt.
Uitgebalanceerd
We willen dat onze collectie linkt aan de diverse invalshoeken van wereldburgerschap. We houden rekening met het ontwikkelingsniveau van de leerlingen en de onderwijssector.
Afgestemd op de verschillende doelgroepen
Onze collectie is bestemd voor: leerkrachten uit de 3e graad basis- en secundair onderwijs, leerlingen uit het hoger secundair onderwijs, voor studenten uit de lerarenopleiding, uitgevers, educatieve aanbieders.
In Antwerpen ben je welkom in het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas. www.docatlas.be Documentalist: Bernadette van Hissenhoven Bezoekadres: Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen, Tel: 03 338 71 66 Email:
[email protected] Openingsuren: Maandag
Gesloten
Dinsdag
9u00-19u00, tijdens de schoolvakanties tot 17u00
Woensdag
9u00-17u00
Donderdag
9u00-17u00
Vrijdag
9u00-13u00
In Gent ben je welkom in het Wereldcentrum. http://www.wereldcentrum.be Documentalist: Wim Vandenbussche Bezoekadres (op afspraak!) : Paddenhoek 12, 9000 Gent, Tel: 09 233 75 46 Email:
[email protected] Openingsuren : Maandag
9u00-12u30 en 13u30-17u00
Dinsdag
9u00-12u30 en 13u30-17u00
Woensdag
9u00-12u30 en 13u30-17u00
Donderdag
Enkel op afspraak.
Bel voor een afspraak: 09/23 37 546 Vrijdag 9u00-12u30 en 13u30-17u00
De Inspiratiemuur Kleur Bekennen geeft je inspiratie! We ontwikkelen doorlopend Prezi’ rond diverse thema’s. De Prezi is een presentatietool die een overzicht geeft van o.a. online games, interessante sites, databanken met educatief materiaal, beeldbanken, en nog veel meer!
De Prezi is ideaal om inspiratie op te doen tijdens je lesvoorbereiding en zijn projecteerbaar, waardoor je ze ook direct in de klas kunt gebruiken. Voor het Secundair onderwijs bestaan al Prezi’s rond de volgende thema’s:
Kinderrechten
Voeding
Economie
Klimaat
Mensenrechten
Je vindt de Prezi’s op www.kleurbekennen.be onder het menu ‘Zoek je goed materiaal’ in het submenu ‘Digitale Inspiratie’.
In de documentatiecentra van Kleur Bekennen … Beschavingen van Peru voor 1535 Martell, Hazel Mary ; Dijkhof, T.. - ISBN 90-5495-235-0 - Harmelen : Ars Scribendi, 1999. - 60 p., geïll., met verklarende woordenlijst en chronologisch overzicht
'Terugblik' is een serie die een overzicht geeft van enkele van de meest fascinerende culturen in de geschiedenis. Allerlei soorten van bestuur, godsdienstige gebruiken, wetenschap, technologie en kunst worden besproken, maar eveneens het dagelijkse leven van zowel rijken als armen. De serie bevat informatieve teksten die rijkelijk geïllustreerd zijn met foto's en afbeeldingen. Dit deel verkent de vele en gevarieerde beschavingen in het gebied dat nu Peru heet, van de vroege beschavingen van de Chavin tot aan het fascinerende rijk van de Inca. In diverse hoofdstukken is er o.a. aandacht voor het ontstaan van de beschaving van de Chavin, de mysterieuze lijnen van de Nasca in de woestijnbodem en hoe de Inca hun gigantische rijk opbouwden en landbouw bedreven.
Peru Dieusaert, Tom. - Koninklijk Instituut Voor De Tropen ; Novib ; 11.11.11. - ISBN 90-6832-4241 - Amsterdam : KIT, 2006. - 130p., geïll.(uitklapbare kaart) - (Landenreeks;vol. )
De Landenreeks behandelt verschillende aspecten van de geschiedenis, de cultuur, de politiek, de sociale omstandigheden en de economie van een land. Het werk bevat zwart-wit en kleurenfoto's, cijfergegevens, tabellen en kaarten. Er is een duidelijk accent gelegd op achtergrondinformatie en analyses van recente ontwikkelingen. Deze aflevering van de landenreeks gaat over Peru, een land dat sinds z'n onafhankelijkheid in 1821 in chronische politieke onrust leeft. In 1992 werd de leider van de guerillabeweging 'Lichtend Pad' opgepakt en werd Fujjimoro na verkiezingen president. Fujimoro pakte de economische chaos waarin Peru verkeerde keihard aan. Sinds 1996 neemt de kritiek op de autoritaire Fujimore sterk toe en kwam zijn positie op de helling te staan. Op cultureel gebied bestaat in Peru een tweedracht tussen de Europese cultuur van Lima en de Indiaanse cultuur van de Andes.
Peru de Ridder, Harry. - Centrum Voor Mondiaal Onderwijs. - Nijmegen : C.M.O., 2001. - 33 p, geïll.,met adressen- en literatuurlijst
De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Deze aflevering gaat over Peru, van de geschiedenis van het land (incarijk, als Spaanse kolonie) tot het onafhankelijke Peru (Fujimori, Toledo). Er zijjn hoofdstukken over de samenleving en de economie.
Mining in paradise : over de impact van mijnbouw en globalisering in Peru en de rest van de wereld Catapa. - Gent : Catapa vzw, 2010. - handleiding met bijlagen (45 p.), dvd met powerpoint, pdf's en filmpjes
Mining in paradise is een volledig uitgewerkte, kant-en-klare workshop rond de problematiek van de mijnbouw in Latijns-Amerika. De focus ligt op de situatie in Peru en op de impact van de mijnbouw op lokale ecosystemen en op het dagelijkse leven van de plaatselijke bevolking. De problematiek wordt gekaderd binnen het concept van (economische) globalisering, waardoor de link gelegd kan worden met de leefwereld van de leerlingen. Doelgroep is derde graad secundair onderwijs. De dvd bevat onder meer een draaiboek voor de workshop, achtergrondinformatie, een powerpoint presentatie, de campagneclip en 8 getuigenissen. Als extra kan in de workshop ook gewerkt worden met de film "The story of stuff". Op de dvd vind je hierrond een uitgebreide kijkopdracht.
Mundopolie Oxfam-Wereldwinkels. - Gent : Oxfam-Wereldwinkels, 2000. - spellendoos (spelbord en diverse accessoires), handleiding
In dit spel kruipen de spelers in de huid van Peruaanse boeren. Elk van hen krijgt bij het begin van het spel vijf akkers met de bedoeling die zoveel mogelijk te laten opbrengen. Het opzet bestaat erin dat iedereen van de opbrengst van de eigen akkers kan leven, en indien mogelijk meer welvaart kan verwerven. Iedere spelronde stelt 1 jaar voor in het leven van de boer. Bij het begin van het jaar kiest iedere speler wat hij op de 5 akkers wil kweken. Elk jaar heerst er een ander klimaat, bepaald door het toeval met de dobbelsteen, en met andere gevolgen voor de opbrengst van de verschillende teelten. De spelers komen ook verschillende gebeurtenissen tegen die hun bedrijf en hun leven positief of negatief beïnvloeden. De spelers kunnen in het spel extra initiatieven nemen zoals samenwerken, de opbrengst van de akkers samen delen of een solidariteitsfonds opzetten. De winnaar is degene met de meeste bezittingen na een bepaald aantal afgesproken speelronden.
Kinderen maken er werk van - Manthoc Ceule, Karel. - Broederlijk Delen ; Het Braambos. - Brussel : Broederlijk Delen, 2000. - 20 min
Manthoc (Moviento de Adolecentes y Ninos Trabajadores Hijos de Obreros Cristianos) is een beweging van werkende kinderen en jongeren die opkomt voor de rechten en de waardigheid van het werkende kind. De kinderen zijn zelf de hoofdrolspelers van een veranderingsproces. Manthoc geniet een brede utistraling in heel peru en speelt een voortrekkersrol in de Zuid-Amerikaanse koepel van kinderrechtenorganisaties.
De gezichten van de mijn Paralleltitel: Las caras de la mina [Eindredacteur] Alvarez, Nerea. - Catapa. - Gent : Catapa, 2010. - 75 p. geïll.
"De gezichten van de mijn" is een boek met foto's en citaten dat de ecologische, sociale en economische impact van grootschalige mijnbouw in Bolivia, Peru, Honduras en Guatemala toont. Het boek wil een stem geven aan zij die iets willen veranderen aan hun situatie ten gevolge van mijnbouw. Beleef de verschillende verhalen die deze foto's vertellen.
Weg van de Koffie / El Camino del Café Hammelburg, Olaf. - ISBN 90-5637-766-3 - Rotterdam : Lemniscaat, 2005. - 112 p., geïll.
Fotograaf Olaf Hammelburg was de reisgenoot van koffie en bracht de weg (El Camino del Café) van Putina Punco (Peru) naar Amsterdam in beeld. Van de koffieboer naar de consument. Foto's leggen de poezië vast van het productieproces, maar ook de harde realiteit ervan: het zware werk van de koffieplukkers, de balensjouwers en de vrouwen die met de hand sorteren. In dit boek krijgen ze een gezicht, een naam, een verhaal. Het bevat naast de paginagrote foto's ook tekstbijdragen.
Voedselzekerheid en ontwikkelingssamenwerking Bais, Karolien. - Ministerie Van Buitenlandse Zaken. - ISBN 90-5328-111-8 - Den Haag : Ministerie Van Buitenlandse Zaken, 1997. - 84 p.
Deze uitgave van de Directie Voorlichting Ontwikkelingssamenwerking is de eerste van een serie documenten over de resultaten van ontwikkelingsinspanningen. Elk van de delen behandelt een kernvraagstuk van het beleid gericht op duurzame armoedebestrijding.
De feiten over Fair Trade Ransom, David. - 11.11.11 ; Novib. - ISBN 90-5637-465-6 - Brussel : 11.11.11, 2003. - 149 p.
De praktijk van de vrije handel in grondstoffen leidt ertoe dat vele koffieplanters , cacaoboeren en bananentelers op de rand van het bestaansminimum belanden. Zij staan aan het begin van de productieketen en moeten concurreren op een wereldmarkt waar de concurrentie moordend is. Zo raken ze op den duur hun broodwinning kwijt. David Ransom vertelt het verhaal van de mensen achter de dingen die wij kopen. En hij laat zien dat wij de consumenten, een bijdrage kunnen leveren door de juiste producten te kopen, waarvan sommige gewoon al in de supermarkt te vinden zijn. Dit boek is een must voor iedereen die geïnteresseerd is in eerlijke handel.
Internationaal Huispersoneel Wereldsolidariteit. - Brussel : Wereldsolidariteit, 2002. - video ca 60 min., achtergronddossier 57 p., wereldburgerkrant 4 p.
Miljoenen vrouwen, mannen en kinderen verlaten hun thuis en/of land omdat zij hopen in een ander land aan de kost te komen. Als ze geluk hebben, vinden ze werk als huishoudelijke hulp, klusjesman, poetsvrouw, kinderoppas... De arbeidsomstandigheden van deze jobs zijn vaak schrijnend en het personeel is ondergewaardeerd, onbeschermd, onzichtbaar en hebben niet de nodige papieren van het land waar ze wonen en werken. De compilatie-video bevat 4 VRTreportages met getuigenissen van Indiaas huispersoneel in België, het schrijnende verhaal van de 12-jarige zwaar mishandelde Hanufa, getuigenissen van Peruaanse dienstmeisjes in Lima en een reportage over Vlaamse dienstboden vroeger. Het krantje en het achtergronddossier gaan dieper in op de problematiek en op de knelpunten bij het streven naar internationale wettelijke bescherming.
Laat ze hun plan trekken : lessenmap 2012 secundair onderwijs Broederlijk Delen. - Brussel : Broederlijk Delen, 2012. - handleiding (29 p.), dvd (57 min.), cd (10 min.)
Deze lesmap van Broederlijk Delen biedt uitgewerkte lessen rond de mijnbouwproblematiek in Centraal- en Zuid-Amerika. Aan de hand van een kortfilm en verschillende werkvormen komen de leerlingen meer te weten over de impact van mijnbouw op het milieu en de gezondheid in plattelandsgemeenschappen in Colombia, Ecuador, Peru, Bolivia en Guatemala. Er wordt ook stil gestaan bij onze eigen grondstoffenconsumptie.
That's life Veeneman, Sander. - Amsterdam : FIRST8, 2007. - dvd (60 min.), fotoboekje (56 p.), 8 tips (1 p.)
In deze documentaire verfilmt fotograaf Sander Veeneman zijn zoektocht naar 3 kinderen die hij jaren geleden fotografeerde in Mozambique, Peru en Zuid-Afrika. De portretten verschenen in een boekje waarmee Veeneman aandacht vroeg voor de wereldwijde armoedeproblematiek. In deze film vraagt Veeneman zich af hoe het leven van de kinderen die hij toen ontmoette, er vandaag uitziet. De krachtige en persoonlijke verhalen schetsen een aangrijpend beeld van leven in armoede. Bij de dvd zit ook het oorspronkelijke fotoboekje en een inlegblad met 8 simpele tips om iets te doen tegen armoede.
Wij verbruiken. Zij betalen? Lesmap over de gevolgen van klimaatverandering in het Zuiden [2e en 3e graad ASO] [comp.] Verstraeten, Ann ; [comp.] De Broeck, Karen ; [comp.] Demedts, Bart. - Brussel : 11.11.11, 2011. - handleiding 39 p. + dvdrom + 10 losse bladen + affiche en petities
Deze lesmap geschikt voor leerlingen uit de 2de en 3de graad ASO, bestaat uit verschillende modules
die
elk
een
aspect
van
het
klimaatverhaal
willen
belichten,
met
klimaat(on)rechtvaardigheid als rode draad. Elke kilogram CO² die wij uitstoten, legt namelijk een hypotheek op de toekomst van mensen in het Zuiden. Klimaatopwarming is dubbel onrechtvaardig voor het Zuiden. Samen vormen de modules één logisch geheel maar ze kunnen ook op zich staan.
Altiplano [regie] Brosens, Peter ; [regie] Woodworth, Jessica. - EAN 5420051901630 - Bruxelles : Imagine Film, 2009. - dvd, 108 min. hld: 53 p. Grace, een gevierde oorlogsverslaggeefster, doet na een vreselijk incident in Bagdad afstand van haar beroep. Wanneer Graces man in verdachte omstandigheden overlijdt in de Andes, besluit zij om ook af te reizen naar Zuid-Amerika. Daar aangekomen, ontdekt ze dat er een vete woedt tussen de vredige dorpelingen en een nabijgelegen kwikmijn. Grace ziet het als haar plicht om de wereld van beelden te voorzien over deze tragedie...Deze film brengt de gevolgen van de mijnbouw voor de inheemse bevolking in Zuid-Amerika in beeld. Open Doek maakte een educatief dossier bij deze film voor 16- tot 18-jarigen. Een tweede dvd geeft ons een documentaire over de inheemse bevolking van de Ecuadoriaanse Andes en een over de exploitatie van een goudmijn in Peru.
Anders dan de anderen! Een sleutel tegen uitsluiting Van Crombruggen, Kathy. - ISBN13 978-90-455-2234-0 ; ISBN13 978-90-455-2235-7 Antwerpen : De Boeck, 2007. - werkboek 41 p., handleiding 32p.
Deze lesmap voor de derde graad van het BSO wil op een eigentijdse manier leerlingen weerbaar maken in het debat rond minderheden, racisme en multiculturaliteit. Centrale thema: alle mensen zijn gelijk maar iedereen is uniek. Dit thema wordt benaderd vanuit diverse invalshoeken: je anders voelen dan de anderen het leven van Anne Frank objectief en subjectief oordelen stereotypen over mannen en vrouwen, een rollenspel, groepswerk, ...
Right on! Films die je raken [regie] Wa Luruli, Nsthaveni ; [regie] Mitulescu, Catalin ; [regie] Tellegen, Duco. Amsterdam : Amnesty International, 2008. - 3 dvd's, 307 min. Vaste onderdelen: 3 dvd's: The way I spent the end of the world (105 min.), Living Rights (4 x 28 min.), The wooden camera (90 min.) Deze films van Movies that Matter openen de ogen voor mensenrechten en situaties waar deze bedreigd worden. De films zijn verzameld in de serie "Right on" opdat leerlingen zich kunnen voorstellen wat het betekent om in een maatschappij te leven waar mensenrechten geschonden worden. De films spelen zich af op verschillende plaatsen in de wereld en beloven een onuitwisbare indruk achter te laten.
Leven in een krottenwijk de Ridder, Harry. - Centrum Voor Mondiaal Onderwijs. - Nijmegen : C.M.O., 2006. - 26 p, geïll. - (Scriptiepakket;vol. )
De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina's tekst, foto's, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk. Vaak ontstaan krottenwijken bij een grote stad omdat mensen daar naartoe trekken op zoek naar werk. Maar armoede, werkloosheid, kinderarbeid, gebrekkige gezondheidsvoorzieningen, geweld maken het leven in dergelijke wijken zeer moeilijk. Hoe het dagelijkse leven in krottenwijken van Nairobi, Johannesburg, Mumbai, Rio de Janeiro en Lima loopt, krijgen we kort uitgelegd.
Vindingrijk in de Derde Wereld Centrum Voor Mondiaal Onderwijs. - Nijmegen : CMO, 1996. - 27 p., geïll.,met adressen- en literatuurlijst - (Scriptiepakket;vol. )
De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school. Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema's. Dit pakket gaat over de vaak bijzondere vindingrijkheid van mensen in armere landen. Er zijn in de wereld meer arme dan rijke landen. Het aantal mensen in die Derde Wereldlanden groeit nog steeds. Toch zitten de mensen daar niet bij de pakken neer. Ze verzinnen manieren om voor zichzelf en hun gezin toch een goed inkomen te krijgen. Soms richten ze daarvoor organisaties op die voor hun plannen steun van anderen vragen, bijvoorbeeld van NGO's. Maar altijd gaat het om projecten die mensen in de Derde Wereld zelf hebben bedacht en zo hoort het ook. De lokale bevolking kan immers het best zelf bepalen hoe zij hun situatie kunnen verbeteren.
Lieve lasten : hoe kinderen gedragen worden van Hout, I.C. - ISBN 90-6832-242-7 - Amsterdam : KIT, 1993. - boek (160 p.)
"Lieve lasten" bevat verschillende artikels over de manier waarop overal ter wereld kinderen worden gedragen. Ieder type drager heeft zijn type naam en achter iedere naam gaat een andere cultuur schuil. Via het dragen biedt het boek ook een brede kijk op zwangerschap, geboorte, de verzorging van kinderen en allerlei aspecten van opvoeden wereldwijd.
Red de Aarde met muziek Zamouri, Khadija. - NCOS ; Kinder En Jeugdkoor Koleriek. - Brussel : NCOS, 1996. handleiding 52 p., CD en audiocassette 55 min.
De ritmes en liederen die in deze muziekmap voorkomen zijn zo gekozen dat ze aansluiten bij de belangrijkste thema's van Agenda 21, de wereldconferentie over milieu en ontwikkeling in 1992. De bundel bevat telkens de partituur, de originele liedjestekst en de vertaling. Daarnaast worden inhoud en achtergrond van de nummers verduidelijkt. Verder wordt ook telkens het land van oorsprong geografisch gesitueerd. Alle liederen zijn muzikaal-didactisch uitgewerkt zodat ze zich uitstekend lenen voor gebruik in dagonderwijs, koren, jeugdverenigingen of het verenigingsleven in het algemeen. Voor de eigenlijke muziek kan men kiezen tussen de Cd of een cassette.
Leg de link met de volgende invalshoeken:
Sociale rechtvaardigheid
Onderlinge afhankelijkheid
Diversiteit
Duurzame ontwikkeling
