Masterclass
Communicatie & acquisitie voor, tijdens en na een aanbesteding
Berenschot Johan Stuiver Martijn Röfekamp Hanzehogeschool Groningen Geke Werkman-Bouwkamp Marius van der Woude Gert Walhof
Groningen, 31 maart 2011
Planning Inhoud
Tijdsbesteding
Introductie
10 min
Basiskennis aanbesteden
20 min
Effectief inschrijven
20 min
Uitwisseling ervaringen
10 min
Uitleg workshopmodel en groepsindeling
5 min
Pauze
15 min
World café
60 min
Pauze + resultaten
15 min
Terugkoppeling en afsluiting
20 min
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 2
Introductie
• Even voorstellen
• Samenwerking Berenschot – Hanzehogeschool Lectoraat Inkoopmanagement • Doelen & verwachtingen • Peilstok ervaring/kennisniveau
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 3
Basiskennis aanbesteden Onderwerpen: 1. 2. 3.
Aanbestedingsrecht – basisbeginselen Nieuwe aanbestedingswet Periode voorafgaand aan de aanbesteding –
4.
Periode tijdens de aanbesteding –
5.
marktconsultatie grossmanndoctrine
Periode na (voorlopige) gunning – –
31 maart 2011
Afwijzing Motivering gunningsbeslissing
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
4
Basiskennis aanbesteden Inkoop bij de overheid • € 60 miljard per jaar • Anders dan binnen de private sector: • Wettelijke regels en procedures • Budget gedreven • Open informatie (WOB) • Transparantie, integriteit, accountability • Veel (en conflicterende doelstellingen) • Politieke doelen • Beweging rechtmatig naar doelmatig Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool
5
Basiskennis aanbesteden • Wie? Aanbestedende diensten – Overheidsorganen, publiekrechtelijke instellingen • Wat? Levering, diensten of werken • Wanneer? Drempelwaarden • EG-Verdrag: eisen van gelijkheid, transparantie en nondiscriminatie
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
6
Basiskennis aanbesteden Drempelwaarden • • • •
WERKEN drempel Centrale overheid € 4.845.000 Andere overheden € 4.845.000 Sectoren water- en energievoorziening, vervoer en postdiensten (Nuts) € 4.845.000
• • •
LEVERINGEN (VAN PRODUCTEN) drempel Centrale overheid € 125.000 Andere overheden € 193.000 Sectoren water- en energievoorziening, vervoer en postdiensten (Nuts) € 387.000
• • •
DIENSTEN drempel Centrale overheid € 125.000 Andere overheden € 193.000 Gesubsidieerde opdrachten, onderzoeks- en ontwikkelingsopdrachten en telecommunicatiediensten, diensten vallend onder bijlage IIB € 193.000,-Sectoren wateren energievoorziening, vervoer en postdiensten (Nuts) € 387.000
•
bron: Europese Commissie
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
7
Basiskennis aanbesteden Verschillende typen aanbestedingen • Onderhandse aanbestedingsprocedure Niet / licht gereguleerd
• Enkelvoudig of meervoudig • Kleine opdrachtwaarde • “Geen” regelgeving, interne inkoopbeleid
• Nationale aanbestedingsprocedure Enigszins gereguleerd
• 2A – 2B diensten • Onder de drempel • “geen” regelgeving, interne inkoopbeleid
• Europese aanbestedingsprocedure Zeer gereguleerd
31 maart 2011
• Vanaf 125.000 Euro (Het Rijk) of 193.000 Euro (Lagere overheid) • “Duidelijke” regelgeving: BAO en BASS
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
8
Basiskennis aanbesteden Aanbestedende dienst: • Aanbestedingsbeleid • Gunnen op: Laagste prijs of EMVI • Welke aanbestedingsprocedure is geschikt
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
9
Basiskennis aanbesteden • Nieuwe aanbestedingswet vanaf zomer 2011?
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
10
Voorafgaand • Communicatie AD en potentiële inschrijver – Marktverkenning en -consultatie
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
11
Tijdens Belangrijk arrest: • Grossmann arrest (bezwaren niet opsparen): – Stel een inschrijver X ziet af van deelname aan aanbestedingsprocedure, omdat hij deze op voorhand discriminatoir acht. Bij bekendmaken gunning maakt hij bezwaar. Is zijn bezwaar op tijd? – Uitgangspunt: Van een (potentiële) inschrijver mag verwacht worden dat hij een pro-actieve houding inneemt en dat hij tegen eventuele onduidelijkheden /onvolkomenheden in het aanbestedingsdocument opkomt in een stadium waarin die onduidelijkheden/onvolkomenheden nog ongedaan kunnen worden gemaakt. Bij gebreke daarvan loopt zij het risico dat zij haar recht verwerkt om in een later stadium alsnog bezwaar te maken.
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
12
Na afloop • Afwijzing – communicatie inschrijver richting aanbestedende dienst • Motiveringsplicht AD en transparantie • WIRA • Alcatel termijn
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
13
Na afloop Alcatel • Bezwaar maken – NB. Let op bestek: “u moet binnen 15 dagen na voorlopige gunning een kort geding aanhangig maken, daarna bent u niet ontvankelijk”
• • • •
Wanneer begint termijn te lopen? Mag er gedurende de termijn worden gegund? Wat als de laatste dag van de termijn valt op een zaterdag? Ook alcateltermijn bij 2 inschrijvers waarvan er 1 ongeldig is?
31 maart 2011
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen
14
Basiskennis aanbesteden Interne organisatie • • • • • • •
Inrichten tenderdesk Onderdeel van bedrijfsstrategie Vaste werkwijze en processen Duidelijke planning en interne communicatie tijdens proces Go no/go momenten Controle en tijdige indiening Interne evaluatie (kosten-baten, lering trekken voor volgende aanbesteding)
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 15
Basiskennis aanbesteden Communicatie & acquisitiemomenten Fasen Aanbestedingstraject voorsorteren
Signaleren Bestek bestuderen Analyse score kansen
Go / no go beslismoment
Opstellen checklist Stellen van vragen
Strategische vragen
Opstellen concept offerte Bestuderen nota van inlichtingen
Strategische vragen
Opstellen definitieve offerte
Go / no go beslismoment
Finale controle Uitslag
Exit gesprek Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 16
Basiskennis aanbesteden Communicatie & acquisitiemomenten Vooraf: •
Signaleren en voorsorteren (waar kan ik de opdrachten vinden, wie zijn je contacten KGB, bestuderen agenda’s en besluiten provincies en gemeenten, je bedrijf, producten en diensten actief presenteren aan KGB’ers, shortlist)
Tijdens: • Vragen stellen (alle onduidelijkheden in bestek opgehelderd krijgen, duidelijk inzicht krijgen in de gunningcriteria, als nota van inlichtingen nog onduidelijk is dan door vragen, met vragen proberen je eigen usp’s in de beoordeling te krijgen en concurrenten op achterstand te zetten)
Na: • Exit gesprek (altijd aanvragen, tijdig doen, jezelf profileren voor een volgende keer, bezwaar of geen bezwaar?)
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 17
Effectief inschrijven
Gouden regels aanbestedende diensten:
• • • • • • • • • • •
Criteria zijn duidelijk Zijn niet toegeschreven aan bepaalde onderneming/merk (objectief) Houden voldoende verband met voorwerp opdracht Zijn proprotioneel Ken onderscheid tussen geschiktheids- en gunningscriteria Eisen consequent toepassen Eisen niet tussentijds wijzigen of schrappen Niet tussentijds uitbreiden en aanvullen Geen willekeur of favoritisme Vooraf bekend gemaakt Achteraf controleerbaar
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 18
Effectief inschrijven
Gouden regels inschrijvers:
• • • • • • • • •
Passende offerte: geen enkel bestek is hetzelfde Volg aanwijzingen en structuur van het bestek Beantwoord iedere vraag afzonderlijk, zonder verwijzingen Wees volledig, vergeet geen documenten Zorg voor geldige en recente documenten Aanbesteder is soms leek: wees (over)duidelijk Niet inschrijven onder voorbehoud/voorwaarden (ongeldig) Gebruik maken van scoringsmethodiek heeft grenzen! Stel vragen bij onduidelijkheden/onvolkomenheden in bestek
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 19
Uitwisselingen ervaringen Welke ervaringen heeft u in de communicatie met de aanbestedende dienst c.q. inschrijver?
Welke acquisitie ervaringen heeft u op het gebied van aanbesteden?
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 20
The World Café
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 21
Uitleg werkvorm The World Café
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 22
The World Café Tafel 1: vooraf • Hoe kan in het inkoopproces voorafgaand aan een aanbesteding de communicatie en informatie-uitwisseling tussen opdrachtgever en de marktpartijen worden verbeterd, met als doel een aanbesteding voor de bedrijven én opdrachtgevers met meer succes te laten verlopen?
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 23
The World Café Tafel 2: tijdens • Op welke punten en momenten zou er tijdens een aanbesteding ruimte gecreëerd moeten worden voor het voeren van onderhandelingen tussen opdrachtgever en marktpartijen?
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 24
The World Café
Tafel 3: Vooraf, tijdens en na • Het inschrijven op aanbestedingen is niet slechts een bijzaak in de bedrijfsvoering maar een integraal onderdeel van de bedrijfsstrategie. Hoe geef je het inschrijven op aanbestedingen een plaats in je bedrijfsstrategie en wat zijn elementen die aanbestedende diensten hierbij van belang vinden?
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 25
Vragen?
Berenschot en Lectoraat Inkoopmanagement Hanzehogeschool Groningen 26