MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS

Master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs 2014-2015

OPLEIDINGSPLAATSEN MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS

svo_eb_1213_tc

Kijk voor het adres en de voorlichtingsdata bij u in de buurt op

WWW.SEMINARIUM.HU.NL

Seminarium voor Orthopedagogiek

Amsterdam 088 481 78 60 Arnhem 088 481 78 10 Den Haag 088 481 78 70 Doetinchem 088 481 78 80 Enschede 088 481 78 80 Haren (Groningen) 088 481 78 50 Maastricht 088 481 78 40 Rotterdam 088 481 78 20 Utrecht 088 481 73 87 Vlissingen 088 481 78 90 Zwolle 088 481 78 50

MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS 2014-2015

SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK AL MEER DAN 80 JAAR EEN BEGRIP IN SPECIAAL EN PASSEND ONDERWIJZEN

1

INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD

3

1

7

Master SEN: Leraar Speciaal Onderwijs: gereed voor de toekomst

2 Uw werkomgeving als uitgangspunt 2.1 Perspectieven en keuzemogelijkheden 2.2 Het programma

13 14 16

3 3.1 3.2 3.3

Kiezen voor een specialisatie Waarom kiezen voor de specialisatie Gedrag? Waarom kiezen voor de specialisatie Leren? Waarom kiezen voor de specialisatie Begeleiden?

21 22 24 26

4

Verdieping, verbreding of verbijzondering

29

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7

Kiezen voor een expertrol, taak of functie Gedrag Remedial teaching Interne begeleiding Leidinggeven Rekenen en dyscalculie Lezen en dyslexie Het jonge kind

39 40 41 42 42 43 44 44

6

Organisatie

49

7

Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN: Leraar Speciaal Onderwijs

53

8

Aanmelden en studiekosten

63

9

Overige activiteiten. Teamscholing: mastercursussen als schoolontwikkelingsarrangementen

69

Meer informatie en contact

73

10

Inhoudsopgave

3

VOORWOORD

De toekomst is begonnen… Alles om ons heen is voortdurend in beweging: de maatschappij, de school, uw directie, uw leerlingen en collega’s… en u zelf ook. Met onze masteropleiding Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs leert u deze beweging mee vorm te geven. Met deze opleiding ontwikkelt u zich op masterniveau als change agent binnen het onderwijs. In de leerling herken je de meester: kent u het Seminarium voor Orthopedagogiek? Dan kent u - in zekere zin - ook de studenten die bij ons afstuderen. Want ze delen hun kernwaarden. Ze zijn constructief-kritisch en onderzoekend. Ze hebben een stevige wetenschappelijk onderbouwde kennisbasis en een brede maatschappelijke en culturele belangstelling. Ze hebben een visie op de rol van onderwijs in de samenleving. En natuurlijk passie voor onderwijs en hart voor studenten, respectievelijk leerlingen. Binnen het Seminarium voor Orthopedagogiek stellen we de professionaliteit en de waardenoriëntatie van de leraar centraal. Dat is de basis van het leraarschap. De leraar heeft in onze visie een aantal beroepsrollen: (mede)opvoeder, kennis(over)drager, cultuur-(over)drager, wereldburger, onderzoeker, inspirator en ondernemer. Vanuit deze solide basis kan de onderwijsprofessional reageren en anticiperen op de vele ontwikkelingen in het educatieve veld. Onderwerpen als inclusieve samenleving, de ontschotting tussen regulier onderwijs en speciaal onderwijs, tussen de clusters binnen speciaal onderwijs, tussen jeugdzorg, (speciaal) onderwijs, jeugd GGZ, jeugd LVG zijn voor onze studenten dan ook geen verrassing. Ook weten zij te werken binnen de toenemende gerichtheid op doelmatigheid van werken en verantwoording van middelen. Door de invoering van passend onderwijzen, worden er meer expertise en passende handelingsvaardigheden gevraagd van onderwijsprofessionals; zowel in het reguliere als in het speciaal onderwijs. Met de master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs speelt u niet alleen nog beter in op deze dagelijkse onderwijspraktijk, ook levert u een essentiële bijdrage aan de beleidsontwikkeling van uw organisatie op het terrein van passend onderwijs. Voorwoord

4 Immers, de ontwikkelingen binnen uw beroeps- uitoefening vragen om een investering in zowel uw individuele kwaliteit als de kwaliteit van de school. Of dit nu binnen het primair, voortgezet, speciaal of het beroepsonderwijs is. U kiest zelf de thema’s die voor u relevant zijn. Dat kan variëren van kennis over leer- en ontwikkelstoornissen bij jongeren, het ter beschikking hebben van een uitgebreid en bewezen didactisch/pedagogisch repertoire dat u kunt laten aansluiten bij de specifieke behoefte van individuele leerlingen… de opleiding laat u de ruimte om juist die modulen te kiezen waar u zich specifiek in wilt specialiseren. Wij zijn graag uw educatief partner bij deze persoonlijke ontwikkeling. Deze vakinhoudelijke en persoonlijke ontwikkeling bieden wij u in een professionele leeromgeving die u uitdaagt en veilig is om samen met onze docenten en uw medestudenten deze groei door te maken. Wij zijn pas tevreden als u aan het eind van het traject toegegroeid bent naar een breed opgeleide onderwijsprofessional die handelings- en oplossingsgericht denkt en handelt. Waarin u tijdens de opleiding heeft kunnen focussen op complexe vaardigheden in het veld van passend onderwijzen en passende onderwijsondersteuning. U bent de professional die in staat is tot kritische oordeelsvorming op basis van genuanceerde afwegingen en die in de eigen werksituatie een rol kan innemen rond de innovatie van uw beroepspraktijk. In deze brochure leest u meer over de inhoudelijke opzet van opleiding, de praktische informatie van inschrijving, de Lerarenbeurs, maar ook over onze mastermodules. Dit is een mooi alternatief, mocht u zich verder willen professionaliseren binnen dit vakgebied, maar niet (meteen) een masteropleiding willen volgen. Heeft u nog vragen, kom dan langs op onze voorlichtingsbijeenkomsten. U vindt de data op pagina 74. U kunt ook contact opnemen met de studieleider bij u in de buurt. De contactgegevens vindt u op pagina 78. Ik wens u veel leesplezier en succes bij het maken van uw studiekeuze en hoop u te mogen verwelkomen op één van onze leslocaties. Nelleke Eelman Directeur Seminarium voor Orthopedagogiek Voorwoord

5

ANNELIES RUISSEN (26) LEERROUTE LEREN Wat is er veranderd in je visie op onderwijs na het volgen van de master SEN? “De opleiding heeft me bewust gemaakt hoe bepalend mijn rol als leerkracht en remedial teacher is. Mijn handelen kan het verschil maken! Daardoor is mijn vak me nog waardevoller geworden.” Op welke manier heeft de master SEN je manier van werken in de klas beïnvloed? “De leerkracht die ik morgen wil zijn, creëer ik vandaag met de som van gisteren. Door te reflecteren op mijn handelen, kan ik zelf mijn gedrag sturen. De leerling is de meest eerlijke spiegel van mijn handelen. Als een leerling niet optimaal tot leren komt, moet ik me in de eerste plaats aanpassen, niet de leerling.” Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega’s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? “Ik heb door mijn onderzoek een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van het rekenonderwijs op montessorischolen. Nog nooit is er een rekenmethodiek uitgegeven die verankerd is in de montessoripedagogiek en voldoet aan de richtlijnen van het Ministerie van OCW. Door het doen van onderzoek is deze droom uitgekomen! Door mijn opleiding heeft mijn carrière een onverwachte wending gekregen. Ik doe nu onderzoek voor de Nederlandse Montessori Vereniging en ben auteur van een Montessoriaanse rekenmethodiek. Wat mij betreft spreken we niet meer over zorgleerlingen, maar over leerlingen met extra veel kansen. Ik leg de focus veel liever op de oplossingen in plaats van de problemen!” Waarom de master SEN? “Wanneer je het beste wilt voor de leerling, moet je eerst het beste uit jezelf halen.“

6

1

7 MASTER SEN: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS: GEREED VOOR DE TOEKOMST


8

MASTER SEN: GEREED VOOR DE TOEKOMST

Met de deeltijdopleiding master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs (SEN) specialiseert u zich op het gebied van speciale onderwijsondersteuning. Deze opleiding is in nauwe samenwerking met het beroepenveld ontwikkeld. Aan de activiteiten ligt het beginsel ten grondslag dat het onderwijs van betekenis is voor de maatschappelijke emancipatie en participatie van alle kinderen en jongeren. Voor wie is deze master bedoeld? De master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs is bedoeld voor leraren, coördinatoren, leidinggevenden en andere professionals die zich verder willen professionaliseren op het gebied van passend onderwijzen aan leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. Deze opleiding is geaccrediteerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De ervaring leert dat studenten van deze opleiding vaak werkzaam zijn in: • • • • • •

het (speciaal) basisonderwijs; het speciaal onderwijs/de regionale expertisecentra; het praktijkonderwijs, leerwegondersteunend onderwijs; het (speciaal) voortgezet onderwijs; het middelbaar beroepsonderwijs/de regionale opleidingscentra; bovenschoolse verbanden of organisaties.

Professional op masterniveau Het niveau van de hbo-master is internationaal vastgelegd. Met deze internationale criteria als uitgangspunt en competenties die voor de beroepspraktijk van een master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs relevant zijn, heeft het Seminarium voor Orthopedagogiek eindkwalificaties vastgesteld. Deze eindkwalificaties hebben betrekking op drie gebieden: werken met en voor leerlingen (het primaire proces), werken in en voor de organisatie (het functioneren in een schoolteam en schoolorganisatie), professioneel handelen en beroepsontwikkeling (eigen professionele ontwikkeling). Met deze opleiding: • bent u in staat om complexe problemen in onderwijssituaties op te lossen; • komt u op basis van genuanceerde afwegingen, reflectie, studie en onderzoek tot kritische oordeelsvorming; Master SEN: gereed voor de toekomst

9 • • • • •

bewaakt u uw grenzen vanuit professioneel en beroepsethisch perspectief; toetst u praktijk en theorie voortdurend aan elkaar; neemt u deel aan het debat over de ontwikkeling van de eigen beroepsgroep en durft hierin stelling te nemen; bent u een (pro)actieve kenniswerker; geeft u op schoolniveau een sterke impuls aan onderwijsinnovaties.

Digitale kennisbank Voor de opleiding is een elektronische leeromgeving ingericht: de kennisbank van het Seminarium voor Orthopedagogiek. Deze is ondergebracht in Sharepoint, het intranet van Hogeschool Utrecht. De kennisbank geeft ondersteuning aan uw leerproces en biedt tegelijkertijd een grote verscheidenheid aan bronnen met expliciete aandacht voor het primair onderwijs (inclusief het jonge kind), het voortgezet onderwijs en het speciaal onderwijs. Op de kennisbank staan illustraties en links met sites uit het (inter)nationale veld van opvoeden en onderwijs. Kwaliteitszorg De opleiding master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs heeft een hoog niveau. Om dit te kunnen garanderen, hanteert het Seminarium voor Orthopedagogiek een uitgebreid systeem van kwaliteitszorg. Zo wordt de inhoud van de onderwijseenheden regelmatig voorgelegd aan vertegenwoordigers van de diverse onderwijswerkvelden en aan wetenschappelijke deskundigen om vervolgens getoetst te worden aan de geformuleerde eindkwalificaties voor een master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs. Ook de kwaliteit van de ‘prestaties’ van de studenten en de beoordeling door docenten worden steekproefsgewijs geanalyseerd en vergeleken. Als onderdeel van de kwaliteitszorg wordt regelmatig gevraagd hoe u de opleiding waardeert en worden verbeterpunten in het curriculum doorgevoerd. Matchgesprek Aankomende studenten van de master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs krijgen voor de start van de opleiding een matchgesprek. Dit gesprek geeft de mogelijkheid om de opleiding nog beter af te stemmen op uw persoonlijke wensen en verwachtingen om zo uw studierendement en studieplezier te verhogen. Master SEN: gereed voor de toekomst

10 Het Kenniscentrum Educatie Het Kenniscentrum Educatie maakt deel uit van de Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht. Centraal in het Kenniscentrum Educatie zijn de lectoraten en de kenniskringen gepositioneerd. Het centrum werkt door middel van onderzoek aan kwaliteitsverbetering van de educatieve beroepspraktijk. Om de taakstelling van het hbo op het gebied van kennisontwikkeling en kenniscirculatie vorm te geven, is het Seminarium voor Orthopedagogiek - als instituut binnen de Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht - intensief betrokken bij het Kenniscentrum Educatie. Het Kenniscentrum Educatie wil, samen met onderwijsprofessionals, de kwaliteit van het onderwijs versterken en daarmee de mogelijkheden van lerenden en burgers vergroten om te participeren in en bij te dragen aan een samenleving die continu verandert. Bij het bereiken van resultaten door leerlingen, is de leraar de belangrijkste factor. Ook de maatschappelijke aandacht gaat uit naar het leraarschap. In lijn daarmee richt het kenniscentrum zich primair op het versterken van het pedagogisch-didactisch handelingsrepertoire van de leraar. Het Kenniscentrum Educatie rekent zowel (inter-)nationale en regionale organisaties als studenten en docenten van Hogeschool Utrecht tot haar samenwerkingspartners. Zo levert het centrum onder meer een bijdrage aan het verder verhogen van de docentkwaliteit binnen Hogeschool Utrecht en vertaalt zij onderzoeksresultaten concreet ONDERWIJS/ naar de curricula van de EDUCATION lerarenopleidingen van de Faculteit Educatie.

INNOVATIE/ INNOVATION

ONDERZOEK/ RESEARCH

Master SEN: gereed voor de toekomst

BEROEPSPRAKTIJK/ PROFESSIONAL PRACTICE

11

JACQUELINE SMEETS (56) SPECIALIST GEDRAG Wat is er veranderd in je visie op onderwijs na het volgen van de master SEN? “In mijn visie op onderwijs is niet echt iets veranderd, omdat je in de tijd ook steeds bijstelt. In de aanpak van problematieken is wel veel gewijzigd, omdat ik nu meer tools en handvaten heb.” Op welke manier heeft de master SEN je manier van werken in de klas beïnvloed? “In mijn dagelijks werken met de leerlingen op onze SBO school is er zeker iets veranderd. Ik ben me er altijd wel bewust van geweest dat omgaan met leerlingen met probleemgedrag mijn affiniteit had, maar waarom ik ook nog overwicht had op sommige leerlingen was me niet duidelijk. Sensitiviteit, responsiviteit in combinatie met structuur bieden zijn goede raadgevers. Net zoals we onze leerlingen laten verwoorden of ze inhouden begrijpen, zo kreeg ik steeds meer zicht op de dingen die ik zo ‘gewoon’ vond en deed. Mijn handelen is autoritatief, heb ik geleerd! Op sociaal-emotioneel gebied had en heeft nog steeds ’relatie’ mijn topprioriteit. Pas als een kind in relatie respect en veiligheid ervaart bij jou als leerkracht, kun je competentie en autonomie verder ontwikkelen. ‘Wat vraagt dit kind, van deze ouders, met deze achtergrond, aan mij als leerkracht?’. Ik houd rekening met sociaal-emotionele achtergronden en stem didactisch af!” Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega’s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? “Door het volgen van het thema coachen heb ik geleerd dat niet altijd ík de antwoorden moet weten, maar dat ik de ander zover moet kunnen brengen de antwoorden zelf te geven. Dit was een eye-opener. Met coachen kun je door vraagstelling en doorvragen de ander een heel eind brengen. Steeds als ik dacht ‘dat kan ik niet oplossen’, was dat omdat ik van het ene probleem in het andere kwam. Door te zoeken naar oplossingen kun je al brainstormend te werk gaan en genereer je ook enkel oplossingen.” Waarom de master SEN? “Ik leer nog elke dag en kan zeggen dat master SEN mijn leven heeft verrijkt! Dat gun ik iedereen!”

2

13 UW WERKOMGEVING ALS UITGANGSPUNT


14

UW WERKOMGEVING ALS UITGANGSPUNT

Als leraar werkt u in een dynamisch veld. Niet alleen ten aanzien van de verwachtingen die de samenleving heeft van u als didacticus en pedagoog, ook binnen uw vak is er voortdurend sprake van nieuwe inzichten, opvattingen en methodes. Als u deze ontwikkelingen vooral ziet als een kans voor beter onderwijs en als een uitdaging voor u als professional, is de stap naar een masteropleiding bij het Seminarium voor Orthopedagogiek zeer voor de hand liggend. Niet voor niets stelt de overheid u immers als leraar centraal in actuele beleidsnotities over het optimaliseren van kansen voor kinderen en jongeren. Professionalisering vormt hierin een centraal begrip. De masteropleiding Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs betekent voor u professionalisering op een hoog niveau. U krijgt met deze opleiding de kans te groeien tot een excellente professional die ingewikkelde situaties binnen de groep hanteert, die leerlingen met complexe problemen adequaat begeleidt en die een volwaardige partner is voor ouders en hulpverleners. En die, in het kader van taak- en functiedifferentiatie, kansen ziet de persoonlijke expertise in te zetten in een nieuwe positie binnen de school: als begeleider, coördinator of als leidinggevende. Uw eigen praktijksituatie is tijdens de master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs het uitgangspunt. Met deze praktijk en voor deze praktijk geeft u uw opleiding gestalte. Praktijk en theorie worden in een voortdurende wisselwerking aan elkaar getoetst. U wordt hierbij ondersteund door kundige professionals die u uitdagen tot betekenisvol leren, tot kritisch nadenken en om zelf te oordelen. Wij bieden u een leeromgeving waarmee aan deze uitgangspunten tegemoet gekomen wordt. U kiest voor een specialisatie en binnen deze specialisatie zo mogelijk voor verbreding, verdieping of verbijzondering. 2.1 Perspectieven en keuzemogelijkheden Afhankelijk van uw interesse of ambitie maakt u, in eerste instantie, een keuze uit drie specialisaties: • Specialisatie Gedrag • Specialisatie Leren • Specialisatie Begeleiden

Uw werkomgeving als uitgangspunt

15 De drie specialisaties vormen de basis van de master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs en worden bij voldoende aanmelding in alle lesplaatsen aangeboden. Elke specialisatie is opgebouwd uit de volgende onderwijseenheden: het Praktijkgericht Onderzoek, zeven inhoudelijke thema's, vrije ruimte en een kritische reflectie. In hoofdstuk 3 worden deze specialisaties nader toegelicht. De kennisbank, waarin deze eenheden zijn ondergebracht, biedt u een stimulerende en gevarieerde leeromgeving. Zo beschikt u over bronnen die betrekking hebben op uw eigen werkveld (primair onderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs) en is het mogelijk uw prestaties hierop te laten aansluiten. Op deze wijze zijn er voor u veel mogelijkheden om uw opleiding af te stemmen op uw eigen leervragen en ambities. Kiezen voor verdieping, verbreding of verbijzondering Naast de thema’s die binnen de specialisaties worden aangeboden, biedt het Seminarium voor Orthopedagogiek thema’s die verdere profilering van uw specialisatie mogelijk maken. Het gaat daarbij om keuzethema’s die betrekking hebben op een bepaald facet van Gedrag, Leren of Begeleiden of verdieping bieden ten aanzien van bepaalde werkvelden: speciaal onderwijs, jonge kinderen of vo/vso/mbo. Raadpleeg hoofdstuk 4 in deze brochure voor meer informatie. De keuzethema’s zijn op dezelfde wijze opgebouwd als de thema’s binnen de specialisatie en kennen in een aantal gevallen een instapvoorwaarde. U kunt een keuzethema volgen in plaats van een thema in de specialisatie of als invulling van de vrije ruimte. Een aantal thema’s is dermate specifiek, dat deze in een centraal gelegen regio wordt aangeboden. Uw studieleider adviseert u bij het maken van een keuze. Kiezen voor een expertrol, taak of functie In het onderwijs kunt u verschillende expertrollen vervullen. Hierbij kunt u denken aan taken/functies als specialist gedrag, remedial teacher, intern begeleider, specialist op het gebied van jonge kinderen, leidinggeven, lezen en dyslexie, rekenen en dyscalculie. Met de opleiding Master SEN kunt u zich voorbereiden op deze expertrollen. Tijdens het matchgesprek bespreekt u uw keuze met de studieleider. In hoofdstuk 5 in deze brochure treft u hierover meer informatie. Uw werkomgeving als uitgangspunt

16 De inhoudelijke keuzen die het Seminarium voor Orthopedagogiek hierbij heeft gemaakt zijn afgestemd met de eisen van de verschillende beroepsverenigingen zoals de NVS-NVL (Nederlandse Vereniging van Schooldecanen en Leerlingbegeleiders), de LBRT (Landelijke Beroepsvereniging voor Remedial Teachers), de LBBO (Landelijke Beroepsgroep Begeleiders in het Onderwijs) en de IBvA (Internationale Beroepsvereniging van Autismespecialisten). Kiezen voor een samengesteld pakket In overleg met uw studieleider en de examencommissie is het in bepaalde omstandigheden mogelijk om uw opleiding nog verder op maat te snijden. Daartoe bestaan de volgende mogelijkheden: • U neemt deel aan een thema van een andere specialisatie (binnen of buiten uw regio). • U gebruikt voor het uitwerken van uw prestaties de bronnen van een andere specialisatie. 2.2 Het programma Als basis voor alle opleidingen kunt u voor uw planning het volgende programma verwachten: • Het Praktijkgericht Onderzoek dat als een rode draad door het gehele programma loopt. • Zeven inhoudelijke thema’s, waarbij de thema’s 'Orthopedagogiek' en 'Communicatie, in contact met...' voor alle studenten verplicht zijn. • De vrije ruimte. • De kritische reflectie. U werkt vanaf het begin van de opleiding met een digitaal, ontwikkelingsgericht portfolio (Winvision). Dit is een digitale map waarin u gedurende uw opleiding uw studiemateriaal verzamelt en zo uw ontwikkeling tot master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs beschrijft en verantwoordt. Ook werkt u samen in leerteams aan diverse opdrachten of onderzoeksvragen. Op de website www.seminarium.hu.nl vindt u informatie over de lesplaatsen waar de specialisaties en de verdiepingen/verbredingen dan wel verbijzonderingen worden aangeboden.


17 Het Praktijkgericht Onderzoek Een belangrijk onderdeel binnen uw opleiding is het Praktijkgericht Onderzoek. U onderzoekt in, met en voor uw eigen praktijk een door u geconstateerd onderwijskundig of pedagogisch probleem. U gaat na op welke manier u de situatie zou kunnen verbeteren of veranderen. Door voortdurend en kritisch te reflecteren op de ontwikkelingen en hun betekenis ervan voor de onderwijspraktijk, brengt u een verbinding tot stand tussen uw onderzoek en uw leren als professional. Het Praktijkgericht Onderzoek staat hiermee in dienst van het vergroten van de innovatie van het onderwijs, binnen uw beroepscontext, met uw eigen mogelijkheden als uitgangspunt. Zeven thema’s Iedere specialisatie en mogelijke varianten hierop zijn gebouwd rond de thema’s die wezenlijk zijn voor het behalen van de eindkwalificaties. Het gaat daarbij om inhouden die binnen een bepaalde tijd worden afgerond. Rond ieder thema zijn bijeenkomsten georganiseerd waarin op een gevarieerde wijze de verschillende onderwerpen aan de orde komen. Ook zijn er gemeenschappelijke bijeenkomsten waarin kennisverwerving en kennisdeling centraal staan. Daarnaast zijn er veel momenten waarop u – begeleid door een docent – uw eigen leervragen individueel of in een leerteam onderzoekt en uitwerkt. De vrije ruimte Binnen iedere specialisatie is een vrije ruimte in het rooster opgenomen. In deze ruimte kiest u een thema waar uw belangstelling naar uitgaat en de opleiding aanbiedt. Ook kunt u in de vrije ruimte een onderwerp uitwerken dat niet in de opleiding wordt aangeboden. De eindkwalificaties zijn leidend. Kritische reflectie De kritische reflectie levert een overall beeld op van hetgeen tijdens de opleiding voor uw competentieontwikkeling van belang is geweest. De belangrijkste toetsstenen zijn de eindkwalificaties. U reflecteert kritisch op het 'waarom' van de keuzes die u maakte en het effect van die keuzes op uw onderwijspraktijk en op uw persoonlijke groei als professional.


18 De toetsing De toetsing in de masteropleiding is gericht op evaluatie en ondersteuning van het leerproces. Daarnaast levert toetsing mede de bewijslast voor het bereiken van de eindkwalificaties. De toetsing vindt plaats in de vorm van ‘prestaties’, inclusief een theoretische verantwoording. U kunt bij een ‘prestatie’ denken aan een verslag, een presentatie of een kijkwijzer bij een zelfgemaakte video-opname die deel kan uitmaken van het portfolio. De totale masteropleiding wordt afgesloten met het Praktijkgericht Onderzoek. U ontvangt het internationaal erkende diploma master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs. Leren in een leerteam Binnen de masteropleiding is het leren in een leerteam met studiegenoten voorwaardelijk. Door onderlinge uitwisseling van informatie, ervaringen, vragen en problemen wordt gezamenlijk voortschrijdend inzicht ontwikkeld. Elkaar feedback geven op individuele prestaties en het wederzijds bieden van steun en waardering, versterken het individuele ontwikkelingsproces en de motivatie voor het leren.


3

21 KIEZEN VOOR EEN SPECIALISATIE


22

KIEZEN VOOR EEN SPECIALISATIE

Het onderwijs kreeg het afgelopen decennium te maken met hoge prestatieeisen. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, de Inspectie van het Onderwijs en ouders vragen van scholen meer oog te hebben voor elke individuele leerling en zijn individuele ‘leerwinst’. Opbrengstgericht werken is een noodzaak. Dit alles in samenspraak met passend onderwijs en de wettelijke verplichting voor het onderwijs om actief burgerschap te stimuleren. De leraar maakt hierin het verschil. De opleiding master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs biedt u hiertoe handvatten. Als u zich inschrijft voor de opleiding master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs van het Seminarium voor Orthopedagogiek, maakt u allereerst een keuze uit de drie specialisaties Gedrag, Leren of Begeleiden. 3.1 Waarom kiezen voor de specialisatie Gedrag? Als leraar staat u voor de taak om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Ook leerlingen die lastig, dwars, teruggetrokken of agressief gedrag vertonen. Ondertussen worden ouders en samenleving steeds kritischer op wat er binnen de school gebeurt. De opleiding tot specialist Gedrag biedt u de perspectieven om deze uitdaging aan te gaan. Binnen de opleiding is ruimschoots aandacht voor onderwerpen die de soms moeizame interactie tussen leraar en leerling of leerling en klas verduidelijken. De nadruk ligt in eerste instantie op goed, handelingsgericht onderwijs en de preventie van probleemgedrag. Later wordt de aandacht verlegd naar moeilijk verstaanbare gedragingen en de rol van de gedragsspecialist in de schoolorganisatie.

Kiezen voor een specialisatie

23 De opleiding is opgebouwd rond zeven verschillende inhoudelijke thema’s, een Praktijkgericht Onderzoek, een vrije ruimte en een kritische reflectie1: Orthopedagogiek Communicatie: in contact met... Gedragsontwikkeling: belemmeringen en mogelijkheden Probleemgedrag: preventie en interventie School en sociaal emotioneel leren Passend handelen bij complex gedrag Begeleiden van collega's Praktijkgericht Onderzoek Vrije ruimte Kritische reflectie U krijgt de beschikking over een digitaal portfolio (Winvision), waarin u uw studievoortgang en –resultaten bijhoudt. In overleg met uw studieleider stemt u uw programma verder af op uw leervragen. U kunt in plaats van één van deze thema’s en/of tijdens de vrije ruimte kiezen voor bijvoorbeeld de thema’s Agressie 1: agressie als facet van de communicatie of Agressie 2: agressie als signaal van maatschappelijke kwetsbaarheid. Meer informatie hierover kunt u lezen in hoofdstuk 4 van deze brochure of op www.seminarium.hu.nl. ¹

Er kunnen veranderingen optreden in de aangegeven volgorde. Kiezen voor een specialisatie

24 3.2 Waarom kiezen voor de specialisatie Leren? Leraren hebben de taak passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen. Maar wat te doen als een leerling niet aan het werk gaat, ongemotiveerd lijkt of het huiswerk niet maakt of leert? Wat te doen als een leerling teksten niet vlot leest of begrijpt, grote moeite heeft met rekenkundige bewerkingen, de uitspraak van het Engels, voortdurend dezelfde spelfouten maakt of dyslectisch is? Voor elk leergebied en elke fase van het leren zijn specialistische kennis en vaardigheden noodzakelijk om leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften te begeleiden. In de opleiding tot specialist Leren legt u vanuit een orthodidactisch kader het accent op de relatie tussen theorie en praktijk. U maakt kennis met de nieuwste theorieën en ontwikkelingen en u wordt uitgedaagd deze in de praktijk toe te passen. De nadruk ligt in eerste instantie op preventief denken en handelen. Later wordt specifiek ingezoomd op zorgniveau 3 en de rol van de specialist Leren in de schoolorganisatie.


25 De opleiding is gebouwd rond zeven verschillende inhoudelijke thema’s, een Praktijkgericht Onderzoek, een vrije ruimte en een kritische reflectie²: Orthopedagogiek Communicatie: in contact met... Leren en professioneel handelen Geletterdheid 1 Gecijferdheid Geletterdheid 2 Begeleiden van collega's Praktijkgericht Onderzoek Vrije ruimte Kritische reflectie U krijgt de beschikking over een digitaal portfolio (Winvision), waarin u uw studievoortgang en -resultaten bijhoudt. In overleg met uw studieleider stemt u uw programma verder af op uw leervragen. U kunt in plaats van één van deze thema’s en/of tijdens de vrije ruimte kiezen voor bijvoorbeeld de thema’s Ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie, Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 1. Na afronding van het laatstgenoemde thema voldoet u aan de instapvoorwaarde om het thema Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 2 te volgen. Meer informatie hierover kunt u lezen in hoofdstuk 4 van deze brochure of op www.seminarium.hu.nl. 2


26 3.3 Waarom kiezen voor de specialisatie Begeleiden? Begeleiders, zowel interne als externe begeleiders en zorgcoördinatoren (stagebegeleiders, schoolloopbaanbegeleiders), spelen een belangrijke rol in het ondersteuningssysteem van scholen. Het omgaan met verschillen en het aansluiten bij een breed scala aan ontwikkelingsvragen zijn stevige uitdagingen in het onderwijs. Om de ondersteuning van leraren bij het realiseren van ‘passend onderwijs’ te optimaliseren, te coördineren en af te stemmen zijn uitstekende en visionaire begeleiders nodig. De specialisatie Begeleiden is bij uitstek geschikt voor de begeleider die gereed wil zijn voor de begeleidingsuitdagingen van morgen.

DAPHNE ERVEN (25) SPECIALIST BEGELEIDEN Wat is er veranderd in je visie op onderwijs na het volgen van de master SEN? “Na het volgen van de master SEN heb ik een andere kijk op collega’s en op de manier van benaderen gekregen.” Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega’s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? “Ik ben me meer bewust van mezelf en hoe ik anderen kan en moet benaderen. Ieder mens moet je op een andere manier benaderen/coachen/stimuleren en het is de kunst om dát te doen.” Waarom de master SEN? “Blijf bij de tijd en heb respect voor de anderen. Dat doe je onder andere door een opleiding te volgen en jezelf verder te ontwikkelen.”


27 De opleiding is opgebouwd rond zeven verschillende inhoudelijke thema’s, een Praktijkgericht Onderzoek, een vrije ruimte en een kritische reflectie3: Orthopedagogiek Communicatie: in contact met... Taak van de begeleider (Be)geleiden van collega's Interactief in teams Leren van innoveren Omgaan met eisen van de omgeving Praktijkgericht Onderzoek Vrije ruimte Kritische reflectie U krijgt de beschikking over een digitaal portfolio (Winvision), waarin u uw studievoortgang en -resultaten bijhoudt. In overleg met uw studieleider stemt u uw programma verder af op uw vragen. U kunt in plaats van één van deze thema’s en/of tijdens de vrije ruimte kiezen voor de thema’s organisatie en beheer en/of leidinggeven aan samenwerkende teams. Deze thema’s zijn met name geschikt als uw ambities op het gebied van leidinggeven liggen. De thema’s zorgbeleid en passend onderwijs, schoolloopbaanbegeleiding en praktijk- en arbeidsleren zijn toegespitst op het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Meer informatie hierover kunt u lezen in hoofdstuk 4 van deze brochure of op www.seminarium.hu.nl. 3


4

29 VERDIEPING, VERBREDING OF VERBIJZONDERING


30

VERDIEPING, VERBREDING OF VERBIJZONDERING

In plaats van het aangeboden pakket aan thema’s binnen drie specialisaties kunt u voor één of meer onderwerpen een ‘uitstapje’ maken om uw opleiding nog beter af te stemmen op uw werksituatie of op uw specifieke belangstelling. U kunt deze volgen in plaats van één of meer thema’s in de specialisatie of als invulling van de vrije ruimte. In sommige gevallen is het volgen van een keuzethema gekoppeld aan de opleiding voor een bepaald beroep of functie. Het Seminarium voor Orthopedagogiek organiseert landelijk vijftien keuzethema’s. Zij hebben betrekking op de inhoudelijke domeinen Gedrag, Leren en Begeleiden of op de werkvelden speciaal onderwijs, vo, vso en mbo en jonge kinderen en spel. Keuzethema’s worden in een centraal gelegen regio georganiseerd. Daarnaast moet u rekening houden met instapvoorwaarden. Uw studieleider adviseert u bij het maken van een keuze. Voor meer informatie raadpleeg de website www.seminarium.hu.nl.


31 Keuzethema’s Gedrag: agressie Deze thema’s zijn bedoeld voor leraren en begeleiders in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs die voor de uitdaging staan om leerlingen met complexe onderwijsbehoeften te begeleiden in een zo optimaal mogelijke sociaal-emotionele ontwikkeling. Agressie 1: agressie als facet van de communicatie In dit thema onderzoekt u agressie als verschijningsvorm van problematisch gedrag vanuit een ecologisch kader. Verschillende theoretische benaderingen worden verkend, waardoor u zicht krijgt op actuele onderzoeken, die wetenschappelijk onderbouwd zijn. Ook wordt u in dit thema uitgenodigd om uw praktijksituatie in beeld te brengen. Tenslotte reflecteert u over uw persoonlijke beleving van agressie. Agressie 2: agressie als signaal van maatschappelijke kwetsbaarheid U richt zich op het thema agressie als maatschappelijk verschijnsel en de betekenis hiervan voor de school en de samenleving. Er wordt ingegaan op het pedagogisch klimaat, de sociale verbindingen met de buurt en de samenwerking met ouders en ketenpartners. De inhoud van dit thema is een vervolg op het thema ‘Agressie 1: agressie als facet van de communicatie’. De thema’s Agressie 1 en 2 vragen van u dat u zich aantoonbaar heeft verdiept in de onderwijsbehoeften van leerlingen met complexe gedragsproblematiek.


32 Keuzethema’s Leren: ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie/ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 1 en 2 Deze thema’s zijn bedoeld voor leraren en begeleiders die werkzaam zijn in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs of speciaal onderwijs die leerlingen met speciale onderwijsbehoeften willen ondersteunen, zodat zij zich optimaal ontwikkelen, succeservaringen opdoen en maximaal kunnen profiteren van het hen geboden onderwijs. Ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie In dit thema ontwikkelt u kennis rondom het begrip dyslexie door het bestuderen van wetenschappelijke publicaties en evidence based interventies. U werkt vanuit een handelingsgericht perspectief en bent in staat planmatig en handelingsgericht te onderzoeken, realistische doelen te formuleren en onderwijsbehoeften vast te stellen. U draagt bij aan het verbeteren van het onderwijs aan en de begeleiding van leerlingen met lees- en spellingsproblemen of dyslexie op schoolniveau. U bent gesprekspartner voor externen. Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 1 In dit thema wordt aandacht besteed aan de diagnostiek van rekenproblemen. U doet onderzoek bij een leerling met rekenproblemen. U begeleidt deze leerling. Daarnaast geeft u de leraar aanwijzingen voor de afstemming op (sub)groepsniveau. Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 2 In dit thema werkt u aan competenties op het gebied van de begeleiding op schoolniveau. Als rekenexpert verdiept u zich in de rekenzorg binnen en buiten de groep. Het zorgplan wordt uitgewerkt aan de hand van de fasen, beschreven in het protocol Ernstige RekenWiskundeproblemen en Dyscalculie (Van Groenestijn, Borghouts & Janssen, 2011). U bestudeert trendanalyses vanuit de leerlingvolgsystemen en gebruikt deze bij de advisering van de leraar. Interventies worden besproken, vergeleken en geëvalueerd. Veelal is de rekenexpert de schakel tussen de leraar en de externe rekenspecialist. Deze thema’s veronderstellen dat u zich aantoonbaar heeft verdiept in de onderwijsbehoeften van leerlingen met complexe leerproblematiek. Verdieping, verbreding of verbijzondering

33 Keuzethema’s Begeleiden: organisatie en beheer/leidinggeven aan samenwerkende teams Deze thema’s zijn bedoeld voor leraren, docenten, intern begeleiders, kernteamleiders, locatieleiders en coördinatoren die door willen groeien naar een leidinggevende functie binnen een onderwijsorganisatie met zorg voor leerlingen, of binnen een schooloverstijgend zorgsysteem. Leidinggeven: organisatie en beheer In dit thema staat integraal leiderschap centraal. Dit in tegenstelling tot de praktijk waarin zaken als strategisch beleid, kwaliteitszorg, personeelsbeleid en financieel beleid gescheiden worden ingevuld. Leidinggeven aan samenwerkende teams In dit thema onderbouwt u de interventies in een schoolverandering vanuit uw leidinggevende verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van samenwerking, het initiëren van collectieve leerprocessen en vormen van kennisdeling. Daarbij kan aandacht besteed worden aan: systeemdenken, groepsdynamica, teamcoaching en kennismanagement. Deze thema's veronderstellen dat u zich aantoonbaar heeft verdiept in de begeleiding van de collega's van uw organisatie.


34 Keuzethema leerlingen met speciale onderwijsbehoeften/werkveld speciaal onderwijs: begeleiden van leerlingen met syndromen, ziektebeelden en functiestoornissen/communicatieve redzaamheid Deze thema's zijn bedoeld voor leraren en begeleiders in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs die staan voor de uitdaging leerlingen met zeer complexe onderwijsbehoeften te begeleiden in een zo optimaal mogelijke (leer)ontwikkeling. Begeleiden van leerlingen met syndromen, ziektebeelden en functiestoornissen In dit thema verdiept u zich in de verscheidenheid van syndromen, ziektes en aandoeningen en de mogelijke gevolgen voor het somatisch, psychisch, communicatief en sociaal functioneren van de leerling. Door middel van ontwikkelingsgericht observeren leert u factoren in kaart brengen om zicht te krijgen op de mogelijkheden en krachten van het individuele ontwikkelen leervermogen van de leerling. Er wordt ingezoomd op het herkennen van mogelijkheden, waarin ‘onderwijs en gezondheidszorg’ samen zoeken naar adequate ontwikkelingsmogelijkheden die aansluiten bij individuele behoeften van de leerlingen en hun ouders. Communicatieve redzaamheid. In dit thema plaatst u communicatieve redzaamheid van leerlingen in het kader van de totale taalontwikkeling, krachtige leeromgeving en professioneel handelen. Centraal hierin staat het nader onderzoeken en vormgeven van de begeleiding binnen uw eigen praktijksituatie (po/vo/(v)so). U verdiept zich middels literatuur in de normale taalontwikkeling met als doel inzicht te krijgen in het taalontwikkelingsniveau van uw leerling(en). Vervolgens expliciteert u het begrip communicatieve redzaamheid in relatie tot de doelgroep waarmee u werkt. Vanuit een handelingsgericht denkkader leert u onderwijsbehoeften van leerlingen op het gebied van communicatieve redzaamheid te formuleren. U weet daar consequenties voor de vormgeving van de krachtige leeromgeving en uw professioneel handelen aan te verbinden. Deze thema's vragen als voorbereiding dat u zich aantoonbaar heeft verdiept in leerlingen met beperkingen en handicaps.


36 Keuzethema’s mbo, vo en vso: zorgbeleid en passend onderwijs/schoolloopbegeleiding/praktijk- en arbeidsleren In deze thema’s worden aan studenten uit het mbo, vo en vso handreikingen geboden om hun studie toe te spitsen op hun eigen werksituatie. Zorgbeleid en passend onderwijs In dit thema komt het taak- en competentieprofiel van de zorgcoördinator aan bod, gerelateerd aan de nieuwste ontwikkelingen binnen passend onderwijs. Het concrete resultaat is een zorgbeleidsplan voor de school, dat aan de kwaliteitsstandaard van passend onderwijs voldoet. Schoolloopbaanbegeleiding Mentoren, leerlingbegeleiders en schoolloopbaanbegeleiders spannen zich in om hun leerlingen op koers te krijgen en te houden door met hen te praten, hun verhalen te beluisteren en begeleidingsmethodieken in te zetten. Begeleiders gaan eerst op zoek naar verhalen (narratieven) van leerlingen en geven leerlingen een stem, door constructief met hen te communiceren. U voert gerichte begeleidingsgesprekken en stimuleert en coacht leerlingen vakkundig, op weg naar een passende toekomst. Praktijk- en arbeidsleren In dit thema wordt gewerkt aan een geïntegreerd onderwijsprogramma, waarin praktijk- en arbeidsgericht leren, zowel binnen als buiten de school, centraal staat. Deze thema's veronderstellen dat u zich aantoonbaar heeft verdiept in de onderwijsbehoeften van leerlingen uit het mbo, vo en vso en in de begeleiding van collega's in uw organisatie.


37 Keuzethema’s jonge kinderen en spel: jonge kinderen, brede ontwikkeling/spelregistratie en speldiagnostiek/speltechnieken en (groeps)spelbegeleiding In deze thema's worden aan studenten die werken met jonge kinderen handreikingen geboden om hun studie toe te spitsen op hun eigen werksituatie. Jonge kinderen, brede ontwikkeling Jonge kinderen ontwikkelen zich nog breed over alle ontwikkelingsgebieden. Hiermee onderscheidt het onderwijsaanbod zich van de midden- en bovenbouw in het basisonderwijs. Het vraagt om een specifieke visie en kijk op aanbod voor zowel de sociaal-emotionele ontwikkeling als de cognitieve ontwikkeling en de samenhang hiertussen. Actuele ontwikkelingen als Handelingsgericht Werken en Opbrengstgericht Werken met het jonge kind krijgen uiteraard de aandacht, evenals aandacht voor kinderen met speciale onderwijsbehoeften. Spelregistratie en speldiagnostiek In dit thema worden observaties uitgewerkt tot een adequaat (spel)aanbod. Gebruik wordt gemaakt van de spelsituaties en de interacties met andere kinderen in de groep. Observatie-instrumenten en begeleidingstechnieken worden afgestemd op de spelbehoeften van leerlingen. Een theoretische verdieping op spel is hierbij noodzakelijk. Speltechnieken en (groeps)spelbegeleiding In dit thema staat het begeleiden van het spelproces en doordacht meespelen met leerlingen centraal. De leraar gebruikt het spel om leerlingen hun eigen ontwikkelingskracht te laten hervinden. Eveneens is er ruimte om zich te oriënteren op het innoveren van spel in het aanbod van de school. Deze drie thema’s vragen als voorbereiding dat u zich aantoonbaar heeft verdiept in het jonge kind.


5

39 KIEZEN VOOR EEN EXPERTROL, TAAK OF FUNCTIE OP HET GEBIED VAN...


40

KIEZEN VOOR EEN EXPERTROL, TAAK OF FUNCTIE OP HET GEBIED VAN...

De functiemix leidt ertoe dat er meer loopbaanperspectief voor leraren ontstaat (PO raad, april 2010). In 2014 moet veertig procent van de leraren benoemd zijn in een LB-functie en twee procent in een LC-functie. In het speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs (sbo/(v)so) zal veertien procent van de leraren doorstromen naar een LC-functie. Door het volgen van een master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs (specialist op het gebied van gedrag, remedial teaching, leidinggeven, rekenen en dyscalculie, lezen en dyslexie, jonge kinderen) vergroot u uw kansen om in het onderwijs of daarbuiten carrière te maken. Registratie bij een beroepsvereniging De beroepsverenigingen bepalen of iemand zich een geregistreerd remedial teacher, intern begeleider, ambulant begeleider, gedragsspecialist, schoolvideo interactie begeleider of autisme specialist mag noemen. Het volgen van een master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs, is een eerste stap op weg naar een registratie. Daarnaast spelen werkervaring en zo mogelijk nog aanvullende scholing een rol. Tussen de drie opleidingsinstituten van de master SEN (verenigd in het werkverband speciale onderwijszorg: WOSO) en de beroepsverenigingen is het volgende afgesproken: om zonder meer toelaatbaar te zijn tot het register van een van de beroepsverenigingen wordt geadviseerd 40 EC (European Credit) in een, op het beroep gericht(e) leerroute/studieplan te volgen. Indien een student minder beroepsgerichte studiepunten behaalt, kan voor de toelating tot een van de beroepsverenigingen een nadere argumentatie of een aanvullende opleidingseis gesteld worden. Zie ook: www.nvs-nvl.nl; www.lbbo.nl; www.lbrt.nl; www.ibva.info. 5.1. Gedrag Een specialist gedrag beschikt over kennis en vaardigheden om passend onderwijs te bieden aan alle leerlingen, ook als het gaat om gedragsmatig zeer moeilijk gedrag. Een specialist gedrag kan verschillende ambities hebben: excelleren in de omgang met leerlingen binnen de eigen klas, adviseren en begeleiden

Kiezen voor een expertrol, taak of functie op het gebied van...

41 van collega’s bij lastige opvoedsituaties, het organiseren van gedragstrainingen voor leerlingen binnen de eigen school en/of deelnemen aan expertisegroepen binnen het scholennetwerk. Tijdens de opleiding staan deze ambities centraal. Programma U volgt het programma van de specialisatie Gedrag (hoofdstuk 3.1). Op uw diploma komt de vermelding 'specialist gedrag'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld. 5.2 Remedial teaching Een remedial teacher bezit de kennis en vaardigheden om binnen het primair onderwijs, voortgezet onderwijs of speciaal onderwijs een actieve rol te spelen in het ondersteunen van leraren bij de begeleiding van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. U bent op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van diagnostiek en u kunt gebruik maken van data-analyse om handelingsplannen op te stellen. Naast deze curatieve kwaliteiten beschikt u ook over kennis van schoolverbeteringstrajecten om schooluitval, achterstanden en leerproblemen te voorkómen. Dat vergt gedegen kennis van goed onderwijs op alle zorgniveaus en met name van de evidence based interventies op zorgniveau 3. Programma U volgt het programma van de specialisatie Leren (hoofdstuk 3.2). In de vrije ruimte kiest u voor verdere verdieping binnen het domein taal-lezen of rekenen-wiskunde. U kunt kiezen uit de thema’s Ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie, óf Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie. Alle thema’s binnen de specialisatie Leren dragen bij aan kennis en competenties die nodig zijn voor een volwaardige remedial teacher in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs of speciaal onderwijs. In de specialisatie Leren worden opdrachten en literatuur afgestemd op uw beroepspraktijk. De opdrachten zijn praktijkgeoriënteerd en bevorderen een onderzoekende houding die een positief-kritische remedial teacher kenmerkt. Op uw diploma komt de vermelding 'specialist leren'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld.


42 5.3 Interne begeleiding De intern begeleider heeft kennis en visie nodig van het ondersteuningssysteem van de school en weet welke instrumenten hem of haar daarbij kunnen helpen. Communicatieve vaardigheden, zowel op individueel- als op groepsniveau zijn de sleutelvaardigheden van de begeleider. Inzicht in organisatiestructuur en -cultuur op zowel schoolniveau als netwerkniveau is noodzakelijk. Kennis van actuele onderwijsthema’s als ‘passend onderwijs’ mag niet ontbreken in het denken van de intern begeleider. Tenslotte is een oriëntatie op het werken denkniveau van de begeleider, zoals vastgelegd in het beroepsprofiel van de Landelijke Beroepsgroep Intern Begeleiders een must. Programma U volgt het programma van de specialisatie Begeleiden (hoofdstuk 3.3). Binnen deze specialisatie zijn de bronnen en de opdrachten gerelateerd aan de taak van de intern begeleider. Op uw diploma komt de vermelding 'specialist begeleiden'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld. 5.4 Leidinggeven Het toenemend aantal leerlingen in het regulier onderwijs dat meer barrières ondervindt dan anderen, daagt uit tot het inspelen op de diversiteit aan onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. Met andere woorden: het verzorgen en aanbieden van een breed scala aan onderwijsarrangementen. Daarbij gaat het niet alleen om de interne organisatie, maar ook om de invloeden en mogelijkheden van de omgeving. Dit reikt verder dan alleen de eigen school. De samenwerkingsrelaties treden buiten de eigen schoolmuren en doorkruisen sectorale schotten. Management als dit vraagt om leidinggevenden die een eigen organisatiedynamiek realiseren en zorg dragen voor een duurzame onderwijskundige ontwikkeling. Leidinggevenden dienen te beschikken over de actuele kennis van verandermanagement en weten welke interventies zij kunnen toepassen in de verschillende fasen van verandering en ontwikkeling van hun organisatie. Zij inspireren, motiveren en empoweren. Collega’s, ouders en leerlingen hebben recht op een leidinggevende die een werken denkniveau beheerst zoals vastgesteld is door de Nederlandse Schoolleiders Academie (NSA). Kortom: een leidinggevende die naast een


43 stevige basis aan instrumentele vaardigheden sterk gericht is op het persoonlijk leiderschap, in een dynamische context. Programma Naast het Praktijkgericht Onderzoek en de kritische reflectie volgt u binnen de specialisatie Begeleiden (hoofdstuk 3.3) de thema’s orthopedagogiek, communicatie, in contact met…, (bege)leiden van collega’s, interactief in teams en leren van innoveren Verder volgt u de thema’s Organisatie en beheer en Leidinggeven aan samenwerkende teams. In de vrije ruimte verdiept u zich in het Persoonlijk Statuut (Covey, 2004) in relatie tot het competentieprofiel van de beroepsgroep (Nederlandse Schoolleiders Academie). Op uw diploma komt de vermelding 'specialist begeleiden'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld. 5.5 Rekenen en dyscalculie Leerlingen verschillen in hun ontwikkelingsmogelijkheden en in hun vermogen om te leren rekenen (Van Groenestijn, Borghouts & Janssen, 2011). Daarom is het noodzakelijk om het reken-wiskundeonderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van de leerling. U ondersteunt het proces van diagnosticerend onderwijzen en handelingsgerichte diagnostiek. Daarnaast draagt u bij aan het verbeteren van het onderwijs aan en de begeleiding van leerlingen met reken-en wiskundeproblemen op schoolniveau. Programma Naast het Praktijkgericht Onderzoek en de kritische reflectie volgt u uit het programma van de specialisatie Leren (hoofdstuk 3.2) de thema’s orthopedagogiek, communicatie, in contact met…, leren en professioneel handelen, gecijferdheid en begeleiden van collega’s. Verder volgt u de thema’s Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 1 en Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 2. De vrije ruimte vult u met een onderwerp of thema naar keuze. Op uw diploma komt de vermelding 'specialist leren'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld.


44 5.6 Lezen en dyslexie Lezen en spellen staan volop in de belangstelling. Geen wonder: goed kunnen lezen en spellen hangt samen met succesvol maatschappelijk functioneren. Problemen op dit gebied vragen om een hoge mate van deskundigheid. De kwaliteit van het onderwijs op een school wordt in sterke mate door deze deskundigheid bepaald. U beschikt over die specialistische kennis. Kennis die nodig is om leerlingen die stagneren in hun lees- en/of spellingsontwikkeling adequaat te diagnosticeren en te behandelen. Uitgaande van de definitie van dyslexie, ontwikkelt u kennis over evidence based interventies die van belang zijn op zorgniveau 3. In het aanbod is aandacht voor de specifieke onderwijsbehoeften van deze leerlingen en voor de emotionele componenten die van belang zijn in de begeleiding van leerlingen met dyslexie. De aandacht gaat uit naar leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. Specifieke aandacht is er voor de overgang van primair naar voortgezet onderwijs. U kunt zowel de leerling als de leraar (leraren) gericht ondersteunen bij het realiseren van de gemaakte afspraken. Daarnaast draagt u bij aan het verbeteren van het onderwijs aan en de begeleiding van leerlingen met lees- en spellingsproblemen of dyslexie op schoolniveau. Programma U volgt het programma van de specialisatie Leren (hoofdstuk 3.2). In de vrije ruimte kiest u voor verdieping het thema Ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie. Op uw diploma komt de vermelding 'specialist leren'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld. 5.7 Het jonge kind U bezit de kennis en vaardigheden om binnen het primair onderwijs of speciaal onderwijs een actieve rol te spelen in het ondersteunen van leraren bij de begeleiding van jonge leerlingen met specifieke ontwikkelings- of onderwijsbehoeften. U bent op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van handelingsgericht werken met jonge kinderen en opbrengstgericht werken, waarbij altijd het welbevinden van het jonge kind en het komen tot een optimale ontwikkeling voorop staat.


46 Dit alles vergt gedegen kennis van jonge kinderen, hun ontwikkeling en het spelaanbod, maar ook zicht op een visie op het werken met het jonge kind in een dynamisch veranderend onderwijsveld. Programma Naast het Praktijkgericht Onderzoek en de kritische reflectie volgt u de thema’s orthopedagogiek, communicatie, in contact met…, begeleiden van collega’s en minimaal twee of drie specifieke thema’s van de specialisaties gedrag of leren, waarin uw focus ligt op het jonge kind. Verder maakt u een keuze uit de thema’s jonge kinderen, brede ontwikkeling, spelregistratie en speldiagnostiek of speltechnieken en (groeps)spelbegeleiding. Uw vrije ruimte vult u met één van deze thema’s in. De opdrachten zijn praktijkgeoriënteerd en bevorderen een onderzoekende houding die een positief-kritische jonge kindspecialist kenmerkt. Afhankelijk van het gevolgde traject komt op uw diploma de vermelding 'specialist gedrag', 'specialist leren' of 'specialist begeleiden'. Op het supplement worden de behaalde thema's vermeld. Bovenstaande opsomming is slechts een greep uit bestaande functies en/of taken binnen het onderwijs. Mocht de taak of functie van uw interesse niet vermeld staan, neem dan contact op met één van de studieleiders (zie hoofdstuk 10). Zij informeren u graag. Voor meer informatie zie www.seminarium.hu.nl.


47

EVERT DUVIVIER (29) SPECIALIST LEREN Wat is er veranderd in je visie op onderwijs na het volgen van de master SEN? “De lessen die ik heb gevolgd binnen de verschillende thema’s, het lezen van literatuur, het maken van de prestaties en het overleggen in het leerteam hebben bijgedragen aan mijn veranderde visie op onderwijs. Het is niet zo dat mijn visie op onderwijs in één keer is veranderd. Dit gebeurde beetje bij beetje. Dit werd me duidelijk in het tweede jaar van de opleiding, toen ik opdrachten van het eerste jaar nogmaals las. Ik merkte dat ik over een aantal aspecten anders dacht dan ik eerder had gedaan.” Op welke manier heeft de master SEN je manier van werken in de klas beïnvloed? “Het handelingsgericht werken dat in veel thema’s terugkwam, heeft mijn manier van werken in de klas veranderd. Toevalligerwijs begon op mijn school het implementatietraject hiervan toen ik de master volgde. Hierdoor kon ik de geleerde theorie in de praktijk toepassen. Ik ben me vooral bewuster geworden dat ik moet kijken naar wat een leerling écht nodig heeft om zich te kunnen ontwikkelen. Kijken dus naar de onderwijsbehoeften van leerlingen.” Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega’s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? “Ik ben zelf kritischer geworden op mijn eigen lesgeven. Ook kijk ik toch wel anders tegen toetsresultaten aan. Het omgaan met toetsresultaten was het onderwerp van mijn Praktijkgericht Onderzoek, waardoor ik hier veel over heb gelezen, nagedacht en geschreven. De onderwijsontwikkelingen waar ik tijdens de opleiding kennis mee heb gemaakt spraken me allemaal wel aan; de één wat meer dan de ander. Toch is het niet makkelijk om dit gelijk in je eigen onderwijspraktijk in te passen. Soms lukt dit gewoonweg niet, omdat het niet aansluit op de manier van werken op mijn school, of omdat de verandering te groot is. Ik heb mezelf voorgenomen om meer de onderwijsontwikkelingen te volgen en ook na de opleiding vakliteratuur te blijven lezen, om zo op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en kennis op te blijven doen.” Waarom de master SEN? “Het volgen van de master SEN verrijkt je kijk op onderwijs, je reflecteert op je eigen handelen (en dus ook op je eigen lesgeven), je gaat kritisch om met literatuur en je kunt het geleerde gelijk toepassen in de praktijk door het maken van verschillende prestaties en het praktijkgericht onderzoek.”

6

49 ORGANISATIE


50

ORGANISATIE

U kunt de opleiding master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs in maximaal twee jaar afronden. Als basis kiest u uit de hiervoor beschreven specialisaties die in alle lesplaatsen van het Seminarium voor Orthopedagogiek worden georganiseerd, eventueel kleurt u het hierin beschreven programma verder in met keuzethema’s die op verschillende locaties plaatsvinden. Landelijk zijn alle roosters op elkaar afgestemd. Hierdoor bent u in staat uw rooster zo in te richten dat het zowel past bij uw belangstelling als binnen uw mogelijkheden. Alle onderwijseenheden worden gewogen in EC (European Credit), het internationale studiepuntensysteem van een masteropleiding. De master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs telt in totaal 60 EC, waarbij de nominale studieduur een jaar is. Bij een maximale studieduur van twee jaar betekent het concreet dat u rekening kunt houden met een studielast van ongeveer 20 uur per week, inclusief de bijeenkomsten, het uitvoeren van uw praktijkgericht onderzoek en de opdrachten in uw eigen praktijk.

Organisatie

7

53 ANDERE OPLEIDINGSMOGELIJKHEDEN VOOR DE MASTER SEN


54

MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS IN VOLTIJD

Het Seminarium voor Orthopedagogiek biedt de mogelijkheid om de master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs binnen een jaar te behalen. Vooral voor leraren die de pabo net hebben afgerond en zich verder willen specialiseren in het onderwijs aan leerlingen bij wie de ontwikkeling niet vanzelfsprekend verloopt, biedt deze opleiding talloze mogelijkheden om zich verder te bekwamen. Voor wie U kunt tot deze opleiding worden toegelaten als u in het bezit bent van een hboof bachelordiploma. U investeert minimaal vier dagen per week in uw studie. Daarnaast bezoekt u bijeenkomsten, werkt u aan uw onderzoek of aan uw opdrachten. Voor deze opleiding is het noodzakelijk dat u beschikt over een werkervaringsplaats in het onderwijs. Ook voor leraren die parttime werken is deze opleiding een optie. Programma Het voltijdprogramma werkt toe naar de eindkwalificaties, die betrekking hebben op drie gebieden: werken met en voor leerlingen (het primaire proces), werken in en voor de organisatie (het functioneren in een schoolteam en schoolorganisatie), professioneel handelen en beroepsontwikkeling (eigen professionele ontwikkeling). Het programma van de voltijdopleiding bestaat uit: • Oriëntatie • Leren • Communicatie • Praktijkgericht Onderzoek • Gedrag • Kritische reflectie U maakt deel uit van een leerteam, onder meer voor het uitwerken van opdrachten. Tijdens intervisiebijeenkomsten reflecteert u op uw praktijk en de inhoud van de opleiding. Een belangrijk onderdeel van de opleiding is het Praktijkgericht Onderzoek. Hierbij stelt u een praktijkprobleem centraal waarvan u denkt dat u een bijdrage kunt leveren aan de oplossing. Een persoonlijke begeleider ondersteunt u bij uw volledige studietraject. Meer informatie Meer informatie over de voltijdopleiding kunt u vinden in de flyer master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs voltijd of kijk op www.seminarium.hu.nl. Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN

55

MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS - IN-COMPANY

Leerlingenzorg en zeker 'speciale' leerlingenzorg vragen om goed opgeleide professionals. Niet alleen voor individuele leraren, ook voor veel scholen, instituten en bovenschoolse netwerken heeft de master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs zijn kwaliteit bewezen als het gaat om professionele groei. Het Seminarium voor Orthopedagogiek kan voor u een programma op maat samenstellen. Op maat, maar wel op masterniveau. Dus kwalitatief hoogstaand onderwijs dat aansluit bij uw ambities om excellent onderwijs aan te bieden. Het gaat hierbij om een opleidingsprogramma op masterniveau voor bij het onderwijs betrokken medewerkers binnen uw school, uw expertisecentrum of van uw bovenschools netwerk. Het Seminarium voor Orthopedagogiek stelt u dan in staat een opleidingsprogramma te creëren, waarin zowel de gemeenschappelijke ambities van de organisatie als de persoonlijke aspiraties van uw medewerkers tot hun recht komen. Dit opleidingsprogramma kunnen wij voor een gedeelte van de lestijd in-company, dus op uw locatie, uitvoeren. Waarom een eigen masteropleiding? Voor alle sectoren van het onderwijs geldt dat de verwachtingen vanuit de samenleving aanzienlijk zijn. De overheid initieert bovendien voortdurend nieuwe plannen, zoals passend onderwijs. De functie en taak van de medewerkers staan hierbij onder druk. Tegelijkertijd krijgen schoolbesturen steeds meer vrijheid en middelen om eigen accenten te leggen. Recent overheidsbeleid geeft ook voorrang aan scholing van alle betrokken professionals. Met de masteropleiding van het Seminarium voor Orthopedagogiek haalt u deze scholing in huis. De mastertitel staat garant voor kwaliteit. Doelgroep Deze master is gericht op alle professionals binnen uw onderwijsinstelling of bovenschools netwerk. De toelatingseis is een hboof bachelordiploma. De inhoud Het Seminarium voor Orthopedagogiek stelt met u een programma samen waarin de ambities van uw school of netwerk worden afgestemd op de persoonlijke ontwikkelingsplannen van uw medewerkers. U bepaalt waarop u zich in de komende jaren vooral wenst te richten. Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN

56 Het gaat dan bijvoorbeeld om het verbeteren van de didactiek, de aanpak van probleemgedrag of het versterken van de zorgstructuur. U kiest samen met uw medewerkers uit diverse specialistische thema’s die kunnen worden toegesneden op uw eigen specifieke situatie. U maakt hierbij gebruik van de thema’s uit het algemene opleidingsprogramma. Daarnaast kunt u kiezen voor andere, voor u relevante, inhouden. Deze worden na een toets van de examencommissie (die daarbij de geldende internationale richtlijnen als maatstaf hanteert) in het programma opgenomen. Competentiegericht werken en leren vormen daarbij een belangrijk uitgangspunt. De werkwijze De opleiding biedt een gevarieerde opzet in een uitdagende leeromgeving. Er zijn plenaire bijeenkomsten rond de gekozen inhouden. Daarnaast vormen uw medewerkers leerteams die eigen praktijkvragen onder begeleiding van een coach uitwerken. Een essentieel onderdeel van deze opleiding is het Praktijkgericht Onderzoek. Hierbij onderzoeken uw medewerkers eigen onderwijskundige of pedagogische problemen. Zij doorlopen hiermee een proces van voortdurend en kritisch reflecteren op de uitkomsten van hun onderzoek en de betekenis daarvan voor de eigen onderwijspraktijk. Deze manier van werken geeft uw ambities voor verbetering en vernieuwing een sterke impuls. De kennisomgeving Het Seminarium voor Orthopedagogiek is een landelijk orthopedagogisch expertisecentrum, regionaal verankerd en een belangrijke partner voor overheid en instellingen bij landelijke innovaties. We verzorgen hoogwaardige opleidingen voor de hele (ortho-)pedagogische sector, met een breed palet aan diensten op het terrein van professionaliseren, advies, coaching, begeleiding en praktijkgericht onderzoek. Het Seminarium voor Orthopedagogiek maakt deel uit van het Kenniscentrum Educatie, een levendige kennisgemeenschap van de Faculteit Educatie waarin lectoren, docenten en studenten de professionaliteit van het onderwijs mede versterken. Meer informatie Neem voor meer informatie contact op met één van de regiomanagers of kijk op www.seminarium.hu.nl. Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN

57

MONIQUE KOOLE (40) SPECIALIST BEGELEIDEN Wat is er veranderd in je visie op onderwijs na het volgen van de master SEN? “Ik kijk nu op een andere manier naar leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. Ik ben meer gericht op het ontwikkelingsperspectief van de leerlingen.” Op welke manier heeft de master SEN je manier van werken in de klas beïnvloed? “Ik ben me bewuster van een veilig leefklimaat. Verder kan ik meerdere leerstrategieën aanbieden aan de leerlingen en ik kijk naar wat de leerling nodig heeft, oftewel ik pas het handelingsgericht werken toe.” Hoe heeft de master SEN je kijk op leren, kinderen, collega’s of onderwijsontwikkelingen gewijzigd? “Bij een master SEN leer je hoe je kunt communiceren op micro-, meso- en macro-niveau. Je leert processen aansturen op meso-niveau (bijvoorbeeld het implementeren van handelingsgericht werken in een team). Je leert als het ware ‘buiten de klas te kijken’.” Waarom de master SEN? “Een master SEN opleiding ‘tilt’ je een niveau hoger. Door deze opleiding leer je op een andere manier om te gaan met leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. Verder leer je ook te reflecteren.”

58

MASTERMODULES

Wilt u zich verder professionaliseren in uw vakgebied, maar niet direct een masteropleiding volgen? Dan zijn de mastermodules master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs (SEN) wellicht geschikt voor u. U volgt dan een module op het niveau van een thema uit de master. Indien u deze module met goed gevolg afrondt, ontvangt u na afloop een certificaat. U kunt kiezen uit een aantal mastermodules op het gebied van pedagogische handelen, taal/lezen, rekenen, gedrag of begeleiden. Meer informatie hierover vindt u op www.seminarium.hu.nl of neemt u contact op met het kantoor in uw regio. Hier kunt u tevens informeren naar subsidiemogelijkheden. Hieronder vindt u een kort overzicht van onze mastermodules voor het primair, speciaal, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Het aanbod is verdeeld over een aantal domeinen: Domein gedrag, leren en begeleiden 1 Orthopedagogiek 2 Communicatie, in contact met… 3 (Be)geleiden van collega’s 4 Co-teaching, achtergronden en condities 5 Co-teaching in de praktijk 6 Internationale oriëntatie Domein gedrag 7 Gedragsontwikkeling: belemmeringen en mogelijkheden 8 Probleemgedrag: preventie en interventie 9 School en sociaal-emotioneel leren 10 Passend handelen bij complex gedrag 11 Agressie als facet van communicatie 12 Agressie als signaal van maatschappelijke kwetsbaarheid Domein leren 13 Handelingsgericht werken 14 Leren en professioneel handelen 15 Geletterdheid I 16 Geletterdheid 2 17 Gecijferdheid 18 Ernstige lees- en spellingsproblemen of dyslexie 19 Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 1 Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN

59 20 Ernstige rekenen wiskundeproblemen of dyscalculie 2 Domein begeleiden 21 Taak van de begeleider 22 Interactief in teams 23 Omgaan met eisen van de omgeving 24 Leren van innoveren 25 Leidinggeven: organisatie en beheer 26 Leidinggeven aan samenwerkende teams 27 Videobegeleiding in school 1: het begeleiden van een collega 28 Videobegeleiding in school 2: het begeleiden van een leerling met specifieke onderwijsbehoeften 29 Het eigen verhaal van de leerling: narratieve begeleiding van kinderen en jongeren 30 Oplossingsgericht afstemmen op school m.b.v. het SFT instrument Domein spel/jonge kinderen 31 Jonge kinderen/brede ontwikkeling 32 Spelregistratie en speldiagnostiek 33 Speltechnieken en spelbegeleiding Domein voortgezet (speciaal) onderwijs/middelbaar beroepsonderwijs 34 Zorgbeleid en Passend Onderwijs 35 Schoolloopbaanbegeleiding 36 Praktijk-/arbeidsleren Domein speciale hulpvragen 37 Autisme 38 (Hoog)begaafdheid 39 Communicatieve redzaamheid 40 Begeleiding van leerlingen met syndromen, ziektebeelden en functiestoornissen Kijk voor het actuele aanbod van de mastermodules en voor meer informatie op www.seminarium.hu.nl of neem contact op met het kantoor in uw regio. Hier kunt u tevens informeren naar subsidiemogelijkheden.

Andere opleidingsmogelijkheden voor de master SEN

8

63 AANMELDEN EN STUDIEKOSTEN

SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK BESTE SCORE IN KEUZEGIDS MASTERS 2010 AL MEER DAN 80 JAAR EEN BEGRIP IN SPECIAAL EN PASSEND ONDERWIJZEN

64

AANMELDEN EN STUDIEKOSTEN

Doelgroep U heeft toegang tot de masteropleiding wanneer u in het bezit bent van een hbo-getuigschrift of een bachelordiploma. De masteropleiding in deeltijd is in het bijzonder bedoeld voor leraren met een baan in het onderwijs. Heeft u geen baan in het onderwijs, dan dient u in de gelegenheid te zijn om minstens een dag per week werkervaring op te doen op een school om daar praktijkopdrachten uit te voeren. Wanneer u geregeld werkt als invaller is dat vaak ook voldoende. Inschrijfprocedure U kunt zich, bij voorkeur vóór 1 juli 2014 en uiterlijk vóór 1 september 2014, digitaal aanmelden als student via Studielink. U kunt Studielink vinden op onze website: www.inschrijven.hu.nl. Eind augustus wordt bepaald welke specialisaties binnen de Master SEN in de verschillende lesplaatsen zullen doorgaan. Dit hangt af van het aantal deelnemers dat zich heeft aangemeld. Onmiddellijk na deze vaststelling krijgt u hierover bericht. U bent definitief ingeschreven wanneer de volgende stappen zijn doorlopen: 1 U maakt een account aan in Studielink. 2 U heeft in Studielink een inschrijfverzoek gedaan. 3 In Studielink zijn uw diploma(‘s) van vooropleiding(en) en persoonsgegevens gecontroleerd, inclusief uw toelatinggevende bachelordiploma. 4 Als de controle in stap drie niet kan worden uitgevoerd, heeft u kopieën van diploma(‘s) van vooropleiding(en) en/of identiteitsbewijs opgestuurd aan Bureau Inschrijving (Postbus 8218, 3503 RE Utrecht). 5 U heeft het betalingsformulier ingevuld en bevestigd met uw DigiD en u heeft een pasfoto geüpload. Meer informatie over inschrijven vindt u op www.inschrijven.hu.nl. Voor specifieke vragen over uw inschrijving kunt u contact opnemen met het Studenten Informatie Punt (STIP), bij voorkeur per mail [email protected] anders telefonisch 088 481 71 51. Wanneer u aan alle eisen heeft voldaan, bent u definitief ingeschreven. U ontvangt dan een plaatsingsbrief. In principe start de opleiding in de eerste week van september. Voor vragen over uw opleiding neemt u contact op met het opleidingssecretariaat, bij voorkeur per e-mail via [email protected] of via telefoonnummer 088 481 75 45. Aanmelden en studiekosten

65 Studiekosten Vanaf januari 2011 is het één en ander gewijzigd in de bekostiging van het Hoger Onderwijs. Dit is een gevolg van de aanname van het wetsvoorstel ‘Versterking Besturing’ door het parlement. Deze nieuwe wet kan voor zittende en startende studenten gevolgen hebben voor de hoogte van het collegegeld. Wilt u weten hoe hoog het collegegeld voor u is? Kijk op www.collegegeldmeter.hu.nl. De belangrijkste wijziging in de wet is dat het ministerie van OCW nog maar één bachelor- en één masteropleiding bekostigt, waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen hbo- en wo-graden. Het collegegeld voor het studiejaar 2014-2015 is op het moment dat deze brochure verschijnt nog niet vastgesteld. Het collegeld is definitief bekend in het voorjaar van 2014 en wordt bekendgemaakt via www.collegegeldmeter.hu.nl. Studiebekostiging Als u na 1 augustus 1991 een bachelorgraad heeft behaald en u zich nu wilt inschrijven voor een tweede bacheloropleiding, dan valt u in de categorie stapelaar. Ook wanneer u een mastergraad heeft behaald en zich nu wilt inschrijven voor een tweede masteropleiding geldt dit. Binnen de nieuwe wetgeving betalen stapelaars voor hun tweede bachelor- of masteropleiding niet het wettelijk collegegeld, maar het instellingscollegegeld. Het instellingscollegegeld ligt aanzienlijk hoger dan het wettelijk collegegeld, omdat Hogeschool Utrecht geen bekostiging ontvangt voor een student die een tweede bachelor-, dan wel tweede masteropleiding volgt. Een uitzondering maakt de overheid voor een tweede opleiding in de zorg of het onderwijs, maar alleen als de eerste opleiding buiten die sectoren valt. Voor deze studenten geldt het wettelijk collegegeld, mits zij aan de vereisten van het wettelijk collegegeld voldoen. Wilt u weten of u in de categorie stapelaar valt en welk collegegeldtarief u betaalt, kijk dan op de collegegeldmeter (www.collegegeldmeter.hu.nl), of neem contact op met Bureau Inschrijving. Twee opleidingen tegelijkertijd Wanneer u in studiejaar 2014-2015 twee opleidingen tegelijkertijd volgt, dan is het onder bepaalde voorwaarden mogelijk om vrijstelling van collegegeld te krijgen voor één van de twee opleidingen.


66 Wanneer u in studiejaar 2014-2015 twee bachelors of twee masters tegelijk volgt en één studie afrondt in studiejaar 2014-2015, dan kunt u de tweede studie in dat jaar vervolgen tegen het wettelijk collegegeld. Wanneer u vóór studiejaar 2014-2015 twee bachelors of twee masters tegelijk hebt gevolgd en één daarvan met een graad heeft afgesloten, dan geldt de volgende regeling: mits u voor de tweede opleiding ononderbroken ingeschreven hebt gestaan, bent u in studiejaar 2014-2015 het instellingscollegegeld verschuldigd ter hoogte van het wettelijk collegegeld. Deze regeling geldt ook in de jaren na 2014-2015. Terugbetaling U kunt voor 1 september 2014 kosteloos annuleren via Studielink. Er wordt dan geen collegegeld van uw rekening afgeschreven. Bij afmelding na 1 september 2014 bent u ingeschreven als student en bent u collegegeld verschuldigd. U hebt dan recht op (gedeeltelijke) terugbetaling. Voor verdere informatie over uitschrijven verwijzen we u naar www.reglementen.hu.nl (artikel 34a). Ook kunt u contact opnemen met het Studenten Informatie Punt (STIP), bij voorkeur per e-mail via [email protected] of telefonisch via 088 481 71 51. Tegemoetkoming van uw bestuur Schoolbesturen beschikken over een scholingsbudget. Afhankelijk van het schoolbeleid kunt u met uw bevoegd gezag overleggen of het mogelijk is uit dit budget een bijdrage in de studiekosten te krijgen. Als student blijft u echter persoonlijk verantwoordelijk voor betaling van het collegegeld en de eventuele additionele kosten. Lerarenbeurs Het Ministerie van OCW heeft de ‘Lerarenbeurs voor Scholing’ uitgeschreven. Hiermee kunt u uw les- en collegegeld, studiemiddelen, reiskosten en vervangingskosten voor de Master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs vergoed krijgen. Kijk voor meer informatie op: www.ocwduo.nl.


67 Voor het aanvragen van een lerarenbeurs heeft u de volgende gegevens nodig: Het brinnummer van Hogeschool Utrecht: 25 DW en de ISAT codes (crohonummer): 44103 Master SEN: Leraar Speciaal Onderwijs. Examencommissie Bij de examencommissie kunt u terecht voor een bijzondere samenstelling van het opleidingsprogramma en mogelijke vrijstellingen. Verzoeken aan de examencommissie kunnen (pas) worden gedaan als een student is ingeschreven. Deze verzoeken worden gedaan via de intranetsite van de examencommissie, die toegankelijk voor u is als u bent ingeschreven aan Hogeschool Utrecht. Buitenlands diploma U heeft recht op toelating tot de masteropleiding wanneer u beschikt over een buitenlands diploma, dat door een officiële Nederlandse instantie voor diplomawaardering (onder meer Nuffic of het Informatiecentrum Diploma Waardering in Zoetermeer) als gelijkwaardig wordt beschouwd aan de vereiste diploma’s. Daarnaast moet u kunnen aantonen dat u over voldoende kennis van de Nederlandse taal beschikt. U hebt daartoe het Staatsexamen Nederlands als Tweede taal (NT2) Programma II behaald (alle vaardigheden op niveau B2) of gaat dat voor het begin van het cursusjaar halen. Het Staatsexamen Nederlands als Tweede taal (NT2) is een landelijk examen dat uit vier onderdelen bestaat: lezen, schrijven, luisteren en spreken. De brochure en het aanmeldingsformulier voor dit Staatsexamen kunt u verkrijgen bij de Dienst Uitvoerend Onderwijs of downloaden via www.duo.nl. Tevens heeft u een geldige verblijfsstatus.


9

69 OVERIGE ACTIVITEITEN


70

OVERIGE ACTIVITEITEN TEAMSCHOLING: MASTERCURSUSSEN ALS SCHOOLONTWIKKELINGSARRANGEMENTEN

Het Seminarium voor Orthopedagogiek verzorgt voor het educatieve veld (de scholen) en het pedagogisch veld (de instellingen op het terrein van jeugdzorg en jeugdwelzijn) een zeer breed palet aan diensten op het gebied van professionalisering, advies, coaching, begeleiding en praktijkgericht onderzoek. Teamscholing en advisering over schoolontwikkeling zijn slechts enkele voorbeelden van onze mogelijkheden. Specifiek vragen wij uw aandacht voor onze deskundigheid op het gebied van passend onderwijzen. Als ontwikkelaar van vernieuwende visies en werkwijzen is het Seminarium voor Orthopedagogiek toonaangevend. De professionaliteit van onze ervaren medewerkers bij veranderings- en implementatieprocessen stellen wij graag tot uw beschikking. Voor uw scholings- en begeleidingsvragen kunt u contact opnemen met de opleidingsmanagers. Mastercursussen als schoolontwikkelingsarrangementen Hieronder vindt u een kort overzicht van onze teamgerichte scholings- en begeleidingstrajecten voor primair, speciaal, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs, verdeeld over de domeinen gedrag, leren, begeleiden: Domein gedrag • Werken met een groepsplan gedrag • School Wide Positive Behavior Support (PBS) • Leren in Veiligheid (LIV) • Omgaan Met Moeilijke Klassen (OMMK) • Programma Alternatieve Denk strategieën (PAD) • Professional in de Spiegel (PidS) • Ontwikkelingsvolgmodel (OVM) Domein leren • Lezen is top in het primair en speciaal onderwijs (LIST) • DENK! Werk aan groei in begrip! • Handelingsgericht werken: praktijkmodel voor passend onderwijs • Ontwikkelingsvolgmodel (OVM) Domein begeleiden • Oplossingsgericht afstemmen op school m.b.v. het SFT instrument • Bouwen aan een adaptieve school ( BAS+) Overige activiteiten

71

Kijk ook op www.seminarium.hu.nl voor meer informatie over ons totale aanbod

• • • • • • • • •

Class observatie en kwaliteitsinstrument voor de attitude-ontwikkeling voor de leerlingen in de onderbouw Flitsend onderwijs Meer handen in de klas door co-teaching Scholopoly Seminarium profiel Scan Voortgezet Onderwijs (SPS) Ontwikkelingsvolgmodel (OVM) Talentontwikkeling en diversiteit FAST Kwaliteitszorg passend onderwijs

Ook met betrekking tot begeleiding, advies en managementondersteuning op maat in basisscholen, speciale basisscholen, scholen voor speciaal onderwijs, scholen voor voortgezet (speciaal) onderwijs en regionale opleidingscentra (ROC) heeft het Seminarium voor Orthopedagogiek u veel te bieden. Post-bacheloraanbod Het Seminarium voor Orthopedagogiek heeft naast de masteropleiding ook een vernieuwd, actueel post-bacheloraanbod. Kijk voor het volledige overzicht op www.seminarium.hu.nl: bijvoorbeeld voor Practitionor School Video Interactie Begeleiding (SVIB), gedrag, dyslexie, rekenen & dyscalculie, remedial teaching, IB en zorgcoördinator. Postmaster onderwijs voor universitaire of hbo masters Na uw masteropleiding kunt u bij ons studeren en deelnemen aan het postmaster onderwijs. Zo blijft u op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen binnen uw vakgebied. U kunt uw kennis verbreden of verdiepen ten behoeve van de schoolbegeleiding of in het kader van het onderwijs aan leerlingen bij wie de ontwikkeling niet vanzelfsprekend verloopt. Elke postmastercursus is geaccrediteerd door NVO en NIP, voor nieuw cursusaanbod is accreditatie in aanvraag, zodat het behaalde certificaat een bijdrage kan zijn voor uw beroepsregistratie of voor uw herregistratie. Tevens voldoet elke cursus aan de eisen voor herregistratie bij de LBRT. Zowel voor universitaire masters (onderwijskundigen, psychologen, orthopedagogen) als voor hbo masters (master SEN, master Ecologische Pedagogiek) vindt u een up-to-date cursusaanbod op het gebied van speciaal onderwijzen en begeleiden. Overige activiteiten

10

0

73 MEER INFORMATIE EN CONTACT


74

MEER INFORMATIE EN CONTACT INFORMATIEBIJEENKOMSTEN BIJ U IN DE BUURT

Wilt u langskomen op een van onze regionale informatiebijeenkomsten? Kijk in onderstaand overzicht en op www.seminarium.hu.nl welke locatie en datum u het beste uitkomt. Noord Nederland Lesplaats Groningen: Stenden Hogeschool, Phebensstraat 1, Groningen Maandag 3 maart 2014 van 19.00 tot 21.00 uur Maandag 14 april 2014 van 19.00 tot 21.00 uur Woensdag 11 juni 2014 van 15.00 tot 17.00 uur Woensdag 20 augustus van 19.00 tot 21.00 uur Lesplaats Zwolle: KPZ, Ten Oeverstraat 68, Zwolle Dinsdag 4 maart 2014 van 19.00 tot 21.00 uur Dinsdag 15 april 2014 van 19.00 tot 21.00 uur Woensdag 4 juni 2014 van 15.00 tot 17.00 uur Donderdag 21 augustus 2014 van 19.00 tot 21.00 uur Noordwest Nederland Lesplaats Amsterdam: ROC, Tempelhofstraat 80, Amsterdam (bij het Sloterdijkstation) Woensdag 22 januari 2014 van 16.00 tot 18.00 uur Woensdag 19 februari 2014 van 16.00 tot 18.00 uur Woensdag 12 maart 2014 van 16.00 tot 18.00 uur Woensdag 2 april 2014 van 16.00 tot 18.00 uur Woensdag 14 mei 2014 van 16.00 tot 18.00 uur Midden Nederland Lesplaats Utrecht: Hogeschool Utrecht, Padualaan 97, Utrecht Zaterdag 8 maart 2014 van 10.00 tot 15.00 uur


75 Zuidwest Nederland Lesplaats Rotterdam: Hogeschool Rotterdam, Museumpark 40, Rotterdam Maandag 10 februari 2014 vanaf 19.00 uur Maandag 17 maart 2014 vanaf 19.00 uur Donderdag 17 april 2014 vanaf 19.00 uur Woensdag 21 mei 2014 vanaf 19.00 uur Woensdag 25 juni 2014 vanaf 19.00 uur Lesplaats Den Haag: Haagse Hogeschool, Johanna Westerdijkplein 75, Den Haag Maandag 3 februari 2014 vanaf 19.00 uur, lokaal strip 1.86 Woensdag 12 maart 2014 vanaf 19.00 uur, lokaal strip 1.86 Woensdag 9 april 2014 vanaf 19.00 uur, lokaal strip 1.86 Woensdag 14 mei 2014 vanaf 19.00 uur, lokaal strip 1.86 Maandag 23 juni 2014 vanaf 19.00 uur, lokaal strip 1.86 Lesplaats Vlissingen: Hogeschool Zeeland, Edisonweg 4, Vlissingen Maandag 20 januari 2014 van 19.00 tot 20.30 uur (lokaalPE 002) Woensdag 26 februari 2014 van 19.00 tot 20.30 uur (lokaal PE 112) Woensdag 12 maart 2014 van 19.00 tot 20.30 uur, BS De Rith, Hovernierstraat 54, 4813 GM Breda Woensdag 26 maart 2014 van 16.00 tot 17.30 uur (lokaal PE 112) Woensdag 23 april 2014 van 16.00 tot 17.30 uur (lokaal PE 112) Maandag 26 mei 2014 van 19.00 tot 20.30 uur (lokaal PE 002) Woensdag 18 juni 2014 van 16.00 tot 17.30 uur (lokaal PE 112)


76 Oost Nederland Lesplaats Arnhem: pabo HAN, Ruitenberglaan 27, Arnhem Maandag 24 maart 2014 vanaf 19.00 uur Woensdag 16 april 2014 vanaf 15.00 uur Maandag 16 juni 2014 vanaf 16.00 uur Lesplaats Doetinchem: Hogeschool Iselinge, Bachlaan 11, Doetinchem Maandag 17 maart 2014 vanaf 19.00 uur Woensdag 4 juni 2014 vanaf 15.00 uur Lesplaats Enschede: Hengelosestraat 539, Enschede Woensdag 19 maart 2014 vanaf 15.00 uur Maandag 21 april 2014 vanaf 16.00 uur Woensdag 11 juni 2014 vanaf 15.00 uur Zuidoost Nederland Lesplaats Maastricht: Onderstestraat 29, Houthem/Valkenburg Donderdag 13 maart 2014 van 16.00 tot 17.30 uur, Mercure Hotel Tilburg Centrum, Heuvelpoort 300, Tilburg Woensdag 19 maart 2014 van 15.00 tot 16.30 uur Woensdag 2 april 2014 van 15.00 tot 16.30 uur Woensdag 9 april 2014 van 14.00 tot 15.30 uur, Van Abbemuseum, Bilderdijklaan 10, Eindhoven Dinsdag 13 mei 2014 van 17.00 tot 18.30 uur Donderdag 15 mei 2014 van 16.00 tot 17.30 uur, TheaterHotel De Oranjerie, Kloosterwandplein 12-16, Roermond Maandag 16 juni 2014 van 17.00 tot 18.30 uur Woensdag 2 juli 2014 van 15.00 tot 16.30 uur Woensdag 27 augustus 2014 van 15.00 tot 16.30 uur


77

REGIOKANTOREN EN DIRECTIE EN STAF SEMINARIUM VOOR ORTHOPEDAGOGIEK

Midden Nederland Padualaan 97 3584 CH Utrecht t. 088 481 73 87 [email protected]

Zuidwest Nederland Edisonweg 4 4382 NW Vlissingen t. 088 481 78 90 [email protected]

Oost Nederland Ruitenberglaan 27 6826 CC Arnhem t. 088 481 78 10 f. 088 481 78 91 [email protected]

Zuidwest Nederland Rhijnspoor 225 A 2901 LB Capelle a/d IJssel t. 088 481 78 20 f. 088 481 78 92 [email protected] [email protected]

Oost Nederland Hengelosestraat 539 7521 AG Enschede t. 088 481 78 80 f. 088 481 78 98 [email protected] Noord Nederland Phebensstraat 1 9711 BL Groningen t. 088 481 78 50 [email protected] Noordwest Nederland Kabelweg 21 1014 BA Amsterdam t. 088 481 78 60 f. 088 481 78 96 [email protected]

Zuidoost Nederland Onderstestraat 29 6301 KA Houthem/Valkenburg t. 088 481 78 40 f. 088 481 78 94 [email protected] Directie en staf Postbus 14007, 3508 SB Utrecht t. 088 481 73 93 f. 088 481 03 49 [email protected] www.seminarium.hu.nl Volg ons ook op Facebook via www.facebook.com/masterSEN.Semin ariumvoorOrthopedagogiek.


78

MEER INFORMATIE EN CONTACT OPLEIDINGSMANAGERS EN STUDIELEIDERS

Clusterregio

Opleidingsmanager

Noordoost Nederland

Contactpersoon voor

Studieleider

teamscholing/mastercursus etc. (zie voor aanbod www.seminarium.hu.nl) dhr. G. Bakker 088 481 78 50 06 18 49 87 36 [email protected] dhr. M. van den Brandhof 088 481 78 80 06 121 53 892 matthias.vandenbrand [email protected]

Lesplaatsen Arnhem en

088 481 78 10

Doetinchem

[email protected]

mw. drs. E.A.M.J. van den Dries 088 481 78 10 06 204 06 303 [email protected]

Lesplaatsen Haren

088 481 78 50

mw. drs. M. Lambers

(Groningen) en Zwolle

[email protected]

088 481 78 50 06 150 42 922 [email protected]

Lesplaats Enschede

088 481 78 80 [email protected]

mw. drs. E.A.M.J. van den Dries 088 481 78 10 06 204 06 303 [email protected]


Contactpersoon voor teamscholing/mastercursus etc. (zie voor aanbod www.seminarium.hu.nl)

Studieleider

Lesplaats Amsterdam


Lesplaats Utrecht


mw. J.M. Bax MEd 088 481 78 60 [email protected] mw. C.G. Luyk 088 481 73 87 06 100 61 968 [email protected]

Clusterregio Midden Nederland

Opleidingsmanager

dhr. drs. P. Linschoten 088 481 73 87 06 512 97 160 [email protected] dhr. drs. M.C. Meer 088 481 78 60 [email protected]

Contactpersoon voor teamscholing/mastercursus etc. (zie voor aanbod www.seminarium.hu.nl)

Studieleider

Lesplaats Den Haag


Lesplaats Maastricht


Lesplaats Rotterdam


Lesplaats Vlissingen


mw. drs. E. Renes 088 481 78 70 06 234 06 045 [email protected] dhr. G.M.C. Ramakers 06 514 53 417 [email protected] dhr. drs. J. Tinus 088 481 78 20 06 234 06 821 [email protected] mw. R. Goedhart 088 481 78 90 06 237 23 533 [email protected]

Clusterregio Zuidwest Nederland

Opleidingsmanager

dhr. drs. E. van Elswijk 088 481 78 70 06 542 73 887 [email protected] dhr. drs. J.P.M. Kistermann 088 481 78 40 [email protected] dhr. drs. J.E.L. de Deckere 06 539 38 291 [email protected]


80 Colofon Uitgave Seminarium voor Orthopedagogiek, 2014 Fotografie Hollandse Hoogte, Amsterdam Léon Vlieks, Susteren Redactie Seminarium voor Orthopedagogiek, Hogeschool Utrecht Opmaak Troost communicatie Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

Deze brochure is een uitgave van Hogeschool Utrecht. Overname van teksten is na overleg met de uitgever en de auteurs toegestaan. Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. Voor de mannelijke vorm kunt u ook de vrouwelijke vorm lezen en vice versa.



Master Special Educational Needs: Leraar Speciaal Onderwijs 2014-2015

OPLEIDINGSPLAATSEN MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS

svo_eb_1213_tc

Kijk voor het adres en de voorlichtingsdata bij u in de buurt op

WWW.SEMINARIUM.HU.NL

Seminarium voor Orthopedagogiek

Amsterdam 088 481 78 60 Arnhem 088 481 78 10 Den Haag 088 481 78 70 Doetinchem 088 481 78 80 Enschede 088 481 78 80 Haren (Groningen) 088 481 78 50 Maastricht 088 481 78 40 Rotterdam 088 481 78 20 Utrecht 088 481 73 87 Vlissingen 088 481 78 90 Zwolle 088 481 78 50

MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS 2014-2015

MASTER SPECIAL EDUCATIONAL NEEDS: LERAAR SPECIAAL ONDERWIJS

Recommend Documents