Master Design | programma, leerlijnen, studie-onderdelen De Master Design zet in haar curriculum het doen van zelf gedefinieerd design research centraal. Het programma is opgezet in de leerlijnen Design Research en de leerlijn Nieuwe Praktijken. In de eerste leerlijn wordt het onderzoek gedaan en in de tweede leerlijn worden nieuwe ontwikkelingen belicht en het onderzoek ingezet om de eigen praktijk opnieuw te definieren en te positioneren. Buiten deze leerlijnen wordt de student in staat gesteld in de Vrije Keuzeruimte aanvullend programma te volgen of relevante praktijkopdrachten te doen. De studenten doorlopen de leerlijnen in twee jaar. De master biedt workshops, lezingen, coaching en faciliteiten in goed geoutilleerde stations om dit design research zo goed mogelijk te doen. Design research methodiek
De master heeft een eigen methodiek ontwikkeld die het doen van design research en het vertellen over dit design research centraal stelt. De methodiek van de Master Design wordt gerepresenteerd in deze design research cirkel. De verschillende draaischijven visualiseren een drietal belangrijke elementen, die globaal in elke design research cyclus voorkomen en iteraties veroorzaken.
s trail
meeting experts
critical reading
KENNISDOMEINEN
eren
eren
artikel
N DELE
WE PRAKTIJKEN NIEU
public
subjectieve atlas
ren nt eve
(im ma age) pp ing
nte
se pre
ed inf
te
og hic
rap
s po
cu ltu ra
co pi nve ec rs e at
lp
rob e
ion
DESIGN
* of aan te passen aan een gangbaar proces in een specifieke discipline, of eigen design research.
inte rvie w
hidden design
prototyping
Design research cirkel Methodiek met draaischijven voor de inrichting van een design research proces*. De iteraties in de schijven komen tevens aan de orde komen in het curriculum.
ng
IN T ER PR E
iti
g
in
h itc rp
N RE TE
ss sine bus sition o p pro canvas
PARTICIPANTEN
value proposition canvas
arch iv
research blog
DOCUME NTER EN
(Zelfgestelde) opdracht design research (deel)vragen Iteraties storytelling design research (output) iteraties design research (input)
Ieder design research is uniek. De master wil met haar methodiek iteraties uitlokken zodat de vraag scherp, de methodes ontworpen, het theoretische fundament versterkt, en de kennis van experts en participanten gevonden wordt, allemaal door ontwerpend te onderzoeken. Ontwerpen zit in elke fase van het research. Ordenen, redactioneel beheer, methode ontwerp, schrijven, visualiseren van acties en data, strategie, inzet van eigen en bestaand beeld, key notes, poster pitches, informatie-ontwerp, communicatie, ruimtelijk ontwerp, inzet en ontwerp van artefacten, conceptualiseren, prototypen en realisatie/materialisatie zijn allemaal handelingen die het doen van design research en storytelling over het design research verbinden en leiden tot een waardevol en navolgbaar design research. De master zet haar methodiek praktisch in door de in de cirkel genoemde onderdelen in verschillende workshops aan te bieden. Uitgangspunt is de design opdracht, al dan niet 1
door de ontwerper zelf gesteld . Design research wordt ingezet om deze opdracht goed onderbouwd uit te voeren. Ieder gebied op de schijf visualiseert een deel van het proces en het proces loopt met de klok mee. De ontwerper kiest en/of ontwerpt zelf relevante methoden. Hij of zij gaat op deze manier het gesprek aan met experts en andere participanten en 'haalt' zo de kennis die relevant is voor de opdracht en doet hiervan steeds verslag. •
In het witte centrum staat de design opdracht die volledig scherp wordt tijdens het eerste semester. Deze opdracht resulteert uiteindelijk in het eindproduct en een publicatie.
•
De paarse schijf is nog leeg. Hier komende lopende het research je eigen (deel)vragen te staan die vertellen welke stappen je kunt zetten. De vragen ontstaan tijdens het research en worden voortdurend gevoed door de iteraties uit de beide design research-schijven.
•
Op de lichtblauwe schijf zijn methoden en acties van storytelling design research te zien. Door te reflecteren op de gevonden data en informatie - an sich zijn ze mmers betekenisloos - vormt zich gaandeweg het verhaal van het design research. Door het wegen, kiezen, reflecteren, interpreteren en redactioneel en visueel vorm geven kan zich een verhaal vormen. Storytelling strategiën als presenteren en publiceren zijn onmisbaar om design research waardevol te maken voor het werkveld.
•
De buitenste groene cirkel visualiseert het doen van design research. Hier vindt de student data of informatie door middel van het inzetten van deels zelf ontworpen methoden en het onderzoeken van theorieën. Deze methoden zijn zo veel mogelijk design eigen, bijvoorbeeld door tijdig visualisatie in te zetten, of zelf onderzoeksmiddelen te ontwerpen.
Dit stelsel van draaischijven leert de student iteratieslagen te maken, die zich tot elkaar verhouden en elkaar voeden. Voor ieder specifiek project kan dit stelsel aangepast worden qua fasering en timing. De draaischijven bewegen los van elkaar. De student kan in deze cirkel eigen stappen, theorieën en methoden ten behoeve van zijn design research kwijt. De methodiek van iteraties over de verschillende schijven kan daarmee voor iedere opdracht opnieuw worden aangepast.
1
Hierna te noemen opdracht
Meer algemeen kunnen de iteratieslagen, gangbaar binnen een specifieke ontwerpdisciplines, ook via deze methodiek in kaart gebracht worden. De master stelt zich ten doel deze methodiek van draaischijven uit te bouwen tot een interactief model waarin de kennisontwikkeling rondom design research zijn plek krijgt.
Het programma
In het programma worden lezingen en workshops aangeboden die vanuit de twee leerlijnen opgezet zijn. Verschillende onderwerpen komen hierin aan bod. Een online leeromgeving communiceert de studie-informatie en een eigen researchblog ondersteunt het leerproces. Het gehele curriculum mondt uit in een eindtraject met de toetsonderdelen eindproduct, publicatie en eindassessment. De studenten krijgen verschillende types coaching tijdens de studie. Doel van de leerlijn design research is om een eigen design research in dienst van de (zelfgestelde) opdracht te ontwerpen, uit te voeren en de uitkomsten in een eindproduct te verwerken en er navolgbaar over te publiceren. Via de researchblog, via presentaties en publicaties wordt de voortgang van het design research gedeeld met een nader te definiëren professioneel publiek. Doel van de leerlijn Nieuwe Praktijken is om nieuwe en zich snel ontwikkelende ontwerppraktijken te verkennen, een herpositionering van de eigen beroepspraktijk en de nieuwe rol daarbinnen te bewerkstelligen, het ondernemerschap te versterken en dit uit te dragen binnen het creatieve netwerk. Het design research is uiteraard een basis voor deze herpositionering. Leerlijn Design Research Belangrijke aandachtspunten: eigen design research opzetten en uitvoeren (inclusief inzet en ontwerp van methoden), reflectie en interpretatie (inclusief vragen stellen), storytelling (inclusief argumenteren)
De opleiding leert de student zelfstandig design research te verrichten. Kennis van en vaardigheid in methoden en -technieken voor design research zijn hiervoor onmisbaar en worden behandeld in deze workshops. De domeinen van research zijn divers. Ze kunnen zich in sociale, artistieke en culturele kennisdomeinen bevinden, kan de participanten betreffen, het design zelf en/of veranderende processen in nieuwe en oude designpraktijken. In de Master Design worden twee soorten research onderscheiden. • De student doet 'onderzoek ten behoeve van design'. Het doel is de ontwikkeling van een eindproduct n.a.v. een (zelfgestelde) opdracht. Uit deze opdracht volgen vragen die de student onderzoekt door methoden als ‘cultural probes' en ‘prototyping' aan te passen en in te zetten. Design research heeft hier als doel tot betere ontwerpoplossingen te komen. • De student doet 'onderzoek naar design' en kijkt naar de (maatschappelijke) betekenis van design. De perspectieven zijn divers en verdiepen de designgeschiedenis, de mediatheorie, de semiotiek, de economische waarde of de rol van ontwerp. Hier worden methoden als ‘het volgen van trails’ en ‘context mapping’ ingezet. Ze verbreden en verrijken bestaande kennis over ontwerp. Van het design research wordt verwacht dat het aansluit op verschillende (wetenschappelijke) onderzoeksdomeinen. Vanuit de opdracht worden vragen geformuleerd
en onderzoeksmethoden gefocust en systematisch ingezet. De kennis die het design research oplevert wordt geacht betrouwbaar te zijn. De student dient kritisch om te gaan met alle stappen in het proces. De doorvertaling van het design research naar het ontwerp wordt, zelfs als dat een sterk artistiek intuïtief karakter heeft, goed beargumenteerd. Ook toont de student toont niet alleen auteurschap in het design, maar ook in het design research. Er wordt verwacht dat methoden worden aangepast aan de eigen opdracht, en middelen zelf worden ontworpen. Daarbij krijgt ook 'research door design' een rol in de Master Design. Door deze authentieke inzet van methoden kan in een vroeg stadium gebruik gemaakt worden van visualisatie, bijvoorbeeld door fotografisch te documenteren of data in kaarten te verzamelen. Storytelling is binnen deze leerlijn de noemer om het verhaal over het design research navolgvolgbaar naar boven te tillen. De visuele component van de publicatie speelt in de publicatie dan ook een belangrijke rol. voorbereid. Tekst en beeld zijn gelijkwaardige middelen om keuzes te beargumenteren. De kwaliteit van het design research wordt halfjaarlijks getoetst door middel van het geven van presentaties en poster pitches, het navolgbaar publiceren in diverse vormen, de kwaliteit van het design zelf (ontwerp van methodes, – van materiaal, – van tekst en beeld, – van researchblog etc) De researchblog Belangrijke aandachtpunten: documenteren, reflecteren, interpreteren, redactie op relevant materiaal, publiceren
De student zet aan het begin van de studie een online researchblog op. Deze researchblog dient meerdere doelen. Het fungeert als een ontwikkelportfolio en toont de ontwikkeling van het design research en alle ontwerpacties die het research verder brengen. Het dient als een tekst- en beeldarchief, een link- en literatuurlijst over (eigen) design research en is de plaats voor korte reflecterende blogposts en langere artikelen. De researchblog wordt ingezet om het research te ondersteunen en verlangt van de student dat het onderzoek en de bredere context waarin het zich bevindt op gezette tijden getoond wordt. De researchblog is dynamisch en toont de weerslag van het proces. De juiste redactionele indeling wordt steeds bijgesteld om de totaliteit van het design research helder te laten zien aan peers en coaches. De researchblog wordt hiermee een belangrijke bron voor de eindpublicatie van het design research. Daarnaast is de researchblog het communicatiemiddel tussen student, medestudenten, coaches en docenten. Tot slot verduidelijkt het aan het einde van ieder semester nieuwe of aangescherpte leerdoelen. De researchblog is eveneens een bron waarnaar tijdens het eindassessment verwezen wordt.
Leerlijn Nieuwe Praktijken Belangrijkste aandachtspunten: innovatie van ontwerppraktijken, de eigen rol, positionering
In de leerlijn Nieuwe Praktijken ligt de nadruk op innovatie van de ontwerppraktijk. De veranderingen in de communicatie-industrie (networked media), de innovaties ingegeven door 'Open Design' en de vernieuwingen rondom werkprocessen zijn de rode draad voor deze leerlijn. Dit programma-aanbod wordt mede gevoed door de Lectoraten van Creating 010 van de Willem de Kooning Academie/Hogeschool Rotterdam. Open design, social design, service design / design thinking en data design krijgen steeds vastere voet aan de grond. In deze leerlijn wordt de inzet van design bij complexe maatschappelijke vragen, een nieuwe technologie, een ethische kwestie of een andere werkwijze (bijvoorbeeld participatie) belicht. Deze kwesties representeren allemaal een
veranderende mentaliteit ten aanzien van inrichtingsvragen. Aanvullend staat het creatief ondernemerschap centraal. Nieuwe praktijken in het algemeen en het eigen design research in het bijzonder genereren nieuwe ideeën over verdienmodellen, de eigen rol, werkprocessen en strategie. Lezingen en studentprogramma Belangrijke aandachtpunten: design research, veranderende ontwerppraktijken, ondernemerschap
In het eerste studiejaar worden een aantal Open lezingen aangeboden. Hierin komen paradigma’s aan de orde die van invloed zijn op design en design research. De Open lezingen bieden een breed perspectief, de andere lezingen lichten een casus op om iets uit te diepen. De Open Lezingen zijn toegankelijk voor iedereen van de Hogeschool. In de twee jaar organiseert iedere student minimaal één keer een eigen programma (lezing, expert meeting, paneldiscussie, workshop) voor de eigen jaargroep (of breder). Dit programma stelt een aspect van het design research centraal en helpt de student aan inzicht over zijn research. De studentprogramma's voegen evenzeer nieuwe perspectieven toe aan de veranderende ontwerppraktijken. In het tweede jaar verlegt de student de focus naar het eigen design research. In deze fase wordt de eigen rolinvulling en - indien relevant - het creatief ondernemerschap belangrijk. Er wordt ingegaan op de relatie tussen design, de eigen rol en succes in het werkveld en daarbuiten; op hoe met design identiteit wordt versterkt; op hoe gebruikers zich verbonden kunnen gaan voelen met product, dienst of merk; op hoe veranderprocessen door middel van design op gang kunnen komen en op hoe een product een ‘brand’ kan worden. Er wordt in de slotfase aandacht besteed aan de verbinding tussen het eigen design research, de markt waarbinnen het zich kan postioneren en de verdienmodellen die doorontwikkeld kunnen worden. Uiteraard wordt bij markt elke denkbare markt bedoeld. In de tweede helft van de studie worden de geschetste ontwikkelingen en de invloed op de eigen beroepspraktijk zichtbaar gemaakt in tussengesprekken (halfjaarlijks) en eindassessment. Het eindtraject Aandachtspunten: eindproduct, publicatie en eindassessment
De opdracht, ondersteund door het design research en de reflectie op de eigen praktijk, is uitgangspunt voor het eindtraject. Dit krijgt zijn beslag in drie componenten: een eindproduct, een publicatie en een eindassessment. Door bovenstaande componenten ontstaat inzicht in de competenties van de student om een onderzoekende ontwerphouding toe te passen in het proces van idee- en conceptvorming, strategie, design, beleving, betekenis en de toegevoegde waarde van het ontwerp (of project, product, communicatie, dienst). Hiermee bewijst de student dat hij de eindcompetenties van de Master Design behaald heeft. De componenten van het eindtraject zijn expliciet ten behoeve van de master uitgevoerd. De opdracht heeft een relatie met de eigen praktijk of de interessesfeer van de student. Ook het programma-aanbod kan aanleiding zijn. Het eindproduct en de publicatie zijn principe bruikbaar, produceerbaar, inzetbaar, overdraagbaar en/of te vermarkten. Het geheel aan werken van het eindtraject dient in een geschikte setting gepresenteerd te worden.
Het eindproduct
Het eindproduct is het resultaat van de uitkomst van het totale design research. Het uiteindelijke ontwerp komt voort uit de opdracht, waarbij het designproces is gevoed door het design research en de reflectie daarop. Het eindproduct is uiteraard verbonden met de publicatie. De publicatie
De publicatie bestaat uit een (visuele) argumentatie die de navolgbaarheid van het design research waarborgt. Er is een kader: 12.000 woorden of indien sterk visueel een vergelijkbare zwaarte voorzien van argumentatie, en literatuurlijst. De student doet in tekst en beeld verslag van het design research: de vragen die werden gesteld tijdens het werken aan de opdracht, gebruikte methoden, analyse van gevonden data of informatie, interpretatie en de kennis die dat opleverde en de doorvertaling daarvan in het ontwerp. De publicatie als geheel is redactioneel ontworpen en richt zich op professionele peers. Het doel van de publicatie is de eigen praktijk hernieuwd te positioneren en het design research daarvoor in te zetten. De publicatie mag online of offline gepubliceerd worden en staat conceptueel dicht bij het eindproduct. Tot slot wordt met de publicatie getoond in het eindassessment waarin de competentieverwerving centraal staat.
Het eindassessment
Het eindassessment bestaat uit een portfoliopresentatie met relevante sleutelwerken uit het design research en eigen praktijk en een reflectieverslag waarin wordt aangetoond dat de competenties behaald zijn. De researchblog wordt gebruikt om terug te kijken op hoe het totale design research heeft plaatsgevonden. Naast het aantonen van de verworven cometenties zal het gesprek gaan over de toekomst: hoe ziet het nieuwe punt aan de horizon er uit en hoe kan kan het design research een nieuwe rol in de eigen bestaande praktijk mogelijk maken.
Vrije Keuzeruimte Belanggrijke aandachtspunten: zelfsturing, aanvullende studieperiode elders, eigen opdracht, eigen programma
DIt onderdeel omvat drie onderdelen: •
Korte externe studieperiode en/of zelfgekozen en beschreven opdracht of casus die
relevant is voor het eigen design research. Studenten kunnen in overleg met de opleiding een deel van hun studietijd als vrije keuzeruimte benutten. Deze vrije keuzeruimte is geschikt om cross-overs te maken naar verwante masteropleidingen of is te benutten om een summerschool of masterclasses te volgen. Ook kunnen internationale activiteiten en binnen- en buitenlandse werkbezoeken ingebracht worden. Binnen de vrije keuze kan de student ook een zelfgekozen en beschreven opdracht/casus uit de eigen beroepspraktijk doen, mits deze aantoonbaar relevant is voor het design research. De student schrijft voorafgaand aan dit onderdeel een voorstel met argumentatie over de relevantie. •
Programma door de student te organiseren.
Iedere student organiseert en modereert een programma (lezing, discussie-avond, expert meeting) door en met specialisten in het kader van het eigen research. De student schrijft eerst een kort programmavoorstel met argumentatie over de relevantie van de deelnemers voor het eigen onderzoek. •
De student schrijft een reflectieverslag over alle vrije keuze-onderdelen woorden waarin
ondernomen actie (wat, waar en met wie) en de opgedane kennis en ervaringen in relatie tot het design research beschreven worden.
