Maria (Marie) Ackermann

1884 - Maria (Marie) Ackermann Is het 3e kind en de eerste dochter van Johann Hermann Ackermann (*1851 – †1919) en Gijsbertje Verbeek (*1851 – †1916), geboren op 3 februari 1884 in de gemeente Haarlemmermeer. Na haar jeugdjaren aan de Lijnderdijk verliet Marie de boerderij Raasdorp om een huishoudelijke opleiding, gespecialiseerd op kookgebied in Amsterdam te gaan volgen. Haar inspanningen waren niet tevergeefs gezien de verdere loop van haar leven. Volgens de Burgerlijke Stand verhuisde Marie op 1 oktober 1917 vanaf de Nassaukade 362 te Amsterdam naar Bakkum. Zij had gesolliciteerd bij het Provinciaal Krankzinnigengesticht "Duin en Bosch", Gemeente Castricum en rap volgde haar aanstelling als opzichter in de keuken. Een grote inrichting die in 1910, volgens opgave van de inwonerslijst van de gemeente Castricum, al 44 inwonende personeelsleden en 220 patiënten telde. Inmiddels 26 jaar, kwam Marie samen met 43 andere collega’s zoals verpleegsters, dienstboden en naaisters intern te wonen in het grote gestichtsgebouw. Later wijzigde haar functie in hoofd der keuken en kreeg ze de mogelijkheid een woning te huren aan de Duin en Boschweg 30 te Bakkum, een vrijstaand woonhuis. Gelegen aan een verharde weg, tevens toegangsweg naar het, dat tegenwoordig Psychiatrisch Centrum "Duin en Bosch" heet en een zandpad, dat tegelijkertijd de duinen (de Goudsbergen) inliep en naar het strand leidde. De werkzaamheden in het ziekenhuis bevielen Marie goed. Haar capaciteiten en nodige zelfvertrouwen, gaven dan ook de mogelijk om in de latere jaren hoofd der keuken te blijven en deze verantwoordelijke baan tot aan haar pensioengerechtigde leeftijd vol te houden. Begin 1930 maakt Marie, inmiddels 46 jaar kennis met eene

Foto 1910 – Maria Ackermann

Anne Gerrit Jonker, geboren op 8 augustus 1866 te Leeuwarden en de jongste zoon van Gerrit Jonker (± *1838 - †1931) en Trijntje Eisma (*1834 - †1914), beide woonachtig te Leeuwarden.

Een kunstschilder die naar kost en inwoning zocht in de omgeving van het duingebied nabij Castricum. Gerrit Jonker, zoals hij binnen de familie Ackermann werd genoemd, was al van gevorderde leeftijd. Hij werd kostganger bij Marie en wijdde zich volledig aan de schilderkunst. Daarnaast hield Gerrit ook nog zijn atelier aan op een boerderij in het plaatsje Best in Noord-Brabant. Tussen deze twee volwassen personen ontstond een goede verstandhouding. Marie interesseerde zich in hoge mate voor kunst en cultuur en had daar ook veel mee op, getuige ook de latere inrichting in haar huis. En Gerrit kreeg een luisterend oor en gehoor bij Marie, een goed kosthuis en kon zich volledig wijden aan zijn werk. Bij Marie’s testament van 18 mei 1956 bleek een duidelijke opsomming van hun beider verzameling, zoals die na haar overlijden onder haar familie en vrienden door de executeur-testamentair mocht worden verdeeld. Zo waren er zilveren bestekken, couverts gemerkt met A.G.J., servetringen, tinnen en porseleinen vazen, aarde werk zoals Makkummer tabakspotten met koperen deksels, antieke mokkakopjes, zilveren kwastlepels en portretlijstjes, authentiek meubilair zoals een halvemaan respectievelijk bridgetafeltje, een eiken schrijfbureautje, antiek ladekastje met koperen ringen, een grote Friese staartklok, een koperen doofpot, negen antieke wandbordjes, twee grote blauwe Chinese potten, vijfdelig aardewerk pottenstel, Perzische tapijtjes, oud Perzische vloerkleden, een boekenkast gevuld met boeken over dichters en schilders etc. etc. Kortom een huis dat een bepaalde sfeer uitademde.

1919 – Woonhuis gelegen aan de Duin en Boschweg 30 te Bakkum Nh. en het pad naar de Goudsbergen.

Op de 15e juni huwde kunstenaar Anne Gerrit inmiddels 65 jaar, te Castricum met zijn Marie. Opvallend is, dat zonder aanwezigheid van enig familielid het huwelijk te Castricum werd voltrokken. Na voorlezing van de huwelijksakte werd in bijzijn van twee ambtenaren, de heren Essing en Louter de akte ter gemeentesecretarie ondertekend.

Nazaten van Johann Hermann Ackermann von dem Limpurge

© Frederik Willem Buishand

Pagina 338

Ondanks het grote leeftijdsverschil besloten beide toch te huwen. Afkondiging van het huwelijk vond zonder stuiting (= verzet) plaats op 4 juni 1932 zowel te Castricum als te Best.

Anne Gerrit, opgegroeid in Leeuwarden had gekozen voor een artistiek beroep, kunstschilder. En volgde in Amsterdam daarvoor zijn opleiding. Zo exposeerde hij in 1903, op 37-jarige leeftijd te Leeuwarden met zijn schilderijen onder het thema "tegen de avond". Of er sprake was van een dikbelegde boterham, vertelt de historie niet. Verhuisde in later jaren naar het plaatsje Best in de provincie Noord-Brabant en heeft daar een aantal jaren ingewoond bij een boerenfamilie. En had daar ook zijn atelier. Uit overlevering is een foto van deze boerderij voorhanden. De buitenzijde is geschetst als ook op aquarel vastgelegd. De plek en de naam is helaas niet bekend. Een deel van het interieur is als stilleven vereeuwigd zowel op canvas als op een aantal houten panelen geschilderd. Bij zijn grote doek valt op, dat Gerrit goed in staat was met donkere kleuren, lichtinval en bijbehorende accenten om te gaan. Na het overlijden van zijn oudere broer Jentje, had Gerrit behoefte aan een andere omgeving. Van de vijf kinderen was hij alleen nog met zijn oudste zus Petronella in leven. Met geld uit de erfenis vertrok Gerrit uit Brabant op 28 december 1931 richting de plaats Castricum in Noord-Holland. En had daar een voorlopig onderdak gevonden bij de plaatselijke caféhouder Anthonius van Benthem. En was op zoek naar een atelier met kost en inwoning. Het ligt zeer voor de hand dat in deze omgeving, Marie en Gerrit elkaar hebben ontmoet.

± 1928 - Boerderij te Best

1925 - Woonkamer op boerderij te Best

Korte tijd daarna trok Gerrit als kostganger in bij Marie in huis aan de Duin en Boschweg 30 te Bakkum. Gerrit hield en genoot van zijn werk. Zijn eikenhouten boekenkast in Bakkum stond dan ook vol met informatie over kunst en cultuur. Voor de liefhebber gevuld met waardevolle boeken zoals over Schiller en werken van Albrecht Dürer. Dit laatste boek kreeg hij als verjaardagsgeschenk op 8 augustus 1936 van zijn vrienden Kees en Lennie.

Anne Gerrit

Zijn leven in Noord-Holland bloeide op en kon zich dankzij Marie volledig wijden aan zijn artistieke inslag. Gerrit zag er ook uit als een bon-vivant, als iemand die genoot van de goede dingen des levens.

Pagina 339

Ook buitenlandse tripjes werden ondernomen, hetgeen bleek uit een gesigneerde schets (zie linksonder), gemaakt aan het Meer van Genève. Het origineel heeft een formaat van 24 bij 16 cm. Op de achterzijde staat nog zijn notitie.



Een goede huisvriend te Bakkum werd Kuno Brinks uit Bussum, van beroep grafisch vormgever en later docent aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. In 1944 werd Brinks tot hoogleraar aan deze school benoemd. In hetzelfde jaar dat Gerrit naar Noord-Holland verhuisde huwde deze Kuno op 30 juli 1931 te Amsterdam met eene Louise (Lous) Lize Sluijters (*1908 - †1981). Zij was de dochter uit het korte en slechts zes jaar durende huwelijk van Johannes (Jan) Carolus Bernardus Sluijters uit ’s-Hertogenbosch met Bertha Langerhorst. Hun scheidingsakte dateert van 24 maart 1910. Ook dochter Lous volgde een opleiding tot kunstenares. Lous haar vader, de kunstschilder Jan Sluijters (*1881 – †1957) was een noeste werker. Zijn stukken worden nog steeds met regelmaat in het Singer Museum te Laren tentoongesteld. Hoewel de omvang van zijn oeuvre niet volledig bekend is, is wel de basis voor een catalogus gelegd en zijn reeds 1650 kunstwerken geïnventariseerd. De waarde van zijn werken wordt hoog ingeschat.

Jan Sluijters in zijn atelier

Of de tijdgenoten Jan Sluijters en Anne Gerrit Jonker elkaar ook regelmatig zagen of elkaar hebben beïnvloedt, lijkt niet waarschijnlijk. Rikje Ackermann, de oudste dochter van Marie’s broer Frederik Willem, die met regelmaat bij haar tante in Bakkum op bezoek kwam, maakte op deze manier kennis met Lous Sluijters, een leeftijdsgenote. Jaren later ontving zij als aandenken, zoals zij noemde van haar achternichtje Lous een klein ingelijst schilderijtje, dat in het huis aan de Molenbuurt te Alkmaar naast de voordeur in de vestibule aan de muur kwam te hangen.

Ieder familielid dat op bezoek kwam, viel dat meteen op en menigeen maakte de opmerking: Is dit wel verstandig om een ¨Sluijters¨ zo dicht bij de voordeur te hangen. Een aardige anekdote is dat de auteur van dit boekwerk in de zomer van 1988 met zijn echtgenote Margreet en ouders Rikje Ackermann en Jacob Buishand naar het Singer Museum te Laren toog om het mogelijk ¨kunstwerk¨ ingepakt in een doek aan de aanwezige experts in Laren te laten zien. Een aantal weken daarvoor had in de Alkmaarsche Courant een bericht gestaan over een bijzondere tentoonstelling in Laren over werken van Jan Sluijters. Dat was zijn moeder Rikje opgevallen en een ¨uitje¨ kwam goed van pas. Onder het motto, wat zou dit kunstwerk bij ¨Kunst en Kitsch¨ nu waard zijn, zat de stemming er op de heenweg al goed in. De entree was groots. Niet alleen omdat de ontvangst zeer vriendelijk was, maar allerlei lieden (z.g. kunstexperts) kwamen opeens uit het niets tevoorschijn. Onder het motto: ¨Zou er vandaag een nieuw doek tevoorschijn komen¨, ontstond er weldra enige beroering.

Na enige tijd en na ontmanteling van het lijstje bleek, dat het geheel geen origineel uit ± 1928 betrof. Volgens de aanwezige deskundigen was het een fotoafdruk. Conform het origineel aan de linker onderzijde gesigneerd door Jan Sluijters. Het geheel is voorstellende; zijn dochter Lous, zittend en lezend aan een tafeltje. Op de achtergrond een rondvaartboot met zicht op de Vierwaldstättersee in Zwitserland. Kortom, er restte nog enige nieuwsgierigheid door aanwezigen en vooral hoe we aan deze prent kwamen. En voor wat betreft de waarde; die was niet voldoende voor de verreden benzine van Alkmaar naar Laren. Toeval in de tijd is de schets van Gerrit Jonker aan het ¨Meer van Geneve¨ (zie vorig blad) en deze zeefdruk van een 20-jarige Lous Sluijters. De heren Sluijters en Jonker ondernamen afzonderlijk wel eens een tripje naar het buitenland, met name naar Zwitserland. Na afloop van de bezichtiging van de tentoonstelling in Laren waren wij toch een ervaring rijker. De verzekeringspremie bleef in de knip en het schilderij kon in de vestibule aan de Molenbuurt weer zijn plaats in alle rust hernemen.

Om deze vooral leerzame dag te vieren zijn wij aansluitend een hapje gaan eten in het voormalige Chinees eetpaleis, tegenwoordig Van der Valk Breukelen. Nog bijkomend van alle belangstelling hebben wij veelvuldig en uitgebreid getoast op tante Marie en Lous Sluijters. Nazaten van Johann Hermann Ackermann von dem Limpurge


Pagina 340

± 1928 - Lous Sluijters, lezende aan een Zwitsers meer

Overigens bevind dit origineel (formaat van 65 bij 46 cm) zich in particuliere handen bij Henri van Abbe, bekend van het Van Abbemuseum te Eindhoven.

De verhuizing van Gerrit eind 1931 naar Bakkum leidde tot een nieuwe periode in zijn schilderen. De aandacht ging uit naar stillevens vanuit een interieur met verschillende soorten bloemen in bloei. In zijn atelier verdiepte Gerrit zich vooral in het schilderen met intense kleuren. Het lijkt toeval, maar zoals op de foto van ¨Jan Sluijters in zijn Atelier¨ (zie links) maakte ook Gerrit composities met bloemen. Een goed voorbeeld is een schilderij met een tweetal vazen en kleurige bloemen. De "onvoltooide", zoals dit schilderstuk mag worden genoemd. Door zijn onverwacht overlijden in 1938 heeft hij zijn werk niet kunnen afmaken. Bij nadere bestudering van dit schilderij zijn een aantal bloemen niet compleet en ontbreekt nog de signering. Zeer speciaal is wel, de op briefkaartgrootte gemaakte compositie respectievelijk schets, die als voorbeeld heeft gediend om zijn ¨groote¨ schilderij te maken. En die zijn vrouw Marie vooral moest bewaren. Bij het inlijsten werd het formaat schilderij nog wel eens aangepast naar een gewenste situatie of naar grootte van de lijst. Zoals hier op deze pagina ten opzichte van de compositie ook duidelijk waarneembaar is.

Anne Gerrit zijn ˝groote˝ schilderij op linnen, het origineel heeft nu een formaat van 85 bij 114 cm

Anne Gerrit zijn compositie, gemaakt op briefkaartformaat

Familie en vrienden van Marie kwamen met regelmaat en met veel plezier op bezoek, omdat het goed toeven was in Bakkum. Het nabije duingebied, het strand, de Noordzee, de rust en ruimte, gaf iedere bezoeker een gevoel van vakantie. En Marie was en bleef een geziene gastvrouw, ondanks haar drukke baan in het nabij gelegen ziekenhuis. Ook de schrijver van dit boekwerk kwam met grote regelmaat met zijn ouders bij deze tante op visite en logeerde dan op de bovenverdieping. In de zomer, naar het strand en de zee en bij terugkomst rozenbottels plukken in de grote en van veel bloemen voorziene tuin achter het huis. Het staat mij nog goed voor de geest, dat dan op menige zondagavond de geplukte rozenbottels met een theelepeltje mochten worden ontpit. En vervolgens door mijn moeder (Rikje Ackermann) werden gekookt. Een zeer intensief gebeuren. Maar het resultaat was er dan ook naar. De tientallen jampotjes werden gevuld met rozenbotteljam en voor conservering met paraffine afgedekt. De achterliggende gedachte was, dat deze extra vitaminen noodzakelijk waren in de herfst en winterperiode. Seizoengebonden groente en fruit is tegenwoordig het gehele jaar verkrijgbaar of anderszins slikt menigeen een pil als supplement ter waarborg van voldoende mineralen en vitaminen. Echter ook in vijftiger jaren bracht de natuur veel, kostte niets, maar vroeg natuurlijk wel de nodige tijd hiervoor vrij te maken en uiteraard de mogelijkheden dan te benutten.

Volgens de overlijdensverklaring overleed na een kort ziekbed Anne Gerrit Jonker op 72-jarige leeftijd op de ochtend van 3 oktober 1938 te Bakkum. Pas na het overlijden van Marie in 1959 bleek pas hoe omvangrijk zijn kunstcollectie was. Hij liet een grote diversiteit aan tekeningen en schilderijen na. Jacob Buishand, de echtgenoot van Rikje Ackermann en belast met de ontruiming van haar woning aan de Duin en Boschweg had een flinke bestelwagen nodig om de zolder te ontruimen. Gerrit zijn map met tekeningen, en aanwezige collectie schilderijen verhuisden naar eene Gerrit Jentje Mulder, toen wonende aan de Wetstein Pfisterlaan 22 te Driebergen. Deze zoon van zijn zwager Nanno Mulder, was de enige nazaat die vernoemd was naar grootvader Jonker. Nazaten van Johann Hermann Ackermann von dem Limpurge


Pagina 341

Onverwacht en tot grote droefheid van Marie overleed Gerrit in de herfst van 1938. In een algemene kennisgeving in de plaatselijke dagbladen werd aangegeven dat zijn "verassching" te Westerveld zou plaats vinden. Op donderdag de zesde na aankomst van de trein om 4.14 uur.

Inventarisatie van het werk van Anne Gerrit Jonker heeft tot nu toe, voor zover bekend bij kunstkenners niet plaats gevonden. Om toch postuum aandacht te vestigen op zijn schildersactiviteiten zijn op de volgende twee pagina’s een aantal van zijn werken uit het bescheiden familie archief afgedrukt. Ter info: In de Lexicon Nederlandse beeldende kunstenaars van P.A. Scheen wordt Gerrit uitsluitend als landschapschilder vermeld. Of deze vermelding volledig is, valt te betwijfelen aan de hand van een aantal schilderijen uit zijn portfolio.

¨ Zonsondergang boerderij te Best ¨ afm. 24 x 15

¨ Vennetje te Best¨

schets op papier

olieverf op hout

1918

gedateerd: 21–11-1918

gesigneerd: AGJonkers (r) particulier bezit FwB

gesigneerd: AGJonkers (achterzijde) particulier bezit JcB

¨ Huiskamer te Best ¨

¨ Aardappelschilster te Best ¨

afm. 84 x 114

afm. 35 x 45

olieverf op canvas

olieverf op hout

1919

1920

gesigneerd: AGJ (r) particulier bezit JvdW

gesigneerd: nee particulier bezit JcB

¨ Lezende vrouw te Best ¨

¨ Winter in Best ¨

afm. 12 x 21

afm. 35 x 27

olieverf op hout

potlood / krijttekening

1920

1921



¨ Herfst in Best ¨

¨ Zomer in Best ¨

afm. 29 x 20

afm. 27 x 35

aquarel op papier

olieverf op paneel

1923

1924

gesigneerd: AGJonkers (r) particulier bezit FwB

gesigneerd: nee particulier bezit FwA

¨ Woonkamer atelier ¨

¨ Schuur te Best ¨

afm. 84 x 114

afm. 23 x 17

olieverf op canvas

olieverf op paneel

1925

1930


gesigneerd: nee particulier bezit FwB Pagina 342

afm. 21 x 12



¨ Meer van Geneve ¨

¨ Stilleven met zonnebloem ¨

afm. 29 x 20

afm. 64 x 94

aquarel op papier

olieverf op canvas

1931

1934

gesigneerd: AGJonkers (l) particulier bezit FwB

gesigneerd: nee formaat is aangepast particulier bezit FwA

¨ Stilleven ¨

¨ Zomerbloemen ¨

afm. 26 x 32

afm. 84 x 114

olieverf op doek

olieverf op canvas

1935

1937

gesigneerd: AGJ (r)

gesigneerd: nee niet voltooid formaat is aangepast particulier bezit FwB

particulier bezit JcB

Na het overlijden in 1938 van haar man Gerrit bleef Marie in het huis aan de Duin en Boschweg wonen. Haar werkzaamheden in de keuken van het Psychiatrisch Centrum gingen ook tijdens de oorlogsjaren gewoon door. Pas toen zij de leeftijd van 65 jaar had bereikt, in februari 1949 stopte haar werk bij de instellingskeuken. Als blijk van waardering mocht ze het huis blijven huren. Jammer genoeg zijn er slechts een tweetal foto’s uit haar interieur in Bakkum voorhanden. Een bescheiden indruk van de woonkamer en een foto van haar Friese Staartklok, die op de overloop van de 1e verdieping hing en tevens als wekker functioneerde. Menig gast heeft de rinkelende wekker mogen ervaren. Deze slingerklok werd gemaakt in Friesland, met name in de negentiende eeuw. De Friese klok dankt zijn naam aan de lange eikenhouten kast waar de slinger in is aangebracht. Typisch voor deze soort klok is ook zijn beschilderde wijzerplaat. Zoals zoveel staartklokken staan boven op de kast een Atlasfiguur en twee engeltjes.

De ouderdom valt af te lezen van de wijzerplaat, waarbij dit model nog voorzien is van een viertal nagels.

De klok van Marie dateert uit de jaren 1860 tot 1870 en afkomstig uit de nalatenschap van de familie Jonker uit Leeuwarden.

Pagina 343

1950 – Marie in haar huis aan de Duin en Boschweg



In 1955, op zondag 31 juli had zij haar drie broers, zus Bertha, de echtgenotes, haar nichtje Rikje met echtgenoot, Wytske en een aantal kleinkinderen uitgenodigd. Een speciaal feestje voor haar oudste broer Frederik Willem, die de dag erop 80 jaar zou worden. Ter gelegenheid van dit heuglijke feit werd in 1955 in de voortuin van Huize Bosch en Duin de onderstaande foto gemaakt. Overigens een zeer bijzondere foto. Door de tijd gezien, zijn na ruim veertig jaar duidelijk de verschillen in gelaatsuitdrukkingen te zien en waarneembaar bij respectievelijk Maria, Bertha, Martinus, Frederik Willem en Jan Bertus. (Zie daarvoor de foto uit 1911 op pagina nummer xxx).

Foto 1955 – Frederik Willem Ackermann viert zijn 80e verjaardag. (in het midden zittend) Staand van links naar rechts: Bertha Koster-Ackermann Jacob Buishand Dirk Koster Maria Ackermann Rikje Buishand-Ackermann Martinus Ackermann Frederik Willem Ackermann Wijtske Ackermann-Ringnalda Nelly Ackermann-van Veldhoven Jan Bertus Ackermann Agatha Ackermann-v.d.Ban Zittend van links naar rechts: Antje (Ans) Lakeman Rinske (Rins) Ackermann Frederik Willem Buishand Neeltje (Nel) Ackermann Op 72-jarige leeftijd begon Marie met haar gezondheid te kwakkelen. Zij had een afspraak gemaakt met de plaatselijke notaris Cranenburgh om haar eigen gedachten over de verdeling van de nalatenschap; die van haar reeds overleden man als voor familie en vrienden die haar na stonden, op papier te zetten. Het echtpaar Jonker-Ackermann had geen kinderen. Van Gerrit Jonker waren alle broers en zusters overleden. En bij haar overlijden zou haar spaargeld over de broers en zuster Ackermann worden verdeeld. Echter Frederik Willem, haar oudste broer werd van haar erfenis buitengesloten. Hij stond niet opgenomen in haar testament van 18 mei 1956. Ondanks dat zijn verjaardagsfeestje in augustus 1955 nog uitgebreid in bijzijn van broers en zussen en verwanten te Bakkum was gevierd, en de verstandhouding goed leek, werd deze kort nadien ernstig bekoeld. Inmiddels onder doktersbehandeling gesteld werd ziekenhuisopname voor Marie onontkoombaar. In de winter van ’58–’59 opgenomen in het Sint Elisabeth Ziekenhuis te Alkmaar. Tijdens haar verblijf aldaar werd zij periodiek door familieleden en vrienden bezocht. Haar leven liep op zijn eind en Marie deelde en passant aan haar bezoekers mede, wat zij uit haar testament konden verwachten. Broer Willem, die in het oude mannenhuis, het ¨Hof van Sonoy¨ in Alkmaar verbleef, was arm en zijn leefomstandigheden waren dan ook zeer beperkt. Hem was inmiddels wel duidelijk geworden dat hij van zijn zus geen financiële toelage kreeg. En daar was hij nog niet mee klaar. Ook zijn dochter Rikje sprak hij daarover aan, omdat zij wekelijks haar tante van schone kleding voorzag. Na een zeer langdurig en maandenlang ziekbed overleed Marie op 26 mei 1959 op 75-jarige leeftijd.

Deze boodschap, die Rikje Ackermann van haar tante Marie te horen kreeg, werd vervolgens voor haar man Jacob Buishand een uiterst ondankbare taak om uit te voeren. Een zeer verstrekkende beslissing, die in lengte van jaren binnen de familie Ackermann-Buishand haar sporen heeft getrokken. Achteraf gezien had Jacob deze opdracht nooit zelf moeten uitvoeren, maar aan een buitenstaander moeten overlaten. Nazaten van Johann Hermann Ackermann von dem Limpurge


Pagina 344

Tijdens het lange verblijf in het Ziekenhuis te Alkmaar bleef Marie verstoken van enig bezoek van broer Willem, waardoor hun onderling contact volledig wegviel. Marie, die niet wilde, dat haar geld opging aan zaken waar zij tegen was, had hem bewust niet in haar laatste wil opgenomen. En gaf bovendien vlak voor haar overlijden nog eens de opdracht aan Rikje om ervoor te zorgen, dat hij niet gewenst was op haar begrafenis. Een draconische maatregel. Zij was ervan overtuigd dat op de crematie in bijzijn van haar gegoede kennissenen vriendenkring Willem zijn grieven jegens haar zou verkondigen en het afscheid zou verstoren.

Echter, hij deelde de opdracht van Marie aan de broers van Rikje (Gijsbert en Frederik Willem) en haar zus Bep mede. De commotie die hierdoor ontstond, zorgde ervoor dat de families Ackermann en Buishand jarenlang niet meer bij elkaar over de vloer kwamen, laat staan met elkaar spraken. En zo kreeg vervolgens met het overlijden van vader Ackermann, zijn dochter Rikje geen overlijdenskaart. Het vervolgverhaal laat zich raden. Na Maria’s overlijden in 1959 werd de inboedel conform haar testament tussen de familieleden en een aantal kleinkinderen Ackermann, enkele vrienden te Amsterdam en Eindhoven en een drietal familieleden Jonker verdeeld. Laatstgenoemden waren de weduwe Marianne Panhuijzen te Haarlem, Nanno Mulder te Den Haag en Gerrit Jantje Mulder aan de Wetsteijn Pfisterlaan 22 te Driebergen. Voor de executeur-testamentair was het een hele klus, aangezien niet alleen het gehele huis leeg opgeleverd diende te worden, maar waarbij ook nog de op zolder aanwezige en omvangrijke hoeveelheid aan tekeningen en schilderijen van haar overleden man Gerrit naar de erfgenaam te Driebergen moest worden getransporteerd. Gelukkig kwam er toch een einde aan deze onverkwikkelijke zaak. Op de natuurijsbaan aan het Ooievaarsnest in Oudorp Nh., (tegenwoordig Gemeente Alkmaar), werd op een stuk land van de familie Ackermann geschaatst. Er was een gedeelte onder water gezet en al bij enkele dagen vorst stevig dichtgevroren. Daar werd ook door de zoon van Rikje, Frederik Willem Buishand geschaatst. Hij ging spontaan op bezoek bij zijn oom en tante, zoals dat eerdere jaren ook ging als er op het ijs te schaatsen viel. En ontmoette daar vanzelfsprekend zijn familieleden. En had geen idee over "gewichtige" zaken. Immers, door ouders in die tijd werd daar met kinderen nauwelijks over gesproken, laat staan over de finesses. Meningsverschillen in de familie waren hem dan ook niet bekend.

Foto 1966 – natuurijsbaan Ooievaarsnest Oudorp Nh.

Na deze winter brak en smolt niet alleen het ijs. Op initiatief van de gebroeders Frederik Willem en Gijsbert Ackerman(n) kwam er een gesprek tot stand, met als onderwerp dat de kinderen Ackermann en Buishand niet de dupe mochten zijn van ¨oud zeer¨. Na constructief overleg tussen de beide families werd unaniem afgesproken, dat dit nare hoofdstuk afgesloten moest worden en dat er nimmer meer over zou worden gesproken. Alle direct betrokkenen zijn inmiddels overleden, maar hebben zich altijd strikt aan hun afspraak gehouden. Waarvan akte !

Familie Jonker De ouders, Gerrit Jonker en Trijntje Eisma zijn op 4 mei 1859 te Leeuwarden gehuwd. Het echtpaar kreeg vijf kinderen, waarbij Anne Gerrit de laatst geborene was. Twee kinderen zijn op jonge leeftijd overleden. De oudste dochter Petronella, geboren in 1861 huwde met Nanno Mulder en verhuisde naar Lemsterland. Er werden zes kinderen bij dit echtpaar geboren. Bij het overlijden van Anne Gerrit in 1938, woonde Petronella Mulder, inmiddels weduwe aan de Segbroeklaan 28 te ’s-Gravenhage. Bij het Gemeente archief staat vermeld, dat de broer van Anne Gerrit, Jentje, geboren in 1865, een hotel en stalling te Leeuwarden kocht voor ƒ 45.000,--. Hij werd in 1910 de eigenaar van het Hotel Phoenix aan de St. Jacobsstraat. De geschiedenis van dit hotel gaat terug tot begin 1800. Dit gebouw diende in die tijd als woonhuis van eene Baron du Tour. Op 12 mei 1824 werd in opdracht door de erven, F. van der Veen uit de Valk, dit woonhuis ver-bouwd en aangepast tot logement. Tot de latere eigenaars behoorden, Willem Joseph Brochard uit Leeuwarden, Jan Joseph Marie Robbers uit Arnhem, en daaropvolgend Jentje Jonker, die in de loop van 1924 het honderdjarig bestaan van het hotel op feestelijke wijze vierde. Jentje was gehuwd met Emilia Katharina Thea Margaretha Sellmer uit Groß Lichterfelde (Pruißen) op 8 april 1902 te Duitsland. Dit echtpaar had geen kinderen en werd door hen voortijdig door een notaris te Leeuwarden bij testament vastgelegd hoe de boedel na beider overlijden moest worden verdeeld. Jentje overleed op 20 april 1931 op de leeftijd van 66 jaar.

Familie Eisma

De portretgalerij van Marie Ackermann op de volgende twee pagina’s laat weinig foto’s zien. Enig verder onderzoek naar de familie van Anne Gerrit Jonker heeft nog niet plaats gevonden.



Pagina 345

Douwe Willems Eisma en Antje Leenderts, zijn getrouwd op 19 augustus 1814 te Schoterland in Friesland en kregen acht kinderen. Hun laatste kind, dochter Trijntje, geboren op 25 maart 1834 in Leeuwarden trouwde met Gerrit Jonker op 4 mei 1859 te Leeuwarden. Verdere gegevens over de familie Eisma ontbreken.

Pagina 346

Op deze portretgalerij is te zien, dat Lijsje Verbeek, de jongste zus is van Gijsbertje Verbeek en grootmoeder van Louise Lize Sluijters. Louise is een achternichtje van Rikje Ackermann.



Stamboom Johann Hermann Ackermann von dem Limpurge

Maria Ackermann (1884 – 1959)



Pagina 347

Portretgalerij van

Maria (Marie) Ackermann

Recommend Documents