MAGAZINE. INTERVIEW REYN OUWEHAND RONDETAFELGESPREK REGISTRATIEWAGENS 538JINGLEBALL GESLAAGDE RACE TEGEN DE KLOK

®

JAARGANG 10 - NR.1 - 2013 - MAART WWW.AV-ENTERTAINMENT.NL

JAARGANG 9 - NR NR.11 - 2013 - MAART

MAGAZINE

INTERVIEW REYN OUWEHAND STUDIO THE CHURCH

RONDETAFELGESPREK REGISTRATIEWAGENS

538JINGLEBALL GESLAAGDE RACE TEGEN DE KLOK

NPR PODIUMCONSTRUCTIES DRAAGVLAK ALS TOVERWOORD

www.av-entertainment.nl

News Gathering

be the first on air Delivering Sony’s best ever line-up, the XDCAM HD422 brings broadcast production efficiency and fast workflow to a new level. For more information on the latest innovations for News Gathering visit pro.sony.eu/eng

PMW-500 Uncompromised picture quality within the lightest 2/3” CCD camcorder

PMW-150 and PMW-200 Compact solution featuring the efficiency of XDCAM HD422 50Mbps workflow

PMW-50 Small and portable companion for SxS workflow operation in the field

VOORWOORD

BELGIË Dit voorwoord wil ik met alle plezier beginnen met een woord van welkom, gericht aan onze zuiderburen. AV & Entertainment Magazine verscheen namelijk al wel in België, maar met ingang van deze editie wordt het aantal verspreide exemplaren in Vlaanderen drastisch opgeschroefd. Er kwamen natuurlijk al met enige regelmaat Belgische bedrijven en producties naar voren in het magazine, maar ook die intensiteit zal groter gaan worden. We maken in dit geval een begin met de Leuvense schouwburg 30CC en het unieke archiveringsproject dat gestart is door de Belgische regionale omroepen TV Limburg en TV Oost. Een mooi begin van een letterlijk grensoverschrijdend hoofdstuk dus. Verder gingen we voor deze uitgave van AV & Entertainment Magazine om de tafel met sleutelfiguren uit de Nederlandse én Belgische broadcastindustrie (zie foto) om het te hebben over de stand van zaken en de toekomst op het gebied van registratiewagens, gingen we in discussie over de nieuwe praktijkrichtlijn voor podiumconstructies, bezochten we het nieuwe pand van de 538Groep én 538JingleBall en keken we onze ogen uit in Studio The Church, de tot opnamestudio omgebouwde kerk van multi-instrumentalist, producer, componist en studiobaas Reyn Ouwehand. Veel leesplezier! Teun van Thiel Hoofdredacteur AV & Entertainment Magazine [email protected]

AV&ENTERTAINMENT MAGAZINE

3

18

66 68

4


INHOUDSOPGAVE

54

FILM&TV FILM & TV NIEUWS

7

COLUMN FERRY VAN BEEK

11

VIDEOMIXERS EN LIVE SWITCHERS

12

RONDETAFELGESPREK: REGISTRATIEWAGENS

18

BROADCAST & AUDIO TECHNIEK

46

BROADCAST & AUDIO TECHNIEK

27

NIEUW PAND 538GROEP: ‘ONCE IN A LIFETIME PROJECT’

30

USER GENERATED TAGGING

38

DRAADLOZE AV VERBINDINGEN

40

REYN OUWEHAND: “TECHNIEK IN DIENST VAN DE MUZIEK”

46

THEATER & PODIA

58

THEATER & PODIA NIEUWS

53

STADSSCHOUWBURG 30CC: MOTOR CULTUREEL LEUVEN

54

PRODUCTIE: MOTEL WESTCOAST

58

EENVOUDIG BESPAREN

62

SHOW & EVENTS SHOW & EVENTS NIEUWS

65

EUROSONIC NOORDERSLAG: OOK EEN RADIOFEEST

66

538JINGLEBALL: GESLAAGDE RACE TEGEN DE KLOK

68

NPR PODIUMCONSTRUCTIES: DRAAGVLAK ALS TOVERWOORD 76


5

F ilm&Tv

NIEUWS

SES en Dolby sluiten aan bij HbbTV Forum SES en Dolby hebben zich aangesloten bij het HbbTV Forum Nederland. Het HbbTV Forum Nederland is een industrieplatform waarin de relevante partijen uit de broadcastketen bij elkaar komen om afspraken te maken over de techniek en communicatie rond HbbTV. Om HbbTV tot een succes te maken zijn vergaande afspraken binnen de gehele keten noodzakelijk. Met de toetreding van SES en Dolby is het draagvlak van HbbTV binnen de Nederlandse industrie vergroot. HbbTV is een nieuwe dienst die het TV signaal met het internet verbindt en kijkers in staat stelt om bij TV programma’s allerlei extra informatie op te roepen. HbbTV is nu al beschikbaar in een aantal Europese landen waaronder Nederland, Duitsland en Frankrijk. Frank Visser, projectleider van het HbbTV Forum Nederland, is verheugd over de twee nieuwe toetreders. “Om HbbTV in Nederland tot een succes te maken is het belangrijk dat het hele ecosysteem betrokken is. Wanneer alle partijen aan tafel zitten, kunnen we goede afspraken maken over het implementeren van de standaarden en de communicatie richting de consument. Dat Dolby en SES daar nu over meepraten is winst voor het Forum.” Rik van Leeuwen, country manager voor Dolby Nederland reageert: “Dolby staat al jaren bekend om het verzorgen van premium geluidskwaliteit in Broadcast-diensten. We streven ernaar om dezelfde superieure geluidservaring voor eindgebruikers mogelijk te maken voor uitzendingen als wel voor online content via HbbTV. Dolby Digital Plus is onderdeel van de HbbTV-standaard en we zijn erg verheugd om deel te nemen aan het HbbTV Forum Nederland.” Voor satellietbedrijf SES is het toetreden tot het HbbTV Forum een logische stap. Al in 2008 stond SES aan de wieg van de oprichting van het Europese HbbTV consortium ter bevordering van internationale standaardisering. Een aantal zenders dat via de Europese satellietvloot van SES uitzendt maakt inmiddels al met succes gebruik van HbbTV toepassingen. In Nederland zendt NPO sinds enige tijd HbbTV data mee met haar satellietsignalen. Bill Wijdeveld, SES: “Deelname aan het HbbTV Forum is belangrijk omdat HbbTV uiteindelijk op lokaal niveau zijn weg naar de consument moet vinden. Samenwerking binnen de hele keten is daarbij van essentieel belang.”

Sony biedt onontdekt filmtalent podium

Videolink investeert in High Tech satellietwagen Videolink heeft een nieuwe SNG in gebruik genomen. De satellietwagen is wederom door de technici van Videolink volledig in eigen beheer ontworpen en gebouwd. Het bijzondere aan de wagen is dat hij full redundant is, maar ook een volwaardige editset aan boord heeft. “Veelzijdigheid is het toverwoord”, aldus technisch directeur Peter Dokman van Videolink BV. “We kunnen met deze wagen grote sportevenementen live de wereld over sturen, maar door de uitgebreide editset en beeldmenger worden we ook door nieuwsprogramma’s regelmatig ingehuurd. De oude wagen voldeed prima, maar door de overgang naar HD en de hoge eisen van de hedendaagse journalist was de bouw van een nieuwe wagen de beste optie. Een flinke investering, zeker in de tijd dat er steeds meer bezuinigd wordt bij de omroepen en bedrijven, maar ondanks de opkomst van High Speed internet en 4G zullen SNG’s de komende jaren noodzakelijk blijven bij het live verslaan van rampen en grote evenementen.” De wagen is volledig in HD uitgevoerd, heeft een 16x32 HD Matrix en biedt een ruime werkplek aan 3 à 4 personen. Videolink heeft ook geïnvesteerd in een HD draadloos camerasysteem. Dokman: “Door de toenemende vraag naar deze sets hebben we wederom een set van het Engelse merk Gigawave aangeschaft, waarmee we nu 3 HD sets in de verhuur hebben. De zender past op Thomson LDK studiocamera’s, maar ook op Sony camera’s.” Meer informatie is te vinden op www.videolink.nl

De Sony PROduction Awards 2013 gaan weer van start: dé kans voor veelbelovende filmmakers uit heel Europa om te laten zien wat ze in huis hebben. Met deze wedstrijd krijgen studenten, professionals en amateurfilmers de mogelijkheid bekendheid te verwerven binnen de industrie. Bovendien maken ze kans op de nieuwste apparatuur van Sony, waaronder de Full-HD Super Slow Motion NEX-FS700Ecamcorder. Films kunnen tot en met 26 april 2013 worden ingezonden. Het doel van de Sony PROduction Awards is om onontdekt talent op filmgebied een podium te bieden. De filmmakers worden uitgenodigd een nieuwe of bestaande film van maximaal vijf minuten in te zenden op de website van de Sony PROduction Awards. Er kan worden gekozen uit de categorieën Commercieel, Documentaire en Creatief. De winnaar van elke categorie ontvangt de toonaangevende NEX-FS700EK Super 35 mm NXCAM-camcorder en de UWP-V1 draadloze microfoonset van Sony. De winnaar die bovendien de meeste publieksstemmen behaalt, wint daarnaast een van de eerste NEXFS700EK 4K-recorders zodra deze verkrijgbaar zijn. Dit 4K-systeem bestaat uit de HXR-IFR5 - 4K RAW-recorderinterface, AXS-R5 - 2K/4K RAW-recorder, AXS-512S24 - 512-GB AXS-geheugenkaart en upgrade voor de NEX-FS700EK 4K RAW firmware. Studenten kunnen ook films insturen binnen de drie thema’s, maar deze films vormen een aparte categorie en worden apart beoordeeld. De winnaar binnen de categorie ‘Student’ wint bovendien een reeks persoonlijke Sony Masterclasses op zijn of haar opleiding. Alle inzendingen die aan de eisen voldoen, worden geüpload naar de Sony Production Awards Arena, waar het publiek ze vanaf 26 maart 2013 kan bekijken en een stem kan uitbrengen. Films kunnen worden ingezonden tot en met 26 april 2013. Daarna is ook stemmen niet meer mogelijk en worden de twintig best gewaardeerde films beoordeeld door een vakjury van Sony. Alle winnaars worden in mei bekendgemaakt (per categorie wordt een winnaar aangewezen). Ga voor meer informatie over de Sony PROduction Awards en het inzenden van films naar www.productionawards.sony.eu


7

Voet Verhuur voor al uw tijdelijke stroom en lichtvoorzieningen

Parkweg 67a, 4153 XL Beesd T 0345 684000 [email protected] www.voetverhuur.nl

Tell me YOUR PLANS Bereken met één muisklik hoeveel je kunt besparen door één van onze Download Plans af te sluiten. Bereken je voordeel op www.allmusic.nl/actie

Studios en Facillities Bolderweg 2 - 1332AT Almere 06-5201 7583 - 06-5434 2845

WWW.PHASE1STUDIOS.NL

Cueco...

The Cue Company

Autocue Bij concerten, evenementen, video, tv en presentaties. Ondersteuning van vele bekende artiesten. Verhuur en verkoop van autocue apparatuur

verkoop en verhuur (videoregistratie)apparatuur voor de AV-industrie

Vraag vrijblijvend naar info of kijk op onze website

videoregistratie

Contact... Einsteinstraat 67 3316 GG Dordrecht T: +31 10 29 29 545 F: +31 10 29 29 658 @: [email protected] www.cueco.nl

elQuip AVM Nijverheidsweg 15 5627 BT, Eindhoven tel: +31 (0)40-2645345 www.elquip.tv

WORLD WIDE LOGISTICS SPECIALISTS FOR THE ENTERTAINMENT INDUSTRY LAYHER PODIUM CONSTRUCTIES PROLYTE ROOF SYSTEMS

GIOVANNI EEKELS VERHUUR BV Gruttostraat 9, 5212VM ´s-Hertogenbosch Tel: 073 6136867 Fax: 073 6136644 Mobiel: 06-54311136 [email protected]

Partner of

Linkedin

Interstage BV

Twitter

InterstageBV

Facebook

EDWARD AIR CARGO B.V.

Internet

FREIGHTWAY BUILDING ROOM 170 FLAMINGOWEG 22 -1118 EE SCHIPHOL-ZUID TEL. +31 20 6485016 - FAX +31 20 6480979 E-MAIL : [email protected] WWW.EDWARDAIR.NL

Interstage BV

interstage.eu

T +31 (0) 76 520 74 07 E [email protected] I www.crewsolutions.nl

F ilm&Tv

NIEUWS

SmartMetals op ISE 2013 SmartMetals Mounting Solutions was dit jaar voor de vijfde keer aanwezig op Integrated Systems Europe 2013. Op 110 vierkante meter toonde het bedrijf een groot deel van het assortiment, dat is verdeeld in drie productgroepen: vloer-, wand- en plafondoplossingen voor flatscreens en projectoren. De groeiende vraag en het groeiende gebruik van dunnere schermen heeft ertoe geleid dat SmartMetals dit jaar de focus legt op de ontwikkeling van VideoWall oplossingen voor vaste installatie. Op de ISE werd dan ook een selectie VideoWall oplossingen voor aan de wand en op de vloer geïntroduceerd, waaronder het Push to open systeem en de VideoWall op wielen. Naast het push to open systeem toonde SmartMetals op de ISE ook alternatieve VideoWall wandoplossingen en een VideoWall oplossing op wielen. De vloeroplossing is te verkrijgen in een 2x2 of 3x3 configuratie en bevat een groot wielframe met rok voor de nodige stabiliteit en flexibiliteit. De high-end aluminium kolommen met hoogteverstelling en verticale uitlijning van de schermen over de volledige lengte van de kolom zorgen voor een eenvoudige en uiterst precieze installatie.

Intensieve samenwerking Epatra en Vogel’s Professional

Vogel’s Connect-it – nu ook professionele vloeroplossingen Vogel’s Professional heeft de populaire Connect-it serie uitgebreid met een reeks vloerstandaards en trolleys voor kleine tot extra grote displays van maximaal 160 kg. Met een beperkt aantal componenten kan vrijwel iedere gewenste vloeroplossing gerealiseerd worden. Van een vloerstandaard met rug-rug bevestiging in een winkeletalage tot een verplaatsbare videoconferencing-trolley in een bedrijf, voor elke situatie is een geschikte vloeroplossing van Connect-it voorhanden. De Connect-it buizen zijn voorzien van een meervoudig kabeldoorvoersysteem en kunnen worden gecombineerd met alle Connect-it accessoires, waaronder twee afsluitbare kasten, camera/luidsprekerhouder en een luidspreker voor videoconferencing. Installatie is heel eenvoudig en kan door slechts een persoon gerealiseerd worden. De modulaire vloeroplossingen van Connect-it zijn verkrijgbaar in zwart en zilver, zodat ze in elk interieur passen. Meer informatie op www.vogels.com/ professional.

Epatra – specialist in distributie van een compleet pakket professionele AV oplossingen – is in 2013 een nog intensievere samenwerking aangegaan met Vogel’s Professional Nederland. Vogel’s is toonaangevend producent van plaatsings- en bevestigingssystemen voor displays en projectoren en al 40 jaar actief op de AV-markt. Beide specialisten in professionele AV-oplossingen willen ervoor zorgen dat ze nóg beter kunnen inspelen op de behoeften van de klant en kwalitatief hoogwaardige en complete oplossingen kunnen aanbieden. Ook op het gebied van productontwikkeling heeft de samenwerking toegevoegde waarde. Beide bedrijven houden de marktontwikkelingen nauwlettend in de gaten en spelen hierop in. Op basis van ervaringen van installateurs/klanten worden producten continu verbeterd op gebied van gebruiksgemak, functionaliteit en installatietijd.

Na SBS 6 en Net5 ook tweede scherm voor Veronica Na de introductie van SBS6+ en Net5+, heeft nu ook Veronica een tweede scherm gelanceerd: Veronica+. Voor ieder programma heeft Veronica een leuke activiteit op het tweede scherm bedacht. Bij de films op dinsdag kan de kijker bijvoorbeeld een filmquiz doen om prijzen te winnen. De tweede schermen die sinds september van SBS 6 en sinds begin februari van Net5 worden aangeboden zijn bij elkaar inmiddels al meer dan 180.000 keer gedownload in de verschillende app-stores. Edwin Valent, creatief directeur SBS, is trots: “Het compleet maken van onze reeks tweede schermen is niet zomaar de volgende stap binnen de uitrol van onze full media formatstrategie waarmee we SBS Broadcasting transformeren van een tv bedrijf naar een full media bedrijf. Het is in deze tijd juist de ultieme tool om de dialoog aan te gaan met de jongere generatie.” Veronica+ is beschikbaar voor iPhone, iPad, Android smartphones en tablets.


9

172.2033 Mobiele VideoWall oplossing

172.0100

172.0100

172.0200

172.0300

SMARTMETALS LANCEERT MOBIELE VIDEOWALL OPLOSSINGEN In de retailmarkt zien we dat men steeds meer gebruik maakt van narrow bezel of seamless schermen voor het samenstellen van een VideoWall of het inbouwen van een display in de muur. SmartMetals speelt hierop in met een lijn producten speciaal ontwikkeld voor deze doeleinden. Bijvoorbeeld de verrijdbare VideoWall inclusief base cover JHVFKLNWYRRU[[[HQ[VFKHUPFRQÀJXUDWLHV Deze 4 mobiele vloerframes zijn gemaakt voor schermen van 46 tot 60 inch; benoem wel het schermtype van uw keuze aan SmartMetals om u te helpen bij het samenstellen van uw VideoWall oplossing. De producten 172.10xx en 172.20xx dienen gecombineerd te worden met montagearmen 172.0100 (montagearmen push to open), 172.0200 (montagearmen incl. afstelmechanisme) of 172.0300 (montagearmen (economy). Meer informatie over deze producten vind u op onze website: www.smartmetals.nl of neem contact op met het SmartMetals Team via +31(0)183 -352942.

6PDUW0HWDOV0RXQWLQJ6ROXWLRQV%9+DQGHOVZHJ(=0HHUNHUN 1HGHUODQGT E [email protected]

RAILCAMSYSTEM Vestiging Nederland te Nederhorst den Berg [email protected] 0032 (0)15-216 751

F ilm&Tv

NIEUWS

COLUMN

Ferry van Beek All Music Publishing

Gratis cursus ‘Omzetgroei voor ZZP’ers’ Onderzoek van Tentoo, dienstverlener op het gebied van payroll- en ZZp-support, geeft aan dat veel ZZP’ers geen vertrouwen hebben in het regeerakkoord en somber zijn over hun zakelijke toekomst. Verder komt naar voren dat de steeds lager wordende uurtarieven de grootste bron van irritatie zijn. Het sombere toekomstbeeld houdt grotendeels verband met het ‘niet zelf in de hand hebben van de situatie’. Aan overheidsregels die worden aangepast kun je nu eenmaal weinig doen. Klanten lijken logischerwijs bovendien steeds prijsbewuster te gaan werken en dat resulteert in het verder aanscherpen van de uurtarieven. Natuurlijk kun je er voor kiezen niet mee te gaan in de prijsverlaging, maar dan bestaat wel de kans een klant kwijt te raken. Omdat opdrachten tegenwoordig niet voor het oprapen liggen misschien niet de handigste keuze dus. Tentoo ondersteunt al ruim twintig jaar ZZP’ers door hun administratie, debiteurenbeheer, fiscale zaken en voorfinanciering te regelen. Door de nauwe betrokkenheid bij haar klanten wil Tentoo hen handvatten geven om de toekomst gezond en positief tegemoet te kunnen zien. Daarom biedt het bedrijf alle nieuwe ZZP-support klanten kosteloos de cursus ‘omzetgroei voor ZZP’ers’ aan. De cursus bestaat uit twee dagen en men leert meer business te behalen door gebruik te maken van onderscheidend vermogen. De cursus resulteert in een concreet plan van aanpak en de vaardigheid hoe potentiële klanten effectief te benaderen zijn. Het reguliere tarief voor de cursus is €950,-, maar voor nieuwe ZZP-supportklanten van Tentoo dus gratis. Kijk voor meer informatie op www.tentoo.nl/zzpactie.

Nieuwe Tijden, Nieuwe Helden Iedere generatie heeft z‘n helden. En volgens mij zeggen die helden iets over die betreffende generatie. Zo stal Robin Hood geld van de rijken en deelde dat uit aan de armen, zorgde Moeder Teresa dankzij de vierde belofte - ‘Wholehearted and Free service to the poorest of the poor’ - ervoor dat de allerarmsten de zorg kregen die nodig was en streed Martin Luther King uit volle overtuiging voor de gelijk- en menswaardige behandeling van de zwarte bevolking in de USA. En zo zorgde Kim Dotcom ervoor dat hij rijk werd met het gratis uitdelen van andermans eigendom. Kim Dotcom en zijn activiteiten zijn een beladen onderwerp. Het maakt je namelijk niet populair om iemand die ons de mogelijkheid gaf om op grote schaal aan gratis muziek en films te komen ter discussie te stellen. Hij is toch immers de ‘Robin Hood Of Our Time’? Hij deelt toch uit wat hij bij de rijken heeft gestolen? Nou vind ik populariteit toch zwaar overgewaardeerd; dus hier gaan we: Kim Dotcom is geen held. Hoezeer hij zichzelf ook neerzet als coole dude die het volk geeft waar het denkt recht op te hebben, niets is minder waar. Natuurlijk is het prachtig om dingen gratis te krijgen. Als ze bij Kroymans gratis Ferrari’s uit gaan delen zal het er ook een stuk drukker worden. Het voordeel dat Ferrari heeft is dat de auto fysiek gemaakt moet worden. Het zal nog wel een tijdje duren voordat je een F355 Spider uit je 3D printer kunt laten rollen en tot die tijd kunnen ze in Maranello rustig slapen. De entertainmentindustrie kan, door de snelle opmars van de digitalisering, helaas niet meer rustig slapen. Een opname is in een paar seconden gekopieerd, geen verschil te zien of te horen. En omdat een kopie maken zo eenvoudig is, krijgen sommige consumenten het idee dat die kopie geen waarde heeft. En dat ervoor betalen dus niet nodig is. Iemand die vervolgens een site bouwt waar je al je favoriete muziek en films gratis kunt downloaden is dan al snel een held. Dat die persoon geld vraagt voor die site en daar schrikbarend veel mee verdient is logisch. Hij heeft toch ook z’n vaste lasten? Probleem is echter dat het geld nu verdiend wordt door iemand die geen waarde toevoegt aan het product. Sterker nog: diegene creëert niets! Hij zorgt er wel voor dat de oorspronkelijke makers steeds minder gaan verdienen en uiteindelijk geen nieuwe muziek of film meer kunnen maken. Als Kim Dotcom al zijn miljoenen nu had verdeeld onder artiesten en componisten/auteurs zodat die liedjes kunnen blijven schrijven en zingen had ik anders over hem gedacht. Het wachten is nu op het moment dat ik hier in Oostzaan die F355’s uit mijn 3D printer kan laten rollen en ze gratis kan uitdelen. Naast mijn 3Dealership heb ik plaats voor een benzinestation waar klanten verplicht de eerste tank benzine moeten kopen. Dat zullen ze zeker doen. Ik ben tenslotte een Nieuwe Held.


11

VIDEOMIXERS EN LIVE SWITCHERS Voor het treffend kunnen vastleggen van evenementen zijn opnames gemaakt met meerdere camera’s gewoon een must. Alleen behoort er van deze multicamrecording ook weer één pakkende beeldmix voor de vertoning, live of als postproduction gemaakt te worden. En dan bewijzen beeldmixers, videoswitchers en/of een complete portable studio goede diensten.

12

Ulco Schuurmans


ACTUEEL FILM&TV

en eerste indruk kan zijn dat videomixers, live switchers en portable meercamerastudio’s in een flightcase ouderwets zijn. Dat kan met moderne NLE-software voor multicamrecording en een krachtige MacBook of Windows notebook toch net zo goed? Met bovendien aardige extra’s, zoals het instellen van verschillende opnamehoeken en zoominstellingen. Ook zijn er al camcorders die onder meerdere hoeken tegelijk (via de super-HIRES sensorchip met verschillende lensjes ervoor) registeren waaruit de producer straks een keuze kan maken.

E

ROLAND Het merk Roland heeft een goede naam opgebouwd methoogwaardige en toch redelijk

Om meerdere redenen zijn de videomixers, switchers en portable studio’s echter nog allerminst verouderde gereedschappen. De belangrijkste troeven zijn het mixen op gevoel, echt live in real-time, handige conversie van signalen on the spot, kwalitatief goede overgangen en effecten plus overlays direct onder handbereik, koppeling aan een harddiskrecorder, het ter plekke kunnen opzetten van een veelzijdige studio met chromakeying, workflowverbetering door het kunnen voorprogrammeren van complexe handelingen en snelle hardwarematige conversie.

vriendelijk geprijsde videomixers/switchers. De lay-out is overzichtelijk en alles zit waar u het verwacht. Het gamma van Roland bestaat inmiddels uit de V-1600HD, V-800HD en V-40HD. Dit zijn alledrie echte multi-format switchers die bij uitstek geschikt zijn voor live producties met een grote varieteit aan input- en outputformaten en waarbij vertraging zo minimaal mogelijk dient te zijn. Het feit dat iedere input is voorzien van zowel een converter als eenscaler betekent dat men de vrijheid heeft om (tegelijkertijd) gebruik te kunnen maken van verschillende (camera-)resoluties en beeldverhoudingen zonder behoefte aan externe converters. De mogelijkheid om een enkele input toe te wijzen aan meerdere kanalen is vindingrijk te noemen. Met de zoom- en positie-parameters van de scalers kan de illusie worden gewekt dat er meerdere camera’s aanwezig zijn. Alle Roland HD mixers beschikken over DVI, HDMI, VGA, component en composite inputs en outputs. De V-1600HD en V-800HD beschikkeneveneens over SD/HD-SDI, waarbij

Videoswitchers, -mixers en portable studio’s in flightcase bestrijken een brede markt. Van grote (muziek-) evenementen, theaterproducties, sportwedstrijden en beursdemonstraties tot het onderwijs, in de disco, digital signage, webcasting, begrafenissen, bruiloften en kerkdiensten. De producten zelf variëren van highend en gedegen middenklassers tot leuke zakdingetjes om onderweg even iets op te kunnen zetten. Verder is er onderscheid in stand alone en met notebooks samenwerkende producten. Bekende merken voor videomixers en -switchers en complete portable studio’s in flightcases zijn: Datavideo, Roland, Sony, Newtek, Panasonic, Atem, Ross, Grass Valley, Boinx TV, AJA en Blackmagic. In dit artikel richten wij ons met name op de betere middenklassers. Naast de switchers/mixers zelf is er tevens een complete industrie omheen met kabels (of juist draadloos), versterkers, signaalconvertie en audio-instructie van de opnamecrew op afstand. SWITCHER, MIXER OF PORTABLE STUDIO? Vroeger was er een duidelijke driedeling. Een videoswitcher diende sec om snel naadloos tussen meerdere videobronnen aangesloten op één uitgang te schakelen. De videomixer bracht daarbij het overvloeien met het pookje plus de toevoeging van effecten en transitions. Beide apparaten hadden veelal ook een vorm van signaalconversie, waardoor een losse converter niet

de laatste zelfs 3G-SDI (1080p) ondersteunt. Hiermee kan zelfs de hoogste kwaliteit HD resolutie zonder kwaliteitsverlies over lange afstanden worden getransporteerd. De vele beschikbare outputresoluties geven de mogelijkheid om LCD-schermen, projectoren en LED-walls in hun native resolutie aan te sturen. Dit heeft als voordeel dat de relatief trage converters in deze apparatuur gepasseerd worden, hetgeen resulteert in zeer korte vertraging die bijvoorbeeld bij een spreker die voor een scherm staat erg praktisch is, zeker omdat het vertragen van audio in dit soort situaties meestal onwenselijk is. Zo kan een data projector met UWXGA als native resolutie ook als dusdanig worden aangestuurd, daar waar een dergelijke projector anders bijvoorbeeld eerst een 1080i videoresolutie dient om te zetten in een 1920x1200 dataresolutie. Quavertraging scheelt dit al gauw 3 tot 4 frames, wat net het schilt maakt tussen wel of niet voldoende lip-sync zonder audio-delay. Alle Roland SD/HD video switchers bieden tevens demogelijkheid om de outputresolutie tot op de pixel nauwkeurig in te stellen. Dit komt met name van pas bij LED-walls die doorgaans afwijkende resolutieshanteren. Een extra converter is hierbij dan ook niet meer nodig wat naast geld ook een besparing oplevert in processing tijd cq. vertraging. Een handige feature van de V-40HD en V-800HD is bovendien dat deze HDCP compatible zijn, waardoor beveiligde Blu-ray content gemixt kan worden met computer- and camerabronnen. Tevens zijn deze mixers voorzien van een full HD multiviewer output voor compacte en zeer betaalbare monitoring.

nodig is. In de Angelsaksische taalgebieden spreekt men vaak van een switcher als het feitelijk om een mixer gaat. Daar de operator ook graag wil zien wat er bij de verschillende camera’s gebeurt en ook het geluid zijn of haar aandacht vergt, verschenen er al snel


13

met chromakeying en zelfs streaming input vanuit zaal met tablets en notebooks of van Internet. Het is dus maar wat je daadwerkelijk nodig hebt. Let vooral op het aantal en type in/outputs, de geboden transitions / effecten, workflow en de toegepaste videoformats. Een aantal videomixers valt via insteekkaarten in de beschikbare slots verder uit te breiden op het gebied van connectoren en verwerkbare AV-formaten.

DATAVIDEO MIXERS Het merk Datavideo kent een ruime collectie switchers en mixers en voert een interessante lijn portable studio’s in een flightcase. Bij de mixers/switchers is er aan de pro-zijde keuze uit SD en HD modellen met 8 tot 12/16 ingangen. De Datavideo SE3000 is zowel geschikt voor HD als SD en heeft 16 HD/SD-inputs aan boord. Het ontwerp is geoptimaliseerd voor HS live production en SDI upscaling. De installatie en configuratie in het veld gaan comfortabel en snel via het eigen 7 inch touchscreen LCD-schermpje. U kunt ook voorgeprogrammeerde instellingen voor keying en kleurcorrectie opslaan. De SE3000 bestaat uit een overzichtelijk en logisch opgezet bedieningspaneel en een rack mountable processorunit. Alle bedieningsknoppen zijn functioneel georganiseerd en zitten doorgaans ook waar je ze in de praktijk verwacht. De pookjes (joystick en T-bar) en knoppen zijn robuust en werken nauwkeurig. Tot de interessante specificaties van de Datavideo SE3000 behoren o.a. SD/ SDI upscaling, ingebouwde TBC voor elke aangesloten videobron, DVI-D multiscreen

TOUCH EN LIVE Het juiste intuïtieve gevoel hebben met de beeldmix is nog altijd een belangrijke troef van de videomixer / switcher. Of de overgang tussen verschillende camcorderinputs nu met een knop, schuifregelaar of pookje gaat, de hardware vormt een gevoelsmatig verlengstuk van de editor of video-operator. De toverstok van de beeldmagiër. Bij NLE- of een andere montagevorm achteraf is een dergelijk interactief gevoel een stuk minder. In geval van live uitzendingen en weergave is er eigenlijk geen goed alternatief. De hardware videomixer, -switcher of portable studio zijn de manier om de beelden ter plekke te mixen en van overgangen en/of overlays te voorzien. Dat kan natuurlijk ook met geschikte software op een notebook, maar de computer beschikt doorgaans over minder in- en uitgangen en is wat minder gebruiksvriendelijk.

en multiview output van hoge kwaliteit, 4 keyers (2 in M/E, 2 DSK) en 1 M/E switcher met additionele flex sources, 2 x HD chromakey, 40 wipepatronen, tot maximaal 4 bronnen SD naar HD conversie in realtime, hardware DVE generator met 88 effecten waaronder 3D en pageturns, Black level, white clip, chroma gain voor elke, input, send and return van audio mixed en Dual channel PinP met background & keyer en 4 x aux outputs. Kortom, een echte eventmixer van formaat. De Datavideo SE2000 is eveneens een live HD mixer/switcher, maar is bescheidener van opzet. Je hebt naar keuze de beschikking over 4 Full HD SDI en 1 DVI-D input of 3 x HD SDI en 2 x DVI-D. Tevens is er een 4 kanaals audiomixer met XLR-connectoren aan boord. Er zijn 13 transitions en er kunnen maximaal 14 logo’s bewaard blijven. De bediening gaat via knoppen, schuifregelaars en een T-Bar. Een robuust budget pro-concept. Een goede aanvulling op de mixers voor de monitordisplay vormt de Datavideo TLM-400H 19 inch monitorrack. In een zeer solide aluminium en staal behuizing zijn vier 4 inch hoogwaardige LCD-monitortjes gevat.

externe LCD-viewschermpjes en geïntegreerde audiomengpanelen in de mixers en switchers. Allemaal wat lastig om mee te nemen? Bouw het geheel in een portable studio bestaande uit de mixer/switchers, LCDviewers en alle benodigde aansluitingen. Datavideo toont zich hierin bijvoorbeeld een ware meester. NewTek en Boinx voorzien in complete studiosetups

14


OVERLAYS Veelal voegt de operator aan de uitgaande beeldmix nog extra informatie toe. Dat kan alleen een logo of station-ID zijn, maar ook verklarende teksten, animaties, beeldinserts of PinP, een afzonderlijke lokale versie of een eigen studiolay-out is mogelijk. Mixers betrekken deze grafische informatie uit een eigen intern geheugen, vanuit een andere videobron of ingestoken geheugen. Naast gewone chromakeying gebruiken mixers Down Stream Keying (DSK). Een gewone keyer maakt een gat in het beeld waarin het vervolgens de graphics weergeeft. Bij Downstream gaat dit als allerlaatste, d.w.z. als alle andere videoinputs en gekeyde graphics al zijn aangebracht. Andere overlaybewerkingen in deze zijn scaling, het op een bepaalde plek positioneren van beeldvensters en het aanbrengen van kaders of framelijstjes. Vanuit de social media zijn bijvoorbeeld overlays van het type Facebook, YouTube, Skype en videoconferencing interessant. FORMAT EN CONVERSIE Bij voorkeur schaf je een switcher, mixer of portable videostudio aan op basis van toepassing. Een volledige

ACTUEEL FILM&TV

HD setup kan een prijzige aangelegenheid worden, zeker in geval van 4K of 3D. In geval van bedrijfspresentaties en andere evenementen op hoog nivo is HD steeds vaker noodzakelijk, met name vanwege de wens om bijvoorbeeld PowerPoint presentaties afkomstig vanaf PC zonder kwaliteitsverlies te kunnen tonen. Maar ook camerabeelden in HD worden steeds vaker vanzelfsprekend gevonden. Ondanks dat HD enorm in opkomst is, zijn er nog steeds legio toepassingen waarbij SD uitstekend voldoet. Denk hierbij aan bijvoorbeeld kleinere modeshows, concerten, sportevenementen en webcasting. Bij het gebruik van verschillende camera’s en andere videobronnen is het lastig als er sprake is van verschillende videoformaten door elkaar. De meeste videoswitchers/mixers kunnen immers enkel met één camera-resolutie tegelijkertijd overweg, tenzij die voorzien is van een separate converter per input.

SONY Ook Sony voert een uitgebreid repertoire van videomixers/switchers. Er is behoorlijk wat keuze tussen low en high-end. Een interessante middenklasser is de MCS-8M multi-format switcher met een ingebouwde audiomixer en framesynchronizer gevat in één compacte body. Tot de belangrijkste specificaties behoren:

TRANSITIONS EN SPECIAL EFFECTS De uitgebreidere videoswitcher of –mixer beschikt over een breed arsenaal aan overgangen en videoeffecten. Deze grafische effecten zijn van een hoogwaardige kwaliteit, relatief snel aan te brengen (real-time) en overzichtelijk gerangschikt onder drukknoppanelen. Er valt onderscheid te maken in overvloeiers, wipes en andere schuif- of push-vormige transitions en speciale of particle-achtige effecten. Het aantal geboden effecten overgangsmogelijkheden kan per merk en type switcher/mixer sterk verschillen. De bediening verloopt doorgaans via een T-bar, drukknop of schuifregelaars. On the spot werken deze hardware effecten veelal beter dan met NLE-software op een notebook in het veld.

* Een multi-format switcher met vele DME wipe patterns, een ingebouwde Multiviewer, one-channel frame memory output, en Input Freeze function voor elke bron; * Het kunnen importeren van still images via de USB-poort; * Een 3D Mode function; * Een zeskanaals audio mixer; * Intuïtief en eenvoudig te bedienen. * 8 Inputs: Multi-format Capability, HD Mode: (4 x HD-SDI, 3 x HDMI, 1x DVI-I) met Frame Synchronizer function. SD Mode: (4 x SD-SDI, 3 x Analog Composite, 1 x DVI-I) met Frame Synchronizer function * 4 Inputs: Multi-format Capability. HD Mode: PGM (HD-SDI), AUX1 (HD-SDI), AUX2 (HD-SDI en DVI-D), Multi-viewer (DVI-D en HD-SDI). SD Mode: PGM (SD-SDI), AUX1 (SD-SDI), AUX2 (SD-SDI en Analoog Composite), Multi-viewer (DVI-D en SD-SDI) * De Multi-viewing function splitst het scherm in 10 of 4 vensters voor multiple beelden op één monitor; * 1 Keyer. Self, Split, Auto Select, Linear, Pattern, Auto Chromakey, Border (Flat Colour). Met de keyer transitions Cut, Mix, Standard Wipe patterns, Transition rate

HET GELUID Het standaard geluid kan net zo goed door een geïntegreerde beeldmixer/switcher verwerkt worden als door het installeren van een aparte audiomixer. Steeds meer mixers/switchers kennen daartoe een ingebouwd audiodeel van hoge kwaliteit. Dit inclusief professionele faders. Let op het verschil tussen losse analoge en embedded digitale audio uit SDI of HDMI! Ook het aanbod aan mixers met audiofilters en effecten aan boord neemt gestadig toe. Koppeling aan MIDI-apparatur, notebooks en netwerken is vaak standaard al aan boord. CHROMAKEY STUDIO EN ZAALINPUT Een aparte tak van de mixer/switcher-sport zijn de virtuele tv-studio’s op basis van chroma-key technieken en dynamische achtergronden die meebewegen

settings * 3D Mode (L/R Link Cut, Mix, Side-By-Side Output); * Background transitions. Cut, Mix, Standard Wipe patterns, DME Wipe patterns, Transition rate settings. Deze switcher / mixer is geschikt voor (musical) staging, events, scholen, kerken, bruiloften en begrafenissen.

afhankelijk van de hoek van de camera. De Tricaster van NewTek en Boinx TV voor Apple zijn daarvan de bekendste voorbeelden. In beide gevallen zet de software in combinatie met de switcher-hardware een gelikt ogende grafische studio-omgeving op. Je kan ter plaatste een realistisch ogende eigen tv- of event-studio starten. Ook heel geschikt voor onderwijs, digital signage en productpromotie.


15

Tentoo is er voor freelancers met Ambitie en Wilskracht Daarom sponsoren we Ralph Tuijn. Hij gaat in maart de oceaan over… in een roeiboot!

We wensen Ralph Tuijn veel succes met zijn avontuur Terwijl jij je focust op je vakgebied, nemen wij alle administratieve- en fiscale randzaken over. Wil je weten wat Tentoo voor jou kan betekenen? Neem dan contact met ons op: (020) 420 20 70. Lees meer over Ralph’s avontuur op tentoo.nl

tentoo.nl

ACTUEEL FILM&TV

VIEWERS EN MEERDERE VENSTERS De operator of director wil uiteraard precies zien wat de cameramensen opnemen. Bij voorkeur via voor elke camera een aparte LCD-viewer of andere monitor. Hiervoor zijn er diverse technieken beschikbaar. Als eerste gewoon een rackje met een aantal kleinere LCD-schermpjes. De fysieke omvang beperkt het aantal aan te sluiten camera’s. In de praktijk geven dergelijke LCD-viewertjes een goed scherp, snel en kleurecht videobeeld. Rackjes met monitorvenstertjes vind je in drie vormen. Als eerste al ingebouwd in de mixer of switcher zelf. Dit beperkt het aantal displays. Deze vorm is tevens geschikt om de mixer/switcher in te stellen. Ten tweede heb je het opsteekrack en derde mogelijkheid is ingebouwd in de flightcase van de portable studio. Een beetje ‘poormans-oplossing’ is het switchen tussen de camera’s met een kleiner aantal schermen dan het aantal bronnen. Je kan dan echter gebeurtenissen missen doordat de desbetreffende camera nu net niet aanstond! Weer een andere oplossing is om één grotere monitor op te knippen in een flink aantal kleinere cameravensters. Let er op dat de cameravensters niet te klein worden. Veelbelovend zijn augmented reality toepassingen voor cameracontrol. Via speciale touchscreens of brillen kan de operator op afstand de camera’s oppakken en/of met de ogen besturen. Ross liet op de IBC 2012 al een treffend staaltje van een dergelijke AR TV-studio zien.

NEWTEK TRICASTER De TriCaster van Newtek is een geval apart. In feite gaat het om de tot hoge broadcastpretenties doorontwikkelde toaster voor de voormalige Commodore Amiga met een open oog voor webcasting, socialmedia-input en interactieve zaalpresentaties. Het topmodel TriCaster 855 vormt een complete, integrated solution voor het afleveren van live productions. Er is sprake van een ‘fully-loaded’ 24-channel switcher geschikt voor maximaal 18 externe sources, plus additionele video, text, graphics, animations en virtual sets via chroma- en andere vormen van key-ing. Zoals al eerder gezegd heeft het Tricaster live production systeem een open architectuur voor het omarmen van interactieve input van presentator en publiek per notebook, tablet (iPad) of smartphone, social media en Internet. U stelt als het ware de interactieve content compleet met zaal- en webinput ter plekke samen als één wervelende geïntegreerde show. De switcher zelf beheerst 24 –10 external, 6 internal, 8 virtual inputs 8 simultaneous live videobronnen in elke combinatie van HD-SDI, HD Component, SD-SDI, SD Component, Y/C (BNC) of Composite connections en resoluties en 2 live sources via Gigabit connection, te kiezen vanuit elke networked computer of Apple® AirPlay® device. Meer content-input komt vanuit 6 integrated digital media sources voor video, graphics en sounds, 9 channels for static graphics of watch folder, 8

KABELS EN AFSTAND De meeste set-ups voor switchers/mixers zullen heden ten dage nog met kabels werken. Dat betekent de toepassing van goede bedrijfszekere kabels die ook over grotere afstanden slechts weinig signaal verliezen. Zo nodig kun je een booster inzetten. Let op de volgende eigenschappen van de switcher/mixer in deze: het corrigeren van signaalverlies c.q. kleine optredende signaalfouten. Het accuraat detecteren van de uitval van een verbinding. Bij 3D het detecteren van twee afzonderlijke of een ingebedde videostroom. Idem bij het geluid. Is het mogelijk om vanuit de switcher ook de cameramensen te instrueren via een ingebouwd intercom-feature (talkback) of is hiervoor een apart audio-systeem nodig? Met glasvezel en de goede boosters kunnen met kabels vele kilometers overbrugd worden. Zie hiervoor o.a. ons eerdere artikel over videoconverters. Draadloos camera’s verbinden aan switchers/mixers is in opkomst. Doorgaans nog via het aansluiten van externe zenders- en ontvangers. In de nabije toekomst zullen draadloze modellen die met AV-netwerken communiceren gemeengoed gaan worden.

independent, mix/effect-style channels, met transitions en per source 3D positioning, scaling en cropping, 2 primary DSK channels en dedicated upstream overlay per virtual input, elk met onafhankelijke transition controls, 3D positioning, scaling, cropping en integrated TransWarp effects. Tevens zijn er 24 HD live virtual sets, with multiple camera angles, real-time reflections, specular highlights, animated zoom en presets. Bij de geboden effecten is er sprake van een geïntegreerde TransWarp effects engine op alle effectkanalen met support voor de bekende standard transitions, een customizable animation store, transitions met audio, en overlay effecten. De geboden AV-kwaliteit is Video: 4:4:4:4, 32-bit Floating Point en Audio: 4 channels, 96 kHz, 32-bit Floating Point.

Met de juiste videomixer of -switcher zit je als operator als een spin in het multicamera AV-netwerk. Optimaal in interactie met de beelden geluidsbronnen, een uitgekiende workflow onder handbereik, pakkende effecten en overgangen of key-ing plus een kwalitatief hoogwaardige correctie en/of signaalconversie. Eigenschappen die menig notebooksysteem nog niet kan bieden.


17

RONDETAFELGESPREK:

REGISTRATIEWAGENS, DE STAND VAN ZAKEN In een tijd waarin registratiewagens het domein zijn waarin IT en videotechnologie elkaar steeds dichter benaderen, rijst de vraag welke kant we met zijn allen opgaan. Hoe gaan OBV’s zich in het huidige technische klimaat verder ontwikkelen en blijven ze in de toekomst überhaupt nodig? Samen met Jan Derksen (directeur van D&MS) vond AV & Entertainment Magazine redenen genoeg voor een rondetafelgesprek met sleutelfiguren uit de branche.

en zeer groot deel van alle televisieprogramma’s wordt opgenomen met registratiewagens, oftewel OBV’s. Naast programma’s op locatie zoals sport en evenementen worden ook de grote showprogramma’s in studio’s met OBV’s geregistreerd. Maar tijden veranderen en in de broadcastwereld gebeurt dat misschien nog wel sneller dan altijd handig is. De tijd waarin een colonne aan wagens - de welbekende ‘trein’ - nodig was voor een registratie kunnen de meesten zich nog amper herinneren. Tegenwoordig bouw je twintig camera’s in een wagen en zet je ‘m op locatie voor de deur, al komt er in de praktijk

E

18


Teun van Thiel

Paul van de Looi

natuurlijk wel iets meer bij kijken. AV & Entertainment Magazine vroeg zich af welke kant het in de (nabije) toekomst opgaat en vond Jan Derksen (D&MS) bereid te participeren in een rondetafelgesprek met mensen (zie kadertekst voor de deelnemers) die hun sporen in de branche al lang en breed verdiend hebben. Net als wij is Derksen (met D&MS integrator en bouwer van de meeste registratiewagens in Nederland) namelijk benieuwd naar hoe de facilitaire bedrijven, de producenten en de broadcasters kijken naar de wagens van nu en van de toekomst. En dat levert voldoende stof tot praten op, zo bleek.

RONDETAFELGESPREK FILM&TV

DE DEELNEMERS VLNR: - René Delwel (Operationeel Directeur bij United) - Dirk Theunis (Managing Director bij Videohouse) - Jan Derksen (Directeur D&MS) - Sjaak Vreeburg (Manager Resources bij Endemol) - Dani Staes (Hoofd Productiefaciliteiten VRT) - Dave Nijmeijers (Technisch Directeur bij DutchView) - Jan de Pijper (Directeur en mede eigenaar Facility House)

REMOTE Eigenlijk stelt René Delwel (United) halverwege het gesprek de vraag waar het uiteindelijk allemaal om draait: ‘Houden we altijd registratiewagens, of hoe lang duurt het voor er helemaal geen wagens meer zijn?’ “Mijn oorsprong ligt in de ICT-wereld en eigenlijk is het raar dat je een half datacentrum met allemaal kwetsbare computers in een wagen stopt en daarmee ergens naar toe rijdt”, verduidelijkt hij zijn vraag. “Natuurlijk moet je altijd ergens naar toe met iets waar glas op zit en een sensor heeft, omdat het video en audio nu eenmaal op de een of andere manier bij de eindregie moeten komen. Maar ik blijf het raar vinden dat het allemaal de weg op moet en over verkeersdrempels stuitert.” Volgens Jan Derksen hangt dat inderdaad allemaal samen met waar fabrikanten als Grass Valley en Sony zich al een tijd op oriënteren een waarvan de teasers in april op de NAB in Las Vegas getoond zullen worden: “Ze kijken naar manieren waarop je een remote productie van de grond kan krijgen, maar dat hangt nog wel van een aantal dingen af. Je hebt met delay te maken, wat erg onhandig is als je live moet. Als een regisseur ergens anders zit en moet terugpraten tegen een cameraman, dan kost dat tijd. Je zit dus altijd met een natuurkundige straal om de locatie heen, verder kun je niet gaan.” EERSTE STAPPEN Er zijn al de nodige ontwikkelingen in die richting, geeft Derksen verder aan: “Remote productie is gewoon belangrijk. Kijk bijvoorbeeld al naar wat er afgelopen jaar bij de Olympische Spelen gebeurde. De slow motions werden al ergens anders gemaakt en werden vervolgens teruggestuurd naar Londen. De slomo crew gaat dan dus al niet meer op en neer naar Londen, dat zijn de eerste stappen. Dit zijn natuurlijk wel dingen die redelijk eenvoudig gedaan kunnen

worden, maar voor live mixen en schakelen heb je heel wat meer nodig dan één feed die de slomo’s teruggeeft.” Bij de remote ontwikkelingen die er aankomen, speelt Audio Video Bridging (AVB) een grote rol. Jan Derksen: “Een beeldmenger is straks niet meer één doos, maar het bedieningspaneel kan dan hier staan, terwijl de doos die het doet heel ergens anders staat. Het is nu nog toekomstmuziek aangezien de verbinding nog altijd de bottleneck is, maar de IT-wereld komt snel op om dat gat in te vullen. Je zal alleen nog met de vertraging zitten.” KIP EN EI Jan de Pijper (Facility House) benadrukt dat de allernieuwste ontwikkelingen sowieso nooit direct worden toegepast in de registratiewagens: “Wat dat betreft staan de wagens echt achteraan in de rij. Eerst wordt het toegepast in fixed situaties, een editplatform of een vaste uitzendregie. Pas als het 100% betrouwbaar is dan zie je de regiewagens volgen. Een regiewagen is een redelijk vaste installatie, maar wordt elke keer anders gebruikt. Het hobbelt bovendien over de weg, dus het moet wel héél betrouwbaar zijn wil de eerste regiewagen er mee komen.” Sowieso wordt volgens de heren aan tafel niet meer automatisch doldriest geïnvesteerd in alles wat aan ontwikkelingen voorbijkomt. René Delwel: “Het geldt niet voor alle wagens, maar je ziet wel dat veel dingen heel lang meegaan. Vroeger schreven we bepaalde apparatuur op zeven jaar af, nu zijn er bedrijven die dat op tien jaar doen. Gewoon omdat revoluties nou eenmaal minder vaak plaatsvinden dan evoluties. Neem 3D, dat was helemaal hot ten tijden van Avatar, maar ook op dat gebied is het stil geworden. Het ligt ook aan de afnemerkant. HD is al meer dan tien jaar operationeel, maar hoeveel zenders in Nederland zijn nu echt volledig HD? Iedereen had verwacht dat die ontwikkeling


19

veel sneller zou gaan.” In België lopen ze wat dat betreft voor op Nederland, vertelt Dirk Theunis (Videohouse): “De overgang is bij ons sneller gegaan omdat de druk op de markt groter werd doordat de facilitaire partijen snel investeerden in HD. Niet eens zo zeer om daadwerkelijk alles in HD te draaien, maar het was een prestigestrijd. Grote voorloper daarin was Alfacam, dat altijd de nieuwste camera’s had.” “Het is ook zo dat vooral de spullen ín de wagens vernieuwd worden”, vult Sjaak Vreeburg (Endemol) aan. “De techniek zoals cameraketens en monitoren wordt aangepast, maar de wagens zelf gaan lang mee.” Dirk Theunis: “In België zijn we er iets sneller opgesprongen en zijn ook de zenders er vervolgens sneller op overgeschakeld. Ook de distributie was vrij snel klaar.” Volgens Jan de Pijper is dat een belangrijk facet in het hele verhaal: “Je kan namelijk wel alles in HD gaan opnemen en monteren, maar dan moet de kabelaar het ook nog op een goede manier bij de mensen thuis krijgen. Dat is een beetje een kip-en-eiverhaal.”

“JE KAN NAMELIJK WEL ALLES IN HD GAAN OPNEMEN EN MONTEREN, MAAR DAN MOET DE KABELAAR HET OOK NOG OP EEN GOEDE MANIER BIJ DE MENSEN THUIS KRIJGEN. DAT IS EEN BEETJE EEN KIP-EN-EIVERHAAL.”

3D EN 4K Op het gebied van 3D gaat qua registratiewagens de komende jaren helemaal niets gebeuren, beamen de heren eensgezind. “3D is echt de cinemahoek ingegaan”, vertelt Dave Nijmeijers (DutchView). “Het is te ingewikkeld en te bewerkelijk. Dan gaan de ontwikkelingen nog eerder richting 4K, dat is zó mooi en het geeft dezelfde krachten voor de consument.” Ook Sjaak Vreeburg meent dat 4K eerder de opvolger van HD zal worden: “De 3D-effecten zijn prima voor projectie en speelfilms maar voor reguliere tv-programma’s gaat het effect vaak verloren. Op mijn bureau heb ik een boek liggen over 1000 fouten die je kunt maken als je met 3D bezig bent. Het zal je verbazen als je ziet hoe vaak die fouten gemaakt worden. Als je in Nederland tien mensen vindt die 3D echt begrijpen, die de camera’s kunnen uitlijnen, de effecten van de spiegels kennen en het productieproces met name bij postproductie en kleurcorrectie snappen, dan houdt het echt wel op. Een overgang naar 4K zal redelijk geruisloos gaan, daarvoor hoeft op het gebied van camera’s en postproductie ook veel minder aangepast te worden.” SD EN HD In Nederland wordt op het moment van schrijven zo’n 30% van de producties in HD gedraaid. Afhankelijk van in welke markt geopereerd wordt, verschilt dat uiter-

20



aard per bedrijf. United doet veel Eredivisie voetbal en alle live wedstrijden zijn daar in HD. Sjaak Vreeburg: “Sport in HD is fantastisch. Alles van de Eredivisie dat live wordt uitgezonden, wordt in HD aangeboden bij de distributeurs. De ene geeft het vervolgens beter door de andere. Wat nu aan presentaties uit de studio komt, dat is allemaal SD en wordt in de uitzendstraat opgewaardeerd naar HD. Ik heb nog nooit iemand horen zeggen dat ‘ie in die delen van de programma’s de HD mist. In echt goed SD zien close-ups er net zo mooi uit. De mensen thuis zien dat niet.” Goede Tijden, Slechte Tijden en een deel van de entertainment showprogramma’s van Endemol zijn ook nog steeds SD, vertelt Vreeburg verder: “Als in de toekomst dingen vervangen moeten worden, dan gaat het naar HD. Het ziet er naar uit dat dit met ingang van het nieuwe TV seizoen het geval is. Het ligt ook aan de vraagkant. Als zij HD vereisen, dan doe je dat, maar in veel gevallen is dat nog niet zo. Een serie als Moordvrouw maken wij wel in HD, maar dat is omdat wij vinden dat die serie voor de toekomst in HD bewaard moet blijven. We leveren het uiteindelijk namelijk wel in SD aan.”

BELGIË “In België wordt al zo’n 70% van de producties in HD gemaakt”, vertelt Dani Staes (Hoofd Productiefaciliteiten bij de VRT). “Bij ons zijn de kosten van de in te kopen satellietcapaciteit eigenlijk de enige factor om live dingen niet in HD uit te zenden. Maar als we onze eigen straalverbindingen hebben, die ook volledig in HD uitgevoerd zijn, dan doen we het natuurlijk. Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld alle wielerwedstrijden in HD gedaan. Het percentage wordt overigens alleen nog maar hoger, omdat zowel wij als VTM ook het journaal in HD gaan doen. Bij VTM mag je overigens sowieso alleen nog maar in HD aanleveren. Onze wagens leasen we bij Videohouse. Meestal staan die volledig in HD. Als we dan in SD naar Brussel moeten, dan maken we één lijntje SD, maar we werken in principe in HD. Dat is ook al een werkelijke kwaliteitsverhoging.” DRAADLOOS Een andere vraag waar over gepraat wordt in de markt, is of we toegaan naar draadloze verbindingen tussen camera’s en wagens. Dave Nijmeijers: “Wij hebben veel ervaring met draadloze camera’s, maar als jij in groten getale gaat


21

broadcasten, dan zie ik dat niet draadloos gebeuren. Dan heb je meer kabels nodig om draadloos te kunnen werken, dan wanneer je niet draadloos werkt.” Jan de Pijper is het daar mee eens: “Ook dat heeft met betrouwbaarheid te maken. Met draadloze microfoons is het al net zo. Als het voor het plaatje niet nodig is, dan doe je het ’t liefste toch aan een snoer.” Sjaak Vreeburg vult aan: “Om maar bij het voetbal te blijven: bij een steadycam langs het veld is

“JE MOET STEEDS MEER KENNIS HEBBEN VAN DE APPARATEN OM HET GOED TE KUNNEN INTEGREREN. DAT KOMT DOOR DE AUTOMATION DIE DE KOP OPSTEEKT. “

draadloos prima en het is fantastisch dat je op die manier iets kan doen op een lastige plek in een stadion, maar verder dan dat gaat het niet. Je ziet vooral een grotere trend: video wordt data en koper wordt glas.”

22


IT EN VIDEO Jan Derksen beaamt dat IT langzamerhand inderdaad steeds dichter in de buurt komt van videotechniek. Dat heeft uiteraard gevolgen voor hoe de broadcastwagens tegenwoordig gebouwd worden. “Als je kijkt naar bandbreedtes die nodig zijn om video over een Cat 5-snoer te sturen. Dan kom je echt in de buurt van de high-end top, die over heel de wereld de internet exchanges neerzet. IT-techniek en videotechnologie lagen ver uit elkaar, maar ze groeien langzaam naar elkaar toe. Het voordeel van IT-technologie, is dat de prijserosie daar nog veel groter is. Daar zou je op kunnen meeliften als een partij als Brocade straks bijvoorbeeld een 1Tb switch kan leveren voor een haalbare prijs. Dan ga je meedoen en dat is waar we uiteindelijk naar toe gaan.” De hardware ontwikkeling staat op dit gebied nog in de kinderschoenen, benadrukt Derksen wel: “Om het als common product te hebben, moet je er vijf jaar bij optellen. Vervolgens moet je het integreren en in je productieplatform zetten en ben je weer een paar jaar verder.”


AUTOMATION Jan de Pijper bouwde met zijn bedrijf voorheen de wagens zelf, terwijl de meest recente wagen in nauwe samenwerking met D&MS is gebouwd. Op de vraag waarom daar voor gekozen is, reageert hij helder: “Ons bedrijf groeit en daarom hadden we de capaciteit niet meer om er mensen voor vrij te maken. De grootste factor hierin is tijd, en tijd is ook geld. Op een gegeven moment kom je op het omslagpunt waarbij het niet meer duurder is om het uit te besteden.” Wat volgens Jan Derksen ook meespeelt is dat het level van de technologie van apparaten steeds verder omhoog gaat: “Je moet steeds meer kennis hebben van de apparaten om het goed te kunnen integreren. Dat komt door de automation die de kop opsteekt. Vroeger was het heel dedicated: met deze knop gaat die lamp aan. Tegenwoordig is het een schil geworden die alles bedient. Voor facilitaire bedrijven is het steeds moeilijker om die echte kennis op niveau te houden. De vraag is daardoor ook veranderd. Ze willen niet meer zozeer nadenken over de techniek, maar willen gewoon hun programma kunnen maken. De techniek moet dat dienen.” Dave Nijmeijers: “Degene die het programma maakt wil daar inderdaad niet over nadenken. Toch wil je als het misgaat wel degelijk ook specialisten in huis hebben. Een trucje leren is namelijk makkelijk, maar met oplossingen komen als het fout gaat is lastiger.” “Er is gewoon meer behoefte aan een flexibele crew, onafhankelijk van het facilitair bedrijf”, vult Sjaak Vreeburg aan. “Je hebt een klein aantal specialisten nodig die ook tweede lijn support kunnen bieden op locatie en je hebt een grote groep flexibele mensen nodig die het programma snappen en daarbij kan automation een prima hulpmiddel zijn.” René Delwel: “Aan de andere kant heb je ook mensen nodig die de klant snappen. De klant is namelijk wezenlijk anders dan de klant van tien jaar geleden. De productiemensen waarmee wij samenwerken zijn niet meer de mensen die je toen had. Destijds wisten ze nog wel iets meer van hoe een productieproces technisch in elkaar zat.” UITWISSELING Over het aantal registratiewagens in de markt zijn de heren tevreden. “Er wordt ook behoorlijk wat uitgewisseld, ook tussen Nederland en België….dat zal zo’n beetje eerlijk verdeeld zijn”, legt Dirk Theunis uit. United haalt de wagens ook geregeld uit Duitsland: “In Keulen hebben we namelijk een zusterbedrijf zitten”, legt René Delwel uit. “Wij werken veel in de weekenden, zij meer doordeweeks, dan wissel je dus veel uit. Onze Engelse zuster doet veel aan zomersporten als cricket en golf, terwijl wij met voetbal een wintersport doen. Die EVS’en staan dan een paar maanden bij ons en vervolgens weer bij hen. Je kijkt daarbij wel binnen de groep. Als ik spullen bij Dave (Nijmeijers, DutchView) ga halen dan gaat je geld het bedrijf uit. Haal ik het bij Videohouse dan is het bij mijn zus.” Jan de Pijper: “Natuurlijk is niemand ook ingericht op zijn pieken. In drukke tijden ga je dus rondkijken.” “Dan blijkt ook dat er voldoende beschikbaar is”, vertelt Dani Staes. “Wij hebben


23


als broadcaster nog nooit gehad dat we geen wagen vonden voor een bepaalde klus.” Een mooi voorbeeld is volgens René Delwel de ‘bijna Elfstedentocht’ van vorig jaar: “Soms wordt gezegd dat de SNG’s op zijn, maar als je rondbelt lukt het toch. Vorig jaar moesten we er 26 hebben als de Elfstedentocht doorging. Dat kon niet, die waren er niet, in heel Europa niet. Maar als je vervolgens een middag lang met drie man gaat bellen, dan heb je uiteindelijk gewoon die 26 SNG’s. Vraag me niet waar ze vandaan komen, maar ze zijn er. Dus eigenlijk is er overcapaciteit als je naar Europa kijkt, want het is raar dat je op zo’n piekdag nog steeds alles kan invullen.”

EEN TREND DIE OP HET MOMENT BESTAAT IS OM DE WAGENS ZO GROEN MOGELIJK TE BOUWEN. “EÉN VAN DE REDENEN IS OM ZONDER PROBLEMEN ZO VAAK ALS JE WILT EEN STAD ALS AMSTERDAM IN TE KOMEN” GROEN Een trend die op het moment bestaat is om de wagens zo groen mogelijk te bouwen. “Eén van de redenen is om zonder problemen zo vaak als je wilt een stad als Amsterdam in te komen”, vertelt Jan Derksen. “Als je met een vervuilende wagen in zo’n stad komt, dan moet je milieuheffing betalen. Die heffing wordt steeds zwaarder en als je een bepaald aantal keren geweest bent, dan kom je de stad niet meer in. Dat is wel een probleem waar facilitaire bedrijven mee zitten. Wat wij als bouwers ook doen, is de wagens ombouwen. De inhoud van de wagen blijft hetzelfde, maar we zetten ‘m op een schoner chassis. Dat schone zit ‘m dan in de CO2-uitstoot, het geluid en bijvoorbeeld de Euro 5-motor. Bij DutchView hebben we ook wagens gebouwd die op gas kunnen rijden en dus ook schoner zijn. Dat is een stukje verantwoord ondernemen, maar ook een voorbereiding op de nog strengere wetgeving die er ongetwijfeld een keer gaat komen.” Dani Staes: “In België zijn de regels wat dat betreft nog een stuk soepeler. De steden mag je gewoon in, het is alleen wel zo dat je op sommige plekken geen aggregaten mag gebruiken omdat die te vervuilend zijn. Die bedrijven leveren dan een hele batterij accu’s op een wagen, waar je dan een dag op kunt draaien.” Met geld van de Europese Commissie heeft D&MS een project gedaan waarbij gekeken is of je een wagen nu helemaal elektrisch kunt maken. Jan Derksen: “Dat kan, maar je loopt dan wel tegen andere dingen aan. Omdat er accu’s in moeten wordt de wagen zwaarder, waardoor je een ander rijbewijs nodig hebt. Bij grote vrachtwagens zie je dat de industrie langzaam maar zeker komt met elektrische wagens of hybride oplossingen, waarbij het gewicht van de wagens naar beneden gaat. Gevolg daarvan is dat je er minder op kunt bouwen. Er zijn dus nog wel wat problemen te gaan.”


25

Broadcast& k Audio Technie NIEUWS

Grammy Award voor Darcy Proper (Wisseloord Studio’s) Darcy Proper, Senior Mastering Engineer van de Wisseloord Studio’s te Hilversum, won half februari een Grammy Award voor ‘Best Surround Sound Album’. Ze ontving deze prestigieuze award voor de mastering van het album van Patricia Barber, ‘Modern Cool’. Proper: “Deze Grammy is een enorme eer en een bevestiging van ons streven bij Wisseloord om altijd de hoogste kwaliteit en passie voor muziek te garanderen. Ik ben heel dankbaar om met mijn werk hier een bijdrage aan te mogen leveren.” Proper won al twee keer eerder een Grammy en werd zeven keer genomineerd. Ze verzorgde de mastering voor heruitgaven van legendarische opnamen van o.a. Billie Holiday, Louis Armstrong, Frank Sinatra, Tony Bennett, Johnny Cash, en André Hazes, en werkte tevens voor stereo en surround releases van Steely Dan, The Eagles, R.E.M., Donald Fagen, Marcus Miller, Porcupine Tree, Peter Maffay, Kane, Trijntje Oosterhuis, Anouk, Alain Clark, Toots Thielemans en vele anderen.

Procab lanceert kabellijn ‘Prime’ Procab lanceert een nieuwe lijn van topkwaliteit kabels, die luistert naar de toepasselijk naam ‘Prime’. De Prime serie biedt volgens Procab de nieuwe standaard op kabelgebied en bestaat uit de meest gevraagde kabels in de markt en is uitgerust met connectoren van Neutrik. Naast de topkwaliteit van de connectoren, zijn de kabels zelf in deze serie ook nog eens ontwikkeld naar de allerhoogste standaard. Procab’s ervaring in het fabriceren van kabels en de voortdurende research & development binnen het bedrijf hebben uiteindelijk geleid tot de Prime Pre made series. De kabels zijn niet alleen extreem flexibel en degelijk, maar voldoen ook aan de aller strengste eisen die gesteld worden.

Cerfontaine en Hoogland Station Directors voor Sky Radio Group Sky Radio Group is bezig met een herstructurering van de organisatie. Dit om nog meer focus op de individuele merken te krijgen en zo de doelgroepen beter te bereiken. Hiervoor stelt Sky Radio Group voor iedere radiozender een Station Director aan. Dit heeft als gevolg dat Niels Hoogland nu de Station Director van Radio Veronica is en Uunco Cerfontaine de Station Director wordt van Sky Radio. Hoogland blijft ook verantwoordelijk voor MyRadio. CEO Philip Alberdingk Thijm maakte dit in een persbericht bekend: “Wij zijn blij deze twee zeer ervaren heren op key posities binnen de nieuwe Sky Radio Group te hebben.” Dennis Landman blijft Sales Director, Charley Moolhuizen wordt verantwoordelijk voor Operations. Marketing Director Bart van Hal treedt terug. Alberdingk Thijm: “Bart van Hal heeft vanuit zijn marketingexpertise de afgelopen jaren een betekenisvolle bijdrage geleverd aan de succesvolle groei van Sky Radio Group en de sterke merkpositie van de radiostations. Om de performance nog verder te laten accelereren gaat het marketingteam dat hij heeft neergezet nu volledig geïntegreerd samenwerken met de programmateams.” Niels Hoogland begon als dj bij 538, waar hij later ook programmadirecteur was. Ook Uunco Cerfontaine was eerder programmadirecteur van Radio 538.


27

y(ONHDGYHUWHHUGHU]RXGH]H DGYHUWHQWLHPRHWHQOH]HQy

+2,GDQNW-XOHV -HUHP\YRRUKHWRQWZHUSHQYDQGHVWRHOHQ6WXGLR3.YRRUKXQZHOZLOOHQGHPHGHZHUNLQJ

+DUU\'HNNHU0HGLD'LUHFWRU8QLOHYHU%HQHOX[

+DUU\'HNNHUYDQ8QLOHYHUZLOJUDDJZHWHQRIKLMKHWMXLVWHEHGUDJEHWDDOWYRRU] QDGYHUWHQWLHV 'HNNHUOHWGDDUELMRDRSKHW+2,NHXUPHUN$OVWLWHOVGDWNHXUPHUNKHEEHQEHWHNHQWGLWGDWGH RSODJHFLMIHUV JHFRQWUROHHUG ]LMQ HQ GDW DGYHUWHQWLHWDULHYHQ GDDURS ]LMQ JHEDVHHUG $OV EODGHQ GDWFHUWLoFDDWQLHWKHEEHQGRHW'HNNHUJHHQ]DNHQPHW]H36'H]HWLWHOKHHIWKHW+2,NHXUPHUN

+2,'H+DUGH&LMIHUVZZZKRLRQOLQHQO

Broadcast& k Audio Technie NIEUWS

538 genomineerd voor International Dance Music Award 538 is genomineerd voor de International Dance Music Awards (IDMA) in de categorie ‘Best Radio Station (global)’. De 28ste editie van de Winter Music Conference vindt plaats van 15 tot en met 24 maart 2013 in Miami. Al een aantal keer eerder is 538 genomineerd in verschillende categorieën en in 2008 én 2009 sleepte het radiostation zelfs de prijs in de wacht. Het publiek kan via www.wintermusicconference.com stemmen op hun favoriet en bepaalt zo de genomineerden en de uiteindelijke winnaars van de toonaangevende danceprijzen.

Eigenaar Traffic Radio werkt aan sportzender

Radar test Sennheiser HD 25-II als beste Een uitzending van TROS Radar stond onlangs onder andere in het teken van hoofdtelefoons. Een technisch analist en drie kritische geluidsexperts testten vijf populaire modellen. Belangrijke aandachtspunten hierbij waren de weergave van de hoge en lage tonen, de natuurlijke weergave van geluid en het draagcomfort. Uiteindelijk kreeg de Sennheiser HD 25-II de hoogste score uit de complete test. Naast de Sennheiser HD 25-II werden de Bowers & Wilkins P5, de Beats By Dr. Dre Studio, de Sony MDR V55 en de Beyerdynamic DT660 uitvoerig getest. Voor een evenwichtig beeld bestond de test uit twee delen: een deel door geluidsexperts en een deel voor de daadwerkelijke technische kwaliteit van het geluid. Het eerste deel van de test werd uitgevoerd door pianist Iris Hond, sound designer Jons Maresch en radio DJ Daniël Dekker. Zij luisterden naar verschillende muzieksoorten en gebruikten dit als basis voor een beoordeling voor de frequentierespons, de toonvervorming en het draagcomfort. Belangrijke conclusies over de Sennheiser HD 25-II waren de goede balans tussen hoge, midden en lage tonen en de helderheid van het geluid. Na de analyse door de geluidsexperts nam audiospecialist Dirk Faber de hoofdtelefoons onder de loep. Met behulp van een Neumann KU 100 audio analyser testte hij de vervorming en oversturing van het geluid. De Sennheiser HD 25-II scoorde onder andere goed op de lagere en midden frequenties, die bijvoorbeeld gebruikt worden door radiostations.

YPCA, onder meer eigenaar van Traffic Radio, werkt aan een nieuw internet radiostation voor en door sporters. Het station wil 24 uur per dag en 7 dagen per week gaan uitzenden en brengt een mix van lekkere muziek, sportnieuws, themaprogramma’s en achtergronden bij de sport. Dit bericht YPCA op haar website. “Het sportstation is voor ons een logisch vervolg op onze verkeerszender Traffic Radio”, aldus directeur Lars Schotanus van YPCA. “Op Traffic Radio hebben wij de afgelopen periode al veel geëxperimenteerd en spelenderwijs ervaring opgedaan met sportprogramma’s. Zo maken wij, binnen ons mobiliteitsformat, met sportjournalist Rick Winkelman onder meer al een Fietsshow, een speciaal Tour de France programma en iedere donderdag het autosportprogramma Winkelman Op Wielen (WOW). Stuk voor stuk programma’s die straks ook op onze sportzender te horen zijn. Zo verzorgde Rick Winkelman tijdens de 24 uur van Le Mans voor speciale podcasten, die afgelopen zomer bijna 40.000 keer werden gedownload. Dit smaakt dus naar meer”, aldus Schotanus. De nieuwe sportzender zal naast de bekende sporten juist ook aandacht geven aan de minder bekende sporten. Sporten die normaliter weinig aandacht krijgen op de radio, zullen juist wel te horen zijn op de nieuwe internet sportzender.


29

NIEUW PAND 538GROEP

‘ONCE IN A LIFETIME PROJECT’ Van vijf Hilversumse stadsvilla’s verhuisden de studio’s en burelen van 538, SLAM!FM en Radio 10 Gold naar één groot Hilversums verzamelpand. Aangezien ook nog eens flink werd uitgebreid, kwam er nogal wat kijken bij de volksverhuizing. AV & Entertainment Magazine sprak er uitgebreid over met Alexander Josiassen, als Manager Techniek & Operations het technische brein achter de hele operatie: “Dit was een ‘once in a lifetime project’.”

30


©

538

ACTUEEL BROADCAST&AUDIO

arenlang waren de studio’s van radiostations 538, SLAM!FM en Radio 10 Gold te vinden in fraaie Hilversumse villa’s. Op zich prachtlocaties, maar het feit dat alles verdeeld was over vijf afzonderlijke panden maakte het werk er niet handiger op. Communiceren gaat nu eenmaal makkelijker als je bij elkaar zit en ook qua infrastructuur werd op deze manier nogal wat geëist. Bovendien bestond al langere tijd een schreeuw om meer ruimte, mogelijkheden en middelen om de stations verder te kunnen blijven ontwikkelen. Die ruimte is nu gevonden in het nieuwe onderkomen aan de Bergweg 70 in Hilversum. Elk station heeft zijn studio’s op een eigen verdieping. In totaal bevat het gebouw drie ruime radiostudio’s van de drie radiomerken, een LIVE38Studio met tribune, een tv-studio, diverse productie- en back-upstudio’s, twee gamerooms en – jawel – een fitnessruimte.

J

TEMPO Het pand waarin de 538Groep nu is neergestreken staat ook wel bekend als het voormalige NCRV en Endemol pand. Een pand met mediageschiedenis dus en zeker geen standaard kantoorpand. “Eigenlijk was het streven naar een Gooische Villa van ruim 4700 vierkante meter met voldoende parkeerruimte en ieder station moest ook zijn eigen sfeer kunnen maken”, legt Alexander Josiassen uit. “Dat is door ieder radiostation een eigen verdieping te geven prima gelukt.” Na de keuze voor het pand moesten er in no-time

een begroting en een plan van aanpak gemaakt worden. Er volgden gesprekken met partijen die offertes uitbrachten en er kwam een projectplanning. “Officieel hebben we het pand per 1 juni pas ‘onder bouw’ en huren we sinds 1 oktober 2012”, legt Josiassen uit. “Plannen maken en offertes uitonderhandelen mocht dus niet te lang duren. Er moest tempo gemaakt worden. Eind maart mochten we van de eigenaar in afgelegen delen starten met strippen, echt bouwen mocht per juni. Dat geeft de nodige druk op de planning. Alles wat nodig was aan apparatuur moest voorradig zijn en zo veel mogelijk vooruit getest en geprogrammeerd klaar staan. De bouw was een aaneenschakeling van bouwvakkers, strak na elkaar ruimtes en verdiepingen afmaken. Vakantie zat er voor de hele eigen afdeling dit jaar niet echt in. Het was geweldig te zien hoe mensen helemaal opgaan in een project als dit. Echt een ‘once in a lifetime project’. Want hoe vaak doe je zoiets nou; drie landelijke radiostations, twee TV-zenders en een aantal productiestudio’s uit verschillende locaties onderbrengen in één nieuw centraal pand. Daarnaast moesten nog eens 180 werkplekken gebouwd worden. We hebben ook 95% van het project nieuw uit de grond gestampt.” COMPLEX De tijd was dus krap en in de periode februari-maart 2012 moest een begroting gemaakt worden voor het volledig strippen en bouwen én de operationele kosten voor de komende jaren. “Gezien de omvang


31

van de klus zijn dat zaken waar je normaal gesproken een half jaar voor zou moeten uittrekken”, vertelt Josiassen. “Die tijd was er simpelweg niet en dus moesten we leunen op ervaringen die we tijdens eerdere projecten hebben opgedaan om tot een begroting te komen. Ook hadden we weinig informatie over het pand en dus moesten we steeds inspelen op de situaties die zich voordeden. De hele infra – netwerk, elektra, alarm, toegang e.d. - is uit het pand gehaald en vernieuwd. Je hebt bij het bepalen van budgetten dan vaak alleen een theoretische wereld. Er zijn weinig kaders of vergelijkbare panden waar je te rade kunt gaan met een dergelijk aantal studio’s en kantoorwerkplekken. Nu alles draait houden we nog steeds goed in de gaten of het bedachte ook dat is wat volgens ons nodig is. Tot nu toe ben ik daar zeker niet ontevreden over.” De complexiteit zat ‘m volgens Josiassen vooral in het technische. “Voor de kantoorruimten hadden we al snel gekozen alles nieuw te doen. Dan kun je een hele nieuwe omgeving bouwen alsof het een extra pand was. Daar staat op een gegeven moment een volledig synchroon draaiende omgeving en dan draai je de situatie om; Bergweg werd ‘Main’, Koninginneweg ‘Secundair’ en de Media Gateway bleek de ‘fall back’. Met Radio en TV ging het ongeveer hetzelfde, met dat verschil dat alle stations elkaar zien en er ook per maand één station bijkwam. Bij Office konden we alle gebruikers in één keer overzetten, met radio en televisie kon dat niet. Technisch was Radio 10 Gold dan eigenlijk ook de belangrijkste verhuizing. Begin oktober kwam Radio 10 Gold en daarmee kwamen ook 538TV, SLAM!TV en alle audio en video monitoring en switching en Dalet (ook 21 themakanalen)

32


naar de Bergweg. Vanaf dat moment was de CAR aan de Bergweg de belangrijkste serverruimte en begon het ontmantelen van de oude panden. Iedere maand kwam er weer een station bij, wat op een nieuw draaiende omgeving werd bijgeprikt met zijn studio’s.” UITWISSELBAAR Alle takken van de 538Groep zitten nu dus samen in één pand en dat werkt wel zo prettig, beaamt Josiassen: “Naast de technische voordelen denk ik dat het als bedrijf erg prettig is om bij elkaar te zitten. Los van dure infrastructuur en hoge operationele kosten was het onderlinge contact tussen afdelingen en stations op het eind ook moeizaam. Er was niet meer één vergaderzaal bijvoorbeeld en dus zaten we overal en nergens waar maar een vrije vierkante meter was. Nu is het pand zo ingericht dat afdelingen die veel met elkaar werken op logische plaatsen zitten. Per verdieping hebben we zo om de eigen signatuur en sfeer te behouden ook een merk zitten. Op de tweede Radio 10 Gold, op de eerste SLAM!FM en de begane grond is voor 538.” De technische uitwisselbaarheid is extreem ver doorgevoerd in het pand. Zo is iedere studio voor ieder merk beschikbaar. Technisch hetzelfde uitgerust, met kleine specifieke wensen, maar in basis zou 538 zo in de studio van Radio 10 Gold of SLAM!FM kunnen en omgekeerd. De kleuren en logo’s maken het verschil. Ook alle productiestudio’s zijn identiek. Josiassen: “Ook daar hebben we de medewerker die hier fulltime zit de ruimte gegeven om op akoestische panelen zijn persoonlijk tintje aan te laten brengen. De sfeer waarin je werkt moet je namelijk wel aanspreken.”


RAAR? Op de vraag of het gek is ineens met zijn allen in een nieuw pand te zitten, is Alexander Josiassen duidelijk: “Zelf kan ik die vraag inmiddels lastig beantwoorden. Door de snelheid waarmee alles is gegaan zitten de mensen die het project hebben gedragen al driekwart jaar in een rollercoaster en leefden ze al op de Bergweg. Het voelde op een gegeven moment raar om naar de oude panden te gaan! Wel merk ik dat veel mensen moeite hadden met hun vertrek uit de oude, knusse villa’s. Bang voor een groot kil zakelijk kantoorpand. Het waren ook prachtige villa’s, maar ook erg onhandig, rommelig en ze stonden te kraken op hun fundering. Ze waren inmiddels zelfs de beperkende factor voor groei en ambities. Als je ziet hoe bijvoorbeeld TV er op vooruit is gegaan, of LIVE38. Dat ken je niet meer terug! Maar als je het die mensen nu nog eens vraagt, denk ik dat je nagenoeg niemand meer vindt die terug zou willen. Ik kom nog wel eens in de oude panden; nee, je wil echt niet meer terug, als was het maar omdat het nu gestript is en het eruit ziet als een bouwval. Dat moet je niet als herinnering op het netvlies hebben bij een pand met zo’n rijke radiogeschiedenis.”

HOGE BELASTING Betrouwbaarheid en altijd up-to-date zijn staan qua techniek altijd bovenaan bij 538, geeft Josiassen aan: “De afgelopen jaren is er bij de groep bewust erg kritisch gekeken naar de aanschaf van apparatuur. Ik weet dat dit van buitenaf bekeken wel eens anders lijkt, maar we zijn altijd erg kritisch op apparatuur, service en kosten. Altijd door kunnen gaan staat bovenaan, een goed kostenplaatje volgt al snel. Door veelal grote en directe inkoop hebben we voor het hele project scherp ingekocht. Door zelf de inkoop te doen kom je soms ook tot leuke extra’s, zoals bijvoorbeeld een custom made zwarte serie DHD5200’s. Functioneel voegt het niets toe, maar ik vond het optisch veel mooier in de studio-ontwerpen en dan wil je het gewoon geregeld hebben.” De hele bouwperiode heeft de eigen technische dienst - per januari onder de naam 538 Media Facilities - meegebouwd. Vooral alle audio- en videonetwerken en studiobouw is door 538 zelf gedaan. “Een vast ‘team Bergweg’ is hier vanaf april tot nu druk mee geweest, bovenop de normale werkzaamheden. Dat gaf een hoge belasting, want je bent op een gegeven moment aan het bouwen aan de Bergweg, biedt ondersteuning aan stations en medewerkers die nog op de oude locatie zitten, maar ook al bezig met het herstellen van de oude panden. Dit alles zonder het reguliere werk en de processen zo min mogelijk te storen.” GROOT PLATFORM Zo’n 90% van de techniek is nu nieuw, de andere 10% is meeverhuisd vanaf de oude locaties. “Door de jaren heen krijg je hoe dan ook wat wildgroei en vreemde apparaten in je omgeving, zeker door overnames. Deze verhuizing was het ideale moment om de lijnen voor de toekomst uit te zetten”, geeft Josiassen aan. Waar content integratie een steeds belangrijkere rol speelt, was de ongeschreven opdracht ook om te kijken naar een vergaande mix van content rond alles wat we doen. Of het nou radio, televisie, een evenement, een bedrijfspresentatie, in het pand of op locatie, of een Cd-opname is; het moet met groots gemak kunnen zonder dat je hele moeilijke stunts moet uithalen. Dan moet je dus zorgen dat je vanuit een groot platform gaat


33

Y O U R P R O F E S S I O N A L S TA G E E Q U I P M E N T. . . . . . A N D M O R E !

we amplify emotions ad-systems.com

Magnus12 g Flexibiliteit ten top 12“1.4“: een stuk gereedschap voor iedere toepassing! Multifunctioneel: High-End top of onovertroffen monitor! Robuust elegant uiterlijk: omdat het oog meeluistert!

®

MAGAZINE

Like AV&Entertainment nu op Facebook! www.facebook.com/AvEntertainmentMagazine


538 WIL DE VOLGENDE PARTIJEN BEDANKEN VOOR HUN BIJDRAGE IN DE VERHUIZING:

· M&I BROADCAST SERVICES Dalet Omniplayer ( back up voor Dalet en Thema play out)

· MAARTEN’S SOUND & VISION 11 x ProTools + Dynamisc Driver Pool

Omni News reader Omni Jingle player

Argosy productie studio meubels · SINGLE MALT AUDIO · VIDEO

Telos

3 x Vidigo Live

NX’s

1 x Vidigo Tool Box

HX’s

1 x Vidigo Graphic Server

2x12’s

3 x Vidigo Play Out

X Streams

1 x Video Pallet iPad graphics player

Zip One’s

1 x Clip Starter ( clips sync mee op audio starten)

Genelecs

1 x Vidigo Work content management en distri-

26 x DHD 5200

butie systeem

1 x MADI Router 6 x LCD Panel

· BLACK MAGIC 2 x ATEM1 Switch en console

Soundcraft VI4 live mix console

1 x ATEM1 Switch en console

Roland 400 live music console

Diverse Hyperdecks

Aviome personal mixers

Diverse Media Hubs Diverse 19inch display panels

· AQS

Diverse route control panels

Installatie Techniek Pand algemeen

BMD Hub 288x288

Noodstroom systemen CAR bouw

· MEDIA PROXUS VIDEO LOGGING

Studio boxen

· Camera’s

OnAir studio meubilair

Sony’s BCR300 met wide angel Sony HRV HDMi met wide angel Sony Ex3’s

· ROVITECH AUDIO INSTALLATIE LanClan Avocent KVM Matrixen & Clients

denken en bouwen. Dat is ook wat we gedaan hebben. Een groot DHD netwerk, een groot Video netwerk (Blackmagic – via reseller Maarten Sound and Vision - i.c.m. Vidigo) een ProTools netwerk, een Playout netwerk en eigen verbindingen met IP over satelliet. En waar nodig hebben we redundancy ingebouwd.” Het DHD platform dat gecreëerd is, is het grootste ter wereld. Hetzelfde geldt voor het Blackmagic platform. PAPIER EN PRAKTIJK De fysieke verhuizing van alle studio’s vormde een project op zich. Uitzendingen moesten uiteraard doorlopen en het publiek mocht er vooral niets van merken. Voor iedere geplande verhuisdatum van een radiostation werd derhalve telkens een week schaduw gedraaid. De overgang verliep steeds in stappen. “Eerst werd de oude studio uit de uitzendketen gehaald en werd een aantal uur overgegaan op de back up omgeving die we op het Media Park standaard hebben staan”, vertelt Josiassen. “Dat maakt het dat een station helemaal los is van alle infra, zowel van het oude als het nieuwe pand. In die tussenliggende uren konden we zaken verhuizen naar de CAR aan de Bergweg. In de vroege ochtend, als alles was ingebouwd, getest en werkend was, konden we weer van Media Park naar de nieuwe loca-

tie gaan, waar we de uitzendingen vanuit de nieuwe studio’s konden overnemen. Dat ging drie keer geheel onhoorbaar.” Het was meteen ook een goede test die bewees dat alle stations vanaf een volledig stand alone back-up kunnen draaien. De feitelijke verhuizing verliep volgens Josiassen meer dan soepel: “De eerste was spannend, daarmee zet je voor het eerst een papieren verhuizing om in praktijk. Het is geen branche waar je even een bordje aan de deur hangt ‘wegens verhuizing dit weekend gesloten’. Het is zorgvuldig kijken naar risico’s, scenario’s, testen en dan moet je een keer om. Daarna was het eigenlijk steeds een kwestie van herhaling.” STOEPKRIJT Voor Josiassen en consorten waren het spannende tijden. “Gezien de korte voorbereidingtijd, de vele ideeën en de snelheid bij de bouw zijn we gestart met alles in hoofdlijnen te doen en details gaandeweg tijdens de bouw in te vullen. Dat brengt automatisch met zich mee dat je avonden en weekenden in het pand doorbrengt, zittend op de grond met stoepkrijt om situaties in te meten en te tekenen. Dat heeft aardig wat komische momenten opgeleverd.” Het zelfde ging het met bijvoorbeeld de OnAir studiomeubels, waar volgens Josiassen wel twintig varianten van getekend waren voor er één demomeubel


35

U PP O R S Y A W O WMT TO

T >

WMT Tooway “Live video for media in motion with a satellite uplink!” k!” WMT™ - Tooway option can be specifically used for:

5IF.PCJMF7JFXQPJOU5PPXBZ6QMJOL QBDLBHFDPOUBJOTUIFGPMMPXJOH

Features WMT-Tooway

t5PPXBZEJTIJODMVEJOHBTTJTUBOUBVUP QPJOUFS

t

-JWFWJEFPCSoBEDBTUJOBSFBTXJUIOPGG

t(P-JWFXJUIUIFCPOEJOHPG(( BOE*1PWFSTBUFMMJUF

t

4IooUJOHGooUBHFWJBTBUFMMJUFMJOLTUBUJoOBSZBOETUBSU

t#BTFEPOFYJTUJOH8.5BSDIJUFDUVSF

NoWJOHXJUIPVUBOZJOUFSSVQUJoO

t6TFTFYJTUJOH8.5JOGSBTUSVDUVSFBWBJMBCMFXJUI PVSQBSUOFSTJO)JMWFSTVN

t

)JHITQFFE'51VQMoBEoGNBUFSJBM

Ourr Tooway assisted auto pointing offer

t4JNQMZ-JWFFODPEFS)%4% *1FODPEFS

t4JNQMZ-JWFTFSWFSQMBZPVU SFDFJWFS

Total package price

t4IPPUJOHGPPUBHFWJBTUBUJPOBSZTBUFMMJUFMJOL BOETUBSUNPWJOHXJUIPVUBOZJOUFSSVQUJPO

Euro 9.975

t)JHITQFFE'51VQMPBEPGNBUFSJBM t&BTZTFUVQXJUIBTTJTUFEBVUPQPJOUFS

FYDM#58

4PVUI6QQFS)BMM Stand 13707 Hamburg, DE

www.mobileviewpoint.nl

[email protected]

Mobile Viewpoint B.V.

-

Keesomstraat 10E

@mobileviewpoint -

1821 BS Alkmaar

De firma Theatex bestaat al ruim 50 jaar en is gestart met de inrichting van schouwburgen, culturele centra, dorpshuizen, scholen etc. Tevens ging Theatex zich richten op het leveren van nieuwe theaterstoffen voor decor o.a. breedweefsels.

-

+31 72 7000502

The Netherlands

theatex

holland

Theatex heeft zich verder sterk ontwikkeld in de theaterwereld door steeds weer nieuwe en hoogwaardige produkten in het assortiment op te nemen. Door onze grote kennis en ervaring met architecten,film- en tvproducenten,ontwerpers en kunstenaars kunnen wij altijd het beeld realiseren dat voor ogen staat.

Vlamwerende toneelgordijnen - Akoestische gordijnen - Linnen en PVC tape Verduisteringsstof - Horizondoeken - Grondkleden - Decorstoffen - Dansvinyl Electrische railgarnituren - Projectieschermen - Vlamvrije plastics Railgarnituren - Glasweefsels - Praktikabels - Kaasdoek en Gazen

Theatex textiel en theater-inrichting Voorbancken 5 | 3645 GV Vinkeveen | Nederland T 0297-263087 | F 0297-264088 | E [email protected]

www.theatex.nl


DE STUDIO’S - 6 OnAir studio’s, waarvan 3 volledig uitgerust met Visual Radio - 2 concept studio’s, audioproductie van commercials en hele concepten rond campagnes - 8 audioproductie studio’s met voice booth - 1 audio bij video nabewerkingstudio - 1 video edit suite - 1 TV-regie, voor live tv-programma’s - 1 TV-studio met 2 vaste decors en grote chromakey - 1 live muziekstudio met audio, video, publiekstribune, multitrack recording en nabewerking - 1 Newsroom - 1 Master Control Room - Zo’n 40 camera’s in het pand

in MDF daadwerkelijk in een ruimte kwam. “Die vrijheid om een vaag idee samen met een klein team te maken tot wat er nu staat, is echt heel gaaf. Zeker als je dan de uiteindelijke studio’s ziet en de achtergronden kent. Alles niet in beton gieten vanaf papier heeft als voordeel gehad dat we aardig konden inspelen op de onbekende zaken die we tijdens de bouw tegenkwamen. Zo zijn er aardig wat muurtjes die nu toch net even wat anders staan... gewoon omdat het beter uitkwam. Dat vergt ook flexibiliteit van de mensen die hier hebben gebouwd, die hadden al snel door dat iedere dag wel weer een verrassing had.” TROTS Het gevoel dat overheerst als Josiassen terugkijkt naar wat in zo’n korte tijd is neergezet in het nieuwe pand, is uiteraard trots. “Trots op verschillende zaken”, geeft hij aan. “Op het kunnen realiseren van een omvangrijk project als dit. Zoiets komt maar zelden voor en ik vind het bijzonder het helemaal naar eigen idee en visie te hebben mogen doen. Ook ben ik trots ook op het vertrouwen dat een bedrijf

je geeft om ‘je ding’ te doen met behoorlijke vrijheden, waarbij het van nieuwsbrieven tot hele studio’s door je vingers gaat. En natuurlijk ben ik ook trots op het team, dat het mede mogelijk heeft gemaakt. Passievol en enorm gedreven om te laten zien waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden. Dat was ook bij externe partijen al snel te merken, ze werden onderdeel van een niet dagelijks bouwproject en stuk voor stuk heeft iedereen maanden lang geen weekend vrij gehad om dit resultaat te bereiken. Zonder onvertogen woord. Mede daardoor is het meer geworden dan zomaar een nieuwe studio of verhuizing. Iedereen heeft er op zijn manier iets persoonlijks van gemaakt. Nu alles in gebruik is gaan we weer over naar de dagelijkse dingen en dat is eerlijk gezegd best afkicken en dingen loslaten. Dat is moeilijk, maar het is mooi te zien dat alles gebruikt wordt waar het voor bedacht is; het maken van mooie radio en TV. En nu niet in losse villa’s maar met vergaande synergie aan de Bergweg in Hilversum. En we hebben altijd de foto’s en video’s nog en herinneringen aan een prachtig project.”


37

USER GENERATED TAGGING Twee regionale Belgische Tv-zenders starten met een uniek archiveringsproject waarbij voor de beschrijving van de te archiveren videobeelden ook de hulp van het publiek wordt ingeroepen. TV Limburg en TV Oost zijn de regionale zenders in de provincie Limburg en Oost-Vlaanderen en beide onderdeel van de mediagroep Concentra, tevens uitgever van ondermeer het Belang van Limburg, de regionale krant in deze Belgische provincie.

Lucas Vroemen, onafhankelijk mediaconsulent bij MediaManage BV (www.mediamanage.nl)

et zwaartepunt in de programmering van deze succesvolle regionale zenders is het regionale nieuws. TV Limburg, of TVL zoals het station ook genoemd wordt, brengt al bijna twintig jaar nieuws en belicht onderwerpen vaak vanuit het perspectief van de Limburgse bevolking. Als er politieke issues zijn, dan wordt zo veel mogelijk het volk aan het woord gelaten en zo min mogelijk de bobo’s. Op die manier probeert de zender zo dicht mogelijk bij het volk te staan, herkenbaar te zijn en moeilijke issues op provinciaal en lokaal

H 38


niveau voor iedereen te verduidelijken. TVL nieuws, zo heet het nieuwsprogramma van TVL, wordt dagelijks meerdere keren ververst. StudioTVL is het live dagprogramma van TVL, iedere werkdag te zien tussen 14:00 en 18:00 uur, waarin in een huiskamersetting gasten worden ontvangen en nieuws, reportages en entertainment centraal staan. In de Belgisch Limburgse provincie wonen zo’n 850.000 mensen. TV Limburg weet regelmatig ongeveer 30% van

PROJECT BROADCAST&AUDIO

daarvan te bereiken met haar programmering, met een gemiddelde kijkduur van 12 minuten, en is een van de meest succesvolle regionale omroepen van België. Met name 55-plussers kijken naar de regionale omroepen, het minst kijkt de leeftijdgroep tot 35 jaar naar deze zenders. CONCENTRA Concentra, het moederbedrijf van beide Tv-zenders, is een mediabedrijf dat dateert uit 1885, sinds de oprichting van het Belang van Limburg. Het mediabedrijf is behalve eigenaar van deze Limburgse krant, ook eigenaar van JET magazine, de Gazet van Antwerpen en verschillende radio- en televisiestations als Radio Nostalgie, de nationale Tv-zender ‘Acht’, TV Limburg, TV Oost en de Antwerpse lokale Tv-zender ATV. TV Limburg was de eerste niet-print activiteit van de mediagroep. Sinds 2008 is Concentra ook actief in Nederland door de overname van De Trompetter, een uitgever van een huis-aan-huisblad, en later de overname van het commerciële regionale Tv-station TV Limburg. Behalve deze media-activiteiten heeft het bedrijf ook nog belangen in verschillende classified websites als www.hebbes.be en in de autoverkoopsite www.autokanaal.be. ARCHIVERING TV Limburg en TV Oost starten een aanzienlijk archiveringsproject om al haar opgeslagen video te gaan digitaliseren en online beschikbaar te stellen aan het grote publiek. Sinds het ontstaan van de zenders is ruim 12.000 uur aan video gemaakt, opgeslagen op dragers variërend van Betacam SP, SX, DV Cam tot XD-Cam. Dat archief wordt de komende vijf jaar gedigitaliseerd en zal opgeslagen gaan worden in een mediacatalogus. De metadata wordt geconverteerd naar het nieuwe systeem en tegelijkertijd gecontroleerd en indien nodig gecorrigeerd om zo uniforme benamingen te krijgen. USER GENERATED TAGGING Beide zenders willen (een groot deel) van het archief beschikbaar stellen op YouTube. Met name de manier waarop de video zal worden verrijkt met additionele gegevens is vernieuwend te noemen. Niet alleen wordt de huidige metadata gebruikt die vaak niet verder strekt dan titel, persoon, datum van opname en locatie, ook wil de uitgever het mogelijk gaan maken dat het publiek metadata toevoegt aan de media. Achterliggende gedachte daarbij is gebruik maken van de kennis van ‘the crowd’ over de onderwerpen die door de jaren heen gefilmd zijn door de zenders. Er zijn zat mensen, bijvoorbeeld ervaringsdeskundigen, die veel meer weten over een bepaald onderwerp dan de programmaker. Die kennis zorgt voor een compleet archief, maar ook voor draagvlak bij de plaatselijke bevolking.

die hebben aangetoond kennis te hebben van het betreffende onderwerp worden uitgenodigd om hun verhaal, geïllustreerd door de historische beelden, te vertellen op televisie. Dat kan er weer voor zorgen dat nog meer mensen betrokken raken bij het project. Ook thema-uitzendingen over bepaalde streken in Limburg, natuur en sport kunnen zorgen voor nieuwe programma’s waarbij spelelementen een verhoogde interesse van de kijkers voor hetgeen de laatste twintig jaar heeft gespeeld in de provincie veroorzaken. Samenwerking met de krantenredactie kan er voor zorgen dat er een multimediaal project wordt opgezet in de provincie, waarbij verwijzingen naar televisie, krant en websites kunnen zorgen voor een uniek en interactief historisch project. De nu als stoffige banden opgeslagen media, wordt long tail content door recycling na digitalisering en wordt toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is in de afgelopen twintig jaar. WHAT YOU SEE IS WHAT YOU DESCRIBE Niet alleen tagging door het publiek is uniek te noemen, ook de manier waarop het beeldmateriaal zal worden beschreven is uniek. Hebben we doorgaans de neiging om het hoofdonderwerp journalistiek te gaan beschrijven, bijvoorbeeld de geïnterviewde persoon of het onderwerp dat belicht wordt, beide zenders zijn van plan om beeldbeschrijving anders te doen. Als in beeld een zeldzame auto staat die volstrekt niets met het onderwerp te maken heeft, wordt dat beeld toch beschreven. Leidraad daarbij is hetgeen je als leek opvalt aan het beeld. Dat kan die zeldzame oude auto zijn, maar ook een persoon die naderhand beroemd is geworden, een zeldzame plant in beeld of een gebouw dat inmiddels afgebroken is maar door de bevolking als markant werd beschouwd. Die manier van beschrijven gaat er voor zorgen dat het beeldmateriaal van de beide omroepen enorm verrijkt wordt en voor velerlei doeleinden gebruikt kan worden. Bijkomend voordeel is ook dat het materiaal veelvuldig in de zoekresultaten van YouTube zal worden getoond, hetgeen een groter bereik zal opleveren. METADATAMODEL Dat heeft consequenties voor het metadatamodel. Niet alleen zal een generieke beschrijving van het programma in kwestie moeten worden gegeven, ook moet metadata aan selecties kunnen worden toegevoegd waardoor deelbeschrijvingen ontstaan. Die deelbeschrijvingen moeten vervolgens weer gekoppeld worden aan in- en uitpunten in de videotijdlijn, zodat bij het aanklikken van de selectie direct naar het betreffende fragment in de video kan worden gesprongen. Hoe beide zenders aankijken tegen dit project past bij hun filosofie: Van de bevolking, voor de bevolking en over de bevolking.

LONG TAIL CONTENT Van die gedigitaliseerde video’s kunnen vervolgens weer nieuwe programma’s gemaakt worden waarbij de mensen


39

DRAADLOZE AV VERBINDINGEN Draadloze verbindingen voor camera’s mogen de laatste jaren op warme belangstelling rekenen op de AV-beurzen. Wat als consument mogelijk is, wil men ook in de professionele wereld van videocontent productie. Een draadloze audiovisuele verbinding van locatie naar studio.

40


Arnout van der Hoek, Media Assist


ideozenders voor camera’s zijn er al enige jaren. Deze zijn bedoeld om draadloze, hoogwaardige broadcastverbindingen te realiseren tussen camera en studio of wagen. In eerste instantie moest er met een kleine mast achter de camera aan worden gelopen. De mastdrager moest er zorg voor dragen dat de antenne gericht bleef op de ontvanger. Later is dat vervangen voor geïntegreerde diversity zenders die achterop de camera kunnen worden geklikt. Bij grote evenementen wordt ook gebruik gemaakt van steunzenders. Zo gebeurde dat bijvoorbeeld bij de intocht van Sinterklaas, afgelopen december in Roermond. Op de daken langs de route stonden steunzenders en hoog in de kerktoren was een centrale ontvanger geplaatst. Deze zenders op de camera’s zijn er in full-HD over HD-SDI. Dat is een zeer hoogwaardig signaal over een breedbandige verbinding. De kwaliteit moet dicht liggen bij de camera’s die wel op kabel zijn aangesloten en de vertraging van het beeld moet minimaal zijn, tenslotte is er anders niet te schakelen tussen de verschillende camera’s. Met het beeld kan ook audio worden meegestuurd en er is ruimte om intercom en tally informatie weer terug te sturen. Grass Valley heeft zelfs mogelijkheid om camera controlling via draadloze verbinding terug te sturen naar de camera.

V

VIDEOASSIST; ZENDERS IN EFP EN FILMPRODUCTIE Bij productie van dramaseries of in filmproductie waarbij bijvoorbeeld steadycam wordt gebruikt, is het altijd lastig om als niet-cameraoperator mee te kijken. Niet altijd kan er een videolijn worden gelegd naar een afkijkmonitor. Geregeld worden hier videozenders voor gebruikt. Deze videozenders zijn een stuk simpeler dan de bovengenoemde zenders omdat ze alleen dienen voor monitoring. Er wordt ook wel gebruik gemaakt van consumentenzenders die men kan vinden in elektronicawinkels. Met de komst van HD en aansluitingen zoals HD-SDI zijn er echter professionele oplossingen nodig. Uiteindelijk komt het wel neer op een zender en een ontvanger, maar dan met hoogwaardige aansluitingen. Er zijn nu ook al kleine zendertjes op de markt die via Wifi werken. Zo is er een zendertje dat beeld kan verzenden naar een iPad. Dezelfde soort zenders wordt gebruikt voor de groeiende populariteit van de Octopods, kleine remote gestuurde helikopters waar een camera onder hangt. Bij de gespecialiseerde bedrijven zijn er twee operators, de piloot die de Octopod op afstand vliegt en de camera operator. Beide hebben natuurlijk beeld op afstand nodig. Hierbij mag er geen conflict optreden met de remotes voor de besturing van de Octopod en de camera.

STRAALVERBINDINGEN EN SATELLIET Voor live tv-verslagen vanaf locatie moet er een verbinding worden opgebouwd naar de studio. Op locaties waar zeer regelmatig vanuit wordt uitgezonden ligt tegenwoordig dedicated glasvezel. Nog niet zo lang geleden werden er nog straalverbindingen gebruikt. Schotels op hoge torens straalden de media over naar de andere kant. De straalverbinding heeft een vrije zichtlijn nodig, vandaar de zo hoog mogelijke masten. Het is ook bepaald niet gezond om voor de straal te gaan staan, omdat er behoorlijk wat energie in de beam zit. In binnen en buitenland worden regelmatig satelliet uplinks gebruikt. Hier wordt het signaal meestal geëncodeerd naar MPEG 2 422, zowel SD als HD en vanaf locatie naar boven gezonden. De tijd en bandbreedte die op de satelliet wordt gebruikt is de transpondertijd en die is redelijk kostbaar. Voor de upbeam wordt meestal 9 Gigahertz gebruikt, maar als er veel gedetailleerd wisselend beeld moet worden getransporteerd, zoals bij sport, wordt er voor het dubbele gekozen. Het naar de satelliet stralen van een dergelijk breedbandig signaal moet aan allerlei voorwaarden voldoen. De beheerders van de satellieten, zoals Eutelsat, Intelsat en Astra hebben nogal wat gebruikers per satelliet en kunnen het zich niet permitteren dat één enkele gebruiker storingen geeft bij de andere. Het richten van de antenne en het opzetten van de verbinding is gespecialiseerd werk. Tegenwoordig worden veel gemotoriseerde en automatisch richtende schotels gebruikt en in sommige gevallen wordt ook het opzetten van de verbinding op afstand verder geregeld. Deze verbinding is nog steeds de meest gebruikte en betrouwbare draadloze verbinding als het gaat om een live televisie uitzending. Er is vanaf de schotel vrij zicht nodig op de plek in de lucht waar de satelliet zich bevindt. Tussen hoge flatgebouwen en bergen kan er dus een probleem zijn. Ook kunnen weersomstandigheden, zoals heftige regen, de kwaliteit beïnvloeden. In het vlakke Nederland is een aantal satellieten goed te bereiken vanaf de grond, maar op een boot, zoals in de productie van de Beagle van de VPRO een aantal jaren geleden, was dat nog wel eens een probleem. Soms stond de satelliet die nodig was dicht bij de horizon en dan is het met de golfslag op de oceaan heel lastig om een stabiele uplink te realiseren. PEER TO PEER IP EN STREAMING VIDEO Een van de meest in het oog springende innovaties in videoproductie vindt plaats in de video compressie codecs. Het opnemen en distribue-


41


ren van video wordt onder andere beschreven in de hoeveelheid data die nodig is per seconde om het beeld weer te geven. De uitdaging is om in zo weinig mogelijk data een zo hoog mogelijke kwaliteit op te slaan. De al bovengenoemde codec MPEG-2 is een prima codec om real-time video, fullframe te versturen en weer te geven. Zowel in SD als HD. Dit is een al weer wat oudere codec, die al enige tijd bestaat. Langzaam maar zeker wordt deze codec vervangen voor MPEG-4. Deze codec is nog slimmer in het coderen van beeld en geluid en is compatible op veel verschillende platforms. Bekende MPEG-4 codecs zijn H.264 en AVC. Deze codecs zijn in staat veel sterker te comprimeren dan MPEG-2. Echter vraagt het bijbehorende rekenwerk tijdens het encoderen en decoderen behoorlijke processorkracht. Een MPEG-4 codec hoeft niet zonder meer betere kwaliteit beeld te geven dan de oudere MPEG-2. De compressie en andere parameters zijn variabel, afhankelijk van de gebruikte hardware en infrastructuur kan het dus zijn dat MPEG-2 nog steeds een betere overdracht en kwaliteit garandeert. Het video signaal wordt aan de zendkant geëncodeerd naar MPEG-4 en vervolgens als data verstuurd naar de ontvangerkant, waar het weer wordt gedecodeerd naar video. Als het om fullframe HD video gaat en ook nog eens live is, zijn er behoorlijk goede omzetters nodig. Door het video om te zetten in data is het ook mogelijk het te versturen over een internetverbinding. Als de snelheid en bandbreedte van belang is, kan het best gebruik worden gemaakt van zogenaamde peerto-peer verbindingen. Het encodeerkastje en het decodeerkastje aan de andere zijde kijken via een rechtstreeks IP-adres naar elkaar. Distributie op deze manier is al enige jaren praktijk. Hoewel dit ook live te gebruiken is, wordt het vaak gebruikt om een groot videobestand van de ene locatie naar de andere te sturen. Het encoderen decoderkastje horen bij elkaar en dat maakt het gebruik simpel. De gebruiker sluit aan de ene kant gewoon een videosignaal aan op de aansluiting en aan de andere kant komt het videosignaal er gewoon weer uit. Zonder dat men zich druk hoeft te maken over de digitale codec. Die internetverbinding kan behalve op draad, op drie draadloze manieren tot stand worden gebracht; via wifi, via satelliet of via een mobiele telecomverbinding. Wifi is een draadloze verbinding op kleine schaal. Niet altijd even stabiel, zeker niet in openbare omgevingen en je hebt vaak maar een beperkte bandbreedte. Echter is het makkelijk op te zetten als men geen vaste verbinding kan leggen. Ook via satelliet is

een stabiele internetverbinding te realiseren. Het is duidelijk goedkoper dan de eerder genoemde satelliet video uplink. Omdat de distributie via het openbaar internet kan gaan, is deze manier van verbinding veel minder prijzig. Vooral omdat het ontvangstation alleen toegang tot internet nodig heeft. Bijkomend wordt er in deze toepassing vaak gekozen voor veel minder bandbreedte. Meestal wordt er een h.264 compressie gebruikt en varieert de bandbreedte bij fullframe video tussen de 1 mbit/s en de 4,5 mbit/s. Vooral regionale zenders hebben een aantal satellietwagens met IP-uplink rondrijden. Behalve om fullframe video naar de studio te sturen voor uitzending wordt deze manier van werken ook gebruikt om video te streamen naar internet. De bandbreedtes voor internet kunnen aanzienlijk lager zijn. Ik zag prepaid datakosten voor de uplink bij 1,5mbit/s die lagen rond de 0,65 euro per minuut en op 4,5 mbit/s rond 1,70 euro. Dat is al aanmerkelijk goedkoper dan een jaar geleden. Bedenk wel dat dit maar een deel van de kosten is voor een dergelijke verbinding. Kosten van de apparatuur en eventuele bijkomende dienstverlening kunnen daar nog bij komen. MOBILES CONNECTIVITY Sinds enige jaren is het mogelijk om een dataverbinding te maken met een mobiele telefoon. Er zijn dongles beschikbaar die met een usb-stick met ingebouwde simchip kunnen worden aangesloten op een laptop. Hiermee is het mogelijk om een internetverbinding te realiseren. Deze verbinding kan ook worden ingezet om een internetverbinding op te zetten om video over te streamen. De bandbreedte, de hoeveelheid data, die over een mobiele dataverbinding mag worden gestuurd, is echter nogal beperkt. Vele abonnementen bij telecombedrijven hebben wel een steeds hogere downloadverbinding, maar voor streamen is een upload nodig. Daarbij komt nog dat je op deze manier gebruik maakt van een consumentennetwerk. De bandbreedtes worden niet gegarandeerd. Als het in een gebied druk is, wordt de bandbreedte verlaagd, zodat er meer gebruikers per mast kunnen worden aangesloten. Juist bij evenementen en gebeurtenissen waar dit soort streaming interessant is, is er dus weinig bandbreedte beschikbaar. Om het probleem van de bandbreedte op te lossen zijn er portable systemen die meerdere dongles gebruiken en de data verspreiden over meerdere verbindingen. Bijvoorbeeld 6 tot 10 sim kaarten van verschil-


43

Beta Audio Services bv. - Televisieweg 105 - 1322 BD Almere-Stad The Netherlands - +31 (0)36-535 00 47 - E-Mail: [email protected]


MOBILE VIEWPOINT LANCEERT IPHONE APP VOOR LIVE NIEUWSBERICHTEN: WMT LIVE Na intensieve testen en proeven met verschillende broadcasters lanceerde Mobile Viewpoint zijn nieuwsberichten-app WMT Live voor iPhone. Deze is nu gratis te downloaden in de Appstore. Met WMT Live maak je van je iPhone een live nieuwscamera waarmee je videobeelden in HD-kwaliteit kunt uploaden naar de Mobile Viewpoints cloud server, die het op zijn beurt kan doorsturen naar elke nieuwszender als een SDI of een streaming feed. Vorige week gaf Apple het groene licht aan de WMT Live applicatie van Mobile Viewpoints waarmee je van een iPhone een live camera kunt maken. De WMT live app maakt deel uit van de WMT productenfamilie die gekoppelde netwerken gebruikt voor het mobiel of vanaf willekeurige locaties verzenden van hoogwaardige videobeelden. WMT Live is ontworpen voor zowel de broadcast- als de bewakingsbranche. Consumenten evenals professionals kunnen met deze app live en al opgenomen video content via hun iPhone uploaden, publiceren en delen vanaf elke willekeurige locatie naar elk scherm waar ook ter wereld. Consumenten kunnen berichten sturen naar websites, TV-shows, of contact houden met vrienden in een community. Tevens kunnen broadcasters, websites en mobiele netwerk operators live en on demand content rechtstreeks beheren met behulp van state-of-the-art bewerkings- en beheertools in het WMT video manager portal. Met de IFB implementatie is real time communicatie mogelijk tussen de reporter in het veld en de beheerder in het backend platform. De app kan gratis worden gedownload in de Appstore. Zoek op WMT Live en registreer je via de app voor een gratis test account. Michel Bais, Managing Director Mobile Viewpoint: “Klanten die gebruik maken van onze WMT-systemen, gebruiken hun smartphones graag als een WMT-camera waarmee ze journalist kunnen worden. De nieuwsshows van vandaag de dag tonen heel vaak opnames die gemaakt zijn met smartphones, en met de WMT live client kunnen dus ook live streams worden gebracht. Naast de toepassing als nieuwsbrenger kan de WMT live app ook spelshows en ander entertainment op een hoger plan brengen.”

lende providers. Het splitsen van de data over verschillende verbindingen levert wel een ander probleem op dat weer moet worden opgelost. Omdat streaming video een aaneengesloten stroom aan data nodig heeft, moeten de in brokken verdeelde data wel weer in de goede volgorde en tijd bij de ontvanger worden weergegeven. Het splitsen en klokken van de data vraagt naast het encoderen en decoderen daarom het nodige rekenwerk. Dit zijn dan ook gespecialiseerde portable servers. Met de komst van 4G netwerken wordt de bandbreedte theoretisch tien keer zo hoog. De populariteit van deze oplossing is daarom nog steeds groeiende! De encoder, server en zender passen met accu in een rugzak en de cameraoperator hoeft alleen nog de camera aan te sluiten en hij kan overal live! De investering in zender en ontvanger zijn nog aan de prijzige kant. Daarbij komt nog de kosten van mobiel dataverkeer. De komst van 4G kan nog het één en ander vereenvou-

digen maar dit soort verbindingen blijft voor reguliere televisieproductie nog wel smalbandig. Wat weer te zien zal zijn omdat de resolutie wat aan de lage kant is. Er zal wat meer vertraging kunnen optreden en de verbinding is minder stabiel dan bij satelliet. Daar tegenover staat een enorme flexibiliteit. Voor radio worden deze zogenaamde WMT’s ook ingezet en ook bij ENG ploegen worden WMT’s wel eens gebruikt om alvast lage resolutie videobestanden naar de studio te sturen. De groeiende populariteit van dit soort draadloze verbindingen heeft vermoedelijk veel te maken met de toenemende druk om zo gauw mogelijk te kunnen publiceren. In 1953 waren de eerste beelden van de watersnoodramp pas na drie dagen te zien op het polygoon journaal. Tegenwoordig willen we alle gebeurtenissen direct kunnen delen op internet en televisie.


45

REYN OUWEHAND (STUDIO THE CHURCH):

“TECHNIEK STAAT PUUR IN DIENST VAN DE MUZIEK” Voor AV & Entertainment Magazine zijn we al in heel wat studio’s geweest, maar zoals die van Reyn Ouwehand hadden we ze nog niet gezien. Zijn tot studio omgebouwde kerk in Wijdenes zijn heiligdom noemen is misschien wat fl auw, maar het benadert de waarheid wel héél dicht. Ouwehand: “De studio past volledig in mijn filosofie.”

46


Teun van Thiel

Joost Franken

INTERVIEW BROADCAST&AUDIO TECHNIEK

igenlijk zocht Reyn Ouwehand naar een boerderij om zijn studio in te realiseren, maar toen hij in het WestFriese dorpje Wijdenes de plaatselijke kerk te koop zag staan, was zijn interesse gewekt. Al ga je natuurlijk niet van de ene op de andere dag even over tot de aankoop van een kerk. “Ik wilde het sowieso in één keer helemaal goed gaan doen, omdat ik wist dat dit mijn laatste studio moest gaan worden”, vertelt Ouwehand tijdens ons bezoek aan Studio The Church. “Op een industrieterrein wilde ik zeker niet terechtkomen en dus ging ik op zoek naar een mooie boerderij. Tot de kerk op mijn pad kwam dus. Qua ruimte, hoogte en grootte was ‘ie precies goed voor wat ik wilde, maar ja…..het was wel een kerk.”

E

HAALBAAR? De kerk bleek van binnen aardig geruïneerd, het dak was zo lek als een mandje en er rezen wel meer vragen bij Ouwehand. De vraag of het überhaupt allemaal wel haalbaar zou zijn bijvoorbeeld. Tussen de eerste bezichtiging en de uiteindelijke koop verstreek dan ook meer dan een jaar, waarin hij veel uitzocht. Hoe zat het met de vergunningen en het bestemmingsplan, is het financieel wel haalbaar en heb je in zo’n kerk geen last van de klokken in de toren? De goden bleken Ouwehand gunstig gezind: “Het geluid van de klokken kon buiten worden

gehouden, financieel was het volgens mijn accountant haalbaar en de gemeente was al lang blij dat er een gek was die nog geld in de kerk wilde steken en deed dus nergens moeilijk over. Opeens kreeg ik overal een ‘ja’ op en toen vond ik dat ik het dan ook maar gewoon moest gaan doen.” OPZICHTERTJE SPELEN Het was het startsein voor een enorme verbouwingsklus, waarbij de hulp werd ingeschakeld van bijvoorbeeld Eelco Grimm (Grimm Audio) en creatief bureau …,staat uit Amsterdam. Het plan werd bedacht om vierkante ‘dozen’ te bouwen in de grote ruimte. Elke doos werd een ruimte op zich; goed geïsoleerd en dus ook zonder hinder van de kerkklokken die inderdaad behouden zijn. De verbouwing liep volgens Ouwehand zoals het vooraf bedacht was: “Het enige dat niet in planning lag was het nieuwe dak dat nodig bleek, maar verder verliep het soepel. Uiteindelijk heeft het bestek maken langer geduurd dan de verbouwing zelf. Je wil ook echt geen fouten maken. Het ‘dozenontwerp’ van …,staat is akoestisch gezien eigenlijk een hel, maar Eelco Grimm vindt zoiets fantastisch en ziet er meteen een uitdaging in. Samen met hen en de aannemer hebben we heel lang zitten pingpongen over hoe we het gingen doen.” Ook wat betreft de materiaalkeuze gingen ze secuur


47

ACHTERGROND Als je kijkt naar de achtergrond van Reyn Ouwehand, is het helemaal niet zo logisch dat hij is geworden wat hij nu is. Muzikaliteit was op zijn zachtst gezegd niet echt een familietrekje. “Nou nee, ik kom uit een compleet a-muzikale familie”, lacht hij. “Thuis hadden we niet eens een pick-up, er werd gewoon geen muziek geluisterd. Geen Beatles….helemaal niks. Mijn ouders vonden het wel een onderdeel van de opvoeding, dus mijn broer en zus gingen op blokfluitles, maar die waren letterlijk zó slecht dat ik dat niet meer hoefde. Het was dus niet echt de bedoeling dat ik naar de muziekschool ging, maar het kwam uit mezelf dat ik uiteindelijk toch pianoles nam. De belangstelling kwam denk ik vanuit het feit dat ik sommige filmmuziek zo mooi vond, toen is de interesse gewekt. En waarom het dan de piano werd? Eerlijk gezegd was dat volgens mij omdat een meisje dat ik leuk vond dat ook ging doen, zo zal het ongeveer gegaan zijn.”

te werk. Ouwehand: “De kerk heeft dichtgemetselde bogen en daar moesten bijvoorbeeld heel diepe voegen in komen. Elke houtsoort heeft ook zijn eigen karakteristieke kenmerken en de absorptie van de muren en plafonds moest ideaal gemaakt worden. Om dat allemaal uit te vogelen kost natuurlijk tijd.” De verbouwing zelf duurde uiteindelijk een jaar. “Dat valt inderdaad wel mee, zeker als je bedenkt dat het zo’n gebouw is en dus niet één of ander standaard gebouw op een bedrijventerrein. Het is snel gegaan, maar toch vond ik het vreselijk: ik ben muzikant en heb helemaal geen zin om opzichtertje te spelen.” Met de betiteling ‘muzikant’ benoemt Ouwehand eigenlijk maar één van de vele petten die hij feitelijk draagt. Naast muzikant is hij namelijk producer, studiobaas en componist, dat laatste ook van filmmuziek. “Ik heb inderdaad veel verschillende petten op. Niet omdat ik dat zo nodig wil, maar ook omdat het er volgens mij allemaal bij hoort. Als producer is het bovendien fijn om óók muzikant te zijn. Je past je kennis toe en dat wekt vertrouwen. Als een bandje binnenkomt, dan ben ik wel helemaal ‘hands off’…..dan speel ik zelf niks, al zitten ze nog

48


zo te kneuteren met twee vingertjes op de piano. En als er dan een singer-songwriter binnenkomt om een plaat te maken, dan vind ik het juist weer leuk om dingen zelf te spelen.” LEKKER VOL Wie nu rondloopt in The Church kijkt zijn ogen uit. De ruimte ademt nog steeds ‘kerk’, maar is van alle gemakken voorzien. De sfeer is aangenaam en de voorzieningen uitstekend, ook voor (buitenlandse) artiesten die meerdere dagen willen blijven. Een prettige ruimte met keuken en poolbiljart bijvoorbeeld, maar ook twee tweepersoons slaapkamers met eigen douches en toilet. Bovendien is een bioscoopzaaltje ingericht waar gasten een film kunnen kijken en kunnen gamen, maar die ook gebruikt kan worden als Ouwehand bezig is met filmmuziek. Ook fraai: de originele zerkenvloer ligt er nog, compleet met inscripties van de mensen die onder de vloer begraven liggen. De vriendelijke multi-instrumentalist is enthousiast als hij voorgaat in z’n studio. “Hier is de opnameruimte, die is qua akoestiek echt fantastisch”, zegt hij terwijl hij in zijn handen klapt en het geluid daarvan aandachtig volgt. “Nul…..één…..en


hij is weg. Ik houd ervan dat het lekker vol is hier en wil absoluut geen lege bak hebben. Veel microfoons en veel aparte dingetjes.” Aparte dingen zijn er inderdaad genoeg. Het gaat van een elektronisch spinetje van Baldwin tot vintage drums in alle kleuren van de regenboog en van Wurlitzer tot Marxophone. Ouwehand: “Het heeft allemaal zijn eigen klankkleur, dat vind ik heel belangrijk. Aan de ruimte ligt het hier sowieso niet trouwens, de akoestiek is echt héél goed. Eelco Grimm is natuurlijk ook echt een vakman. Als je hem hoort praten met zo’n aannemer, dan weet je niet wat je hoort….hij weet álles.” MUZIEKGERICHT De vocal booth is ruim bemeten en de regieruimte overzichtelijk, voor Ouwehand zelf althans: “Er is geen mengtafel en niks anders wat me kan afremmen. Alleen maar pre-amps en ook heel oude delays, dat soort dingen vind ik te gek. Maar ik heb bijvoorbeeld ook geen externe compressors, ook dat vertraagt me namelijk in het proces. Ik mix alles ‘in the box’ en wil ‘total recall’ zijn. Naar gelang het project vordert ben ik gewoon aan het mixen. Ik neem altijd met veel te veel microfoons op. Vervolgens ga ik

gewoon het rijtje af: dit gebruik ik wel, dit niet, dit niet, dit weer wel. Ik maak meteen een tussenmix die al vet klinkt en op die manier hoef ik niet aan het eind van de rit nog eens opnieuw te gaan mixen. Het liedje wordt zo precies zoals ik het in mijn hoofd heb en voor de band is het fijn om meteen resultaat te hebben.” Ouwehand is heel muziekgericht in zijn werkproces: “Ik ben heel erg gericht op inspiratie en op dat het proces in de studio lekker loopt. Als het ware ben ik heel ongeduldig, ik wil meteen weten wat het resultaat is. Dat is absoluut de muzikant in mij. Techniek staat voor mij ook puur in dienst van de muziek. Met specificaties houd ik me dan ook niet bezig. Het moet functioneel zijn en het resultaat moet bevredigend zijn.” DRIJFVEER Om tot dat bevredigende resultaat te komen is volgens Ouwehand de ruimte waarin gewerkt wordt bijna net zo belangrijk als de instrumenten. “De vibe moet kloppen en de ruimte moet inspirerend zijn. Dat is hier in mijn ogen zeker gelukt. Wat ik ook heel graag wilde was een geringe afstand tussen de vocal booth en de regie. Je hoeft hier niet eerst het hele gebouw door om


49

“IK WIL MOOIE DINGEN MAKEN ZONDER GEREMD TE WORDEN DOOR EGO’S OF TECHNIEK.”

elkaar weer te zien. Ook de vele ramen in de ruimten zorgen daar voor. Het zijn allemaal kleine dingen die het heel fijn maken om hier op te nemen.” Bij de realisatie van zijn studio heeft Ouwehand zich niet laten leiden door hoe andere studio’s het doen. “Je doet zo’n klus natuurlijk wel op eigen ervaringen die je door de jaren heen hebt opgedaan. Wat vind je handig en wat juist niet? Ik vind het bijvoorbeeld prettig om de drums altijd uitgemiced te hebben. Het gaat daarbij om alle ‘reguliere close-mics’, die altijd klaar staan, waardoor ik tijd en ruimte overhoud om te experimenteren. Ik wil niet wachten op de techniek, dat vind ik supervervelend. De microfoons zijn ook zo opgesteld dat ik bijvoorbeeld binnen een minuut een kick kan verwisselen. Ik heb ook heel veel vintage kitjes staan, in plaats dat een drummer met een kitje binnenkomt waar hij het dan maar mee moet doen. Soms ontstaat dan inderdaad een

50


hele regenboog aan kleuren, maar dat klinkt dan toevallig heel leuk samen voor dat ene liedje. Dat kan dus allemaal in heel rap tempo. Financieel is dat ook interessant natuurlijk, maar ik merk dat het bij mij niet de drijfveer is. Bij mij is het gewoon zo dat ik niet kan wachten tot een liedje klaar is.” FILOSOFIE Het past allemaal bij de filosofie die Ouwehand er op nahoudt over hoe zijn studio er moet uitzien: “Bij veel ‘traditionele’ studio’s zie je een heel grote mengtafel en heel veel dure outboards die mensen niet eens gebruiken, maar wat er dan leuk uitziet. Aan de andere kant van het glas is het vaak een lege bak. Totaal niet inspirerend, niets maakt geluid. Mijn filosofie is anders: ik wil niet afwachten wat de drummer zelf meeneemt, want ik wil zelf de controle houden. Ik wil dingen laten zien en horen die ze kunnen gebruiken. Kijk, een gitaar nemen ze zelf mee, maar ze hebben geen ‘twelve string’ of een Dobro….die heb ik hier dan voor ze. Het werkt hier allemaal praktisch en vooral niet te omslachtig. Die filosofie zit erin, maar dan wel allemaal vanuit de muzikant gedacht.” In een eerder interview wordt


GRIMM AUDIO Voor de akoestiek van The Church tekende Eelco Grimm, die ook verantwoordelijk was voor bijvoorbeeld het akoestisch plan bij Big Orange in Amsterdam en recent de nieuwe studio’s van faculteit KMT van de HKU in Hilversum. Het zou een van zijn laatste akoestiekprojecten zijn, aangezien het werk voor audioapparatuurfabrikant Grimm Audio zijn aandacht opeist. In Studio The Church is ook daar iets van te merken. De ‘TPR’ kabel die door Grimm Audio speciaal voor het nieuwe Wisseloord ontwikkeld werd is ook hier geïnstalleerd. Ook is een CC1 low jitter master clock geleverd die de hele studio synchroniseert. Reyn Ouwehand hierover: “Met de kwaliteit van Grimm Audio in huis voel ik me helemaal op mijn gemak, ik hoef me daar gewoon geen zorgen over te maken.”

Ouwehand door iemand in de allerbeste zin van het woord een ‘vakidioot’ genoemd, maar zelf weet hij niet zozeer of het een juiste kwalificatie is: “Nou ja, ik ben wel freakerig. Ik denk er over na, heb er een mening over en neem dingen zeker niet klakkeloos aan. Dat heb ik een tijd geleden al geleerd van Attie Bauw, die vertelde nooit twee keer op dezelfde manier te werken. Hij zei het elke dag anders te doen en vertelde dat je je vooral niet gek moet laten maken over wat zogenaamd de standaarden zijn.” KRITISCH Reyn Ouwehand is kritisch in zijn projectkeuzes. “Ik kan heel goed nee zeggen”, vertelt hij zelf. “Ik kan ook wel inschatten wanneer een project gaat slagen of juist niet. Dat is niet alleen de muziek, maar dat zijn ook de dingen die om het proces heen gebeuren. Ook belangrijk is of een band wel een verhaal heeft om een tweede plaat op te nemen, of dat het een kopie dreigt te worden van de eerste. Het moet interessant zijn voor mij en het publiek. Als dat niet klopt dan begin ik er niet aan, nog los van de kwaliteit. Er moet een soort noodzaak zijn om het te doen, ik wil mezelf ook niet gaan herhalen. Ik kan ook genieten van muziek

die ik niet eens leuk vind, maar waarbij het traject wel een uitdaging is. Ik heb geleerd dat er drie criteria zijn waarop je een klus kunt aannemen: carrière, geld en de factor ‘leuk’. Daarvan moeten er altijd minstens twee aanwezig zijn, anders moet je het gewoon niet doen. Dat helpt me echt in de keuzes en ik moet zeggen dat ik nog nooit spijt heb gehad nadat ik nee heb gezegd.” NAAR DE ZIN Wie Ouwehand vraagt naar het gevoel dat overheerst wanneer hij nu kijkt naar The Church zou misschien verwachten dat hij over trots begint. Dat is het echter niet: “Het is meer dat ik het gewoon fijn vind dat ik nu kan werken hoe ik wil werken. Bovendien vind ik het heel prettig dat ik nu direct aan de studio woon. Verder kan ik van kleine dingen genieten, van het moment waarop de microfoons klaar staan bijvoorbeeld. Die hele praktische kant vind ik mooi. Ik wil gewoon dat ik het zelf naar mijn zin heb hier en dat is op dit moment zeker het geval. Het draagt er allemaal aan bij dat ik kan doen wat ik het liefste doe: zo praktisch mogelijk mooie dingen maken zonder geremd te worden door ego’s of techniek.”


51

Post. Dramatically redefined. NUAGE - The perfect mix of creativity and productivity Uniting the elements of your post-production workflow into a seamless experience, NUAGE combines dedicated Yamaha control and interface hardware with Steinberg’s Nuendo 6 DAW software in a flexible modular system that offers unprecedented creativity, productivity and audio quality. With cutting edge technology from two of the audio industry’s heaviest hitters, NUAGE brings top-class hardware and software together in perfect balance - redefining what is possible in audio post-production. For more information please visit www.yamahacommercialaudio.com

CONNECT WITH EXPERIENCE YAMAHACOMMERCIALAUDIO.COM

Theater&Podia

NIEUWS

Amphion is theater van het jaar

Betaalbare 3D-projecties voor groot publiek Epson kondigt zijn eerste gestapelde passieve 3D-projectorsysteem aan. Het model biedt een heldere, betaalbare 3D-ervaring aan een breed publiek, en is daarmee ideaal voor onderwijsinstellingen, musea, exposities, kleine theaters en in de horeca. De Epson EB-W16SK heeft een lage TCO (Total Cost of Ownership), ondersteunt alle huidige HDMI-compatibele 3D-signaalformaten en verzekert het gehele publiek van heldere, levendige 3D-projecties. Het Epson EB-W16SK-projectorsysteem bestaat uit twee afzonderlijke projectoren, die op elkaar geplaatst zijn in een speciaal ontworpen montagebeugel. De projectoren zijn aangesloten via USB in een commando- en controleomgeving, waarbij de polariserende filters op iedere lens zijn bevestigd. Doordat beide projecties elkaar overlappen worden de beelden elektronisch uitgelijnd door de automatische instelling voor projectoruitlijning. Dit verkort de insteltijd aanzienlijk. De hoge beeldkwaliteit is verzekerd dankzij de 3LCD-technologie van Epson. Deze reproduceert namelijk een uitgebreid kleurengamma waarmee natuurlijke, levendige beelden worden gecreëerd en is dus uitermate geschikt voor gebruik bij bijvoorbeeld biologielessen en kunstexposities. Beide projectoren zijn uitgerust met een hoge White en Colour Light Output (CLO) van 3000 lumens voor heldere 3D-beelden in uiteenlopende lichtomstandigheden.Dankzij ondersteuning voor alle HDMI-compatibele 3D-signaalformaten, kan de Epson EB-W16SK alle indelingen projecteren: side-by-side, top-and-bottom en frame packing. Dit betekent dat gebruikers de mogelijkheid hebben het meest uitgebreide scala aan beschikbare 3D-content te tonen. Gareth Day, Product Manager van Epson Europe, zegt: “Dit is onze eerste gestapelde passieve 3D-projectorsysteem en we hebben ervoor gezorgd dat zowel een groot als klein publiek kan genieten van heldere, levendige 3D-weergave. Dankzij de combinatie van passieve 3D-technologie en betaalbare brillen heeft de Epson EB-W16SK een lage TCO, en is dus ideaal in situaties waar grote groepen willen genieten van 3D-weergave.” De EB-W16SK is per direct beschikbaar voor een prijs van € 1.899.

Schouwburg Amphion uit Doetinchem is door de Vereniging van Vrije Theaterproducenten (VVTP) uitgeroepen tot Theater van het Jaar. De prijs werd uitgereikt tijdens de VVTP Theaterbeurs in het Beatrix Theater in Utrecht. Amphion kreeg de prijs vanwege de grote gastvrijheid voor zowel publiek als bespelers. Daarnaast weet de schouwburg met een zeer gevarieerd programma bezoekers uit de hele regio te trekken, waarbij risico’s in de programmering niet uit de weg worden gegaan maar juist als een avontuur worden gezien. De andere genomineerden waren Theater Diligentia in Den Haag, Parktheater in Eindhoven, het Zaantheater in Zaandam en de Rijswijkse Schouwburg in Rijswijk. Op laatstgenoemde na waren alle theaters in 2011 ook genomineerd. Vorig jaar won de Goudse Schouwburg de prijs. Amphion mag nu een jaar lang de door Carla Janssen-Höffelt ontworpen theaterstoel tentoonstellen. Tijdens de Theaterbeurs werd tevens de VVTP Theaterfotoprijs 2012 uitgereikt aan Jan Versweyveld, voor zijn foto van Macbeth van Toneelgroep Amsterdam. (www.vvtp.nl)

Henk Versteeg nieuwe accountmanager DTS² Sinds begin dit jaar is Henk Versteeg in dienst getreden als accountmanager theatertechniek bij DTS². Versteeg richt zich primair op de Scandinavische markt, maar is ook in de Nederlandse markt actief. Binnen de wereld is Versteeg bekend vanwege zijn succesvolle werk bij Prolyte als accountmanager in dezelfde markten. Daar waar Versteeg op zoek was naar een nieuwe uitdaging, was DTS² op zoek naar een uniek verkooptalent. De twee partijen hebben elkaar daarin gevonden en zagen uit naar een succesvolle samenwerking. DTS² is full service partner voor theatertechniek: onderhoud, inspectie en keuring, constructietechniek, heftechniek, hijstechniek, besturingssystemen en specials. Meer informatie op www.dts-2.com


53

STADSSCHOUWBURG 30CC

MOTOR VAN CULTUREEL LEUVEN Het Belgische Leuven heeft een rijke cultuur met een groot aantal culturele stedelijke instellingen. Eén daarvan is stadsschouwburg 30CC, dat een gevarieerd en kwaliteit volcultuuraanbod biedt met theater, dans, concerten, literaire avonden, debatten, festivals en bijzondere projecten.

54


Loet van Bergen

INTERVIEW THEATER&PODIA

0CC werkt samen met andere culturele partners en is medebezieler en trekker voor vernieuwende cultuurplannen van Leuven en partner in de ambitieuze trektocht naar een klimaatneutrale stad in 2030. Samen met STUK Kunstencentrum biedt 30CC met Dubbelspel een krachtig podiumkunstenaanbod, stadsgezelschappen Braakland/ZheBilding en fABULEUS die fier en prominent in het programma staan, evenals het multidisciplinaire festival M-idzomer, dat 30CC verbindt met M en Het Depot.

3

HISTORIE “30CC is een van de oudste theaters in België en werd in 1863 gebouwd naar een ontwerp van stadsarchitect E. Lavergne. In 1867 werd de schouwburg officieel geopend”, vertelt toneelmeester Roeland Plancken, die bij 30CC verantwoordelijk is voor de planning van alle producties en het technisch aanspreekpunt is voor de gezelschappen. “De oorlogsbrand

van 1914 had de schouwburg nagenoeg volledig verwoest. Alleen de buitenmuren en de hoefijzervormige zaalmuren stonden nog. De wederopbouw werd in 1938 voltooid. Op dat ogenblik kon het Leuvense theater inzake infrastructuur en technische installatie tot één van de modernste van het land gerekend worden. Tijdens bombardementen in 1944 en 1945 liep het gebouw gedeeltelijk schade op, waarna de herstellingen pas in 1952 volgden. Tot de latere ingrepen behoorden aanpassingen van de technische installatie (belichting, mechanische infrastructuur scène, brandscherm) in 1983 en de vernieuwing van de zetel- en vloerbekleding en van het sanitair in 1991.” In de periode 1994-1996 hield deze onder meer de inrichting en nieuwbouw in van een overdekte en deels beglaasde secretariaat-, loket- en inforuimte achter de rechter doorgangspoort, de vernieuwing en inrichting van de artiestenloges en accommodaties en een tentoonstellingsruimte in de kelderverdieping en de gedeeltelijke


55

vernieuwing van de bevloering en trappenpartijen. “Afgezien van de ereloges, bedraagt de zaalcapaciteit van 30CC/ Schouwburg nu zo’n 800 plaatsen, waarmee het de grootste theaterzaal in Leuven is. Want verder zijn er nog theaterzaal 30CC/Minnepoort met 500 zitplaatsen en theaterzaal 30CC/ Wagehuys met 160 zitplaatsen. Daarnaast zijn er nog de verschillende auditoria en kerken waar de theatervoorstellingen en concerten doorgaan en nog de drie zalen van het STUK, de nieuwe theaterzaal in OPEK en het vernieuwde DEPOT, het muziekcentrum van Leuven”, aldus Plancken. TECHNIEK “De laatste jaren zijn er veel verbouwingen geweest”, licht Plancken toe. “In 1993 werd het theater volledig gerenoveerd, behalve het toneeltechnische gedeelte. De podiumvloer is in 2005 vernieuwd en in 2006 is een nieuwe Stakebrand Centurion trekkenwand geplaatst met 39 trekken van 500kg, 2 zaaltrekken en 6 zijtrekken. Tussen 2007 en 2012 is alle techniek vernieuwd, zoals de spots, dimmers, lichttafels, geluidstafels, geluidssysteem, bekabeling, microfoons en video. Op lichtgebied hebben we praktisch alles van ADB, materiaal dat oerdegelijk is en nauwelijks stuk gaat. Verder hebben we nog een Mentor lichttafel, 8 MAC 700’s, ChamSys, Pc Wing, Swefog hazer en de nodige Showtec Sunstrips. Als geluidssysteem hebben we een d&b Q-systeem met langs elke kant 2 Q-subs met daarop 4 Q1’s gestackt, 2 Q 7 infills en dan

56


nog een centercluster met 2 Q-subs en 2 Q 10’s en nog 10 MAX 12 monitors. We hebben een MH 2 32 + rack in de front of een LS 9, alles op Socapex LK150 multi. Met daarbij de nodige microfoons van Neumann, Shure, AKG, Sennheiser, BSS en Apex. De overige zalen die onder 30CC vallen hebben elk hun eigen licht, geluid en video. Voor de kerken en locatietheater hebben we een apart magazijn met licht, geluid en videomateriaal én een vrachtwagen. We beschikken over voldoende materiaal om in principe alle voorstellingen in onze zalen mee te kunnen draaien. Dat komt ook doordat we kopen wat een standaard gezelschap vraagt. Vandaar dat we praktisch nooit externe PA in hoeven te huren, tenzij het over iets heel specifieks gaat. Voor de aanschaf van techniek, krijgen we van de stad een budget op basis van de begroting en de motivatie die wij maken voor de aankoop en onderhoud van het materiaal of werken in onze gebouwen. Daarbij maken we zelf de bestekken en volgen we ook de offertevragen zelf op. Er zit dus geen theatertechnisch adviesbureau tussen.” TECHNIEK TEAM “Voor alle 30CC zalen en locaties zijn we met zestien technici”, vervolgt Plancken. “Zelf ben ik verantwoordelijk voor de technische coördinatie van alle zalen, tentoonstellingsruimten, auditoria, archief, erfgoed en de bibliotheken en zijn filialen. Dat betreft zowel de gebouwen en technische mensen als transporten en locatieprojecten. Verder bestaat het team

INTERVIEW THEATER&PODIA

LICHT -

ADB Mentor ISIS 1.53 software+mentor motion control

-

48 submasters

-

1 play back module

-

1 ADB motion wing

-

FM afstandbediening

-

3 DMX lijnen

DIMMERS -

ADB Eurodim

-

90 dimmers 2.5kW

-

90 dimmers 5kW

-

72 dimmers 3 kW

-

ADB Eurorack

-

dimmer DMX 512 voor werklicht en zaallicht

-

12 dimmers 2kW.

SCHIJNWERPERS -

Frontaal 3de balkon: 2 volgspots 1Kw ontladingslampen CSI (niet op dimmer)

-

Frontaal 3de balkon: 8 profielspots 2Kw type ADB DS205 13°-36°

-

Lateraal 3de balkon: 8 profielspots 2Kw type ADB DS205 13°-36°

-

Lateraal 3de balkon loge: 6 profielspots 2Kw type ADB DS205 13°-36°

-

Lateraal 2de balkon: 8 PC’s 2Kw type ADB THH 2001 JHC

-

Lateraal 1ste balkon: 8 PC’s 2Kw type ADB THH 2001 JHC

-

Portaalbrug: 20 PC’s 1Kw type ADB C101 S

-

Portaaltorens: 2 x 6 PC’s 1Kw type ADB THH 1002 JHC

-

Horizonbrug: 6 horizontoestellen met elk 4 asymmetrische reflectors 4x1Kw met glazen filters.

GELUID -

Mengtafel

-

Yamaha LS 9. 32 kanaals.

-

DDA interface console 16 kanalen

-

Yamaha promix 12 kanalen.

-

Effectenrack

-

2 equalisers AB INTERNATIONAL 131LT één-kanaals 31 bands

-

1 multi-effect processor SPX 990

-

2 BEHRINGER AUTOCOM MDX 1200

-

1 BEHRINGER AUTOQUAD R2400

-

Dubbele CD speler JB systems.

-

Minidisk Sony

LUIDSPREKERSYSTEEM -

4 x D&B Q sub

-

8 x D&B Q1

-

2 x D&B Q7 infill

-

1 x D&B Q 10 centercluster

-

4 x D&B max 12

INTERCOMINSTALLATIE -

ASL Pro serie – 2-kanaals intercominstallatie

ELEKTRO AKOESTISCH SYSTEEM -

uit twee technische medewerkers op B niveau: één voor 30CC/ Schouwburg en de andere voor 30CC/Minnepoort en 30CC/ Wagehuys. Op C of D4-5 niveau hebben we elf theatertechnici en nog twee assistent theatertechnici op E niveau. We hebben in principe geen vaste ploegen. Er wordt op basis van de technische fiche en dagplanning van het gezelschap een ploeg samengesteld. Meestal zijn dat vier mensen in 30CC/ Schouwburg, waarvan er één goed is met de trekken, één goed is met geluid, éém goed is met het licht en één goed is met video en decor. Wij hebben geen vaste begin- of einduren, maar stellen ons flexibel op in functie van het gezelschap. In de praktijk werkt dit tot nu toe uitstekend.” RENOVATIE Voor 2013 staat er weer een renovatie gepland. Zo wordt de ingangspoort voor het laden en lossen verbreed en wordt er een nieuw dak gelegd. Verder worden de zijgevels, de achtergevel en de balustrades van de voorgevel gerestaureerd en het gebouw geïsoleerd. Naast de werkzaamheden buiten, wordt ook de binnenzijde grondig aangepakt. Op de gelijkvloerse verdieping worden stoelen en tapijt vervangen, waarna er in verschillende fasen naar boven zal worden toegewerkt. De werken zullen ongeveer een jaar duren. Voor de renovatie van de Leuvense stadsschouwburg aan de Bondgenotenlaan heeft de Vlaamse regering een bedrag van 690.004,68 euro ter beschikking gesteld.

SIAP MK III processorHet SIAP-systeem voorziet de zaal van variabele akoestiek.


57

MOTEL WESTCOAST

MEERSTEMMIGE SOUND IN OPTIMA FORMA Het populaire Motel Westcoast-gezelschap trekt op dit moment met zijn vierde theatertournee door Nederland. Dit keer met het thema Coast to Coast. Naast de grootste hits van de Amerikaanse Westkust (zoals o.a. The Eagles, Fleetwood Mac, Beach Boys, Doobie Brothers, Chicago en James Taylor) komen ook songs voorbij van wereldberoemde acts van Down Under, zoals Crowded House, Tim Finn, John Farnham, Little Riverband, en Icehouse.

e productie van Motel Westcoast is in handen van MBN Producties, dat exclusief de belangen behartigt van o.a. Syb van der Ploeg (die tevens mede-eigenaar is van het bedrijf), Belle Perez, De Kast, Heroes of Rock en diverse kwalitatieve coverbands en (solo)artiesten. MBN produceert en coördineert alle praktische, promotionele en productionele zaken rond Motel Westcoast.

D

IDEE “Het idee voor Motel Westcoast is in het jaar 2000 geboren, toen Syb van der Ploeg in Amerika bij de Amerikaanse groep Venice op visite was”, vertelt Marc de Bruin, general manager bij MBN Producties. “Uiteindelijk zijn we pas in 2007 gestart met de eerste tour, omdat we lang zijn bezig geweest om de goede stemmen met de bijbehorende vocalisten te vinden die bij elkaar pasten. Dat zijn uiteindelijk Syb van der Ploeg (De Kast), Julian Thomas, Mirjam Timmer (Twarres) en Edward Reekers (Kayak) geworden, een samenstelling die sinds de eerste tour niet meer veranderd is.” Het is inmiddels een ploeg die goed op elkaar is ingespeeld, zoals ook wel blijkt uit het aantal bezoekers en de recensies. De afgelopen drie tournees in 2007, 2009 en 2011 trokken volle zalen. De tour van 2011 was zelfs met meer dan 90% bezetting een van de succesvolste muziekproducties van dat theaterseizoen. In 2007 luisterden meer dan 1,1 miljoen luisteraars naar Radio 2 toen Motel Westcoast

58


samen met de Amerikaanse groep Venice ‘De Week van de Jaren 70’ afsloot. Muziekblad Oor schreef over Motel Westcoast: ‘Zelden hebben vier stemmen zo perfect bij elkaar gepast.’ De Bruin: “2015 wordt ons jubileumjaar en dan gaan we voor de vijfde keer met Motel Westcoast toeren. Bezoekers kunnen via de website van Motel Westcoast zelf hun favoriete nummers kenbaar maken, waaruit we dan de meest gekozen nummers kiezen.” TECHNIEK “Traditiegetrouw zijn we met ‘Coast to Coast’ op 10 januari jl. gestart in Theater ‘t Voorhuys te Emmeloord”, gaat De Bruin verder. “Er zijn in totaal maar liefst vijftig shows door het hele land. De techniek voor de voorstelling huren we in bij Purple Group, evenals de technici voor het licht en geluid, die ook betrokken zijn bij de opbouw van de set, samen met de technici van het theater. Het lichtplan en decor zijn ontworpen door Patrick Kramer. Iemand die al vaker voor ons heeft ontworpen en bekend is van o.a. Blof, Marco Borsato en Ilse de Lange.” Het decor bestaat uit drie podiumdelen op verschillende hoogten die bekleed zijn met zwarte doeken rondom en bovenop een oranjekleurig tapijt. Op deze podiumdelen staan de drummer, pianist en de keyboardspeler, zodat ze ook goed te zien zijn voor het publiek achter de vocalisten die voorop het podium staan. Als achtergronddecor hangen er in de trekken goud-

PRODUCTIE THEATER&PODIA

kleurige doeken en wordt op het horizondoek met behulp van een profielspot met Gobo ‘Motel Westcoast’ geprojecteerd. Er zijn geen changementen tijdens de voorstelling. Het is al met al een decor dat volgens Marc de Bruin weinig opbouwtijd kent en ook past in kleinere theaters. “Nijverdal bijvoorbeeld had maar een podium van 8 x 5 meter. Dan wordt het plan aangepast en als het theater geen trekken heeft, dan hangen we de spots in trussen.” LICHT Het uitgangspunt van het lichtplan van Patrick Kramer is dat licht een belevenis moet zijn en een ondersteuning is van de nummers. Marc de Bruin: “Hij heeft vooraf alle nummers uitvoerig beluisterd en aan de hand daarvan een lichtontwerp gemaakt. Eerst op papier, waarin hij dan aangeeft waar de spots moeten komen te hangen, welke soort spots gewenst zijn en de kleuren die hij wil gaan gebruiken. Dat wordt door ons bekeken en omdat we al langer met elkaar werken, is het meestal goed. Uiteraard moet het wel passen in ons budget. Voor deze show heeft Patrick veel warme kleuren gebruikt met oranje- en amberkleurige filters, maar ook wit licht. In de vorige show hebben we veel moving heads ingezet vanwege de flexibiliteit en mogelijkheden. Nu is er gekozen om


59

®

MAGAZINE

Check de AV-Entertainmentt E-Paper app voor je tablet en smartphone op:

www.av-entertainment.nl

PRODUCTIE THEATER&PODIA

minder moving heads mee te nemen en meer te doen met conventioneel licht. Dit geeft een warmer aanzicht. In de twee trekken boven het podium hangen 7 x Martin Mac 700 Profiel. Daarnaast hebben we van 6 Robe Ledbeam 100 + Tophead een soort zon gemaakt die eveneens in een trek hangt en ook kan rond draaien. Tenslotte staan op het podium 8x Showtec Spectral 800 die op een statief zijn bevestigd. Voor het frontlicht wordt meestal gebruik gemaakt van de spots van het theater. Het licht wordt aangestuurd door een GrandMA2, een lichttafel met veel mogelijkheden, die tijdens de show bediend wordt door Thim IJzerman die ook het lichtontwerp van Patrick Kramer in de tafel heeft geprogrammeerd. De meeste van de circa 314 cues zijn voorgeprogrammeerd. Special effects worden door Thim tijdens de show handmatig gedaan om op deze manier optimaal in te spelen op de theatershows en staconcerten.” GELUID Het geluidsontwerp voor de show is van Bennie Meijer. Marc de Bruin: “Hij is de FOH-technicus en wordt door MBN Producties ingehuurd. Bennie heeft ons aangegeven met welk systeem hij het liefst wil werken om de meerstemmige zang goed te kunnen mixen en versterken. De meeste geluidsinstallaties in theaters zijn gemaakt voor spraak en niet voor live concerten. Vandaar dat we onze eigen geluidsinstallatie meenemen.” Deze bestaat uit 2 x 5 L-acoustic Kare en 1 x L-acoustic K1SB op een custom dolly aan beide kanten van het podium, 2x Martin W8LMD infill voor de voorkant van de zaal, terwijl voor de infill van de balkons meestal gebruik gemaakt wordt van de speakers van het theater. Voor het mixen van het zaalgeluid heeft Bennie een DiGiCo SD9. Bennie Meijer: “Ik probeer zoveel mogelijk handmatig te

mixen. Niet alleen vanwege het vierstemmige karakter van de show, maar ook omdat er regelmatig wisselingen zijn van meerstemmig naar solo of de vocalisten een octaaf hoger of lager gaan. Dat is lastig in te programmeren. Omdat er ook veel oudere mensen naar de voorstelling komen, houd ik het op een rustige mix zonder teveel bas. Om het mooier te laten klinken, zet ik een galmapparaat in van Lexicon. Iedere vocalist heeft zijn eigen galm, waardoor de sound minder droog klinkt.” Voor de monitoring van de band en de vocalisten is Edwin Ploegmakers van Purple Groep verantwoordelijk. Daarbij wordt gebruik gemaakt van in-ears van Sennheiser. Daarnaast zijn er nog twee monitors met ingebouwde versterker voor de gitarist en voor Syb van der Ploeg als extra monitor. Verder heeft de saxofonist nog een eigen monitor. Het aansturen van de monitors gebeurt met een DiGiCo SD9. Ploegmakers draait sinds de vorige show zoveel mogelijk op snapshots: “Het mooie van de digitale mengtafels van DiGiCo is dat ze kunnen werken met zowel analoge inputs en outputs als met MADI. In plaats van dikke Multi XLR-kabels hebben we op het podium een MADI-rack staan van ongeveer vijf units hoog, waar zich de XLR inputs en outputs bevinden waar we de analoge kanalen insteken en uithalen. Dit MADI-rack digitaliseert het signaal en stuurt het over slechts twee BNC-kabels naar de mengtafels. Daarnaast is het MADI-rack nog uitgevoerd met een volledig patchbare stagebox met LK-150 in- & output en 4 x LK-37 input en bevat het daarnaast nog de zender/ontvangers van de in-ears en stroomverdelers. De versterkers staan in een aparte kast.” Het geluidssysteem is volgens Ploegmakers perfect afgestemd en ook nog eens snel op te bouwen door het gebruik van custom dolly’s voor de speakers en flightcases voor de overige apparatuur.

LICHT 7x Martin Mac 700 Profiel 6x Robe Ledbeam 100 + Tophead 8x Showtec Spectral 800 2x Thomas Sixbar 6x ETC SOURCE FOUR 19o 4x Thomas Par 64 Short Nose Floor statief 4 x Goudkleurige doeken 1 – 8 meter 1x LOOK UNIQUE Hazer 1x JEM AF-1 1x Costum Gobo Motel WestCoast 1x Grand Ma2 GELUID 10x L-acoustic Kara 2x L-acoustic K1SB op custom dolly 2x Martin W8LMD infill 2x Digico SD9 1xDigi rack 8x sennheiser G3 parabool antenna 2x axys ufm 112 FX ZAAL pcm 91 lexicon eclips 3000 Eventide 6x SM87 beta Speciaal voor zang


61

EENVOUDIG BESPAREN In tijden van crisis – en eigenlijk niet alleen dan – is de portemonnee een belangrijke beleidsbepaler, ook bij schouwburgen en theaters. Besparingen zijn altijd welkom, als het maar niet ten koste van de kwaliteit gaat en wie rondkijkt in de markt, ziet dat besparen al eenvoudig kan. Vier voorbeelden op een rij.

LED OPLOSSING De Hanzehogeschool Groningen heeft in haar atrium op de Zernike Campus in Groningen een bijzondere oplossing op maat, laten installeren. Een unieke combinatie van een hijsinstallatie uitgevoerd in wit, motoren en kabels weggewerkt uit het zicht, witte luidsprekers, witte LED theaterschijnwerpers en een wit horizontaal oprolbaar doek, zorgt voor een voorziening, die volledig integreert in het plafond. Lichtpunt Theatertechniek Groningen ontwikkelde het systeem, samen met Avesis en DTS2, ook uit Groningen. Lichtpunt leverde en installeerde de Philips Selecon PL3 armaturen, die de groene uitstraling van de Hanzehogeschool helpen ondersteunen. De hoogvermogen RGBW armaturen met gemotoriseerde zoom, komen zelfs over de grote hoeveelheid daglicht in het atrium heen. Ook met gekleurd licht. Vanaf het controlepaneel kunnen de grootte van de lichtbundels, de lichtkleur en –intensiteit eenvoudig worden aangepast. Met een beperkt aantal spots en een beperkt opgenomen vermogen kan zo de gewenste sfeer worden opgeroepen.

62


ACTUEEL THEATER&PODIA

HERSTOFFEREN Eén van besparende mogelijkheden is het herstofferen van meubilair. In de praktijk zorgt het volgens Sander Peek (Busschers Interieur Stoffering) voor 60% kostenbesparing t.o.v. nieuwkoop. “Niet onbelangrijk als je als theater, schouwburg of ondernemer het milieu een warm hart toedraagt en tegelijkertijd je portemonnee te vriend wil blijven”, zegt hij. “Als bijvoorbeeld de theaterstoelen gedateerd, versleten of vervuild zijn, maar technisch nog in goede staat, is hergebruik door middel van herstofferen een heel goed alternatief dat wel 60% voordeliger is dan nieuwkoop. Niet alleen de bekleding wordt vernieuwd, desgewenst gebeurt hetzelfde met de vullingen van zitting en rug. Uiteraard worden daarbij de brandveiligheidsnormen niet uit het oog verloren. Busschers Interieur Stoffering BV is een echte specialist op dit vakgebied, vertelt Peek: “Gerenommeerde theaters en schouwburgen als Tuschinski en de Koninklijke Schouwburg hebben ons al ingeschakeld. We hebben de kwaliteiten, capaciteiten en natuurlijk ook de deskundigheid in huis om het meubilair er weer als nieuw uit te laten zien.” Het start met een inspectie van het meubilair, gevolgd door een advies en vrijblijvende kostenopgaaf. “We hebben een enorme collectie van brandveilige stoffen in huis om de juiste keus te maken en identiteit uit te stralen. Door te herstofferen bespaar je het milieu, en niet geheel onbelangrijk, ook veel geld. Maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen dus.”

CREWPLANNING “Onze opdrachtgevers lachen zich een breuk”, begint Jeffrey van der Loo (samen met Daniel Wolvers bedenker van de applicatie Checkmycrew) zijn verhaal. Opdrachtgevers van Checkmycrew zijn blij met deze eenvoudige applicatie, waarmee ze toegang hebben tot een database met freelancers, die hun agenda hierin bijhouden. De simpelheid van deze werkwijze levert dan ook positieve reacties op. Jeffrey van der Loo en Daniel Wolvers zijn de bedenkers van deze applicatie en zijn verantwoordelijk voor het uitrollen ervan. “De basis van Checkmycrew is een online agenda voor freelancers die door opdrachtgevers op een slimme manier wordt uitgelezen. De agenda is volledig privacy-proof, de inhoud is alleen voor de gebruiker inzichtelijk. De opdrachtgever checkt beschikbare mensen in een bepaald tijdsvak. Hij kan voorkeuren aangeven en selecties maken, dat bespaart opdrachtgevers bakken tijd”, aldus Van der Loo. Checkmycrew is geen uitzendbureau. “Het enige wat wij doen, is een platform bieden om vraag en aanbod beter aan te laten sluiten. Deze ‘Cut the middle-man’ applicatie levert dus geld op”, aldus Wolvers. Het systeem werkt op abonnementsbasis, voorafgegaan door een proefperiode en is te vinden op www.checkmycrew.com. Een abonnement kost 6,75 euro per maand. De kosten zijn voor elke gebruiker gelijk.

BUDGETVRIENDELIJKE STOFFEN EN MOTOR Marjon Franken is directeur van ShowTex Nederland. “Veel van onze klanten zijn kleine en middelgrote theaters en een belangrijk onderdeel van ons productengamma is afgestemd op hun wensen. In het algemeen zijn stoffen budgetvriendelijk en erg flexibel in vergelijking met andere podiumtechnieken. Een aantal van onze producten is speciaal ontwikkeld met kleinere podia in het achterhoofd.” Als voorbeeld noemt Franken de nieuwe TMC Motor van ShowTex: “Erg compact en ideaal voor het openen en sluiten van voordoeken. De motor is compatibel met het budgetvriendelijke en duurzame H100 railsysteem van ShowTex. Veel grote theaters hebben doeken met 100% ingestikte plooi. Met onze H100 kan je plooien maken door zeilringen samen te nemen. Dit is goedkoper omdat een plooi instikken veel werk is. Je kan ook kiezen voor 50% plooi, wat minder stof inhoudt en dus ook goedkoper is. Strakke doeken zonder plooi zijn uiteraard ook altijd mogelijk en worden vooral gebruikt voor poten, friezen en fonddoeken.” Ook de stofkeuze heeft een invloed op budget, besluit Franken: “Fluwelen voordoeken zijn nog steeds de norm. Onze eigen Goethe Velours heeft een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. Indien er gekozen wordt voor duurzame kwaliteiten - dikwijls stoffen die permanent brandvertragend zijn, zoals Molton CS - is de initiële investering groter, maar gaan de doeken veel langer mee. Mohair voordoeken kunnen wel meer dan twintig jaar meegaan.”


63

AMPCO FLASHLIGHT

Show&Events

NIEUWS

L!nQ Crew Services & Stagefreaks.nl bundelen krachten Stagefreaks.nl heeft de medewerkers van L!nQ Crew Services letterlijk en figuurlijk in een nieuw jasje gestoken. Elke medewerker van LinQ Crew Services heeft een pakket op maat gekregen, met nieuwe werkkleding, werkschoenen, handige tools en veiligheidsartikelen die voldoen aan de gestelde veiligheidsnormen. Stagefreaks.nl profileert zich als een totaalleverancier van veilige en handige producten aan (technisch) personeel, werkzaam in de evenementenbranche. Denk hierbij aan persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), tools & gadgets, werkkleding etc. Freek Noordenbos, directeur van Stagefreaks.nl, kende L!nQ Event Group al vanuit eerdere productionele samenwerkingen in de evenementenbranche. Over de samenwerkingsvraag vanuit LinQ hoefde hij dan ook niet lang na te denken. L!nQ Crew Services is een onderdeel van L!nQ Event Group BV, een dynamisch bedrijf voor de organisatie en uitvoering van evenementen en lockerverhuur. L!nQ Crew Services levert professionele en ervaren crew voor diverse disciplines binnen de evenementenorganisatie en standbouw. Van stagehands tot klimmers, van heftruckchauffeurs tot allrounders die niet onder doen voor het niveau van freelancers. De enthousiaste medewerkers van LinQ Crew Services zijn vanaf nu nog beter herkenbaar aan hun uniforme outfit met logo, verzorgd door Stagefreaks.nl. “Dit ziet er voor de klant verzorgd en herkenbaar uit”, zegt Ewout Wiedemeijer, manager Crew Services bij L!nQ Event Group. “Daarnaast hebben wij nu één centraal punt waar we complete pakketten voor onze crew inkopen.” Beide partijen hebben veiligheid op de werkvloer, kwaliteit en service zeer hoog in het vaandel staan. De samenwerking zal in de toekomst nog uitgebreid worden op het gebied van specifieke opleidingen voor nieuwe crew, gericht op de evenementen business. Zo dragen de bedrijven samen zorg voor een totaalpakket aan service naar de klant toe; gespecialiseerde crew voorzien van alle nodige tools en kleding.

Evenementenhekken.nl wordt Fence 4 Events en gaat internationaal Evenementenhekken.nl is een modern verhuurbedrijf en specialist in het leveren van tijdelijke veiligheidsvoorzieningen zoals vele soorten hekwerk, tekstbanners, kassa units, toegangssluizen, detectiepoortjes en slagbomen. Het bedrijf bestaat nu zes jaar en blijkt zich in een constante groei te hebben neergezet. Ook bedrijven en particulieren uit België en Duitsland maken steeds vaker dankbaar gebruik van haar materialen. Voor deze klanten blijkt de bedrijfsnaam van Evenmentenhekken.nl toch een moeilijkheidsgraad te hebben. Om alle klanten maximaal te kunnen blijven ondersteunen in zowel binnen- als buitenland, is er gekozen om de naam te veranderen in Fence 4 Events. Voor alle vertrouwde klanten is er niets veranderd, [email protected] blijft bereikbaar en alle adresgegevens en telefoonnummers blijven ongewijzigd. Afgelopen jaar is het assortiment van Fence 4 Events uitgebreid met nieuwe nooduitgangbanners, die geen tekst meer dragen maar het internationaal herkenbaar pictogram van nooduitgangen laten zien. Dit jaar gaat Fence 4 Events verder uitbreiden om haar service en flexibiliteit op optimaal niveau te kunnen houden. Daarvoor worden de Politie Barriers (Polizei-Gitter) aan het assortiment toegevoegd. Naar deze verbeterde variant van het dranghek is in Duitsland al grote vraag en vanaf april 2013 ook bij Fence 4 Events te huur. Er zal een derde vrachtauto ingezet gaan worden zodat de vele soorten hekken flexibeler kunnen worden geleverd aan binnen- en buitenlandse klanten. Alle vrachtwagens zijn voorzien van een kooiaap om het laden en lossen zo soepel mogelijk te laten verlopen. De meest recente toevoeging aan het assortiment van Fence 4 Events zullen uitgifteautomaten voor breekmunten zijn. De verwachting is dat de automaten vanaf medio april 2013 leverbaar zijn. Meer informatie op www.fence4events.nl


65

EUROSONIC NOORDERSLAG

OOK EEN RADIOFEEST Muziekliefhebbers uit de hele wereld konden via radio, televisie en internet Europa’s belangrijkste conferentie en showcasefestival Eurosonic Noorderslag volgen. En inderdaad: er komt nogal wat bij kijken om dat te realiseren.

ussen 9 en 12 januari stond Groningen weer geheel in het teken van live muziek tijdens de 27e editie van het uitverkochte Eurosonic Noorderslag. Meer dan 300 bands en artiesten uit Nederland en de rest van Europa presenteerden zich aan een publiek van 35.000 muziekliefhebbers en de internationale muziekindustrie. Eurosonic Noorderslag is ook één van de grootste radioproducties van het jaar. De NPO verzorgde via 3FM, 3voor12, 101TV en Radio 6 Soul & Jazz traditiegetrouw weer erg veel live (radio-, TV- en internet-) uitzendingen vanuit Groningen. Maar ook internationaal was er opnieuw veel radioaandacht. Omroepen uit zo’n negen Europese landen verzorgden live radio vanuit Groningen, waaronder Le Mouv/Pure FM (samenwerking RFR en RTBF), WDR, BBC, DR Copenhagen, Radio Serbia, RTE Dublin, YLE Helsinki en IS RUV Iceland. Zo’n 22 andere radiozenders in Europa zonden bovendien fragmenten van het festival uit, net als een aantal websites. Voor het eerst waren ook in het Groninger Museum acts te beluisteren en speelden Finse acts, als onderdeel van de focus op Finland, op openbare plaatsen zoals de bioscoop en winkels. Er werd gedurende het festival zo’n 66,5 uur live radio gemaakt (inclusief 27 uur Visual Radio voor 3FM, Radio6 en Radio1), 8 uur webcast voor VPRO’s themakanaal 3voor 12 en zo’n 3 uur televisie op Net3. De radiotak van Ericsson Broadcast Services verzorgde, ook dit

T

66


Bart Heemskerk, Sander Baks, Sander van der Torren en Ericsson

jaar weer in opdracht van producent Corrino Media Group, alle verbindingen en radiotechniek, voor zowel de landelijke als internationale radiostations. Ericsson werkt al jaren nauw samen met Corrino Media Group aan diverse producties zoals de Top2000, 3FM Serious Request, Pinkpop, Lowlands, North Sea Jazz Festival en andere multimediaprojecten. De uitzendingen kwamen weer vanuit verschillende plekken in Groningen: VERA (3FM en EBU-studio) en Oosterpoort (3FM, Radio6 en 2x EBU-studio’s) en het Platform-theater voor Met Michiel’s traditionele Nieuwjaarsreceptie. In de Media Compound in de Oosterpoort en in poppodium VERA werden vier complete radiostudio’s ingericht die door zowel 3FM en Radio6 Soul&Jazz als de buitenlandse omroepen ingezet werden. In de Media Compound bouwde Ericsson een tijdelijk Verbindingen Centrum van waaruit de glasvezel- en andere audio- en videoverbindingen tussen de locaties in Groningen en de Master Control Room en Radio Eindregie in Hilversum werden verzorgd. Alle te gebruiken signalen kwamen samen in het Verbindingen Centrum en werden daar gemonitord en gedistribueerd naar wie daar maar behoefte aan had. Deze aanpak zorgde voor veel flexibiliteit bij de programmamakers in binnen- en buitenland. Zo konden diverse zalen in de stad live ‘geschoven’ worden in de verschillende uitzendingen. Ook

de buitenlandse zenders vonden via de Master Control Room van Ericsson in Hilversum hun weg van en naar Groningen. Naast Ericsson verzorgden onder meer Eurosound, United en producent Corrino Media diverse technische faciliteiten. UITZENDSTUDIO’S De tijdelijke radiostudio’s in Groningen werden door Ericsson uitgerust met haar bekende mobiele DJ-sets (bekend van Serious Request en Top 2000) en de mobiele regieset die onder meer elke zondag wordt gebruikt voor VARA’s Vroege Vogels en het Radio4 programma Virus. De DJ-sets zijn samengesteld op basis van DHD4200 digitale mixing consoles, zeer gemakkelijk te transporteren (want opgebouwd uit flightcases) en voldoend aan alle eisen van DJ’s en eindgebruikers. LIVE-MUSIC Naast alle bijdragen van de diverse OBV’s die bij verschillende poppodia hun mix afleverden, werden de uitzendingen voor 3FM en Radio6 weer vergezeld van diverse akoestische sessies. Met name in VERA was het een komen en gaan van muzikanten voor een soms aandachtig, maar meestal luidruchtig enthousiast publiek. Mixen van de sessies werd gedaan met onder meer de Yamaha DM1000 (3FM) en 01V96 (Radio6) of DHD –Thunderbird (onderdeel van de grote DHD4200-DJ set).

ACTUEEL SHOW&EVENTS

ERICSSON OBV-1 Speciaal voor de optredens tijdens de Nieuwjaarsreceptie van Met Michiel, stond de recent verbouwde OBV-1 paraat om daar vijf acts te mixen. Deze OBV-1 van Ericsson Broadcast Services werd de afgelopen maanden grondig omgebouwd tot een nieuwe digitale ‘muziekwagen’, ideaal voor het mixen en opnemen van live muziek in combinatie met een radio-uitzending. Met de OBV-1 beschikt Ericsson nu over een compleet digitale opnamefaciliteit die zeer flexibel in te zetten is. Door de compacte afmetingen is hij namelijk makkelijk in te zetten bij concertzalen, theaters en studio’s. Maar dus ook bij festivals en muziekprogramma’s, al dan niet samen met de mobiele DJ-sets van Ericsson. De combinatie van de digitale 48-kanaals tafel van Soundcraft en de analoge compressors van Avalon zorgen bovendien voor een geweldig geluid. En last but not least de vloerverwarming, waardoor het aangenaam werken is in de OBV-1, ook op de extra werkplek voor redacteur of producer.


67

538JINGLEBALL

GESLAAGDE RACE TEGEN DE KLOK Ziggo Dome vormde eind december het toneel voor 538JingleBall, de gloednieuwe awardshow van 538, die ook live op RTL 5 werd uitgezonden. Het werd een show van formaat, na een enorme race tegen de klok. Niels van Baarlen (Event Manager): “Ik ben er echt ontzettend trots op dat we dit als bedrijf hebben gerealiseerd.” Teun van Thiel

68

Gerard Henninger, Yuri Saalberg en Danny van den Berg


PRODUCTIE SHOW&EVENTS

et plan was er al langer, maar het daadwerkelijke besluit om 538JingleBall inderdaad te laten plaatsvinden werd pas in oktober genomen. In het voorjaar van 2012 werd besloten er serieus naar te kijken, hoewel het idee volgens Event Manager Niels van Baarlen al veel langer in het achterhoofd van de mensen van 538 zat: “Voorheen is het nooit van de grond gekomen, maar nu dus eindelijk wel”, vertelt hij. “538 is in de december periode het enige station dat geen afwijkende programmering heeft. Hier wilden we al een ruime poos verandering in brengen. Toen is besloten om inderdaad een awardshow op poten te gaan zetten, maar dan wel een andere show dan de TMF Awards vroeger waren en de 3FM Awards nu zijn. Je wilt immers geen kopie zijn van een ander.”

H

UITDAGING Zodoende werd besloten om niet alleen muzikale awards uit te reiken, maar bijvoorbeeld ook prijzen uit te delen aan de beste sporter, het beste televisieprogramma en de beste televisiepersoonlijkheid. In het voorjaar werden de eerste plannen hiervoor gesmeed, maar even later belandden ze toch weer even in de ijskast. Het bleek moeilijk sponsors te vinden en de begroting op die manier sluitend te krijgen, tot na de zomer Microsoft een podium zocht om haar nieuwe kindje ‘Windows 8’ te lanceren. Van Baarlen: “Zij zagen hier het ideale plaatje in. We zijn met elkaar in gesprek gegaan en hebben elkaar daarin gevonden. Het was inmiddels oktober, maar er werd besloten het te gaan doen.” Het werden spannende maanden voor Van Baarlen en zijn team, aangezien december inmiddels akelig dichtbij was: “We hadden wel een optie op de locatie, maar verder hadden we nog niks, ook geen artiesten. Dat moest dus allemaal geregeld worden en in 2,5 maand tijd moesten we een productie uit de grond stampen. In dit geval ging het bovendien niet alleen om de productie op locatie, maar ook het radiodeel is bij zo’n awardshow heel belangrijk. De luisteraars moeten geprikkeld worden, er komen longlists en shortlists met genomineerden….het moest snel gaan leven. Dat was inderdaad wel even een uitdaging in zo’n korte tijd.”

FABER AUDIOVISUALS Faber zette het nieuwe Aoto M10 (10mm SMD) systeem in. “De scherpte van de beelden op deze schermen is ongeëvenaard in de branche”, vertelt Cees Jan Faber. “De kwaliteit van de schermen in combinatie met de mooie setting van de show met één centre screen van 100 m2 (Aoto M10) met daarnaast aan weerszijden drie schermen, gebouwd in vierkante kolommen van 9 meter hoog en 2 meter breed (200 m2 Pixled F-15), gaf weergaloze beelden voor het publiek. Aan het plafond was nog een Led zon gemaakt van 30m2 Pixled F-6 en MI Led strips voor de zonnestralen. Alles werd uit eigen voorraad geleverd. De productie werd gedaan in nauwe samenwerking met Sightline en het productieteam van 538. Alle partijen kennen elkaar inmiddels goed, door diverse eerdere producties van 538.”

CHIQUE EN STOER Er moest snel geschakeld worden, geeft Van Baarlen aan: “We hebben direct Gert-Jan Schreuder van Look ‘n’ Feel gebeld. Hij heeft bijvoorbeeld ook de decors van X-Factor en The Voice of Holland bedacht en was ook betrokken bij het succes van de TMF Awards, jaren geleden. We zijn met hem gaan zitten, hebben ‘m van informatie voorzien en van daaruit is hij gaan tekenen. Na een paar weken lag het eerste plan op tafel en daar is eigenlijk niks meer aan veranderd. We hebben uiteindelijk alleen wat minder licht ingehangen dan in dat eerste plan bedacht was, want dat bleek toch wel erg veel te zijn.” Sightline verzorgde de technische productie van het evenement en zorgde dus dat de set gebouwd werd zoals ‘ie bedoeld was. De set hoefde volgens Van Baarlen niet zo zeer iets voor te stellen, maar mocht vooral strak en industrieel ogen: “Hij moest klasse uitstralen en tegelijkertijd chique en stoer zijn. Zonder al te veel poespas, dat matchte direct. In basis is de set eigenlijk 80% video geweest en dat werkte prima. Omdat het uitreiken van de awards de rode draad vormt tijdens zo’n show, is video ontzettend belangrijk.” Grappig detail in de set was


69

AV VAKBEURS VOOR PROFESSIONALS UNIEK CONCEPT  MEER DAN 30 BEDRIJVEN GEZELLIGE SFEER  NETWERKBEURS  TAL VAN LEZINGEN EN WORKSHOPS  LOCATIE: EUROCAM MEDIA CENTER LINT  DATUM: DINSDAG 4 EN WOENSDAG 5 JUNI 2013 VAN 10 TOT 17U  GRATIS TOEGANKELIJK

PARTNERS: MAGAZINE


STAGECO NEDERLAND Voor Stageco Nederland was 538JingleBall een uitdagende klus, vertelt Eddie Slotboom: “De set was groot, zeker voor de zaal. We hebben dan ook i.p.v. een lange ramp voor de changementen twee plateaus geleverd waarop de risers klaar gezet konden worden. Deze plateaus gingen met een heftruck omhoog. Dit gaf de mogelijkheid om toch op zowel stageright als stageleft bands en acts in te changeren. Aangezien wij leverancier zijn van het huispodium van Ziggo Dome was het voor de productie een grote tijdswinst dat we de basis al gebouwd hadden alvorens de productie binnen kwam. Het rollende huissysteem hebben we prima laten aansluiten op het Layher. Naast het basispodium hebben we verschillende cameraprakken en volgspotprakken geleverd. Al met al een grote klus die in weinig tijd met veel partijen gebouwd is. Iets waar we weer met plezier op terugkijken!”

dat het podium asymmetrisch was, geeft Van Baarlen aan: “Meestal zet je een bandje in het midden van het podium. Nu stonden de live bands rechts op het podium, werden de awards links uitgereikt en stonden de tape- en DJ-acts op de B-stage op een passerelle. Die afwisseling bleek in de praktijk heel goed te werken.” Ook de keuzes die waren gemaakt voor het plafond bleken de juiste te zijn: “Ik ben heel blij dat we een volledig videoverhaal in het plafond gehangen hebben. Doordat je nu boven de B-stage met licht en video een veel intiemere sfeer kon creëren, werkte ook dat heel goed. Dat was echt een toegevoegde waarde”, aldus Van Baarlen. OMARMD 538JingleBall vond plaats op een zaterdag en op de woensdag daarvoor bouwde Stageco het podium in Ziggo Dome. “Wijzelf zijn op donderdagochtend begonnen. We wisten vooraf dat de deadline ontzettend dichtbij was. Eigenlijk was het onmogelijk om het allemaal te realiseren in die paar dagen en dat bleek in de praktijk ook. Achteraf gezien kwamen we feitelijk twee dagen te kort, waardoor we nu dingen tegelijkertijd moesten doen. Programmeren terwijl er volop gebouwd wordt bijvoorbeeld, of met het geluid aan de gang gaan terwijl er nog barriers gezet worden en het podium afgewerkt

wordt. Die werklui zijn natuurlijk niet blij als ze daar bezig zijn en het geluid vol open moet. Ook hadden we op vrijdagavond een doorloop met de DJ’s, van de categorieën die door hen werden uitgereikt. Ondertussen wordt er dan op het podium nog volop geboord en gezaagd. Verre van ideaal natuurlijk, maar ook uit budgettaire overwegingen was het niet anders.” Eigenlijk had de productie alles in zich om onderling ruzie te veroorzaken tussen de betrokken partijen, geeft Van Baarlen aan: “Maar iedereen heeft echt ontzettend zijn best gedaan. Het is mooi om te merken dat zo’n nieuw initiatief door de partijen omarmd wordt. Iedereen begrijpt dat het lastig is om zoiets op te starten en dat je er dus ook echt voor moet gaan als je er instapt. Neem bijvoorbeeld ook Stagebrothers, die er eigenlijk achteraan hobbelen om het decor af te kunnen werken. Die hebben zo’n ontzettende bak werk verzet zonder te klagen of zich precies aan de uurtjes te houden. Maar eigenlijk geldt dat voor alle leveranciers wel, ze hebben ons stuk voor stuk uitstekend geholpen.” LOGISTIEK Momenten van echte paniek heeft Van Baarlen naar eigen zeggen niet gekend, al werd het vlak voor de opening van Ziggo Dome toch even spannend: “Dat was om 17.55 uur, terwijl we om 18.00


71

Maak in 3 stappen jouw gratis mobiele programmaboekje! 1

2

3

Meld je event aan op twoppy.com

Voer de informatie in van het event

Publiceer je guide en klaar ben je!

Creëer je twoppy account en krijg direct toegang tot het beheersysteem. Kies een unieke naam voor het event en ga verder met stap twee.

Voer simpel o.a. sessies, performers en algemene info over het evenement in en maak het indien gewenst interactief met een plattegrond.

Kies zelf de naam van je twoppy evenement en je programmaboekje is klaar voor gebruik. Zo hebben bezoekers altijd alle juiste info in hun broekzak.

www.twoppy.com Social Event Experience


SIGHTLINE PRODUCTIONS Voor de technische productie van 538JingleBall tekende Sightline Productions, in de persoon van Tammo van Brakel en Jaap Bouma, terwijl Sander van der Ham het technische tekenwerk verrichte. Ook Van Brakel spreekt van goede communicatie, maar een korte voorbereidingstijd: “Bovendien was de geplande tijd op de locatie inderdaad ook erg kort voor een project van deze omvang. In goed overleg is een en ander zo aangepast en afgestemd dat het gehele plaatje binnen de beschikbare tijd en middelen mogelijk was.” In de allereerste opzet was overigens slechts sprake van één bouwdag en één showdag. Van Brakel: “Op ons advies heeft 538 daar een extra bouwdag bijgeregeld, wat voor de technische opbouw een prima haalbaar tijdframe heeft opgeleverd. We wisten echter vooraf al dat we in de uitvoer een repetitiedag tekort zouden komen. Door alle zeilen bij te zetten, hadden we uiteindelijk een live TV show, die we zonder doorloop hebben neergezet. Dat was best spannend.” Ook het laat aanschuiven van RTL zorgde nog voor extra werkzaamheden: “Het definitieve cameraplan kwam bij ons binnen toen al het podiummateriaal en de cameraprakken voor de schermregie al door Stageco waren gebouwd. Een extra transport heeft de ontbrekende cameraprakken alsnog gebracht, het barrierplan is aangepast en waar nodig werd ook opbouwschema aangepast.” Sightline Productions kijkt zeer positief terug op deze eerste editie van 538JingleBall: “Het was heel hard werken, met veel verassingen en zeker ook een hoop uitdagingen, maar het is toch altijd weer genieten als we het met zijn allen dan toch weer voor elkaar krijgen! Ik zeg ‘op naar 538JingleBall 2013!”

open moesten. Handsome Poets en Opposites moesten nog gesoundcheckt worden, de bühne moest nog gestofzuigd worden en er moesten nog instartjes geregeld worden. Uiteindelijk zijn we om 18.20 uur open gegaan. Twintig minuutjes vertraging op de hele productie….het is misschien niet chique, maar als ik bekijk wat voor race tegen de klok het is geweest, dan had ik er vooraf voor getekend.” Het was het enige moment van echte stress, geeft Van Baarlen aan: “Verder is het door de structurering van Gert-Jan Schreuder en Sightline allemaal goed verlopen. Ook de soundchek van iemand als Flo Rida bijvoorbeeld. Je hoort toch vaak de wildste verhalen over internationale artiesten, maar ook dat verliep soepel.” De grootste uitdaging die er tijdens de show bestond, was het logistieke verhaal achter de schermen. Achter het podium heeft Ziggo Dome geen laaddeuren, die zitten namelijk links en rechts. “En we moesten toch zeven live acts in- en afchangeren”, vertelt Van Baarlen. “We hebben daarom de hele show twee heftrucks achter de bühne gezet die niet reden, maar alleen als lift fungeerden. Daar hadden we speciale decks voor gebouwd, waar we dingen op konden zetten. Die stagehands hebben echt een waanzinnige klus geklaard. Doordat zij zo kneiterhard gewerkt hebben, is er geen enkele vertraging opgetreden.” DUBBELE CAMERASETS Pas in een heel laat stadium werd bekend dat RTL 5 de awardshow live zou gaan uitzenden. De plannen waren toen al gemaakt, dus met een cameraplan was in het setontwerp geen rekening gehouden. Van Baarlen: “We hebben met hen gesproken en besloten dat zij puur een registratie van het evenement zouden gaan maken. Het was die niet zo dat wij een televisieprogramma in Ziggo Dome gingen maken. Ze kregen onze gegevens en daar moesten zij hun plannen op baseren. Voor hen was het wellicht lastig om in te haken op een trein die al reed, de decorbesluiten al waren genomen en de budgetverdelingen al gemaakt waren. Voor RTL 5 en DutchView was er op die manier weinig manoeuvreerruimte om er hun verhaal van te maken. Ik vind dat ze dat uitstekend hebben opgepakt. Hun opstelling in het hele verhaal en de manier


73

LAYHER PODIUM CONSTRUCTIES PROLYTE ROOF SYSTEMS GIOVANNI EEKELS VERHUUR BV

Gruttostraat 9, 5212 VM ´s-Hertogenbosch Tel: 073 6136867, Fax: 073 6136644 Mobiel: 06-54311136 [email protected]


AMPCO FLASHLIGHT Een nieuwe awardshow met een indrukwekkend licht-, en setontwerp van Gert-Jan Schreuder en een erg krap schema om dit voor elkaar te krijgen zijn de ingrediënten voor een leuke uitdaging die Ampco Flashlight niet uit de weg gaat. Projectmanager Michel Bisschops: “Na een goede voorbereiding en uitwerken van het lichtontwerp in een technische tekening en plan zijn we op donderdag 20 december gestart met de bouw. Aan ons was de taak om in één dag vijf trailers licht-, en riggingmateriaal in het Ziggo Dome te hangen.” Een flexibele houding en goede communicatie waren daarbij nodig omdat tevens podium, video, decor en geluid gebouwd dienden te worden. “Met Sightline als technisch producent en partijen die wij vaker op producties van 538 tegenkomen verliep dat overigens prima. Meer dan 138 elektrotakels, 400 meter truss, 4 trusscirkels variërend van 9 tot 30 meter doorsnede - volgehangen met 220 moving lights, 70 strobes en 8 volgspots - werden werkend afgeleverd zodat Gert-Jan met zijn operators van TenFeet aan de slag kon om te programmeren.Op vrijdag en zaterdag middag was de doorloop, voor ons het moment om technisch bezig storingen eruit te halen en de set te fine tunen. Op zaterdag hebben we ook nog een standup setje voor de live uitzending van RTL gebouwd.” Na de show zelf restte alleen nog een nacht breken, vertelt Bisschops: “Met alle aanwezige partijen in één nacht eruit. Dat werkt alleen met een flexibele houding en discipline, om 7.00 uur gingen de trailerdeuren dicht en konden wij terugkijken op een geslaagde eerste editie.”

waarop ze op de situatie hebben ingespeeld, heeft het proces heel erg vergemakkelijkt.” Het is prijzenswaardig, want er kwam op cameragebied nogal wat bij deze productie kijken. “We hadden bijvoorbeeld al allemaal content gemaakt – een klus die door Vision Impossible heel goed is opgepakt - die qua formaat niet geschikt was voor televisie. Daarom is er met dubbele camerasets gewerkt. Een apart cameraverhaal voor de live schermen, maar ook nog een cameraverhaal voor de televisie. Uiteindelijk hebben we het evenement met 19 camera’s gedraaid. Ik heb al redelijk wat evenementen gedaan, maar zelfs Koninginnedag op het Museumplein hebben we nooit met 19 camera’s gedaan. Dat zijn echt serieuze aantallen.” TROTS 538JingleBall sloot knallend af met een optreden van Afrojack en een miniconcert van Flo Rida. Daarna was het direct breken geblazen, vertelt Van Baarlen: “Om 07.00 uur ’s ochtends was de zaal weer leeg. Wat dat betreft hebben we een raar beroep. Drie dagen lang zijn met zijn allen aan het rennen en vliegen om alles in die hal te zetten en

drie uur later is het alweer klaar en halen we de hele boel er weer uit.” Van Baarlen vergeet dan nog even de maanden vóór de uiteindelijk productie te benoemen: “Ik doe nu vijf jaar de evenementen bij 538 en heb al vaker gezegd dat iets de zwaarste klus was, maar JingleBall steekt er nu echt met kop en schouders bovenuit. Ik ben er echt ontzettend trots op dat we dit als bedrijf hebben gerealiseerd. Het zegt in mijn ogen alles over het gevoel dat binnen 538 heerst: we doen het met zijn allen en als we het doen dan omarmen we het echt en zorgen we er met zijn allen voor dat het gaaf wordt en de voldoening groot is.” Ook op de samenwerking met Microsoft is Van Baarlen meer dan trots: “Het is wel vaker zo dat evenementen gesponsord worden, maar dit was echt een samenwerking. Dat heeft zich bijvoorbeeld vertaald in online activiteiten waarbij de ‘look and feel’ samengegaan zijn. Ook op het evenement zelf zijn dingen geïntegreerd die voor Microsoft belangrijk waren. De stijl van het videoverhaal, maar ook allerlei activiteiten buiten de zaal. Het was echt een intensieve samenwerking en dat voor twee partijen die nog niet eerder hadden samengewerkt.”


75

DEE LNE ME RS VLN R:

o Nederland Eddie Slotboom – Stagec g gin Sta Gax – Gax ia – Van Ham Tenten en Pod Mar tijn van den Broek ge rsta Gino Spijker man – Inte pec teur Bouw & Thomas Kuilboer – Ins te Amsterdam een Gem ht Woningtoezic ant Stage Builders Gig – ans lem Oer t Bar ging - Deron Jehle – Gax Sta vanni Eekels Ver huur - Giovanni Eekels – Gio

-

NPR PODIUMCONSTRUCTIES:

DRAAGVLAK ALS TOVERWOORD Op het gebied van tijdelijke bouwsels, zoals podiumconstructies en torens op evenemententerreinen, bestaat in Nederland geen eenduidige regelgeving. Reden voor enkele vooraanstaande partijen en de NEN om een NPR (praktijkrichtlijn) op te stellen, die nog dit jaar klaar zou moeten zijn. AV & Entertainment Magazine ging om de tafel met de betrokken partijen om alles te horen over het hoe en waarom van de nieuwe praktijkrichtlijn en de bijbehorende meningen.

Teun van Thiel

mdat voor tijdelijke bouwsels in Nederland geen passende regelgeving bestaat, is er nogal wat onduidelijkheid op dat gebied. Regels die in de ene gemeente worden gehanteerd, zijn tien kilometer verderop weer

O

76


anders. Zelfs tussen deelgemeenten binnen één stad bestaan dikwijls verschillen. Vanuit de kant van de podiumbouwers is nu het initiatief genomen om lijn aan te brengen in die regelgeving, aan de hand van regels die in andere Europese

FORUM SHOW&EVENTS

landen, zoals Engeland en Duitsland, al wel bestaan. Samen met de NEN en o.a. Thomas Kuilboer (Inspecteur Bouw & Woningtoezicht voor Stadsdeel Zuid bij de Gemeente Amsterdam en van daaruit ook handhaver op het gebied van tijdelijke bouwsels) is een nieuwe Nederlandse Praktijkrichtlijn geschreven. En dat was nodig, benadrukt Kuilboer: “Het gebrek aan regels is een probleem, al helemaal omdat nu vaak de NEN-normering voor gebouwen erbij gepakt wordt als het om tijdelijke bouwsels gaat. Die regels gaan uit van gebouwen die minstens 50 jaar moeten staan en daarbij windkracht 10 moeten kunnen trotseren. De vergelijking met tijdelijke bouwsels gaat daarbij dus nogal mank.” Uit jurisprudentie is overigens gebleken dat bouwsels die meer dan 31 dagen blijven staan, wél vergunningsplichtig zijn. Daarbij is dan ook het Bouwbesluit 2013 van kracht. ENORME KLUS Eddie Slotboom (Stageco Nederland) is één van de voortrekkers geweest in de NPR-commissie. “Op dit moment hebben we net de commentaren op de laatste documenten binnengekregen en dat ziet er goed uit. We zijn er nu al erg blij mee en hopen dat het inderdaad een beetje duidelijkheid gaat scheppen in Nederland.” Bij de totstandkoming van de richtlijn is veel gekeken naar normen die in Engeland en

Duitsland gehanteerd worden. “Dat is voor ons een goede richtlijn geweest. Feitelijk hebben we niet eens iets nieuws bedacht, maar we hebben het beste uit andere normen gehaald en alles zo beschreven dat we er in Nederland mee kunnen werken”, aldus Slotboom. Volgens Gino Spijkerman (Interstage) is dat een prima manier: “We lopen hier in Nederland wat dat betreft namelijk behoorlijk achter. In totaal zijn we hier met de podiumbouwers, de fabrikanten van podiummateriaal (Layher en Prolyte) en de gemeente Haarlemmermeer nu een jaar of vier mee bezig. Alles moet dan gedefinieerd worden, dat is een enorme klus. Werkmethoden moeten langs elkaar gelegd worden, waarbij wel blijkt dat er al veel overlap was.” Slotboom beaamt het: “Je doet gaandeweg misschien dingen iets anders, maar qua eindresultaat is er op dit niveau weinig verschil.” BLIJ MEE Niet alle partijen aan tafel zijn betrokken geweest bij het opstellen van de praktijkrichtlijn. Van Ham Tenten en Podia is zo’n partij. “Dat komt feitelijk doordat wij pas korte tijd actief zijn met serieuze podia”, legt Martijn van den Broek uit. “We zijn wel betrokken geweest bij eenzelfde traject op het gebied van tenten. Misschien waren we er ook wel ingestapt als het eerder onder onze aandacht gekomen was, maar nu liep het hele project al.” Het neemt niet weg dat


77

Stationsstraat 2a 3851 NH Ermelo Telefoon: 0341 559504 Fax: 0341 559080 www.vvem.nl

Voor de complete inrichting van uw evenement! Postbus 95 3780 BB Voorthuizen T 0342-473251 F 0342-478065 E [email protected] I www.bendewild.nl

Event Medical Service (EMS)

STERK IN HEKWERK

Levert voor u complete medische en brandtechnische ondersteuning, advisering en hulpverlening bij evenementen. Loopkantstraat 2e - 5405 NB Uden 0413 33 21 52 F 0413 37 53 45 E [email protected] - I www.ems.nl

Verhuur van Foliehekken, dranghekken, stage barriers, foldtables en toegangs-constructies. T: +31 (40) 291 34 75 E: [email protected] - www.freyja.nl

Festivals, Dance, Cultureel, Sport, Zakelijk. 078 - 677 3265 www.evenementverzekerd.nl

Organiseert u een evenement of heeft u tijdens een drukke periode gebrek aan een machine?

Energieweg 2b - 3762 ET Soest the Netherlands T +31 35 693 86 92 - F +31 35 693 87 55 E [email protected] - I www.showtex.com

Krommewetering 21 - 3543 AP UTRECHT T +31 302482270 - F +31 302482277 E [email protected] - I www.xlvideo.com

Officiële importeur en distribiteur van Pipe & Drape, TexLnt en Mobile Airwall. Totaal inrichting voor uw evenement. Veldzigt 3, 3454 De Meern T +31 (0)30-242 82 50 F +31 (0)30-242 82 59 E [email protected] I www.all-areas.nl

0573 - 44 80 82 [email protected] www.almatlaren.nl

Michel Bijleveld BV Willeskop 103 3421 GV Oudewater T: 0348 – 56 57 78 F: 0348 – 56 41 36 [email protected] I: www.pagodeverhuur.nl

FORUM SHOW&EVENTS

ook Van den Broek er blij mee is en datzelfde geldt voor Bart Oerlemans (Gigant Stage Builders), die wel betrokken was bij de totstandkoming: “Maar volgens mij is iederéén er wel blij mee. Het is namelijk iets waar we met zijn allen achter staan, nu is het zaak dat het zich verder verspreidt, ook bij de gemeenten.” Dat laatste hoopt iedereen en Thomas Kuilboer in het bijzonder: “Maar tot op heden merk ik daar nog niet veel van. Er is bij veel gemeenten ook te weinig capaciteit en kennis om de handhaving serieus aan te pakken. In Nederland kennen we meer dan 400 gemeenten, waarvan er zo’n honderd een eigen constructeur hebben. De rest besteedt het uit.”

NIET ÁLLES IN EIGEN HAND Hoe veilig je als podiumbouwer ook werkt, je kan natuurlijk niet altijd als een waakhond naast je constructie blijven staan. Grote ergernis voor de bouwers vormen andere partijen die aan de constructies rommelen om hun eigen spullen er in kwijt te kunnen. Bart Oerlemans: “Ik heb zelf meegemaakt dat technici daarvoor echt gewoon staalkabels losmaken. Zulke dingen baren me echt zorgen.” Gax herkent het: “Je kan niet overal bij zijn. Een heleboel van die mensen die de spullen erin takelen, die hebben er gewoon maling aan. Die denken ‘ach, één schoortje en één diagonaaltje, dat moet kunnen….er zit nog genoeg in’. Maar daarmee veranderen wel de kenmerken van je constructie.” Eddie Slotboom vult aan: “Wij informeren onze gebruikers regelmatig dat het niet toegestaan is objecten zelf aan te passen. En als ze er dan toch iets uitslaan, dan moeten ze het weer terugslaan.”

DRAAGVLAK Eenduidigheid is belangrijk; niet alleen in de kwaliteit waarmee gewerkt wordt, maar ook in hoe constructeurs en bevoegde ambtenaren van gemeenten naar berekeningen, tekeningen en constructies kijken. Eddie Slotboom: “De ene keurt het al goed terwijl het nog niet half klaar is, maar er zijn er ook die het echt goed doorlezen en met goede vragen komen. Het is heel verschillend per constructeur en gemeente hoe daar mee omgegaan wordt.” Ook voor hen is dus belangrijk dat er duidelijke regels komen die houvast kunnen bieden tijdens controlemomenten. Deron Jehle (Gax Staging) vraagt zich of de regels in Duitsland en Engeland nou eigenlijk wetten zijn, of dat het daar ook om branchegerelateerde richtlijnen gaat. Hij kaart er een belangrijk punt mee aan, aangezien het daar – net als hier straks – inderdaad om richtlijnen gaat. Slotboom: “Het is niet zo dat er absolute wetten komen waaraan iedereen zich aan moet houden. Het hangt straks dus wel voor een groot deel af van de welwillendheid van de bedrijven in de branche en de gemeenten en daarom is het zo belangrijk een groot draagvlak te creëren. Realiseren we dat niet en zeggen gemeenten straks dat wij wel met zijn allen iets leuks bedacht hebben, maar dat ze het toch op hun eigen manier blijven doen, dan hebben we dezelfde discussie als vier jaar geleden.” KUILBOER BELLEN Belangrijk punt is gebrek aan kennis bij de gemeenten, zo geven de heren aan. Dat daar snel verandering in zal komen is met de bezuinigingen in het achterhoofd echter een utopie, zo is de mening. Gino Spijkerman: “Wat dan volgens mij moet gebeuren, is dat kleine gemeenten moeten kunnen informeren op een hoger niveau. Van kleine gemeenten kun je niet verwachten dat die voldoende kennis van evenementen hebben. Neem Oost-Gelre bijvoorbeeld, waar de Zwarte Cross plaatsvindt. Dat is een kleine gemeente die geen eigen constructeurs in dienst heeft, maar ze hebben ook niet een of ander platform waar ze om hulp kunnen vragen. Er is wel kennis binnen de overheid, maar die zit over het algemeen bij de grotere gemeentes.” Wat Spijkerman en consorten dan ook vaak roepen is de zinsnede: “Als je vragen hebt, dan moet je Kuilboer bellen”, daarmee verwijzend naar Thomas Kuilboer. Kuilboer zou dat prima vinden, maar in de praktijk gebeurt dat weinig: “Dat is eigenlijk raar.

Mensen hebben vragen, ik ben bereikbaar en ze kunnen allemaal mijn telefoonnummer krijgen, maar uiteindelijk verstrandt het dan weer.” NIVEAU Op de vraag of er in Nederland nog te vaak onveilig gewerkt wordt, antwoordt Giovanni Eekels bevestigend: “Dat komen we inderdaad nog regelmatig tegen. Ik zie vaak zat dingen voorbijkomen die wij niet op die manier zouden doen. Bijvoorbeeld omdat het niet volgens het bouwboek gebouwd is en nooit op die manier bedoeld kan zijn. Daarvoor is die NPR er dadelijk ook natuurlijk. Als iedereen zich daar aan gaat houden, dan zorgt dat voor een verhoging van de kwaliteit van de totale branche. Dat is toch wat we uiteindelijk met zijn allen willen.” Martijn van den Broek vult aan: “Ik denk dat in Nederland het gemiddelde niveau behoorlijk goed is, maar dat het probleem bijvoorbeeld zit bij bepaalde vrijwilligersorganisaties en dergelijke. Dan heb je bijvoorbeeld een professioneel bedrijf dat een gedeelte van de stellages levert, maar dan moet er nog een steigerwandje gebouwd worden en dat doen ze dan zelf met rolsteigers. Dat brengt nog veel gevaarlijkere situaties met zich mee en die worden niet gecontroleerd. Op hetzelfde terrein worden aan de grote constructies allerhande zware eisen gesteld, maar aan de andere kant van het terrein bouwen ze zo’n ding op en hangen het vol met zeilen zonder dat er enige ballast is toegevoegd. Dat zijn moeilijke situaties.” DREMPEL Gemeenten, podiumbouwers en constructeurs hebben de NPR allemaal kunnen inzien en hun commentaren kunnen geven. “En nu is het dus belangrijk dat de NPR bij al die partijen aanzien krijgt”, vertelt Deron Jehle. “Als mensen dan horen dat iets aan de NPR voldoet, dan moeten ze kunnen weten dat het gewoon in orde is.” Slotboom beaamt dat, maar ziet op dat traject wel een obstakel: “Als mensen de richtlijn straks willen lezen, dan zullen ze ‘m moeten kopen bij de NEN en dat is niet voor twee tientjes. Dat is wel weer een drempel. In sommige gemeenten is dat geen probleem, maar anderen mogen er geen


79

NEW IN STOCK

LIGHTHOUSE X3, 3.9MM LED, 128X128 RESOLUTION, INDOOR, 12KG/TILE, PRODUCT SIZE (WXHXD CM): 0,50X0,50X0,86, BRIGHTNESS: 2000 NIT

XL VIDEO – KROMMEWETERING 21 – 3543 AP - UTRECHT TEL +31 (0)30 2482270 FAX +31 (0)30 2482277 www.xlvideo.nl

KEN JIJ DE VOORDELEN VAN DIGITAAL AL? - digitaal - verhoogde spraakkwaliteit - discrete tekstberichten - meerdere gespreksgroepen - weinig infrastructuur - ‘All’Calls

WWW.WALKIES4EVENTS.COM

FORUM SHOW&EVENTS

geld aan uitgeven. Dat maakt het wel lastiger natuurlijk, maar draagvlak is wel het toverwoord.” Deron Jehle: “Op die manier bestaat wel het risico dat partijen straks alsnog gaan teruggrijpen naar Europese regels. Het belangrijkste is nu dus om reclame te maken bij gemeenten en te zorgen dat ze überhaupt weten dat de richtlijn er is.” OVERHEID LAAT LOS Ook Eddie Slotboom is in het verleden gekke dingen tegengekomen, geeft hij aan: “Het ergste was toen ik met een constructeur door een constructie liep van 20 meter hoog en 40 meter breed. Op een gegeven moment werd met één hand aan de steiger gevoeld of ‘ie stabiel stond. Op papier hadden ze zinnige commentaren en ze stelden ook goede vragen, maar dan blijkt wel dat sommige mensen er in de praktijk gewoon echt helemaal niks van begrijpen.” Bart Oerlemans kent het: “Ze kunnen tekeningen lezen, maar hebben er geen gevoel bij. Wij hebben het ook meegemaakt toen we een VIP-deckje maakten van een meter hoog, waar tenten op kwamen te staan. Daar moest dan ballast onder in de constructie komen omdat er nou eenmaal een tent op kwam. Dan weet je niet hoe het in de praktijk werkt.” Thomas Kuilboer vult aan: “De kennis ontbreekt en je merkt dan ook dat de overheid zich op heel veel vlakken terugtrekt. In de bouw zie je al dat kleine bouwseltjes vergunningsvrij mogen worden neergezet. Je hebt ook de kans dat ze op dit gebied meer gaan loslaten. De verantwoordelijkheid ligt dan eigenlijk meer bij de vergunninghouder.” De podiumbouwers zeggen te voorzien dat het probleem verlegd gaat worden naar de opdrachtgevers, oftewel de organisatoren van de evenementen. “Het duurt niet lang meer tot er partijen opstaan die zich verhuren als evenementenengineer, -constructeur en –controleur”, meent Slotboom. Bart Oerlemans merkt op dat het in België vaak al op die manier gebeurt, in de vorm van een veiligheidscoördinator die vanuit de organisatie is aangesteld. Als in Nederland een externe partij wordt ingehuurd op constructiegebied, dan wordt bijvoorbeeld bij een bouwgroep aangeklopt. Daarmee loop je alleen wel tegen het probleem op waar het allemaal bij begon: “Die pakken namelijk gewoon weer het bouwbesluit erbij”, legt Slotboom uit. TRANSPARANTIE Op de vraag wat er in de praktijk nou eigenlijk gaat veranderen als de NPR helemaal klaar is, reageert Giovanni Eekels: “In de top van de markt zal volgens mij niet veel veranderen, omdat die bedrijven al voldoen aan een bepaald niveau. Juist in de segmenten daar onder zal de kwaliteit verder omhoog gaan, zeker als er beter en intensiever gekeurd en gecontroleerd wordt.” Bart Oerlemans: “Eigenlijk wordt met de NPR ook een stuk transparantie gegeven aan die partijen over constructieve onderbouwing. Dan is het aan elke constructeur om daarmee te doen wat in zijn macht ligt, maar die transparantie wordt wel gegeven om het algehele bouwniveau naar een hoger niveau te tillen. Als het allemaal achter gesloten deuren blijft, dan weten

gemeenten en constructeurs het ook niet en blijft iedereen zijn eigen ding doen. Die transparantie vind ik nog het grootste pluspunt.” Of zoals Gino Spijkerman zegt: “Eigenlijk zeggen we het ze nog een beetje voor ook, maar dat is helemaal niet erg. Op lange termijn plukken we daar allemaal de vruchten van.” Martijn van den Broek is het er mee eens: “Wij maken nu al kosten om wel aan die eisen te voldoen, mensen op te leiden en mensen certificaten te laten halen, maar er zijn ook partijen die dat niet doen en die kunnen natuurlijk goedkoper werken. Als die partijen straks dezelfde standaard gaan hanteren, dan komt dat de markt alleen maar ten goede.” PROFESSIONALISEREN Sommige organisatoren letten inmiddels al beter op hoe er gewerkt wordt, maar dat geldt nog lang niet voor allemaal. “Wel merken we dat met name gemeenten ook beter beginnen op te letten”, vertelt Gax. “Ze vragen bijvoorbeeld wat je aan weermonitoring doet, daar had een paar jaar geleden nog nooit iemand van gehoord bij de gemeenten.” Op de vraag of de eigen werkwijze de laatste jaren ook veranderd is, reageert Gino Spijkerman: “Niet zo zeer. De werkwijze en uitgangspunten zijn het zelfde. Je moet alleen meer gegevens aanleveren en dat doe je nu al vaker preventief, terwijl je eerder nog wel eens wachtte tot ze er al dan niet om vroegen. Maar een omschakeling in de manier van werken is het niet.” Thomas Kuilboer: “Wat wij merken is dat men wel transparanter is geworden in het aanleveren van berekeningen. Als ik een aantal jaar geleden vroeg om een bouwboek, dan kreeg ik pagina 1, pagina 3, pagina 8, pagina 100…..de rest mocht ik allemaal niet zien want daar zouden dan spannende dingen in staan. Tegenwoordig worden de juiste stukken aangeleverd, ook dat is aan het professionaliseren.” LEKKER SLAPEN Al met al valt of staat het straks bij de bereidwilligheid van de betrokken partijen om zich inderdaad aan de nieuwe praktijkrichtlijn te gaan houden. Eddie Slotboom: “Je moet het echt voor jezelf willen, want uiteindelijk is het wel jouw ding dat daar staat. Soms zeggen mensen: ‘doe het maar gewoon zoals jullie het acht jaar geleden deden’, maar ik wil wel gewoon lekker kunnen slapen zaterdag en dat lukt niet als je het niet op de goede manier doet. Het moet zich als een olievlek gaan verspreiden. Hoe meer draagvlak we krijgen en hoe meer gemeenten het gaan toepassen, hoe beter het wordt voor iedereen.”


81

JAARGANG 9 | NUMMER 1 | MAART 2013 www.av-entertainment.nl

van munster m e d i a

g r o e p

Een uitgave van MVM PRODUCTIES BV Postbus 6684 | 6503 GD Nijmegen, Kerkenbos 12-26c | 6546 BE Nijmegen T: 024 - 3 738 505 | F: 024 - 3 730 933 UITGEVER Michael van Munster HOOFDREDACTIE Teun van Thiel [email protected] REDACTIEMEDEWERKERS Arnout van der Hoek, Lucas Vroemen, Loet van Bergen, Ulco Schuurmans, Eelco Nauta Email: [email protected] COVERFOTO Joost Franken

ABONNEE AANBIEDING 2013

VORMGEVING

Ontvang nu ruim 35% korting op het reguliere abonneetarief: u betaalt slechts €25,- ipv €39,-

MEDIA-ADVIES VAN MUNSTER MEDIA B.V.

Joost Franken, Jan-Willem Bouwman

René Janssen T: 024-373 8055 E: [email protected]

U ontvangt naast vakinformatie vele voordelen. Abonneer u nu op het vakblad AV&Entertainment Magazine.

Kathy van der Horst T: 024-373 4467 E: [email protected] Voor advertentietarieven, neem contact op met een van

ABONNEE VOORDELEN: -

6 maal per jaar uw eigen vakblad op de deurmat Actueel nieuws op www.av-entertainment.nl 10 maal per jaar uw eigen digitale AV&Entertainment Magazine nieuwsbrief Extra korting op lezersaanbiedingen in uw vakblad Gratis bedrijfsgegevens vermelding in bedrijvengids op www.av-entertainment.nl Een korting van €100 op een uitgebreide vermelding in de bedrijvengids; abonnees betalen €125 voor een heel jaar ipv €225 - AV&Entertainment Magazine abonnees ontvangen ook 15% abonneekorting op andere tijdschriften van de uitgeverij van Van Munster Media Groep (www.vanmunstermedia.nl): Porsche Scene Live, Great British Cars, Bodylife Benelux, Meeting Magazine, Office Magazine, Rivierenland Business, Vallei Business, Oost-Gelderland Business, Noord Limburg Business

onze media-adviseurs of ga naar www.av-entertainment.nl ABONNEMENTEN Een jaarabonnement bedraagt € 39,- (excl. B.T.W.) Abonnementen hebben een looptijd van een jaar (tot 31 december) en worden automatisch verlengd. Opzeggen kan schriftelijk en dient ieder jaar vóór 31 oktober te gebeuren. Vragen over abonnementen en bestellingen kunt u richten aan de afdeling Abonnementenbeheer. Dagelijks telefonisch bereikbaar van 09.00 uur tot 12.00 uur, T: 024-373 8505, E: [email protected]

Indien u geïnteresseerd bent in een van deze uitgaven, kunt u dit vermelden op bijgevoegde antwoordkaart of bel direct onze klantenservice: 024-373 8505 (elke werkdag bereikbaar tussen 9.00 uur en 12.00 uur).

U kunt u ook abonneren op AV&Entertainment Magazine via de website: www.av-entertainment.nl

Nabestellingen: Oude nummers (5 euro per exemplaar) telefonisch bestellen via 024-373 4467 COPYRIGHTS Het auteursrecht op de in dit tijdschrift verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. ABONNEES ONTVANGEN • 6 keer per jaar het vakblad • Toegang tot het volledige archief op www.av-entertainment.nl • Korting op lezersaanbiedingen AV&Entertainment Magazine • Gratis opname bedrijvengids

82


DIRECT RETOUR OP UW AANKOOP

Sennheiser

houdt jou in de lucht

Ontvang direct 100 euro terug op uw evolution G3 aankoop! De overheidsbeslissing om een deel van de UHF band te veilen heeft voor sommige gebruikers van draadloze microfoonsystemen nadelige gevolgen.

Om na te gaan of u uw apparatuur nog kunt gebruiken raden wij u aan dit zo snel mogelijk te controleren ! Kijk voor meer informatie en voorwaarden op : www.sennheiser.nl/indelucht

MAGAZINE. INTERVIEW REYN OUWEHAND RONDETAFELGESPREK REGISTRATIEWAGENS 538JINGLEBALL GESLAAGDE RACE TEGEN DE KLOK

Recommend Documents