Maatschappelijk verslag Lister

Jaardocument 2014

1

2

Maatschappelijk verslag 2014 Lister

3

4

Inhoudsopgave 1

INLEIDING

7

2

PROFIEL VAN DE ORGANISATIE

9

2.1 ALGEMENE IDENTIFICATIEGEGEVENS

9

3

2.2 STRUCTUUR VAN DE ORGANISATIE 2.2.1 Missie van de organisatie 2.2.2 Meerjarenvisie 2.2.3 Besturingsmodel 2.2.4 Medezeggenschap 2.2.5 Toelatingen

9 9 10 16 16 17

2.3 KERNGEGEVENS 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 2.3.3 Werkgebieden

17 17 18 18

2.4 SAMENWERKINGSRELATIES 2.4.1 Keten- en samenwerkingspartners 2.4.2 RIBW Alliantie en GGZ Nederland 2.4.3 Stakeholdersonderzoek

19 19 20 20

BESTUUR, TOEZICHT, BEDRIJFSVOERING EN MEDEZEGGENSCHAP

23

3.1 NORMEN VOOR GOED BESTUUR

23

3.2 RAAD VAN BESTUUR

23

3.3 TOEZICHTHOUDERS

24

3.4 RISICOMANAGEMENT 3.4.1 Algemeen beleid 3.4.2 Risicodomeinen

28 28 28

3.5 CLIËNTENINVLOED 3.5.1 Cliëntenraad 3.5.2 Bureau Herstel 3.5.3 Cliëntconsulent 3.5.4 Klachtencommissie Cliënten 3.5.5 Klachtonderwerpen en gegrond of ongegrond verklaring 3.5.6 Vervolgacties door Lister 3.5.7 Klachtenreglement 3.5.8 Klachtencommissie Naastbetrokkenen

31 31 33 33 34 35 35 36 36

3.6 ONDERNEMINGSRAAD

36 5

4

5

6

BELEID, RESULTATEN EN TOEKOMSTVERWACHTINGEN

39

4.1 KADERBRIEF 2014 4.1.1 Zorg en visie op zorg 4.1.2 Medewerkers 4.1.3 Organisatie en bedrijfsvoering

39 39 39 40

4.2 RESULTATEN 2014 4.2.1 Zorg en visie op zorg 4.2.2 Medewerkers 4.2.3 Organisatie en bedrijfsvoering

40 41 43 46

4.3 VERWACHTINGEN 2015

50

FINANCIEEL BELEID

53

5.1 EXPLOITATIE

53

5.2 BALANS

55

5.3 TREASURY

56

5.4 RISICO EN WEERSTANDSVERMOGEN

57

5.5 FINANCIËLE VOORUITZICHTEN

58

JAARREKENING

63

6.1 JAARREKENING 6.1.1 Balans per 31 december 2014 6.1.2 Resultatenrekening over 2014 6.1.3 Kasstroomoverzicht 6.1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6.1.5 Toelichting op de balans 6.1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa 6.1.7 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten 6.1.8 Overzicht langlopende schulden ultimo 2013 6.1.9 Toelichting op de resultatenrekening

63 63 64 65 66 69 81 82 83 84

6.2 OVERIGE GEGEVENS 6.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 6.2.2 Statutaire regeling resultaatbestemming 6.2.3 Resultaatbestemming 6.2.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders 6.2.5 Controleverklaring

90 90 90 90 91 93

6

1 INLEIDING 2014: Het laatste jaar AWBZ. Het laatste jaar van de relatieve zekerheden, zoals jarenlange indicaties en dus ook budgetten. Maar misschien ook wel het eerste jaar in een nieuwe wereld. Een wereld waarin de cliënt echt aan het stuur zit en er niet slechts gesproken wordt over ‘zorg op maat’. Waarin we minder druk van de regels en systeemwereld verwachten en nog meer ruimte kunnen nemen om , te doen waar het in het domein van zorg en ondersteuning echt om gaat: mensen helpen hun leven op te pakken en te ondersteunen in hun burgerrollen waardoor hun kwaliteit van leven verbetert. Het belang: iedereen levert een bijdrage aan de samenleving, krijgt eindelijk handen en voeten. Herstellen met behulp van professionals én ervaringsdeskundigen, door het doen van (vrijwilligers-) werk en het volgen van allerlei trainingen, krijgt nu vorm en inhoud. Terugblik 2014 en vooruit Afgelopen jaar heeft Lister voor het eerst in haar lange bestaan een krimp doorgemaakt. Ter voorbereiding op de overdracht van de financiering van de zorg van Lister naar de gemeenten, zijn de eerste vernieuwingen en bezuinigingen doorgevoerd. De begeleiding van een grote groep cliënten is overgedragen aan de nieuwe Buurtteamorganisatie Sociaal in Utrecht. Medewerkers hebben kansen gezien in het nieuwe sociaal domein en hebben ons verlaten om cliënten daar te begeleiden. De medewerker binnen Lister wordt uitgedaagd alle externe veranderingen als inspiratie te zien om ook persoonlijk te groeien en te ontwikkelen. Nieuwe beschreven competenties geven zicht op ‘de medewerker van de toekomst’ en vragen om zelfbewustzijn, een lerende houding, samenwerking en ondernemerschap. Lister medewerkers zijn naar buiten gericht, op zoek naar samenwerking in de wijk en kijken over de grenzen van de organisatie heen. Vooruitstrevende initiatieven komen tot leven. Met als drijfveer de ontwikkeling van de cliënt. Onze meerjarenvisie ‘Herstellen doe je thuis’ laat zien dat Lister werkt aan een vernieuwing van bestaande diensten als beschermd wonen en begeleid wonen. Onze overtuiging is dat behouden van het oude leidt tot verlies. Laten zien dat we cliënten ook op een andere manier kunnen begeleiden, wordt onze focus voor 2015. In samenwerking met anderen en met meer nadruk op zeggenschap van de cliënt, op het belang van zinvol werk, veel peersupport en met meer specialistische kennis en kunde. We zetten stappen om meer vanuit vertrouwen onze organisatie in te richten. Meer ruimte voor de professional en minder regels zijn een belangrijke randvoorwaarden om voor de cliënten het verschil te maken als Lister. Dit vraagt van elke medewerker eigenaarschap. Ieder kan zich in elke functie afvragen of het doel van de dagelijkse werkzaamheden helder is en of ze bijdragen aan het gewenste resultaat. Samen kritisch zijn en elkaar bevragen op ingesleten gewoonten en vereisten, is een must. Transparant zijn in wat we doen en bereiken, zorgt ervoor dat we als organisatie een betrouwbare en inspirerende partner zijn om mee samen te werken. Als Lister tonen we eigenaarschap door de frictie en krimp die het gevolg zijn van de transities in de zorg, als organisatie vooralsnog zelf te dragen. Met het belang van cliënten in het vizier proberen we met medewerkers als organisatie te veranderen. Ons negatieve resultaat in 2014 moet in dat licht bezien worden: we investeren in vernieuwing en werken actief mee aan de veranderingen in de zorg en dragen de bijkomende frictiekosten als vanzelfsprekend.

7

8

2 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE 2.1 ALGEMENE IDENTIFICATIEGEGEVENS Lister is een Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW). Naam verslagleggende rechtspersoon

Lister (SBWU)

Adres

Furkaplateau 15

Postcode

3524 ZH

Plaats

Utrecht

Telefoonnummer

030 – 236 10 70

Nummer Kamer van Koophandel

41180956

RSIN

6723937

E-mailadres

[email protected]

Internetpagina

www.Lister.nl

Tabel 1: Algemene identificatiegegevens

2.2 STRUCTUUR VAN DE ORGANISATIE Lister is opgericht op 29 december 1983 onder de naam Stichting Beschermende Woonvormen Utrecht. Vanaf 22 juli 1992 is Lister (toen nog SBWU) een als RIBW toegelaten AWBZ-instelling. Sinds 1 juli 2014 heeft de organisatie een nieuwe naam: Lister. In hoofdstuk 4 wordt nader verslag gedaan van deze naamswijziging.

2.2.1 Missie van de organisatie De missie van Lister luidt: Lister werkt met gespecialiseerde begeleiders en ervaringsdeskundigen voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en verslavingsproblemen. De cliënt gaat samen met hen op zoek naar mogelijkheden om een betekenisvol leven op te bouwen en naar vermogen deel te nemen aan de maatschappij. Dit is altijd maatwerk. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met naastbetrokkenen, verwijzers, organisaties voor arbeidsre-integratie, zorgaanbieders, buurtorganisaties, -bewoners en vrijwilligers. In die samenwerking is het tot stand brengen van een (informeel) steunsysteem voor de individuele cliënt een belangrijk begeleidingsdoel. Want Lister stelt zich ten doel zichzelf, in relatie tot de cliënt, uiteindelijk overbodig te maken. Lister bevordert en realiseert een gedifferentieerd aanbod van begeleiding, ondersteuning en huisvesting voor een steeds zwaardere cliëntenpopulatie. Lister initieert en participeert in innovatieve zorgconcepten.

9

Er is intensieve samenwerking met diverse instellingen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg, de verslavingszorg, de maatschappelijke opvang en met woningcorporaties, overheden en maatschappelijke organisaties. Lister voelt zich goed thuis bij de uitgangspunten van de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning en onderschrijft de uitgangspunten van de Participatiewet.

2.2.2 Meerjarenvisie In 2014 heeft Lister een nieuwe meerjarenvisie beschreven: Meerjarenvisie Lister 2015-2020: Herstellen doe je thuis. De visie is in december 2014 goedgekeurd door de raad van toezicht. In deze paragraaf wordt de visie van Lister integraal weergegeven.

Meerjarenvisie Lister 2015-2020: Herstellen doe je thuis. Inleiding Lister helpt mensen met een ernstig psychiatrische aandoening hun eigen kracht te hervinden, een betekenisvol leven op te bouwen en deel te nemen aan de maatschappij. Dit doen deze mensen in een samenleving waar hun aandoening in veel gevallen leidt tot uitsluiting. Inclusie is voor Lister een belangrijk doel van al haar werk. De afgelopen jaren zette Lister zich in toenemende mate in voor mensen met een zeer complexe zorgvraag. We hebben begeleidingsvormen ontwikkeld, die het ook voor de mensen met een complexe zorgvraag mogelijk (moeten gaan) maken om in hun eigen omgeving aan hun herstelproces te werken en als volwaardig burger deel te nemen aan de samenleving. Ervaringsdeskundigen en peers, evenals naasten en vrijwilligers gaan de komende jaren een steeds grotere rol vervullen in dit proces. Lister heeft zich actief ingezet om mede vorm te geven aan de vernieuwing van de zorg zoals die nu landelijk wordt uitgerold. Daarmee hebben we de basis gelegd voor een goede afstemming van het Lister aanbod met de zorg die in het sociale domein wordt aangeboden, en ook met de zorg die specialistische psychiatrie zal aanbieden. We zijn ons ervan bewust dat onze ambities zowel bijdragen áán als steunen óp veranderingen in de maatschappij. Wij zullen onze visie actief uitdragen in ons netwerk en de aansluiting van partners (financiers) bij onze ambities borgen. Door gedurende de veranderingen intensief te blijven samenwerken met stakeholders, wil Lister bijdragen aan een volwaardig burgerschap voor iedereen en dus aan het leveren van alle zorg en diensten in de wijk. Binnen de landelijke ontwikkelingen in de zorg kan Lister zeker werk maken van haar ambities. Daarbij zijn Herstellen doe je thuis, Volwaardig burgerschap en Peer Support de sleutelwoorden. In dit meerjarenplan beschrijven we onze ambities en vertalen deze naar nieuwe Lister domeinen. Domeinen die in een context van toenemende marktwerking vragen om aansprekende en heldere namen. Met ListerFIT, Lister@Home, Lister@Work en ListerPeerSupport zijn we hierin geslaagd. Inspelen op ‘de markt’ betekent voor ons dat mensen met een ernstige psychiatrische aandoening toegang hebben tot de beste zorg. De kwaliteit van zorg stellen we voorop, de continuïteit en omvang van de organisatie maken we daaraan ondergeschikt. In deze Meerjarenvisie beschrijven we hoe de zorg er volgens Lister in 2020 uit moet zien en welk aandeel Lister hierin op zich neemt. De omvang van de transities waar het sociale domein zich voor gesteld ziet, vragen om grote flexibiliteit van alle betrokkenen. Lister vertaalt de komende jaren daarom deze meerjarenvisie naar werkplannen voor twee jaar. 10

Ambities “Wie helpt mij bij de dingen die ik wil en die ik niet kan of durf, terwijl de wereld om mij heen weinig geloof in mijn kunnen heeft? Binnen mijn mogelijkheden, van nu of van straks. Zodat mijn leven, net als voor alle mensen en ondanks mijn beperking door een ernstige psychiatrische aandoening of verslaving, voor mij betekenisvol is?” Lister helpt mensen die bij haar in begeleiding zijn bij het vinden van een antwoord op deze vragen. Mensen die bij Lister ondersteuning vragen hebben een ernstige psychiatrische aandoening of verslavingsproblemen. Zij gaan samen met een gespecialiseerde begeleider op zoek naar eigen kracht en mogelijkheden om een betekenisvol leven op te bouwen en deel te nemen aan de maatschappij. Het precieze doel en de weg ernaartoe bepaalt de cliënt zelf. Lister stelt zich ten doel zichzelf, in relatie tot de cliënt, overbodig te maken. Mits de ontwikkelmogelijkheden van de cliënt dat toelaten. Zij die langdurig aangewezen zijn op ondersteuning kunnen op begeleiding van Lister rekenen. Lister biedt naast begeleiding aan de brede EPA- cliëntengroep, gespecialiseerde zorg aan cliënten met ASS problematiek en aan cliënten met een forensische achtergrond. Lister werkt actief samen met familie, vrienden en mensen uit het eigen netwerk van de cliënt. Evenals met partners zoals verwijzers, organisatie voor arbeidsre-integratie, zorgaanbieders, buurtorganisaties, bewoners en vrijwilligers. Lister werkt in de gemeenten Utrecht, Houten, Nieuwegein, IJsselstein, Lopik en Vianen.

Herstellen doe je thuis Vanaf haar oprichting heeft Lister zich, met succes, ingezet om cliënten een volwaardige plek in wijken en buurten te geven. De komende vijf jaar zorgen we er voor dat in principe al onze cliënten in een eigen (huur)huis wonen. Herstellen doe je immers het beste thuis. En ‘thuis’ betekent voor ons: zelf je huis kunnen kiezen en zelf verantwoordelijk kunnen zijn voor het inrichten en op orde houden van dat huis. Waar nodig ondersteunen we cliënten bij het kunnen dragen van deze verantwoordelijkheden. Alleen wanneer een cliënt (nog) onvoldoende vaardigheden of stabiliteit heeft om zelf huurder of woningeigenaar te zijn, zorgt Lister voor het huren van een huis voor de cliënt. Ook hier blijft de eigen regie voorop staan , zodat ook deze cliënt zich thuis voelt in zijn woning. In de praktijk betekent dit dat we verwachten dat in 2020 maximaal 200 cliënten beschermd wonen bij Lister. De komende jaren onderzoeken we of deze zorg onderdeel zou moeten zijn van de Wlz. Herstellen doe je thuis betekent ook dat Lister er al het mogelijke aan doet om opname te voorkomen. In periodes dat een cliënt veel last heeft van zijn beperkingen kan Lister in overleg met de cliënt de begeleiding intensiveren. Dit kan thuis bij de cliënt of op een andere plek waar de cliënt zich veilig voelt. Met het voorkomen van opname dragen we bij aan een samenleving waar mensen in hun eigen omgeving de gevolgen van hun aandoening kunnen dragen. Een samenleving waar mensen niet worden opgenomen op langdurige verblijfsplekken van psychiatrische ziekenhuizen; een beddenloze psychiatrie. Kortom: Lister maakt het voor cliënten mogelijk extramuraal behandeld te worden, door het aanbieden van (intensieve) ambulante begeleiding bij ernstige psychiatrische aandoeningen of verslavingsproblemen.

11

Waar de oude naam van onze organisatie nog uitstraalde dat beschermd wonen een van onze kernactiviteiten was, benadrukken we met de naam Lister de zelfredzaamheid van cliënten als uitgangspunt.

Volwaardig burgerschap Lister onderschrijft de visie van de overheid dat iedere burger zijn aandeel heeft in de samenleving. Lister voegt daar aan toe dat iedere burger zijn deel in de samenleving moet kunnen bijdragen. De begeleiding van Lister is dan ook gericht op volwaardig burgerschap en zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid betekent aan de ene kant zelf deelnemen aan de samenleving (contact met de buren onderhouden, sporten, afspraken maken met de dokter, vrijwilligers werk regelen, etc). Het betekent ook hulp van vrienden, familie, buren en kennissen inschakelen als het (even) niet lukt om in je eentje dit soort contacten aan te gaan of te onderhouden. De cliënt die bij Lister zorg vraagt, heeft de regie over zijn eigen leven. Gespecialiseerde begeleiding van Lister maakt dat de cliënt deze regie kan houden, nemen of (verder) kan ontwikkelen al dan niet ondersteund door mensen uit het netwerk dat de cliënt heeft of opbouwt. Werd er in het verleden nog wel gezorgd voor de cliënt, met het begeleiden naar zelfredzaamheid richt Lister zich juist op zorgen dat. Dat vraagt ook van de cliënt veel inzet. Herstel is een actief proces van de cliënt. Dat kan niemand vóór hem doen. Bij zorgen dat hoort ook dat Lister waar nodig eerst een veilige omgeving creëert waar een cliënt vaardigheden kan ontwikkelen die hij nodig heeft om zijn leven, inclusief zijn burgerschap betekenisvol in te vullen. Onze ervaring is dat werk een zeer belangrijke bijdrage levert aan een gezond en zinvol leven. Ook bij mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid of verslaving. Daarom begeleiden we alle cliënten vanaf de start bij het vinden en behouden van een zinvolle bezigheid. Van recreatieve activiteiten tot een betaalde baan. In 2020 is 90% van onze cliënten binnen zes maanden na aanvang van de begeleiding minimaal vijf dagdelen per week aan de slag. Om haar ambitie van volwaardig burgerschap voor cliënten waar te maken zet Lister zich in voor een samenleving die daadwerkelijk ruimte biedt aan al haar burgers.

Peer Support Al jaren is Lister koploper in het verankeren van herstelondersteunende zorg in de professionele begeleiding. Belangrijk aspecten in de herstelvisie zijn echter ook het inzetten van ervaringsdeskundigheid in de zorg en de onderlinge steun die mensen met vergelijkbare ervaringen elkaar kunnen geven. Het aanbod dat ervaringsdeskundigen bij Lister de afgelopen jaren hebben ontwikkeld en aangeboden kenmerkt zich voor een belangrijk deel als Peer Support. Bij Peer Support geven mensen elkaar steun bij hun persoonlijke ontwikkeling, empowerment en maatschappelijke participatie. Begrip voor elkaars situatie door herkenning en erkenning zorgt ervoor dat mensen zich eerder vertrouwd voelen bij elkaar. Hierdoor is het makkelijker nieuwe situaties of gedrag bij of met elkaar uit te proberen en daarvan te leren. Diagnostiek en beperkingen zijn dan niet langer uitgangspunt bij het inrichten van het leven.

12

Peer Support kan een belangrijke bijdrage leveren aan het invullen van volwaardig burgerschap door de cliënt. Met een peer-rol geeft iemand immers ook vorm aan burgerschap. Bovendien inspireren en motiveren peers elkaar om nieuwe activiteiten in de samenleving op te pakken. Daarnaast kunnen peers elkaar zodanig steunen of opvangen dat opname voorkomen wordt. Kortom: Lister is van mening dat peers elkaar op een unieke manier ondersteunen. Daarom faciliteert Lister het ontwikkelen en aanbieden van Peer Support.

Medewerker in het sociale domein In 2020 is Lister een transparante, regel- en kantoorarme en kostenbewuste organisatie waar kennis wordt gedeeld en ontmoeting centraal staat. Medewerkers zijn ondernemend, flexibel en (zelf)bewust. Ze nemen veel professionele ruimte en krijgen deze ook. Zij weten wat hun kwaliteiten (niet) zijn en waar ze in hun netwerk welke kennis en kunde kunnen halen. Onze competentieprofielen voor medewerkers en voor teams zijn leidend bij het opbouwen van een personeelsbestand dat bij onze kwaliteitseisen past. Professionals belonen we op basis van resultaat. Het aanbod kenmerkt zich door keuzevrijheid en maatwerk. Als de vraag van de cliënt helder is kan de beste match tussen medewerker en cliënt gemaakt worden en een tijdelijk traject worden uitgezet. E-health biedt de cliënt en de hulpverlener van Lister nieuwe en extra middelen om het begeleidingsproces vorm en inhoud te geven. De toepassingen zijn toegankelijk voor zowel cliënten, hulpverleners en, waar de cliënt dat wenst, voor het netwerk van de cliënt. De cliënt heeft daarmee de keuze wie en wat hij inzet in zijn hersteltraject en wanneer hij dat doet. De cliënt van Lister heeft in 2020 de volledige regie over zijn eigen persoonlijke gezondheidsdossier. Door cliënten, naastbetrokkenen, vrijwilligers, peers en professionals, maar ook financiële middelen en e-health samen te brengen faciliteert Lister het herstelproces van haar cliënten. Door haar kennis van herstel, herstelondersteunende zorg, behandelen en begeleiden in de wijk en participatie actief beschikbaar te maken voor de maatschappij, werkt Lister aan een samenleving waar ook mensen met een psychiatrische aandoening of verslaving volwaardig meedoen.

Maatschappelijke omgeving Lister maakt zijn ambities waar in roerige tijden: Nederland is bezig met een omvangrijke vernieuwing van de zorg. Landelijk zien de uitgangspunten van de nieuwe visie op zorg er als volgt uit. • • • • •

De zelfredzaamheid van de burger dient maximaal te worden gestimuleerd en ondersteund. Oplossingen voor zorgvragen worden zo dicht mogelijk bij de cliënt gezocht. Ondersteuningsvragen van een burger op de gebieden wonen, welzijn, zorg, werk, financiën worden in onderlinge samenhang in kaart gebracht. Zorg wordt gerichter ingezet en sneller afgesloten. Voorkomen wordt dat cliënten afhankelijk van de professionele zorg worden. Het principe van wederkerigheid geldt. Van mensen die een uitkering of een andere vorm van ondersteuning krijgen, wordt een ‘maatschappelijke tegenprestatie’ verwacht. De zorg wordt georganiseerd dichtbij de cliënt, zo veel mogelijk op wijk- of buurtniveau. 13

Vanaf 2015 ligt de verantwoordelijkheid voor het bieden van ondersteuning op het gebied van werk, zorg en jeugd bij de gemeenten. Ook ons aanbod valt hieronder. Gemeenten organiseren dit aanbod elk op hun eigen manier maar hebben de opdracht te komen tot een samenhangend aanbod voor de cliënt op wijk- of buurtniveau. De Basis-GGZ wordt op wijkniveau versterkt ten opzichte van de Gespecialiseerde GGZ. Dit houdt onder meer in dat een cliënt met een ernstige maar wel stabiele psychiatrische stoornis vanuit de huisartsenpraktijk behandeld wordt. De Praktijkondersteuner Huisarts GGZ (POH) vervult hierbij een belangrijke rol. Lister ziet haar ambities weerspiegeld in de zorg van de toekomst. De diensten die Lister aanbiedt dragen bij aan een samenleving waar zeer kwetsbare burgers hun leven betekenisvol invulling geven en een volwaardige bijdrage leveren aan de maatschappij. Samenwerking met andere zorgaanbieders, financiers en werkgevers is onontbeerlijk om tot deze samenleving te komen.

Hoe realiseren we onze ambities? De vertaling van onze expertise en ambities leidt tot het volgende dienstenaanbod:

ListerFIT (flexibel, intensief, tijdelijk) Een (dynamisch) aanbod voor mensen die nog niet in een behandelcrisis zitten, maar daar op af lijken te stevenen. 24/7 zijn we (laagdrempelig) beschikbaar voor het couperen van crisogene situaties met mensen waarbij (vermoeden van) psychiatrie dan wel ernstige gedragsproblematiek bestaat. Eventueel bieden wij hierin tot maximaal 3X24 uur respijtzorg. Wij zetten hoog specialistische begeleiding in om te voorkomen dat cliënten straks zwaardere zorg nodig hebben. Ons aanbod is termijngebonden om vooral te sturen op het vergroten van eigen autonomie en zelfredzaamheid. Lister@Home Wij bieden gespecialiseerde begeleiding aan mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en een complexe zorgvraag. Deze gespecialiseerde begeleiding is gericht op maximale zelfredzaamheid bij herstel van burgerschap, herstel van sociaal maatschappelijke rollen en/of bij herstel van gezondheid. We zijn groot geworden door het bieden van woonbegeleiding aan mensen met een psychiatrische of verslavingsachtergrond. Veel van deze mensen kunnen nu zelfstandig of met behulp van een buurtteam dan wel eigen netwerk wonen. De laatste jaren heeft Lister fors en met succes ingezet op ambulantisering, beschermd en soms zelfs begeleid zelfstandig wonen voor mensen die jarenlang opgenomen zijn geweest in de behandelpsychiatrie. Nu gaan we nog een paar stappen verder. Thuis is bij voorkeur je eigen woning en opnames worden zo veel mogelijk voorkomen. Ons ontwikkelingsgerichte aanbod richt zich op optimale zelfredzaamheid voor de cliënt. In een enkel geval kan ontwikkeling stabilisatie zijn. Wij bieden voornamelijk ambulante begeleiding, waar nodig dagelijks. We zijn 24/7 bereikbaar en er is een mogelijkheid tot respijtzorg. Er is, vanaf het eerst contact met de cliënt, een optimale inzet van het professionele en nietprofessionele netwerk in het belang van de cliënt. Regie over het gezondheidsdossier ligt bij de cliënt.

14

Lister@Work Lister heeft als doelstelling dat het overgrote deel van de cliënten binnen 6 maanden na start begeleiding minimaal 5 dagdelen zinvol bezig is. Het is onze ervaring dat het hebben van (vrijwilligers)werk een positieve bijdrage levert aan het herstelproces. Deze ervaring hebben wij voornamelijk opgedaan met mensen met psychiatrische kwetsbaarheden en een grote afstand tot de arbeidsmarkt die zelf een vraag hadden op het gebied van verkrijgen van (vrijwilligers)werk of leer-werktrajecten. Voor deze groep blijven wij ons begeleidingsaanbod openstellen. Dit omdat we de afgelopen jaren gemerkt hebben dat er geen alternatief voor ons begeleidingsaanbod is in ons werkgebied. Intern zullen wij ons gaan richten op toeleiding naar (vrijwilligers)werk van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Een groep cliënten die tot nu toe niet uit zichzelf met deze vragen kwam. Ook bieden wij een servicepunt voor werkgevers, waarmee we hen ondersteunen bij het in dienst nemen én houden van onze cliënten. We benaderen werkgevers actief om werk(ervarings)plekken ter beschikking te stellen voor onze cliënten. ListerPeerSupport Een van de voorbeelden van ListerPeerSupport is het Recovery College. In Recovery College staat herstel door middel van scholing en peer support centraal. Met behulp van ervaringsdeskundigen leren mensen hun problemen hanteerbaar te maken of op te lossen, zonder tussenkomst van hulpverleners. Recovery College ondersteunt mensen om het maatschappelijk domein (verder) te betreden. Het helpt hen met het herkennen en inzetten van hun talenten en bronnen van steun. Recovery College laat mensen hun mogelijkheden ontdekken en competenties ontwikkelen. Het biedt ondersteuning bij het in beeld brengen van doelen en ambities. Als deelnemer bepaal je zelf je opleidings- en ontwikkeltraject. Daarnaast gaat Recovery College de dialoog aan met de samenleving om het stigma te bestrijden richting mensen die moeite hebben om een plek te vinden in de samenleving. We bieden training en scholing, peer support, respijtvoorziening, arbeidsrehabilitatie en social living. In eerste instantie is ons aanbod ontwikkeld voor mensen met een grote sociale kwetsbaarheid, veelal ontstaan door psychiatrische en/of verslavingsproblematiek. Begin 2015 vertaalt Lister de nieuwe diensten die zij in de markt gaat zetten naar competenties die vereist zijn voor het realiseren van de ambitie. Op basis van een vergelijking tussen aanwezige competenties en vereiste competenties maken we met medewerkers plannen om de nieuwe competenties te ontwikkelen waarmee de nieuwe producten worden aangeboden. De verdere invulling van het dienstenaanbod gecombineerd met de eerder genoemde organisatieambities hebben gevolgen voor de inrichting van de organisatie. In 2015 wordt deze inrichting verder vormgegeven.

15

2.2.3 Besturingsmodel

De structuur van Lister is een stichtingsvorm met een raad van toezicht als toezichthoudend orgaan en een raad van bestuur als bestuursorgaan. Leidend in de organisatie van Lister is het primaire proces, waar cliënten met ondersteuning van begeleiders aan hun herstelproces werken. De overige onderdelen van de organisatie zijn voorwaardenscheppend en ondergeschikt aan het primaire proces. Dit komt tot uiting in de schematische weergave van de organisatiestructuur, die nadrukkelijk niet topdown is weergegeven, maar voortvloeit uit het primaire proces van begeleiden en wonen.

Figuur 1: Organisatiestructuur Lister

De begeleidingsrelatie in het primaire proces tussen cliënt en begeleider vormt het maatschappelijk bestaansrecht van Lister. Verschillende stafafdelingen ondersteunen de werkzaamheden van medewerkers in het primaire proces, locatiehoofden, raad van bestuur en raad van toezicht: Zorgtoewijzing en Expertise, Personeel & Organisatie, Kwaliteit & Zorgbeleid, Bedrijfsbureau en Vastgoed & Facilitair.

2.2.4 Medezeggenschap Binnen Lister functioneren een Cliëntenraad conform de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen en een Ondernemingsraad conform de Wet op de Ondernemingsraden. In hoofdstuk 2 staat welke adviezen de Cliëntenraad en de Ondernemingsraad aan de raad van bestuur hebben gegeven en wat de raad van bestuur met die adviezen heeft gedaan.

16

2.2.5 Toelatingen De toelating in het kader van de AWBZ omvat de volgende functies: • persoonlijke verzorging • verpleging • begeleiding • behandeling • verblijf In 2014 bedroeg de toelating in het kader van de AWBZ 708 plaatsen. Over 2014 is met het Zorgkantoor een afspraak gemaakt voor 618 plaatsen AWBZ. In 2014 is de toelating van het Ministerie van Justitie constant gebleven op 16 plaatsen. De geleverde zorg op de forensische plaatsen wordt vergoed door het Ministerie van Justitie. De plaatsen worden gefinancierd door de NZA. In 2014 leverde Lister als onderaannemer van de Van der Hoeven Kliniek ook zorg aan TBS cliënten. Hiervoor had Lister in 2014 9 plaatsen.

2.3 KERNGEGEVENS

2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering Lister is een zelfstandige RIBW die in het kader van ketenzorg intensief samenwerkt met andere zorgaanbieders. Naast de voor RIBW’s traditionele doelgroep van cliënten met een psychiatrische achtergrond richt Lister zich op de resocialisatie van TBS-cliënten. Sinds 2003 begeleidt Lister ook langdurig verslaafden die vaak dak- en thuisloos zijn geweest. Voor deze laatste groep heeft Lister een hostel voor drugsverslaafden en een hostel voor alcoholisten. Tot medio 2014 had Lister teams voor ambulante begeleiding aan cliënten met een verslavingsachtergrond en ambulante begeleiding aan ‘multi-problemgezinnen’. In de loop van 2014 zijn medewerkers van deze teams met hun cliënten ondergebracht bij de geografisch (op wijkniveau) ingedeelde teams van Lister. In totaal had Lister eind 2014 1.630 cliënten en 744 medewerkers. (In 2013 waren dit 2.052 cliënten en 784 medewerkers). In 2011 is voor het eerst de functie verblijf in ambulante vorm georganiseerd via Volledig Pakket Thuis (VPT). Had Lister in 2013 26 cliënten die het volledig pakket thuis ontvingen in 2014 waren dat er 28.

17

2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Aantal cliënten in zorg op 31 december Aantal feitelijke bedden op 31 december

1.630 623

Aantal verzorgingsdagen beschermd wonen (incl Forensische zorg)

237.481

Aantal ambulante contacten in verslagjaar (incl Forensische zorg)

91.548

Aantal uren dagactiviteiten

12.300

Aantal personeelsleden in loondienst op 31 december

744

Aantal FTE personeelsleden in loondienst op 31 december

579

Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar

50.429.995

Waarvan wettelijk budget aanvaardbare kosten

47.099.669

Waarvan overige bedrijfsopbrengsten

3.330.326

2.3.3 Werkgebieden Het werkgebied van Lister bevindt zich in de zorgkantoorregio Utrecht en omvat de gemeenten Utrecht, Nieuwegein, Houten, IJsselstein en Vianen. In het gehele gebied wordt ambulante woonbegeleiding geboden. De beschermende woonvormen voor de cliënten uit de psychiatrie bevinden zich in Utrecht, Nieuwegein en Houten. De hostels voor de cliënten uit de OGGZ staan in Utrecht. In IJsselstein en Utrecht wordt Volledig Pakket Thuis aangeboden.

18

2.4 SAMENWERKINGSRELATIES

2.4.1 Keten- en samenwerkingspartners Landelijk is Lister een belangrijke partner in de Werkplaats Herstelondersteuning. In de Werkplaats Herstelondersteuning leren en werken professionals, cliënten, managers en bestuurders samen aan de verdere ontwikkeling en operationalisering van herstelondersteuning. Het is een samenwerkingsverband tussen Lister, Kwintes, Kenniscentrum Phrenos, Altrecht, Mensana, GGZ Breburg, GGZ Noord Holland Noord, GGZ Eindhoven en GGZ Nederland. Lister kan haar cliënten alleen goede zorg leveren als zij nauw samenwerkt met andere zorg- en welzijnsaanbieders en woningcorporaties. De inhoud van die samenwerking, die dikwijls intensief en langdurig is, is veelal in een convenant of samenwerkingsovereenkomst vastgelegd. De relaties met onderaannemers zijn contractueel vastgelegd in raamovereenkomsten, waarna op cliëntniveau de individuele zorgafspraken verder worden bekrachtigd. Met volgende organisaties werkt Lister officieel samen of heeft een raamovereenkomst: Abrona, Altrecht, Altrecht Talent, Amerpoort, Atelier Karin Wichers, Atelier Totum, AxionContinue, Baantraject Care, Beter Wonen, Bosactiviteiten, Bouwgein, Buurtzorg Nederland, Careyn, Diversas, de Forensisch zorgspecialisten, FPC2Landen, FPC van Mesdag, de Groene Golf, Stichting de Heem, Houtatelier Nerf, Leger des Heils, Leo Kannerhuis, Meerpaard, Nieuwland, SAM-N., Stichting GIDS, Reinaerde, SSH Utrecht (Talent voor), Stichting Jobstap, Stichting Lapso, Samen voor Nieuwegein (SVN), Top team Fitness Center, Tussenvoorziening, de Uitwerking, UW Re-integratie, Veld 42, Victas, Vitras-CMD, Stichting VOF de Loods, Werk aan de Winkel, Werkpad BV, Wijkgezondheidscentrum Lunetten, Woonoverlast Nieuwegein, Zorginstituut Nederland (voorheen CVZ), Zorgboerderij De Achterhof, Zorgboederij Nieuw Bureveld. Lister en Altrecht voeren veel overleg op zowel bestuurlijk als divisieniveau. Met de divisie Willem Arntsz is de samenwerking van oudsher het meest intensief. De raad van bestuur van Lister heeft in 2009 de ambitie uitgesproken dat over tien jaar geen cliënten meer op het terrein van Altrecht verblijven die dat niet strikt nodig hebben. In 2010 is een gezamenlijk project gestart om stappen in die richting te zetten. Ook het Zorgkantoor is partner in deze gezamenlijke ambitie. Medio 2014 is een samenwerkingsverband van Lister, Altrecht, Kwintes, Victas, cliënten- en familieorganisaties, Centrumgemeente Utrecht en Achmea gestart onder de naam Taskforce EPA. De taskforce stelt zich tot doel de continuïteit van de zorg voor EPA-cliënten binnen de gemeenten, de zorgverzekeringswet en in de mogelijke ontwikkelingen rondom de terugkeer Wlz te borgen. (zie ook paragraaf 4.2.1) Ten behoeve van de begeleiding van cliënten met een eetstoornis bestaat er een nauwe samenwerking tussen Lister en het centrum Rintveld van Altrecht. Sinds 1992 werken Lister en de Van der Hoevenkliniek samen om de overgang tussen het verblijf in de Van der Hoevenkliniek en de terugkeer in de samenleving voor terbeschikkinggestelden te vergemakkelijken. Het begeleiden en ondersteunen van de tbs-gestelden die in aanmerking komen voor dit resocialisatietraject verloopt tot nu toe succesvol en wordt uitgevoerd door het transmuraal behandelteam van de kliniek in samenwerking met verschillende locaties van Lister. Ten behoeve van zorg aan cliënten met ASS is Lister een franchise aangegaan met het LKHN (Leo Kannerhuis Nederland). Door nauw samen te werken willen beide partners de begeleiding van cliënten met ASS verder professionaliseren. 19

Aan de slag in Utrecht (ADSU) is een samenwerkingsverband dat bestaat uit de gemeente Utrecht, Lister, Leger des Heils, Abrona, Gids, Reinaerde, Victas, Tussenvoorziening, Stichting Altrecht, UW Re-integratie en Moviera. De missie van ADSU is cliënten die begeleid worden door de instellingen toe te leiden naar zinvolle dagbesteding, vrijwilligerswerk of (on)betaald werk. Een bestuurder van Lister is voorzitter van het ADSU. Alle bovengenoemde partijen hebben zich gecommitteerd aan de uitvoering van het Convenant ‘Naar burgerschap en baan’. Dit convenant beoogt sociaal kwetsbare groepen in de gemeente Utrecht te activeren. Het convenant loopt tot 1 januari 2015. De raad van bestuur neemt in de stad Utrecht deel aan de Stuurgroep OGGZ en het directieoverleg met Victas, Tussenvoorziening, U Centraal, Abrona, Leger des Heils en Altrecht. Door kennis en expertise van de verschillende instellingen samen te brengen en strategische belangen op elkaar af te stemmen vormen Lister en de ketenpartners een belangrijke gesprekspartner voor de gemeente Utrecht. In alle gemeenten waar Lister zorg aanbiedt, is in 2014 opnieuw intensief samengewerkt met de gemeente. Hiermee geeft de organisatie binnen elke gemeente actief mee vorm aan de transitie van AWBZ naar Wmo.

2.4.2 RIBW Alliantie en GGZ Nederland Lister investeert intensief in de RIBW Alliantie, de vereniging van (zelfstandige) RIBW’s. De RIBW Alliantie is het landelijke samenwerkingsverband van de 21 organisaties in de maatschappelijke geestelijke gezondheidszorg. Het is het platform waar deze zorgorganisaties kennis delen en ontwikkelen. De Alliantie stimuleert de RIBW’s om de kwaliteit van hun ondersteuning verder te verhogen. De focus ligt op goede zorg, via optimale organisatie en bekostiging. De Alliantie onderhoudt hiervoor contacten met ministeries en andere landelijke organisaties. De belangrijkste samenwerkingspartner is GGZ Nederland. Marlies van Loon is lid van het bestuur van de Vereniging RIBW Alliantie en is tevens bestuurslid bij GGZ Nederland. Jan Berndsen is namens de RIBW Alliantie lid van het Forensisch Netwerk van GGZ Nederland.

2.4.3 Stakeholdersonderzoek In 2014 heeft de raad van bestuur in overleg met de raad van toezicht besloten een nieuw stakeholdersonderzoek te plannen voor eind 2015. Zo kan de stakeholders gevraagd worden naar hun ervaringen met de positionering van Lister in een context van toenemende marktwerking. Tot die tijd maakt Lister gebruik van zowel informeel als formeel verworven informatie van stakeholders of Lister. De raad van bestuur en de locatiehoofden informeren in hun dagelijkse samenwerking met keten- en samenwerkingspartners naar hun ervaringen met Lister. Daarnaast beschikt Lister over systematisch verworven feedback van stakeholders uit een onderzoek naar aanleiding van de naamswijziging.

20

Ter voorbereiding van de keuze van de nieuwe naam en de naamswijziging (zie hoofdstuk 4) heeft de raad van bestuur in 2013 samen met enkele locatiehoofden, de adviseur van de raad van bestuur, een beleidsmedewerker afkomstig van voormalig Centrum Vaartserijn en de coördinator Communicatie onder begeleiding van ICSB Marketing en Strategie gewerkt aan het formuleren van een communicatieve positionering. Voorafgaand aan het formuleren van de positionering is door ICSB gesproken met verwijzers en (toekomstige) financiers, te weten raad van bestuur Altrecht, divisiedirecteur Willem Arntszhuis Altrecht, directeur Indigo, bestuurder Victas, directeur-bestuurder Tussenvoorziening, wethouder Nieuwegein, wethouder IJsselstein, beleidsambtenaar gemeente Houten, ambtenaar gemeente Utrecht, beleidsmedewerker Achmea en inkoper Achmea. Met alle tien de gesprekspartners zijn semi-gestructureerde gesprekken gevoerd. Op de vraag aan de geïnterviewden wat Lister doet, komt een duidelijk beeld naar voren: Lister begeleidt mensen met een psychische beperking, die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen, bij het wonen. Het doel is mensen burger te laten zijn in een zo normaal mogelijke omgeving. De tien respondenten vinden dat Lister sterk verbonden is met de cliënt en zijn probleem. Tegelijkertijd zijn de stakeholders ook in staat om veel alternatieven te noemen voor Lister. Kortom, zij zien veel concurrentie. Bij respondenten is nagegaan welke zaken zij goed geregeld vinden bij de Lister. De respondenten vinden Lister: • Betrokken, cliënt centraal, dicht bij cliënt • Betrouwbare schakel in keten • Hoge kwaliteit • Vastgoedbeleggingsexpertise Tenslotte is nagegaan wat de respondenten bijzonder vinden aan Lister. Twee zaken kwamen naar voren: ‘herstelvisie’ en ‘binnen de keten samen de toekomst inrichten’. De resultaten van deze gesprekken en tien gesprekken met medewerkers uit de gehele organisatie vormden samen het vertrekpunt om te gaan werken aan de communicatieve positionering. Deze positionering is gebruikt bij het zoeken naar de nieuwe naam en vervolgens naar de nieuwe huisstijl en was ook input om verschillende huisstijldragers vorm te geven.

21

22

3 BESTUUR, TOEZICHT, BEDRIJFSVOERING EN MEDEZEGGENSCHAP 3.1 NORMEN VOOR GOED BESTUUR De principes van de Zorgbrede Governancecode worden door Lister toegepast en zijn verankerd in de statuten van Lister, het Reglement voor de raad van toezicht en het Reglement raad van bestuur. In 2010 is met steun van het ministerie van VWS de ‘bestuursmethodiek brandveiligheid’ opgesteld. Hierin staan aanbevelingen over het verhogen van het toezicht door de raad van toezicht op de raad van bestuur. Deze aanbevelingen zijn vertaald naar beleid voor Lister. Vastgesteld is dat de raad van toezicht minimaal 1 keer per jaar inzage krijgt in de effectiviteit van de brandveiligheidsorganisatie.

3.2 RAAD VAN BESTUUR De samenstelling van de raad van bestuur is in 2014 niet gewijzigd. Deze werd gevormd door: • De heer J.L.D.J. (Jan) Berndsen (voorzitter) • Mevrouw M.L. (Marlies) van Loon De leden van de raad van bestuur zijn collegiaal en individueel integraal verantwoordelijk. Dit betekent dat zij beiden aanspreekbaar zijn op alle facetten van de organisatie. Ieder lid van de raad van bestuur geeft direct leiding aan een deel van de locatiehoofden en aan een deel van de hoofden van de stafafdelingen. Lister behoudt zijn karakteristieke organisatiestructuur: een middelgrote organisatie met een platte structuur. De portefeuilleverdeling tussen de leden van de raad van bestuur is als volgt: Jan Berndsen • Zorg • Vastgoed • Veiligheid • Leidinggevende deel locatiehoofden • Leidinggevende stafhoofden Kwaliteit & Zorgbeleid, Zorgtoewijzing & Expertise en Vastgoed & Facilitair • Leidinggevende bestuurssecretaris

Marlies van Loon • Financiën • Personeel • Kwaliteitsbeleid • Leidinggevende deel locatiehoofden • Leidinggevende stafhoofden Personeel & Organisatie en Bedrijfsbureau

De leden van de raad van bestuur hadden in 2014 de volgende nevenfuncties: De heer J.L.D.J. Berndsen • Voorzitter Vereniging de Dolderse Torteltuin • Voorzitter Stichting de Kameel, sociaal cultureel centrum Den Dolder • Lid raad van advies Stichting voor Bijzondere Zorg/AGIS • Advisor of the board EAOF (European Assertive Outreach Foundation) • Lid Forensisch netwerk GGZ Nederland 23

Mevrouw M.L. van Loon • Bestuurslid Vereniging RIBW Alliantie • Bestuurslid GGZ Nederland • Voorzitter raad van toezicht Het Sticht (stichting voor primair onderwijs) • Lid commissie van toezicht van het Pieter Baan Centrum Met de raad van toezicht zijn afspraken gemaakt over de informatievoorziening door de raad van bestuur aan de raad van toezicht. In dit Informatieplan staan twintig documenten die naar de raad van toezicht worden gezonden met daarbij de frequentie van de rapportages. Die loopt uiteen van vier keer per jaar voor de ziekteverzuimcijfers tot eens per vijf jaar voor het strategisch huisvestingsplan. De onderwerpen betreffen alle aspecten van het beleid, zoals kwaliteit en veiligheid, financiën, personeel en tevredenheidsonderzoeken.

3.3 TOEZICHTHOUDERS Jaarverslag 2014 raad van toezicht Lister Samenstelling De samenstelling van de raad van toezicht was op 31 december 2014 als volgt.

Naam

Datum aantreden

Datum aftreden

Periode

De heer M.L. de Haan

10-12-2009

10-12-2017

2

De heer H.W.J. Henselmans (voorzitter)

18-12-2008

01-01-2015

2

De heer R.J. Mascini

10-12-2009

10-12-2017

2

Mevrouw S.L. Raams

02-10-2014

02-10-2018

1

Mevrouw G. Veltkamp

13-03-2008

13-03-2016

2

De heer Henselmans is per 1 juli 2014 benoemd tot bestuurder van het Dr. Leo Kannerhuis. Gezien de samenwerking tussen Lister en het Dr. Leo Kannerhuis achtte hij de nieuwe functie niet verenigbaar met een functie in de raad van toezicht van Lister. Daarom is besloten dat de heer Henselmans zijn voorzitterschap van de raad van toezicht Lister per 31 december 2014 zou beëindigen. Medio 2014 zijn vacatures uitgezet voor de functie van voorzitter raad van toezicht en tevens voor de functie van lid van raad van toezicht, aandachtsgebied ‘grensvlak psychiatrie en maatschappij’. De vacature voor lid raad van toezicht ontstond door het aflopen van de zittingstermijn van de heer Hendrikx. Met de fusie van Lister (destijds SBWU) met Stichting Centrum Vaartserijn (CVR) in 2013 is besloten dat de heer Hendrikx, als voormalig lid van de raad van toezicht CVR, één jaar als lid deel zou nemen aan de raad van toezicht van Lister. Mevrouw S.L. Raams is per 2 oktober 2014 benoemd als lid van de raad van toezicht Lister. Mevrouw L. M.B. Musterd is per 1 januari 2015 voorzitter van de raad van toezicht Lister. Met deze benoemingen is de raad van toezicht weer op sterkte en zijn alle aandachtsgebieden belegd bij de leden. De nevenfuncties van de toezichthouders in 2014 worden aan het eind van dit jaarverslag van de raad van toezicht vermeld.

24

Visie op toezicht De raad van toezicht werkt overeenkomstig de normen in de Zorgbrede Governancecode. De visie op toezicht die de raad van toezicht hanteert laat zich als volgt samenvatten. De zorginhoud en de kwaliteit van zorg staan voorop. De raad van toezicht ondersteunt de ambitie van de raad van bestuur om herstelondersteunende zorg te verlenen aan een doelgroep met een steeds complexere zorgvraag. Gezonde financiën, kwaliteitsbeleid, goed personeelsbeleid met veel aandacht voor scholing en een adequate bedrijfsvoering zijn cruciaal voor het waarmaken van die ambitie. De raad van toezicht zorgt zowel wat betreft de deskundigheid van de leden als in de agendering van de vergaderingen voor evenwicht in de aandacht voor bovengenoemde aspecten. De raad van toezicht vindt het belangrijk dat de toezichthoudende (controlerende) taak en de rol van adviseur van de raad van bestuur beide voldoende aandacht krijgen en op een kwalitatief hoog niveau worden uitgeoefend. De onafhankelijkheid van de leden is geborgd in de statuten van Lister. Informatievoorziening De raad van toezicht heeft met de raad van bestuur in een informatieplan vastgelegd over welke onderwerpen en hoe vaak de raad van toezicht en de commissies worden geïnformeerd. Het meerjarenbeleid vormt een belangrijk toetsingskader voor het beleid van de raad van bestuur. De raad van toezicht wordt geïnformeerd over de uitvoering van het vastgestelde beleid door middel van presentaties door medewerkers of cliënten over zorginhoudelijke onderwerpen, verslagen van interne controles AO/IC, rapportages over de interne risicobeheersing, controle op het managementsysteem voor brandveiligheid, en een rapportage over de realisatie van de doelstellingen uit de jaarlijkse kaderbrief. De financiële stand van zaken wordt gevolgd middels kwartaalrapportages, die met name in de Auditcommissie besproken worden. Het grootste deel van de informatie die de raad van toezicht krijgt, is afkomstig van de raad van bestuur. Daarnaast heeft de raad van toezicht als informatiebronnen de externe accountant, de Cliëntenraad, de Ondernemingsraad, werkbezoeken aan locaties en een jaarlijkse ontmoeting met de leden van het breed managementoverleg. Een delegatie van de raad van toezicht is eenmaal per jaar aanwezig bij een overlegvergadering van de raad van bestuur met de Cliëntenraad en tweemaal per jaar bij een overlegvergadering van de raad van bestuur met de Ondernemingsraad. Commissies De raad van toezicht heeft sinds 2014 drie commissies: de Auditcommissie, de Kwaliteitscommissie en de Remuneratiecommissie. De Auditcommissie bestond in 2014 uit de heer De Haan en de heer Mascini. De Auditcommissie is in 2014 vier keer bijeen geweest. In 2013 heeft de raad van toezicht, mede op basis van de zelfevaluatie, besloten tot het instellen van een Kwaliteitscommissie. De Kwaliteitscommissie volgt in het bijzonder de zorginhoudelijke ontwikkelingen en innovaties binnen Lister en het kwaliteits- en veiligheidsbeleid en het personeelsbeleid van Lister. Waar nodig adviseert de commissie de voltallige raad op deze onderwerpen. De Kwaliteitscommissie is in februari 2014 voor het eerst bij elkaar gekomen. Mevrouw Veltkamp is voorzitter van deze commissie. Mevrouw Raams maakt sinds haar benoeming in september 2014 deel uit van de commissie. De commissie heeft, conform het opgesteld reglement, in 2014 vier keer vergaderd. De Remuneratiecommissie bestaat uit de heer Henselmans en mevrouw Veltkamp. In 2014 heeft de heer De Haan mevrouw Veltkamp in verband met persoonlijke omstandigheden hierin vervangen.

25

Interne zelfevaluatie In verband met de wisseling van het voorzitterschap en lid van de raad van toezicht is een diepgaande zelfevaluatie uitgesteld naar 2015. In het kader van zelfevaluatie hebben diverse gesprekken plaatsgevonden over de wijze waarop toezicht dient te worden gehouden in sterk veranderende omstandigheden. Dit heeft geleid tot aanvullende informatiebehoefte die kan worden samengevat als meer gewogen en naar de toekomst toe meer op scenarioplanning gebaseerd. Dit laatste om beter gevoel te krijgen bij de eventuele (bedrijfskundige) risico’s. Vergaderingen In 2014 heeft de raad van toezicht zoals gebruikelijk vier reguliere vergaderingen gehouden. De raad van bestuur is als regel bij de vergaderingen aanwezig. Bij bepaalde agendapunten verlaat de raad van bestuur de vergadering. De externe accountant was aanwezig bij de bespreking van het Jaardocument SBWU 2013 door de Auditcommissie. In 2014 heeft de raad van toezicht overeenkomstig de statutaire bevoegdheden de besluiten van de raad van bestuur goedgekeurd tot vaststelling van de volgende stukken: • Jaardocument SBWU 2013 • Jaarrekening Steunstichting 2013 • Begroting 2015 • Begroting Stichting Benedictus Labre 2015 • Begroting Steunstichting 2015 • Meerjarenvisie Lister 2015-2020: Herstellen doe je thuis De raad van toezicht heeft tevens de volgende punten opgepakt: • Een traject doorlopen ten behoeve van de keuze van een accountant per 2015 • De externe accountant een opdracht gegeven t.b.v. verantwoording Lister 2014 • De interne accountant een opdracht gegeven t.b.v. verantwoording Steunstichting 2014 • De interne accountant een opdracht gegeven t.b.v. verantwoording Stichting Benedictus Labre 2014 • Een position paper: WNT jaarrekening 2014: beloning raad van bestuur en raad van toezicht vastgesteld (zie verderop in dit jaarverslag) • Het Reglement Auditcommissie geactualiseerd • Het Reglement raad van toezicht geactualiseerd • Het Reglement raad van bestuur geactualiseerd Verder hebben in de raad van toezicht de volgende onderwerpen op de agenda gestaan: • Jaarverslag 2013 raad van toezicht • Eindrapportage Kaderbrief 2013 • Frauderisico • Kaderbrief 2015/2016 • Managementrapportages • Brandveiligheid jaarrapportage 2013 • Risicomanagement (december 2013 ten behoeve van 2013) Beoordeling raad van bestuur De beoordeling van de raad van bestuur, dit jaar uitgevoerd door de heren Henselmans en de Haan, heeft plaatsgevonden door middel van een individueel gesprek met ieder lid en een afsluitend gesprek met beide leden van de raad van bestuur. De leden van de raad van bestuur hebben ter voorbereiding van het gesprek een schriftelijk, persoonlijke reflectie ingeleverd. De gesprekken zijn positief verlopen en er is sprake van een goed functionerende raad van bestuur. Van de besprekingen bij elkaar is een verslag gemaakt. De bezoldiging van de leden van de raad van toezicht is conform de Wet Normering Topinkomens met inachtneming van de overgangsregeling.

26

Scholing De leden van de raad van toezicht hechten waarde aan doorlopende deskundigheidsbevordering om hun rol als toezichthouder en adviseur op hoog niveau te kunnen blijven uitvoeren. Zij bezoeken hiertoe cursussen op verschillende beleidsterreinen alsmede studiedagen van de NVTZ, het Nationaal Register en de externe accountant. Bezoldiging De bezoldiging van de leden van de raad van toezicht is conform de Wet Normering Topinkomens. De toeslag voor commissieleden wordt alleen toegepast voor leden van de Auditcommissie en de Kwaliteitscommissie. Nevenactiviteiten De toezichthouders hadden in 2014 de volgende nevenactiviteiten: De heer M.L. de Haan directeur/eigenaar Procore Group BV directeur/eigenaar www.groenestroomshop.nl vice-voorzitter raad van toezicht Topaz voorzitter Stichting Kind aan Huis (tot 1 mei 2014) directeur/eigenaar Hoefblad Bedrijfsadvies (m.i.v. 1 november 2014) De heer H.W.J. Henselmans raad van bestuur Sinai Centrum te Amstelveen (tot en met 30 juni 2014) raad van bestuur Dr. Leo Kannerhuis te Doorwerth (sinds 1 juli 2014) bestuurslid stichting Interactie bestuurslid van de coöperatie Langerhuize te Amstelveen (tot en met 30 juni 2014) De heer R.J. Mascini directeur-bestuurder Woonpartners Midden-Holland voorzitter Bouwsociëteit Midden-Holland voorzitter Stichting Woonomgeving Souburg Waddinxveen vicevoorzitter raad van toezicht van de stichting Rijswijkse Kinderopvang Mevrouw S.L. Raams regiodirecteur Hanzestreek Dimence psychotherapeut Dimence Mevrouw G. Veltkamp zelfstandig toezichthouder, vertrouwenspersoon, conflictbemiddelaar, gespreksleider, coach lid raad van toezicht Fokus lid raad van toezicht LSR voorzitter raad van toezicht Ixta Noa voorzitter raad van toezicht Soteria Nederland plaatsvervangend lid klachtencommissie Zuwe Hofpoort ziekenhuis. Dit jaarverslag is vastgesteld door de raad van toezicht op 2 april 2015. L.M.B. Musterd Voorzitter raad van toezicht

27

3.4 RISICOMANAGEMENT

3.4.1 Algemeen beleid Lister onderscheidt de volgende risicodomeinen: strategische risico’s, tactische risico’s, operationele risico’s, rapportage risico’s en compliance risico’s. Binnen deze domeinen zijn de kritische risicoprocessen benoemd. Voor de geïdentificeerde risico’s en de onvoorziene risico’s wordt de benodigde weerstandscapaciteit vastgesteld. (zie voor weerstandscapaciteit het hoofdstuk Financieel beleid) Bij het identificeren van de risico’s worden de volgende bronnen gebruikt: expertise raad van bestuur en leden raad van toezicht (strategische risico’s), expertise locatiehoofden en stafhoofden (tactische risico’s), Veiligheidmanagementsysteem en Cliënt- en Medewerkertevredenheidsonderzoeken (operationele risico’s), hoofd bedrijfsbureau en coördinator F&A (rapportage risico’s), adviseur compliance (compliance risico’s). De PDCA cyclus van het risicomanagementsysteem is geborgd in de reguliere planning en verantwoordingscyclus van kaderbrief en begroting, voortgangsrapportage, maatschappelijk jaarverslag en jaarrekening. Het systeem als totaal wordt één keer per vier jaar geëvalueerd. Daarnaast geven de in- en externe audits in het kader van HKZ, informatie over de uitvoering van zorgprocessen zoals die in kwaliteitsdocumenten staan weergegeven.

3.4.2 Risicodomeinen Hieronder volgt per risicodomein een korte beschrijving van de werkwijze in 2014. Strategische risico’s en tactische risico’s In 2014 zijn de strategische risico’s voor 2014 vastgesteld en zijn bijbehorende beheersmaatregelen benoemd. Op basis van een korte evaluatie is begin 2015 geconstateerd dat de beheersmaatregelen voor de risico’s van 2014 conform planning zijn uitgevoerd. Voor 2015 en 2016 zijn de strategische risico’s met bijbehorende beheersmaatregelen opnieuw vastgesteld. De raad van bestuur en de raad van toezicht hebben in 2014 regelmatig overleg gehad over hoe inzichtelijk kan worden gehouden hoe de raad van bestuur stuurt op onzekerheden en risico’s. Besloten is tot een vernieuwde werkwijze voor 2015. De raad van bestuur maakt in het kader van het risicomanagement in de domeinen strategische risico’s en tactische risico’s minimaal elk kwartaal een directieverslag. Hierin wordt gerapporteerd over een aantal thema’s waarop de belangrijkste onzekerheden spelen. Operationele risico’s Met behulp van verschillende instrumenten worden risico’s op operationeel niveau geïnventariseerd, te weten: meldingen van incidenten, cliënttevredenheidsonderzoek, medewerkerstevredenheidsonderzoek, verzuimcijfers, evaluatie brandveiligheid, RI&E en informatiebeveiliging. Per instrument volgt hieronder een korte beschrijving van de resultaten in 2014.

28

Meldingen van incidenten Er zijn in 2014 551 incidenten gemeld die betrekking hebben op cliënten. In 2013 waren dat er 609. Medicatie-incidenten zijn ook in 2014 het meest gemeld. 276 van 551 meldingen betreffen een medicatie-incident. Voor 189 van de 276 meldingen wordt de kans op herhaling zeer laag ingeschat en tevens wordt voor deze incidenten aangegeven dat de gevolgen van het incident een zeer laag risico in zich dragen. Voor 3 resp. 2 medicatie-incidenten van de 276 wordt de kans op herhaling, alsmede de gevolgen van het incident als hoog, resp. zeer hoog risico ingeschat. In 2014 zijn er 241 incidenten gemeld die betrekking hebben op medewerkers. In 2013 waren dat er 256. Het overgrote deel van de meldingen in 2014 betrof een agressie-incident (136). Naar aanleiding van deze meldingen van incidenten zijn op locatieniveau acties ondernomen. Cliënttevredenheidsonderzoek Lister heeft de gewoonte om eens per twee jaar een cliënttevredenheidsonderzoek te houden. Het laatste cliënttevredenheidsonderzoek is eind 2011, begin 2012 afgenomen, middels de CQ-index. De verbeteracties die hieruit zijn voortgekomen zijn in 2013 afgerond. De CQ-index is door velen binnen en buiten Lister bekritiseerd. De vragenlijsten zijn lang en soms niet goed te begrijpen door cliënten. De wens is om de vragenlijsten in te korten zoals in de VVTsector is gedaan. Door de overheveling van de ambulante begeleiding van de AWBZ naar de Wmo is er besloten om een vragenlijst op te stellen die aansluit bij de kwaliteitseisen van de gemeenten. Het volgende cliënttevredenheidsonderzoek zal in 2015 worden uitgezet. Ervaringen van cliënten met herstelondersteunende zorg zijn in 2014 wel via een andere weg dan het cliënttevredenheidsonderzoek door medewerkers en de raad van bestuur met cliënten besproken. Dit gebeurde aan de hand van de film “Samenwerken aan herstel” die Lister in 2013 heeft laten maken. Er zijn zes filmavonden georganiseerd waarin cliënten, naastbetrokkenen, medewerkers en bestuurders aan de hand van de film in gesprek gingen over herstelondersteunende zorg. De avonden zijn door alle betrokken zeer gewaardeerd. Jaarlijks zal op vergelijkbare wijze het gesprek over begeleiding door Lister met alle betrokken worden gevoerd. Medewerkertevredenheidsonderzoek In november 2014 heeft een medewerkersonderzoek plaatsgevonden. Het onderzoek had een andere vorm dan eerdere jaren. Er is gekozen voor een korter onderzoek met minder gesloten vragen, en aangevuld met een aantal open vragen waarbij medewerkers uitgedaagd werden om de gewenste verbeterrichtingen aan te geven. Het instrument medewerkersonderzoek zal de komende periode nog een aantal keer worden ingezet, om op basis van een representatieve steekproef stuurinformatie te verzamelen om ingezette veranderingen te monitoren. De resultaten van het onderzoek worden in alle teams besproken en vertaald naar verbeterplannen.

29

Hieronder noemen we een aantal opvallende punten uit het onderzoek. • Huidig responsecijfer is 68,6 %, tijdens de vorige meeting was dat 81,2% • Algemene tevredenheid 7,2, tijdens de vorige meeting was dat een 7,8 • Effectory heeft een nieuwe grondslag voor de berekening van de algemene tevredenheid geïntroduceerd. Gemiddeld komt dit uit op een verlaging van 0,4. Het tevredenheidscijfer in de vorige meting op oude grondslag was 8,2. • De score van 2014 ligt op het niveau van de benchmark RIBW (algemene tevredenheid benchmark 7,1 en Lister op 7,2). De resultaten van het onderzoek laten op meerdere punten een daling van tevredenheid zien: • Tevredenheid over de omstandigheden waaronder ik mijn werk doe is gedaald van een 7 naar een 6,4 • Medewerkers vinden nog steeds dat zij zich binnen hun team met de juiste dingen bezig houden, maar beoordelen dit wel met een lager cijfer, een 6,7. Tijdens de vorige meeting was dit een 7,1. • 28,5% van de medewerkers geeft aan dat de werkdruk te hoog of veel te hoog is, tijdens de vorige meeting was dit 22% • De tevredenheid over Lister als organisatie is gedaald van 7,9 naar 7,1. Mensen hebben minder het gevoel bij Lister te passen (8 -> 7,5), voelen zich minder gewaardeerd (7,5 -> 6,8) • 33,2% geeft aan de afgelopen 3 maanden concrete actie te hebben ondernomen om ander werk te krijgen of dat de komende 3 maanden te gaan doen. In 2012 was dit 15,5% • Redenen om actie te ondernemen waren: Persoonlijke ontwikkeling 46,5%, Werk volgen naar buurtteams 22,9%, Einde tijdelijk contract 35%, Anders 21,0% De raad van bestuur meent ook uit de resultaten van het onderzoek af te kunnen lezen dat Lister onrustiger tijden doormaakt dan de afgelopen jaren. Medewerkers worden geconfronteerd met veel veranderingen en veel onzekerheden, zowel intern als extern. Van niet alle veranderingen is duidelijk wat de gevolgen voor medewerkers zijn. Een voorbeeld van de interne ontwikkelingen is het werken met competentieprofielen. Met behulp van deze profielen zijn met alle medewerkers gesprekken gevoerd over de competenties, die zij bij Lister nodig hebben en welke competentie van de medewerker ontwikkeling behoeft. (zie ook paragraaf 4.2.2) Verzuim In 2014 is binnen Lister een toename van het verzuim te zien. Het gemiddeld verzuim van Lister ligt in het tweede en derde kwartaal, met 6,59 resp. 6,86, ruim 2% hoger dan het gemiddelde in 2013 en dan het landelijk gemiddelde in de GGZ in 2014. Het verzuimpercentage is toegenomen bij een lichte daling van de verzuimfrequentie. Dit duidt op een toename van de verzuimduur. We weten uit ervaring dat verzuimbegeleiding continue aandacht en sturing van de leidinggevende nodig heeft. P&O-adviseurs zullen op de locaties met de hoogste verzuimpercentages het omgaan met ziekmeldingen en visie op verzuim met de hoofden bespreken en hen bij de aanpak adviseren. Op langere termijn zal er aandacht zijn voor gezondheidsbeleid in bredere zin. Speerpunten hierin zullen zijn: individuele bewustwording van fysiek en psychisch welzijn, preventie van klachten en uitval en het aanbieden van vroegtijdige ondersteuning. In dit kader zullen we de inzet van de bedrijfsarts en van alternatieve advisering nader bezien.

30

De afdeling P&O zal onder de aandacht brengen waar haar adviseurs de leidinggevenden kunnen ondersteunen bij het met de medewerker werken aan de balans tussen werk en privé, en het omgaan met onzekerheid en veranderingen. Voor medewerkers wordt inzichtelijk gemaakt welke ondersteuning zij van Lister kunnen verwachten. Daarnaast wordt er ingezet op deskundigheidsbevordering, waardoor medewerkers beter in staat zijn om hun werk te doen en de zij beter in balans blijven. Brandveiligheid Elk jaar wordt de uitvoering van de brandveiligheid op locatieniveau getoetst. Dit gebeurt aan de hand van een vragenlijst, gebaseerd op de Bestuursmethodiek Brandveiligheid. De vragenlijst is een onderdeel van het veiligheidsmanagementsysteem (VMS) en wordt ingevuld door het locatiehoofd. De projectgroep brandveiligheid maakt hiervan een analyse en stelt aanbevelingen en acties op die in een rapportage zijn verwerkt. De rapportage, inclusief Lister-brede acties, wordt jaarlijks vastgesteld door de raad van bestuur en geagendeerd bij raad van toezicht. Aan de hand van de algemene analyse en de analyse per deelgebied is een Lister-breed plan van aanpak opgesteld. Locaties die niet voldoen aan de norm hebben een verbeterplan opgesteld. RI&E Op elke locatie wordt regulier een RI&E afgenomen. Op basis van deze inventarisaties worden verbeterplannen opgesteld, die worden geaccordeerd door de Arbodienst en instemming behoeven van de Ondernemingsraad en vaststelling door de raad van bestuur. HKZ In november 2014 heeft een reguliere HKZ audit plaatsgevonden. Hierbij zijn twee minor tekortkomingen geconstateerd: Cliëntinformatie staat op andere plekken van de server dan het protocol Dossier voorschrijft Het protocol Medicatie wordt onvoldoende precies nagevolgd Er zijn verbeteracties opgepakt om de tekortkomingen op te lossen.

3.5 CLIËNTENINVLOED

3.5.1 Cliëntenraad De Cliëntenraad van Lister functioneert op basis van de WMCZ (Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen). Er is een samenwerkingsovereenkomst van Cliëntenraad en raad van bestuur, waarin zaken zijn geregeld als samenstelling, benoeming en het verstrekken van inlichtingen en gegevens. Lister is aangesloten bij de Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden. De Cliëntenraad is een belangrijke gesprekspartner voor de raad van bestuur. De raad van bestuur neemt minimaal vier keer per jaar deel aan de vergadering van de Cliëntenraad om adviesvragen en andere onderwerpen aangaande cliëntenbeleid te bespreken. In 2014 is de raad van bestuur zes keer aangeschoven bij de vergadering van de Cliëntenraad.

31

De Cliëntenraad beschikt over een eigen budget en heeft twee betaalde ondersteuners, één voor 30 en één voor 26 uur per week. Dit is inclusief de uren voor de taken van cliëntconsulent. (zie hieronder) De raad bestaat uit vertegenwoordigers van alle doelgroepen van Lister. In 2014 heeft de Cliëntenraad over de volgende onderwerpen advies uitgebracht aan de raad van bestuur: • Projectplan Clubhouse • Sluiting pand Maliehof • Implementatieplan Organisatie ambulant werken Stad • Herindeling gebied Nieuwegein • Implementatieplan Herindeling gebied Nieuwegein De Cliëntenraad heeft over alle onderwerpen positief geadviseerd. De opmerkingen die de Cliëntenraad bij de adviesaanvragen gemaakt heeft, hebben geleid tot een aanpassing van de tekst of een toezegging door de raad van bestuur dat de opmerkingen worden meegenomen bij de implementatie van het beleid. In 2014 heeft de Cliëntenraad ingestemd met het Klachtenreglement voor Cliënten. In de overlegvergaderingen van de raad van bestuur met de Cliëntenraad zijn, naast de advies- en instemmingvragen o.a. ook de volgende onderwerpen besproken: • Financieel jaarverslag 2013 Cliëntenraad • Jaardocument 2013 • Jaarrapport 2013 cliëntconsulent • Jaarverslag 2013 Klachtencommissie Cliënten Lister • Eindrapportage Kaderbrief 2013 • Transitie AWBZ naar Wmo • Pilot Buurtteams Utrecht • Protocol Nazorg • Nieuw lid en voorzitter raad van toezicht • Signalen cliënten hostel Hogelanden • Kaderbrief 2015/2016 • Voortgang verbeteracties n.a.v. Cliënttevredenheidsonderzoek Over het jaarverslag van de Klachtencommissie heeft een apart overleg plaatsgevonden van een delegatie van de Cliëntenraad, een delegatie van de Klachtencommissie en een lid van de raad van bestuur. Zoals gebruikelijk is een delegatie van de raad van toezicht een keer aanwezig geweest bij een overlegvergadering van de Cliëntenraad met de raad van bestuur. In het kader van de transitie van de AWBZ naar de Wmo heeft de Cliëntenraad voor cliënten uit de stad Utrecht eind november 2014 een bijeenkomst georganiseerd. Hierbij waren aanwezig cliënten van Lister, cliënten van de Buurtteams, de raad van bestuur van Lister, de gemeente en de bestuurder van Buurtteamorganisatie sociaal Utrecht. Tijdens de bijeenkomst konden cliënten die, via pilots al ervaring hadden met de Buurtteams hun ervaringen delen. Tevens was er uitgebreid gelegenheid om vragen te stellen over de manier waarop Utrecht de zorg aan kwetsbare burgers wil vormgeven. Ruim 80 cliënten hebben tijdens de bijeenkomst hun vragen gesteld, hun ervaringen gedeeld en hun zorgen geuit over de transities in de zorg.

32

3.5.2 Bureau Herstel Met het oprichten van Bureau Herstel heeft Lister 10 jaar geleden het cliëntperspectief binnen de organisatie een unieke en invloedrijke positie gegeven. Binnen Bureau Herstel werken ervaringsdeskundige medewerkers. De kerntaak van Bureau Herstel is om binnen Lister ruimte en randvoorwaarden te creëren voor individuele en persoonlijke herstelprocessen van cliënten en het ontwikkelen van peer to peer initiatieven, zodat Lister optimaal herstelondersteunend kan werken. Als adviseur van de raad van bestuur, in de persoon van Martijn Kole, maar ook door het geven van advies op alle andere niveaus in de organisatie, het aanbieden van cursussen voor cliënten en medewerkers en door het uitdragen van de visie binnen en buiten Lister, vormt Bureau Herstel een centrale rol in het vormgeven en verder ontwikkelen van herstelondersteunende zorg. Met ingang van maart 2015 heeft Bureau Herstel een nieuwe naam: Enik. In paragraaf 4.2.1 onder Enik staat beschreven hoe in 2014 is gestart met de oprichting van een Recovery College. Het college biedt allerlei vormen van zelfhulp aan. Het Enik Recovery College zal op 18 mei 2015 officieel worden geopend.

3.5.3 Cliëntconsulent Sinds juni 2011 wordt de functie van Cliëntconsulent intern vervuld. Aanleiding hiervoor was de evaluatie van het functioneren van de externe cliëntvertrouwenspersoon. In de functie van consulent is nadrukkelijk ook de taak van mediation opgenomen. De functie van Cliëntconsulent wordt uitgeoefend door de ondersteuners van de Cliëntenraad. In het verslagjaar is ongeveer 400 keer contact gezocht met de cliëntconsulenten. In het volgende overzicht wordt weergegeven wat de aard van consulten is geweest die de consulenten in 2014 met cliënten hebben gehad en welke inhoud het consult betrof. Daar aard en inhoud van een consult in verschillende combinaties kunnen voorkomen, zijn de totaalcijfers niet gelijk. Inhoud Bejegening Begeleiding Geldbeheer (Huis)regels Dossierinzage Schorsing Huisvesting

Aard Informatie/voorlichting Advies Bemiddeling Ondersteuning bij een klacht Luisterend oor

Aantal 2014

Aantal 2013 45 67 29 35 4 3 28

Aantal 2014 101 137 75 9 119

15 25 10 18 7 10 13

Aantal 2013 42 44 20 13 29

33

Opvallend is de toename van het aantal ‘bemiddelingscontacten’ ten opzichte van het jaar 2013. Het sluit aan bij wat de cliëntconsulenten in hun jaarverslag van 2013 schreven: ‘Eerst praten en kijken of er een oplossing is; een klacht indienen bij de Klachtencommissie kan altijd nog.’ Verder kwamen er in 2014 veel vragen over de transitie AWBZ-Wmo en dagbesteding. In het jaarverslag van 2014 hebben de cliëntconsulenten op basis van hun ervaringen de raad van bestuur geadviseerd verbeteracties op te pakken t.a.v.: • afhandeling van een klacht ná de reactie van de raad van bestuur op de uitspraak van de Klachtencommissie (wie bewaakt wat, wie is verantwoordelijk) • ontwikkelen van een duidelijk vrijwilligersbeleid • uitvoering van het protocol ‘Huisregels’

3.5.4 Klachtencommissie Cliënten Op basis van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector fungeert binnen Lister een onafhankelijke Klachtencommissie Cliënten Lister, kortweg Klachtencommissie genoemd. Eind 2014 bestond de Klachtencommissie uit de volgende personen: • Mevrouw M.M. van der Burg, voorzitter • Mevrouw mr. A.M.A.H. Goes, vice voorzitter • Mevrouw B.M.Ch. Bruns, plaatsvervangend lid, voorgedragen door Cliëntenraad • Mevrouw M.C.M.E. Hooijer, lid, voorgedragen door de Ondernemingsraad • Mevrouw E. van Kooij-Middeldorp, lid, voorgedragen door Cliëntenraad • De heer W.D. Penninga, plaatsvervangend lid, voorgedragen door de Ondernemingsraad Bij de Klachtencommissie zijn in 2014 27 klachten ingediend. Er hebben 12 hoorzittingen plaatsgevonden. De commissie heeft bij elk hiervan een uitspraak gedaan. De overige binnengekomen klachten zijn op een andere wijze afgehandeld. Onderstaand overzicht geeft de afhandeling van de klachten weer. Schema 1: Afhandeling van klachten Totaal aantal klachten in 2014 1. Klachten die tot een hoorzitting en uitspraak hebben geleid 2. Klachten die nog in behandeling zijn, hoorzitting en uitspraak gepland in 2015 3. Klachten die niet in behandeling zijn genomen: - klacht is ingetrokken - klager is niet ontvankelijk in zijn klacht 4. Klachten die niet tot een uitspraak hebben geleid: - bemiddeling door cliëntconsulenten - geen reactie ontvangen op bericht Klachtencommissie n.a.v. klacht - klacht is ingetrokken na de hoorzitting - klacht met instemming klager opgepakt door locatiehoofd

27 12 2 1 1 5 3 1 1

Klacht uit 2013, waarover in 2014 een uitspraak is gedaan

1

34

3.5.5 Klachtonderwerpen en gegrond of ongegrond verklaring De klachten betroffen diverse onderwerpen. Hierna volgt een overzicht van de klachten uit 2014, het onderwerp van de klachten en welke klachten door de Klachtencommissie gegrond, respectievelijk ongegrond zijn verklaard.

1

2

3 4 5 6 7

8

9

10 11

12

Onderwerp(en) klachten 2014 per klacht Bejegening Onjuiste rapportage Onjuiste werkhouding Geen informatie over eigen bijdrage Gebrekkige informatie over inhoud Zorgpakket Beschikbaarheid juiste begeleiding Onvoldoende beschikbaarheid begeleiding Geen informatie over eigen bijdrage Cultuur van onrust en onveiligheid binnen de locatie, gepaard aan onduidelijke communicatie en gebrek aan informatie Geen goede zorg na ongeval Gebrekkige communicatie na conflict met Persoonlijk Begeleider Voortdurend niet inhoudelijk reageren op klachten Ontbreken/niet bespreken van Begeleidingsplan en Korte Termijnplan Niet houden aan toezeggingen, wisselende motivering voor besluit woningontruiming, slechte informatievoorziening en communicatie Tekortschieten zorg Verwaarlozing financiële begeleiding Geen gevolg geven aan gegrond verklaarde klachten Nepotisme en manipulatie Niet leveren van goede zorg Stelselmatig verdoezelen van feiten Onprofessioneel handelen Incorrect rapporteren Niet bekend maken van plaatsvervanger Weigering mededeling omtrent plaatsvervanger Schorsing zonder wederhoor Onthouden van AWBZ zorg Geen goede ondersteuning bij het zoeken naar een passende woning

Gegrond/ongegrond ongegrond ongegrond gegrond gegrond gegrond gegrond gegrond gegrond gegrond gegrond ongegrond ongegrond gegrond gegrond ongegrond gegrond ongegrond ongegrond ongegrond ongegrond ongegrond gegrond ongegrond ongegrond ongegrond gegrond

Uit bovenstaand schema blijkt dat dit jaar iets meer dan de helft van de klachten gegrond is verklaard (54%). Ter vergelijking: in 2013 werd 55% van de klachten en de vijf jaren daarvoor gemiddeld 48% van de klachten gegrond verklaard.

3.5.6 Vervolgacties door Lister De meeste uitspraken van de Klachtencommissie bevatten een of meerdere adviezen aan de raad van bestuur. Deze adviezen zijn in het algemeen door de raad van bestuur positief opgepakt en hebben tot onder andere de volgende vervolgacties geleid: -

Gesprekken met bewoners over cultuur op woonvoorziening Coachingstraject voor team ten behoeve van het verbeteren van de samenwerking Extra cliënttevredenheidsonderzoek op locatie waar ingrijpende veranderingen worden doorgevoerd 35

-

Financiële compensatie eigen bijdrage vanwege onvoldoende communicatie over eigen bijdrage Schriftelijke informatie beschikbaar stellen over eigen bijdrage Extra ondersteuning bij organiseren begeleiding buiten Lister Verbeteren communicatie, in het bijzonder aangaande communicatie van medewerkers naar naastbetrokkenen Verbeteren informatie aan cliënten over verschillen tussen zorgaanbieders Versterken van zelfbewuste houding van medewerkers ter ondersteuning van het ontwikkelen naar een regelarme organisatie Gesprekken van raad van bestuur met verschillende klagers Verbeteren afstemmen begeleidingstaken tussen persoonlijk begeleiders Opstellen protocol Niet-gedwongen beëindiging zorg en/of wonen Gesprek ten behoeve van herstel vertrouwensbreuk Op specifieke locatie toezien op naleving protocol dossiervoering

-

De Klachtencommissie bespreekt het jaarverslag 2014 met de raad van bestuur, de Cliëntenraad en de cliëntconsulenten.

3.5.7 Klachtenreglement De Klachtencommissie heeft in 2014 het klachtenreglement herzien. Het reglement is geactualiseerd en waar nodig in lijn gebracht met het Klachtenreglement Naastbetrokkenen. Het herziene reglement is per 1 februari 2015 van kracht.

3.5.8 Klachtencommissie Naastbetrokkenen In 2014 is de Klachtencommissie Naastbetrokkenen gestart. Het instellen van deze commissie maakt onderdeel uit van het naastbetrokkenenbeleid dat Lister in 2013 heeft geïmplementeerd. Er zijn in 2014 vijf klachten ingediend bij de Klachtencommissie Naastbetrokkenen. Alle vijf de klachten zijn niet tot een hoorzitting gekomen, omdat de betrokkenen samen alsnog op een andere manier tot een oplossing zijn gekomen.

3.6 ONDERNEMINGSRAAD Binnen Lister functioneert een Ondernemingsraad conform de Wet op de Ondernemingsraden. De Ondernemingsraad heeft in 2014 over de volgende onderwerpen advies uitgebracht of instemming gegeven: Advies • • • • • •

Implementatieplan Organisatie ambulant werken Stad Sluiting pand Maliehof Herindeling gebied Nieuwegein Implementatieplan Herindeling gebied Nieuwegein Benoeming lid raad van toezicht Benoeming voorzitter raad van toezicht

36

Ongevraagd advies • Veiligheid Boerderij Instemming • Vaccinatiebeleid • Medewerkerstevredenheidsonderzoek 2014 • Klachtenreglement cliënten • RI&E De Shelter • RI&E Nicolaasstraat • RI&E Hoograven • RI&E Nansenlaan • RI&E Livingstonelaan • RI&E Hostel Hogelanden • RI&E Paulus Potterhage

In de overlegvergaderingen, die in 2014 zeven keer zijn gehouden, zijn alle advies- en instemmingaanvragen besproken. Naast de advies- en instemmingverzoeken hebben ook andere onderwerpen op de agenda van de overlegvergaderingen van de raad van bestuur met de Ondernemingsraad gestaan. De voornaamste daarvan waren: • Jaardocument 2013 incl. accountantsverslag • Eindrapportage Kaderbrief 2013 • Competentiemanagement en 0-meting • Productiviteitsberekening • Tijdelijke contracten • Wmo en Buurtteams • Signalen medewerkers hostel Hogelanden • Organisatie ‘ambulant Gezin’ • Meerjarenbeleidsplan 2015-2020 • Kaderbrief 2015/2016 • Begroting 2015 • Ziekteverzuim 2014 Analyse • Managementrapportages per kwartaal Een delegatie van de raad van toezicht is in 2014 twee keer bij een overlegvergadering aanwezig geweest.

37

38

4 BELEID, RESULTATEN EN TOEKOMSTVERWACHTINGEN 4.1 KADERBRIEF 2014 Hieronder beschrijven we de ambities die Lister zich voor 2014 stelde op de hoofdthema’s Zorg en visie op zorg, Medewerkers en Organisatie en bedrijfsvoering. In paragraaf 4.2 beschrijven we hoe deze ambities gerealiseerd zijn.

4.1.1 Zorg en visie op zorg Al het aanbod van Lister heeft tot doel begeleiding naar actieve participatie in de maatschappij (burgerschap) en is ontwikkelings- en resultaatgericht. Klanten worden meer aangesproken op wederkerigheid, ook in de zorgrelatie. Dit vraagt met name bij de begeleiding aan klanten met een hogere ZZP, specialistische vaardigheden en het actief onderhouden van verbinding met het sociale domein. Steeds meer activiteiten worden zelfstandig uitgevoerd en beheerd door cliënten. We ondersteunen klanten met nieuwe media en andere digitale tools, opdat zij de regie over hun leven kunnen vergroten en/of behouden. Herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid staan centraal. Met name het bewust handelen vanuit de herstelvisie versterken we in 2014 nog verder. In het kader van empowerment werken we verder met Altrecht aan het ombouwen van klinische verblijfzorg naar beschermd wonen. We vragen van onze cliënten een actieve houding in hun herstelproces: “Bij Lister kom je om aan jezelf te werken”. De door de AWBZ gefinancierde voorzieningen wil Lister optimaal benutten met een resultaatverplichting voor cliënt en medewerker. Om de kwaliteit van de zorg te verhogen en de efficiëntie te vergroten werken we verder aan het versterken van de ketenzorg: wie verzorgt welk deel van de zorg, hoe wordt afstemming in het zorgaanbod gewaarborgd en hoe voorkomen we dubbelingen en lacunes in de zorg aan een klant?

4.1.2 Medewerkers Medewerkers zijn zich bewust van de urgentie en noodzaak van de veranderingen en moeten in staat worden gesteld de grote veranderingen te implementeren èn te dragen. In 2013 hebben we een visie ontwikkeld op de kwaliteiten waarover een medewerker moet beschikken om de zorg te kunnen bieden. Medewerkers moeten kunnen werken met klanten met complexere zorgbehoeften die bovendien hun burgerrollen (opnieuw) moeten vormgeven en waarmaken. Om te functioneren in een netwerksamenleving die voortdurend in verandering is, zijn de competenties netwerken en samenwerken en een lerende houding onmisbaar.

39

Medewerkers worden er op voorbereid dat een belangrijk deel van hen op een andere manier aangestuurd zal gaan worden (in multidisciplinaire teams) of zelfs een andere werkgever krijgt. Bovendien zal een ieder veel mobieler gaan werken.

4.1.3 Organisatie en bedrijfsvoering De organisatie is voorbereid op de krimp die mogelijk als gevolg van de kanteling in de zorg zal ontstaan. De ondersteunende afdelingen faciliteerden in 2014: • de experimenten met nieuwe werkwijzen in de zorg • de nieuwe rol van klanten die meer gericht is op uitvoeren en beheren van zorg dan op alleen ontvangen van zorg • het netwerken en samenwerken van medewerkers, intern en vooral ook met medewerkers van andere organisaties • het inzichtelijk maken van de kosten en baten van (experimenten t.b.v.) vernieuwing Resultaten van geleverde zorg en van projecten in het kader van de herinrichting van de zorg zijn inzichtelijk. De organisatie is in de zin van bedrijfsvoering voorbereid op landelijk beleid van Scheiden Wonen en Zorg.

4.2 RESULTATEN 2014 Meerjarenvisie 2015 -2020 Lister heeft in 2014 haar nieuwe meerjarenvisie voor 2015-2020 opgesteld. Bij het tot stand komen van deze visie zijn naast interne gremia ook een tiental externe deskundigen betrokken. Tijdens een discussiebijeenkomst zijn vanuit de psychiatrie, de journalistiek, de politiek en de wetenschap reacties op de plannen van Lister opgehaald. Kort samengevat behelst de meerjarenvisie de volgende speerpunten: Herstellen doe je thuis Lister maakt het voor alle cliënten mogelijk extramuraal behandeld te worden, door het aanbieden van (intensieve) ambulante begeleiding bij ernstige psychiatrische aandoeningen of verslavingsproblemen. Vanzelfsprekend blijft Lister zich ook inzetten voor cliënten die vanwege hun kwetsbaarheid aangewezen zijn op beschermd wonen. Volwaardig burgerschap Lister onderschrijft de visie van de overheid dat iedere burger zijn aandeel heeft in de samenleving. Lister voegt daar aan toe dat iedere burger zijn deel in de samenleving moet kunnen bijdragen. De begeleiding van Lister is dan ook gericht op volwaardig burgerschap en zelfredzaamheid. Peer support Lister is van mening dat peers elkaar op een unieke manier ondersteunen. Daarom faciliteert Lister het ontwikkelen en aanbieden van peer support.

40

4.2.1 Zorg en visie op zorg TaskForce EPA Medio 2014 is een samenwerkingsverband van Lister, Kwintes, Altrecht, Victas, cliënten- en familieorganisaties, Gemeente Utrecht en Achmea gestart onder de naam Taskforce EPA. De taskforce richt zich op een meerjarenplan; hoe borgen we de continuïteit van de zorg voor EPAcliënten binnen de gemeenten, de zorgverzekeringswet en in de mogelijke ontwikkelingen rondom de terugkeer Wlz. De visienota “Over de brug” van Phrenos vormt voor de taskforce het uitgangspunt van hun samenwerking. Vermaatschappelijking van de doelgroep en het integraal én lokaal organiseren van de zorg voor mensen met een ernstig psychiatrische aandoening kenmerken deze visie. Deze Taskforce EPA is één van de eerste regionale netwerkaanpakken in Nederland zoals die in “Over de Brug” worden geadviseerd. Lister levert de ambtelijk secretaris en ontwikkelt met partners ook pilots in de stad Utrecht. Zorgprogramma ASS (Autisme Spectrum Stoornissen) Lister beschrijft in zorgprogramma’s het aanbod voor specifieke doelgroepen. In 2014 is het Zorgprogramma ASS vastgesteld. Het programma beschrijft de doelgroep en de hulpvraag, de visie op zorg voor deze doelgroep, de begeleiding van cliënten, de samenwerking met partners en naastbetrokkenen, en de kwaliteitsborging. Zowel Lister als Altrecht zijn sinds 2012 als franchisepartner aangesloten bij het landelijk expertisecentrum Leo Kannerhuis Nederland (LKHN). Dit project heeft tot doel de hulp aan cliënten en patiënten met ASS te bundelen en verder te ontwikkelen. Een van de eerste projecten waarin Lister heeft bijgedragen is het beschrijven van het begeleidingsaanbod (in relatie tot behandeling) voor cliënten met ASS: het ‘begeleidingsarrangement’. Dit arrangement beschrijft het aanbod dat vanuit Lister kan worden geboden op de verschillende levensdomeinen waar zorgvragen van cliënten kunnen liggen. IAB (Intensieve ambulante begeleiding) Om de begeleiding aan cliënten met complexe problematiek verder te professionaliseren is in 2013 een speciale werkwijze door Lister ontwikkeld, IAB. Kenmerkend voor IAB is het kort-cyclisch werken en het structureel werken met zorgoverleg, waarbij de cliënt een naaste kan betrekken en in ieder geval de behandelaar en andere relevante ketenpartners uitgenodigd worden. In 2014 zijn alle ambulante teams geschoold in deze werkwijze. Helaas is met het vertrek van medewerkers naar de Buurtteams een deel van deze expertise weggevloeid. Bijkomend voordeel is dan wel dat deze expertise daar ten volle voor ambulante cliënten kan worden ingezet. Voor cliënten die bij Lister in ambulante zorg blijven, is deze begeleidingsmethodiek zeer passend. Vanwege de goede resultaten wordt op basis van proef deze methodiek nu ook gebruikt voor cliënten in de beschermende woonvormen. Methodisch werken Er is een Richtlijn Methodisch werken, incl. toolkit en leerlijn Methodisch werken vastgesteld. Met deze richtlijn en leerlijn zijn medewerkers beter in staat planmatig en (voor de cliënt) inzichtelijk te werken. De geboden begeleiding is beter overdraagbaar aan anderen. Implementatie van de Richtlijn is gereed in 2015.

41

Pilot De Boerderij Cliënten die begeleid worden op de Boerderij hebben veel moeite zich te handhaven in andere woonvormen. De Boerderij biedt deze mensen woonruimte en begeleiding waarbij het (leren) dragen van zoveel mogelijk verantwoordelijkheid voor zichzelf en de (woon)omgeving een van de uitgangspunten is. Veiligheid van cliënten en medewerkers heeft op deze locatie extra onze aandacht. Cliënten worden middels een verwijzing van het Casus Overleg Multi Problem (COMP) geplaatst binnen deze voorziening. Het COMP is een voor Nederland unieke overlegstructuur. Al zo’n tien jaar komen elke zes weken afgevaardigden van alle zorgaanbieders, de politie én het Openbaar Ministerie samen onder voorzitterschap van de Gemeente Utrecht om cliënten die tussen wal en schip (dreigen) te vallen naar de juiste zorg te verwijzen. In 2014 is de in december 2013 gestarte pilot verder vormgegeven. Trimbos is in 2014 een project gestart met als doel in beeld te brengen hoe het proces dat de Boerderij is aangegaan verloopt, wat de werkzame elementen zijn, wat de belemmerende elementen zijn en hoe bewoners de aanpak ervaren. De resultaten van het project worden voor de zomer 2015 gepresenteerd. Enik: van Herstelhuis naar Herstelacademie Al enige jaren oriënteerde Lister en in het bijzonder Bureau Herstel zich op het ontwikkelen van een herstelhuis. Een herstelhuis biedt cliënten die vastlopen in hun herstelproces binnen de reguliere begeleiding, de gelegenheid om gedurende een korte periode vanuit een andere plek en een andere invalshoek met hun herstel bezig te zijn. In 2014 is een projectplan opgesteld om een herstelhuis in Utrecht te realiseren. Het pand Vaartserijn Huis waarover Lister sinds de fusie met Centrum Vaartserijn beschikt werd in 2014 bestemd als locatie voor Enik. De mogelijkheden die het pand biedt, leidde ertoe dat het projectdoel zich uitbreidde van het realiseren van een herstelhuis naar het opbouwen van een herstelacademie, oftewel een Recovery College. Een herstelacademie hanteert als uitgangspunt dat deelnemers aan de academie scholing ontvangen, in tegenstelling tot het uitgangspunt van de het andere aanbod van Lister waar het gaat om cliënten die begeleiding ontvangen. Enik Recovery College biedt allerlei vormen van zelfhulp: • Educatie door ervaringsdeskundigen • Zelfhulpbijeenkomsten gericht persoonlijke ontwikkeling, educatie en arbeid • Wachtlijstondersteuning: cliënten die op de wachtlijst staan worden ondersteund door ervaringsdeskundigen • Zingevingscursussen • Sociaal trefpunt E-health In oktober 2014 is de meerjarenvisie op E-health vastgesteld: E-health biedt de cliënt en de hulpverlener van Lister nieuwe en extra middelen om het begeleidingsproces vorm en inhoud te geven. De toepassingen zijn toegankelijk voor zowel cliënten, hulpverleners en, waar de cliënt dat wenst, voor het netwerk van de cliënt. De cliënt heeft daarmee de keuze wie en wat hij inzet in zijn hersteltraject en wanneer hij dat doet. De cliënt van Lister heeft in 2020 de volledige regie over zijn eigen persoonlijke gezondheidsdossier. De pilot met mobiel registeren bij twee locaties van Lister in 2013, heeft in 2014 als basis gediend voor een totale uitrol van mobiel registeren binnen Lister. De uitrol van deze nieuwe werkwijze is gekoppeld aan de invoering van het nieuwe elektronisch cliënten dossier.

42

Quli (afkorting van Quality of Life) is het eerste online zorgportaal dat de mens (en niet de zorginstelling of zorgverzekeraar) centraal stelt. Quli helpt om mee te blijven doen, baas over eigen gezondheid te zijn. Het inzetten van sociale media bevordert de eigen regie en het zelfmanagement van de cliënten. Hierdoor is de verwachting dat de cliënt meer gebruik maakt van zijn eigen kracht met als uiteindelijk resultaat verbetering van kwaliteit van leven. Voor de begeleider kan het een meer efficiënte en effectieve werkwijze bevorderen. Quli wordt vooral gebruikt in ouderenzorg en bij mensen met ASS. Binnen Lister zijn in 2014 drie pilots gestart met Quli met zowel cliënten met autisme (begeleid wonen en begeleid zelfstandig wonen) als met ambulante reguliere cliënten. De pilots worden in augustus 2015 geëvalueerd. Onderdak voor Stichting MON Sinds begin 2014 bieden wij in sociaal centrum ‘de Steeg’ onderdak aan Stichting MON uit Nieuwegein. Hoewel het hier niet een van onze kernactiviteiten betreft zijn dergelijke initiatieven voor Lister mogelijkheden om bij te dragen aan inclusie van de onze doelgroep, te weten de EPA doelgroep. Stichting MON is een migrantenorganisatie die vooral activiteiten ontplooit voor Marokkaanse vrouwen en kinderen. De gemeente Nieuwegein heeft ons gevraagd om minimaal de ondersteuning van deze stichting (0,6 FTE) over te nemen, omdat de samenwerking met de lokale welzijnsorganisatie niet goed van de grond kwam. Inmiddels zijn er op twee avonden activiteiten voor vrouwen en wordt er aan tientallen kinderen bijles en huiswerkbegeleiding gegeven. Daarmee is de Steeg een echt buurt/wijkhuis geworden. Daarnaast heeft het een bijzondere anti-stigmatiserende werking vanwege het feit dat de Marokkaanse gemeenschap nu samen met een GGZ instelling het gebouw in gebruik heeft. Binnen de Marokkaanse cultuur is psychiatrie nog een zeer beladen onderwerp en door ruimte te geven aan deze stichting hopen we bij te dragen aan de normalisering van het thema. Veldtafel Najaar 2014 is door Centrumgemeente Utrecht gestart met het opzetten van een regionaal toegang voor aanvragen (indicatiestelling) voor beschermd wonen: de Veldtafel. Dit orgaan neemt de formele rol van het CIZ over per 1 januari 2015. Lister neemt actief deel aan deze voorbereiding en heeft zitting aan de Veldtafel.

4.2.2 Medewerkers Samenwerken aan herstel Uit intern onderzoek bleek dat de visie op herstelondersteunende zorg weliswaar wordt gedeeld binnen Lister, maar dat begeleiders de uitvoering ervan in de dagelijkse praktijk lastig vinden. Om ervaring en kennis over herstelondersteunende zorg beter te delen en te komen tot een gezamenlijke vertaling van herstelondersteunende zorg naar de praktijk is in 2013 de film “Samenwerken aan herstel” gemaakt. Na een presentatie van de film tijdens de Nieuwjaarsbijeenkomst 2014 zijn er zes filmavonden georganiseerd waarin cliënten, naastbetrokkenen, medewerkers en bestuurders in gesprek gingen over herstelondersteunende zorg. De avonden zijn door alle betrokken zeer gewaardeerd. Komend jaar zal op vergelijkbare wijze het gesprek over begeleiding door Lister met alle betrokkenen worden gevoerd.

43

De film wordt regelmatig ingezet om partners in het veld, maar ook burgers te informeren over het gedachtegoed van Lister. Een dvd van de film is op te vragen bij het Centraal Bureau van Lister. Kwaliteit vs kwantiteit In 2014 is blijvend ingezet op kwalitatief hoogwaardige medewerkers, mede vanuit de overtuiging dat ons aanbod meer gebaat is bij kwalitatieve intensiteit dan bij kwantitatieve intensiteit. Bij de inkoop voor 2015 heeft de financier ruimte gegeven voor deze invulling. Het inkoopkader voor 2016, in het bijzonder waar het gaat om nieuwe instroom, geeft hier nog geen garantie voor. Gemeenten willen de tarieven naar beneden bijstellen, waarbij het inzetten van vooral een bepaald niveau professionals onder druk komt te staan. Door nauw samen te werken met toekomstige financiers in het ontwikkelen van een inkoopkader probeert Lister voor 2015 haar visie op het gebied van personeelsbeleid te borgen. Medewerkers- en competentieprofielen In 2014 zijn medewerkers- en competentieprofielen vastgesteld. Het werken met medewerkers- en competentieprofielen draagt bij aan het voorbereiden van de organisatie op de externe en interne ontwikkelingen. Met de profielen heeft Lister omschreven wat zij nu en in de nabije toekomst van haar medewerkers verwacht. Door deze verwachting met medewerkers te bespreken en vast te stellen wat de noodzakelijke of gewenste ontwikkeling is, blijven medewerkers aangesloten op en medeverantwoordelijk voor hun inzetbaarheid op de veranderende vraag. Het nemen van deze verantwoordelijkheid wordt ondersteund door het ruim en gericht inzetten van deskundigheidbevordering. In 2014 zijn alle leidinggevenden en medewerkers met behulp van een scorelijst in gesprek gegaan over de kern- en begeleidingscompetenties. Op welke punten beschikt de desbetreffende medewerker al over de vastgestelde competenties en waar liggen ontwikkelpunten. Met ongeveer 25 medewerkers is geconstateerd dat de afstand tussen de eisen die het nieuwe werkveld stelt te groot is. Van deze medewerkers is in de loop van 2014 afscheid genomen. Teamprofielen Een meer complexe zorgvraag maakt dat 1 op 1 begeleiding een risico inhoudt voor de continuïteit van de zorg en de belasting van de medewerkers. Enerzijds doordat het niet langer verantwoord is om begeleiding alleen zonder feedback en kennis van anderen vorm te geven en anderzijds omdat de zorg steeds vaker verspreid wordt over 24 uur en 7 dagen per week. Eind 2014 is een algemeen teamprofiel voor Lister vastgesteld. Binnen een team is de persoonlijk begeleider dossierhouder van een cliënt. Daarnaast worden binnen het team de specifieke kennisgebieden verdeeld over de teamleden. Hierdoor ontstaat de zogeheten T-professional. De horizontale streep staat voor een brede en gedegen kennis van de psychiatrie en de beheersing van de kern- en begeleidingscompetenties. De verticale streep staat voor specifieke vakkennis op een van de benodigde kennisgebieden. Per zorgprogramma kan de mix van kennisgebieden verschillen. In 2015 stellen locatiehoofden per zorgprogramma een passende teammix samen. Hoofden hebben in 2014 de opdracht gekregen om het vertrek van (tijdelijke) medewerkers expliciet aan te grijpen om zorginhoudelijke vernieuwingen een impuls te geven. Het aantal medewerkers dat per team vertrekt is zodanig, dat het goede mogelijkheden geeft om de samenstelling van het team in korte tijd in te vullen in lijn met de eisen die het nieuwe aanbod stelt.

44

Leertrajecten ten behoeve van professionalisering Ten behoeve van het (verder) ontwikkelen van professionele kennis en competenties zijn in 2014 verschillende leertrajecten door Lister ontwikkeld, te weten: • Leertraject Coördinator Zorg • Leertraject Methodisch werken • Leertraject Psychopathologie De leertrajecten maken gebruik van verschillende werkvormen zoals cursus, training, workshops, werkplekleren, coaching en intervisie. De leerlijn Coördinator Zorg is verplicht voor alle coördinatoren. Voor de andere leertrajecten schrijven geïnteresseerde medewerkers zich individueel in. Netwerken We hebben ook in 2014 weer maximaal ingezet op netwerkrelaties van Lister-medewerkers met partners in de wijk. Door dit onderwerp consequent onder de aandacht te brengen bij medewerkers is de gewenste cultuurverandering in gang gezet. Zo delen steeds meer locaties hun kantoor met (toekomstige) samenwerkingspartners als buurtorganisaties, welzijnsorganisatie en woningbouwcorporaties. Merkbaar is ook hoe medewerkers kansen grijpen om de verbinding met de wijk vorm te geven, zowel via medebuurtbewoners als met bedrijven of non-profitorganisaties. Deze initiatieven worden toegejuicht door het management, waarbij wel in het oog moet worden gehouden dat de relatie met externe partners ten diensten komt van onze eigen doelgroep en niet blijft steken het op het niveau van de medewerker. Tijdelijke contracten In de wetenschap dat de personeelskosten de voornaamste sturingsmogelijkheid zijn nu en in de toekomst, heeft Lister vanaf mei 2012 voor slechts tijdelijke contracten gekozen. In 2014 is voorgesorteerd op de krimp in 2015 door: • contracten van medewerkers wiens derde tijdelijke contract in 2015 afloopt niet te verlengen • afscheid te nemen van medewerkers die onvoldoende aansluiten bij de competentieprofielen van Lister (zie hoofdstuk Kwaliteit medewerkers) • medewerkers te faciliteren in sollicitatieprocedure van buurtteams Utrecht (zie hoofdstuk Kwaliteit medewerkers) In de jaarrekening 2014 en de bijbehorende position papers wordt de impact hiervan op het resultaat van 2014 en de begroting van 2015 beschreven. Door de genoemde maatregelen en het budget dat de gemeente Utrecht beschikbaar heeft gesteld voor de overgang naar de Buurtteams, kon in november 2014 geconstateerd worden dat er voor 2015 geen sprake is van boventalligheid en dat het Sociaal Plan niet van kracht hoeft te worden. Informeren van medewerkers Informatie aan medewerkers over beleidsontwikkelingen vindt bij Lister in de meeste gevallen plaats via lijncommunicatie. De omvang van de ontwikkelingen in de zorg en de onzekerheden waar veel medewerkers voortdurend mee moeten omgaan heeft de raad van bestuur doen besluiten om ook een aantal bijeenkomsten te organiseren waar zij zelf met medewerkers in gesprek ging over te verwachten veranderingen. Een eerste bijeenkomst vond plaats in september 2014 en was in het bijzonder bedoeld voor medewerkers in de ambulante begeleiding. Een belangrijk deel van de cliënten van deze medewerkers is in 2015 immers over gegaan naar de buurtteams. Tijdens de bijeenkomst is ingegaan op de consequenties die deze transitie voor medewerkers kon hebben. Daarnaast is uitgebreid ingegaan op de ondersteuning die Lister voor deze medewerkers organiseerde.

45

Het ging om ondersteuning bij de oriëntatie op de nieuwe buurtteamorganisatie en om sollicitatietrainingen. In november 2014 zijn opnieuw bijeenkomsten georganiseerd voor medewerkers om hen bij te praten over de benodigde interne mobiliteit, de beweging van cliënten en medewerkers naar sociale wijkteams/buurtteams, de gemeentelijke ambities en wat dit betekent voor Lister. Deze laatste bijeenkomsten werden afgesloten door een sessie van de Ondernemingsraad die medewerkers vroeg welke onderwerpen de OR diende te bespreken met de raad van bestuur en wat zij als medewerker nodig hadden om in 2015 hun werk goed te kunnen blijven doen. De kleine frictie op bepaalde functies wordt in geleidelijkheid opgelost. Kennisdeling Lister heeft de ambitie om kennisdeling tussen individuen, teams, afdelingen en locaties te maximaliseren en de kennis professioneel, slim en efficiënt (online) te delen. In 2020 is Lister een toekomstgerichte en flexibele organisatie. Om mede vorm te geven aan deze ambitie zijn najaar 2014 15 medewerkers geselecteerd als zogenaamde sprinter. Deze 15 sprinters worden opgeleid, getraind en begeleid om als ambassadeur te fungeren voor het delen van informatie en kennis. Zij werken elk aan een zelf ingebracht zorgvernieuwend project.

4.2.3 Organisatie en bedrijfsvoering Naamswijziging Sinds 1 juni 2014 is Lister de nieuwe naam van de SBWU. Om in- en extern bekendheid te geven aan de nieuwe naam is met succes een uitgebreid communicatietraject doorlopen, waarin een groot scala aan middelen is gebruikt: van formele bekendmaking met een brief aan alle contacten van Lister tot een viral, die door medewerkers door is gestuurd aan samenwerkingspartners. Zowel binnen als buiten de organisatie waren mensen snel bekend met en gewend aan de nieuwe naam. Het opstellen en uitdragen van een nieuw geformuleerde kernboodschap was een belangrijk onderdeel van het overstappen naar een nieuwe naam. Alle teams zijn getraind in het communiceren over de volgende kernboodschap: Lister werkt met gespecialiseerde begeleiders en ervaringsdeskundigen voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en verslavingsproblemen. De cliënt gaat samen met hen op zoek naar mogelijkheden om een betekenisvol leven op te bouwen en naar vermogen deel te nemen aan de maatschappij. Dit is altijd maatwerk. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met naastbetrokkenen, verwijzers, organisaties voor arbeidsre-integratie, zorgaanbieders, buurtorganisaties, -bewoners en vrijwilligers. In die samenwerking is het tot stand brengen van een (informeel) steunsysteem voor de individuele cliënt een belangrijk begeleidingsdoel. Want Lister stelt zich ten doel zichzelf, in relatie tot de cliënt, uiteindelijk overbodig te maken. Voorbereiding in 2014 voor inkoop 2015 In 2014 heeft Lister zich voorbereid op de volgende terugloop in inkomsten voor 2015: • 5 % korting op BW (t.o.v. 2013) • 25% korting op BZW (t.o.v. 2013) • Ong. 800 BZW cliënten overdragen naar Buurtteams Sociaal Utrecht. Voor deze overdracht is een frictiebudget verstrekt • 35% korting op dagbesteding (is als tariefskorting doorvertaald naar onderaannemers)

46

De raad van bestuur is intensief betrokken bij het opstellen van de verantwoordingseisen van de Lekstroom-gemeenten. Mede als gevolg hiervan is besloten dat de samenwerkende Lekstroomgemeenten niet sturen op omvang van het budget, maar alleen prijzen voor producten hebben afgesproken voor bestaande en voor nieuwe cliënten. Zij gaan er vanuit, dat Lister de zorg voor de bestaande cliënten komend jaar realiseert met 25 % korting. Voor nieuwe instroom van cliënten is nieuw geld beschikbaar. Voor de gemeente Utrecht is nog niet inzichtelijk welke verantwoordingseisen worden gesteld. Empowerment, ervaringsdeskundigheid en herstel kennen nog geen financieringsgrondslag. Lister heeft zich in 2014 succesvol ingezet om nauw betrokken te worden bij de opbouw van contracten van financiers om dit aanbod, maar ook nieuw aanbod op deze gebieden in de toekomst gefinancierd te krijgen. Hoofden kregen in 2014 de opdracht om fors in te zetten op innovatie. Om cliënten de beste begeleiding te geven is het noodzakelijk om met menskracht en financiële middelen te blijven investeren in innovatie. Uitgangspunt was in 2014 dan ook dat op alle niveaus zou worden geïnvesteerd in relaties en projecten, ongeacht of hiervoor financiering(sgrondslag) aanwezig was. Met andere woorden: kosten mogen voor de baten uit gaan. Met het oog op toekomstige financiering richten hoofden zich In 2015 op het inzichtelijk maken van de nieuwe diensten die zijn ontwikkeld of nog worden ontwikkeld. Krimp stafafdelingen De stafafdelingen zijn in 2014 met 15% gekrompen, om zo de omvang van de stafafdelingen in lijn te houden met de omvang van de organisatie. Deze krimp is gerealiseerd door het niet verlengen van flexibele contracten en door afscheid te nemen van medewerkers die over onvoldoende kwaliteit beschikten. Tevens is voor een aantal medewerkers een vervroegd pensioen geregeld. Buurtteams sociaal Utrecht Lister heeft in 2014 en in de jaren daarvoor, een belangrijke bijdrage geleverd aan het ontwikkelen van Buurtteams voor de stad Utrecht. Er is met samenwerkingspartners deelgenomen aan zes pilots in de stad. Hierbij zijn zowel medewerkers (begeleiders, teamleiders, staf) backoffice (kassiersfunctie) en financiële middelen van Lister ingezet. Ook cliënten hebben aan de pilots deel genomen. Tevens heeft Lister haar kennis over het herstelgericht begeleiden van verschillende doelgroepen met een psychiatrische of verslavingsachtergrond op bestuurlijk niveau met de gemeente gedeeld. Met deze samenwerking op alle niveaus en met de pilots is in de stad Utrecht in 2014 uitgebreid ervaring opgedaan met een nieuwe vorm van ondersteuning aan kwetsbare burgers zoals de gemeente die vanaf 2015 binnen de Wmo vorm wil geven. In samenwerking met 14 andere aanbieders heeft Lister, voor een nog op te richten nieuwe stichting, in mei 2014 meegedaan aan de aanbesteding voor Buurtteams door de gemeente Utrecht. De aanbesteding is uiteindelijk gewonnen door een nieuwe partij in het Utrechtse veld, Incluzio, 100% dochter van het Facilicom-concern. De keuze van de gemeente Utrecht was voor Lister en haar mede-aanbesteders een forse teleurstelling. Na een aantal constructieve gesprekken met het bestuur en ambtenaren van de Gemeente Utrecht heeft Lister de draad weer snel opgepakt en de haar bekende stijl van innovator weer voortgezet. Onder de naam Buurteamorganisatie Sociaal is Incluzio eind 2014 gestart met inrichten van buurtteams.

47

Met de nieuwe aanbieder zijn najaar 2014 goede afspraken gemaakt over de voorwaarden waaronder medewerkers van Lister die dat ambieerden, de overstap zouden kunnen maken naar de nieuwe organisatie. Intern heeft Lister deze medewerkers ondersteund met informatie en sollicitatietrainingen. Uiteindelijk zijn 43 medewerkers van Lister aangenomen bij Buurtteamorganisatie Sociaal of Buurtteamorganisatie Jeugd en Gezin. Van ongeveer 30 medewerkers hebben we afscheid kunnen nemen door hun tijdelijke contracten niet te verlengen of door anderszins afscheid van hen te nemen. Door het gevoerde beleid van Lister is er door de transitie geen frictie ontstaan. In 2014 is tevens een begin gemaakt met de voorbereidingen van een zorgvuldige overdracht van cliënten van Lister naar de buurtteams. Het betreft hier ongeveer 600 cliënten die in het eerste kwartaal van 2015 overgaan naar de buurtteams of uit begeleiding gaan. De overgang is door Lister altijd van harte ondersteund. Cliënten komen door deze overgang terecht in het sociale domein waar de focus meer ligt op participatie dan binnen het GGZ domein. Overigens had de overgang ook plaatsgevonden als Lister de aanbesteding wel had gewonnen. De Cliëntenraad heeft in november 2014 een bijeenkomst georganiseerd voor cliënten die via de pilots ervaring hadden opgedaan met de Buurtteams en voor cliënten die verwachtten in 2015 over te moeten gaan naar een Buurtteam. Cliënten konden in gesprek gaan met bestuurders van de nieuwe buurtteamorganisatie, bestuurders van Lister en met gemeente ambtenaren. Bij de bijeenkomst waren ongeveer 80 cliënten aanwezig. Velen van hen uitten hun zorgen over de toekomst: kunnen zij rekenen op voldoende ondersteuning, zijn buurtteams voldoende ingericht op cliënten die niet uit zichzelf om hulp vragen (in tijden dat het minder gaat) en beschikken buurtteammedewerkers over voldoende kennis van psychiatrische aandoeningen. Medio 2015 zal de Cliëntenraad nogmaals een bijeenkomst organiseren voor cliënten die ervaringen hebben met buurtteams. Vastgoed Meerstroom Lister heeft in 2014 de huur van een woningencomplex in de Meern van Altrecht overgenomen. Het complex biedt de mogelijkheid om zowel inpandige wooneenheden als meer zelfstandige wooneenheden aan cliënten aan te bieden. Hiermee is het voor een zware doelgroep BW cliënten mogelijk om één- of tweekamer eenheden met eigen voorzieningen te betrekken in een complex waar inpandig ook gemeenschappelijke ruimten zijn. Het wooncomplex bevindt zich midden in een woonwijk en geeft daarom goede mogelijkheden voor cliënten om te participeren in de wijk. Cliënten van locatie Frederik van Edenhove verhuizen in april 2015 naar de Meerstroom. Project Enik in Vaartserijn Huis Na de fusie met Centrum Vaartserijn in 2013 heeft Lister de huur van het pand Vaartserijn gecontinueerd. Voorafgaand aan de fusie heeft Centrum Vaartserijn de opvang in het pand afgebouwd. In 2014 is in overleg met de woningbouwcorporatie Bo-Ex besloten het pand geschikt te maken voor het project Enik Recovery College (toen nog onder de titel project Clubhouse). De verbouwing van het pand is medio 2014 gestart en wordt gefinancierd door Lister. Met een investering van € 300.000,- wordt het pand geschikt gemaakt voor scholing, een sociale ontmoetingsplaats, respijtbedden en studentenhuisvesting. Bij de verbouwing wordt maximaal gebruik gemaakt van vrijwilligers en in het bijzonder vrijwilligers die zelf hebben ervaren wat het is om cliënt te zijn. Daarmee is de doelstelling om binnen Enik uitsluitend te werken met ervaringsdeskundigen ook in deze ontwikkelfase al in praktijk gebracht.

48

Sluiting pand Maliehof In december 2014 is het pand Maliehof gesloten als hostel. Al enige tijd werd, ook in stedelijk verband, geconstateerd dat de vraag naar de traditionele hostelzorg lager is dan het aanbod. Andere vormen van zorg, zoals individuele woningen en kleinschalige groepswoningen, sluiten beter aan bij de zorgvraag van deze doelgroep. Bovendien heeft het pand Maliehof zowel voor cliënten als medewerkers onvoldoende mogelijkheden om de zorg te bieden die nodig is. Bewoners van de Maliehof zijn gedurende 2014 dan wel uitgestroomd (8) dan wel verhuisd naar individuele woningen en kleinschaliger groepswoningen (20). Medewerkers van de Maliehof hebben een andere werkplek binnen Lister gekregen. Het huurcontract van de Maliehof liep tot november 2015, maar is begin 2015 afgekocht. Om een deel van de uitstroom uit de Maliehof op te vangen is er een plan opgemaakt om acht kleine flatwoningen in de nabijheid van locatie Jaap Eden aan te kopen, of daar waar mogelijk te huren. In 2014 zijn vijf flatwoningen gekocht en één flat gehuurd. Voorbereiding op Scheiden Wonen/Zorg In 2014 is door Lister een draaiboek ontwikkeld om te zijner tijd flexibel het overheidsbeleid ten aanzien van het scheiden van wonen en zorg te kunnen implementeren. Daarnaast is een advies geformuleerd over de inrichting van de backoffice. Hierin komen de (on)mogelijkheden van huurtoeslag, hoe om te gaan met groepswoningen alsmede met zelfstandig te huren eenheden, en het in- of extern beleggen van de administratie aan de orde. De raad van bestuur heeft besloten nog niet over te gaan tot de invoering van scheiden van wonen en zorg. Enerzijds is de verplichting er niet vanuit de wet- en regelgeving, anderzijds heeft de gemeente hierop nog geen beleid ontwikkeld. Besloten is een afwachtende houding aan te nemen, totdat de regelgeving vanuit de lokale overheid duidelijk is. En vooral ook de financiële consequenties mede te laten bepalen wanneer wel tot invoering overgegaan wordt. Organisatie ambulant werken Stad Om optimaal ingericht en toegerust te zijn op de overheveling van de zorg naar de gemeente Utrecht, heeft Lister in het eerste kwartaal van 2014 een nieuwe organisatie van het ambulante aanbod in de stad Utrecht geïmplementeerd. Door aan te sluiten op de indeling van de stad die de gemeente hanteert, kunnen cliënten die tijdelijk meer zorg nodig hebben in de toekomst gemakkelijker worden doorverwezen naar Lister. Kantoorarm In voorbereiding op een kantoorarme toekomst is in 2014 het mobiel registeren geïmplementeerd bij alle locaties. Met mobiel registeren hebben medewerkers de mogelijkheid om thuis bij de cliënt, en dus in bijzijn van de cliënt, het elektronisch cliëntendossier bij te werken. Het nut van mobiel registeren voor cliënten, verschilt per cliënt. Hier geldt: is het juiste instrument op het juiste moment in de juiste omstandigheden? Nieuwe cliënten hebben over het algemeen minder moeite met de verandering dan bestaande cliënten. Medewerkers stemmen met de cliënt af of er tijdens het face to face contact ook geregistreerd wordt of dat de medewerker dat op een ander moment doet. In lijn met de doelstelling een kantoorarme organisatie te zijn, zijn in 2014 de voorbereidingen getroffen om meerdere kantoren sluiten. De krimp van het aantal kantoren zal in 2015 worden doorgezet. Een belangrijke doelstelling is dat medewerkers gestimuleerd worden mobiel te zijn in kiezen van hun werkplek en in eerste instantie kiezen voor een plek bij cliënt of de ketenpartner.

49

ECD In 2014 is het nieuwe elektronisch cliëntendossier succesvol geïmplementeerd. Hiermee is een belangrijke stap gezet in de verdere uitbouw van een meer geïntegreerde elektronische ondersteuning van de werkprocessen. Eén van die trajecten is het opbouwen van een datawarehouse waarmee de lokale en centrale stuurinformatie kan worden (her)ontwikkeld. Samenhang proceshuis In 2014 is in kaart gebracht of en zo ja waar de samenhang in het proceshuis van kwaliteitsdocumenten verbetering behoeft. De concrete verbeterpunten die uit het onderzoek naar voren komen, worden meegenomen bij de revisie van de kwaliteitsdocumenten. Deze revisie vindt in 2015 plaats bij de implementatie van een nieuw Kwaliteitssysteem. De analyse van de kwaliteitsdocumenten toont ook dat de kwaliteitsdocumenten niet of nauwelijks debet zijn aan de regeldruk die in de organisatie ervaren wordt. Waar de analyse aanleiding geeft om deze regeldruk te verminderen, wordt die vanzelfsprekend opgepakt. Het onderzoek naar de samenhang in het proceshuis krijgt een vervolg, waarin de kwaliteitsdocumenten worden afgezet tegen andere werkprocessen van de ondersteunende afdelingen, in het bijzonder de processen die betrekking hebben op registratie. Het overzicht dat hieruit ontstaat vormt een basis voor het risicobewust toewerken naar een regelarme organisatie. Communicatie en samenwerking In 2014 is (verder) toegewerkt naar een samenwerkingsstructuur en cultuur waarin inhoud prevaleert boven formule structuren. Overleg wordt geïnitieerd op basis van projecten en thema’s en steeds minder op basis van afspraken die los van inhoud zijn gemaakt. Zo zijn de Zorgprogramma’s geen formeel gremium meer dat verantwoording aflegt aan de raad van bestuur, maar hebben locatiehoofden de opdracht gekregen optimale samenwerking te realiseren waar de kwaliteit van zorg dat vraagt. De formele Breed Management Overleg vergaderingen zijn in praktijk beduidend korter geworden sinds gewerkt wordt met facultatieve bijeenkomsten op vaste middagen, waar BMO-leden kennis uitwisselen en advies en inspiratie aan elkaar vragen en geven. De middagen zijn tot op heden een succes. In 2015 zal bekeken worden of deze middagen voor een grotere groep medewerkers wordt opengesteld.

4.3 VERWACHTINGEN 2015 Grootste speerpunten voor 2015 en 2016 zijn voor Lister het verwerven (en behouden) van een goede plek in de markt. We doen dit door onze producten dusdanig onder aandacht te brengen van financiers, verwijzers en cliënten, dat deze ingekocht worden. Wie onze financiers, verwijzers en cliënten zijn, kan aan verandering onderhevig zijn. In 2015 werken we aan doorontwikkeling van onze domeinen Lister FIT, Lister@Work, Lister@Home en ListerPeerSupport (zie voor een beschrijving van de domeinen de meerjarenvisie in hoofdstuk 2). Zo kunnen we vanuit deze domeinen meedoen aan de aanbesteding voor 2016. Vanuit de beschikbare innovatiemiddelen kunnen deze nieuwe activiteiten volop ondersteund worden.

50

Lister streeft met ‘Herstellen doe je thuis’ naar een toename van de ambulantisering en een afname van het aantal BW-plekken. Er zal echter altijd een groep mensen blijven voor wie BW (tijdelijk) wel de juiste oplossing zal zijn. In 2015 definiëren we deze groep mensen zodat we ons beleid daarop af kunnen stemmen. Ook werken we aan het (door)ontwikkelen van ‘op- en afschalen van zorg’ en (nieuwe) werkwijzen, zodat de doelgroep optimale begeleiding krijgt. We leveren in 2015 en 2016 geen BW-plekken in ten opzichte van het totaal aantal plekken dat we nu hebben. Wel vinden er verschuivingen plaats in BW doordat we inzetten op instroom van cliënten met zwaardere zorgvraag en uitstroom van cliënten die zelfstandig kunnen wonen. Peer support, zelfhulp, inzet van eigen kracht en netwerk en het hebben van (vrijwilligers)werk zijn voor Lister kernbegrippen in het verwerven van volwaardig burgerschap en het verhogen van de ervaren kwaliteit van leven. Aan het vergroten en optimaliseren van de inzet van zelfhulp en ervaringsdeskundigheid (al dan niet in begeleidende functies) wordt Lister-breed gewerkt. Een specifiek aanbod hierin vormt het Enik Recovery College, dat in mei 2015 wordt officieel geopend; het eerste Recovery College van Nederland. De financiële vooruitzichten zijn beschreven in paragraaf 5.5.

51

52

5 FINANCIEEL BELEID Lister wil vanuit een financieel gezonde positie kwalitatief goede zorg bieden. Daarnaast heeft zij de ambitie om via projecten en pilots te participeren in innoverende vormen van (de langdurige) zorg, die bijdragen aan een verbetering van de kwaliteit van leven van mensen met een psychiatrische kwetsbaarheid. Met de huidige financiële positie en de wijze waarop deze positie zich ontwikkelt, kan en zal Lister blijvend kunnen investeren in personeel en vastgoed. In onderstaande vergelijkingen zijn de (benchmark)cijfers voor de jaren 2014 en 2013 zoveel als mogelijk vergelijkbaar gemaakt.

5.1 EXPLOITATIE Bedrijfsopbrengsten De totale bedrijfsopbrengst is met 4,6% gedaald van € 52,9 miljoen in 2013, naar € 50,4 miljoen in 2014. De daling is grotendeels te verklaren door de pilot Buurtteams waaraan Lister heeft meegedaan. Naast een afname van de ambulante productie heeft deelname aan de pilot geleid tot veel indirecte niet declarabele tijd tijdens de overdracht van de cliënten aan de buurtteams. De niet in de AWBZ gebudgetteerde zorgprestaties zijn in 2014 licht hoger dan in 2013. Deze stijging is terug te voeren op de forensische samenwerking met Justitie (+ K€ 156) en de forensische samenwerking (+ K€ 134). De financiële omvang van deze zorgactiviteiten blijft in de totale omzet bescheiden. Het Wmo budget voor 2014 was nagenoeg gelijk aan dat over 2013. De inzet is echter gesplitst voor de reguliere Wmo activiteiten (€ 1.289.4051) en de inzet voor de buurtteams. In deze pilot heeft Lister bewust gekozen voor het innovatieve karakter van deze pilot. Dit betekent dat deze pilot is gestart met meer medewerkers en het bewust overdragen van cliënten zonder zekerheid voor de volledige financiële dekking. De initiële business case ging uit van een dekking van 68 cliënten uit het Wmo budget waarmee een bedrag van € 309.9252 gemoeid is. Voor de reguliere Wmo activiteiten resteert dan een bedrag van € 979.480. Lister had in de subsidieafspraak staan dat het 239 trajecten voor dit beschikbare bedrag moest realiseren. Het verloop van de Wmo prestaties zijn als volgt:

Lister had de verplichting om respectievelijk 139 trajecten regulier en 100 trajecten voorkoming huisuitzetting te verrichten. Als hierbij wordt uitgegaan van de in de business case afgesproken 68 trajecten in het totale Wmo budget3, dan moeten voor de reguliere trajecten 171 verantwoord worden. 1

Subsidiebeschikking dossier 2014-459-67, kenmerk 13.092720

2

Bron: presentatie Gemeente Utrecht initiële business case pilot Buurtteams.

3

Dit betreft alleen het aandeel van Lister

53

In 2014 zijn 183 cliënten uit zorg gemeld. Over 2014 is voor 315 cliënten4 begeleiding verzorgd. Als wij de geleverde zorg baseren op het aantal dagen dat cliënten in zorg geregistreerd stonden dan geeft dit het volgende beeld: Product

# verzorgingsdagen5

Preventie Regulier Nazorg Totaal

6.500 29.279 32.685 68.464

# cliënten op jaarbasis6 17,8 80,2 89,6 187,6

Met betrekking tot het aantal trajecten voor de Buurtteams was ten tijde van de start afgesproken dat deze trajecten aan het einde van het jaar als gerealiseerd werden beschouwd. Als hierbij wordt uitgegaan van de 68 afgesproken trajecten in het totale Wmo budget, dan kan geconcludeerd worden dat Lister bijna het dubbele aantal cliënten (2014: 130) in de pilot in zorg heeft genomen. In de subsidiebeschikking waren 18 trajecten voor instellingswoning afgesproken7, waar in 2014 29 cliënten8 via de Wmo voor instellingswonen werden begeleid. Product Instellingswonen

# afgesproken 18

# gerealiseerd 29

In 2014 is Lister naast de afgesproken prestaties opgetreden als één van de leidende partijen in de pilot voor de Buurtteams. Om deze pilot vlot van start te kunnen laten gaan, heeft Lister het risico en de kosten genomen door medewerkers beschikbaar te stellen voor de activiteiten met betrekking tot Jeugd & Gezin, de huisvestingskosten integrale facilitaire diensten voor het team op Kanaleneiland West en de technische facilitaire ondersteuning van diverse medewerkers in de verschillende teams. Aan de prestatie-eisen voor de subsidie over 2014 is derhalve ruim voldaan. Bedrijfslasten Als gevolg van de licht afgenomen bedrijfsopbrengsten nam de som van de totale bedrijfslasten licht af met 2,1%, van € 52,8 in 2013 naar € 51,6 miljoen in 2014. De personeelskosten, de belangrijkste bedrijfslasten, dalen met 2,6% (€ 0,95 miljoen), van € 35,8 (in 2013) naar € 34,8 miljoen. Het personeelsbestand op 31 december is met 39 fte gedaald. Deze daling heeft zich voornamelijk voorgedaan op 31 december, het moment waarop een groot aantal medewerkers is overgegaan naar de nieuwe buurtteam organisatie. Er is een stijging in de gemiddelde loonkosten per medewerker. Het gemiddelde loon is vertekend, doordat in het laatste kwartaal de uitstroom hoog was. De cijfers worden voor 2014 en 2013 beïnvloed door de gevormde voorziening voor overgangskosten naar Wmo.

4

Per 1 januari 221 cliënten en nieuw in zorg genomen gedurende 2014 94 cliënten.

5

# aantal dagen dat cliënten in zorg waren geregistreerd

6

# aantal dagen dat cliënten in zorg waren gedeeld door 365

7

Subsidiebeschikking dossier 2014-459-67, kenmerk 13.092720 waarvan € 97.020 voor 18 trajecten instellingswonen

8

Aantal cliënten waarvoor de gemeentelijke tegemoetkoming woonlastenondersteuning is berekend.

54

Lister Jaar → Ratio ↓ Personeelskosten t.o.v. totale omzet

2014

2013

2012

69,1%

67,7%

70,1%

Personeelkosten per FTE

51.311

49.739

48.069

Opbrengsten per FTE

83.493

84.033

87.263

Verhouding PNIL – totale personeelslasten Gemiddeld # FTE ultimo jaar

5,9% 604

4,4% 629

14,0%9 611

Het bedrijfsresultaat is verhoudingsgewijs laag. Het bedrijfsresultaat is vooral beïnvloed door de dotatie aan de voorzieningen met € 747.249. Zonder deze dotatie en het verlies op de pilot Buurtteams ter grootte van € 262.068 komt het resultaat voor 2014 uit op circa € 160.000 negatief. Evenals voorgaande jaren zijn in de exploitatie ook kosten begrepen die via de winstbestemming ten laste van de bestemmingsreserves zijn gebracht. In 2014 betrof dit een bedrag van ruim M€ 1,7.

5.2 BALANS Ten aanzien van de balans kan opgemerkt worden dat de financiële positie van Lister goed is. Door Deloitte wordt Lister vergeleken met een groot aantal collega instellingen. Deze benchmark is over de jaren 2008 – 2011 uitgebracht. De diverse indicatoren geven op een aantal gebieden de financiële gezondheid van de organisatie aan. Algemeen bekende indicatoren zijn solvabiliteit, liquiditeit en rentabiliteit. Ondanks het feit dat dit momentopnamen zijn, worden zij over het algemeen gebruikt als eerste indicatie voor de financiële gezondheid van de organisatie. Norm 10 Jaar →

Lister 2014

Ratio ↓

2013

2012

Solvabiliteit

> 20%

60,1%

61,6%

63,7%

Liquiditeit Rentabiliteit

1 > 1,5%

2,51 -2,3%

3,03 0,2%

2,77 0,8%

De forse investeringen in 2014 in diverse projecten hebben geen effect gehad op de liquiditeit. In absolute zin zijn de liquide middelen gedaald met bijna € 542.000. Een groot deel (€ 361.000) is verklaarbaar als gevolg van aflossingen langlopende leningen. De investeringen zijn gefinancierd uit de ingehouden middelen uit hoofde van afschrijvingen en de gevormde voorzieningen. De rentabiliteit is vertekenend als gevolg van het vormen van enkele voorzieningen. De kengetallen waarmee rendement wordt beoordeeld, worden beïnvloed door eenmalige posten. Lister is echter geen commerciële organisatie die stuurt op dit soort kengetallen. Door één van de belangrijkste stakeholders van Lister, het zorgkantoor, wordt dit soort kengetallen mede gebruikt in een zogenoemd ‘early warning system’ (EWS). Op basis van een zestal kengetallen11 krijgt een zorgorganisatie een aantal punten en wordt zij in risico-categorieën ingedeeld. Lister scoort in dit EWS zeer goed. In totaliteit kan een organisatie 12 punten krijgen, waarbij hoe hoger de score des te hoger de organisatie stijgt in het risicoprofiel van het zorgkantoor. 9

In 2012 waren deze kosten inclusief inhuur voor projecten.

10 11

Barometer Nederlandse Gezondheidszorg 2012, Ernst & Young Nederland LLP De door Achmea gebruikte kengetallen zijn: rentabiliteit, leverage ratio, debt service coverage ratio (DSCR), schuldpositie (debt-to-equity) solvabiliteit en liquiditeit. Het percentage ziekteverzuim wordt wel vastgelegd, maar weegt niet mee.

55

5.3 TREASURY Lister heeft sinds 2011 een treasury statuut. In het treasury statuut is opgenomen onder welke voorwaarden de organisatie vreemd vermogen mag aantrekken en hoe (tijdelijk) overtollige liquide middelen mogen worden uitgezet. Op dit moment heeft Lister als beleid het uitstaande vreemd vermogen zo goedkoop mogelijk af te lossen. Er mogen geen inkomsten worden gegenereerd door overmatig risico te lopen. Lister stelt eisen aan de omvang van de uitzettingen en garanties of ratingseisen aan de (tegen)partij waar middelen worden uitgezet. De beheersstrategie van Lister is voor het renterisico tweeledig; het volumerisico wordt gereduceerd en het prijsrisico wordt geaccepteerd. Uitzettingen, anders dan bij een bank met de vereiste rating, vinden plaats bij een instelling of corporatie die tenminste indirect leunt op de kredietwaardigheid van de Nederlandse staat als vergaande zekerheid en daardoor minimale tegenpartijrisico oplevert. Naast de selectie van de tegenpartij (bank/instelling) dient ook spreiding (meerdere tegenpartijen) in overweging te worden genomen. De partijen dienen te beschikken over een inschrijving in de registers van De Nederlandsche Bank. De op deze lijst genoemde partijen dienen te beschikken over een drietal ratings met minimaal een rating van single A en minimaal twee maal een zogenaamde toekenning van “outlook stabiel”. Partijen dienen ook aangemerkt te kunnen worden als zogenaamde systeembanken. In het treasury statuut is een aantal kengetallen genoemd waar bij overschrijding van de marges maatregelen genomen moeten worden. Het kort vreemd vermogen mag maximaal 25% van het balanstotaal bedragen. Met betrekking tot het lang vreemd vermogen moeten de risico’s voortvloeiend uit deze positie (aflossing ineens en renteconversie) zoveel mogelijk gespreid in de tijd liggen. Wanneer het lang vreemd vermogen (is meer dan één jaar) meer dan 10% van het balanstotaal bedraagt, mag maximaal 5% van de uitstaande leningen ineens opeisbaar zijn. De vaste activa worden voor minimaal 90% procent gefinancierd met langlopende middelen (zijnde collectief gefinancierd gebonden vermogen, langlopende voorzieningen en langlopende leningen). Met betrekking tot het prijsrisico worden de rentetypische looptijd en het renteniveau in acht genomen. Als wij deze kengetallen voor de afgelopen drie jaar op een rij zetten, dan ontstaat het volgende beeld. Norm Jaar → Ratio ↓ Kort vreemd vermogen Lang vreemd vermogen Financiering Vaste activa

Lister 2014

< 25% < 10% / max 5% ineens > 90%

2013

2012

22,1%

18,4%

21,1%

4,6%

5,7%

7,3%

175%

184%

190%

Het gebruik van derivaten is binnen Lister niet toegestaan.

56

5.4 RISICO EN WEERSTANDSVERMOGEN Door ons af te vragen welke kansen er ontstaan als we bepaalde risico’s beheersen of ondervangen, creëren we met risicomanagement een groter speelveld om goede zorg te verlenen. Kortom, voor Lister betekent risicomanagement een verschuiving van onbewust risico lopen naar bewust risico nemen. Binnen het risicomanagement zijn de volgende risicodomeinen te onderscheiden: strategische, rapportage, operationele en compliance risico’s. Geconstateerd wordt dat de omgeving complexer wordt en risico’s meer afgewogen moeten worden genomen, met inschatting van potentiële effecten. Lister heeft een maatschappelijke doelstelling en zet daar publieke middelen voor in, waarover transparant verantwoording moet kunnen worden afgelegd. Met een interne beleidsnotitie is onderbouwd waarom, en wat het ideale niveau is van de weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover Lister beschikt om risico’s, die onverwacht en substantieel zijn, te dekken. Onderscheid wordt gemaakt in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. In 2014 is gewerkt aan een nieuwe meerjarenvisie. Begin 2015 zijn op basis hiervan de strategische risico’s geïdentificeerd en uitgewerkt. Per risico is benoemd wat de verwachte omvang van het risico is en is een inschatting gemaakt van de kans dat het risico zich voordoet. Waar wij op dit moment nog geen gestructureerde oplossing voor hebben gevonden, is het uitwerken van mogelijk positief of negatief gecorreleerde risico’s. In ontwikkeling is nog of, en zo ja in welke mate, de risico’s uit de verschillende categorieën een andere weging voor de benodigde weerstandscapaciteit moeten hebben. De risico’s zijn gekwalificeerd in de volgende groepen: kwaliteit van zorg en veiligheid, kwaliteit van medewerkers, innovatiekracht en flexibiliteit organisatie, contact met de omgeving en inkoop en markt. Over al deze groepen zijn 32 strategische risico’s geïdentificeerd. Per risico is gewogen wat de kans en impact van deze risico’s zijn. Dit aantal is fors gestegen ten opzichte van vorige jaren. Dit heeft vooral te maken met de wijzigingen als gevolg van de stelselwijziging voor de financiering en de veranderingen die wij zien in de te bedienen doelgroepen van cliënten. De strategische risico’s zijn ingeschat op € 8,3 miljoen. Voor een deel van deze risico’s heeft Lister ultimo 2014 specifieke voorzieningen gevormd ten bedrage van € 850.000. Het weerstandsvermogen wat Lister berekent voor de strategische risico’s komt daarmee uit op € 7.416.250. De ratio van de weerstandscapaciteit komt uit op 2,3 en valt daarmee in de categorie uitstekend.

57

5.5 FINANCIËLE VOORUITZICHTEN Lister ziet 2015 en volgende jaren met vertrouwen tegemoet. De financiële positie is gezond en zorginhoudelijk heeft Lister een goed ‘trackrecord’ bij haar belangrijkste stakeholders, de gemeente Utrecht, de Lekstroomgemeenten en het zorgkantoor. Lister is in staat om deze stakeholders te faciliteren met een kwalitatief hoogwaardig zorgaanbod, waarbij Lister ook de afgelopen jaren heeft bewezen een zorgorganisatie te zijn die bewust durft te participeren in nieuwe zorgconcepten en experimenten, zonder dat op voorhand alle (financiële) ‘ins-and-outs’ afgedekt hoefden te zijn. “Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.” Lister is zich hiervan terdege bewust. Om die reden bereidt zij zich op alle mogelijke manieren voor op de overgang naar het gemeentelijk domein. Lister heeft haar meerjarenvisie herschreven en gaat daarbij de financiële prognoses eveneens herijken. Op dit moment wordt voorzien dat de verwachte scenario’s, zoals voorzien vanuit financieel perspectief (door Lister berekend) gemanaged kunnen worden. Zoals uit voorgaande alinea’s duidelijk is geworden zijn de belangrijkste kosten gemoeid met personeel. Binnen Lister wordt gestuurd op kwaliteit van personeel, ook met het oog op de veranderende omgeving voor de cliënten. De migratie die hiermee naar verwachting gepaard gaat, stelt, zoals wij nu kunnen inschatten, Lister niet voor onoverkomelijke financiële problemen. Ook hierbij geldt dat bij extreme scenario’s extreme maatregelen genomen zullen moeten worden om te voorkomen dat de financiële positie zorgwekkend gaat worden. Zolang Lister geen meerjarig contract kan sluiten voor de EPA-doelgroep binnen het beschermd wonen, moet van jaar tot jaar bekeken worden op welke wijze de risico’s en de continuïteit gemanaged kunnen worden.

58

Ondertekening

Dit Maatschappelijk Verslag (onderdeel van het Jaardocument Maatschappelijke verantwoording over het jaar 2014) werd vastgesteld door de raad van bestuur van Lister op 19 mei 2015 te Utrecht en goedgekeurd door de raad van toezicht op 21 mei 2015.

Raad van bestuur

J.L.D.J. Berndsen

M.L. van Loon

Raad van toezicht

L.M.B. Musterd Voorzitter

59

60

Jaarrekening 2014 Lister

61

62

6 JAARREKENING 6.1 JAARREKENING

6.1.1 Balans per 31 december 2014 (na resultaatbestemming)

63

6.1.2 Resultatenrekening over 2014

64

6.1.3 Kasstroomoverzicht

Er is gebruik gemaakt van de indirecte methode.

65

6.1.4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 6.1.4.1 Algemeen Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de relevante stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Segmentering Vanwege het feit dat er intern geen segmenten worden onderscheiden waarop het management de organisatie aanstuurt, is er geen segmentering aangebracht. 6.1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt, die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van de immateriële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van de materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. Als gevolg van de gewijzigde bekostigingsstructuur (NHC) heeft de organisatie een inschatting gemaakt van de verwachte gebruiksduur. Deze analyse leidt niet tot aanpassing van eerdere aannames en/of afschrijvingen.

66

Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Indien instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de resultatenrekening, maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering. De organisatie maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten. Vorderingen Vorderingen worden opgenomen voor de geamortiseerde kostprijs (nominale waarde). Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. De liquide middelen zijn nominaal gewaardeerd. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De langlopende voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven, die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. De gebruikte disconteringsvoet is in die gevallen 2%. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Schulden Schulden worden opgenomen voor de geamortiseerde kostprijs (nominale waarde). 6.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Pensioenen Lister heeft voor haar werknemers een toegezegde pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon, berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij Lister. De verplichtingen, die voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Zorg en Welzijn. Lister betaalt hiervoor premies, waarvan de helft door de werkgever wordt betaald en de helft door de werknemer. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. 67

Per 1 januari 2014 diende het pensioenfonds een dekkingsgraad van ten minste 104,5% te hebben. De dekkingsgraad (na indexatie) bedroeg toen 109%. Per 1 januari 2015 gelden nieuwe regels voor pensioenfondsen. Daarbij hoort ook een nieuwe berekening van de dekkingsgraad. De ‘nieuwe’ dekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste twaalf dekkingsgraden. Door een gemiddelde te gebruiken zal de dekkingsgraad nu minder sterk schommelen. Op 31 december 2023 moet de dekkingsgraad minimaal 123% zijn. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten, of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. Lister heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Lister heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord. De laatst gerapporteerde dekkingsgraad is over maart 2015 en bedraagt 104%. Indexering AWBZ tarieven RJ655 Alinea 208 vraagt van zorginstellingen bij de vaststelling van het wettelijk budget voor aanvaardbare kosten rekening te houden met de definitieve indexering van de diverse componenten van het wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (hierna: na-indexering), mits voldaan is aan de voorwaarden van RJ 270 De winst-en-verliesrekening. Deze na-indexering is binnen de huidige tariefstructuur niet eenduidig te documenteren gegeven het feit dat voor de identificatie en de calculatie geen eenduidige en objectieve uitgangspunten beschikbaar zijn. Daardoor is de omvang van de post niet voldoende betrouwbaar vast te stellen. Lister heeft derhalve de na-indexering niet verwerkt in de jaarrekening 2014. 6.1.4.4 Grondslagen van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode wordt het bedrijfsresultaat aangepast voor de posten van de winst- en verliesrekening die geen invloed hebben op de ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de winst- en verliesrekening waarvan de ontvangsten en uitgaven niet worden beschouwd als behorende tot operationele activiteiten.

68

6.1.5 Toelichting op de balans ACTIVA 1. Immateriële vaste activa

Toelichting: Onder de immateriële vaste activa zijn geactiveerd de projectkosten voor de implementatie van een nieuw Elektronisch Cliënten Dossier. De geactiveerde kosten betreffen de kosten van de ontwikkelfase. Er zijn geen interne uren geactiveerd. De afschrijving vindt plaats over de contractuele gebruiksduur van de toepassing. 2. Materiële vaste activa

Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 6.1.6.

69

3. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en schulden uit hoofde van financieringsoverschot

Toelichting: De onzekere budgetpost 2014 betreft het deel van de nacalculatie wat betrekking heeft op de gewijzigde financieringsmix voor de extramurale zorg die samenhangt met de pilot voor de Buurtteams.

70

4. Overige vorderingen

Toelichting: Onder de overige vorderingen is een vordering van € 13.936 opgenomen op de gemeente Utrecht. Dit betreft door Lister aangevraagde woonlastenondersteuning, welke Lister in haar geheel moet doorstorten aan cliënten. Deze subsidie is inmiddels verstrekt onder dossiernr. 2697059 d.d. 31 maart 2015. Er is zijn geen vorderingen afgewaardeerd (2013: nihil) in verband met verwachte oninbaarheid. Onder de vorderingen is een €21.287 opgenomen ten aanzien van de bezoldiging 2014 die in 2015 door de betreffende topfunctionarissen aan Lister is terugbetaald.

5. Liquide middelen

Toelichting: De geldmiddelen zijn direct opeisbaar en staan vrij ter beschikking van de organisatie. In het treasury statuut is opgenomen onder welke voorwaarden de organisatie (tijdelijk) overtollige liquide middelen mogen worden uitgezet. De beheersstrategie van Lister is een mix tussen volumerisico reduceren en het accepteren van een eventueel lagere prijs. Een bedrag van € 35.938 is geblokkeerd in verband met afgegeven bankgaranties.

71

PASSIVA 6. Eigen vermogen

Reserve aanvaardbare kosten Wmo: Met beschikking 2012-456-280 kenmerk 13.056054 d.d. 18 november 2013 heeft de Gemeente Utrecht de subsidie over 2012 van Stichting Centrum Vaartserijn vastgesteld. Als gevolg van de sluiting en afbouw van het Vaartserijnhuis heeft de Gemeente Utrecht coulancehalve geen subsidie teruggevorderd, maar mag het vermogen wat met de fusie vanuit Stichting Centrum Vaartserijn is meegekomen, gebruikt worden voor de kosten van sluiting en de fusie. Het bij de fusie ingebrachte vermogen van Stichting Centrum Vaartserijn en de daarop in mindering gebrachte kosten dient zichtbaar in de jaarrekening vermeld te zijn. In geval in de toekomst de kosten lager uitvallen dan de verwachting, dient het restant te worden toegevoegd aan een egalisatiereserve.

72

Algemeen Lister heeft sinds een aantal jaren een solide solvabiliteit en eigen vermogen. Deze positie wil Lister vooral inzetten om haar visie op de zware psychiatrische zorg met haar herstelvisie te kunnen blijven continueren. De herkomst van deze middelen zijn overschotten uit de periode dat de langdurige psychiatrische zorg een verzekerd recht was en dat deze middelen ook voor die zorg weer ingezet moesten worden. Naast de bestaande visie op de zorg moet binnen Lister ruimte blijven voor innovatie van nieuwe concepten en ideeën die passen in deze visie, zonder dat daarvan op voorhand bekend is in welke mate deze succesvol gaan worden. Lister wil het vermogen bestemmen om voor de mensen met ernstig psychiatrische aandoeningen (EPA) die middelen te kunnen blijven inzetten, met name om gestarte en nog te starten experimenten (financieel) te kunnen faciliteren. Hiervoor zijn veelal middelen nodig die niet extern aangetrokken kunnen worden. Naast specifieke reserves zijn hiervoor ook meer algemenere reserves gevormd. Transitie langdurige zorg Met de reserve ‘transitie langdurige zorg’ wordt beoogd de financiële risico’s te kunnen opvangen uit de startfase van trajecten en projecten van zorg voor de EPA doelgroep. Lister is -al dan niet met ketenpartner- bereid om te starten met zorgverlening. Het goedkeuringsproces van de financiering heeft niet zelden een langere doorlooptijd. Samen met ketenpartner Altrecht is de ambitie uitgesproken de cliënten in de langdurige GGZ nieuw perspectief te bieden. In onze gezamenlijke regio willen we cliënten niet onnodig laten wonen op het terrein van Altrecht, maar kiezen we voor wonen als elke burger in de maatschappij met goede behandel- en begeleidingszorg dichtbij beschikbaar. Scheiding in de financiering voor het APZ (ZVW financiering) en doorstroom naar langdurige zorg in een RIBW en/of ambulantisering zal leiden tot meer vraag naar zorg. Bij overgang van deze zorg naar de Wmo vraagt de verstrekkende visie om veel ingrijpende maatregelen in de organisaties die beide vormen van zorg aanbieden met de hieraan gekoppelde transitiekosten en de financiering van transitie in de zorg- en huisvestingoplossingen. De verwachting is dat de komende jaren de financiering onder druk komt te staat. Dit maakt dat we kiezen voor een zwaardere doelgroep en het verder ombouwen van onze zorg naar een ambulant product in de vorm van sociale wijkteams en buurthuizen. Met name in de wijkteams en buurthuizen biedt het ons de mogelijkheid om de participatie van de cliënten in de maatschappij te bevorderen en vanuit die participatie het herstelproces verder vorm en inhoud te geven. Deze reserve is bedoeld om voor de EPA-doelgroep die middelen te kunnen blijven inzetten, met name om gestarte en nog te starten experimenten (financieel) te kunnen faciliteren. Ontwikkelkosten herstelondersteunende zorg/cliëntinitiatieven De herstelvisie heeft nieuwe energie, maar ook de ontwikkeling van concrete kennis en vaardigheden nodig, zodat meer medewerkers herstelondersteunende zorg op de juiste manier in de praktijk kunnen brengen. Om dit voor elkaar te krijgen is in de komende jaren een programma van activiteiten, waarin cliënten, ervaringsdeskundigen en medewerkers van de Lister samenwerken aan het ontwikkelen, delen en borgen van herstelondersteunende zorg. Dit programma beoogt in essentie een permanente dialoog op gang te brengen tussen cliënten, ervaringsdeskundigen en medewerkers over wat herstelondersteunende zorg concreet is en hoe die vorm te geven in de praktijk van alle dag. Aan het einde van het project is de kennis en expertise van dat moment over wat herstelondersteunende zorg in de dagelijkse praktijk inhoudt beschreven, verwerkt in opleidingen, in competenties van medewerkers en terug te vinden in een digitaal platform. Op dit vlak lopen of worden diverse initiatieven gestart. Het Clubhouse/Enik biedt ondersteuning en services binnen de eigen sociale context. Wanneer nodig is er voldoende aandacht voor herstel van die sociale context. Ondersteuning richt zich altijd op het hervinden van eigen kracht (empowerment). Ondersteuning richt zich op het (her)ontdekken van eigen bronnen van steun en het ontwikkelen van ervaringskennis en kunde. De begeleiding en zelfhulpactiviteiten door het Peer Support team zijn gericht op persoonlijke ontwikkeling, empowerment en maatschappelijke participatie. 73

De wekelijkse workshops Zinnenprikkels zijn sinds 1 januari 2011 een vast onderdeel van Kopi Susu. Zinnenprikkels wordt georganiseerd door Bureau Herstel. Elke maandag organiseren zij activiteiten, waaronder diverse workshops. Ook zijn ze vertegenwoordigd in "Kopi Malam" de groep die op vrijdagavonden culturele activiteiten voor en door de wijk organiseert in dit café. Kopi Susu is een ontmoetingsplek voor bewoners van de wijk West en omstreken. De bezoekers zijn dan ook een afspiegeling van de gemêleerde wijk Lombok. In ons gezellige café bieden we aanvullend een cultureel en maatschappelijk programma en tweemaandelijkse exposities. Er zijn plannen en voorbereidingen om voor een breder publiek inzichtelijk te maken wat herstelondersteunende zorg betekent voor mens en maatschappij. Deze plannen gaan naar verwachting leiden tot een (uit meerdere delen bestaande) film en het participeren in een onderzoek wat nu als werktitel heeft “Triëst in de polder” waaraan dan ook een congres wordt gekoppeld voor de diverse stakeholders van de Lister. Registratieve lastenverzwaring Het voldoen aan publieke verantwoording over de besteding van publieke middelen vraagt veel van de transparantie van een instelling. In de komende periode staat het aantonen van meerwaarde en resultaat van de begeleiding en zorg bovenaan de agenda nog in de kinderschoenen wat betreft realisatie. Vanuit de huidige wetgeving met registratie in meerdere externe systemen is de administratieve last hoog voor de organisatie. Ook zal een eventuele overheveling van AWBZ middelen naar andere financieringsstelsels (Wmo, ZVW, Justitie) nieuwe administratieve verplichtingen met zich mee brengen. Lister neemt via formele en informele netwerken actief deel aan het beïnvloedingsproces om te borgen dat niet iedere gemeente een eigen verantwoordingsen controleprotocol gaat creëren. Aangezien Lister met meerdere gemeenten voor de Wmo een verantwoordingsproces gaat krijgen, kan dit tot een materiële lastenverzwaring gaan leiden. ICT ontwikkelingen Lister ziet zich het komend jaar voor een aantal uitdagingen geplaatst met betrekking tot vernieuwing en uitbreiding van de technische en applicatie-infrastructuur. De migratie naar (ver)nieuw(d)e omgevingen en / of applicaties vergt een zorgvuldige planning, voorbereiding en begeleiding naar de medewerkers. Een belangrijke wijziging is de ontwikkeling van het Document Management Systeem (DMS). Het DMS is ten behoeve van de uitwisseling van gegevens door de hele organisatie heen, uitgaande van een dynamisering van de werkomgeving van de medewerker. Begin 2014 is de eerste fase van de implementatie van een nieuw Elektronisch Cliënten Dossier (ECD) systeem afgerond. Voor de volgende fase van het nieuwe ECD wordt momenteel een nieuwe ADF (update) ontwikkeld, welke ook het interactief werken voor de medewerker meer moet gaan ondersteunen. Naast het ECD moeten meer geautomatiseerde oplossingen met elkaar in samenhang gebracht worden, waarmee de organisatie het primair proces beter en effectiever ondersteunt, zonder dat dit leidt tot een grotere beheerslast in de backoffice. Reserve groot onderhoud Lister heeft in 2010 in haar vermogen opgenomen de ‘voorziening groot onderhoud’. Het stelsel van voorzieningen was ten tijde van deze keuze niet toereikend voor de toenmalige voorziening. Kosten voor het (groot) onderhoud lopen nu via de exploitatie, waarbij op basis van de theorie van het ideaalcomplex de aanname is, dat de jaarlijkse kosten ongeveer gelijk zijn aan de jaarlijkse dotatie. Met de verwachte aanstaande wijzigingen in financiering en volumes, kiest Lister er voor om de kosten voor het groot onderhoud, via een aparte bestemmingsreserve op basis van het meerjaren onderhoudsplan, apart zichtbaar te maken via deze reserve. Hiermee wordt beoogd dat de kwaliteit van het vastgoed dat in eigendom is en voor zover de investeringen voor het gehuurde vastgoed (met name specifieke aanpassingen) ten laste van Lister komen, van de gewenste en noodzakelijke kwaliteit blijven.

74

Innovatiereserve Lister vindt het belangrijk dat er (financiële) ruimte is om nieuwe zorginitiatieven in de toekomst te kunnen faciliteren. De organisatie heeft als doelstelling om deze initiatieven gestructureerd aan te pakken. In de bestaande visie op de zorg moet binnen Lister ruimte blijven voor innovatie van nieuwe concepten en ideeën die passen in deze visie, zonder dat daarvan op voorhand bekend is in welke mate deze succesvol gaan worden. Hiervoor zijn veelal middelen nodig die niet extern aangetrokken kunnen worden. Naast projecten voor de traditionele (EPA) doelgroep, komen ook (cliënt gestuurde) projecten in aanmerking die tot voor kort in het gemeentelijke Wmo domein lagen. Naast specifieke reserves is hiervoor de innovatiereserve gevormd. Dit vergt een ontwikkelslag in de organisatie voor wat betreft het voorbereiden en uitvoeren van aangedragen initiatieven. Initiatie van voorstellen moeten volgens een stramien uitgewerkt worden in een plan van aanpak waarbij naast het toetsen op zorgvisie en -beleid business case wise getoetst kan worden of na een aanloopfase van circa twee jaar het initiatief kostendekkend voortgezet kan worden. Op basis van het go – no go besluit is dan nog financiële ruimte om in jaar vier de projectfase (financieel) te kunnen afbouwen. Arbeidsmarktparticipatie cliënten Voor Lister maakt het verzorgen en beschermen plaats voor regie hebben over het eigen leven (bron: meerjarenbeleidsplan 2012-2015 Samen werken aan herstel). Lister heeft de afgelopen jaren op verschillende manieren bijgedragen aan het creëren van mogelijkheden voor betaald werk voor cliënten (50-banen plan, proefproject van Wajong naar werk). Lister wil de komende drie jaar zo’n 30-40 cliënten met een Wajong uitkering begeleiden naar een duurzame, betaalde werkplek bij een regulier bedrijf of organisatie. Om die ambitie waar te kunnen maken zal Lister gericht moeten gaan werken aan het wegnemen van de knelpunten voortvloeiend uit bovengenoemde 2 projecten. Een van de grotere knelpunten is de (te) hoge inschatting van de loonwaarde van Lister cliënten. Het UWV bepaalt in het project van Wajong naar werk deze loonwaarde, in veel gevallen komt dit uit op 70-80%. Deze hoge inschatting heeft te maken met het relatief hoge opleidingsniveau, de beoordelingssystematiek van het UWV en het onvoldoende aansluiten van regelgeving rond de beoordeling van de loonwaarde bij specifieke beperkingen. Het gevolg is dat de loondispensatie (20-30% van het minimumloon) zo klein is dat het werkbedrijf geen kans ziet hiervoor de nodige begeleiding te organiseren, dit leidt tot beëindiging van de detachering. Voor de cliënt onbegrijpelijk met risico voor zelfvertrouwen en motivatie. Pragmatische oplossing probleem: Lister labelt een (nader te bepalen) deel van de algemene reserve als bestemmingsreserve voor het bevorderen van de arbeidsparticipatie van cliënten. Een (nader te bepalen) deel van deze bestemmingsreserve is beschikbaar voor het inhuren van deskundigheid (arbeid, juristen) om de beslissingen van het UWV rond de loonwaarde bepaling te beoordelen en er namens de cliënt zo nodig bezwaar of beroep tegen aan te tekenen. De rest van de bestemmingsreserve is beschikbaar voor compensatie verlies loondispensatie bij UW-bedrijven (of andere sociale werkbedrijven) aan het sociale werkbedrijf.

Opleiding BGE Lister werft cliënten voor de opleiding BGE (begeleider geestelijke gezondheidszorg met ervaringsdeskundigheid, MBO4). Deze starten we in september 2015, samen met ROC Zadkine (Rotterdam), Altrecht, Kwintes en Steunpunt GGZ. De opleiding is een BBL opleiding, waarbij 80% van de opleiding in de praktijk zal plaatsvinden, de resterende tijd volgt de student lessen op school. Zadkine heeft al lang ervaring met deze opleiding en we verwachten dat de inhoud en verbinding met de praktijk goed is. De opleiding duurt 2 jaar en wordt grotendeels verzorgd in Utrecht bij het Enik Recovery college. De beroepsopleiding richt zich op (aspirant) studenten die zelf ervaring hebben als cliënt in de geestelijke gezondheidszorg. In deze opleiding leer je deze ervaring om te zetten in professionele ervaringsdeskundigheid. 75

We hanteren de volgende uitgangspunten: • Cliënten van Lister krijgen voorrang bij de sollicitatie; • Onderdeel van de werving en selectie zijn sollicitatiegesprekken een assessment (BBL tool van Utrecht zorg); • De studenten krijgen een leerarbeidsovereenkomst voor de duur van de opleiding; • Afdeling P&O, opleidingen coördineert het leren en de begeleiding van de studenten. Naamswijziging en nieuw ECD De naamswijziging is in 2014 afgerond en de implementatie van het nieuwe ECD wordt als afgewikkeld beschouwd voor deze fase. De (restant) reserves zijn besteed of toegevoegd aan het collectief gefinancierd vermogen.

7. Voorzieningen

Voorziening voor jubileumgratificaties Deze voorziening is gevormd op basis van het personeelsbestand ultimo 2014 en betreft een voorziening voor jubileumuitkeringen bij 12,5, 25 en 40 jarig dienstverband en uitkeringen bij pensioen uit hoofde van cao-bepalingen. De voorziening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. De voorziening is gewaardeerd tegen contante waarde. Voorziening voor langdurig ziekteverzuim De voorziening ter dekking van de kosten van medewerkers die langdurig ziek zijn en naar verwachting zullen instromen in de WIA. Er is geen verzekering gesloten ter dekking van de hiermee samenhangende kosten. De voorziening is berekend op basis van het verwachte aantal langdurig zieken, waarbij rekening is gehouden met de kans van instroom WIA tegen 100% van de salariskosten voor het eerste jaar en 70% in het tweede jaar een en ander verhoogd met de sociale lasten. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorziening personeelsregelingen De voorziening personeelsregelingen betreft een voorziening voor toekomstige uitkeringen uit hoofde van cao-bepalingen. De berekening is gebaseerd op basis van salaris, blijfkans en leeftijd. In het kader van het sociaal plan en de fusie zijn met medewerkers op individueel niveau afspraken vastgelegd voor de overgangsregelingen. Voor zover deze afspraken betrouwbaar zijn in te schatten zijn deze als voorziening opgenomen. De afspraken zijn begrensd in tijd en duur. De voorziening is nominaal gewaardeerd.

76

Voorziening persoonlijk levensfase budget Lister heeft op basis van de geldende richtlijnen een schatting gemaakt van de te verwachten kosten voor het persoonlijk levensfase budget. Hierbij is op basis van het aanwezige bestand medewerkers, de actuele saldi en de actuele loonkosten, een inschatting gemaakt van de blijfkansen en de salarisontwikkeling. Er is rekening gehouden met de termijn waarbinnen een medewerker actief is en valt onder het Pensioenfonds voor Zorg en Welzijn. Daar waar een medewerker niet op grond van het dienstverband-criterium bij Lister voor deze regeling in aanmerking komt, is gekeken naar leeftijd en functie(achtergrond) om een zo goed mogelijke inschatting te maken van de in aanmerking te nemen actieve periode. Lister heeft geopteerd voor de volledige voorziening, rekening houdend met de blijfkansen van de medewerkers. De voorziening is gewaardeerd tegen contante waarde. Voorziening overgang Wmo Lister is in 2014 begonnen met het bespreken van in de toekomst noodzakelijke competenties met behulp van het ontwikkelde competentie- en medewerkersprofiel. Of de kwaliteit van de medewerkers voldoende is of snel genoeg op niveau is te brengen zullen we komend jaar beoordelen. Totdat we weten of het natuurlijk verloop op alle functies voldoende is, spreidt dit zich uit over alle functies en alle afdelingen. De ingezette systematiek om de (voortgang van de ontwikkeling van de) competenties te meten geven een gespreid beeld. Hoewel de nulmetingen als ontwikkelingsinstrument zijn ingezet, is het een gerechtvaardigde aanname dat de organisatie van een deel van deze medewerkers afscheid gaat nemen. Het is een gerechtvaardigde verwachting, dat een deel zich niet in voldoende mate de vereiste competenties eigen zullen gaan maken. Rekening is gehouden met een uitstroom van circa 4,5% via vaststellingsovereenkomsten. De hoogte van de voorziening is bepaald op basis van dit percentage en het gemiddelde bedrag van de in 2014 getekende vaststellingsovereenkomsten. De voorziening is gewaardeerd tegen nominale waarde. Voorziening verlieslatende huurcontracten Van alle andere contracten moet bepaald worden of, en zo ja in welke mate, sprake is van verlieslatende contracten. De kosten die gemaakt moeten worden om van een contract af te komen -de onvermijdbare kosten, de laagste van het voldoen aan de verplichtingen of een vergoeding of boete- worden dan aangemerkt als verlies. Daar waar deze feitelijk of in rechte afdwingbaar is, dient hiervoor een voorziening gevormd te worden. Bij het maken van de schatting worden de volgende veronderstellingen meegenomen: • Besluitvorming raad van bestuur met betrekking tot continuïteit van een locatie; • Besluit van een locatiehoofd ten aanzien van plaatsing cliënten in een woning / complex; • Begrote resultaat van een locatie bij nieuw aan te gaan / gegane huurcontracten; • Relevante wijzigingen in wet- en regelgeving met betrekking tot plaatsing of vergoeding. Bij de uitwerking worden de gebruikelijke kwantitatieve en financiële parameters gebruikt die verbonden zijn aan een huurcontract. Alleen in geval van een materieel verschil tussen de nominale waarde en de contante waarde, wordt een geamortiseerde kostprijs berekend.

77

8. Langlopende schulden

Toelichting: Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.

9. Overige kortlopende schulden

Toelichting: Onder de loondoorbetaling en kosten outplacement is de verplichting tot loondoorbetaling met vrijstelling van werk opgenomen voor werknemers waarmee de arbeidsovereenkomst per ultimo 2014 is of wordt beëindigd door middel van een vaststellingsovereenkomst. Tevens is rekening gehouden met de overeengekomen vergoeding voor de kosten van outplacement. 78

Onder de overige schulden is een verplichting van € 13.936 opgenomen aan cliënten. Dit betreft door Lister aangevraagde woonlastenondersteuning, welke Lister in haar geheel moet doorstorten aan cliënten.

10. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Bankgarantie Er zijn 5 bankgaranties verleend van in totaal € 35.938 in verband met gehuurde panden. Overige garanties Ten gunst van de Onderlinge Waarborgmaatschappij Centramed B.A. is een garantiestelling tot een bedrag van € 5.671 afgegeven. Huurcontracten Lister heeft huurcontracten voor onbepaalde en bepaalde tijd voor zowel verblijf van cliënten als voor de ondersteunende diensten. Ultimo 2014 had Lister 422 huurcontracten waarvan 371 (2013: 370) voor onbepaalde tijd. De gekapitaliseerde waarde van de contracten per balansdatum bedroeg € 9.774.445 (2013: € 9.571.570). Aangezien contracten voor onbepaalde duur contant gemaakt worden tegen de discontovoet, heeft dit geen resultaatseffecten. De betaalde huren zijn als last in het boekjaar toegerekend. Ultimo 2014 had Lister 51 (2013: 53) contracten voor bepaalde duur met looptijden tot en met 2028. De contante waarde van deze contracten op 31 december 2014 was € 6.537.643 (2013: € 5.804.717). Lister hanteert bij de contante waardeberekening van de huurverplichtingen over de looptijd van het contract tegen een gemiddelde kostenvoet voor het vreemd vermogen. Deze is afgerond gesteld op 5%, daarmee gelijk aan de rentevoet in de beleidsregels van de NZa voor de NHC (CA 300-605). Voor de contracten van onbepaalde tijd is vanuit het continuïteitsbeginsel de maandelijkse huurverplichting, rekening houdend met de opzegtermijn, perpetueel contant gemaakt. Het verloop van de huurlasten (exclusief servicekosten) voor de contracten met (on)bepaalde tijd is als volgt:

79

Bij het volledig doorvoeren van Scheiden Wonen/Zorg is het maximale risico voor de contracten voor onbepaalde tijd het nominale bedrag wat samenhangt met de opzegtermijn. Bij de contracten voor bepaalde tijd zijn in de meeste langlopend contracten risico mitigerende bepalingen opgenomen in geval van Scheiden Wonen/Zorg. Wij schatten ons zorgrisico naar de cliënt daarbij in op één jaar van de huurpenningen.

80

6.1.6 Mutatieoverzicht materiële vaste activa

Toelichting: Voor een nadere toelichting op de onderhanden projecten wordt verwezen naar 6.1.7 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten.

81

6.1.7 Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten

Toelichting: -

82

6.1.8 Overzicht langlopende schulden ultimo 2014

83

6.1.9 Toelichting op de resultatenrekening Segmentering Vanwege het feit dat er intern geen segmenten worden onderscheiden waarop het management de organisatie aanstuurt, is er geen segmentering aangebracht.

BATEN 11. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten AWBZ (exclusief subsidies)

Toelichting: Lister is hoofdaannemer in de pilot van de Buurtteams. De onzekere budgetpost heeft betrekking op nog niet gefinancierde omzet voor de pilot. Een bedrag van € 131.485 -mits gefinancierd- betreft een doorbetaling aan ketenpartners in het kader van deze pilot. 12. Toelichting niet-gebudgetteerde zorgprestaties

Toelichting: Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties: overig betreft voornamelijk verleende zorg aan een asielzoeker en ongedocumenteerde. Deze zorg wordt gedeclareerd op basis van de (specifieke) Regeling Zorg Asielzoekers respectievelijk Overeenkomst financiële bijdragen AWBZ zorg voor bepaalde groepen vreemdelingen zonder verblijfsvergunning.

84

13. Subsidies

Toelichting: Het bedrag van € 1.492.229 betreft subsidiebeschikking dossier 2014-459-67, kenmerk 13.092720 à € 1.386.515 en dossier 2465712 à € 185.000 minus aandeel derden ter grootte van € 105.713. De overige subsidies betreffen diverse kleinere beschikkingen voor specifieke activiteiten welke veelal met het afgeven van de beschikking als definitief zijn vastgesteld.

14. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten

Toelichting: De overige opbrengsten zijn diverse ontvangen vergoedingen voor activiteiten verricht door de bestuurders of medewerkers.

85

LASTEN 15. Personeelskosten

Toelichting: Zie jaarverslag. Onder de personeelskosten zijn begrepen de kosten welke zijn gemaakt met de subsidieaanvraag voor de teamleider Buurtteam Sociaal, dossiernr. 2349695 d.d. 11 december 2014. 16. Afschrijvingen vaste activa

17. Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa

Toelichting: De duurzame waardevermindering 2014 betreft het in één keer afschrijven van de resterende boekwaarde van in het verleden gedane investeringen in een pand waarvoor de gebruiksvergunning vooralsnog niet beschikbaar komt.

86

18. Overige bedrijfskosten

Toelichting: -

19. Financiële baten en lasten

20. Bezoldiging bestuurders Waarderingsgrondslagen WNT De bezoldiging van bestuurders omvat periodiek betaalde beloningen, zoals salarissen, vakantiegeld en sociale lasten, beloningen betaalbaar op termijn, zoals pensioenlasten, uitkeringen bij beëindiging van het dienstverband en winstdelingen en bonusbetalingen, voor zover van toepassing en voor zover deze posten ten laste zijn gekomen van de stichting en alle meerderheidsdeelnemingen van de stichting. Voor een overzicht van de betrokkenen en specificatie wordt verwezen naar toelichting 21.

87

21. Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) De bezoldiging van de functionarissen die over 2014 in het kader van de WNT verantwoord worden als bestuurders, is als volgt:

Voor de bezoldiging van de raad van bestuur is overgangsrecht van toepassing. Bij de bezoldiging van de heer Berndsen is sprake van een ambtsjubileum die valt onder het overgangsrecht. De bezoldiging van de functionarissen die over 2014 in het kader van de WNT verantwoord worden als toezichthouders, is als volgt:

Uit de referentiescores (klasse-indeling) die worden genoemd voor zorg, is er een totaalscore van 4 punten behaald. Voor het bezoldigingsmaximum resulteert dit een indeling in klasse E. In 2014 is sprake van onverschuldigde betaling ingevolge de bezoldigingsnorm van de WNT 2014. Hiervoor is een vordering opgenomen in de jaarrekening die in 2015 door de betreffende topfunctionarissen aan Lister is terugbetaald.

22. Honoraria accountant

88

23. Transacties met verbonden partijen Steunstichting SBWU De steunstichting heeft ten doel het bieden van huisvesting aan mensen die niet in staat zijn zelfstandig te wonen en het uitvoeren van projecten en activiteiten van en voor cliënten en/of hun familieleden, medewerkers en externe relaties waartoe Lister niet in voldoende mate rechtshandelingen kan verrichten. Er hebben zich geen transacties voorgedaan met een niet-zakelijke grondslag. Stichting Stadsbrug Lister heeft met twee andere partners Stichting Stadsburg opgericht. De beoogde samenwerking heeft met name tot doel het vanuit een afzonderlijke entiteit voorzien in gezamenlijke facilitaire voorzieningen voor sociaal kwetsbare doelgroepen in de regio Utrecht, teneinde van daar uit (nieuwe) vormen van werk- en dienstverlening voor die doelgroep te organiseren. Door de samenwerking vorm te geven binnen een samenwerkingsstichting wordt een situatie bereikt waarin de deelnemende rechtspersonen hun gezamenlijke hiervoor omschreven activiteit in een afzonderlijke rechtspersoon kunnen bundelen en uitoefenen, zonder dat dit de autonomie en identiteit van de afzonderlijke deelnemende rechtspersonen aantast. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan met niet-zakelijke grondslag. Als gevolg van de fusie van de twee andere partners treedt Lister naar verwachting in 2015 uit de Stadsbrug als partner terug. Stichting Benedictus Labre Benedictus Labre Stichting verleent steun aan sociaal kwetsbaren en in het bijzonder het ondersteunen thuislozen voor het verschaffen van passende werkgelegenheid, waaronder aan mensen voor wie arbeidsgewenning of toepassing van arbeidstherapie nodig of wenselijk is. Er hebben zich geen transacties voorgedaan met een niet-zakelijke grondslag.

24. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voor gedaan welke van invloed zijn op het vermogen per 31 december 2014 of het resultaat over 2014.

89

6.2 OVERIGE GEGEVENS

6.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De raad van bestuur van Lister heeft de jaarrekening 2014 vastgesteld in de vergadering van 19 mei 2015. De raad van toezicht van Lister heeft de jaarrekening 2014 goedgekeurd in de vergadering 21 mei 2015.

6.2.2 Statutaire regeling resultaatbestemming In de statuten is bepaald dat de jaarrekening, conform artikel 8, aan de goedkeuring van de raad van toezicht is onderworpen. Er is geen statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst, anders dan het aanwenden voor de doelstelling waarvoor de stichting is opgericht.

6.2.3 Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in paragraaf 6.1.2.

90

6.2.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Raad van bestuur

Raad van toezicht

w.g. J.L.D.J. Berndsen

w.g. L.M.B. Musterd Voorzitter

w.g. M.L. van Loon

w.g. M.L. de Haan

w.g. R.J. Mascini

w.g. S.L. Raams

w.g. G. Veltkamp

91

92

6.2.5 Controleverklaring

De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina.

93

Controleverklaring onafhankelijke accountant

94